Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 123)

İl İdaresi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Tasarısı ve İçişleri Komisyonu Raporu (1/555)

Not : Tasarı Başkanlıkça; Anayasa ve İçişleri Komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.
Başbakanlık	4.4.2003
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-561/1487

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 28.3.2003 tarihinde kararlaştırılan “İl İdaresi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE

İl İdaresi Kanununda 29.8.1996 tarihli ve 4178 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, kolluk güçleriyle bastırılamayan asayişe müessir olayların vukuundan, vali tarafından en yakın askerî birlikten yardım talep edilmesi halinde, yardıma gelecek askerî birliğin çapının ve görevde kalış süresinin birliğin komutanı tarafından belirlenmesi düzenlenmiştir. Anayasa Mahkemesi 6.1.1999 tarihli ve E.1996/8, K. 1999/1 sayılı Kararında; “Kamu düzeni ve kamu güvenliğinin sağlanması hukuk devletinin önde gelen görevlerindendir. İlde kamu düzeni ve kamu güvenliğini sağlama görevi valiye aittir. Bu nedenle vali tarafından askerî birliklerden yardım istenmesi durumunda, yardıma gelen askerî birliğin görevde kalış süresinin, ilin genel idaresinden ve asayişinden sorumlu olan vali tarafından belirlenmesi zorunludur.” gerekçesiyle, 5442 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (D) fıkrasının ikinci paragrafının ikinci cümlesinde yer alan “... ve görevde kalış süresi...” ibarelerini iptal etmiştir. Bu Karar ışığında hazırlanan Tasarı ile; yardıma gelecek kuvvetin çapının, ilgili vali ile koordine edilerek ilgili komutan, birliğin görevde kalış süresinin ise komutan ile koordine edilerek il valisi tarafından belirlenmesi öngörülmüştür. Böylece mezkur Kanunun iptal edilmeyen askerî kuvvetin çapı ile ilgili düzenlemesi aynen muhafaza edilmiş, görevde kalış süresi ile ilgili husus da Anayasa Mahkemesinin söz konusu Kararı doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Madde ile, ilin emniyet ve asayişinden birinci derecede sorumlu olan valinin, kolluk kuvvetleriyle önlenemeyen olaylar için en yakın askerî birlikten yardım istemesi halinde; yardıma gelen birliğin çapının komutan tarafından, birliğin görevde kalış süresinin ise, il valisi tarafından belirlenmesi öngörülmektedir.

Madde 2. - Yürürlük maddesidir.

Madde 3. - Yürütme maddesidir.

İçişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
İçişleri Komisyonu	16.4.2003
Esas No. : 1/555
Karar No. : 30

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İçişleri Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca, 4.4.2003 tarihinde Başkanlığınıza sunulan, “İl İdaresi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Başkanlığınızca, 9.4.2003 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza; tali komisyon olarak da Anayasa Komisyonuna havale edilmiştir. Komisyonumuz, 16.4.2003 tarihli 10 uncu toplantısında, Adalet, İçişleri ve Millî Savunma bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

İl İdaresi Kanununda, 29.8.1996 tarihli ve 4178 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, kolluk güçleriyle bastırılamayan asayişe müessir olayların meydana gelmesi ve bu nedenle vali tarafından en yakın askerî birlikten yardım istenmesi halinde, yardıma gelecek askerî birliğin çapının ve görevde kalış süresinin birliğin komutanı tarafından belirleneceği kuralı getirilmiştir.

Anayasa Mahkemesi bu değişiklikle ilgili, 6.1.1999 tarihli ve E. 1996/8, K. 1999/1 sayılı kararında şöyle demektedir:

“Kamu düzeni ve kamu güvenliğinin sağlanması hukuk devletinin önde gelen görevlerindendir. İlde kamu düzeni ve kamu güvenliğini sağlama görevi valiye aittir. Bu nedenle vali tarafından askerî birliklerden yardım istenmesi durumunda, yardıma gelen askerî birliğin görevde kalış süresinin, ilin genel idaresinden ve asayişinden sorumlu olan Vali tarafından belirlenmesi zorunludur.”

Anayasa Mahkemesi bu gerekçeyle, 5442 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (D) bendinin (2) numaralı alt bendinde yer alan “ve görevde kalış süresi” ibaresini iptal etmiştir. Bu iptal kararı doğrultusunda boşluğu doldurmak amacıyla hazırlanan Tasarı ile; yardıma gelecek kuvvetin çapının, ilgili vali ile koordine edilerek ilgili komutan; birliğin görevde kalış süresinin ise komutan ile koordine edilerek il valisi tarafından belirlenmesi kuralı getirilmektedir.

Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmeler sırasında;

-Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesine uygun olarak mevzuatta oluşan boşluğun ve uygulamadaki tereddütlerin giderilmiş olmasının doğru olduğu,

-Kolluk hizmetlerinin teknik faaliyet olduğu ve bu konuda daha donanımlı olan mülkî idare amirlerinin etkinliğinin arttırılmasının yerinde olduğu,

Biçiminde görüş ve düşünceler dile getirilmiştir.

Tasarının tümü üzerinde yapılan bu görüşmelerden sonra, Tasarının tümü ile gerekçesi benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmesi kararlaştırılmıştır.

Tasarının yukarıda sözü edilen düzenlemeyi içeren 1 inci maddesi, çerçevesi kanun yazım tekniğine uygun hale getirilerek; yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 nci ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Tevfik Ziyaeddin Akbulut	Ali Sezal	Ümmet Kandoğan
Tekirdağ	Kahramanmaraş	Denizli
Kâtip	Üye	Üye
Muharrem Tozçöken	Ali Küçükaydın	Şevket Gürsoy
Eskişehir	Adana	Adıyaman
Üye	Üye	Üye
Reyhan Balandı	Şevket Orhan	Ali Yüksel Kavuştu
Afyon	Bursa	Çorum
Üye	Üye	Üye
Mehmet Sait Armağan	Sıdıka Aydoğan	Nusret Bayraktar
Isparta	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Sinan Özkan	Mehmet Siyam Kesimoğlu	Mehmet Sefa Sirmen
Kastamonu	Kırklareli	Kocaeli
Üye	Üye	Üye
Ali Oksal	Şevket Arz	Mehmet Kartal
Mersin	Trabzon	Van
Üye	Üye
Şükrü Önder	Mehmet Erdemir
Yalova	Yozgat

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

İL İDARESİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. - 10.6.1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11 inci maddesinin (D) fıkrasının ikinci paragrafının, Anayasa Mahkemesince bazı ibareleri iptal edilen (2) numaralı cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.

“2) Olayların niteliğine göre istenen askerî kuvvetin çapı, vali ile koordine edilerek askerî birliğin komutanı tarafından, görevde kalış süresi, askerî birliğin komutanı ile koordine edilerek vali tarafından belirlenir.”

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İÇİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

İL İDARESİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. - 10.6.1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11 inci maddesinin (D) fıkrasının ikinci bendindeki (2) numaralı cümle aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“2) Olayların niteliğine göre istenen askerî kuvvetin çapı, vali ile koordine edilerek askerî birliğin komutanı tarafından, görevde kalış süresi, askerî birliğin komutanı ile koordine edilerek vali tarafından belirlenir.”

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bakanı ve Başb. Yrd.	Devlet Bak.ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
C. Çiçek	M. V. Gönül	A. Aksu
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
K. Unakıtan	H. Çelik	Z. Ergezen
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı
R. Akdağ	B. Yıldırım	S. Güçlü
Çalışma ve Sos. Güv. Bak.	Sanayi ve Ticaret Bakanı V.	En. ve Tab. Kay. Bakanı
M. Başesgioğlu	C. Çiçek	M. H. Güler
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı V.	Orman Bakanı
E. Mumcu	A. Aksu	O. Pepe	Çevre Bakanı
	K. Tüzmen