Dönem : 22

Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 137)

Türkiye İş Kurumu Kanunu Tasarısı ile Sağlık, Aile,

Çalışma ve Sosyal İşler ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/297)


	T.C.
	Başbakanlık	11.12.2002
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG/196-279/5965

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun görülmüştür.

Gereğini arz ederim.

Abdullah Gül

Başbakan

LİSTE

Esas No. Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :

1/380 Kara Avcılığı Kanunu Tasarısı

1/385 Topyekûn Savunma Sivil Hizmetleri Kanunu Tasarısı

1/404 Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanununa İki Ek ve Bir Geçici Madde Eklenmesi ile Devlet Memurları Kanununun 36 ncı Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/408 Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkûmiyetlerinin İnfazına Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı

1/410 Hâkimler ve Savcılar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/444 Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/450 Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun Tasarısı

1/646 Hâkim ve Savcı Adayları Eğitim Merkezi Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun İki Maddesinin Yeniden Düzenlenmesine Dair Kanun Tasarısı

1/689 Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilâtının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı

1/690 Sosyal Sigortalar Kurumu Kanun Tasarısı

1/691 Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun ve Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi, Yürürlükten Kaldırılması ve Bu Kanunlara Geçici Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun Tasarısı

1/692 Türkiye İş Kurumu Kanunu Tasarısı

1/743 Türkiye Adalet Akademisi Kanunu Tasarısı

Esas No. Hükümsüz Sayılan Kanun Tasarılarının Adı :

1/773 Uluslararası Ticarî İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvet Verilmesinin Önlenmesi İçin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/796 Türk Ceza Kanunu, Cezaların İnfazı Hakkında Kanun ve Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/805 Avrupa Çevre Ajansına ve Avrupa Bilgi ve Gözlem Ağına Türkiye Cumhuriyetinin Katılımı ile İlgili Olarak Avrupa Topluluğu ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında Yapılan Anlaşmanın Kabul Edilmesi ile İlgili Müzakerelerin Nihaî Senedinin ve Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında Türkiye Cumhuriyetinin Avrupa Çevre Ajansı ve Avrupa Bilgi ve Gözlem Ağına Katılımı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/840 Türkiye’nin MATRAProgramına Katılımına İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/919 Türkiye-EFTA Ortak Komitesinin 2000 Yılına Ait 4 Sayılı Kararının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/928 Türk Ceza Kanunu ile Hapishane ve Tevkifhanelerin İdaresi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/941 Millî Güvenlik Kurulu ve Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/943 Sendikalar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/944 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerin Adalet Bakanlığı, Anayasa Mahkemesi Başkanlığı ve Danıştay Başkanlığına Ait Bölümlerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

1/948 Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Tasarısı

1/968 Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/976 Adlî Tıp Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

1/980 Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun Tasarısı

1/987 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu ile Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı

1/998 Türkiye Cumhuriyeti ile Hırvatistan Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/1003 Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Avrupa Birliği Komisyonu Arasında Merkezî Finans ve İhale Biriminin Kurulması ile Ulusal Fonun Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zabıtlarının Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı

1/1016 Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/1021 Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı

1/1024 Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı

	T.C.
	Başbakanlık	16.5.2000
	Kanunlar ve Kararlar
	Genel Müdürlüğü
	Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-39/2404

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 1.3.2000 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye İş Kurumu Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Bülent Ecevit

Başbakan

GENEL GEREKÇE

İş ve işçi bulma hizmetlerinin bir Kamu görevi olarak devletçe yürütüleceği ilk defa 1936 yılında 3008 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiş ve bu görev daha sonra 1946 yılında 4837 sayılı Kanunla kurulan İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Kurum, 15.3.1946 tarihinde faaliyete geçmiştir. Kurumun faaliyetleri için belirleyici olan Uluslararası Çalışma Teşkilâtının işsizlik hakkındaki 1919 tarihli ve 2 No’lu Sözleşmesi 16.2.1950 tarihinde; ücretli iş bulma bürolarının kapatılması hakkındaki 1933 tarihli ve 34 No’lu Sözleşmesi 11.2.1946 tarihinde; iş ve işçi bulma servisi kurulması hakkındaki 1948 tarihli ve 88 No’lu Sözleşmesi 30.11.1949 tarihinde; özel iş bulma büroları hakkındaki 1949 tarihli ve 96 No’lu Sözleşmesi 8.8.1951 tarihinde ve istihdam politikasıyla ilgili 1964 tarihli ve 122 No’lu Sözleşmesinin de 9.11.1976 tarihinde onaylanmasına rağmen, İş ve İşçi Bulma Kurumunun aslî görevleri ancak 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununda belirtilmiştir. İş piyasasının düzenlenmesi ise planlı döneme geçilmeden ve sözkonusu sözleşmeler onaylanmadan önce gerçekleşmiş bulunmaktadır. Bu nedenle, Kurum iş piyasasının ülke çapında ve belli bir plan ve program çerçevesinde düzenlenmesini sağlayacak çağdaş ve dinamik bir yapıya kavuşturulamamıştır. Böylece, Kurumun ülkemizdeki gelişmesi, özellikle yasal düzenlemeler bakımından ihtiyaçların çok gerisinde kalmış, zaman zaman yapılan münferit değişiklikler ise arzu edilen etkinliği sağlayamamıştır. Bunun doğal sonucu olarak da Kurum, yukarıda belirtilen Uluslararası Sözleşmelere uygun bir şekilde teşkilât yapısını, hukukî statüsünü ve personel rejimini geliştiremediğinden, sadece iş ve iş bulma aracılığı faaliyetlerine ilişkin bir takım formaliteleri yerine getirmeye çalışan bir Kuruluş görünümünden öteye geçememiştir.

Diğer taraftan, ekonominin esas nüvesini teşkil eden sermaye ve işletmeler hızla gelişerek çağın gereklerine uygun hale gelmişler ve bunları düzenleyen kuruluşlar da süratle büyümüşlerdir. Sermaye ile işletmelerin bu denli değişiklik göstermesine ve bunları organize eden borsalar ve bankalar gibi müesseselerin de hızla gelişmesine karşın, ekonominin diğer önemli faktörlerinden biri olan işgücü piyasası, Kurumun yapısının ekonomik ve sosyal gelişmelerin gerisinde kalmasının olumsuz etkileriyle de bu hızlı değişime ayak uyduramamıştır.

Günümüzde istihdam ve işsizlik konusu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ortak sorunudur. Bu sorunun toplumsal ve ekonomik yansımaları hemen her ülkenin ekonomi politikalarından sorumlu organlarını, istihdamı geliştirme ve işsizliği azaltma konusunda önlemler almaya zorlamıştır.

Bugün, batıdaki iş kurumları;

- İşe yerleştirme,

- İşgücüne vasıf kazandırma ve işbaşında eğitim,

- Mesleğe yöneltme,

- İş ve meslek danışmanlığı,

- İş yaratma tedbirleri,

- İş kurmaya destek ve yardım sağlama,

- İşgücü piyasasını izleme ve düzenleyici rol oynama,

- Meslekî rehabilitasyon tedbirleri uygulaması,

- İşsizlik sigortası uygulaması,

Ve benzeri faaliyetler yolu ile istihdamın geliştirilmesi ve işsizliğin sınırlanması konusunda önemli görevler yüklenmişler, böylece, bu ülkelerdeki iş kurumlarının rolü ön plana çıkmış, görevleri yanında sorumlulukları da büyük ölçüde artmış bulunmaktadır.

Ülkemizdeki İş ve İşçi Bulma Kurumunun, yasal görevleri bakımından batıdaki benzer iş kurumlarından büyük bir farklılığı bulunmamakla beraber yürütülen hizmetlerin kapsamı, etkinliği ve yaygınlığı açısından bakıldığında, Kurumun büyük ölçüde modernize edilmeye ve çağdaş bir yapılanmaya ihtiyacı bulunmaktadır. Diğer taraftan, Kurumun batıdaki iş kurumlarına benzer hale getirilmesi, hem tam üyesi olma yolunda başvuruda bulunduğumuz Avrupa Birliğine uyum, hem de ülkemizde ciddî boyutlarda seyreden yapısal işsizlik sorunu ile mücadele açısından büyük önem taşımaktadır. Kurumun yeniden yapılandırılmasında 1949 yılında ülkemizce onaylanan İş ve İşçi Bulma Servisi kurulması hakkındaki 88 sayılı ILO sözleşmesinin 10 uncu maddesinin de vazgeçilmez bir gereği olarak, batı iş kurumlarında olduğu gibi işçi, işveren ve kamu yönetiminin temsiline dayalı, Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurulları gibi organların oluşturulması gerekmektedir.

Kurumun istihdamı koruma ve geliştirme görevinin yanı sıra işsizlikle mücadele edebilecek konuma getirilebilmesi, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 25.8.1999 tarihli ve 4447 sayılıİşsizlik Sigortası Kanunu ile verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için yeniden yapılanması ve çağdaş anlamda sağlıklı bir örgüt yapısına kavuşturulması amacıyla “Türkiye İş Kurumu Kanun Tasarısı” hazırlanmıştır.

Tasarıda,

- Günün ihtiyaç ve koşullarına göre Kurumun görevleri ve uygulayacağı aktif işgücü piyasası politikaları yeniden belirlenmiş,

- Batı ülkelerinde olduğu gibi, katılıma dayalı bir yönetim biçimini gerçekleştirmek amacıyla işçi, işveren ve kamu temsilcilerinden oluşan Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurulları adıyla organlar oluşturulması ve

- Taşra teşkilâtının il düzeyinde etkin hale getirilmesi,

öngörülmüştür.

Ayrıca, tasarıda özel istihdam bürolarının ihdasına da yer verilmiştir.

İşe yerleştirme hizmet dalının geçmişine bakıldığında, bu hizmetin bir kamu hizmeti olarak nitelendirildiği ve kamu tekeli şeklinde gelişme gösterdiği görülmektedir. Bunda, emeğin sömürülmesinin, bir başka ifade ile işçi simsarlığının önlenmesi düşüncesi, işgücü planlaması ve eğitim politikalarının yanı sıra birtakım ekonomik nedenler belirleyici rol oynamıştır.

Bununla birlikte son yıllarda ekonomik ve sosyal alanda görülen değişmeler, teknolojilerde sağlanan gelişmeler, küreselleşme olgusu ve bunun yarattığı uluslararası rekabet, işgücü piyasalarını derinden etkilemekte, işgücünün ve çalışma sistemlerinin yapısı değişmekte, işgücüne yönelik taleplerde yeni tercihler ortaya çıkmakta, genelde düşük nitelik gerektiren tekrara dayalı işler azalmakta, işçilerde artık daha yüksek meslekî nitelik aranmakta, büro hizmetleri ve yönetimle ilgili işler çoğalmakta ve yaygınlaşmaktadır. Bütün bu değişme ve gelişmeler de işe yerleştirme hizmetlerinde kamu tekeli uygulamasında bir serbestleştirmeye gidilmesini, bir diğer ifade ile özel işe yerleştirme faaliyetlerine de izin verilmesini gerekli kılmaktadır.

Diğer taraftan, ülkemizde iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bir devlet tekeli varolmasına karşın, danışmanlık firması adı altında pek çok firmanın iş ve işçi bulma aracılığı yaptığı da bir gerçektir. Konu ile ilgili bir yasal düzenlemenin bulunmamasından dolayı bu firmaların denetlenmeleri de mümkün olamamaktadır. Özellikle işsiz kesimin içinde bulunduğu malî ve sosyal konum dikkate alındığında, bunlara ilişkin bir sömürülme olasılığının sonuçlarını da dikkate almak gerekmektedir.

Gerek ülkemizde yaşanan bu gerçeği, gerekse dünyadaki genel eğilim ve uygulamaları dikkate alan İş ve İşçi Bulma Kurumu, istihdam yönetiminde kullandığı yöntemleri gözden geçirmekte, teşkilâtının yapısı ve işlevleri konusunda yeniden yapılanmaya gitmekte, istihdamın gerçekleştirilmesinde özel müteşebbislerin de yer almasına ilişkin hazırlıkları yapmaktadır.

1.2.1993 tarihinde T.C. Hükümeti ile Dünya Bankası arasında imzalanan ve 4.5.1993 tarihinde yürürlüğe giren İkraz Anlaşması kapsamında, uygulamaya konulan ve temel amacı, etkili bir işgücü piyasası çerçevesinde üretken istihdamı artırmak olan İstihdam ve Eğitim Projesinin;

- İşsiz ve vasıfsız işgücünün üretken işlerde istihdamlarını artırmak,

- İstihdam hizmetlerini çağdaşlaştırmak ve bu bağlamda kurum hizmetlerinin otomasyon ortamında verilmesini sağlamak,

- Meslekî rehberlik ve istihdam danışmanlığı hizmetlerini geliştirmek,

- İşgücü piyasası ile ilgili kararların etkinliğini artırmak,

- Meslek standartları, sınav ve belgelendirme sistemini kurmak,

hedeflerinin yanı sıra “istihdam hizmetlerinin çeşitlendirilerek etkinliğin artırılması” hedefi de bulunmaktadır. Projenin ikinci alt bölümü olan “istihdam hizmetlerinin çeşitlendirilmesi”, istihdam hizmetlerindeki devlet tekelinin kademeli olarak kaldırılması ve özel istihdam bürolarının faaliyete geçmesiyle ilgili çalışmaları kapsamaktadır.

Konu, uluslararası mevzuat bakımından ele alındığında, Anayasamızın 90 ıncı maddesine göre kanun hükmünde sayılan iki önemli sözleşme bulunmaktadır. Türkiye’nin 30.11.1949 tarihinde 5448 sayılı Kanun ile onayladığı ILO’nun İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Hakkında 88 sayılı Sözleşmesi, bu sözleşmeyi onayan her üye ülkeyi bir kamu ve parasız iş ve işçi bulma servisi bulundurmak veya bulundurmasını sağlamakla sorumlu tutmuştur. 88 sayılı sözleşmede bir kamu ve parasız iş ve işçi bulma servisi kurma işi devlete bir görev olarak verilirken, yine de istihdam hizmetlerinde katı bir devlet tekeli düşünülmemiştir. Çünkü sözleşmede yetkili makama özel iş ve işçi bulma büroları ile işbirliğinin temin edilmesi görevi de yüklenmiştir.

Ayrıca ülkemizce ücretli iş bulma bürolarının kapatılmasını öngören 34 sayılı ILO Sözleşmesini tadil eden 96 sayılı Özel İş Bulma Büroları Hakkındaki ILO Sözleşmesi 8.8.1951 tarihli ve 5835 sayılı Kanunla onaylanmıştır. 96 sayılı Sözleşmenin 2 nci maddesinde “bu sözleşmeyi onayan her üye, kazanç gayesi takip eden ücretli iş bulma bürolarının tedricen kaldırılmasını ve diğer iş bulma bürolarının bir nizama bağlanmasını derpiş eyleyen II nci Bölüm hükümlerini mi, yoksa kazanç gayesi takip eden iş bulma büroları da dahil olmak üzere ücretli iş bulma bürolarının bir nizama bağlanmasını derpiş eyleyen III üncü Bölüm hükümlerini mi kabul ettiğini onama vesikasında belirtecektir.” denilmektedir.

96 sayılı Sözleşmenin 2 nci maddesinin 2 nci fıkrasında da “Sözleşmenin III üncü Bölümündeki hükümleri kabul eden her üye, II nci Bölümdeki hükümleri kabul ettiğini sonradan Genel Müdüre bildirebilir. Böylece Genel Müdür tarafından tescil edildiği tarihten itibaren, Sözleşmenin III üncü Bölüm hükümleri, anılan üye hakkında yürürlükten kalkarak II nci Bölüm hükümleri kendisine tatbik edilir.” ifadesi kullanılmaktadır.

Türkiye, 96 sayılı Sözleşmesinin, istihdam hizmetlerinde herhangi bir şekilde devlet tekeli oluşturmayı öngörmeyen, gayet esnek III üncü Bölümüne tercihini koyarak onaylamıştır. Türkiye, Sözleşmeyi Onama Kanununun 3 üncü maddesinde, Sözleşmenin III üncü Bölümünden vazgeçip, bunun yerine, bir devlet monopolüne zemin hazırlayan II nci Bölümü ikame konusunda Çalışma Bakanlığına yetki vermiştir.

Türkiye, şimdiye kadar 96 sayılı Sözleşmenin, onaylayan üye ülkelere tanıdığı III üncü Bölüm hükümlerinden vazgeçip, daha katı II nci Bölüm hükümlerini ikame etme ruhsatını kullanmamıştır. Bu durumda, Türkiye için ücretli iş bulma büroları hakkında 96 sayılı ILO Sözleşmesinin III üncü Bölümü hükümlerinin tatbik edilmesi gerekmektedir.

Uluslararası alanda meydana gelen değişme ve gelişmelere paralel olarak sürekli ve hızla değişen işgücü piyasasındaki işgücü taleplerinin süratle karşılanması ve işsizliğin azaltılması, uluslararası sözleşmelerin hayata geçirilmesi ve halen gayrî resmî de olsa faaliyette bulunan danışmanlık firmalarının bir düzene bağlanabilmeleri ve denetlenebilmeleri açısından, özel istihdam bürolarının faaliyete geçirilmesini teminen bir yasal düzenlemeye ihtiyaç vardır. Bu düzenleme çerçevesinde kurulacak özel istihdam bürolarının, kanunla kurulu bulunan İş ve İşçi Bulma Kurumuna rakip kuruluşlar değil, Kurumun hizmetlerini tamamlayacak kuruluşlar olmaları öngörülmektedir. Özel istihdam bürolarının iş ve işçi bulma ile ilgili faaliyetlerinin denetiminin, Kurum Müfettişlerince yapılması öngörülmektedir.

Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında işgücünün serbest dolaşımına ilişkin gelişmeler ile birlik üyesi ülkeler başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin ve uluslararası kuruluşların istihdam kurumlarının görev ve faaliyetlerine ilişkin çalışmaların izlenmesi, bunlara paralel olarak ülkemiz işgücü piyasasının ihtiyaçlarına cevap verecek çalışmaların yapılması; ikili işgücü ve sosyal güvenlik anlaşmaları ile kurumu ilgilendiren diğer anlaşmaların uygulanmasına ilişkin gelişmelerin değerlendirilmesi, çalışma hayatı, istihdam, işsizlik, aktif ve pasif işgücü programları, işgücünün yapısı ve meslekî niteliğinin geliştirilmesi konuları ile ilgili olarak kurumu ilgilendiren yabancı mevzuatın taranıp incelenmesi ve yurt dışı istihdam hizmetlerinin geliştirilmesine ilişkin olarak araştırmalar yapılması kurumun faaliyetleri içerisinde bulunmakta ve bütün bu faaliyetler yabancı ülkelerle sürekli bilgi alışverişinde bulunulmasını, gerektirmektedir.

Ekonomik ve sosyal alanda meydana gelen gelişmelere paralel olarak, yukarıda da izah edilmeye çalışıldığı üzere kurumun görev alanının da genişlemiş olması nedeniyle mevcut daire başkanlıklarına ilaveten,

- Özel İstihdam Büroları Dairesi Başkanlığı,

- Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı,

- Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı,

adı altında üç yeni daire başkanlığının daha kurulması kararlaştırılmıştır. Tasarıda, özel istihdam bürolarının kurulması, çalışmaları ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslar belirtilmiş olup, ayrıca İşsizlik Sigortası Kanunu ile kurulan İşsizlik Sigortası Daire Başkanlığına da Kurumun Daire Başkanlıkları arasında yer verilmiş, halen illerde Şube Müdürlüğü olarak faaliyet gösteren taşra birimleri İl Müdürlüğüne dönüştürülerek 12 Bölge Müdürlüğü ise kaldırılmıştır.

Kurumun, işverene ve işsize istenilen düzeyde hizmet sunabilmesi ve mevcut istihdam imkânlarını koruyabilmesi ve yeni istihdam imkânları yaratabilmesi için, bu hizmetleri yürüten personelin, konusunda ihtisaslaşması gerekmektedir. Bunu sağlamak için de, tasarıda “İstihdam ve Meslek Uzmanlığı”na kariyer meslek olarak yer verilmiştir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1.- Bu madde ile ülkemiz iş piyasasına etkin bir biçimde hizmet sunabilmesi için merkezi Ankara ve kısaca “İŞKUR” diye anılacak olan Türkiye İş Kurumunun kurulması öngörülmüştür.

Kurum, 5448 sayılı Kanunla onanmış olan İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Hakkında 88 sayılı ILO Sözleşmesi ve diğer Sözleşmeler ile değişen mevzuat gereği ve diğer ülkelerdeki emsal kuruluşlar dikkate alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Bağlı Kuruluşu olan Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili kuruluşu şeklinde, malî ve idarî bakımdan özerk, tüzel kişiliği haiz, kamu hizmeti yapan bir kurum olarak düzenlenmiştir.

Kurumun yerine getirmekle yükümlü olduğu görevlerin, özel bir ihtisası gerektirmesi ve amacına uygun gerçekleştirilmesi, malî ve idarî yönden özerk, fertlerle olan münasebetlerinde özel hukuk hükümlerine tâbi olmasını zorunlu kılmaktadır.

Kuruluşu, görevleri ve hukuki statüsü dikkate alınarak Kurum, Muhasebe-i Umumiye Kanunu, Devlet İhale Kanunu ve Sayıştay’ın vize, tescil ve denetimine tâbi tutulmamış, idarî, malî ve teknik bakımdan denetlenmesi Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna verilmiş, Kurumun malları ve alacaklarının hangi hükümlere tâbi olacağı belirtilmiştir.

Maddede ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memur, sözleşmeli ve geçici personelin bu Kanuna tâbi olmayacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

Madde 2.- Maddede bu Kanunda geçen tanımların açıklaması yapılmıştır.

Madde 3.- Gelişen ve değişen dünya koşullarına uygun olarak ülkemizde ekonomik ve sosyal alanlardaki değişme ve gelişmelere katkıda bulunmak amacıyla dinamik bir iş kurumunun üstlenmesi gereken görevler bu maddede düzenlenmiş; istihdamın korunması, geliştirilmesi ve işsizliğin önlenmesi için uygulanacak aktif işgücü piyasası politikalarına yer verilmiştir.

Madde 4.- Bu maddede; batı iş kurumlarında olduğu gibi katılıma dayalı bir yönetim biçiminin gereği olarak, Genel Müdürlüğün yanında Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurulları gibi işçi, işveren ve kamu temsilcilerinden oluşan organlar ihdas edilmiş, böylece hem uluslararası sözleşmelerde yer alan geniş kesimlerle işbirliği yapılması ilkesine uyulmuş, hem de Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun çeşitli yıllara ait raporlarında belirtilen önerilerin gereği yerine getirilmiştir.

Madde 5.- Maddede, Genel Kurulun, belli sayıdaki işçi, işveren, kamu yönetimi temsilcilerinden oluşacağı, Genel Kurulun toplanma zamanı ve şekli ile, Genel Kurula Ankara dışından katılacak üyelerin harcırahlarının kendi kurum ve kuruluşlarınca verileceğine açıklık getirilmiş, ayrıca Genel Kurulun görev ve yetkileri de belirtilmiştir.

Madde 6.- Türkiye İş Kurumunun yürütme organı olan yönetim Kurulunun oluşumu, görev ve yetkileri belirtilmiş, Yönetim Kurulu üyelerinde aranacak nitelikler, üyelerin görev süreleri ve görevden alınma şartları maddede esas altına alınmış ve Yönetim Kurulunun toplantı ve karar sayısı ile başkan ve üyelerine yapılacak ödemeler maddede ayrıca gösterilmiştir.

Madde 7.- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün: Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları ile merkez ve taşra teşkilatından oluşacağı hüküm altına alınmıştır.

Maddede ayrıca;

Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının görevleri ile Genel Müdürün temsil yetkisi ve bu yetkinin devri konusu,

2477 sayılı Kanun doğrultusunda Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının atanmalarında aranacak öğrenim şartı ve atama usulü ile 1. Hukuk Müşaviri, Teftiş Kurulu Başkanı ve Daire Başkanlarının atama usulleri,

Kurumda atama yetkisinin, ilk dört dereceli kadrolardaki görevler için Yönetim Kuruluna, diğer kadrolardaki görevler için ise Genel Müdüre ait olduğu,

hüküm altına alınmıştır.

Madde 8.- Bu maddede Kurumun merkez teşkilatını oluşturan hizmet birimleri ile görevleri belirtilmiştir.

Madde 9.- Kurumun otomasyona geçmekte olduğu göz önünde bulundurularak ve mevcut bürokratik işlemleri asgariye indirmek amacıyla taşrada koordinasyon hizmeti yürüten 12 Bölge Müdürlüğü kaldırılmakta, halen yürütme birimleri olan Şube Müdürlükleri ve Şefliklerden oluşan taşra teşkilatının İl Müdürlükleri, Şube Müdürlükleri ve Şeflikler olarak yeniden örgütlenmesi ve bu suretle, İl düzeyinde etkin ve süratli hizmet verecek güçlü bir yapıya kavuşturulması öngörülmektedir.

Madde 10.- Bu maddede, 21.1.1946 tarih ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda yer alan Mahalli Danışma Komisyonları yerine Kurum organları arasına alınan İl İstihdam Kurullarının nasıl oluşacağı, toplantı zamanları ve İl İstihdam Kurulu üyelerinin görevleri açıklanmıştır.

Madde 11.- Kurumun, merkez ve taşra teşkilatının her kademedeki yöneticilerinin sorumluluğu 3046 sayılı Kanunun 34 üncü maddesine uygun olarak belirlenmiş, ayrıca, Kurumun iş ve işçi bulmaya yaptığı aracılık dolayısıyla sorumlu tutulamayacağı, Yönetim Kurulu, Başkan ve üyeleri ile Kurum personelinin 765 sayılı Türk Ceza Kanununun uygulanması açısından memur sayılacağı belirtilmiştir.

Maddede ayrıca 3046 sayılı Kanunun 38 inci maddesine paralel olarak Genel Müdür ve her kademedeki yöneticilerin yetki devrine dair esaslar hüküm altına alınmıştır.

Madde 12.- Kurumun daha önce tâbi olduğu 3460, 440 ve 2929 sayılı Kanunların yürürlükten kalkmış olması, yine Kurumun 233 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin kapsamı dışında kalması, öte yandan, 88 sayılı Uluslararası Sözleşmenin 9 uncu ve 1475 sayılı İş Kanununun 83 üncü maddesine istinaden iş ve işçi bulmaya ilişkin hizmetleri bir kamu görevi olarak yürütmesi karşısında, Kurum personelinin bu Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine tâbi olacağı belirtilmiştir.

Öte yandan, Kurumun, Uluslararası Sözleşmeler, İş Kanunu ve bu Kanun hükümlerine göre istihdamın geliştirilip yaygınlaştırılması ve işsizlikle mücadele gibi ülke ekonomisi için hayatî önem taşıyan konularda üstlendiği görevlerin istenilen düzeyde yürütülmesini sağlamak, özellikle, Kurumun görevleri arasında bulunan iş piyasası araştırmaları, iş ve meslek analizleri, iş ve meslek danışmanlığı, işe yerleştirme, meslekî eğitim ve meslekî rehabilitasyon hizmetlerini istenilen düzeyde yürütebilmek için Kurumun ihtiyaç duyduğu özel ehliyet ve liyakata sahip personel açığı, oluşturulan İstihdam ve Meslek Uzmanlığı unvanı ile kapatılmak istenmiştir.

Böylece, hukuk düzenimizin bir kaynağını teşkil eden 88 sayılı Sözleşmenin 9 uncu maddesindeki amir hüküm doğrultusunda, kariyer esasına dayalı İstihdam ve Meslek Uzmanı adı altında nitelikli personelin Kurumda görev yapmasına imkân sağlanmış olmaktadır.

Kurumun merkez ve taşra teşkilatında sözleşmeli personel istihdam edilebilmesine imkân tanınmıştır.

Genel Müdürlükçe uygun görülen dört yıllık yüksek öğrenim yapmış personele, bütün özlük haklarından faydalanmak, maaş ve ödeneklerini almak kaydıyla Kurumun çalışmaları ile ilgili alanlarda master ve sertifika programına katılma imkânı tanınmıştır.

Kurumun Ankara dışındaki icra, takip ve dava işleri için Genel Hükümlere göre vekâlet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırılabileceği esası getirilmiştir.

Maddede ayrıca, Kurum personeline fazla çalışma ücreti ve ikramiye verilmesi esası getirilmiştir.

Madde 13. - Bu maddede, Kurumun gelirleri sayılmıştır.

Madde 14-17. - Uluslararası alanda meydana gelen gelişmelere paralel olarak sürekli ve hızla değişen işgücü piyasasındaki işgücü taleplerinin süratle karşılanması ve işsizliğin azaltılması, uluslararası sözleşmelerin hayata geçirilmesi ve şu anda gayri resmî de olsa faaliyette bulunan danışmanlık firmalarının düzen ve disiplin altına alınarak denetlenebilmesi açısından Kurumun hizmetlerini tamamlar nitelikte özel istihdam bürolarının faaliyete geçirilmesini teminen bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmuş ve söz konusu büroların kuruluşuna izin verilmesine, iznin yenilenmesine ve faaliyet ve denetimine ilişkin esaslar 96 sayılı ILO Sözleşmesi hükümleri doğrultusunda düzenlenmiştir.

Böylece Türkiye İş Kurumu’nun iş ve işçi bulmadaki aracılık tekelini gereği gibi kullanmasına olanak bulamamasından doğan sakıncalar giderilmiş, işgücü piyasasının ihtiyaçlarına cevap verilmiş ve Kurumun sınırlı da olsa rekabet içinde gelişmesine olanak sağlanmıştır.

Madde 18. - Bu maddede özürlü ve eski hükümlülere ilişkin para cezalarının Kuruma aktarılması ve kullanımına ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Madde 19. - Kamu ve özel kesim işyerlerine iş ve işgücü konularında, Kuruma bilgi verme zorunluluğu getirilmekte ve bu bilgilerin genel istihdam ve işsizlik sigortası çalışmalarından başka amaçla kullanılamayacağı ve açıklanamayacağı belirtilmektedir.

Ayrıca Kurumun idarî ve adlî merciler nezdindeki işlemlerinde belgelerinin geçerliliği ile ilgili ispat kolaylığı sağlamak amacıyla elektronik veya bilgi işlem ortamında işlem yapılması ve arşivleme esası getirilmiştir.

Madde 20. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili maddelerinde değişiklik yapmak suretiyle İstihdamı ve Meslek Uzmanlarının emsali kariyer uzmanların faydalandıkları malî haklardan istifade etmelerine imkân tanınmaktadır.

Madde 21. - Maddede, Genel Kadro ve Usulü Hakkındaki 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 1475 sayılı İş Kanununda ve diğer mevzuatta geçen İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü ibaresinin Türkiye İş Kurumu olarak değiştirileceği belirtilmiştir.

Madde 22. - 14-15-16-17 nci maddelerdeki düzenlemeye paralel olarak 1475 sayılı İş Kanununun 2869 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile değişik 85 inci maddesinin 2 nci fıkrası yeniden düzenlenmiştir.

Madde 23. - Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin olarak düzenlenecek yönetmelikler açıklanmıştır.

Geçici Madde 1. - a) Bu Kanun uyarınca yapılacak düzenlemeler nedeniyle, kadro, unvan, sınıf ve derecesi kaldırılan veya değiştirilen personelin tüm malî ve sosyal hakları konusunda uygulanacak esaslar, kadro ve görev unvanları değişmeyenlerin atanmasına ilişkin usuller bu maddede belirtilmiştir.

b) Bu madde ile Kanunun yayımlandığı tarihte en az dört yıllık yüksekokul mezunu Kurum personeli için bir defaya mahsus olmak üzere ÖSYM tarafından yapılacak yazılı, Genel Müdürlükçe oluşturulacak komisyon tarafından yapılacak sözlü sınavda başarılı olanların İstihdam ve Meslek Uzmanlığı kadrolarına, Kurumda en az üç yıllık hizmet süresini tamamlamamış olanların İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığı kadrolarına atanacakları, yapılan bu sınavın yeterlik sınavı yerine geçeceği esası getirilerek Kurum personeline ayrı bir imkân tanınmıştır.

c,d) Bu Kanun ile yeniden düzenleme yapılıncaya kadar birimlerin görevlerinin nasıl yapılacağı, bu kanunda öngörülen yeni Yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut Tüzük ve Yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı ve Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu yürürlüğe girinceye kadar Genel Kurula katılacak Kurum çalışanlarının Bakan tarafından belirleneceği esasa bağlanmıştır.

e) Bu Kanun ile İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü Türkiye İş Kurumu olarak yeniden düzenlendiğinden, İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğüne ait kadrolar ile taşınır ve taşınmaz mallar ve hakların Türkiye İş Kurumu’na devredildiği belirtilmiştir.

f) Kurumun ilk Genel Kurul toplantısının altı ay içinde yapılacağı belirtilmiştir.

Madde 24. - Bu Kanunun yürürlüğe girmesiyle 21.1.1946 tarih ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile ek ve değişikliklerinin yürürlükten kaldırıldığı belirtilmiştir.

Madde 25-26. - Bu Kanunun yürürlük tarihi ile yürütme mercii belirtilmiştir.

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu
	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Sağlık, Aile, Çalışma ve
	Sosyal İşler Komisyonu	17.1.2003
	Esas No. : 1/297
	Karar No. :1

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca 19.12.2002 tarihinde Esas Komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, Tali Komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Türkiye İş Kurumu Kanunu Tasarısı" Komisyonumuzun 26.12.2002 tarihinde yaptığı 2 nci birleşiminde gündeme alınmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı başkanlığında yapılan toplantıda konunun daha ayrıntılı bir şekilde ele alınarak olgunlaştırılması ve gerekli düzenlemelerin yapılabilmesini sağlamak amacıyla bir alt komisyon kurulmasına karar verilmiştir.

Adalet ve Kalkınma Partisinden Çorum Milletvekili Agah Kafkas, Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez, İstanbul Milletvekili Lokman Ayva ve Manisa Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi ile Cumhuriyet Halk Partisinden Ankara Milletvekili Bayram Meral ve Mersin Milletvekili Hüseyin Güler'in seçildiği alt komisyon, başkanlığına Çorum Milletvekili Agah Kafkas'ı seçerek çalışmalarına başlamıştır. Alt komisyon 14.1.2003, 15.1.2003 ve 16.1.2003 tarihlerinde yaptığı toplantılarında İş-Kur temsilcileri ile çalışma hayatının sosyal tarafları olarak bilinen TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, TİSK ve İşçi Emeklileri Dernek temsilcilerini de dinlemiştir.

Alt Komisyon yaptığı çalışmalarda ilgililerin görüş ve değerlendirmeleri sonunda yeni bir metin düzenleyerek Komisyon Başkanlığına sunmuştur.

Komisyonumuz bu defa;

16.1.2003 tarihinde yaptığı 3 üncü birleşiminde Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Adalet ve Maliye Bakanlıkları ile İş-Kur Genel Müdürlüğü ve çalışma hayatının sosyal taraflarının temsilcilerinin katılımlarıyla söz konusu tasarıyı yeniden gündemine almıştır. Komisyonumuz yapmış olduğu bu birleşiminde alt komisyon tarafından hazırlanan yeni metnin esas alınarak görüşülmesine karar vermiştir.

Bu anlamda alt komisyon tarafından hazırlanan ve Komisyonumuz tarafından da benimsenen bu yeni metin ile,

İş-Kur Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının "bağlı kuruluşu" olmak üzere yeniden düzenlenmiş,

Kurumun görevlerinde bazı yeni düzenlemeler eklenerek ve redaksiyona tabi tutularak bazı sadeleştirmeler de yapılmış,

Genel Kurulun oluşumundaki üye sayısı 50 üyeden 80 üyeye çıkarılmış ve toplantı süresinin de iki yıla indirilerek, görevler yeniden düzenlenmiş,

Yönetim Kurulu üyelerinin ücretleri yeniden düzenlenmiş ve görevleri de sadeleştirilmiş,

Ana hizmet birimlerinden, Özel İstihdam Dairesi Başkanlığı ile Dış İlişkiler ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlıkları kaldırılarak diğer uygun daire başkanlıkları içinde yer verilmiş,

Yardımcı Hizmet Birimlerinden Muhasebe ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı ile İdari İşler Dairesi Başkanlığı birleştirilmiş,

Yönetmeliklerle düzenlenebilir gerekçesi ile daire başkanlıklarının görevleri tasarıdan çıkarılmış,

Özel İstihdam Bürolarına yurt dışına işçi gönderebilme yetkisi de verilmiş,

Bilgi verme ve gizlilik maddesine cezai müeyyide eklenmiştir.

Ayrıca Tasarıya,

Kurum personeline ek ödeme verilmesine ilişkin hüküm de eklenmiş,

Geçici madde yeniden düzenlenmiş ve sözleşmeli personelin kadroya atanmasına ilişkin hüküm metinden çıkarılmış,

Yürürlükten kaldırılan mevzuat ve yürürlük maddesi yeniden düzenlenmiştir.

Raporumuz Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmak üzere arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Kâtip
Mahfuz Güler	Agah Kafkas	Bayram Özçelik
Bingöl	Çorum	Burdur
Üye	Üye	Üye
Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu	Bayram Ali Meral	Turhan Çömez
Ankara	Ankara	Balıkesir
Üye	Üye	Üye
Şerif Birinç	İrfan Riza Yazıcıoğlu	Lokman Ayva
Bursa	Diyarbakır	İstanbul
(Muhalefet şerhim eklidir)
Üye	Üye	Üye
Nükhet Hotar	Enver Öktem	Nevzat Doğan
İzmir	İzmir	Kocaeli
(İmzada bulunamadı)	(Bazı maddelere muhalifim
	gerekçeleri ve maddeler ekdedir)
Üye	Üye	Üye
Hüseyin Tanrıverdi	Hüseyin Güler	Ali Arslan
Manisa	Mersin	Muğla
Üye	Üye	Üye
Medeni Yılmaz	Şükrü Ayalan	Cevdet Erdöl
Muş	Tokat	Trabzon
Üye		Üye
Nurettin Sözen		Alim Tunç
Sivas		Uşak
(İmzada bulunamadı)

KARŞI OY

SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER

KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Türkiye İş Kurumu Kanun Tasarısıyla ilgili olarak alt komisyonca hazırlanan 6. Maddenin 2. Bölümünde yer alan “Toplantılara iştirak eden Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinden, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı dışındaki üyelerine, Yönetim Kuru üyesi kadrosunun karşılığı olan aylık ve diğer ödemeler, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı üyelerine ise bu görevleri nedeniyle 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesine göre Kamu İktisadî Teşebbüsleri Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine ödenen miktarlarda ilave aylık ücret verilir.” şeklindeki öneriyi kabul etmiyorum.

Hükümet, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntıları gerekçe göstererek, hem asgarî ücret tespitinde hem de memur zammında oldukça ketum davranmıştır. Yine aynı gerekçelere dayanılarak, çalışanların hakettikleri zorunlu tasarruflar ödenmemektedir.

Bu tasarıda belirlenen ücret ıskalası ile böyle bir tasarruf düşüncesi olmadığı anlaşılmaktadır. Yönetim Kurulu üyelerine verilmesi düşünülen ücret, özellikle de Genel Müdür ve Yardımcılarına verilmesi düşünülen ilave yüksek ücret, yeni bir ayrıcalıklı kurum oluşturulduğu izlenimini doğurmaktadır. Bu nedenle Toplantıya iştirak eden yönetim kurulu başkan ve üyelerine tasarıda teklif edilen “ücret” değil daha hakkaniyetli olduğunu düşündüğümüz “huzur hakkı” ödemesi yapılmasını ve bu huzur hakkının yıllık Tüketici Enflasyon oranında arttırılmasını öneriyorum.

Türkiye İş Kurumu Kanun Tasarısının İkinci Kısım Birinci bölümünde yer alan “Özel İstihdam Büroları” başlığı altında getirilen düzenlemenin ve devamındaki maddelerin tümüne Anayasamızın değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez ilkelerinden olan sosyal devlet ilkesine aykırılığı yönünden muhalefet şerhi koyuyorum.

Ayrıca, emeğin adeta köle gibi alınır satılır duruma gelmesine yol açacak olan böyle bir uygulamaya İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 4 üncü maddesinde yer alan “Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır” ilkesine aykırılığı, dolayısıyla İnsan Hakları kavramını, nitelikleriyle birlikte benimseyen Anayasamızı da ihlal etmesi yönünden de karşı olduğumu beyan ederim.

17.1.2003

Enver Öktem

İzmir

KARŞI OY

Birinci Maddenin “Kurumun malları, alacakları, banka hesapları 9.6.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından Devlet malı hükmünde olup haczedilemez, alacakları da devlet alacağı derecesinde imtiyazlıdır. Kurum malları hakkında İcra ve İflas Kanununun iflasa ilişkin hükümleri uygulanmaz.” hükmü Anayasanın Eşitlik, Sosyal Hukuk Devleti ilkelerine ve Hukukun Üstünlüğü prensibine aykırıdır.

Şerif Birinç

Bursa

SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE İŞ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Türkiye İş Kurumu Kuruluş ve Görevleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kurumun Görevleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1.- Bu Kanun ile, istihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerinde bulunmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere Türkiye İş Kurumu kurulmuştur. Kurum, görevlerini 25.8.1971 tarih ve 1475 sayılı İş Kanunu dışında kalan iş ve işçi isteyenleri de kapsayacak şekilde düzenler ve yürütür.

Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerde, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, sosyal güvenlik kuruluşlarında, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarında, il özel idareleri ve belediyelerle bunların kurdukları birlik ve müesseselerde aylık ve ücret alan ve işçi statüsünde çalışmayan memur, sözleşmeli personel ve geçici personelin istihdamı hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bağlı kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idarî ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Kurum, 26.5.1927 tarih ve 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununa ve Sayıştay'ın vize, tescil ve denetimine tabi olmayıp, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından denetlenir. Kurumun malları, alacakları, banka hesapları 9.6.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından Devlet malı hükmünde olup haczedilemez, alacakları da Devlet alacağı derecesinde imtiyazlıdır. Kurum malları hakkında İcra ve İflas Kanunu'nun iflasa ilişkin hükümleri uygulanmaz. Kısa adı "İŞKUR" dur.

Tanımlar

MADDE 2.- Bu Kanunda geçen;

Bakanlık : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

Bakan : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanını,

Kurum : Türkiye İş Kurumunu,

Genel Müdür : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürünü,

Genel Kurul : Türkiye İş Kurumu Genel Kurulunu,

Yönetim Kurulu : Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulunu,

Genel Müdürlük : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü

İfade eder.

Kurumun görevleri

MADDE 3.- Kurumun görevleri şunlardır:

a) Ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına katkıda bulunmak, istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği azaltıcı tedbirler geliştirmek,

b) İşgücü piyasasındaki ve mesleklerdeki durum ve gelişmeleri izlemek, bunlarla ilgili araştırmalar yapmak, yaptırmak, derlenen işgücü piyasası bilgileri ile ilgili istatistikleri yayınlamak, iş ve meslek analizleri yapmak, yaptırmak, meslekleri tanımlamak ve yayınlamak,

c) İşgücü piyasasına ilişkin her türlü bilgiyi toplamak, İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulunu oluşturmak ve Kurul çalışmalarını koordine etmek,

d) Eğitim-istihdam arasındaki ilişkinin kurulmasını ve işgücü arz ve talebinin dengeli bir biçimde oluşmasını sağlamak amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği ile işgücü planlaması yapmak, kamuoyu oluşturmak,

e) İşçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanması yolunda gerekli çalışmaları yapmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek,

f) Yasal olarak istihdamı zorunlu olanların istihdamlarına katkıda bulunmak, özel istihdam projeleri uygulamak, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri vermek, verdirmek,

g) İşgücü piyasasının nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak üzere Kuruma kayıtlı işsizlere ve işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya bulunan işgücüne mesleğe hazırlık, meslek edindirme, meslek değiştirme ve meslek geliştirme eğitimi vermek, verdirmek, kendi işini kuracak işsizlere yönelik mesleki bilgi ve beceri kazandırma kursları düzenlemek, girişimcilik eğitimi ve iş kurma danışmanlık hizmeti verilmesini sağlamak ve benzeri aktif işgücü programları uygulamak,

h) İstihdamdaki işgücüne işyerlerinde eğitim seminerleri düzenlemek, işyerlerinin, işgücüne mesleki nitelik kazandırılması ve geliştirilmesine yönelik politikalar oluşturmalarına yardımcı olmak ve işyeri mesleki eğitim programları uygulamalarına gerektiğinde eğitici ve materyal desteği sağlamak suretiyle katkıda bulunmak, Kurum hizmetlerinin tanıtımını yapmak,

i) Gerektiğinde ihalelere katılmak suretiyle, yurtiçinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,

j) Meslek danışma merkezleri aracılığı ile mesleğe yöneltme faaliyetlerinde bulunmak, iş ve meslek danışmanlığı hizmeti sunmak, iş arama becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim programları uygulamak, psikolojik danışmanlık hizmeti vermek,

k) Uluslararası kuruluşların çalışma hayatına ilişkin olarak aldıkları kararları izlemek, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin taraf olduğu Kurumun görev alanına giren ikili ve çok taraflı anlaşma, sözleşme ve tavsiye kararlarını uygulamak,

l) 25.8.1999 tarih ve 4447 sayılı Kanun gereği işsizlik sigortası işlemlerini yürütmek, 1475 sayılı İş Kanunu, 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile diğer kanun, tüzük ve yönetmeliklerle verilen görevleri yerine getirmek.

İKİNCİ BÖLÜM

Kurumun Organları

Organlar

MADDE 4.- Kurum aşağıdaki organlardan oluşur:

a) Genel Kurul,

b) Yönetim Kurulu,

c) Genel Müdürlük,

d) İl istihdam kurulları.

Kurum Teşkilatı ekli 1 sayılı cetvelde gösterilmiştir.

Genel Kurul ve görevleri

MADDE 5.- Genel Kurul, Bakanın veya görevlendireceği kişinin başkanlığında;

a) Adalet, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Bayındırlık ve İskân, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sanayi ve Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Kültür, Turizm, Orman, Çevre Bakanlıkları ile Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Başbakanlık Devlet Personel, Özelleştirme İdaresi, Devlet İstatistik Enstitüsü, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi, Özürlüler İdaresi Başkanlıkları, Millî Prodüktivite Merkezi, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Kurumdan iştirak edecek Genel Müdür düzeyinde birer temsilci,

b) Üye sayıları itibariyle en fazla üyeye sahip ilk üç sıradaki İşçi Konfederasyonlarınca üye sayıları oranları dikkate alınarak belirlenecek on yedi, üye sayısı itibariyle en fazla üyeye sahip İşveren Konfederasyonunca belirlenecek on, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinden beş, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan üç, Türkiye Sakatlar Konfederasyonundan her özür grubunu temsilen birer olmak üzere toplam dört, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden iki, Yükseköğretim Kurulunca görevlendirilecek İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik ile Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri dallarında dört Öğretim Üyesi, Kurum çalışanları adına Kurumda temsil yetkisine sahip Kamu Görevlileri Sendikasınca görevlendirilecek bir temsilci,

Olmak üzere 80 üyeden oluşur.

Genel Kurul üyeleri iki yıl süre ile görev yaparlar. Herhangi bir nedenle bu görevleri sona erenlerin yerlerine kalan süreyi tamamlamak üzere Genel Kurula üye veren birimlerce yeni üyeler görevlendirilir. Genel Kurul iki yılda bir Kasım ayı içinde Bakanın çağrısı üzerine olağan toplantısını yapar. Ayrıca, Bakan gerekli görmesi halinde olağanüstü toplantıya çağırabilir.

Genel Kurulun görevleri şunlardır;

a) Devletin ekonomik ve sosyal politikalarına uyumlu ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına katkıda bulunmak, uygulanan politikalardaki dönem içindeki gelişmeleri değerlendirmek,

b) İstihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesini sağlayacak tedbirleri belirlemek ve önerilerde bulunmak,

c) Kurumun dönem faaliyet raporlarını ve işsizlik sigortasına ilişkin faaliyet raporlarını görüşmek, Kurumun görevlerini geliştirici tedbirleri belirlemek ve önerilerde bulunmak,

Genel Kurul görüşmelerinin sonuçları raporla tespit edilir, bu raporlar Bakanlığa ve Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna en geç iki ay içinde verilir.

Yönetim Kurulunun teşkili, görev ve yetkileri

MADDE 6.- Yönetim Kurulu; Kurumun en yüksek yönetim, karar, yetki ve sorumluluğa sahip organı olup, Genel Müdürün Başkanlığında, müşterek kararla Yönetim Kurulu üyeliğine atanan bir Genel Müdür Yardımcısı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının önerisi üzerine müşterek kararla atanan bir temsilci ile en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu, işveren konfederasyonu ve Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonunca belirlenen birer üyeden olmak üzere altı üyeden oluşur. Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı dışındaki Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi iki yıldır. Görev süresi biten üyeler tekrar görevlendirilebilirler. Süreleri biten üyeler, yeni üyeler göreve başlayıncaya kadar görevlerine devam ederler. Görev süresi içinde herhangi bir nedenle yönetim kurulu üyeliği sona erenlerin yerlerine aynı usulle bir ay içinde yenileri atanır veya belirlenir. Bu şekilde göreve gelenler, yerlerini aldıkları üyenin görev süresini tamamlarlar. Yönetim Kurulu üyelerinin, Devlet memurluğuna atanabilme şartlarını taşımaları, ayrıca atama ile gelecek üyelerin en az lisans düzeyinde öğrenim yapmış olmaları zorunludur.

Yönetim Kurulu, başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Genel Müdürün bulunmadığı hallerde Yönetim Kurulu üyesi Genel Müdür Yardımcısı Kurula başkanlık eder. Mazeretsiz olarak toplantıya katılmayan üyelerin ücretlerinden, Yönetim Kurulu Yönetmeliğine göre kesinti yapılır. Yönetim Kurulunun çalışma, alt kademelere devredebileceği yetkiler ile diğer hususların usul ve esasları Yönetim Kurulunun teklifi ve Bakanın onayı ile çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Toplantılara iştirak eden Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerinden Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı dışındaki üyelerine, Yönetim Kurulu üyesi kadrosunun karşılığı olan aylık ve diğer ödemeler, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı üyelerine ise bu görevleri nedeniyle 22.01.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesine göre Kamu İktisadi Teşebbüsleri Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine ödenen miktarlarda ilave aylık ücret verilir. Yolluklarında ise 10.02.1954 tarih ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

a) Genel Müdürlükçe hazırlanan Kurumun bütçe teklifi ile bütçenin bölümleri arasında ödenek aktarılması ve ek ödenek alınması önerilerini değerlendirerek Bakanlığa sunmak, bütçe bölümlerinin maddeleri arasında ödenek aktarmalarını yapmak, bilançoyu ve faaliyet raporunu inceleyip onaylamak,

b) Kurumca hazırlanan kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik tasarılarını inceleyerek Bakanlığa sunmak,

c) Kurumun faaliyet alanına ilişkin dönem faaliyet raporlarını Genel Kurulun bilgisine sunmak,

d) İl İstihdam Kurullarının raporlarını inceleyip değerlendirmek ve Genel Müdürlüğe önerilerde bulunmak,

e) Yüksek Denetleme Kurulu Raporları hakkında Kurumun cevaplarını içeren raporu incelemek ve gereği için karar vermek,

f) Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine izin vermek, faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin raporları değerlendirmek, iznin yenilenmesi ile verilen izinlerin iptali konularında karar vermek,

g) Kurumun yurtiçinde ve uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara vereceği eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile işverenlere verilen Kurum hizmetlerinin hangilerinden ne kadar masraf karşılığı alınacağına karar vermek,

h) Kurumun merkez ve taşra teşkilatı birimlerinin kurulması ve gerekli görülen değişikliklerin yapılması hususlarında ilgili makamlara önerilerde bulunmak; Genel Müdürün önerisi üzerine, özel kanunlarda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla Kurumun 1-4 dereceli kadrolarına atamalar yapmak ve Kurum adına imza yetkisi verilecek personeli belirlemek,

i) Kurum personelinin eğitimi amacıyla düzenlenen yıllık eğitim programlarını onaylamak,

j) Kurum adına her türlü hizmet satın alınması, taşınır ve taşınmaz mal edinilmesi, bunların idaresi, inşaat yaptırılması, satılması, takası ve trampası veya kuruma ait binaların hizmet binası, eğitim tesisi, kreş ve benzeri hizmetlere tahsisi hakkındaki önerileri inceleyip karara bağlamak,

k) Kurum taşınmaz mallarının, Bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşlara rayiç veya emsal değer üzerinden kiraya verilmesi, Bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşlar arasında karşılıklı olarak taşınmazlara ihtiyaç duyulması halinde, rayiç bedellerin eşit olması veya aradaki bedel farkının % 10'u geçmemesi durumunda, bedelsiz olarak karşılıklı kullanım hakkı verilmesi ile ilgili önerileri inceleyip karara bağlamak,

l) Her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında miktarı artırılmak üzere bedeli yüz milyar liradan fazla olan sözleşmeler ve yapılacak işler hakkında karar vermek,

m) Kovuşturulmasında Kurum için yarar görülmeyen dava ve icra kovuşturmalarının açılmaması, henüz dava ve icra kovuşturması haline gelmemiş olan uyuşmazlıkların uzlaşma yoluyla çözümlenmesi ve bunlara ait paraların terkini önerilerini, Kurum için yarar görülmeyen hallerde dava ve icra kovuşturmalarından vazgeçilmesi, kanun yollarına başvurulmaması, bunlara ait para ve malların terkini, Kurum leh ve aleyhine açılmış dava ve icra kovuşturmalarının uzlaşma yoluyla çözümü hakkındaki önerileri karara bağlamak,

n) Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyelerinin başkaca önerilerini inceleyip karara bağlamak ve bu Kanunla verilen benzeri görevleri yapmak.

Genel Müdürlük

MADDE 7.- Genel Müdürlük, merkez ve taşra teşkilatından oluşur.

Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları en az dört yıllık eğitim veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olanlar arasından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri çerçevesinde müşterek kararname ile atanırlar. Teftiş Kurulu Başkanı, I.Hukuk Müşaviri ve Daire Başkanları en az dört yıllık eğitim veren fakülte veya yüksekokullardan mezun olanlar arasından, bunlar dışında kalan 1-4 dereceli kadrolara Genel Müdürün teklifi ve Yönetim Kurulunun onayı ile atanır. Diğer Kurum personeli Genel Müdür tarafından atanır.

Merkez teşkilatı

MADDE 8.- Kurumun merkez teşkilatı, ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimleri ve yardımcı hizmet birimlerden oluşur.

Ana hizmet birimleri

MADDE 9.- Kurumun ana hizmet birimleri şunlardır:

a) İşgücü Yetiştirme Dairesi Başkanlığı,

b) İstihdam Dairesi Başkanlığı,

c) İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı,

Danışma ve denetim birimleri

MADDE 10.- Kurumun danışma ve denetim birimleri şunlardır:

a) Teftiş Kurulu Başkanlığı,

b) Hukuk Müşavirliği,

c) Araştırma Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.

Yardımcı hizmet birimleri

MADDE 11.- Kurumun yardımcı hizmet birimleri şunlardır:

a) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı,

b) İdari ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı,

c) Savunma Uzmanlığı.

Taşra teşkilatı

MADDE 12.- Kurumun taşra teşkilatı; İl düzeyinde kurulacak İl Müdürlüklerinden ve merkez nüfusu 100.000 ve yukarı olan veya Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi çalışan sayısı 10.000' in üzerinde bulunanlardan gerekli görülen ilçelerde kurulacak Şube Müdürlüklerinden oluşur.

İl istihdam kurulları ve görevleri

MADDE 13.- İl İstihdam Kurulları, illerde Valinin veya görevlendireceği bir Vali Yardımcısının başkanlığında, Belediye Başkanı veya görevlendireceği bir üst düzey temsilci, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü bulunan yerlerde Bölge Müdürü,İl Millî Eğitim Müdürü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İI Müdürü, Gençlik ve Spor İl Müdürü, Sanayi ve Ticaret İl Müdürü, Kurum İl ve Şube Müdürleri, İl Ticaret ve/veya Sanayi Odası Başkanları veya görevlendirecekleri birer temsilci, İl Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı veya görevlendireceği bir temsilci, İl Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı temsilcisi, İl Organize Sanayi Bölgeleri Müdürleri, en çok üç üniversite öğretim üyesi, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu tarafından belirlenecek bir temsilci, Valinin, İlin istihdam yapısını dikkate alarak davet edeceği eğitim kurumları, sivil toplum örgütleri ile diğer kurum ve kuruluş temsilcileri ve o ilde en çok üyeye sahip İşçi ve İşveren Konfederasyonlarının birer temsilcisinden oluşur. İl İstihdam Kurulları her yıl Eylül ayı içinde olağan toplantısını yapar. Kurul, Başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplantı yapılabilir. Kurulun sekreterya görevi Kurum İl Müdürlüklerince yerine getirilir.

İl İstihdam Kurullarının görevleri şunlardır;

a) İl düzeyinde istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirleri saptamak,

b) İl istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, işgücü yetiştirme etkinliklerini yönlendirmek üzere yerel düzeyde geçerli olacak ilke ve politikaları belirlemek ve önerilerini Kuruma bildirmek,

c) Kurum İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan yıllık işgücü eğitim planlarını inceleyerek varsa gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra Kuruma bildirmek,

d) Eğitim planı uygulaması ile ilgili olarak yöredeki işgücü yetiştirme ve istihdam etkinliklerini izleyip değerlendirmek ve değerlendirme raporlarını Kuruma göndermek.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sorumluluk ve Yetki Devri

Sorumluluk ve yetki devri

MADDE 14.- Kurumun merkez ve taşra teşkilatının her kademedeki yöneticileri, yükümlü bulundukları görevleri, mevzuata uygun olarak yürütmekten bir üst kademeye karşı sorumludurlar. Genel Müdür ve her kademedeki Kurum yöneticileri, sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Ancak, yetki devri yetkiyi devredenin sorumluluğunu kaldırmaz.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli sorumlulukları bakımından 765 sayılı Türk Ceza Kanununun tatbikinde devlet memuru sayılırlar, bu kişiler hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum iş ve işçi arayanların isteklerini karşılayamamaktan ve hizmet akdi yapılmasına aracılık ettiği hallerde, tarafların ileri sürecekleri zarar ve ziyandan sorumlu değildir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personel Statüsü ve Kurum Gelirleri

Personel statüsü

MADDE 15.-Kurum personeli, Kurum hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlere atanan kadrolu kişiler ile sözleşmeli personelden oluşur. Kurum personeli hakkında bu Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri, ve kadrolu personel hakkında 8.6. 1949 tarih ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

Kurum, Ankara dışındaki icra, takip ve dava işleri için Genel Hükümlere göre vekalet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırabilir.Kurum leh ve aleyhine açılan davalar ile icra takiplerinden tahsil edilen vekalet ücretlerinden Hukuk Müşavirlerine, kadrolu Avukatlara ve Hukuk servislerinde fiilen görev yapan personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 146 ncı maddesi gereğince ödeme yapılır. Vekalet ücretinin ödeme esas ve usulleri yönetmelikle belirlenir.

Kurum, merkez ve taşra teşkilatında İstihdam ve Meslek Uzmanı çalıştırabilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara sahip, Kurumun ihtiyaç duyduğu alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olanlar arasında yapılacak özel yarışma sınavı sonucunda başarılı bulunanlar İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcısı kadrolarına atanırlar. İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığına atananlar, bu görevde en az üç yıl çalışmak kaydıyla açılacak yeterlilik sınavında başarılı olmaları halinde İstihdam ve Meslek Uzmanı unvanını alırlar. Yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, üst üste iki defa yapılacak sınavda başarılı olamayanlar, bu unvanlarını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara nakledilirler.

Bu Kanunun 16 ncı maddesinin (d) bendinde yer alan, 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin (c) bendi uyarınca Kuruma aktarılan idarî para cezaları hariç olmak üzere Kurum gelirlerinden, Kurumda fiilen çalışan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında görevlendirilenler dahil kadrolu personele görev unvanı, çalışma verimi ve hizmetlerin rasyonelliğini sağlayacak ilkeler göz önünde bulundurularak Yönetim Kurulunca uygun görülen ve Bakanlıkça onaylanan oran ve miktarda ek ödeme verilir. Ek ödemelerin aylık tutarı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda tanımlanan en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının % 200'ünü geçemez. Ek ödemelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve Damga Vergisi hariç her hangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulamaz. Ek ödemeye ilişkin usul ve esaslar çıkarılacak bir yönetmelikle tespit edilir.

Fazla çalışma gerektiren her türlü Kurum işleri için çalışma saatleri dışında görevlendirilecek Kurum personeline (l, 2 ve 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunanlar dahil) fazla çalışma yaptırılabilir. Yapılacak fazla çalışma ücreti ve fazla çalışmanın yaptırılması ile ilgili diğer hususlar Kurum Yönetim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlıkça tespit edilir.

Kurumda fiilen çalışan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında görevlendirilenler dahil kadrolu personele, her yıl asgari ücretten az olmamak üzere (gösterge, ek gösterge, özel hizmet tazminatı, taban aylığı ve kıdem aylığı dahil) kendi aylıkları tutarında iki ikramiye verilir. İkramiyenin tarihlerini belirlemeye Yönetim Kurulu yetkilidir.

Kurum gelirleri

MADDE 16.- Kurumun gelirleri şunlardır:

a) Her yıl Bakanlık bütçesine Kurum için konulan ödenek,

b) Yurtiçinde ve uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara verilecek eğitim hizmetleri ile Kurum hizmetleri karşılığı işverenlerden alınan masraf karşılıkları ve özel istihdam bürolarının faaliyete geçmeleri konusunda verilen izinle ilgili işlemler karşılığında alınan masraf karşılıkları,

c) 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin (C) bendi uyarınca Kuruma aktarılan idarî para cezaları,

d) Bu Kanun gereğince özel istihdam bürolarından alınan idarî para cezaları,

e) Kurumun taşınır ve taşınmaz mallarından elde edilen gelirler,

f) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan ve Yönetim Kurulunca kabul edilen bağış ve vasiyetler ile Kurumca hazırlanan standart form ve benzerlerinin satışından elde edilecek gelirler.

Kuruma ait gayrimenkullerin kira bedelleri her yıl Devlet İstatistik Enstitüsünce açıklanan Tüketici Fiyat Endeksindeki artış oranından az olmamak üzere rayiç veya emsal değerle belirlenir.

İKİNCİ KISIM

Özel İstihdam Büroları, Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Özel İstihdam Büroları

Özel istihdam bürolarının kurulması, izin verme, yenileme ve denetim

MADDE 17.- İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmeleri ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etme görevi, Kurum ve bu amaçla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan özel istihdam bürolarınca yapılır. Özel istihdam büroları, Kurumdan izin almak kaydıyla iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bulunabilirler. Yurtdışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin sözleşmelerin kurumca onaylanması zorunludur.

Özel istihdam bürolarının iş ve işçi bulma faaliyetlerine izin verilebilmesi için talepte bulunan gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama yetkili kişilerin;

a) Türk vatandaşı ve en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları, müflis veya konkordato ilan etmiş olmamaları,

b) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya altı aydan fazla hapis cezası almış veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,

c) Güvenilir bir malî bünye ile iş ve işçi bulma faaliyetlerini gerçekleştirebilecek ölçüde yönetim, nitelikli uzman personel ve teknik donanıma ve uygun bir işyerine sahip olmaları,

d) İş ve işçi bulma aracılığı izni için on milyar lira tutarında kat'i ve süresiz banka teminat mektubu ile istenilen diğer bilgi ve belgeleri Kuruma vermeleri, masraf karşılığı ödemeleri ve yazılı talepte bulunmaları gerekir. Talepler Kurumca değerlendirilir. Kurum kabul veya red kararını en geç 30 gün içerisinde talep sahibine yazılı olarak bildirir.

Kurumca verilen izinler üç yıl süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden itibaren en az bir ay önce yazılı talepte bulunulması, iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması, ilave kat’i ve süresiz teminat mektubu verilmesi ve yenileme masraf karşılığı ödenmesi kaydıyla, Kurumca üçer yıllık sürelerle yenilenebilir. İş ve işçi bulma aracılığı izni için talep edilen teminat miktarı, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarih ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında her yıl arttırılarak uygulanır. Faaliyette bulunan özel istihdam büroları, izin almak için vermiş oldukları teminat mektubunu her yıl yeniden tespit edilen miktara tamamlamak zorundadırlar. Kuruma verilen teminat mektupları, izin ve yenileme talebinin reddi halinde kararın tebliğ tarihinden itibaren, yenileme talebinde bulunulmaması halinde izin süresinin bitimini müteakip bir ay içinde iade edilir. İznin iptali halinde, iptal kararının kesinleşmesini müteakip teminat Kuruma gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen teminat ilgilinin hiçbir borcuna mahsup edilemez.

Kurum, iş ve işçi bulma faaliyeti için izin verilmesi ve izin yenilenmesi işlemleri ile ilgili olarak özel istihdam bürolarından masraf karşılığı alır.

Özel istihdam bürolarının bu kanunun uygulanması ile ilgili faaliyetlerini denetleme yetkisi Kurum müfettişlerine aittir. Özel istihdam büroları, müfettişlerin istedikleri her türlü bilgiyi vermek ve bu bilgilerin doğruluğunu ispata yarayan defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmek zorundadırlar.

Özel istihdam bürolarının bilgi toplamaları, kullanmaları, kuruma bilgi verme yükümlülükleri

MADDE 18.- Özel istihdam büroları, iş arayanlar ve açık işyerlerine ilişkin bilgileri sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gerekli olması halinde toplayabilir, işleme tabi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir. Bu bilgilerin kişiye ait veya iş ya da işletme sırlarıyla ilgili olması halinde özel istihdam büroları, bunları ancak ilgilinin izin vermesi halinde toplayıp kullanabilirler. Özel istihdam bürolarının bu verileri iş ve işçi bulma faaliyeti çerçevesinde bir üçüncü şahsa vermeleri halinde, bu şahıs söz konusu bilgileri ancak, kendisine veriliş amacına uygun şekilde işleme tabi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir. İş ve işçi bulma faaliyetinin sonuçlandırılmasını müteakip özel istihdam bürolarına verilmiş olan evrakın ilgilisine iade edilmesi gerekir.

Özel istihdam büroları iş arayanlardan her ne ad altında olursa olsun menfaat temin edemez ve ücret alamazlar. İşe yerleştirme faaliyeti karşılığı ücret sadece işverenden alınır. Ancak, yönetmelikle belirlenecek meslekler ve üst düzey yöneticiler için işe yerleştirilenlerden ücret alınmasına izin verilebilir.

İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;

a) Kurumun iznine sahip olmayan bir özel istihdam bürosu ile yapılan anlaşmalar,

b) Yönetmelikte öngörülmemiş ise, özel istihdam büroları ile iş arayanlar arasında bir ücret ödenmesine ilişkin yapılan anlaşmalar,

c) Özel istihdam bürolarının yönetmelikte öngörülenler dışında iş arayanlarla ücret konusunda anlaşma yapmaları, onlardan ücret almaları veya herhangi bir şekilde menfaat temin etmeleri halinde özel istihdam büroları ile işverenler arasında yapılmış bulunan anlaşmalar,

d) İşgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi koşullarını taşıyan anlaşmalar,

e) Bir işverenin veya bir iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar,

Geçersizdir.

Özel istihdam büroları işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan iş arayanlar, açık işler ve işe yerleştirmelerle ilgili istatistikleri düzenli olarak Kuruma bildirmek, uygulamanın takibi için gerekli olan diğer bilgi ve belgeleri de talebi üzerine Kuruma vermek zorundadırlar.

İzin talebinin reddi, yenilenmemesi, iptali ve kararlara karşı itiraz

MADDE 19.- Bu Kanunun 17 nci maddesi uyarınca iş ve işçi bulma faaliyetlerine izin verilmesi ve iznin yenilenmesi için öngörülen şartların yerine getirilmemiş olması halinde izin ve yenileme talebi reddedilir.

Özel istihdam bürolarına verilen izinler; iznin verildiği ya da yenilendiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde hiçbir işe yerleştirme işlemi gerçekleştirilmemiş, izin verilmesi veya yenilenmesi için aranan şartların taşınmadığı veya kaybedildiği tespit edilmiş, bu Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasındaki yükümlülüklere Kurum tarafından yazılı olarak ikaz edilmelerine rağmen uyulmamış veya aynı maddenin üçüncü fıkrasının (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtildiği şekilde bir anlaşma yapılmış olması ve 20 nci maddenin (a) ve (b) bentlerinde yer alan fiillerin üçüncü kez tekrarlanması halinde iptal edilir.

Özel istihdam büroları red, yenilememe ve iptal kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren l5 gün içinde Kuruma itiraz edebilirler. İtirazların 30 gün içinde sonuçlandırılması zorunludur. İtiraz yoluna başvurulmuş olması ilgililerin yargı yoluna gitme haklarını ortadan kaldırmaz.

İdari para cezaları

MADDE 20.- Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle;

a) Kurum tarafından istenilen bilgi ve belgelerle işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan istatistiksel bilgileri talebin tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Kuruma vermeyen özel istihdam bürolarına beş yüz milyon lira,

b) Kurum Müfettişlerince istenilen bilgi, belge, kayıt ve defterleri 15 gün içerisinde ibraz etmeyen özel istihdam bürolarına bir milyar lira,

İdarî para cezası verilir.

İdari para cezaları, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında her yıl arttırılarak uygulanır.

İdari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Özürlü ve eski hükümlülere ilişkin para cezalarının kuruma aktarılması ve kullanımı

MADDE 21.- 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin (C) bendi uyarınca Kuruma aktarılan paralar, özürlüler konusunda Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü'nün görüşleri alınmak suretiyle, özürlü ve eski hükümlülerin mesleki eğitimi, mesleki rehabilitasyonu ve istihdamı ile kendi işini kurma ve bu gibi hizmetlerde kullanılır. Kurum özürlülerle ilgili olarak gerçekleştirdiği hizmetlere ilişkin raporları en geç izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar Özürlüler İdaresi Başkanlığı'na gönderir.

Kamu kurum ve kuruluşları her yıl Nisan ayı içerisinde çalıştırdıkları işçi sayısı ile çalıştırdıkları özürlü ve eski hükümlü sayısını, özürlü ve eski hükümlü açık kontenjanlarını ve kontenjan fazlası özürlü ve eski hükümlü sayısını Kuruma bildirmek zorundadırlar. Bu bildirimlerde istihdam edilmesi istenilen özürlü ve eski hükümlülerde aranılan koşullara da yer verilir.

Özürlü ve eski hükümlüler, Kurumca belirlenen açık kontenjanlarda, Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Eski Hükümlülere Uygulanacak Sınav Yönetmeliği çerçevesinde istihdam edilirler.

Bilgi verme ve gizlilik

MADDE 22.- Kurum tarafından kamu ve özel kesim işyerlerinden iş ve işgücü konularında bilgi istenildiğinde, belirtilen süre içinde bilgi verilmesi zorunludur. İşverenlerden toplanan bilgiler, genel istihdam ve işsizlik sigortası çalışmalarından başka amaçla kullanılamaz ve açıklanamaz. Bu maddeye aykırı davrananlar hakkında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

Kurum işlemlerinin bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesi

MADDE 23.- Kurumca bu Kanuna göre yapılacak işlemler internet de dahil her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamı ve benzeri araçlar üzerinden yapılabilir ve arşivlenebilir. Elektronik ortamda bilgi ve belge istenebilir veya bilgi ve belge verilebilir.

Kurum, faaliyetleri ile ilgili belgelerin asıllarını veya mümkün olmadığı hallerde sıhhatlerinden şüpheyi davet etmeyecek kopyalarını ve yazıların makine ile alınmış suretlerini saklamak zorundadır. Bu belgelerin mikrofilm, mikro fiş şeklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri ortamlarda saklanmaları mümkündür.

Elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılanlar dahil her türlü işlemlerin ve arşivlenen bilgilerin tespit ve tevsikinde Kurumun kayıtları esas alınır. Bu bilgi ve belgeler adli ve idarî merciler nezdinde geçerlidir, itiraz edilmesi halinde ispat mükellefiyeti itiraz edene aittir.

Elektronik ortamda bilgi ve belge alınıp verilmesi ve arşivleme konularına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Muafiyetler

MADDE 24.-a)Kuruma ait taşınır ve taşınmaz mallar ile bunların alım ve satım işlemleri ve bunlardan elde edilen hak ve gelirler,

b) Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanlar,

c) Satışı yapılan veya satın alınan gayrimenkullerle ilgili tapu işlemleri,

d) Kurumca yapılan bütün işlemler ve bu işlemler için ilgililere verilmesi veya bunlardan alınması gereken yazı ve belgeler ve bunların suretleri,

e) İlgili kanunlarda Kurumun adı veya Kuruluş Kanununda yazılı olmasa dahi, her türlü vergi, resim ve harç ile belediyelerde yürütülecek her türlü hizmet karşılığı alımdan alınan ücretler, Kurumun doğrudan doğruya hizmetlerinden yararlanmadığı fon ve kuruluşlara katkı paylarından muaftır. Diğer kanunlarda yer alan bütün muafiyet ve istisnalar saklıdır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapan Hükümler

MADDE 25.- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

a) 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün A/11 numaralı bendine "Devlet Bütçe Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları", "Devlet Bütçe Uzmanlığına" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanlığına",

b) I Sayılı Cetvelinin (I/h) bendine, "Maliye Bakanlığı Devlet Bütçe Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanları"

c) Mülga 213 üncü maddesinden sonra gelen "Zam ve Tazminatlar" başlıklı ek maddesinin; "II Tazminatlar" bölümünün "A- Özel Hizmet Tazminatı" bendinin (h) alt bendine "Devlet Bütçe Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanları"

İbareleri eklenmiştir.

MADDE 26.- Ekli 1 sayılı listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Eki III sayılı cetvele Türkiye İş Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

MADDE 27.-1475 sayılı İş Kanununun değişik 85 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ancak, tarım işlerinde ücretli iş ve işçi bulma aracılığı ile özel istihdam bürolarının faaliyetlerine Kurumca izin verilebilir. İzin verilen özel istihdam büroları yönetmelikle belirlenecek meslekler ile üst düzey yöneticiler dışında iş arayanlardan her ne ad altında olursa olsun menfaat temin edemez ve ücret alamazlar."

MADDE 28.- 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin 5 inci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Sigortalı işsizin, hastalık ve analık sigortalarına ait primleri Fon tarafından işsizlik ödeneğinin ödendiği sürece ilk altı ay için 2/3 oranında, izleyen aylarda tam olarak Sosyal Sigortalar Kurumuna veya ilgili sandıklara aktarılır. Bu primler, sigorta primlerinin hesabında esas alınan alt kazanç sınırı üzerinden hesaplanır."

MADDE 29.- 4447 Sayılı Kanunun 51 inci maddesinin; birinci fıkrasına aşağıdaki (g) bendi eklenmiş ve 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"g) Yukarıdaki bentlerde belirtilen iş kanunları kapsamına girmeyen sigortalılardan hizmet akitleri, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında yapılmış olan toplu iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmesi bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri doğrultusunda (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerindeki hükümlere paralel olarak sona ermiş olmak."

"Ancak, işsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için hizmet akdinin başvuru sırasında grev, lokavt, veya kanundan doğan ödevler nedeniyle askıya alınmamış olması gerekmektedir."

MADDE 30.- 4447 Sayılı Kanunun 52 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"b) İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,"

Yönetmelik

MADDE 31.- Bu Kanun ile ilgili olarak,

a) Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurullarının toplanma, çalışma usul ve esasları,

b) Kurum personelinin görevde yükselmesine ve atanmasına ilişkin usul ve esaslar,

c) Kurum personelinin çalışma usul ve esasları,

d) Kurumun merkez ve taşra teşkilatına ait birimlerin görev, yetki ve sorumlulukları,

e) İşgücü yetiştirme ve geliştirmeye ilişkin usul ve esaslar,

f) Kurum işlemlerinin bilgi işlem ve internet ortamında yapılması ve arşivlenmesine ilişkin usul ve esaslar,

g) Teftiş Kurulunun görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları,

h) Hukuk Müşavirliğinin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları,

i) İstihdam ve Meslek Uzmanları ve Uzman Yardımcılarının mesleğe alınması için yapılacak yarışma ve yeterlik sınavlarına ilişkin usul ve esaslar,

j) İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulu çalışma usul ve esasları,

k) Özel istihdam bürolarına izin verilmesi ile büroların çalışma ve denetim usul ve esasları ,

Yönetmeliklerle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Geçici ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Geçici Hükümler

GEÇİCİ MADDE 1.- a) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk Genel Kurul 2003 yılının Kasım ayı içinde yapılır.

b) Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Yönetim Kurulu üyelerinden sosyal taraflarca belirlenen üyelerin görevleri görev süresince devam eder. Atama ile gelen üyelerin görevleri sona erer. Ancak atama ile gelen üyeler, bu kanuna göre atamalar yapılıncaya kadar görevlerine devam ederler.

c) Bu Kanun ile yapılan yeni düzenleme sebebiyle Kurum memurlarından (şahsa bağlı kadroda olanlar hariç) aylık aldıkları kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.

İkinci bentte belirtilenlerin Kurumun merkez ve taşra teşkilatındaki kadrolara atanmaları halinde, bu kadrolarda kaldıkları sürece yapılacak her türlü ödemeler toplamının net tutarı, eski kadrolarında en son ayda almış oldukları her türlü ödemeler toplamının net tutarından az olduğu takdirde, bu durum giderilinceye kadar aradaki fark, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.

d) Bu Kanunun öngördüğü düzenlemeler Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde yapılır. Bu düzenlemeler yapılıncaya kadar, Türkiye İş Kurumu'na ait hizmetler; Kanunun yayımı tarihinden önce bu görevleri yürüten merkez ve taşra teşkilatı tarafından yürütülmeye devam olunur.

İKİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 32.- 21.1.1946 tarih ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 33.- Bu Kanunun;

1) 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası, 15 inci maddesinin 4 üncü ve 6 ncı fıkraları ile 17, 18, 19, 20, 27, 28, 29, 30 uncu ve geçici birinci maddeleri yayımı tarihinde,

2) Diğer maddeler 09.08.2001 tarihinden itibaren,

Yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 34.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Plan ve Bütçe Komisyonu	8.5.2003
	Esas No. : 1/297
	Karar No. : 28

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Çalışma Bakanlığınca hazırlanarak, Bakanlar Kurulunca 21 inci Yasama Döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan "Türkiye İş Kurumu Kanunu Tasarısı" Komisyonumuzca yapılan çalışmalar sonucunda Genel Kurul Gündeminde Sıra Sayısı 675 olarak yer almış, ancak Türkiye Büyük Millet Meclisinin erken genel seçimlerle yenilenmesi nedeniyle, İçtüzüğün 77 nci maddesi gereğince sözkonusu tasarı kadük olmuştur. Bu defa, aynı Tasarı 58 inci Hükümet tarafından 11.12.2002 tarihinde yenilenerek, Başkanlıkça 19.12.2002 tarihinde tali komisyon olarak "Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonuna" esas Komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilmiştir. Sözkonusu tasarı, Komisyonumuzun 23.01.2003 tarihinde yapmış olduğu 10 uncu birleşiminde, Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve ilgili sosyal güvenlik kuruluşları temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; istihdam ve işsizlik konusu, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ortak sorunudur. Bu sorunun toplumsal ve ekonomik yansımaları, hemen her ülkenin ekonomi politikalarından sorumlu kurumlarını istihdamı geliştirme ve işsizliği azaltma konusunda önlemler almaya zorlamıştır. Günümüzde, gelişmiş ekonomilere sahip batı ülkelerinde işgücünün istihdamından sorumlu iş kurumları; işe yerleştirme, işgücüne vasıf kazandırma, işbaşında eğitim, mesleğe yöneltme, iş ve meslek danışmanlığı, iş yaratma tedbirleri, iş kurmaya destek ve yardım sağlama, işgücü piyasasını izleme ve bu piyasada düzenleyici rol oynama, mesleki rehabilitasyon tedbirlerinin uygulanması ve işsizlik sigortası uygulaması yolu ile istihdamın geliştirilmesi ve işsizliğin sınırlanması konusunda önemli görevleri yerine getirmektedirler.

Ülkemizde, 1946 yılından beri iş ve işçi bulma hizmetleri bir kamu kurumu olan İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Bu Kurum, batı ülkelerindeki benzer kurumların fonksiyonları dikkate alındığında, iş piyasasının ülke çapında ve belli bir plan çerçevesinde etkin bir şekilde düzenlenmesini gerçekleştirememiştir. Kurum, iş ve işçi bulma aracılığı faaliyetlerine ilişkin birtakım formaliteleri yerine getirmeye çalışan bir kuruluş haline dönüşmüştür. Bu nedenle, Kurumun, yasal görevleri bakımından batıdaki benzer iş kurumlarından büyük bir farklılığı bulunmamakla beraber, yürütülen hizmetlerin kapsamı, etkinliği ve yaygınlığı açısından bakıldığında, büyük ölçüde modernize edilmeye ve çağdaş bir yapıya kavuşturulmaya ihtiyacı bulunmaktadır.

İş ve İşçi Bulma Kurumunun batıdaki iş kurumlarına benzer hale getirilmesi yanında, Avrupa Birliğine uyum süreci ve ciddi boyutlara ulaşmış bulunan yapısal işsizlik sorunuyla mücadele açısından 29.6.2000 tarihli ve 4588 sayılı Yetki Kanununa dayanılarak, İş ve İşçi Bulma Kurumunun yerine işgücünün, etkin ve verimli bir şekilde istihdamına yönelik kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip, Türkiye İş Kurumu kurulmasını öngören 617 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 4.10.2000 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ancak, 617 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Yetki Kanununun Anayasaya aykırı görülerek iptal edilmesinden dolayı, Anayasal dayanaktan yoksun kalması nedeniyle Anayasa Mahkemesinin 8.11.2000 tarihli ve 2000/36 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi; Kanun Hükmünde Kararnamenin iptal edilmesi ile ortaya çıkacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edici nitelikte olacağını dikkate alarak, Anayasanın 153 üncü maddesi ile 2949 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde, iptal kararının Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir. Söz konusu süre içerisinde yasal düzenlemelerin gerçekleştirilememesi nedeniyle ortaya çıkan hukuksal boşluğun giderilebilmesi için Tasarının öncelikle değerlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

_ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olarak kurulan Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili kuruluşu olarak özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Türkiye İş Kurumunun kurulmasının,

_ Türkiye İş Kurumunun, gelişen ve değişen dünya koşullarına uygun olarak istihdamın korunması, geliştirilmesi ve işsizliğin önlenmesi için uygulanacak aktif işgücü politikalarını yürütmesinin,

_ Kurumda, katılıma dayalı bir yönetim biçiminin oluşturulması amacıyla; işçi, işveren ve kamu temsilcilerinden oluşan Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurullarının kurulmasının,

_ Kurumun taşra teşkilatının il düzeyinde etkin hale getirilmesinin,

_ Uluslararası alanda meydana gelen gelişmelere paralel olarak sürekli ve hızla gelişen işgücü piyasasında, işgücü taleplerinin süratle karşılanabilmesi amacıyla Özel İstihdam Bürolarının faaliyete geçme, çalışma esas ve usullerinin düzenlenmesinin,

Amaçlandığı anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan müzakerelerde;

- Kurumun teşkilat yapısı ve fonksiyonları doğrultusunda yürütülmesi öngörülen hizmetlerin bir kısmının bazı kamu kurumları tarafından yürütüldüğü, bu nedenle hizmet çakışmalarının önlenmesi gerektiği,

- Devletin teşkilat yapısını genişletici yeni yapılanmalardan ziyade ihtiyaç duyulan hizmetlerin özel sektör tarafından karşılanması ve bu doğrultuda Özel İstihdam Bürolarının teşvik edici ve geliştirici bir anlayışla desteklenmesinin gerektiği,

- Özel İstihdam Büroları tarafından sağlanan iş olanaklarının, taşeronlaşma, sendikasızlaştırma, adil olmayan ücret ve ağır çalışma koşulları gibi uygulamalara neden olabileceği, bu nedenlerle sosyal devlet ilkesine uymayan bir anlayışla çalışma barışını zedeleyebilecek konularda gerekli önlemlerin alınmasına ihtiyaç olduğu,

- İşsizlik olgusunun sanayi ve hizmet sektörlerinde alınması gereken ciddi önlemler sonucu azaltılabileceği ve bu anlayış doğrultusunda Kurum ile Devlet Planlama Teşkilatı arasındaki işbirliğinin önemli olduğu,

- İşsizlik ve eksik istihdam oranlarına ilişkin resmi açıklamaların, ekonomik ve sosyal gerçekleri yansıtması gerektiği,

- Tasarının, diğer sosyal güvenliğe ilişkin tasarılarla birlikte ele alınması ve konunun bütün yönleriyle görüşülmesi amacıyla bir alt komisyon kurulmasının yararlı olacağı,

Şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;

- İşsizlik ve eksik istihdam oranlarının yüksekliğinin yanısıra, kayıt dışı istihdamın yaygınlığı, tarımda istihdam edilenlerin çalışma nüfusu içinde önemli bir yer tutması, istihdam edilenlerin ve işsizlerin eğitim düzeyinin düşüklüğü, çocuk ve yabancı kaçak işçi kullanımının ülkemizin ekonomik ve sosyal açıdan en önemli sorunlarını oluşturduğu,

- Sözkonusu sorun ve ihtiyaçlar nedeniyle, ekonomi politikalarının yanısıra, işgücü piyasasının kurumsal ve işlevsel açıdan etkin bir yapıya kavuşturulmasının önemli olduğu,

- Avrupa Birliği ve Uluslararası Çalışma Teşkilatı norm ve standartlarının ulusal mevzuatımıza kazandırılmasının, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişimine önemli katkılar sunacağı,

- İşe yerleştirme ve işgücünün eğitsel ve mesleki niteliğini yükseltmesi ve işgücü piyasasının değişen ihtiyaç ve koşullar doğrultusunda düzenlenmesini sağlayacak olan demokratik ve katılımcı bir yapıya sahip Türkiye İş Kurumunun kurulmasının, gerek uluslararası standartlara ulaşma, gerekse ciddi yapısal sorunlarla mücadele açısından büyük önem taşıdığı,

- Sosyal güvenlik ve genel sağlık sigortası alanlarının, yasalaşma sürecinden önce başta siyasal partiler, sivil toplum örgütleri olmak üzere toplumun tüm kesimlerinde konunun ayrıntılı bir şekilde tartışılıp olgunlaştırılacağı,

- Türkiye İş Kurumunun teşkilat yapısını düzenleyen Tasarı ile diğer sosyal güvenliğe ilişkin tasarıların ayrı ele alınabileceği, Kurumun teşkilatını düzenleyen Kanun Hükmünde Kararnamenin iptal edilmesi nedeniyle yasal dayanağının kalmaması sonucu kurum tasarruflarının hukuk alanında tartışmalı sonuçlar doğurabileceği,

- Özel İstihdam Bürolarına ilişkin düzenlemenin, Uluslararası Çalışma Teşkilatı ile 1951 yılında imzalanmış olan 96 sayılı sözleşme paralelinde bir içeriğe sahip olduğu ve ulusal mevzuatımıza sözkonusu norm ve standartları kazandırmamızın Avrupa Birliği tam üyelik sürecine önemli katkılar sağlayacağı,

İfade edilmiştir.

Bu görüşmeleri müteakip, konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına ve alt komisyon çalışmalarını takiben görüşmelere devam edilmesine karar verilmiştir.

Alt Komisyon 4.3.2003, 3.4.2003, 16.4.2003, 17.4.2003, 28.4.2003 tarihlerinde yaptığı çalışmalarına Kurumun Genel Müdürü'nün Türkiye İş Kurumunu tanıtıcı mahiyette sunduğu brifing ile başlamıştır. Brifing'de;

- Ülkemizin genç nüfus yapısına sahip olduğunu, bu nedenle kısa dönemde işgücü piyasasına girmesi beklenen çalışabilir nüfusun beklenenden fazla olacağını,

- İşgücü piyasasında kadının istihdam içinde düşük paya sahip olduğu, çalışabilir nüfusun eğitim düzeyinin düşük olduğu, ayrıca istihdamın sektörel dağılımı içinde tarımın ağırlığının yüksek olduğu, kentlere göçün önlenmesi açısından yöresel sanayilerin kurulmasının önemli olduğu,

- Eğitimli gençlerin işsizlik oranlarının yüksekliği, kayıt dışı istihdam, yabancı kaçak istihdam, çocuk istihdamı, ekonomik bağımlılık oranının yüksekliği meslekî eğitimin yetersizliği gibi konuların istihdamın başlıca sorunları arasında yer aldığı,

- Küreselleşme sürecinde beşeri sermayenin fiziki sermayeden önemli olduğu, bu nedenle kariyer danışmanlığı ve işgücü mobilitesini artırmanın önemli olduğu,

- Meslekî eğitimin teşvikinin ve işgücü piyasasının modernleştirilmesinin gerektiği,

- Ulusal programda kısa vadeli öncelikler kapsamında Kurum yasasının çıkarılacağının taahhüt edildiği,

- Türkiye İş Kurumunun, iş ve işçi bulmaya aracılık hizmetleri, piyasayı düzenleme, işgücü piyasasında bilgi sisteminin oluşturulması, işsizlik sigortası, aktif ve pasif işgücü politikaları gibi konularda öncülük görevinin bulunduğu,

- 1946 tarihinde kurulan İş ve İşçi Bulma Genel Müdürlüğü'nün geçen süre içinde, mevcut yapısıyla, işgücü piyasasında yaşanan gelişmeleri izlemek ve gerekli hizmeti sunma noktasında yetersiz kaldığı,

- Kurumun izin ve denetimleri çerçevesinde özel istihdam bürolarının kurulması gerektiği, bu büroların yönetmelikle belirlenecek meslekler ve üst düzey yöneticiler hariç, iş arayanlardan hiçbir menfaat temin edemeyeceği, ayrıca sigortasız işçi çalıştırmaya yönelik anlaşmalar yapamayacağı, bunun aynı zamanda Uluslararası Çalışma Teşkilatı'nın 96 sayılı sözleşmesinin de gereği olduğu,

İfade edilmiştir.

Bu defa Komisyonumuzun 7.5.2003 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu 41 inci birleşiminde, Alt Komisyon tarafından hazırlanan metin üzerinde görüşmelere geçilmiştir.

Metnin;

- 1 inci maddesi; birinci fıkrasının Türkiye İş Kurumunun istihdamın korunmasına, geliştirilmesine yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulmasını teminen yeniden düzenlenmesi, dördüncü fıkrası, Kurumun Sayıştay tarafından denetlenebilmesi ve hesap alabilmesi için vize ve tescile ilişkin hükümler hariç 1050 sayılı Kanuna da tabi olmasını düzenleyecek şekilde redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 2 nci maddesi aynen,

- 3 üncü maddesi; 1 inci maddenin birinci fıkrasında yapılan değişikliğe paralel olarak Kurumun görevlerinin de redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 4 üncü maddesi aynen,

- 5 inci maddesi; üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin 1 inci maddede yapılan değişikliğe paralel olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 6, 7 ve 8 inci maddeleri aynen,

- 9 uncu maddesi; ( c) fıkrasında, Kurumun görevleri ile ilgili 3 üncü maddenin (a) bendine paralellik sağlanması amacıyla, "Ulusal istihdam politikalarının oluşturulmasına ilişkin işlemleri yürütmek," hükmünün, "Ulusal istihdam politikalarının oluşturulmasına yardımcı olmak amacıyla çalışmalar yapmak," olarak değiştirilmesi suretiyle,

- 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23 ve 24 üncü maddeleri aynen,

- 25 inci maddesi; maddeye ekli cetvellerde yer alan "Daktilo" unvanının, "Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni" olarak değiştirilmesi suretiyle,

- 26, 27, 28, 29, 30, 31 ve 32 nci maddeleri aynen,

- 33 üncü maddesi; (b) bendinin, 18.4.1999 tarihli Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Genel Yönetmelik ile görevde yükselme esasları belirlendiğinden kamu kurum ve kuruluşları arasında uygulama birliğinin sağlanmasını teminen madde metninden çıkarılması ve takip eden bentlerin teselsül ettirilmesi suretiyle,

- Geçici 1 ve 34 üncü maddeleri ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 35 ve 36 ncı maddeleri aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Sait Açba	M. Altan Karapaşaoğlu	Sabahattin Yıldız
Afyon	Bursa	Muş
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Sekmen	Mahmut Göksu	Mehmet Melik Özmen
İstanbul	Adıyaman	Ağrı
Üye	Üye	Üye
Ruhi Açıkgöz	Mehmet Zekai Özcan	Mehmet Mesut Özakcan
Aksaray	Ankara	Aydın
(İmzada bulunamadı.)		(Karşı oy yazımız ektedir.)
Üye	Üye	Üye
Ali Osman Sali	Ali Kemal Deveciler	Aziz Akgül
Balıkesir	Balıkesir	Diyarbakır
	(Karşı oy yazısı ektedir.)
Üye	Üye	Üye
Ömer Abuşoğlu	M. Emin Murat Bilgiç	Nazım Ekren
Gaziantep	Isparta	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Alaattin Büyükkaya	Birgen Keleş	Ali Kemal Kumkumoğlu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
	(Karşı oy yazım ektedir.)	(Karşı oy yazısı eklidir.)
Üye	Üye	Üye
Ali Topuz	M. Mustafa Açıkalın	Kıvılcım Kemal Anadol
İstanbul	İstanbul	İzmir
(Karşı oy yazısı eklidir.)		(Karşı oy yazısı ektedir.)
Üye	Üye	Üye
Mehmet Ceylan	Y. Selahattin Beyribey	Taner Yıldız
Karabük	Kars	Kayseri
Üye	Üye	Üye
Mustafa Ünaldı	Kazım Türkmen	Abdülkadir Kart
Konya	Ordu	Rize
	(Karşı oy ektedir.)
Üye	Üye	Üye
Erol Aslan Cebeci	Musa Uzunkaya	Enis Tütüncü
Sakarya	Samsun	Tekirdağ
		(Karşı oy yazısı ektedir.)
Üye	Üye	Üye
Faruk Nafiz Özak	Mehmet Akif Hamzaçebi	Osman Coşkunoğlu
Trabzon	Trabzon	Uşak
	(Karşı oy yazısı ektedir.)	(Karşı oy yazısı ektedir.)
	Üye
	Mustafa Zeydan
	Hakkâri
	(İmzada bulunamadı.)

İŞ-KUR YASA TASARISI

KARŞI OY YAZISI

1. - Kurum; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili değil bağlı kuruluşu yapılmıştır. Bu durum, kurumun, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe haiz, idarî ve malî bakımdan “özerk” ve özel bütçeli kamu kuruluşu olmasını engelleyebilir.

2. - Çalışmak isteyene iş, çalıştırmak isteyene ise işçi bulma görevi öncelikle Kurumun olmalı, işgücü piyasası AB ülkelerinde olduğu gibi Kurumca izlenmeli ve denetlenmelidir. Ayrıca, bilindiği gibi iş ve işçi bulma faaliyetlerinin istismara açık yönleri vardır. Yurttaşlarımızın, yurtdışında, işçi simsarlarınca iş bulma vaadiyle dolandırılmaları olayları gündemden düşmemektedir. Bu nedenle son derece önemli bu kamu görevinde özel bürolara böylesine ağırlık verilmesi ülkemizdeki işsizliğin de boyutları dikkate alındığında, ortaya çok daha ciddi sorunlar çıkarabilir. Yapılan düzenlemeyle, kurumun etkin bir istihdam kurumu olarak yeniden yapılandırılması, personel ve donanım eksikliklerinin hızla giderilerek Avrupa’daki benzer hizmetleri sunan istihdam kurumları düzeyine çıkartılması amacı ön planda tutulması gerekirken, Yasa tasarısında Özel İstihdam Bürolarına, İş-Kur’un ana sorumluluğunu ve işlevini göz ardı edici bir anlayışla yer verilmiştir. Bu durum çağdaş sosyal devlet anlayışına uygun düşmemektedir.

2.1. - Kurumun görevleri arasında “d” bendinde belirtilen “özel istihdam büroları” ile ilgili görevler düzenlenmektedir. Özel İstihdam Büroları (ÖİB) genelde, kar motifinden hareket etmektedirler. Bu nedenle ilgi alanları, ağırlıklı olarak, istihdam edilme olanağı yüksek olan işgücü arzı ile sınırlı kalacaktır.

2.2. - ÖİB daha büyük piyasa payı elde etmek amacıyla hareket edecekler, böylece ÖİB arasında bir rekabet ortamının yaratılmasına neden olacaklardır. Bu durum ilk aşamada olumlu gibi gözükebilirse de, bir noktadan sonra işverenin işçi çıkarma veya değiştirme eğilimini artırabilir. Çünkü çıkarılan işçinin yerine daha eğitimlisinin, daha genç olanının rahatlıkla bulunması olanakları çoğalmaktadır. Öte yandan bu durum meslekî eğitim konusunda işletmelerin sorumluluk üstlenmesi gereğini de ortadan kaldırmaktadır. Eğitimin maliyeti işyerinden (şirketten) topluma kayacaktır. İşgücü piyasasındaki işgücü mobilitesinin artması ya da emek piyasalarının aşırı mobil hale gelmesi, ÖİB’nin potansiyel sermaye hacimlerinin artması anlamına gelecektir. Oysa işgücü piyasasındaki aşırı mobilite, çeşitli sosyo-ekonomik sorunları da beraberinde getirecektir.

ÖİB, işgücü piyasası bilgilerinin sağlıklı toplanmasını engelleyici bir ortam yaratabilirler. Bu durum demokrasinin temel ilkelerinden olan “istihdamda fırsat eşitliği ve ayırım yapmama” ilkesine zarar verici uygulamalara neden olabilir.

ÖİB’in serbestçe faaliyetle bulunduğu ülkelerde hükümetlerin, ÖİB’nin iyi niyetlerine inanmaları, güvenmeleri ve onlardan yararlanabilmeleri açısından, ÖİB’nin sicil kütüklerinin ne yazık ki bozuk olduğu ve bir türlü düzeltilemediği ortaya çıkmıştır.

3. - Çağdaş istihdam kurumlarının önemli görevlerinden biri de ülkede çalışmak isteyen yabancılara çalışma izni verilmesidir. Ülkemizdeki işgücü piyasasının önemli handikaplarının birisi de yabancı kaçak işçiliktir. Ülkemizde yaygın bir işsizlik olmasına rağmen bir milyonun üzerinde yabancı kaçak işçinin, iş gücü piyasasında bulunduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’de yabancılara çalışma izni verilmesi görevi 4817 sayılı Yasayla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına verilmiştir. Çalışma İzinleri gelişmiş batı ülkelerinde, işgücü piyasasının özellikleri ve bu işgücünün ülkeden karşılanamaması durumu gözönünde bulundurularak, kamu istihdam kurumları tarafından verilmektedir. Bu nedenle, Ülkemizde de gelişmiş ülkelerde olduğu gibi (Almanya, İngiltere vb.) çalışma izninin, ilgili bakanlık ya da kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü alınması kaydıyla, Türkiye İş Kurumu tarafından verilmesi gerekir. 4817 sayılı Yasada çalışma izninin verilebilmesi için işverenin bu meslekteki işgücünü Türkiye’deki yerli işgücü ile karşılayamadığını belgelemesi gerekmektedir. Bu belgeyi verecek kuruluş da, doğal olarak, kamu istihdam kurumu olan Türkiye İş Kurumu olmalıdır. Ayrıca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ülke çapında sadece 23 ilde teşkilâtı bulunmaktadır. Türkiye İş Kurumunun ise tüm illerde ve büyük ilçelerde teşkilâtı mevcuttur.

Yapılan düzenleme ile yabancıların çalışma izni başvurularının ve değerlendirilmesinin tüm illerden yapılabilmesi mümkün olamayacak ve bürokratik işlemler yoğunlaşacaktır. Oysa ki, Türkiye İş Kurumunda mevcut olan organizasyon, düzeyi yeni bir başkanlık tesis edilmesine gerek bırakmadan, Kurumdaki işgücü piyasası verileri ve araştırmaları doğrultusunda çalışma izni verilip verilmemesi karar verilebilecek durumdadır.

4. - Çağdaş istihdam kurumlarının günümüzde en önemli görevleri, işgücü piyasası uyum programları ile istihdamın korunması ve geliştirilmesi için teşvik programları hazırlamak ve uygulamaktır. Bu programların finansmanı için önemli miktarda kaynak gerekmektedir. Bu kaynakların bir kısmı Dünya Bankası, Avrupa Sosyal Fonu vb. uluslararası kurum ve kuruluşlardan sağlanma imkânı olsa da ulusal kaynaklarında bu alanlara tahsisi işsizlikle mücadelede ve istihdamın korunması ve geliştirilmesinde son derece önemlidir. Gelişmiş batı ülkelerinde uygulanan bu tür programlar, işsizlikle mücadelede, son derece başarılı olmuştur. Ülkemizde de ekonomik ve sosyal bir sorun olan işsizlik, bu tür programların finanse edilmesi ve yaşam bulması ile azaltılabilecek ve ekonomik gelişmeye önemli katkılarda bulunacaktır. Bu konuda tasarının, ileride sorunlar yaratabilecek ciddi eksiklikler içerdiğini düşünmekteyiz.

5. - Tasarı, yeni ihdas edilen İstihdam ve Meslek Uzmanlığı Kadrolarına Kurumda çalışan ve şartları uyan personele bir defaya mahsus sınava girme ve bu kadrolara atanma imkânı sağlamamaktadır. Ayrıca Kurumda, 617 sayılı KHK’nin Anayasa Mahkemesince iptal edilmeden önce, görevde yükselme sınavı açılmış ve sonuçlanmıştır. Buna rağmen, sınavı kazananların atamaları yapılamamıştır. Değinilen eksikliklerin giderilmesi kurum personelinin moralitesini olumlu yönde etkileyeceği gibi, hakkaniyet ilkesi ile de uygun düşecektir.

6. - İş-Kur’un sorumluluğunu etkin ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi için merkez ve Taşra kadro dağılımlarının ve normlarının optimal bir dengede olması gerekmektedir. Yasa tasarısında, taşradaki kadrolara nicel ve nitel yeteri ağırlığın verilmediği gözlenmektedir.

Yukarıda belirtilen gerekçeler çerçevesinde, kanun Tasarısına muhalifiz.

Enis Tütüncü	Ali Topuz	M. Mesut Özakcan
Tekirdağ	İstanbul	Aydın
A. Kemal Deveciler	Birgen Keleş	A. Kemal Kumkumoğlu
Balıkesir	İstanbul	İstanbul
K. Kemal Anadol	Kazım Türkmen	M. Akif Hamzaçebi
İzmir	Ordu	Trabzon
	Osman Coşkunoğlu
	Uşak

ALT KOMİSYON RAPORU

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Komisyonumuzun, 23.1.2003 tarihinde, Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve ilgili Sosyal Güvenlik Kuruluşları temsilcilerinin de katılımlarıyla yaptığı 10 uncu birleşimde; 1/297 esas numaralı "Türkiye İş Kurumu Kanun Tasarısı" üzerindeki görüşmelere başlanmıştır.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmeleri müteakip, konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına ve alt komisyon çalışmalarını takiben görüşmelere devam edilmesine karar verilmiştir.

Alt Komisyonumuz; çeşitli tarihlerde kanun tasarısı üzerinde yaptığı kapsamlı çalışmalarda;

- İşsizlik sigorta primlerinin toplanması ve kullanılmasına ilişkin fonksiyonların, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Türkiye İş Kurumu olmak üzere ayrı teşkilatlar tarafından yerine getirildiği, hizmetin etkin ve verimli işlemesi açısından bu konudaki görev dağılımının büyük önem taşıdığı,

- İşsizlik ve istihdam konusunda Yerel Yönetimler, Çalışma Genel Müdürlüğü ve Türkiye İş Kurumu arasındaki görev dağılımı ve koordinasyonun sağlanmasının da dikkate alınması gerektiği,

- Özel istihdam bürolarının mevcut işgücü piyasasını düzenleme konusunda önemli görevler yerine getirdiği ancak, kamunun etkin denetimleri çerçevesinde mevcut aksaklıklara çözüm getirilebileceği, istihdam bürolarının hukuki alt yapısının oluşturulmasında ülkemiz koşullarına uygun bir yapılanmaya ihtiyaç olduğu,

İfade edilerek, Kurumun bu temel hususlar çerçevesinde yapılandırılmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

Ayrıca, tasarının maddelerinin müzakeresine geçilmeden önce, ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüşlerini ifade etmelerine de imkân sağlanmıştır. İlgili sivil toplum kuruluşlarının görüşlerini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür;

TÜRK-İŞ

- Tasarıya genel olarak olumlu yaklaşıldığı,

- 1946 yılında kurulan İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü'nün günümüze kadar istenilen düzeyde işlevlerini yerine getiremediği,

- İşsizlik sigortasının istihdam politikasının bir parçası olarak ele alınması gerektiği,

- Sosyal tarafların katılımının önemli olduğu, bu çerçevede il istihdam kurullarının yetkilerinin yerel düzeyde istihdam alanlarını belirleyebilecek şekilde genişletilmesi gerektiği,

- Özel istihdam bürolarının, kamunun etkin denetimi altında yasal bir çerçeveye kavuşturulması gerektiği, ayrıca hizmet alanlarının yurtiçi ile sınırlı tutulmasının yerinde olacağı buna karşılık, yurtdışına işçi gönderilmesi veya yabancı işçilerin çalışma izinlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından verilmesi ve Milli eğitim politikaları belirlenirken istihdam boyutunun da değerlendirilmesi gerektiği,

HAK-İŞ

- Avrupa Birliği'nde kurumsal ve hukuki düzenlemeler içinde istihdamın önemli yer tuttuğu,

- Sosyal taraflarla birlikte Türkiye İş Kurumunun işgücü piyasasında yaşanan aksaklıkların giderilmesi açısından çok önemli görevler yerine getirebileceği,

- İşsizlik sigortası fonunun önemli bir bölümünün meslek eğitimi için kullanılması gerektiği,

TİSK

- Avrupa Birliği sosyal politika normlarının, yönlendirici özellikte olduğu, iş hukukuna ilişkin birkaç direktifin dışında, inisiyatifin ülkelere bırakıldığı,

- Türkiye İş Kurumu'nun uluslararası normlar dikkate alınarak oluşturulması gerektiği,

- İşsizlik sigortasının fon olmanın ötesinde, aktif istihdam işlevi bulunduğu,

- İşsizlik sigortası fonunun esas harcamalarının eğitim amaçlı olduğu, kurumun teşkilatını düzenleyen bu tasarının yasalaşması ile fonun bu amacının işlerlik kazanacağı,

Şeklinde görüş ve düşünceler ifade edilmiştir.

Alt Komisyon; 4.3.2003, 3.4.2003, 16.4.2003, 17.4.2003, 28.4.2003 tarihlerinde ilgili kurumların temsilcilerinin de katılımlarıyla ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürünün bu konudaki gerek dünya uygulamaları gerekse taahhüt edilen uluslararası sözleşmeler ve ülke ihtiyaçları da dikkate alınarak, verdiği aydınlatıcı bilgilerin de katkıları ile yapmış olduğu, kapsamlı çalışmalar sonucunda, tali komisyon olan Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunun değerlendirmelerini de dikkate alarak tasarının maddelerinin görüşülmesine geçmiştir.

Tasarının;

- 1 inci maddesi; ikinci fıkrası istisna hükmünün daha iyi ifade edilebilmesini teminen redaksiyona tabi tutulması, üçüncü fıkrası kurumun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bağlı kuruluşu olarak düzenlenmesi, dördüncü fıkrasının kurumun denetiminin Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu yerine Sayıştay'a verilmesinin düzenlenmesi suretiyle,

- 2 nci maddesi "işsizlik sigortası fonu"nun tanımlar arasına alınması suretiyle,

- 3 üncü maddesi, Kurumun görevlerinin daha açık ve sistematik bir şekilde ifade edilebilmesini teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 4 üncü maddesi aynen,

- 5 inci maddesi; Genel Kurulun oluşumunda üye sayısının artırılması, temsilcilerin üç yıl yerine iki yıl için seçilmesi ve Genel Kurulun iki yılda bir toplanmasının temini, Genel Kurulun görevleri arasına işsizlik sigortası fonuna ilişkin fonksiyonların da dahil edilmesi, Genel Kurul kararlarının tüm kamu kurum ve kuruluşları için politika oluşturma ve uygulamalarında öncelikle dikkate alınmasını düzenleyen bir hükmün ilave edilmesi suretiyle,

- 6 ncı maddesi; 4447 Sayılı Kanun ile oluşturulan İşsizlik Sigortası Fonunun Yönetim Kurulu ile Kurumun Yönetim Kurulunun birleştirilmesi ve Yönetim Kurulunda bulunan Genel Müdür Yardımcısı yerine Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından önerilecek bir temsilci ile Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunca önerilecek bir üyenin yönetim kurulunun oluşumuna dahil edilmesi, yönetim kurulu üyelerinin eğitim ve kariyerlerinin yeniden belirlenmesi, Genel Müdürün bulunmadığı durumlarda Bakanlık temsilcisinin kurula başkanlık etmesini düzenleyen bir hükmün ilave edilmesi suretiyle,

- Yönetim Kurulunun çalışma esaslarının, yetki devrinin ve diğer hususların yönetmelikle düzenleneceğine dair hükmün ilave edilmesi ve yönetim kurulunun görevlerinin metinde yapılan değişikliklere paralel olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle,

- 7 nci maddesi; birinci fıkrasının yeniden düzenlenmesi, ikinci fıkradaki atanma ile ilgili hükmün üçüncü fıkra olarak düzenlemesi ve metnin daha iyi ifade edilebilmesini teminen redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 8 inci maddesi; Kurumun merkez teşkilatının ilgili mevzuata göre yeniden düzenlenmesi,

- Ana hizmet birimlerinin hizmetin gereğine uygun olarak yeniden oluşturulması ve görevlerinin de buna paralel olarak düzenlenmesi suretiyle ve 9 uncu madde olarak,

- Danışma ve Denetim birimlerinin yeniden belirlenmesi ve görevlerinin metinde açıkça düzenlenmesi suretiyle, 10 uncu madde olarak,

- Yardımcı hizmet birimleri ile bu birimlerin görevlerinin yeniden düzenlenmesi suretiyle ve 11 inci madde olarak,

- 9 uncu maddesi, taşra teşkilatının gerekli görülen yerlerde şube müdürlükleri ve şeflikler kurulabilmesini düzenleyen hükmün, tali komisyonda benimsendiği gibi merkez nüfusu 100 bin ve üzerinde sosyal sigortalar kurumuna tabi çalışan 10 binin üzerinde bulunanlardan gerekli görülen ilçelerde şube müdürlüğü oluşturulabileceği şeklinde düzenlenmesi suretiyle, 12 nci madde olarak,

- 10 uncu maddesi; İl İstihdam Kurulunun daha fonksiyonel çalışmasını teminen Valinin başkanlığında, Belediye Başkanı ve il müdürlerinin katılımını sağlayacak şekilde düzenlenmesi; görevlerinin ayrı bentler halinde düzenlenmesi suretiyle, 13 üncü madde olarak,

- 11 inci maddesi; ikinci fıkrası, hükmün daha düzgün ifade edilebilmesini teminen redaksiyona tabi tutulması suretiyle ve 14 üncü madde olarak,

- 12 nci maddesi; birinci fıkrası, kurum personelinin kanunda belirlenen hükümler dışında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olacağı şeklinde düzenlenmesi, sözleşmeli personel istihdamını düzenleyen ikinci fıkrasının metinden çıkarılması, vekalet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırılmasını ve Hukuk Müşavirliklerinde görevli personele 1389 sayılı kanun hükümlerinin uygulanacağına dair bir hükmün ikinci fıkra olarak ilave edilmesi, dördüncü fıkrası ile düzenlenen istihdam ve meslek uzmanlarının çalıştırılması, mesleki sınava alınabileceklerin mezun oldukları okulların tadat edilmesi ve metnin daha iyi ifade edilebilmesi için redaksiyona tabi tutulması, master programına katılacak olan Kurum personeline 4 ay izin verilmesini düzenleyen beşinci fıkranın metinden çıkarılması, yedinci fıkrası ödenecek ikramiyelerin asgari ücretten az olamayacağı şeklinde düzenlenmesi suretiyle 15 inci madde olarak,

- 13 üncü maddesi; birinci fıkrasının redaksiyona tabi tutulması, kurum hesap döneminin takvim yılı olduğunu düzenleyen hükmün metinden çıkarılması, kuruma ait gayrı menkullerin kira bedellerinin tespitinde uyulacak esasları düzenleyen bir hükmün metne ikinci fıkra olarak ilave edilmesi suretiyle, 16 ncı madde olarak,

- 14 üncü maddesi; özel istihdam bürolarının daha rasyonel kriterler getirilerek kurumsallaşması amacıyla seçim sistemi getirilerek yeniden düzenlenmesi suretiyle, 17 nci madde olarak,

- 15 inci maddesi; birinci fıkrasının yeniden düzenlenmesi, üçüncü fıkrasının redaksiyona tabi tutulması, dördüncü fıkrasının metinden çıkarılması suretiyle, 19 uncu madde olarak,

- 16 ncı maddesi; madde başlığının özel istihdam bürolarının seçim esasına göre oluşturulmasına paralel olarak "iznin yenilenmemesi, iptali ve kararlara karşı itiraz" olarak değiştirilmesi ve madde metninde yapılan değişikliklere paralel olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle, 18 inci madde olarak,

- 17 nci maddesi; birinci fıkrasına "yurtdışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin hizmet akitlerini Kuruma onaylatmayan özel istihdam bürolarına her bir hizmet akdi için yüz elli milyon lira," hükmünün (a) bendi olarak ilave edilmesi ve buna göre diğer bentlerin teselsül ettirilmesi bu bentlerde düzenlenen hükümlerle ilgili 15 günlük sürenin metinde açıkça ifade edilmesi ve idari para cezalarının miktarının günün koşullarına uygun hale getirilmesi, ikinci fıkrasında sulh hukuk mahkemelerine itiraz hükmünün idari yargı olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle, 20 nci madde olarak,

- Özürlü eski hükümlülere ilişkin para cezalarının Kuruma aktarılması ve kullanımını düzenleyen 18 inci maddesi; 1475 sayılı Kanundaki mevcut hükmün muhafaza edilmesi amacıyla metinden çıkarılmak suretiyle,

- 19 uncu maddesi; "Bu maddeye aykırı davrananlar hakkında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." hükmünün tali komisyon metninde belirlenen şekliyle ilave edilmesi ve metnin redaksiyona tabi tutulması suretiyle ve 21 inci madde olarak,

- 19 uncu maddenin ikinci fıkrası ile düzenlenen "Kurum işlemlerinin bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesi" ile ilgili hükmün tali komisyon metninin aynen benimsenmesi suretiyle ve 22 nci madde olarak,

- Kurumla ilgili muafiyetleri düzenleyen hükmün 23 üncü madde olarak ilave edilmesi suretiyle,

- 20 nci maddesi; kanun yapma tekniğine uygun olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle 24 üncü madde olarak,

- Çerçeve 21 inci maddesi; ekli kadro cetvellerinin hizmet ve ihtiyaçlar dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi, hükmün kurumun mevcut hukuki durumu dikkate alınarak redaksiyona tabi tutulması, Kurumun adının diğer mevzuatta da değiştirilmesini sağlayan (b) fıkrasının metinden çıkarılması suretiyle, 25 inci madde olarak

- Çerçeve 22 nci maddesi; madde çerçevesinin kanun yapma tekniğine uygun olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle 26 ncı madde olarak,

- Sağlık, Aile Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu tarafından 4447 sayılı Kanunun 50, 51 ve 52 nci maddelerinde uygulamada ortaya çıkan tereddüt ve ihtiyaçların karşılanabilmesi amacıyla öngörülen değişikliklerin benimsenerek metne Çerçeve 27, 28, 29 ve 30 uncu maddeler olarak ilave edilmesi suretiyle,

Tasarıda yapılan düzenlemeler ile

- 4447 sayılı Kanunla oluşturulan İşsizlik Sigortası Fonu'nun Yönetim Kurulu ile Kurumun Yönetim Kurullarının birleştirilmesine paralel olarak, ilgili Kanunun 53 üncü maddesini yeniden düzenleyen çerçeve 31 inci maddenin metne ilave edilmesi suretiyle,

- 4447 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin ikinci fıkrasında Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde ihtiyaç duyulan değişikliğin yapılabilmesini teminen çerçeve 32 nci maddenin metne ilave edilmesi suretiyle,

- 31 inci maddesi; Kurumun bu kanun ile ilgili olarak hazırlayacağı yönetmeliklerin kanunda belirlenen esaslar çerçevesinde hazırlanmasını teminen redaksiyona tabi tutulması suretiyle 33 üncü madde olarak,

- Geçici 1 inci maddesi (b) bendinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle ,

- 24 üncü maddesi, 4837 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırılan hükümlerinin yeniden düzenlenmesi suretiyle 34 üncü madde olarak,

- Yürürlüğe ilişkin 25 inci maddesi, Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesini teminen yeniden düzenlenmesi suretiyle, 35 inci madde olarak,

- Yürütmeye ilişkin 26 ncı maddesi 36 ncı madde olarak aynen kabul edilmiştir.

Alt Komisyonumuz bu görüş ve değerlendirmeler çerçevesinde yaptığı çalışmalarını bir rapor ve metin halinde Komisyonumuza sunmaya karar vermiştir.

M. Zekai Özcan	M. Emin Murat Bilgiç	Alaattin Büyükkaya
Ankara	Isparta	İstanbul
Ali Kemal Kumkumoğlu	Y. Selahattin Beyribey	Enis Tütüncü
İstanbul	Kars	Tekirdağ
(Muhalif olduğum noktalardaki		(Muhalif olduğum noktalardaki
görüşlerim saklı kalmak kaydı ile)		görüşüm saklı kalmak kaydıyla)

İş-Kur Yasa Tasarisi Alt Komısyon Karşi Oy Yazisi

1. Yasa tasarısında Özel İstihdam Bürolarına, İş-Kur’un ana sorumluluğunu ve işlevini göz ardı edici bir anlayışla yer verilmiştir. Bu durum çağdaş sosyal devlet anlayışına uygun düşmemektedir.

1.1. Özel İstihdam Büroları (ÖİB) genelde kâr motifinden hareket etmektedirler. Bu nedenle ilgi alanları, ağırlıklı olarak, istihdam edilme olanağı yüksek işgücü arzı ile sınırlı kalmaktadır.

1.2. ÖİB daha büyük piyasa payı elde etmek amacıyla hareket edecekler, böylece bir rekabet ortamının yaratılmasına neden olacaklardır. Bu durum işverenin işçi çıkarma veya değiştirme eğilimini artırabilir. Çünkü çıkarılan işçinin yerine daha eğitimlisinin daha genç olanının rahatlıkla bulunması olanakları çoğalmaktadır. Öte yandan bu durum meslekî eğitim konusunda işletmelerin sorumluluk üstlenmesi gereğini de ortadan kaldırmaktadır. Eğitimin maliyeti işyerinden (şirketten) topluma kayacaktır.

1.3. İşgücü piyasasındaki işgücü mobilitesinin artması ya da emek piyasalarının aşırı mobil hale gelmesi, ÖİB’nin potansiyel sermayelerinin artması anlamına gelecektir. Oysa işgücü piyasasındaki aşırı mobilite çeşitli sosyo-ekonomik sorunları da beraberinde getirmektir.

1.4. ÖİB, işgücü piyasası bilgilerinin sağlıklı toplanmasını engelleyici bir ortam yaratabilirler. Bu durum demokrasinin temel ilkelerinden olan “istihdamda fırsat eşitliği ve ayırım yapmama” ilkesine zarar verici uygulamalara neden olabilir.

1.5. ÖİB’nin serbestçe faaliyette bulunduğu ülkelerde hükümetlerin ÖİB’ne güvenmeleri ve iyi niyetlerine dayanabilmeleri ve onlardan yararlanabilmeleri açısından, ÖİB’nin sicil kütüklerinin ne yazık ki bozuk olduğu ve düzeltilemediği ortaya çıkmıştır.

2. İş-Kur’un sorumluluğunun etkin ve verimli bir şekilde yerine getirmesi için merkez ve taşra kadro dağılımlarının ve normlarının optimal bir dengede olması gerekmektedir. Yasa tasarısında, taşradaki kadrolara nicel ve nitel yeteri ağırlığın verilmediği gözlenmektedir.

	Enis Tütüncü	Ali Kemal Kumkumoğlu
	Tekirdağ	İstanbul

ALT KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE İŞ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Türkiye İş Kurumunun Kuruluş ve Görevleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kurumun Görevleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1. - Bu Kanun ile istihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerinde bulunmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere Türkiye İş Kurumu kurulmuştur. Kurum, görevlerini 25.8.1971 tarih ve 1475 sayılı İş Kanunu dışında kalan iş ve işçi isteyenleri de kapsayacak şekilde düzenler ve yürütür.

Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerde, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, özel kanunla veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan kamu kurum ve kuruluşlarında, kefalet sandıklarında, sosyal güvenlik kuruluşlarında, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarında, il özel idareleri ve belediyelerle bunların kurdukları birlik ve müesseselerde ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aylık ve ücret alan ve işçi statüsünde çalışmayan memur, sözleşmeli personel, geçici personel ve diğer kamu görevlilerinin istihdamı hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bağlı kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idari ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Kurum, 26.5.1927 tarih ve 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununa ve Sayıştay'ın vize ve tesciline tabi değildir. Sayıştay tarafından denetlenir. Kurumun malları, alacakları, banka hesapları 9.6.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından Devlet malı hükmünde olup haczedilemez, alacakları da Devlet alacağı derecesinde imtiyazlıdır. Kurum malları hakkında İcra ve İflas Kanunu'nun iflasa ilişkin hükümleri uygulanmaz. Kısa adı "İŞKUR" dur.

Tanımlar

MADDE 2. - Bu Kanunda geçen;

Bakanlık : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

Bakan : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanını,

Kurum : Türkiye İş Kurumunu,

Genel Müdür : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürünü,

Genel Kurul : Türkiye İş Kurumu Genel Kurulunu,

Yönetim Kurulu : Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulunu,

Genel Müdürlük : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü,

Fon : İşsizlik Sigortası Fonunu,

İfade eder.

Kurumun görevleri

MADDE 3. - Kurumun görevleri şunlardır:

a) Ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına katkıda bulunmak, istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği azaltıcı tedbirler geliştirmek ve uygulamak, işsizlik sigortası işlemlerini yürütmek,

b) İşgücü piyasası verilerini, yerel ve ulusal bazda derlemek, analiz etmek, yorumlamak ve yayınlamak, İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulunu oluşturmak ve Kurul çalışmalarını koordine etmek, işgücü arz ve talebinin belirlenmesine yönelik işgücü ihtiyaç analizlerini yapmak, yaptırmak,

c) İş ve meslek analizleri yapmak, yaptırmak, iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri vermek, verdirmek, işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik işgücü yetiştirme, mesleki eğitim ve işgücü uyum programları geliştirmek ve uygulamak, istihdamdaki işgücüne eğitim seminerleri düzenlemek,

d) İşçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanmasına ilişkin çalışmalar yapmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, istihdamında güçlük çekilen işgücü ile işyerlerinin yasal olarak çalıştırmak zorunda oldukları işgücünün istihdamlarına katkıda bulunmak, tarım aracıları ile özel istihdam bürolarına ilişkin Kuruma verilen görevleri yerine getirmek,

e) Gerektiğinde Kurum faaliyet alanı ile ilgili ihalelere katılmak suretiyle, yurtiçinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,

f) Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşların işgücü, istihdam ve çalışma hayatına ilişkin olarak aldıkları kararları izlemek, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin taraf olduğu Kurumun görev alanına giren ikili ve çok taraflı anlaşma, sözleşme ve tavsiye kararlarını uygulamak.

İKİNCİ BÖLÜM

Kurumun Organları

Organlar

MADDE 4. - Kurum aşağıdaki organlardan oluşur:

a) Genel Kurul,

b) Yönetim Kurulu,

c) Genel Müdürlük,

d) İl İstihdam Kurulları.

Kurum Teşkilâtı ekli 1 sayılı listede gösterilmiştir.

Genel Kurul ve görevleri

MADDE 5. - Genel Kurul, Bakanın veya görevlendireceği kişinin başkanlığında;

a) Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Bayındırlık ve İskân, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sanayi ve Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Kültür ve Turizm, Çevre ve Orman Bakanlıkları ile Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Hazine, Dış Ticaret, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlıkları, Devlet Personel, Özelleştirme İdaresi, Devlet İstatistik Enstitüsü, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi, Özürlüler İdaresi Başkanlıkları, Millî Prodüktivite Merkezi, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Kurumdan iştirak edecek Genel Müdür düzeyinde birer,

b) Üye sayıları itibariyle en fazla üyeye sahip ilk üç sıradaki işçi konfederasyonlarınca üye sayıları oranları dikkate alınarak belirlenecek on yedi, üye sayısı itibariyle en fazla üyeye sahip işveren konfederasyonunca belirlenecek on, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinden beş, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonundan üç, Türkiye Sakatlar Konfederasyonundan her özür grubunu temsilen birer olmak üzere toplam dört, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden iki, Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek dört öğretim üyesi, Kurumda temsil yetkisine sahip kamu görevlileri sendikasınca belirlenecek bir,

temsilciden oluşur.

Genel Kurul temsilcileri iki yıl süre ile görev yaparlar. Herhangi bir nedenle bu görevleri sona erenlerin yerlerine kalan süreyi tamamlamak üzere Genel Kurula temsilci veren birimlerce yeni temsilci görevlendirilir. Genel Kurul iki yılda bir Kasım ayı içinde Bakanın çağrısı üzerine olağan toplantısını yapar. Bakan, gerekli görmesi halinde Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir.

Genel Kurulun görevleri şunlardır:

a) Devletin ekonomik ve sosyal politikalarına uyumlu ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına katkıda bulunmak, uygulanan politikalardaki dönem içindeki gelişmeleri değerlendirmek,

b) İstihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesini sağlayacak tedbirleri belirlemek ve önerilerde bulunmak,

c) Kurumun dönem faaliyet raporunu görüşmek, Kurumun hizmetlerini iyileştirici önerilerde bulunmak.

Genel Kurul görüşmelerinin sonuçları raporla tespit edilir, bu rapor Bakanlığa en geç iki ay içinde verilir.

Genel Kurul Kararları Kurum ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların politika oluşturma ve uygulamalarında öncelikle dikkate alınır.

Yönetim Kurulunun teşkili, görev ve yetkileri

MADDE 6. -Yönetim Kurulu, Kurumun en yüksek yönetim, karar, yetki ve sorumluluğa sahip organıdır. Genel Müdürün Başkanlığında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın önerisi üzerine müşterek kararla atanan birer temsilci ile en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu, işveren konfederasyonu ve Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunca belirlenen birer üyeden olmak üzere altı üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi 3 yıldır.

Yönetim Kurulu üyelerinin, Devlet memurluğuna atanabilme şartlarını taşımaları ve siyasi parti organlarında görevli bulunmamaları, ayrıca atama ile gelecek üyelerin finans konusunda yeterli deneyime sahip olmaları, hukuk, iktisat, maliye, finans, işletme, kamu yönetimi, sosyal politika veya iş hukuku dallarında en az lisans düzeyinde öğrenim yapmış olmaları zorunludur.

Yönetim Kurulu, başkanın daveti üzerine en az haftada bir defa üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Genel Müdürün bulunmadığı hallerde Bakanlık temsilcisi Kurula başkanlık eder. Mazeretsiz olarak toplantıya katılmayan üyelerin ücretlerinden, yönetim kurulu yönetmeliğine göre kesinti yapılır. Yönetim Kurulunun çalışma, alt kademelere devredebileceği yetkiler ile diğer hususların usul ve esasları Yönetim Kurulunun teklifi ve Bakanın onayı ile çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Toplantılara iştirak eden Yönetim Kurulu Başkanı ve müşterek kararname ile atanan üyelerine 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesine göre Kamu İktisadi Teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen miktarlarda ilave aylık ücret verilir. Diğer yönetim kurulu üyelerine ise kadrosunun karşılığı olan aylık ve diğer malî haklar ödenir. Yolluklarında ise 10.2.1954 tarih ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

b) Kurumca hazırlanan kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik taslaklarını inceleyerek Bakanlığa sunmak,

c) Kurumun faaliyet alanına ilişkin dönem faaliyet raporlarını Genel Kurulun bilgisine sunmak,

d) İl İstihdam Kurullarının raporlarını inceleyip değerlendirmek ve Genel Müdürlüğe önerilerde bulunmak,

e) Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine izin vermek, faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin raporları değerlendirmek, iznin yenilenmesi ile verilen izinlerin iptali konularında karar vermek,

f) Kurumun yurtiçinde ve uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara vereceği eğitim ve danışmanlık hizmetleri bedelleri ile işverenlere verilen Kurum hizmetlerinin hangilerinden ne kadar masraf karşılığı alınacağına karar vermek,

g) Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı birimlerinin kurulması ve gerekli görülen değişikliklerin yapılması hususlarında ilgili makamlara önerilerde bulunmak; Genel Müdürün önerisi üzerine, özel kanunlarda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla Kurumun 1-4 dereceli kadrolarına atamalar yapmak ve Kurum adına imza yetkisi verilecek personeli belirlemek,

h) Kurum personelinin eğitimi amacıyla düzenlenen yıllık eğitim programlarını onaylamak,

i) Kurum adına her türlü hizmet satın alınması, taşınır ve taşınmaz mal edinilmesi, bunların idaresi, inşaat yaptırılması, satılması, takası ve trampası veya Kuruma ait binaların hizmet binası, eğitim tesisi, kreş ve benzeri hizmetlere tahsisi hakkındaki önerileri inceleyip karara bağlamak,

j) Kurum taşınmaz mallarının, Bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşlara rayiç veya emsal değer üzerinden kiraya verilmesi, Bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kuruluşlar arasında karşılıklı olarak taşınmazlara ihtiyaç duyulması halinde, rayiç bedellerin eşit olması veya aradaki bedel farkının % 10'u geçmemesi durumunda, bedelsiz olarak karşılıklı kullanım hakkı verilmesi ile ilgili önerileri inceleyip karara bağlamak,

k) Her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında miktarı artırılmak üzere bedeli yüz milyar liradan fazla olan sözleşmeler ve yapılacak işler hakkında karar vermek,

l) Kovuşturulmasında Kurum için yarar görülmeyen dava ve icra kovuşturmalarının açılmaması, henüz dava ve icra kovuşturması haline gelmemiş olan uyuşmazlıkların uzlaşma yoluyla çözümlenmesi ve bunlara ait paraların terkini önerilerini, Kurum için yarar görülmeyen hallerde dava ve icra kovuşturmalarından vazgeçilmesi, kanun yollarına başvurulmaması, bunlara ait para ve malların terkini, Kurum leh ve aleyhine açılmış dava ve icra kovuşturmalarının uzlaşma yoluyla çözümü hakkındaki önerileri karara bağlamak,

m) Fon kaynaklarını piyasa şartlarında değerlendirmek,

n) Fon gelir ve giderlerinin üçer aylık dönemler itibariyle denetlettirilmesini ve denetim raporlarının kamuoyuna açıklanmasını sağlamak,

o) Fona ilişkin aktüeryal projeksiyonları yaptırmak,

p) Günlük fon hareketlerinin izlenmesini, kayıtlarının tutulmasını ve genel kabul görmüş muhasebe standartlarına uygun olarak muhasebeleştirilmesini sağlamak,

r) Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyelerinin başkaca önerilerini inceleyip karara bağlamak ve bu Kanunla verilen benzeri görevleri yapmak.

Genel Müdürlük

MADDE 7. - Genel Müdürlük, merkez ve taşra teşkilâtından oluşur.

Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, 1. Hukuk Müşaviri ve Daire Başkanı kadrolarına atanacakların, en az dört yıllık eğitim veren fakülte veya yüksekokul mezunu olmaları gerekir. Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve 1. Hukuk Müşaviri kadrolarına müşterek Kararname ile diğer 1-4 dereceli kadrolara Genel Müdürün teklifi üzerine Yönetim Kurulu kararı ile bunlar dışında kalan Kurum kadrolarına ise Genel Müdür onayı ile atama yapılır.

Merkez teşkilâtı

MADDE 8. - Kurumun merkez teşkilâtı, ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimleri ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.

Ana hizmet birimleri

MADDE 9. - a) İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

İşgücü piyasası verilerini yerel ve ulusal bazda derlemek, analiz etmek, yorumlamak ve yayınlamak, işgücü piyasası bilgi sistemini oluşturmak, İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulu çalışmalarını koordine etmek, Kurum hizmetlerinin bilişim teknolojileri desteğinde verilmesini sağlamak, Kurumun bilgisayar donanım, yazılım ve iletişim altyapısının sürekli çalışabilirliğini sağlamak ve geliştirmek, Kurumun araştırma ve planlama çalışmaları ile basın ve halkla ilişkilerini yürütmek.

b) İşgücü Uyum Dairesi Başkanlığı

İşgücü Uyum Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

İş ve meslek analizleri yapmak, yaptırmak, meslekleri tanımlamak ve sınıflandırarak yayınlamak, meslek ya da alan seçme aşamasında olan öğrencilere mesleki rehberlik hizmetleri sunmak, yetişkinlere iş ve meslek danışmanlığı hizmetleri vermek, verdirmek, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak, yaşam boyu eğitim anlayışı içerisinde meslek edindirme, meslek geliştirme ve meslek değiştirme kursları düzenlemek, istihdamında güçlük çekilen grupların istihdamını kolaylaştırıcı mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyon hizmetleri vermek, verdirmek, işsizliğin yoğun olduğu dönemlerde ve yerlerde toplum yararına çalışma programları düzenlemek, istihdamdaki işgücüne eğitim seminerleri vermek ve aktif işgücü piyasası politikaları çerçevesinde benzeri işgücü uyum programlarını uygulamak.

c) İstihdam Dairesi Başkanlığı

İstihdam Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Ulusal istihdam politikalarının oluşturulmasına ilişkin işlemleri yürütmek, işçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanması yolunda gerekli çalışmaları yapmak, istihdamında güçlük çekilen uzun süreli işsizler, kadınlar, gençler, özürlüler, eski hükümlüler ve benzeri grupların istihdamlarına yardımcı olmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için elverişli işçiler bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, tarım aracıları ile özel istihdam bürolarına ilişkin Kuruma verilen görevleri yerine getirmek.

d) İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı

İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu hükümleri çerçevesinde, işsizlik sigortası işlemlerini yapmak, İşsizlik Sigortası Fonu'nun, Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin işlemleri yapmak, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerine göre iş kaybı tazminatına ilişkin işlemleri yapmak.

e) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun görev alanına giren konularda, Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlarla gerekli çalışmaları yürütmek, bu kuruluşlarla işbirliği içinde gerçekleştirilecek projeleri hazırlamak, çalışma hayatı, istihdam, işsizlik, aktif ve pasif işgücü programları, işgücünün yapısı ile mesleki niteliğinin geliştirilmesi gibi Kurumu ilgilendiren konularda dış ülkelerdeki gelişmeleri takip etmek, yabancı ülkelerle yapılan ikili işgücü anlaşmaları ve sosyal güvenlik sözleşmeleri ile uluslararası protokol ve sözleşmelerin hazırlanması veya tadili konusunda ilgili birimlere destek vermek.

Danışma ve denetim birimleri

MADDE 10. -a) Teftiş Kurulu Başkanlığı

Teftiş Kurulu Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurum birimlerinin her türlü iş ve işlemleri ile ilgili olarak teftiş, inceleme, soruşturma işlerini yürütmek, kamu ve özel işyerlerinde Kurum çalışmaları ile ilgili inceleme yapmak, kayıt, evrak ve işlemleri teftiş etmek, Kurumun hizmet ve faaliyetlerinin iyileştirilmesine yönelik önerilerde bulunmak.

b) Hukuk Müşavirliği

Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:

Genel Müdürlük birimleri ve taşra teşkilâtınca sorulan hukuki konular ile Kurum görüşü istenen veya Kurumca hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hakkında görüş bildirmek, Kurum leh ve aleyhindeki dava ve icra takiplerini merkezden veya mahallinden takip etmek, adli merciler ile resmi daireler ve kuruluşlar nezdinde Kurumu temsil etmek, ihtilafları önleyici ve Kurumun menfaatlerini koruyucu tedbirleri zamanında almak.

Yardımcı hizmet birimleri

MADDE 11. - a) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı

Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun personel politikasıyla ilgili çalışmalarını yapmak, personelin atama, özlük, emeklilik ve benzeri işlerini yürütmek, personel eğitimlerini planlamak ve uygulamak, Kurumun organizasyon ve toplam kalite yönetimi çalışmalarını yürütmek.

b) İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı

İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun hizmet ve faaliyetlerinin yerine getirilmesini sağlayacak bütçeyi hazırlayarak yetkili organlara sunmak ve uygulanmasını takip etmek, Genel Müdürlük hesaplarının kayıtlarını tutmak, takip etmek ve değerlendirmek, Kurumun borç ve alacaklarını takip etmek, sonuçlandırmak, taşra birimlerinin muhasebe uygulamalarını izlemek ve yönlendirmek, yıl sonunda bilançoyu çıkarmak ve yetkili organlara sunmak, merkez ve taşra teşkilâtı için gerekli olan taşınır ve taşınmaz mal ve malzemenin temini, bakımı, onarımı ile vergi, sigorta, kiralama, satın alma kamulaştırma işlemlerini yapmak, yaptırmak, kreş ve eğitim tesisinin işletilmesi, Kurumun her türlü evrak, arşiv, basım ve haberleşme işlemleri ile sağlık ve sosyal hizmetlerini yürütmek.

c) Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun seferberlik ve savaş hazırlıkları ile topyekun savunma sivil hizmetlerine yönelik planlama faaliyetlerini ilgili mevzuat esaslarına göre yapmak ve uygulanmasını sağlamak, kontrol ve koordine etmek.

Taşra teşkilâtı

MADDE 12. - Kurumun taşra teşkilâtı, il düzeyinde kurulacak il müdürlüklerinden ve merkez nüfusu 100.000 ve yukarı olan veya Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi çalışan sayısı 10.000' in üzerinde bulunan ilçelerden gerekli görülenlerde kurulacak şube müdürlüklerinden oluşur.

İl İstihdam Kurulları ve görevleri

MADDE 13. - İl İstihdam Kurulları, illerde Valinin başkanlığında, Belediye Başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü bulunan yerlerde Bölge Müdürü, İl Millî Eğitim Müdürü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İI Müdürü, Gençlik ve Spor İl Müdürü, Sanayi ve Ticaret İl Müdürü, Kurum İl Müdürü ve İlçe Şube Müdürleri, İl Ticaret ve/veya Sanayi Odası Başkanları, İl Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı, İl Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanı, İl Organize Sanayi Bölgeleri Müdürleri, ilde bulunan fakülte veya yüksek okullardan belirlenecek en fazla üç öğretim üyesi, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu tarafından belirlenecek bir temsilci, Valinin ilin istihdam yapısını dikkate alarak davet edeceği eğitim kurumları, sivil toplum örgütleri ile diğer kurum ve kuruluş temsilcileri ve o ilde en çok üyeye sahip işçi ve işveren konfederasyonlarının birer temsilcisinden oluşur. İl İstihdam Kurulları her yıl Eylül ayı içinde olağan toplantısını yapar. Kurul, başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplantı yapabilir. Kurulun sekreterya görevi Kurum İl Müdürlüklerince yerine getirilir.

İl İstihdam Kurullarının görevleri şunlardır:

a) İl düzeyinde istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirleri saptamak,

b) İl istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, işgücü yetiştirme etkinliklerini yönlendirmek üzere yerel düzeyde geçerli olacak ilke ve politikaları belirlemek,

c) Kurum İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan yıllık işgücü eğitim planlarını inceleyerek varsa gerekli değişiklikleri yapmak,

d) Eğitim planı uygulaması ile ilgili olarak yöredeki işgücü yetiştirme ve istihdam etkinliklerini izleyip değerlendirmek.

İl Müdürlükleri İl İstihdam Kurulu çalışmalarını rapor halinde Genel Müdürlüğe bildirirler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sorumluluk ve Yetki Devri

Sorumluluk ve yetki devri

MADDE 14. - Kurumun merkez ve taşra teşkilâtının her kademedeki yöneticileri, yükümlü bulundukları görevleri mevzuata uygun olarak yürütmekten bir üst kademeye karşı sorumludurlar. Genel Müdür ve her kademedeki Kurum yöneticileri, sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Ancak, yetki devri yetkiyi devredenin sorumluluğunu kaldırmaz.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli sorumlulukları bakımından 765 sayılı Türk Ceza Kanununun tatbikinde devlet memuru sayılırlar. Bu kişiler hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum iş ve işçi arayanların isteklerini karşılayamamaktan ve hizmet akdi yapılmasına aracılık ettiği hallerde, tarafların ileri sürecekleri zarar ve ziyandan sorumlu değildir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personel Statüsü ve Kurum Gelirleri

Personel statüsü

MADDE 15. - Kurum personeli hakkında bu Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanu-nunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.

Kurum, her türlü dava ve icra takipleri için Genel Hükümlere göre vekalet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırabilir. Hukuk Müşavirlerine, kadrolu Avukatlara ve Hukuk servislerinde fiilen görev yapan personele 02.02.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Kurum, görevlerini etkin olarak yerine getirmek amacıyla İstihdam ve Meslek Uzmanı çalıştırabilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara sahip, sınav tarihi itibarıyla 30 yaşını doldurmamış ve Siyasal Bilgiler, Hukuk, İktisat, İşletme, İktisadi ve İdarî Bilimler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Eğitim, İletişim Fakülteleri ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurtiçi veya yurtdışında en az dört yıllık lisans eğitimi veren fakülte veya yüksek okulların Kurumun ihtiyaç duyduğu alanlardaki bölümlerinden mezun olanlar arasında yapılacak özel yarışma sınavı sonucunda başarılı bulunanlar, İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcısı kadrolarına atanırlar. İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığına atananlar, bu görevde en az üç yıl fiilen çalışmak, olumsuz sicil almamak kaydıyla açılacak yeterlilik sınavında başarılı olmaları halinde İstihdam ve Meslek Uzmanı kadrosuna atanırlar. Yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, üst üste iki defa yapılacak sınavda başarılı olamayanlar veya olumsuz sicil alanlar bu unvanlarını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara nakledilirler.

Fazla çalışma gerektiren her türlü Kurum işleri için çalışma saatleri dışında görevlendirilecek Kurum personeline (l, 2 ve 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunanlar dahil) fazla çalışma yaptırılabilir. Fazla çalışma ücreti ve fazla çalışmanın yaptırılması ile ilgili diğer hususlar, Yönetim Kurulunun kararı ve Bakanlığın önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

Kurumda fiilen çalışan personele, her yıl asgari ücretten az olmamak kaydıyla kendi aylıkları tutarında (ek gösterge dahil) iki ikramiye verilir. İkramiyenin tarihlerini belirlemeye Yönetim Kurulu yetkilidir.

Kurum gelirleri

MADDE 16. - Kurumun gelirleri şunlardır:

a) Her yıl Bakanlık bütçesine Kurum için konulan ödenek,

b) Kurumca verilecek eğitim ve danışmanlık hizmetleri bedeli ile işverenlerden ve tarım aracıları ile özel istihdam bürolarından alınan masraf karşılıkları,

c) 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin (C) fıkrası uyarınca Kuruma aktarılan idari para cezaları,

d) Bu Kanun gereğince özel istihdam bürolarından alınan idari para cezaları,

e) Kurumun taşınır ve taşınmaz mallarından elde edilen gelirler,

f) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan bağış, vasiyetler ve Kurumca hazırlanan standart form ve benzerlerinin satışından elde edilecek gelirler ile diğer gelirler.

İKİNCİ KISIM

Özel İstihdam Büroları, Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Özel İstihdam Büroları

Özel istihdam bürolarının kurulması, seçme, izin verme, yenileme ve denetim

MADDE 17. - İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmeleri ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etme görevi, Kurum ve bu amaçla gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan özel istihdam bürolarınca yapılır. Özel istihdam büroları, Kurumca iş piyasasının ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenecek sayıda ve aranan koşullar çerçevesinde seçilmek ve izin verilmek kaydıyla, kamu kurum ve kuruluşları dışında iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bulunabilirler. Yurt dışı hizmet akitlerinin Kuruma onaylatılması zorunludur.

Kurumca yapılacak duyuru üzerine, özel istihdam bürosu açmak için başvuracak gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama yetkili kişilerin;

a) Türk vatandaşı ve en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları, müflis veya konkordato ilan etmiş olmamaları,

b) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya altı aydan fazla hapis cezası almış veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,

gerekmektedir.

Ayrıca, özel istihdam bürolarının, iş ve işçi bulma faaliyetlerini gerçekleştirebilecek ölçüde yönetim, nitelikli uzman personel, teknik donanım ve uygun bir işyerine sahip olmaları, iş ve işçi bulma aracılığı izni için on milyar lira tutarında kat'i ve süresiz banka teminat mektubu ile istenilen diğer bilgi ve belgeleri Kuruma vermeleri, masraf karşılığı ödemeleri gerekir.

Başvurular, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar doğrultusunda Kurumca değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda uygun bulunanlar ilan edilir ve başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.

Kurumca verilen izinler üç yıl süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden itibaren en az bir ay önce yazılı talepte bulunulması, iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması, ilave kati ve süresiz teminat mektubu verilmesi ve yenileme masraf karşılığı ödenmesi kaydıyla, Kurumca üçer yıllık sürelerle yenilenebilir. İş ve işçi bulma aracılığı izni için talep edilen teminat miktarı, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarih ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında her yıl arttırılarak uygulanır. Faaliyette bulunan özel istihdam büroları, izin almak için vermiş oldukları teminat mektubunu her yıl yeniden tespit edilen miktara tamamlamak zorundadırlar. Kuruma verilen teminat mektupları, izin ve yenileme talebinin reddi halinde kararın tebliğ tarihinden itibaren, yenileme talebinde bulunulmaması halinde izin süresinin bitimini müteakip bir ay içinde iade edilir. İznin iptali halinde, iptal kararının kesinleşmesini müteakip teminat Kuruma gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen teminat ilgilinin hiçbir borcuna mahsup edilemez.

Kurum, iş ve işçi bulma faaliyeti için izin verilmesi ve izin yenilenmesi işlemleri ile ilgili olarak özel istihdam bürolarından masraf karşılığı alınır.

Özel istihdam bürolarının bu Kanunun uygulanması ile ilgili faaliyetlerini denetleme yetkisi Kurum müfettişlerine aittir. Özel istihdam büroları, müfettişlerin istedikleri her türlü bilgiyi vermek ve bu bilgilerin doğruluğunu ispata yarayan defter, kayıt ve belgeleri ibraz etmek zorundadırlar.

İznin yenilenmemesi, iptali ve kararlara karşı itiraz

MADDE 18. - Bu Kanunun 17 nci maddesi uyarınca verilen iznin yenilenmesi için öngörülen şartların yerine getirilmemiş olması halinde yenileme talebi reddedilir.

Özel istihdam bürolarına verilen izinler; iznin verildiği ya da yenilendiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde hiçbir işe yerleştirme işlemi gerçekleştirilmemiş, izin verilmesi veya yenilenmesi için aranan şartların taşınmadığı veya kaybedildiği tespit edilmiş, bu Kanunun 19 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarındaki yükümlülüklere Kurum tarafından yazılı olarak ikaz edilmelerine rağmen uyulmamış veya aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtildiği şekilde bir anlaşma yapılmış olması ve 20 nci maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan fiillerin üçüncü kez tekrarlanması halinde iptal edilir.

Özel istihdam büroları, yenilememe ve iptal kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren l5 gün içinde Kuruma itiraz edebilirler. İtirazların 30 gün içinde sonuçlandırılması zorunludur. İtiraz yoluna başvurulmuş olması ilgililerin yargı yoluna gitme haklarını ortadan kaldırmaz.

Özel istihdam bürolarının bilgi toplamaları, kullanmaları, Kuruma bilgi verme yükümlülükleri

MADDE 19. - Özel istihdam büroları, iş arayanlara ve açık işlere ilişkin bilgileri sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gerekli olması halinde toplayabilir, işleme tabi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir.

İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;

a) Özel istihdam bürolarının yönetmelikte öngörülenler dışında iş arayanlarla ücret konusunda anlaşma yapmaları, onlardan ücret almaları veya herhangi bir şekilde menfaat temin etmeleri halinde özel istihdam büroları ile işverenler arasında yapılmış bulunan anlaşmalar,

b) İşgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi koşullarını taşıyan anlaşmalar,

c) Bir işverenin veya bir iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar,

geçersizdir.

İdarî para cezaları

MADDE 20. - Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle;

a) Yurtdışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin hizmet akitlerini Kuruma onaylatmayan özel istihdam bürolarına her bir hizmet akdi için ikiyüzellimilyon lira,

b) Kurum tarafından istenilen bilgi ve belgelerle işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan istatistiksel bilgileri talebin tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Kuruma vermeyen özel istihdam bürolarına beşyüzmilyon lira,

c) Kurum Müfettişlerince istenilen bilgi, belge, kayıt ve defterleri 15 gün içerisinde ibraz etmeyen özel istihdam bürolarına birmilyar lira,

idari para cezası verilir.

İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler idari yargı yoluna başvurabilirler. Yargı yoluna başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Bilgi verme ve gizlilik

MADDE 21. - Kurum tarafından kamu ve özel kesim işyerlerinden iş ve işgücü konularında bilgi istenildiğinde, belirtilen süre içinde bilgi verilmesi zorunludur. İşverenlerden toplanan bilgiler, Kurum hizmetlerinden başka amaçla kullanılamaz. Bu maddeye aykırı davrananlar hakkında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

Kurum işlemlerinin bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesi

MADDE 22. - Kurumca bu Kanuna göre yapılacak işlemler internet de dahil her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamı ve benzeri araçlar üzerinden yapılabilir ve arşivlenebilir. Elektronik ortamda bilgi ve belge istenebilir veya bilgi ve belge verilebilir.

Kurum, faaliyetleri ile ilgili belgelerin asıllarını veya mümkün olmadığı hallerde sıhhatlerinden şüpheyi davet etmeyecek kopyalarını ve yazıların makine ile alınmış suretlerini saklamak zorundadır. Bu belgelerin mikrofilm, mikrofiş şeklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri ortamlarda saklanmaları mümkündür.

Elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılanlar dahil her türlü işlemlerin ve arşivlenen bilgilerin tespit ve tevsikinde Kurumun kayıtları esas alınır. Bu bilgi ve belgeler adli ve idari merciler nezdinde geçerlidir, itiraz edilmesi halinde ispat mükellefiyeti itiraz edene aittir.

Elektronik ortamda bilgi ve belge alınıp verilmesi ve arşivleme konularına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Muafiyetler

MADDE 23. - a) Kuruma ait taşınır ve taşınmaz mallar ile bunların alım ve satım işlemleri ve bunlardan elde edilen hak ve gelirler,

b) Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanlar,

c) Satışı yapılan veya satın alınan gayrimenkullerle ilgili tapu işlemleri,

d) Kurumca yapılan bütün işlemler ve bu işlemler için ilgililere verilmesi veya bunlardan alınması gereken yazı ve belgeler ve bunların suretleri,

ilgili kanunlarda Kurumun adı veya Kuruluş Kanununda yazılı olmasa dahi her türlü vergi, resim ve harç ile belediyelerde yürütülecek her türlü hizmet karşılığından alınan ücretler ve Kurumun doğrudan doğruya hizmetlerinden yararlanmadığı fon ve kuruluşlara katkı paylarından muaftır. Diğer kanunlarda yer alan bütün muafiyet ve istisnalar saklıdır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapan Hükümler

MADDE 24. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

a) 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün A/11 numaralı bendine "İçişleri Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları ", "İçişleri Bakanlığı Planlama Uzmanlığına " ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanlığına",

b) I Sayılı Cetvelinin (I/h) bendine, "Patent Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanları",

c) "Zam ve Tazminatlar" başlıklı 152 nci maddesinin; "II Tazminatlar" bölümünün "A- Özel Hizmet Tazminatı" bendinin (i) alt bendine "Özürlüler Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanları",

ibareleri eklenmiştir.

MADDE 25. - Ekli 2 sayılı listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Eki III sayılı cetvele Türkiye İş Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

MADDE 26. -1475 sayılı İş Kanununun değişik 85 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 27. - 4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin, dördüncü fıkrasının ikinci cümlesindeki "Fon Yönetim Kurulu" ibaresi "Yönetim Kurulu" olarak değiştirilmiş "...hastalık ve analık sigortası primlerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna..." ibaresinden sonra gelmek üzere " ...ve ilgili sandıklara..." ibaresi eklenmiştir.

MADDE 28. - 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin 5 inci fıkrasının birinci cümlesindeki "...Sosyal Sigortalar Kurumuna..." ibaresinden sonra gelmek üzere " ...ve ilgili sandıklara..." ibaresi eklenmiştir.

MADDE 29. - 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin, birinci fıkrasına aşağıdaki (g) bendi eklenmiş ve 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ancak, işsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için hizmet akdinin başvuru sırasında grev, lokavt veya kanundan doğan ödevler nedeniyle askıya alınmamış olması gerekmektedir."

MADDE 30. - 4447 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,"

MADDE 31. - 4447 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Bu Kanunun gerektirdiği görev ve hizmetler için malî kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, Kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere "İşsizlik Sigortası Fonu" kurulmuştur. Fon, Kurum Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde işletilir ve yönetilir.

Fon kaynaklarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar; Bakanlık, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, T.C. Merkez Bankası ve Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığının müştereken hazırlayacakları ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Fon, Sayıştay'ın vize ve tesciline tabi değildir. Sayıştay tarafından denetlenir.

Fonun;

A) Gelirleri;

a) İşsizlik sigortası primlerinden,

b) Bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlardan,

c) Fonun açık vermesi durumunda Devletçe sağlanacak katkılardan,

d) Bu Kanun gereğince sigortalı ve işverenlerden alınacak ceza, gecikme zammı ve faizlerden,

e) Diğer gelir ve kazançlar ile bağışlardan,

B) Giderleri;

a) Sigortalı işsizlere verilen ödeneklerden,

b) Hastalık ve analık sigortası primlerinden,

c) Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi giderlerinden,

d) İşsizlik sigortası hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için Yönetim Kurulunun onayı üzerine Kurum tarafından yapılan giderler ile hizmet binası kiralanması, hizmet satın alınması, bilgisayar, bilgisayar yazılım ve donanımı alım giderlerinden,

oluşur.

Bu fon bütçe kapsamı dışında olup, gelirlerinden hiç bir şekilde kesinti yapılamaz ve Genel Bütçeye gelir kaydedilemez. Fon'un gelir ve giderleri üçer aylık dönemler halinde 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış, denetim yetkisine sahip meslek mensubu Yeminli Malî Müşavirlere denetlettirilerek denetim raporlarının sonuçları ilan edilir.

Fon; 26/5/1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununa tabi değildir. Fon gelirleri ile bu gelirlerle alınan mallar Kuruma aittir. Kurumun malları 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından Devlet malı hükmünde olup, alacakları da Devlet alacağı derecesinde ayrıcalıklıdır. Fon, damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır."

MADDE 32. - 4447 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler idari yargı yoluna başvurabilirler. Yargı yoluna başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz."

Yönetmelik

MADDE 33. - Bu Kanun ile ilgili olarak,

a) Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurullarının toplanma, çalışma usul ve esasları,

b) Kurum personelinin görevde yükselmesine ve atanmasına ilişkin usul ve esaslar,

c) Kurumun merkez ve taşra teşkilâtına ait birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar,

d) İşgücü yetiştirme ve uyum hizmetlerine ilişkin usul ve esaslar,

e) Kurum işlemlerinin bilgi işlem ve internet ortamında yapılması ve arşivlenmesine ilişkin usul ve esaslar,

f) Müfettiş yardımcılarının işe alınmaları, yetiştirilmeleri, Müfettişliğe atanmaları ile Teftiş Kurulunun çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,

g) Hukuk Müşavirliğinin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,

h) İstihdam ve Meslek Uzmanları ile Yardımcılarının mesleğe alınması için yapılacak yarışma ve yeterlik sınavları ile çalışma usul ve esasları,

i) İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulu çalışma usul ve esasları,

j) Özel istihdam bürolarının seçimi, izin verilmesi ile büroların çalışma ve denetim usul ve esasları,

k) Masraf karşılıklarına ilişkin usul ve esaslar,

l) Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler ve Eski Hükümlülere Uygulanacak Sınavlara ilişkin usul ve esaslar,

yönetmeliklerle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Geçici ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Geçici Hükümler

GEÇİCİ MADDE 1. - a) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk Genel Kurul 2003 yılının Kasım ayı içinde yapılır.

b) Kurum Yönetim Kurulu ve Fon Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri, bu Kanunun yayımı tarihi itibariyle sona erer. Bu Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen Yönetim Kurulu en geç 3 ay içerisinde teşekkül eder. Bu süre içinde mevcut Kurum Yönetim Kurulu ile Fon Yönetim Kurulu görevlerine devam ederler.

c) Bu Kanun ile yapılan yeni düzenleme sebebiyle Kurum memurlarından (atamayla gelen yönetim kurulu üyeleri ile iptal edilen şahsa bağlı kadroda olanlar hariç) aylık aldıkları kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.

Kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar Kurumun merkez veya taşra teşkilâtında, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yeni bir kadroya atanırlar. Atama işlemi yapılıncaya kadar Kurumca ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilirler. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının net tutarı, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması halinde aradaki fark, giderilinceye kadar atandıkları kadroda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.

d) Bu Kanunun öngördüğü düzenlemeler Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılır. Bu düzenlemeler yapılıncaya kadar, Türkiye İş Kurumu'na ait hizmetler; Kanunun yayımı tarihinden önce bu görevleri yürüten merkez ve taşra teşkilâtı tarafından yürütülmeye devam olunur.

İKİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 34. - 21.01.1946 tarih ve mülga 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 35. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 36. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

EK - 1 SAYILI LİSTE

ALT KOMİSYONUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTELER

TÜRKİYE İŞ KURUMU


	Genel Kurul	Yönetim Kurulu	Genel Müdürlük	İl İstihdam Kurulları

Genel Müdür	Genel Müdür Yardımcısı	Ana Hizmet Birimleri	Danışma ve Denetim Birimleri	Yardımcı Hizmet Birimleri
Genel Müdür	Genel Müdür Yardımcısı	1) İşgücü Piyasası Bilgi	1) Teftiş Kurulu Başkanlığı	1) Personel ve Eğitim Dairesi
	Genel Müdür Yardımcısı	Hizmetleri Dairesi Başkanlığı	2) Hukuk Müşavirliği	Başkanlığı
		2) İşgücü Uyum Dairesi		2) İdarî ve Malî İşler Dairesi
		Başkanlığı		Başkanlığı
		3) İstihdam Dairesi		3) Savunma Uzmanlığı
		Başkanlığı
		4) İşsizlik Sigortası Dairesi
		Başkanlığı
		5) Dış İlişkiler Dairesi
		Başkanlığı

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE İŞ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Türkiye İş Kurumu Kuruluş ve Görevleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kurumun Görevleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1. – Bu Kanun ile, istihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerinde bulunmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere, Türkiye İş Kurumu kurulmuştur. Kurum görevlerini 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu dışında kalan iş ve işçi isteyenleri de kapsayacak şekilde düzenler ve yürütür.

Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerde, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında, sosyal güvenlik kuruluşlarında, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlarda, kamu iktisadî teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıklarında, il özel idareleri ve belediyelerle bunların kurdukları birlik ve müesseselerde aylık ve ücret alan ve işçi statüsünde çalışmayan memur, sözleşmeli personel ve geçici personelin istihdamı hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bağlı kuruluşu olan Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idarî ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Kurum, 26.5.1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununa, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa ve Sayıştay’ın vize, tescil ve denetimine tabi olmayıp, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından denetlenir. Kurumun malları 9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından devlet malı hükmünde olup, alacakları da Devlet alacağı derecesinde imtiyazlıdır. Kurum malları hakkında İcra ve İflas Kanununun iflasa ilişkin hükümleri uygulanmaz. Kurumun merkezi Ankara’dadır. Kısaca “İŞKUR” diye anılır.

Tanımlar

MADDE 2. – Bu Kanunda geçen;

Bakan : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanını,

Bakanlık : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

Kurum : Türkiye İş Kurumunu,

Genel Müdür : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürünü,

Genel Kurul : Türkiye İş Kurumu Genel Kurulunu,

Yönetim Kurulu : Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulunu,

Genel Müdürlük : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü

ifade eder.

Kurumun görevleri

MADDE 3. – Kurumun görevleri şunlardır:

a) Genel istihdam politikalarının oluşturulmasına katkıda bulunmak,

b) İşgücü piyasasındaki ve mesleklerdeki durum ve gelişmeleri izlemek, bunlarla ilgili araştırmalar yapmak, yaptırmak, derlenen işgücü piyasası bilgileri ile ilgili istatistikleri yayınlamak, İş ve meslek analizleri yapmak, yaptırmak, meslekleri tanımlamak, Türk Meslekler Sözlüğü’nü hazırlamak,

c) İşgücü arz ve talebinin dengeli bir biçimde oluşmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve programlar yapmak, işçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanması yolunda gerekli çalışmaları yapmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek,

d) Özürlülerin, eski hükümlerin, terörden etkilenenlerin ve korunmaya muhtaç olanların istihdamlarına yardımcı olmak, özel istihdam projeleri uygulamak, özürlüler meslekî rehabilitasyon merkezleri kurmak, meslekî eğitim ve meslekî rehabilitasyon hizmetleri vermek,

e) İşgücü piyasasının nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak üzere kayıtlı işsizlere ve işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya bulunan işgücüne mesleğe hazırlık, meslek edindirme, meslek değiştirme ve meslek geliştirme eğitimi vermek, verdirmek, kendi işini kuracak işsizlere yönelik meslekî bilgi ve beceri kazandırma kursları düzenlemek, girişimcilik eğitimi ve iş kurma danışmanlık hizmeti vermek ve benzeri aktif işgücü programları uygulamak,

f) İşgücü hareketliliğini ve buna bağlı olarak istihdamı teşvik amacıyla ikâmet edilen belediyenin mücavir alanı dışında işe yerleştirilme imkanı bulunan Kuruma kayıtlı işsizlerin, iş görüşmeleri ile ilgili günlük zarurî giderleri dahil seyahat masraflarını bir defaya mahsus olmak üzere karşılamak,

g) Yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi doğal afetlerin meydana geldiği yerler ile işsizliğin yoğun olduğu yerlerde toplumsal denge, huzur ve dayanışmanın devamını sağlamak amacıyla aylık asgarî ücretin neti tutarında ödeme yapılmak ve sosyal sigorta himayesi sağlanmak suretiyle afetzedeler ile iki yıldan fazla işsiz olup, takip eden bir yıl boyunca da ikâmet edilen belediyenin mücavir alanında iş bulma imkanı bulunmayan Kuruma kayıtlı işsizler için finansmanı dış kaynaklı projelerden karşılanmak üzere en fazla altı ay süre ile toplum yararına çalışma programları uygulamak,

h) Gerektiğinde ihalelere katılmak suretiyle, bedel karşılığında ya da bedelsiz olarak yurtiçinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,

i) Meslek danışma merkezleri aracılığı ile mesleğe yöneltme faaliyetlerinde bulunmak, iş ve meslek danışmanlığı hizmeti sunmak, iş arama becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim programları uygulamak, psikolojik danışmanlık hizmeti vermek,

j) İstihdamdaki işgücü ile ilk ve orta kademe yöneticileri için işyerlerinde eğitim seminerleri düzenlemek, işyerlerinin, işgücüne meslekî nitelik kazandırılması ve geliştirilmesine yönelik politikalar oluşturmalarına yardımcı olmak ve işyeri meslekî eğitim programları uygulamalarına gerektiğinde eğitici ve materyal desteği sağlamak suretiyle katkıda bulunmak,

k) Özel istihdam büroları ile ilgili olarak Kuruma verilen görevler ile Türkiye’de yabancı uyrukluların istihdamı konusunda Kuruma verilen görevleri yerine getirmek,

l) Uluslararası kuruluşların çalışma hayatına ilişkin olarak aldıkları kararları izlemek, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin taraf olduğu Kurumun görev alanına giren ikili ve çok taraflı anlaşma, sözleşme ve tavsiye kararlarını uygulamak,

m) 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ile Kuruma verilen görevler ile diğer kanun, tüzük ve yönetmeliklerle verilen görevleri yerine getirmek; kurum hizmetlerinin tanıtımını yapmak.

İKİNCİ BÖLÜM

Kurumun Organları

Organlar

MADDE 4. – Kurum aşağıdaki organlardan oluşur:

a)Genel Kurul,

b) Yönetim Kurulu,

c) Genel Müdürlük,

d) İl İstihdam Kurulları

Genel Kurul ve görevleri

MADDE5. – Genel Kurul, Bakanın veya görevlendireceği kişinin başkanlığında;

İçişleri, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Bayındırlık ve İskân, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Enerji ve Tabiî Kaynaklar ve Orman Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Kurumdan iştirak edecek birer,

Üye sayıları itibariyle en fazla üyeye sahip ilk üç sıradaki İşçi Konfederasyonlarınca belirlenecek yedi, üye sayısı itibariyle en fazla üyeye sahip İşveren Konfederasyonunca belirlenecek yedi, Türkiye Ticaret Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinden dört, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan üç, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden bir, Yükseköğretim Kurulunca görevlendirilecek İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik ile Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri dallarında uzman iki, Kurum çalışanlarının en fazla temsil edildiği Kamu Görevlileri Sendikası tarafından, Kurum personeli arasından seçilecek iki, seçilme usul ve esasları çıkarılacak yönetmelikle tespit edilen yurt dışında çalışan Türk işçilerini temsilen Bakanlıkça belirlenecek iki temsilci olmak üzere 50 üyeden oluşur.

Genel Kurul üyeleri üç yıl süre ile görev yaparlar. Herhangi bir nedenle bu görevleri sona erenlerin yerlerine kalan süreyi tamamlamak üzere Genel Kurula üye veren birimlerce yeni üyeler görevlendirilir. Seçimle gelenlerin yerlerine de kalan süreleri tamamlamak üzere yedekleri çağrılır. Genel Kurul üç yılda bir en geç mayıs ayı sonuna kadar Bakanın çağrısı üzerine olağan toplantısını yapar. Ayrıca, Bakanın gerekli görmesi halinde olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Genel Kurula Ankara dışından katılacaklara harcırahları, bağlı oldukları kurum ve kuruluşlarca kendi mevzuatları çerçevesinde ödenir.

Genel Kurulun görevleri; Devletin ekonomik ve sosyal politikası çerçevesinde istihdam ile ilgili sorunları inceleyerek, millî istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, istihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesini sağlayacak tedbirleri belirlemek ve önerilerde bulunmak, Devletin ekonomik ve sosyal politikası çerçevesinde plan ve yıllık programlara göre Kurumun görevlerini geliştirici tedbirleri belirlemek ve önerilerde bulunmak, Bakanlıkça değerlendirilmesi istenilen konular ile Kurumun çalışmalarını ilgilendiren faaliyet raporları hakkında görüşünü bildirmektir.

Genel Kurul görüşmelerinin sonuçları raporla tespit edilir, bu raporlar Bakanlığa, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna ve Kuruma tevdi edilir.

Yönetim Kurulunun teşkili; görev ve yetkileri

MADDE 6. – Yönetim Kurulu; Kurumun en yüksek yönetim, karar, yetki ve sorumluluğa sahip organı olup, Genel Müdürün Başkanlığında, Genel Müdür Yardımcısı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının önerisi üzerine müşterek kararla atanan bir temsilci ile en çok üyeye sahip işçi konfederasyonundan ve işveren konfederasyonundan seçilen birer üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır. Görev süresi biten üyeler tekrar atanabilirler veya seçilebilirler. Süreleri biten üyeler, yeni üyeler göreve başlayıncaya kadar görevlerine devam ederler. Görev süresi içinde herhangi bir nedenle yönetim kurulu üyeliği sona erenlerin yerlerine aynı usulle bir ay içinde yenileri atanır veya seçilir. Bu şekilde göreve gelenler, yerlerini aldıkları üyenin görev süresini tamamlarlar. Yönetim Kurulu üyelerinin, Devlet memurluğuna atanabilme şartlarını taşımaları ve siyasî parti organlarında görevli bulunmamaları, ayrıca atama ile gelecek üyelerin en az lisans düzeyinde öğrenim yapmış olmaları zorunludur.

Yönetim Kurulu, başkanın daveti üzerine ayda iki defadan az olmamak üzere, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Toplantılara iştirak eden Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine, bu görevleri nedeniyle 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesine göre Kamu İktisadî Teşebbüsleri Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine ödenen miktarda aylık ücret ödenir. Toplantıya katılmayan üyelerin ücretlerinden, Yönetim Kurulu Yönetmeliğine göre kesinti yapılır.

Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyeleri ile Genel Müdür Yardımcıları kendilerine, eş ve çocuklarına ait malvarlıklarını göreve başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde ve izleyen her takvim yılının en geç Mart ayı sonuna kadar, 19.4.1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununda belirtilen diğer usul ve esaslara uygun olarak Kuruma bildirmek zorundadırlar. Görevleriyle ilgili işledikleri bir fiil nedeniyle haklarında ceza davası açılmış bulunan Yönetim Kurulu üyeleri, Bakan tarafından geçici olarak görevlerinden uzaklaştırılabilir. Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyeleri, tek başlarına veya birlikte Kurum kaynaklarını tehlikeye düşürdüklerinin veya Kurumu zarara uğrattıklarının yargı kararı ile tespiti halinde, verdikleri zarardan malvarlıkları ile müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

a) Genel Müdürlükçe hazırlanan Kurumun yıllık iş programı ve bütçesi hakkında öneriler ile bütçenin bölümleri arasındaki ödenek aktarılması ve ek ödenek alınması hususundaki önerileri görüşerek Bakanlığın onayına sunmak, bütçe bölümlerinin maddeleri arasında ödenek aktarmalarını yapmak, Bilançoyu ve faaliyet raporunu inceleyip, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna ve Bakanlığa sunmak; Genel Müdürlükçe hazırlanacak kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik tasarılarını inceleyerek Bakanlığa sunmak,

b) Kurumun çalışmaları ile ilgili raporları Genel Kurulun bilgisine sunmak,

c) İl İstihdam Kurullarının raporlarını inceleyip değerlendirmek ve Genel Müdürlüğe önerilerde bulunmak,

d) Yüksek Denetleme Kurulu Raporları hakkında Kurumun cevaplarını içeren raporu incelemek ve gereği için karar vermek,

e) Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine ilişkin izin verilmesi ve iznin yenilenmesi talepleri ile verilen izinlerin iptali konularında karar vermek,

f) Kurumun yurt içinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara vereceği eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden hangilerinin bedelsiz olacağına ve Kurum hizmetleri karşılığında gerektiğinde işverenden katkı payı alınması ile miktarına karar vermek,

g) Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı birimlerinin kurulmasına ve gerek görülen değişikliklerin yapılmasına karar vermek ve uygulamak; Genel Müdürün önerisi üzerine, özel kanunlarda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla Kurumun ilk dört dereceli kadrolarına atamalar yapmak ve Kurum adına imza yetkisi verilecek personeli belirlemek; Kurum personelinin eğitimi amacıyla kurslar ve seminerler düzenlenmesi, yurt içinde veya yurt dışında öğrenim ve eğitim yapacakların seçilmesine ilişkin önerileri inceleyip karara bağlamak,

h) Kurumda çalıştırılacak yabancı uzmanların sözleşme şartları ile sözleşmeye konu olacak projelerini inceleyip onaylamak, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin taraf olduğu ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde Kurumun görev alanına giren konularda çeşitli yabancı kuruluşlarla gerçekleştirilecek ortak projeler ile bu kuruluşlarca yapılan projeleri inceleyip onaylamak,

i) Kurum adına her türlü hizmet satın alınması, taşınır ve taşınmaz mal edinilmesi, inşaat yaptırılması, bunların idaresi ve satılması veya kuruma ait binaların, hizmet binası, lojman, misafirhane, eğitim tesisi, kreş, huzurevi ve benzeri hizmet ve sosyal amaçlara tahsisi hakkındaki önerileri inceleyip karara bağlamak,

j) Her yıl Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında miktarı arttırılmak üzere 2000 yılı için belirlenen ve bedeli elli milyar liradan fazla olan sözleşmeler ve yapılacak işler hakkında karar vermek,

k) Kovuşturulmasında Kurum için yarar görülmeyen dava ve icra kovuşturmalarının açılmaması, henüz dava ve icra kovuşturması haline gelmemiş olan uyuşmazlıkların uzlaşma yoluyla çözümlenmesi ve bunlara ait paraların terkini önerilerini, kurum için yarar görülmeyen hallerde dava ve icra kovuşturmalarından vazgeçilmesi, kanun yollarına başvurulmaması, bunlara ait para ve malların terkini, kurum leh ve aleyhine açılmış dava ve icra kovuşturmalarının uzlaşma yoluyla çözümü hakkındaki önerileri karara bağlamak,

l) Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyelerinin başkaca önerilerini inceleyip karara bağlamak,

m) Bu Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

Yönetim Kurulu (k) bendinde belirtilen görev ve yetkilerini Genel Müdüre devredebilir.

Genel Müdürlük

MADDE 7. – Genel Müdürlük, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları ile merkez ve taşra teşkilâtından oluşur.

Genel Müdür, Genel Kurulun önerilerini dikkate alarak Yönetim Kurulu kararları ile Kurum mevzuatı doğrultusunda bütün işleri yürütür. Kurumun faaliyet alanına giren konularda diğer kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlar, idarî ve adlî merciler ile üçüncü şahıslara karşı kurumu temsil eder. Temsil yetkisini gerektiğinde genel hükümlere göre devredebilir. Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanacakların, en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış olmaları gerekir. Genel Müdür Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanlığı ve Hukuk Müşavirliği hariç Kurum birimlerinin yönetim ve koordinasyonunda Genel Müdüre yardımcı olurlar. Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Teftiş Kurulu Başkanı, 1. Hukuk Müşaviri ve Daire Başkanı müşterek karar ile atanır. Müşterek karar ile atanması gerekenler dışında kalan 1-4 dereceli kadrolara atanacak personel Genel Müdürün teklifi ve Yönetim Kurulunun onayı ile atanırlar. Bunun dışındaki Kurum personeli Genel Müdür tarafından atanır. Kurum avukatının bulunmadığı yerlerde ve zamanlarda bunlara ait görevlerin yerine getirilmesinde; Genel Müdür, icra ve yargı mercileri nezdindeki temsil yetkisini uygun göreceği bir kurum personeline devredebilir.

Merkez teşkilâtı

MADDE 8. – Kurumun merkez teşkilâtı, ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimleri ve yardımcı birimlerden oluşur.

a) Ana hizmet birimleri

1) İşgücü Yetiştirme Dairesi Başkanlığı

İşgücü Yetiştirme Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun meslekî rehabilitasyon çalışmalarının genel esaslarını tespit etmek, bu konudaki çalışmaları programlamak, uygulanmasını sağlamak, mesleğe hazırlık, meslek edindirme, meslek değiştirme ve meslek geliştirme eğitimi vermek, verdirmek, iş analizi çalışmalarını yapmak, yaptırmak, Türk Meslekler Sözlüğünü hazırlamak, mesleğe yöneltme sistemini tedricen genişletip büyütmek, rehberlik hizmetini vermek ve geliştirmek, istihdam ve danışmanlık hizmetleri sunmak, iş arama becerileri eğitim programları uygulamak, girişimcilik eğitimi ve iş kurma danışmanlık hizmeti verilmesini sağlamak, özürlüler meslekî rehabilitasyon merkezi çalışmalarını düzenlemek, en fazla altı ay süre ile toplum yararına çalışma programları düzenlemek, istihdamdaki işgücü ile ilk ve orta kademe yöneticileri için işyerlerinde eğitim seminerleri düzenlemek, işyerlerinin eğitim politikaları geliştirmelerine yardımcı olmak, işyeri meslekî eğitim programları uygulamalarına gerektiğinde eğitici ve materyal desteği sağlamak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

2) İstihdam Dairesi Başkanlığı

İstihdam Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

İşgücü piyasasındaki ve mesleklerdeki durum ve gelişmeleri izlemek, bunlarla ilgili araştırmalar yapmak, yaptırmak, derlenen işgücü piyasası bilgilerini yayınlanır hale getirmek, işgücü arz ve talebinin dengeli bir biçimde oluşmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve programlar yapmak, işçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanması yolunda gerekli çalışmaları yapmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, özürlülerin, eski hükümlülerin, terörden etkilenenlerin ve korunmaya muhtaç olanların istihdamlarına yardımcı olmak, özel istihdam projeleri uygulamak, işgücünün seyyaliyetini ve istihdamını teşvik amacıyla, ikâmet edilen belediye mücavir alan sınırları dışında işe yerleştirme imkanı bulunan kayıtlı işsizleri belirlemek, bunların uygun oldukları açık işlere gönderilmelerinde günlük zarurî giderleri dahil seyahat masraflarının karşılanması uygulamasını yürütmek, yabancı uyrukluların Türkiye'de istihdamı konusunda Kuruma verilen görevleri yapmak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

3) İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı

İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

İşsizlik sigortası fonuna aktarılan işçi, işveren ve devlet katkılarının Fon Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin işlemleri yürütmek, işsizlik sigortası primlerinin kişi bazında kaydını tutmak, işsizlik ödeneği ödenmesine ilişkin her türlü işlemi yapmak, hastalık ve analık sigortası primlerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna yatırılmasını sağlamak, işsizlere yönelik meslekî eğitim tedbirleri ile ilgili işlemleri yapmak, 25.8.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun uygulanması ile ilgili olarak, Kanunla verilen diğer görevleri yapmak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

4) Özel İstihdam Büroları Dairesi Başkanlığı

Özel İstihdam Büroları Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Gerekli şartları taşıyan özel istihdam bürolarına izin verilmesine, izinlerin uzatılmasına ve iptaline ilişkin işlemleri yürütmek, özel istihdam bürolarınca Kuruma verilmiş olan teminat mektuplarının muhafazası ve gerektiğinde iadesi ile ilgili işlemleri yapmak, özel istihdam bürolarınca Kuruma bildirilen istatistiki verileri değerlendirmek, özel istihdam bürolarınca işverenlerden ve yönetmelikle belirlenecek bazı meslek sahipleri ile üst düzey yöneticilerinden alınacak ücretler ve Kuruma ödenmesi gereken masraf karşılıkları konularında gerekli çalışmaları yapmak, tüm uygulamaya ilişkin kayıt tutmak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

5) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında işgücünün serbest dolaşımı ile Avrupa Birliği üyesi ülkelerde istihdam ve işsizlikle ilgili gelişmeleri izlemek, bu alanda Kuruma düşen çalışmaları yapmak ve bu konu ile ilgili gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, ikili işgücü anlaşmaları ile Kurumu ilgilendiren diğer anlaşmaların uygulanmasına ilişkin gelişmeleri değerlendirmek, Türk işgücü çalıştırmak isteyen ülkeleri tespit etmek ve yabancı ülkelerdeki emek-yoğun yatırımları takip etmek, çalışma hayatı, istihdam ve işgücü ile ilgili olarak Kurumu ilgilendiren yabancı mevzuatı tarayıp incelemek, yurt dışı istihdam hizmetlerine ilişkin olarak Kuruma düşen görevler konusunda araştırmalar yapmak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

b) Danışma ve denetim birimleri

1) Teftiş Kurulu Başkanlığı

Teftiş Kurulu Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurum merkez ve taşra birimlerinin her türlü faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini yürütmek, Kurumun Kuruluş Kanunu ile İş Kanunu hükümlerine göre kamu ve özel bütün işyerlerinde Kurum çalışmaları ile ilgili kayıt, evrak ve diğer işlemleri tetkik ve teftiş etmek, Kurumun amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa uygun çalışmasını temin etmek amacıyla, inceleme ve denetleme sonucu ortaya çıkan aksaklıkları giderici tedbirlere ilişkin gerekli teklifleri hazırlamak ve Genel Müdüre sunmak, Genel Müdür tarafından verilen ve mevzuatta öngörülen benzeri görevleri yapmak.

2) Hukuk Müşavirliği

Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:

Genel Müdürlük ve diğer birimlerden sorulan hukukî konular ile hukukî, malî, idarî ve cezaî sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek, Kurumun menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukukî tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak, Kurum memurları hakkında veya diğer konularda düzenlenen ve Genel Müdür tarafından havale edilen inceleme ve soruşturma raporlarını inceleyerek mevzuat gereği kovuşturmalarla ilgili işlemleri yapmak, Kurum görüşü istenen veya Kurumca hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslaklarını hukukî açıdan inceleyerek görüşlerini bildirmek, Kurumun taşra teşkilâtındaki dava ve icra takip işlemlerini merkezden veya yerinde takip etmek, Genel Müdürlükçe gerekli görüldüğünde, ilgili merkez teşkilâtının görüşlerini de alarak ihbarname, ihtarname düzenlemek veya bunlara karşı cevap vermek, adlî, idarî davalar ile icra takiplerinde mahkemeler, hâkimler, icra daireleri ile dava ve icra işleriyle ilgili sair merciler nezdinde, Genel Müdürlüğü temsil etmek, Genel Müdür tarafından verilen ve mevzuatta öngörülen benzeri görevleri yapmak.

3) Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı

Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun hizmet ve görevlerini ilgilendiren konularda inceleme ve araştırmalar yapmak ve bu konuda raporlar düzenlemek, Kuruma Hükümet programı, kalkınma planları, yıllık programlar, Bakanlar Kurulu Kararları ve millî güvenlik siyaseti çerçevesinde verilen emir ve görevlerin yerine getirilmesi için çalışma esaslarını tespit etmek, uzun vadeli planlarla, kalkınma planlarında ve yıllık programlarda öncelikle yer alması gerekli görülen hizmet ve tedbirlerin ve bunlarla ilgili temel politikaların bilimsel araştırma esaslarına göre tespitini sağlamak, Kurumun yıllık çalışma programını ve yıllık çalışma raporunu hazırlamak, Kurumun organizasyon ve metot hizmetlerini yürütmek, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna verilecek cevabi raporları hazırlamak, Kurumun basın ve yayın kuruluşları ile ilişkilerini düzenlemek ve faaliyetlerinin tanıtımını yapmak, Kurum içi koordinasyonu sağlamak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

c) Yardımcı birimler

1) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı

Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun insan gücü planlanması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak, Kurum personelinin, atama, özlük, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek, personele verilecek eğitim planını hazırlamak, hizmet öncesi ve hizmet-içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

2) Muhasebe ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı

Muhasebe ve Malî İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun hizmet ve faaliyetlerinin ekonomik ve etkin bir şekilde yerine getirilmesini sağlayacak bütçeyi hazırlamak, yetkili organlara sunmak ve uygulamasını takip etmek, bağlı birimlerin ödenek ve para taleplerini karşılamak, gerektiğinde ek bütçe talebinde bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerden alınan teminatları muhafaza etmek, Genel Müdürlük hesaplarının kayıtlarını tutmak, takip etmek, değerlendirmek, borç ve alacaklarını takip etmek, tahsilini ve ödemesini sağlamak, personelin her türlü ödemelerini yapmak, yasal kesintilerini süresi içinde ilgili Kurum ve kuruluşlara yatırmak, taşra birimlerinin muhasebe uygulamalarını takip etmek ve değerlendirmek, gerektiğinde yerinde kontrol etmek ve eğitim vermek, aylık, yıllık geçici ve kesin mizanları ve yıl sonunda da bilançoyu çıkarmak ve yetkili organlara sunmak, Kurum tarafından verilen hizmetlerle ilgili olarak alınacak masraf karşılıkları teklifini ilgili birimlerden alacağı görüşler doğrultusunda Bakanlık onayına sunmak, uygulamasını takip etmek, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

3) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun bütün hizmet ve işlemlerinin genel ve Kurum mevzuatı çerçevesinde, verimlilik ilkelerine uyulmak suretiyle hızlı ve doğru sonuç alınacak şekilde bilgisayar destekli olarak yürütülmesini sağlayacak çalışmaları yapmak, bilgi işlem çalışmaları için gerekli olan iş akış ve organizasyonunu düzenlemek, yerleşim planı yapmak, standart ve yöntemleri belirlemek, gerekli analiz ve tasarım çalışmalarını yapmak, uygulama programlarını geliştirerek test etmek, işletime alınması ve gereksinimler doğrultusunda güncelleştirilmesini sağlamak, mevcut bilgisayar donanım, yazılım ve iletişim alt yapısının sürekli çalışabilirliğini sağlamak, performans artırıcı faaliyetlerde bulunmak, bilgilerin ihtiyaç duyan kişi ve birimlere istenilen biçimde iletilmesini sağlamak, Kurumun hizmetlerine ilişkin istatistiksel verileri toplamak, değerlendirmek ve yayınlamak, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

4) İdarî İşler Dairesi Başkanlığı

İdarî İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Merkez ve taşra teşkilâtı için, gerekli araç, gereç ve malzemenin temini, bakım onarım, vergi, sigorta ile demirbaş ve terkin işlemlerini yürütmek, ihtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma, kamulaştırma, onarım, tamirat, tadilat işlemlerini yapmak, projelendirmek ve kontrol etmek, sağlık hizmetleri sosyal tesislerin işletilmesi, tabldot, personel taşımacılığı, lojman, misafirhane, kreş gibi sosyal faaliyetlerle ilgili işlemleri yürütmek, Kurumun her türlü evrak, arşiv, basım ve haberleşme işlemlerini yürütmek, merkez birimlerinin, aydınlatma, ısıtma, korunma, temizlik ve araç sevk işlemlerini yürütmek, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen görevler ile mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

5) Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun seferberlik ve savaş hali hazırlıklarını, topyekûn sivil savunma hizmetleri çerçevesinde verilen görevleri, kendi konularında ayrı mevzuatları bulunan planlama faaliyetlerini, alarm tedbirlerinden kaynaklanan görevleri koruyucu güvenlik hizmetlerini ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve talimatlarda belirtilen esaslara göre yapmak, uygulanmasını sağlamak, kontrol ve koordine etmek, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları tarafından verilen ve mevzuatta öngörülen diğer görevleri yapmak.

Taşra teşkilâtı

MADDE 9. – Kurumun taşra teşkilâtı; İl düzeyinde kurulacak İl Müdürlüklerinden ve gerekli görülen ilçelerde kurulacak Şube Müdürlükleri veya Şefliklerden oluşur. İl Müdürlükleri, Şube Müdürlükleri ve Şeflikler; Kurumun İl ve İlçelerdeki temsilcileridir.

İl istihdam kurulları ve görevleri

MADDE 10. – İl İstihdam Kurulları, İllerde Valinin veya görevlendireceği bir Vali Yardımcısının başkanlığında, Belediye Başkanı veya görevlendireceği bir üst düzey temsilci, İl Millî Eğitim Müdürü, Sanayi ve Ticaret İl Müdürü, Kurum İl Müdürü, İl Ticaret ile Sanayi Odası Başkanı veya görevlendirecekleri birer temsilci, İl Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı veya görevlendireceği bir temsilci, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi başkanlığından bir temsilci, bir üniversite öğretim üyesi, Valinin, İlin istihdam yapısını dikkate alarak görevlendireceği diğer Kamu İl Müdürleri ile en çok üyeye sahip İşçi ve İşveren Konfederasyonlarının birer temsilcisinden oluşur. İl İstihdam Kurulları her yıl Kasım ayı içinde olağan toplantısını yapar. Başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplantı yapabilir. Kurulun sekretarya görevi Kurum İl Müdürlüklerince yerine getirilir.

İl İstihdam Kurullarının görevleri: İl düzeyinde istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirleri saptamak, İl istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, işgücü yetiştirme etkinliklerini yönlendirmek üzere yerel düzeyde geçerli olacak ilke ve politikaları belirlemek ve önerilerini Kuruma bildirmek, Kurum İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan yıllık işgücü eğitim planlarını inceleyerek varsa gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra Kuruma bildirmek, eğitim planı uygulaması ile ilgili olarak yöredeki işgücü yetiştirme ve istihdam etkinliklerini izleyip değerlendirmek ve değerlendirme raporlarını Kuruma göndermektir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sorumluluk ve Yetki Devri

Sorumluluk ve yetki devri

MADDE 11. – Kurumun merkez ve taşra teşkilâtının her kademedeki yöneticileri, yükümlü bulundukları görevleri, mevzuata uygun olarak yürütmekten bir üst kademeye karşı sorumludurlar. Genel Müdür ve her kademedeki Kurum yöneticileri, sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Ancak, yetki devri yetkiyi devredenin sorumluluğunu kaldırmaz.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli sorumlulukları açısından 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun tatbikinde memur sayılırlar, bunlar hakkında 2.12.1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun hükümleri uygulanmaz.

Kurum iş ve işçi arayanların isteklerini karşılayamamaktan ve hizmet akdi yapılmasına aracılık ettiği hallerde, tarafların ileri sürecekleri zarar ve ziyandan sorumlu değildir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personel Statüsü ve Kurum Gelirleri

Personel statüsü

MADDE 12. – Kurum personeli, Kurum hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlere atanan kadrolu kişiler ile sözleşmeli personelden oluşur. Kurumun Personel Kanunu çıkarılıncaya kadar, Kurum personeli hakkında bu Kanun ile 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri 10.2.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve 8.5.1949 tarihli ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

Kurum; özel bilgi ve ihtisas gerektiren iş ve hizmetler için sözleşme ile personel istihdam edebilir. Bu şekilde çalıştırılacakların unvanı, adedi, nitelikleri, ücret ve diğer malî hakları ile çalıştırılma usul ve esasları Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir. Sözleşme ile çalıştırılacaklara ödenecek ücret 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre çalıştırılan sözleşmeli personel için belirlenen tavan ücretin 3 katını geçemez.

Hukuk Müşavirliğinde çalışanlar hakkında 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Kurum, Ankara dışındaki icra, takip ve dava işleri için Genel Hükümlere göre vekâlet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırabilir.

Kurum, merkez ve taşra teşkilâtında İstihdam ve Meslek Uzmanı çalıştırabilir. 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara sahip, Kurumun ihtiyaç duyduğu alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olanlar arasında yapılacak özel yarışma sınavı sonucunda başarılı bulunanlar, İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcısı kadrolarına atanırlar. İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığına atananlar, bu görevde en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak yeterlilik sınavında başarılı olmaları ve İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinden birini Kamu Personeli Dil Sınavında en az (C) düzeyinde başarmış bulunmaları halinde İstihdam ve Meslek Uzmanı unvanını alırlar. Yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, üst üste iki defa yapılacak sınavda başarılı olamayanlar ve olumlu sicil alamayanlar bu unvanlarını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara nakledilirler.

En az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olan Kurum personelinden Genel Müdürlükçe uygun görülenlere Kurum çalışmaları ile ilgili alanlarda Master programına veya dört aya kadar Sertifika programına katılmaları halinde program süresince izin verilebilir. Bu kimseler bütün özlük haklarından faydalanmaya, maaş ve ödeneklerini almaya devam ederler.

Fazla çalışma gerektiren her türlü Kurum işleri için çalışma saatleri dışında görevlendirilecek Kurum personeline (1, 2, 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunanlar dahil) fazla çalışma yaptırılabilir. Yapılacak fazla çalışma ücreti ve fazla çalışmanın yaptırılması ile ilgili hususlar Kurum Yönetim Kurulu kararı ve Bakanlığın önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

Kurumda fiilen çalışan personele her yıl için, 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda tanımlanan aylıklarının (ek gösterge dahil) brüt tutarında iki ikramiye verilir, ikramiyenin tarihlerini belirlemeye Yönetim Kurulu yetkilidir.

Kurum gelirleri

MADDE 13. – Kurumun gelirleri şunlardır:

a) Her yıl Bakanlık bütçesine Kuruma yardım amacıyla konulan ödenek,

b) Özel istihdam bürolarının faaliyete geçmeleri konusunda verilen izinle ilgili işlemler için alınan masraf karşılıkları ile 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine göre İşçi Çalışma ve Kimlik Karnelerinden elde edilecek gelirler ve aynı Kanunun 84 üncü maddesinin 8.5.1985 tarihli ve 3199 sayılı Kanunla değişik 2 nci fıkrası gereğince Kuruma ödenecek masraf karşılıkları,

c) Yurt içinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara verilecek eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden alınacak bedel ile Kurum hizmetleri karşılığında işverenlerden alınacak katkı payı,

d) 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin 21.10.1998 tarihli ve 4382 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile değişik (C) bendi uyarınca Kuruma aktarılan idarî para cezaları ile bu Kanun gereğince özel istihdam bürolarından alınan idarî para cezaları,

e) Kurumun taşınır ve taşınmaz mallarından elde edilen gelirler,

f) Kuruma yapılacak bağışlar ile diğer gelirler.

Kurum hesap dönemi olarak takvim yılı esas alınır.

İKİNCİ KISIM

Özel İstihdam Büroları, Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Özel İstihdam Büroları

Özel istihdam bürolarının kurulması, izin verme ve yenileme masraf karşılığı ve denetim

MADDE 14. – İş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmeleri ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etme görevi Kurum ve bu amaçla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan özel istihdam bürolarınca yapılır. Özel istihdam büroları, Kurumdan izin almak kaydıyla yurt içi iş ve işçi bulma faaliyetlerinde bulunabilirler. Kamu kurum ve kuruluşlarına işçi yerleştirme faaliyeti için özel istihdam bürolarına izin verilemez.

Özel istihdam bürolarının iş ve işçi bulma faaliyetlerine izin verilebilmesi için talepte bulunan gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama yetkili kişilerin;

a) Türk vatandaşı ve en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları, müflis veya konkordato ilan etmiş olmamaları,

b) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya altı aydan fazla hapis cezası almış veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,

c) Güvenilir bir malî bünye ile iş ve işçi bulma faaliyetlerini gerçekleştirebilecek ölçüde yönetim, nitelikli uzman personel ve teknik donanıma ve uygun bir işyerine sahip olmaları,

d) İş ve işçi bulma aracılığı izni için iki milyar lira tutarında kat'i ve süresiz banka teminat mektubu ile istenilen diğer bilgi ve belgeleri Kuruma vermeleri, masraf karşılığı ödemeleri ve yazılı talepte bulunmaları

gerekir.

Talepler Kurumca değerlendirilir. Kurum kabul veya red kararını en geç 30 gün içerisinde talep sahibine yazılı olarak bildirir.

Kurumca verilen izinler iki yıl süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden itibaren en az üç ay önce yazılı talepte bulunulması, iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması, ilave kat'i ve süresiz teminat mektubu verilmesi ve yenileme masraf karşılığı ödenmesi kaydıyla, Kurumca ikişer yıllık sürelerle yenilenebilir. İş ve işçi bulma aracılığı izni için talep edilen teminat miktarı 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 29.7.1998 tarihli ve 4369 sayılı Kanunla değişik mükerrer 298 inci maddesinin (10) numaralı bendi hükmü uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında her yıl artırılarak uygulanır. Faaliyette bulunan özel istihdam büroları, izin almak için vermiş oldukları teminat mektubunu her yıl yeniden tespit edilen miktara tamamlamak zorundadırlar. Kuruma verilen teminat mektupları izin ve yenileme talebinin reddi halinde kararın tebliğ tarihinden itibaren, yenileme talebinde bulunulmaması halinde izin süresinin bitimini müteakip bir ay içinde iade edilir. İznin iptali halinde, iptal kararının kesinleşmesini müteakip teminat Kuruma gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen teminat ilgilinin hiçbir borcuna mahsup edilemez.

Kurum, iş ve işçi bulma faaliyeti için izin verilmesi ve izin yenilenmesi işlemleri ile ilgili olarak özel istihdam bürolarından masraf karşılığı alır.

Özel istihdam bürolarının bilgi toplamaları, kullanmaları, Kuruma bilgi verme yükümlülükleri

MADDE 15. – Özel istihdam büroları, iş arayanlar ve açık işyerlerine ilişkin bilgileri sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gerekli olması halinde toplayabilir, işleme tâbi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir. Bu bilgilerin kişiye ait veya iş ya da işletme sırlarıyla ilgili olması halinde özel istihdam büroları, bunları ancak, ilgilinin izin vermesi halinde toplayıp kullanabilirler. Özel istihdam bürolarının bu verileri iş ve işçi bulma faaliyeti çerçevesinde bir üçüncü şahsa vermeleri halinde, bu şahıs söz konusu bilgileri ancak, kendisine veriliş amacına uygun şekilde işleme tâbi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir. İş ve işçi bulma faaliyetinin sonuçlandırılmasını müteakip özel istihdam bürolarına verilmiş olan evrakın ilgilisine iade edilmesi gerekir.

İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;

a) Kurumun iznine sahip olmayan bir özel istihdam bürosu ile yapılan anlaşmalar,

b) Yönetmelikte öngörülmemiş ise, özel istihdam büroları ile iş arayanlar arasında bir ücret ödenmesine ilişkin yapılan anlaşmalar,

d) İşgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgarî ücretin altında ücret ödenmesi koşullarını taşıyan anlaşmalar,

e) Bir işverenin veya bir iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar

geçersizdir.

Birden fazla özel istihdam bürosuna işgücü temini için talep vermiş olan işverenler ile iş bulunması amacıyla kayıt yaptırmış olan iş arayanlar, bu bürolardan biri kanalıyla işe yerleşmenin gerçekleşmiş olması halinde diğerlerin işe yerleşme tarihinden itibaren en geç bir gün içinde haberdar etmekle yükümlüdürler.

İznin reddi, yenilenmemesi, iptali ve kararlara karşı itiraz

MADDE 16. – Bu Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca iş ve işçi bulma faaliyetlerine izin verilmesi ve iznin yenilenmesi için öngörülen şartların yerine getirilmemiş olması halinde izin ve yenileme talebi reddedilir.

Özel İstihdam Bürolarına verilen izinler; iznin verildiği ya da yenilendiği tarihten itibaren 12 ay içerisinde hiçbir işe yerleştirme işlemi gerçekleştirilmemiş, izin verilmesi veya yenilenmesi için aranan şartların taşınmadığı veya kaybedildiği tespit edilmiş, bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasındaki yükümlülüklere Kurum tarafından yazılı olarak ikaz edilmelerine rağmen uyulmamış veya aynı maddenin üçüncü fıkrasının (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtildiği şekilde bir anlaşma yapılmış olması halinde iptal edilir.

Özel istihdam büroları red, yenilememe ve iptal kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Kuruma itiraz edebilirler. İtirazların 30 gün içinde sonuçlandırılması zorunludur. İtiraz yoluna başvurulmuş olması ilgililerin yargı yoluna gitme haklarını ortadan kaldırmaz.

İdarî para cezaları

MADDE 17. – Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle;

a) Kurum tarafından istenilen bilgi ve belgelerle işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan istatistiki bilgileri süresi içerisinde Kuruma vermeyen özel istihdam bürolarına ikiyüz milyon lira,

b) Kurum Müfettişlerince istenilen bilgi, belge, kayıt ve defterleri ibraz etmeyen özel istihdam bürolarına üçyüz milyon lira,

idarî para cezası verilir.

İdarî para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Özürlü ve eski hükümlülere ilişkin para cezalarının Kuruma aktarılması ve kullanımı

MADDE 18. – 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 29.7.1983 tarihli ve 2869 sayılı Kanunla değişik 98 inci maddesinin 21.10.1998 tarihli ve 4382 sayılı Kanunla değişik (C) bendi uyarınca özürlü ve eski hükümlülerin istihdam edilmemesi nedeniyle işveren ve işveren vekillerinden tahsil edilen ve Kurum bütçesinin Maliye Bakanlığınca uygun görülecek özel tertibe gelir kaydedilen para cezaları, Kurumca, özürlüler konusunda Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüş ve önerileri de alınmak suretiyle, özürlü ve eski hükümlülerin meslekî eğitimi, meslekî rehabilitasyonu ve istihdamı ile kendi işini kurma ve bu gibi projelerde kullanılır. Kurum özürlülerle ilgili olarak gerçekleştirdiği projelere ilişkin raporları en geç izleyen yılın Mart ayı sonuna kadar Özürlüler İdaresi Başkanlığına gönderir.

Bilgi verme ve gizlilik

MADDE 19. – Kurum tarafından, kamu ve özel kesim işyerlerinden iş ve işgücü konularında bilgi istenildiğinde, belirtilen süre içinde bilgi verilmesi zorunludur. İşverenlerden toplanan bilgiler, genel istihdam ve işsizlik sigortası çalışmalarından başka amaçla kullanılamaz ve açıklanamaz.

Kurumun işsizlik sigortası uygulaması dahil bütün işlemlerin elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesi halinde, bilgilerin tespit ve tevsikinde bilgi işlem kayıtları esas alınır. Kurum tarafından bilgi işlem ortamında tutulan bilgiler adlî ve idarî merciler nezdinde geçerlidir. Bilgi işlem kayıtlarına itiraz edilmesi halinde ispat mükellefiyeti itiraz edene aittir. Bilgi işlem ortamında tutulan bilgilere ilişkin belgeler Kuruma ibraz tarihinden itibaren beş yıl süre ile saklanır ve bu sürenin sonunda imha edilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Hükümler

MADDE 20. – 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun; 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün A bendinin 11 inci fıkrasına “Devlet Bütçe Uzman Yardımcıları” ve “Devlet Bütçe Uzmanlığına” ibarelerinden sonra gelmek üzere “İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcıları” ve “İstihdam ve Meslek Uzmanlığına”, I Sayılı Ek Gösterge Cetvelinin (h) bendine, “Devlet Bütçe Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “İstihdam ve Meslek Uzmanları”, 213 üncü maddesinden sonra gelen “Zam ve Tazminatlar” başlıklı Ek Maddesinin; “II- Tazminatlar” bölümünün “A-Özel Hizmet Tazminatı” bendinin (h) alt bendine “Devlet Bütçe Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “İstihdam ve Meslek Uzmanları” ibareleri eklenmiştir.

MADDE 21. – a) Genel Kadro ve Usulü Hakkındaki 13.12.1983 tarihli ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Eki cetvellerde geçen “ İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü” ibaresi, “Türkiye İş Kurumu” olarak değiştirilmiş ve Ek I sayılı listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki III sayılı cetvelin Türkiye İş Kurumuna ilişkin bölümüne eklenmiştir. Ek II sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilerek, Kurumun 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerinden çıkarılmıştır. Ek IV sayılı listede yer alan kadrolar şahsa bağlı hale getirilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Eki III sayılı cetvelin Türkiye İş Kurumuna ilişkin bölümüne eklenmiştir.

b) 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ve diğer mevzuatta geçen İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü adı Türkiye İş Kurumu olarak değiştirilmiştir.

MADDE 22. – 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 29.7.1983 tarihli ve 2869 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile değişik 85 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak, tarım işlerinde ücretli iş ve işçi bulma aracılığı ile özel istihdam bürolarının faaliyetlerine Kurumca izin verilebilir. İzin verilen özel istihdam büroları yönetmelikle belirlenecek meslekler ile üst düzey yöneticiler dışında iş arayanlardan her ne ad altında olursa olsun menfaat temin edemez ve ücret alamazlar.”

Yönetmelik

MADDE 23. – Bu Kanun ile ilgili olarak,

a) Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurullarının toplanma, çalışma usul ve esasları,

b) Yurt dışında çalışan işçileri temsilen Genel Kurula katılacakların seçilme usul ve esasları,

c) Kurum personelinin atanma usul ve şartları ile görevde yükselmesine ilişkin usul ve esaslar,

d) Kurum personelinin hak ve yükümlülükleri ile çalışma usul ve esasları,

e) Kurumun taşra teşkilâtına ait birimlerin görev, yetki ve sorumlulukları,

f) Kurumun harcama ve ihale işlemlerine ilişkin usul ve esaslar,

g) Kurum işlemlerinin bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesine ilişkin usul ve esaslar,

h) Teftiş Kurulunun çalışma usul ve esasları,

i) Hukuk Müşavirliğinin çalışma usul ve esasları,

j) Özürlüler Meslekî Rehabilitasyon Merkezlerinin kuruluş ve yönetimine ilişkin usul ve esaslar,

k) İstihdam ve Meslek Uzmanları ve Uzman Yardımcılarının mesleğe alınması için yapılacak yarışma ve yeterlilik sınavlarına ilişkin usul ve esaslar,

l) Özel istihdam bürolarına izin verilmesi ile büroların çalışma ve denetim usul ve esasları,

m) Yabancı uzman çalıştırma usul ve esasları,

n) Kurum personeline teşvik ikramiyesi verilmesine ilişkin usul ve esaslar

Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir yıl içinde çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Geçici ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Geçici Hükümler

GEÇİCİ MADDE 1. – a) Bu Kanunla yapılan yeni düzenleme sebebiyle İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünün memurlarından kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.

Kuruma devredilen kadrolardan İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğünün Danışma ve Denetim Birimleri, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ve Daire Başkanlarına ait kadrolardan aynı unvanları taşıyanlar ile aynı mahiyetteki hizmetlerin ifasına yönelik kadrolar şahsa bağlı kadrolar olup, her ne sebeple olursa olsun boşalmaları halinde genel hükümlere göre iptal edilmiş sayılır. Kurum Genel Müdürü, yeni kadrolar tespit ve ihdas edilerek gerekli atama işlemleri yapılıncaya kadar bu kadrolarda bulunan memurlardan birini, görevli oldukları birim hizmetlerinin yürütülmesini tedvirle görevlendirebilir.

Kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlarla, şahsa bağlı kadrolarda bulunanlar Kurumun merkez ve taşra teşkilâtında yeni bir kadroya atanıncaya kadar her türlü malî ve sosyal haklarıyla durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler.

Yukarıda ikinci ve üçüncü fıkrada sayılanların Kurumun merkez ve taşra teşkilâtında durumlarına uygun kadrolara atanmaları halinde de eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü haklarının bu yeni kadrolarında kaldıkları sürece ödenmesine devam olunur.

b) Kanunun yayımlandığı tarihte, en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş Kurum personeli için bir defaya mahsus olmak üzere Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine yaptırılacak yazılı sınavda ve Genel Müdürlükçe oluşturulan komisyon tarafından yapılacak sözlü sınavda başarılı olanlar durumlarına uygun İstihdam ve Meslek Uzmanlığı kadrolarına atanırlar. Ancak, bu şekilde atanacaklardan yazılı sınav tarihi itibariyle Kurumda en az üç yıllık hizmet süresini tamamlamamış olanlar İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığına atanırlar. İstihdam ve Meslek Uzmanlığına atanmış olanlar için, bu sınav yeterlilik sınavı yerine geçer.

c) Bu Kanunun öngördüğü düzenlemeler Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılır. Bu düzenlemeler yapılıncaya kadar, Türkiye İş Kurumuna ait hizmetler; Kanunun yayımı tarihinden önce bu görevleri yürüten merkez ve taşra teşkilâtı tarafından yürütülmeye devam olunur. Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu yürürlüğe girinceye kadar, Genel Kurula katılacak olan Kurum çalışanları temsilcileri Bakan tarafından belirlenir.

d) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

e) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, başka bir işleme gerek kalmaksızın İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğüne ait kadrolar ile taşınır ve taşınmaz mallar ve haklar Kuruma devredilmiş sayılır.

f) Bu Kanunun 5 inci maddesine göre teşkil olunan Genel Kurul, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde Bakan tarafından toplantıya çağrılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 24. – 21.1.1946 tarihli ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 25. – Bu Kanunun 14, 15, 16 ve 17 nci maddeleri yayımı tarihinden altı ay sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 26. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	En. ve Tab. Kay. Bak. ve Başb. Yrd.
D. Bahçeli	H. H. Özkan	M. C. Ersümer
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
R. Önal	Prof. Dr. T. Toskay	M. Keçeciler
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel	S. Somuncuoğlu	Y. Yalova
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
M. Yılmaz	Prof. Dr. R. Mirzaoğlu	R. K. Yücelen
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
H. Gemici	Prof. Dr. Ş. Üşenmez	E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.
F. Ünlü	Prof. Dr. A. Çay	S. Oral
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk	S. Çakmakoğlu	S. Tantan
Dışişleri Bakanı	Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı
İ. Cem	S. Oral	M. Bostancıoğlu
Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı
K. Aydın	Doç. Dr. O. Durmuş	Prof. Dr. E. Öksüz
Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp	Y. Okuyan	A. K. Tanrıkulu
Kültür Bakanı V.	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
M. Bostancıoğlu	E. Mumcu	Prof. Dr. N. Çağan
	Çevre Bakanı
	F. Aytekin

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE İŞ KURUMU KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Türkiye İş Kurumu Kuruluş ve Görevleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Kurumun Görevleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1.- Bu Kanun ile istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere Türkiye İş Kurumu kurulmuştur.

Kurum, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bağlı kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliği haiz, idari ve mali bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Kurum, vize ve tescile ilişkin hükümler hariç 26.5.1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve 21.2.1967 tarihli ve 832 sayılı Sayıştay Kanununa tabidir. Kurumun malları, alacakları, banka hesapları 9.6.1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından Devlet malı hükmünde olup haczedilemez, alacakları da Devlet alacağı derecesinde imtiyazlıdır. Kurum malları hakkında İcra ve İflas Kanunu'nun iflasa ilişkin hükümleri uygulanmaz. Kısa adı "İŞKUR" dur.

Tanımlar

MADDE 2.- Bu Kanunda geçen;

Bakanlık : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

Bakan : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanını,

Kurum : Türkiye İş Kurumunu,

Genel Müdür : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürünü,

Genel Kurul : Türkiye İş Kurumu Genel Kurulunu,

Yönetim Kurulu : Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulunu,

Genel Müdürlük : Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü,

Fon : İşsizlik Sigortası Fonunu,

İfade eder.

Kurumun görevleri

MADDE 3.- Kurumun görevleri şunlardır:

a) Ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına ve istihdamın korunmasına, geliştirilmesine ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak, işsizlik sigortası işlemlerini yürütmek,

e) Gerektiğinde Kurum faaliyet alanı ile ilgili ihalelere katılmak suretiyle, yurtiçinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,

İKİNCİ BÖLÜM

Kurumun Organları

Organlar

MADDE 4. - Kurum aşağıdaki organlardan oluşur:

a) Genel Kurul,

b) Yönetim Kurulu,

c) Genel Müdürlük,

d) İl İstihdam Kurulları.

Kurum Teşkilatı ekli 1 sayılı listede gösterilmiştir.

Genel Kurul ve görevleri

MADDE 5. - Genel Kurul, Bakanın veya görevlendireceği kişinin başkanlığında;

a) Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Sanayi ve Ticaret, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Kültür ve Turizm, Çevre ve Orman Bakanlıkları ile Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Hazine, Dış Ticaret, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlıkları, Devlet Personel, Özelleştirme İdaresi, Devlet İstatistik Enstitüsü, GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi, Özürlüler İdaresi Başkanlıkları, Milli Prodüktivite Merkezi, Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Kurumdan iştirak edecek Genel Müdür düzeyinde birer,

b)Üye sayıları itibariyle en fazla üyeye sahip ilk üç sıradaki işçi konfederasyonlarınca üye sayıları oranları dikkate alınarak belirlenecek on yedi, üye sayısı itibariyle en fazla üyeye sahip işveren konfederasyonunca belirlenecek on, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğinden beş, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonundan üç, Türkiye Sakatlar Konfederasyonundan her özür grubunu temsilen birer olmak üzere toplam dört, Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden iki, Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek dört öğretim üyesi, Kurumda temsil yetkisine sahip kamu görevlileri sendikasınca belirlenecek bir,

Temsilciden oluşur.

Genel Kurulun görevleri şunlardır:

a) Devletin ekonomik ve sosyal politikalarına uyumlu ulusal istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, uygulanan politikalardaki dönem içindeki gelişmeleri değerlendirmek,

b) İstihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve önerilerde bulunmak,

c) Kurumun dönem faaliyet raporunu görüşmek, Kurumun hizmetlerini iyileştirici önerilerde bulunmak.

Genel Kurul görüşmelerinin sonuçları raporla tespit edilir, bu rapor Bakanlığa en geç iki ay içinde verilir.

Genel Kurul Kararları Kurum ve diğer ilgili kurum ve kuruluşların politika oluşturma ve uygulamalarında öncelikle dikkate alınır.

Yönetim Kurulunun teşkili, görev ve yetkileri

MADDE 6.-Yönetim Kurulu, Kurumun en yüksek yönetim, karar, yetki ve sorumluluğa sahip organıdır. Genel Müdürün Başkanlığında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın önerisi üzerine müşterek kararla atanan birer temsilci ile en çok üyeye sahip işçi konfederasyonu, işveren konfederasyonu ve Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunca belirlenen birer üyeden olmak üzere altı üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi 3 yıldır.

Yönetim Kurulu, başkanın daveti üzerine en az haftada bir defa üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Genel Müdürün bulunmadığı hallerde Bakanlık temsilcisi Kurula başkanlık eder. Mazeretsiz olarak toplantıya katılmayan üyelerin ücretlerinden, yönetim kurulu yönetmeliğine göre kesinti yapılır. Yönetim Kurulunun çalışma, alt kademelere devredebileceği yetkiler ile diğer hususların usul ve esasları Yönetim Kurulunun teklifi ve Bakanın onayı ile çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Toplantılara iştirak eden Yönetim Kurulu Başkanı ve müşterek kararname ile atanan üyelerine 22.01.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 34 üncü maddesine göre Kamu İktisadi Teşebbüsleri yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen miktarlarda ilave aylık ücret verilir. Diğer yönetim kurulu üyelerine ise kadrosunun karşılığı olan aylık ve diğer mali haklar ödenir. Yolluklarında ise 10.02.1954 tarih ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:

b) Kurumca hazırlanan kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik taslaklarını inceleyerek Bakanlığa sunmak,

c) Kurumun faaliyet alanına ilişkin dönem faaliyet raporlarını Genel Kurulun bilgisine sunmak,

d) İl İstihdam Kurullarının raporlarını inceleyip değerlendirmek ve Genel Müdürlüğe önerilerde bulunmak,

e) Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine izin vermek, faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin raporları değerlendirmek, iznin yenilenmesi ile verilen izinlerin iptali konularında karar vermek,

g) Kurumun merkez ve taşra teşkilatı birimlerinin kurulması ve gerekli görülen değişikliklerin yapılması hususlarında ilgili makamlara önerilerde bulunmak; Genel Müdürün önerisi üzerine, özel kanunlarda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla Kurumun 1-4 dereceli kadrolarına atamalar yapmak ve Kurum adına imza yetkisi verilecek personeli belirlemek,

h) Kurum personelinin eğitimi amacıyla düzenlenen yıllık eğitim programlarını onaylamak,

m) Fon kaynaklarını piyasa şartlarında değerlendirmek,

n) Fon gelir ve giderlerinin üçer aylık dönemler itibariyle denetlettirilmesini ve denetim raporlarının kamuoyuna açıklanmasını sağlamak,

o) Fona ilişkin aktüeryal projeksiyonları yaptırmak,

p) Günlük fon hareketlerinin izlenmesini, kayıtlarının tutulmasını ve genel kabul görmüş muhasebe standartlarına uygun olarak muhasebeleştirilmesini sağlamak,

r) Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyelerinin başkaca önerilerini inceleyip karara bağlamak ve bu Kanunla verilen benzeri görevleri yapmak.

Genel Müdürlük

MADDE 7. - Genel Müdürlük, merkez ve taşra teşkilatından oluşur.

Merkez teşkilatı

MADDE 8. - Kurumun merkez teşkilatı, ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimleri ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.

Ana hizmet birimleri

MADDE 9.- a) İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

b) İşgücü Uyum Dairesi Başkanlığı

İşgücü Uyum Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

c) İstihdam Dairesi Başkanlığı

İstihdam Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Ulusal istihdam politikalarının oluşturulmasına yardımcı olmak amacıyla çalışmalar yapmak, işçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanması yolunda gerekli çalışmaları yapmak, istihdamında güçlük çekilen uzun süreli işsizler, kadınlar, gençler, özürlüler, eski hükümlüler ve benzeri grupların istihdamlarına yardımcı olmak, işgücünün yurtiçinde ve yurtdışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için elverişli işçiler bulunmasına ve yurtdışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, tarım aracıları ile özel istihdam bürolarına ilişkin Kuruma verilen görevleri yerine getirmek.

d) İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı

İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

e) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Danışma ve denetim birimleri

MADDE 10.- a) Teftiş Kurulu Başkanlığı

Teftiş Kurulu Başkanlığının görevleri şunlardır:

b) Hukuk Müşavirliği

Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:

Genel Müdürlük birimleri ve taşra teşkilatınca sorulan hukuki konular ile Kurum görüşü istenen veya Kurumca hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslakları hakkında görüş bildirmek, Kurum leh ve aleyhindeki dava ve icra takiplerini merkezden veya mahallinden takip etmek, adli merciler ile resmi daireler ve kuruluşlar nezdinde Kurumu temsil etmek, ihtilafları önleyici ve Kurumun menfaatlerini koruyucu tedbirleri zamanında almak.

Yardımcı hizmet birimleri

MADDE 11.- a) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı

Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

b) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı

İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

Kurumun hizmet ve faaliyetlerinin yerine getirilmesini sağlayacak bütçeyi hazırlayarak yetkili organlara sunmak ve uygulanmasını takip etmek, Genel Müdürlük hesaplarının kayıtlarını tutmak, takip etmek ve değerlendirmek, Kurumun borç ve alacaklarını takip etmek, sonuçlandırmak, taşra birimlerinin muhasebe uygulamalarını izlemek ve yönlendirmek, yıl sonunda bilançoyu çıkarmak ve yetkili organlara sunmak, merkez ve taşra teşkilatı için gerekli olan taşınır ve taşınmaz mal ve malzemenin temini, bakımı, onarımı ile vergi, sigorta, kiralama, satın alma kamulaştırma işlemlerini yapmak, yaptırmak, kreş ve eğitim tesisinin işletilmesi, Kurumun her türlü evrak, arşiv, basım ve haberleşme işlemleri ile sağlık ve sosyal hizmetlerini yürütmek.

c) Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığının görevleri şunlardır:

Taşra teşkilatı

MADDE 12. - Kurumun taşra teşkilatı, il düzeyinde kurulacak il müdürlüklerinden ve merkez nüfusu 100.000 ve yukarı olan veya Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi çalışan sayısı 10.000' in üzerinde bulunan ilçelerden gerekli görülenlerde kurulacak şube müdürlüklerinden oluşur.

İl İstihdam Kurulları ve görevleri

MADDE 13. - İl İstihdam Kurulları, illerde Valinin başkanlığında, Belediye Başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü bulunan yerlerde Bölge Müdürü, İl Milli Eğitim Müdürü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu İI Müdürü, Gençlik ve Spor İl Müdürü, Sanayi ve Ticaret İl Müdürü, Kurum İl Müdürü ve İlçe Şube Müdürleri, İl Ticaret ve/veya Sanayi Odası Başkanları, İl Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı, İl Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanı, İl Organize Sanayi Bölgeleri Müdürleri, ilde bulunan fakülte veya yüksek okullardan belirlenecek en fazla üç öğretim üyesi, Türkiye Sakatlar Konfederasyonu tarafından belirlenecek bir temsilci, Valinin ilin istihdam yapısını dikkate alarak davet edeceği eğitim kurumları, sivil toplum örgütleri ile diğer kurum ve kuruluş temsilcileri ve o ilde en çok üyeye sahip işçi ve işveren konfederasyonlarının birer temsilcisinden oluşur. İl İstihdam Kurulları her yıl Eylül ayı içinde olağan toplantısını yapar. Kurul, başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplantı yapabilir. Kurulun sekretarya görevi Kurum İl Müdürlüklerince yerine getirilir.

İl İstihdam Kurullarının görevleri şunlardır:

a) İl düzeyinde istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirleri saptamak,

b) İl istihdam politikasının oluşturulmasına yardımcı olmak, işgücü yetiştirme etkinliklerini yönlendirmek üzere yerel düzeyde geçerli olacak ilke ve politikaları belirlemek,

c) Kurum İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan yıllık işgücü eğitim planlarını inceleyerek varsa gerekli değişiklikleri yapmak,

d) Eğitim planı uygulaması ile ilgili olarak yöredeki işgücü yetiştirme ve istihdam etkinliklerini izleyip değerlendirmek.

İl Müdürlükleri İl İstihdam Kurulu çalışmalarını rapor halinde Genel Müdürlüğe bildirirler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sorumluluk ve Yetki Devri

Sorumluluk ve yetki devri

MADDE 14. - Kurumun merkez ve taşra teşkilatının her kademedeki yöneticileri, yükümlü bulundukları görevleri mevzuata uygun olarak yürütmekten bir üst kademeye karşı sorumludurlar. Genel Müdür ve her kademedeki Kurum yöneticileri, sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilirler. Ancak, yetki devri yetkiyi devredenin sorumluluğunu kaldırmaz.

Kurum iş ve işçi arayanların isteklerini karşılayamamaktan ve hizmet akdi yapılmasına aracılık ettiği hallerde, tarafların ileri sürecekleri zarar ve ziyandan sorumlu değildir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personel Statüsü ve Kurum Gelirleri

Personel statüsü

MADDE 15. - Kurum personeli hakkında bu Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanır.

Kurum, görevlerini etkin olarak yerine getirmek amacıyla İstihdam ve Meslek Uzmanı çalıştırabilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartlara sahip, sınav tarihi itibarıyla 30 yaşını doldurmamış ve Siyasal Bilgiler, Hukuk, İktisat, İşletme, İktisadi ve İdari Bilimler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Eğitim, İletişim Fakülteleri ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurtiçi veya yurtdışında en az dört yıllık lisans eğitimi veren fakülte veya yüksek okulların Kurumun ihtiyaç duyduğu alanlardaki bölümlerinden mezun olanlar arasında yapılacak özel yarışma sınavı sonucunda başarılı bulunanlar, İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcısı kadrolarına atanırlar. İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcılığına atananlar, bu görevde en az üç yıl fiilen çalışmak, olumsuz sicil almamak kaydıyla açılacak yeterlilik sınavında başarılı olmaları halinde İstihdam ve Meslek Uzmanı kadrosuna atanırlar. Yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınava girmeyenler, üst üste iki defa yapılacak sınavda başarılı olamayanlar veya olumsuz sicil alanlar bu unvanlarını kaybederler ve durumlarına uygun başka kadrolara nakledilirler.

Fazla çalışma gerektiren her türlü Kurum işleri için çalışma saatleri dışında görevlendirilecek Kurum personeline (l, 2 ve 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunanlar dahil) fazla çalışma yaptırılabilir. Fazla çalışma ücreti ve fazla çalışmanın yaptırılması ile ilgili diğer hususlar, Yönetim Kurulunun kararı ve Bakanlığın önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

Kurum gelirleri

MADDE 16.- Kurumun gelirleri şunlardır:

a) Her yıl Bakanlık bütçesine Kurum için konulan ödenek,

b) Kurumca verilecek eğitim ve danışmanlık hizmetleri bedeli ile işverenlerden ve tarım aracıları ile özel istihdam bürolarından alınan masraf karşılıkları,

c) 1475 sayılı İş Kanununun 98 inci maddesinin (C) fıkrası uyarınca Kuruma aktarılan idari para cezaları,

d) Bu Kanun gereğince özel istihdam bürolarından alınan idari para cezaları,

e) Kurumun taşınır ve taşınmaz mallarından elde edilen gelirler,

f) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan bağış, vasiyetler ve Kurumca hazırlanan standart form ve benzerlerinin satışından elde edilecek gelirler ile diğer gelirler.

İKİNCİ KISIM

Özel İstihdam Büroları, Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Özel İstihdam Büroları

Özel istihdam bürolarının kurulması, seçme, izin verme, yenileme ve denetim

Kurumca yapılacak duyuru üzerine, özel istihdam bürosu açmak için başvuracak gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama yetkili kişilerin;

a) Türk vatandaşı ve en az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları, müflis veya konkordato ilan etmiş olmamaları,

b) Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya altı aydan fazla hapis cezası almış veyahut affa uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, kara para aklama veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,

gerekmektedir.

Başvurular, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar doğrultusunda Kurumca değerlendirilir.Değerlendirme sonucunda uygun bulunanlar ilan edilir ve başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.

Kurumca verilen izinler üç yıl süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden itibaren en az bir ay önce yazılı talepte bulunulması, iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması, ilave kati ve süresiz teminat mektubu verilmesi ve yenileme masraf karşılığı ödenmesi kaydıyla, Kurumca üçer yıllık sürelerle yenilenebilir. İş ve işçi bulma aracılığı izni için talep edilen teminat miktarı, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarih ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükmü uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında her yıl arttırılarak uygulanır. Faaliyette bulunan özel istihdam büroları, izin almak için vermiş oldukları teminat mektubunu her yıl yeniden tespit edilen miktara tamamlamak zorundadırlar. Kuruma verilen teminat mektupları, izin ve yenileme talebinin reddi halinde kararın tebliğ tarihinden itibaren, yenileme talebinde bulunulmaması halinde izin süresinin bitimini müteakip bir ay içinde iade edilir. İznin iptali halinde, iptal kararının kesinleşmesini müteakip teminat Kuruma gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen teminat ilgilinin hiçbir borcuna mahsup edilemez.

Kurum, iş ve işçi bulma faaliyeti için izin verilmesi ve izin yenilenmesi işlemleri ile ilgili olarak özel istihdam bürolarından masraf karşılığı alır.

İznin yenilenmemesi, iptali ve kararlara karşı itiraz

MADDE 18. - Bu Kanunun 17 nci maddesi uyarınca verilen iznin yenilenmesi için öngörülen şartların yerine getirilmemiş olması halinde yenileme talebi reddedilir.

Özel istihdam bürolarına verilen izinler; iznin verildiği ya da yenilendiği tarihten itibaren 18 ay içerisinde hiçbir işe yerleştirme işlemi gerçekleştirilmemiş, izin verilmesi veya yenilenmesi için aranan şartların taşınmadığı veya kaybedildiği tespit edilmiş, bu Kanunun 19 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarındaki yükümlülüklere Kurum tarafından yazılı olarak ikaz edilmelerine rağmen uyulmamış veya aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtildiği şekilde bir anlaşma yapılmış olması ve 20 nci maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan fiillerin üçüncü kez tekrarlanması halinde iptal edilir.

Özel istihdam bürolarının bilgi toplamaları, kullanmaları, Kuruma bilgi verme yükümlülükleri

MADDE 19.- Özel istihdam büroları, iş arayanlara ve açık işlere ilişkin bilgileri sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gerekli olması halinde toplayabilir, işleme tabi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir.

İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;

b) İşgücünün sigortasız çalışması veya sendikaya üye olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi koşullarını taşıyan anlaşmalar,

c) Bir işverenin veya bir iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar,

geçersizdir.

İdari para cezaları

MADDE 20.- Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle;

a) Yurtdışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin hizmet akitlerini Kuruma onaylatmayan özel istihdam bürolarına her bir hizmet akdi için ikiyüzellimilyon lira,

c) Kurum Müfettişlerince istenilen bilgi, belge, kayıt ve defterleri 15 gün içerisinde ibraz etmeyen özel istihdam bürolarına birmilyar lira,

idari para cezası verilir.

İdari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler idari yargı yoluna başvurabilirler. Yargı yoluna başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Bilgi verme ve gizlilik

Kurum işlemlerinin bilgi işlem ortamında yapılması ve arşivlenmesi

Kurum, faaliyetleri ile ilgili belgelerin asıllarını veya mümkün olmadığı hallerde sıhhatlerinden şüpheyi davet etmeyecek kopyalarını ve yazıların makine ile alınmış suretlerini saklamak zorundadır. Bu belgelerin mikrofilm, mikrofiş şeklinde veya elektronik, manyetik veya benzeri ortamlarda saklanmaları mümkündür.

Elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılanlar dahil her türlü işlemlerin ve arşivlenen bilgilerin tespit ve tevsikinde Kurumun kayıtları esas alınır. Bu bilgi ve belgeler adli ve idari merciler nezdinde geçerlidir, itiraz edilmesi halinde ispat mükellefiyeti itiraz edene aittir.

Elektronik ortamda bilgi ve belge alınıp verilmesi ve arşivleme konularına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Muafiyetler

MADDE 23. - a) Kuruma ait taşınır ve taşınmaz mallar ile bunların alım ve satım işlemleri ve bunlardan elde edilen hak ve gelirler,

b) Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanlar,

c) Satışı yapılan veya satın alınan gayrimenkullerle ilgili tapu işlemleri,

d) Kurumca yapılan bütün işlemler ve bu işlemler için ilgililere verilmesi veya bunlardan alınması gereken yazı ve belgeler ve bunların suretleri,

ÜÇÜNCÜ KISIM

Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde

Değişiklik Yapan Hükümler

MADDE 24. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

b) I Sayılı Cetvelinin (I/h) bendine, "Patent Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "İstihdam ve Meslek Uzmanları",

ibareleri eklenmiştir.

MADDE 25.- Ekli 2 sayılı listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Eki III sayılı cetvele Türkiye İş Kurumu bölümü olarak eklenmiştir.

MADDE 26. -1475 sayılı İş Kanununun değişik 85 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

MADDE 27. - 4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin, dördüncü fıkrasının ikinci cümlesindeki "Fon Yönetim Kurulu" ibaresi "Yönetim Kurulu" olarak değiştirilmiş "hastalık ve analık sigortası primlerinin Sosyal Sigortalar Kurumuna." ibaresinden sonra gelmek üzere " veya ilgili sandıklara" ibaresi eklenmiştir.

MADDE 28. - 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin 5 inci fıkrasının birinci cümlesindeki "Sosyal Sigortalar Kurumuna" ibaresinden sonra gelmek üzere " veya ilgili sandıklara" ibaresi eklenmiştir.

MADDE 29. - 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin, birinci fıkrasına aşağıdaki (g) bendi eklenmiş ve 2 nci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ancak, işsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için hizmet akdinin başvuru sırasında grev, lokavt veya kanundan doğan ödevler nedeniyle askıya alınmamış olması gerekmektedir."

MADDE 30. - 4447 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İşsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen,"

MADDE 31. - 4447 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Bu Kanunun gerektirdiği görev ve hizmetler için mali kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, Kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere "İşsizlik Sigortası Fonu" kurulmuştur. Fon, Kurum Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde işletilir ve yönetilir.

Fonun;

A) Gelirleri;

a) İşsizlik sigortası primlerinden,

b) Bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlardan,

c) Fonun açık vermesi durumunda Devletçe sağlanacak katkılardan,

d) Bu Kanun gereğince sigortalı ve işverenlerden alınacak ceza, gecikme zammı ve faizlerden,

e) Diğer gelir ve kazançlar ile bağışlardan,

B) Giderleri;

a) Sigortalı işsizlere verilen ödeneklerden,

b) Hastalık ve analık sigortası primlerinden,

c) Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi giderlerinden,

oluşur.

Bu fon bütçe kapsamı dışında olup, gelirlerinden hiç bir şekilde kesinti yapılamaz ve Genel Bütçeye gelir kaydedilemez. Fon'un gelir ve giderleri üçer aylık dönemler halinde 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Kanuna göre ruhsat almış, denetim yetkisine sahip meslek mensubu Yeminli Mali Müşavirlere denetlettirilerek denetim raporlarının sonuçları ilan edilir.

MADDE 32. - 4447 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İdari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler idari yargı yoluna başvurabilirler. Yargı yoluna başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz."

Yönetmelik

MADDE 33. - Bu Kanun ile ilgili olarak,

a) Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve İl İstihdam Kurullarının toplanma, çalışma usul ve esasları,

b) Kurumun merkez ve taşra teşkilatına ait birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar,

c) İşgücü yetiştirme ve uyum hizmetlerine ilişkin usul ve esaslar,

d) Kurum işlemlerinin bilgi işlem ve internet ortamında yapılması ve arşivlenmesine ilişkin usul ve esaslar,

e) Müfettiş yardımcılarının işe alınmaları, yetiştirilmeleri, Müfettişliğe atanmaları ile Teftiş Kurulunun çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,

f) Hukuk Müşavirliğinin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar,

g) İstihdam ve Meslek Uzmanları ile Yardımcılarının mesleğe alınması için yapılacak yarışma ve yeterlik sınavları ile çalışma usul ve esasları,

h) İşgücü Piyasası Bilgi Danışma Kurulu çalışma usul ve esasları,

i) Özel istihdam bürolarının seçimi, izin verilmesi ile büroların çalışma ve denetim usul ve esasları,

j) Masraf karşılıklarına ilişkin usul ve esaslar,

k) Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İşçi Olarak İstihdam Edilecek Özürlüler ve Eski Hükümlülere Uygulanacak Sınavlara ilişkin usul ve esaslar,

Yönetmeliklerle belirlenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Geçici ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Geçici Hükümler

GEÇİCİ MADDE 1- a) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk Genel Kurul 2003 yılının Kasım ayı içinde yapılır.

Kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar Kurumun merkez veya taşra teşkilatında, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yeni bir kadroya atanırlar. Atama işlemi yapılıncaya kadar Kurumca ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilirler. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları toplamının net tutarı, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer mali hakları toplamı net tutarından az olması halinde aradaki fark, giderilinceye kadar atandıkları kadroda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 34. - 21.1.1946 tarihli ve 4837 sayılı İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 35. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 36. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.