Dönem
: 22 Yasama Yılı : 1
T.B.M.M. (S. Sayısı : 130)
Askerî
Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısı ve
Adalet
Komisyonu Raporu (1/575)
Not : Tasarı
Başkanlıkça; Millî Savunma ve Adalet komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
4.4.2003 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı : B.02.0.KKG/196-279/1474 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama
döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi
uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının
yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.
Gereğini arz
ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
LİSTE
Esas No. Hükümsüz
Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :
1/379 Askerlik Kanunu Tasarısı
1/381 Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh,
Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında
Kanun Tasarısı
1/383 Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu Tasarısı
1/386 Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik
Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere
Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/390 Türk Silahlı Kuvvetlerinde İlk Nasıp
İstihkakına İlişkin Kanun Tasarısı
1/397 Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve
Yayınları Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
Tasarısı
1/402 Türkiye Cumhuriyeti Ordusu Subay,
Askerî Memur ve Muadilleriyle Astsubayların Giyeceğine Dair Kanunun Bir
Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı
1/469 Sıtma ve Frengi İlaçları İçin Kanunun
Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/553 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
Esas No. Hükümsüz
Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :
1/581 Memleket İçi Düşmana Karşı Silahlı Müdafaa
Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun
Tasarısı
1/602 Yedek Subaylar ve Yedek Askerî
Memurlar Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/623 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/820 Ateşli Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer
Aletler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/863 Türk Silahlı Kuvvetleri Hasta Beslenme
Kanunu Tasarısı
1/908 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/920 Askerî
Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısı
1/935 Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik
Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere
Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı
1/937 Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/953 İstiklâl Madalyası Verilmiş
Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Verilmesi Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1010 Askerî Hâkimler Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1025 Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama
Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1035 Bazı Askerî Hastanelere Döner Sermaye
Tahsisine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı
1/1037 Meslekî Eğitim Kanununda Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı
Karayolları Trafik Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
|
T.C. |
|
|
|
|
Başbakanlık |
12.10.2001 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-350/4717 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Millî Savunma
Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 29.8.2001
tarihinde kararlaştırılan “Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Bülent Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama
Usulü Kanununun 8 inci maddesine 28.6.1984 tarihli ve 3034 sayılı Kanunla
beşinci fıkra eklenmiştir. Bu fıkra ile, teşkilâtında askerî mahkeme kurulan
kıt’a komutanları ve kurum amirlerine, soruşturma emri verme yetkilerini, subay
ve astsubayların işledikleri suçlar hariç olmak üzere, askerî yargıda yoğunluk
gösteren bazı suçlar bakımından (Askerî Ceza Kanununun ağır hapis cezasını
gerektiren 63 üncü maddesi ile 66 ncı, 68 inci, 76 ncı maddeleri ve meydana
gelen hasar tutarının 50 000 TL.’sını geçmemesi halinde 137 nci maddesinde
yazılı suçlar)askerî hâkim sınıfından olan adlî müşavirlerine yazılı yetki ile
devretme imkânı getirilmiştir.
Uygulamanın zaman içinde yeterli olmaması, komutanların
adlî işlemlerinde fazla rahatlama sağlanamaması nedenleriyle, aynı fıkra
9.10.1996 tarihli ve 4191 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş ve mevcut yetki
devri kapsamının sınırları daha da genişletilmek istenmiştir.
Yedek subay aday adayları, fiilen askerlik yükümlülüğü
altına girmedikleri için, 353 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca asker
kişi sayılmamakta; ancak, aynı Kanunun 11 inci maddesi uyarınca da, işledikleri
saklı, bakaya ve yoklama kaçağı suçları nedeniyle askerî mahkemelerde
yargılanmaktadırlar.
353 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin beşinci fıkrasında
yedek subay aday adaylarının işledikleri saklı, bakaya ve yoklama kaçağı
suçları yetki devri kapsamında iken; 4191 sayılı Kanunla getirilen düzenlemede
yer alan “askerî kişi” sınırlaması ile aynı Kanunun gerekçesinin aksine bir
durum yaratılmış ve dolayısıyla yedek subay aday adaylarının işledikleri saklı,
bakaya ve yoklama kaçağı suçları için askerî hâkim sınıfında olan adlî müşavirlere
yazılı yetki verilebilmesi olanağı ortadan kaldırılmıştır.
Böylelikle, teşkilâtında askerî mahkeme bulunan
komutanlık ve askerî kurum amirliklerinde, komutanların iş yükleri azalmak
yerine artırılmıştır.
Tasarı ile, amaçlanan duruma uygun şekilde düzenleme
yapılması ve bürokrasinin azaltılarak, iş gücü tasarrufunun sağlanması
amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. - 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve
Yargılama Usulü Kanununun 8 inci maddesinin beşinci fıkrası ile teşkilâtında
askerî mahkeme kurulan kıt’a komutan ve askerî kurum amirlerine; subay ve
astsubayların işledikleri suçlar dışında kalan askerî kişilerin işledikleri
suçlara soruşturma emri verebilme
yetkilerini askerî hâkim sınıfından olan adlî müşavirlerine devretme imkânı
tanınmaktadır.
Yedek subay adaylarından yoklama kaçağı, saklı ve
bakaya durumunda olan personel, askerî kişi sayılmadıklarından, maddenin
beşinci fıkrasındaki “askerî kişiler” ibaresi dışında kalmaktadırlar. Özellikle
tahsil seviyesi yüksek yükümlülerin yoğun olarak yaşadıkları büyük şehirlerde
teşkilâtında askerî mahkeme kurulan komutanlık ve askerî kurum amirliklerinin
adlî işlemlerinde yedek subay aday adaylarının işledikleri bu suçların
fazlalığı nedeniyle büyük bir iş yükü doğmaktadır.
Bu durum, askerî hâkim sınıfından olan adlî müşavirlere
yetki devri tanınarak sağlanmak istenen rahatlama ve iş gücü tasarrufunun
gerçekleşmesini engellemektedir. Öngörülen değişiklik ile subay ve astsubaylar
dışında kalan kişilerle ilgili olarak, askerî hâkim sınıfından olan adlî
müşavirlere soruşturma emri verebilme yetkisinin devredilmesine imkân
tanınarak; nezdinde askerî mahkeme kurulan komutan ve askerî kurum amirlerinin
iş yüklerinin önemli ölçüde azaltılması ve iş gücü tasarrufu sağlanması
hedeflenmektedir.
Madde 2. - Yürürlük maddesidir.
Madde 3. - Yürütme maddesidir.
Adalet
Komisyonu Raporu
|
Türkiye
Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
|
Adalet
Komisyonu |
1.5.2003 |
|
|
Esas
No. : 1/575 |
|
|
|
Karar No. : 22 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 15.4.2003 tarihinde tâli komisyon
olarak Millî Savunma Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale
edilmiş olan “Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/575)”, Komisyonumuzun 1.5.2003
tarihli 17 nci birleşiminde Millî Savunma Bakanı Sayın Vecdi Gönül ile Adalet
ve Millî Savunma Bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip
görüşülmüş, geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra maddelerine
geçilmesi kabul edilmiş ve Tasarı, Bakanlar Kurulundan gelen şekli ile aynen
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı
ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Köksal
Toptan |
Halil
Özyolcu |
Ramazan
Can |
|
|
Zonguldak |
Ağrı |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan
Kara |
Mehmet
Ziya Yergök |
Feridun Fikret Baloğlu |
|
|
Kilis |
Adana |
Antalya |
|
|
|
|
(Toplantıya katılmadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Orhan
Yıldız |
Semiha Öyüş |
Feridun
Ayvazoğlu |
|
|
Artvin |
Aydın |
Çorum |
|
|
|
(Toplantıya katılmadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer
Külcü |
Mahmut
Durdu |
Esat
Canan |
|
|
Çorum |
Gaziantep |
Hakkâri |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Recep
Özel |
Ahmet
Güryüz Ketenci |
Mehmet
Yılmazcan |
|
|
Isparta |
İstanbul |
Kahramanmaraş |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hakkı Köylü |
Harun
Tüfekçi |
Kerim
Özkul |
|
|
Kastamonu |
Konya |
Konya |
|
|
(Toplantıya katılmadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muharrem Kılıç |
İsmail
Bilen |
Orhan
Eraslan |
|
|
Malatya |
Manisa |
Niğde |
|
|
(Toplantıya katılmadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer Kulaksız |
Mehmet Nuri Saygun |
Bekir
Bozdağ |
|
|
Sivas |
Tekirdağ |
Yozgat |
|
|
(Toplantıya katılmadı) |
(Toplantıya katılmadı) |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF
ETTİĞİ METİN
ASKERÎ MAHKEMELER KURULUŞU VE YARGILAMA
USULÜ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. -
25.10.1963 tarihli ve 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü
Kanununun 8 inci maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Teşkilâtında
askerî mahkeme kurulan kıt’a komutanı veya askerî kurum amiri, subay ve
astsubayların işledikleri suçlar dışında, diğer kişilerin işledikleri suçlara
ait suç evrakını, soruşturma yapılması istemiyle askerî savcılığa göndermek
üzere askerî hâkim sınıfından olan adlî müşavirlere yazılı yetki verebilir.
Yetki verilen konularda kıt’a komutanı veya kurum amirine tanınan kanunî
yetkiler adlî müşavirler tarafından kullanılır.”
MADDE 2. - Bu
Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Bülent
Ecevit |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
D.
Bahçeli |
H.
H. Özkan |
M.
Yılmaz |
|
|
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
|
|
Prof.
Dr. N. Çağan |
A.
K. Tanrıkulu |
M.
Keçeciler |
|
|
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
H.
Gemici |
F.
Bal |
N.
Arseven |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
M.
Yılmaz |
Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu |
Dr.
Y. Karakoyunlu |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
H.
Gemici |
Prof.
Dr. Ş.Üşenmez |
E.
S. Gaydalı |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
|
|
F.
Ünlü |
Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu |
R.
Önal |
|
|
Adalet Bakanı |
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
|
|
Prof.
Dr. H. S. Türk |
S.
Çakmakoğlu |
R.
K. Yücelen |
|
|
Dışişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
Millî Eğitim Bakanı |
|
|
İ.Cem |
S.
Oral |
M.
Bostancıoğlu |
|
|
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
Ulaştırma Bakanı |
|
|
K.
Aydın |
Doç.
Dr. O. Durmuş |
O.
Vural |
|
|
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
|
|
Prof.
Dr. H. Y. Gökalp |
Y.
Okuyan |
A.
K. Tanrıkulu |
|
|
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür Bakanı |
Turizm Bakanı |
|
|
Z.
Çakan |
M.
İ. Talay |
M.
Taşar |
|
|
Orman Bakanı |
Çevre Bakanı |
|
|
|
Prof.
Dr. N. Çağan |
F.
Aytekin |
|
|
|
|
|
|
ADALET KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
ASKERÎ MAHKEMELER KURULUŞU VE YARGILAMA
USULÜ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. -
Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. -
Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. -
Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.