Dönem : 22           Yasama Yılı : 1

 

              T.B.M.M.    (S. Sayısı : 243)

 

Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/601)

 

                         T.C.

            Başbakanlık                16.5.2003

Kanunlar ve Kararlar

    Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-633/2231

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 2.5.2003 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                        Recep Tayyip Erdoğan

                                       Başbakan

GEREKÇE

“Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşma” 23 Şubat 2003 tarihinde Selanik’te imzalanmıştır.

Sözkonusu anlaşma, Avrupa Birliği Komisyonu Güney Avrupa Gaz Ringi Projesi ve ülkemizin doğalgazda Avrupa’ya açılım stratejisi kapsamında yürütülen çalışmalar için büyük önem arzeden Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Boru Hattı Projesi’nin (Interconnector Turkey-Greece) gerçekleştirilmesi amacıyla imzalanmıştır.

Bu anlaşmanın imzalanmasıyla, Doğu-Batı Enerji Koridorunun gerçekleştirilmesine yönelik çok önemli bir adım daha atılmış bulunmaktadır. Enerji sektöründeki sözkonusu işbirliğinin, iki ülke arasındaki ticarî, ekonomik ve siyasî ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Stratejik önemi haiz bu proje ile ilk etapta Yunanistan’ın doğalgaz talebinin bir kısmının Türkiye üzerinden karşılanması, ileriki yıllarda ise Güney Doğu ve Orta Avrupa Ülkelerine Türkiye ve Yunanistan üzerinden doğalgaz sevkiyatı yapılması hedeflenmektedir. Enerji güvenliği ve kaynak çeşitlendirilmesi stratejisi nedeniyle anılan proje AB Komisyonunca da desteklenmektedir. Bu kapsamda, sözkonusu projenin Mühendislik ve Çevresel Etki Değerlendirme Çalışmaları için kullanılmak üzere AB TEN (Trans-Avrupa Ağları) Fonu tarafından yarısı hibe olmak üzere iki ülkeye toplam 9.580.000 Euro finansal destek sağlanmış bulunmaktadır.

Anlaşmada, Türkiye üzerinden sevk edilecek gazın ticarî, ekonomik ve idarî koşullarının BOTAŞ (Satıcı) ile DEPA (Alıcı) arasında imzalanması öngörülen Doğalgaz Alım Satım Anlaşmasında belirlenmesi kararlaştırılmakta ve Doğalgaz Alım Satım Anlaşması kapsamında, Yunanistan’a satışı öngörülen gaz miktarının, anılan kuruluşların anlaşmasıyla artırılabileceği öngörülmektedir.

Sözkonusu projenin gerçekleştirilmesiyle, Hazar, Kafkaslar ve Ortadoğu ülkelerinde üretilen/üretilecek doğalgazın Türkiye üzerinden geçerek Yunanistan’a ve bilahare Avrupa pazarına satışı mümkün olabilecektir. Böylelikle, doğusunda yer alan zengin enerji kaynakları ile batısında yer alan tüketici pazarlar arasında bir köprü vazifesi gören ülkemizin enerji terminali olma yönündeki konumu güçlendirilmiş olacaktır.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, 

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,                   4.6.2003

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu

     Esas No. : 1/601

        Karar No. : 25

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

“Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Dışişleri Bakanlığı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Botaş Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katılımıyla Komisyonumuzun 4.6.2003 tarihli toplantısında görüşüldü.

Tasarının geneli üzerinde görüşmeler tamamlandı. Maddelere geçilmesi kabul edildi.

Tasarının 1, 2 ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, gereği yapılmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.

 

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

Soner Aksoy

Ahmet Büyükakkaşlar

Hasan Ali Çelik

 

Kütahya

Konya

Sakarya

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Fatma Şahin

Tacidar Seyhan

Mustafa Sayar

 

Gaziantep

Adana

Amasya

 

Üye

Üye

Üye

 

Ahmet Rıza Acar

Ahmet Edip Uğur

Nejat Gencan

 

Aydın

Balıkesir

Edirne

 

Üye

Üye

Üye

 

Şemsettin Murat

Talip Kaban

Mehmet Ali Arıkan

 

Elazığ

Erzincan

Eskişehir

 

Üye

Üye

Üye

 

Vezir Akdemir

İsmail Katmerci

Mustafa Elitaş

 

İzmir

İzmir

Kayseri

 

Üye

Üye

Üye

 

Hasan Angı

Nuri Çilingir

Vahit Çekmez

 

Konya

Manisa

Mersin

 

 

 

(İmzada bulunamadı)

 

Üye

Üye

Üye

 

Şükrü Ünal

Mustafa Öztürk

İbrahim Çakmak

 

Osmaniye

Sinop

Tokat

 

(İmzada bulunamadı)

 

 

 

Üye

 

Üye

 

A. Yekta Haydaroğlu

 

Fazlı Erdoğan

 

Van

 

Zonguldak

 

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

                  Dışişleri Komisyonu                18.7.2003

     Esas No. : 1/601

      Karar No. : 121

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 17 Temmuz 2003 tarihli 19 uncu toplantısında Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ile BOTAŞ Genel Müdürlüğü yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Doğu-Batı Enerji Koridorunun gerçekleştirilmesine yönelik, stratejik önemi haiz bu proje ile ilk aşamada Yunanistan'ın doğalgaz talebinin bir kısmının Türkiye üzerinden karşılanması, ileriki yıllarda ise Güney Doğu ve Orta Avrupa ülkelerine Türkiye ve Yunanistan üzerinden doğalgaz sevkiyatı yapılması hedeflenmektedir.

AB Komisyonu Güney Avrupa Gaz Ringi Projesi ve Ülkemizin doğalgazda Avrupa'ya açılım stratejisi kapsamında büyük önemi haiz olan Anlaşma, Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arzolunur.

 

 

Başkan

Sözcü

Kâtip

 

Mehmet Dülger

Eyyüp Sanay

Hüseyin Kansu

 

Antalya

Ankara

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Özyol

Nur Doğan Topaloğlu

Mustafa Dündar

 

Adıyaman

Ankara

Bursa

 

Üye

Üye

Üye

 

M. İhsan Arslan

Mehmet Eraslan

Halil Akyüz

 

Diyarbakır

Hatay

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet B. Denizolgun

Şükrü Mustafa Elekdağ

Onur Öymen

 

İstanbul

İstanbul

İstanbul

 

 

 

(Muhalefet şerhi ile)

 

Üye

Üye

Üye

 

Ufuk Özkan

Hasan Ören

Nihat Eri

 

Manisa

Manisa

Mardin

 

Üye

Üye

Üye

 

Osman Seyfi

Süleyman Gündüz

A. Müfit Yetkin

 

Nevşehir

Sakarya

Şanlıurfa

 

                               
Dışişleri Komisyonu Başkanlığına

                                     17 Haziran 2003

Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti arasında Türkiye-Yunanistan gaz bağlantısının gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısına aşağıdaki gerekçeyle muhalefet şerhi koyuyorum:

Anlaşma Türkiye üzerinden taşınacak gazın belirli bir geçiş ücreti alınarak taşınması yerine Botaş tarafından başka ülkelerden alınacak gazın tespit edilecek bir fiyattan Yunanistan’a satılmasını öngörmektedir. Bu Türkiye’nin şimdiye kadar boru hatlarıyla taşımacılıkta uyguladığı usule uygun değildir.

Ayrıca Botaş’ın bundan böyle sadece taşımacılık hizmeti yapacağını öngören yasal düzenleme hazırlığına da aykırıdır.

Nihayet, Anlaşma ile benimsenen usulün, bir bölümü pahalı fiyattan satın alınan doğal gazın Yunanistan’a daha ucuza satılması ihtimalini de gündeme getirmekte ve ülkemizin ticarî menfaatlerine zarar verme riskini taşımaktadır.

                                   Onur Öymen

                                           İstanbul

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE YUNANİSTAN CUMHURİYETİ ARASINDA TÜRKİYE-YUNA-NİSTAN GAZ BAĞLANTISININ GERÇEKLEŞ-TİRİLMESİ VE TÜRKİYE CUMHURİYE-Tİ’NDEN YUNANİSTAN CUMHURİYETİ’NE DOĞAL GAZ ARZINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. - 23 Şubat 2003 tarihinde Selanik’te imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Arasında Türkiye-Yunanistan Gaz Bağlantısının Gerçekleştirilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne Doğal Gaz Arzına İlişkin Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL  ETTİĞİ METİN

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE YUNANİSTAN CUMHURİYETİ ARASINDA TÜRKİYE-YUNA-NİSTAN GAZ BAĞLANTISININ GERÇEKLEŞ-TİRİLMESİ VE TÜRKİYE CUMHURİYE-Tİ’NDEN YUNANİSTAN CUMHURİYETİ’NE DOĞAL GAZ ARZINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA

DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1. - Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

 

 

 

 

MADDE 2. - Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. - Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

Başbakan

 

 

 

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

Dışişleri Bak. Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

A. Gül

A. Şener

M. A. Şahin

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

 

B. Atalay

A. Babacan

M. Aydın

 

Devlet Bakanı

Adalet Bakanı

Millî Savunma Bakanı

 

G. Akşit

C. Çiçek

M. V. Gönül

 

İçişleri Bakanı

Maliye Bakanı

Millî Eğitim Bakanı

 

A. Aksu

K. Unakıtan

H. Çelik

 

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı

Ulaştırma Bakanı

 

Z. Ergezen

R. Akdağ

B. Yıldırım

 

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

Sanayi ve Ticaret Bakanı

 

S. Güçlü

M. Başesgioğlu

A. Coşkun

 

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür ve Turizm Bakanı

Orman Bakanı

 

M. H. Güler

E. Mumcu

O. Pepe

 

 

Çevre Bakanı

 

 

 

K. Tüzmen

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE YUNANİSTAN CUMHURİYETİ

ARASINDA TÜRKİYE-YUNANİSTAN GAZ BAĞLANTISININ

GERÇEKLEŞTİRİLMESİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDEN

YUNANİSTAN CUMHURİYETİ’NE DOĞAL GAZ ARZINA İLİŞKİN ANLAŞMA

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Cumhuriyeti Hükümeti (Bundan böyle münferiden bahsedildiğinde “Taraf”, müştereken bahsedildiğinde “Taraflar” olarak anılacak olan) işbu Anlaşma ile;

Türkiye Cumhuriyeti ile Yunanistan Cumhuriyeti arasında enerji sektöründe işbirliğinin gelişmesinin iki ülke arasındaki ticarî ve ekonomik ilişkilerin daha da güçlendirilmesini sağlayacağını kabul ederek,

Liberalleştirilen Avrupa gaz piyasasındaki yerlerini güçlendirmek ve Avrupa gaz piyasasındaki gaz temin kaynaklarının çeşitlendirilmesine katkıda bulunmak amacıyla iki yönlü işbirliğinin geliştirilip genişletilmesi isteklerini teyit ederek,

Amaçlarının Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan Cumhuriyeti arasında çift yönlü bir boru hattı inşa ederek, Tarafların doğal gaz şebekelerinin birbirlerine bağlantısını gerçekleştirmek olduğunu teyit ederler. Türkiye-Yunanistan Bağlantı Projesi (Bundan böyle “Proje” olarak anılacaktır) Avrupa Birliğinin Güney Avrupa Gaz Ringi Projesini ilk ve en önemli aşamasını teşkil edecektir.

Projenin, her iki ülkeyi Avrupa Bölgesi ve Balkanlarda ana transit ülkeler haline gelmelerine olanak vereceğini, ayrıca Avrupa Birliğinin enerji güvenliği ve kaynak çeşitlendirme stratejisine katkıda bulunacağını vurgulayarak,

Doğal gazın Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan Cumhuriyeti üzerinden Avrupa Bölgesi ve Balkanlar’a ihracı ve taşınması yollarını araştırma arzularını teyit ederek,

Yunanistan Cumhuriyeti’nin kendi doğal gaz temin kaynaklarını çeşitlendirme ve kendi doğal gaz talebini zamanında karşılama niyetini de göz önünde tutarak,

Projenin gerçekleştirilmesi için kendi yetkileri çerçevesindeki gerekli bütün faaliyetleri üstlenecektir.

Şimdi bu nedenle, Taraflar aşağıdaki belirtilen hususlar üzerinde mutabakata varmıştır:

MADDE 1

BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş. (BOTAŞ) (bundan böyle “BOTAŞ” olarak anılacaktır) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından, PUBLIC GAS CORPORATION (DEPA) S.A’ya doğal gaz arzı konusunda yetkilendirilmiş olan kuruluştur ve DEPA, Yunanistan Cumhuriyeti Hükümeti tarafından BOTAŞ’tan doğal gaz satın almak konusunda yetkilendirilmiş olan kuruluştur.

Arzın teknik, ticarî ve idarî hüküm ve koşulları, teslim yeri, süre, gideceği yer, finansman sağlama, inşaat ve işletme ile buna benzer diğer hüküm ve koşullar BOTAŞ ile DEPA arasında imzalanacak olan Doğal Gaz Alım Satım Sözleşmesi’nde (bunda böyle “Sözleşme” olarak anılacaktır) sağlanır.

BOTAŞ ile DEPA’nın karşılıklı rızasıyla Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti tarafından sağlanacak doğal gaz miktarı artırılabilir.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti BOTAŞ’ın, Yunanistan Cumhuriyeti Hükümeti de DEPA’nın Sözleşmede öngörülen taahhütlerini garanti eder.

Sözleşme uyarınca sağlanan doğal gazın mülkiyet ve zilyetliği teslim noktasında BOTAŞ’tan DEPA’ya geçer.

MADDE 2

Proje kapsamında BOTAŞ ve DEPA, doğal gaz boru hattının kendi ülke topraklarında kalan kısımlarının tasarımı, finansmanı, inşaatı ve işletilmesinden sorumlu olup, Projenin finansmanı hususunda işbirliğine gidecektir.

Taraflar, Projenin gerçekleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nden Yunanistan Cumhuriyeti’ne doğal gaz arzı için kendi yetki ve ulusal mevzuatları çerçevesinde herhangi bir gereksinimin ortaya çıkması durumunda ihtiyaç duyulacak her türlü faaliyeti yapmayı, gayreti göstermeyi, yasal ve idarî tedbirleri almayı yüklenecektir.

Taraflar, üçüncü taraflara ait gazın kendi boru hattı sistemleri üzerinden Avrupa Bölgesi ile Balkanlara transit geçişinin sağlanması için 17 Aralık 1994 tarihinde Lizbon’da yapılan Enerji Şartı Anlaşmasının (Energy Charter Treaty) hükümlerine uygun olarak tüm önlemleri almayı üstlenecektir.

MADDE 3

Taraflar, bu Anlaşmanın hükümlerinin yorum ve uygulanması ile ilgili uyuşmazlıkların öncelikle diplomatik kanallar aracılığıyla çözülmesine gayret edecektir. Şayet, Taraflar iyi niyetli çabalara rağmen bu gibi anlaşmazlıklarda dostane bir çözüme ulaşmayı başaramazsa Taraflardan herhangi biri diğer Tarafa yazılı bir bildirimde bulunarak konuyu nihaî ve bağlayıcı çözüm için özel hakem (ad hoc) yoluna gidebilir.

Sözü edilen ad hoc tahkim paneli, 17 Aralık 1994 tarihinde Lizbon’da yapılan Enerji Şartı Antlaşmasının (Energy Charter Treaty)uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin 27(3) maddesinde yer alan hükümlerin gerekli düzeltmeleri yapılmış olarak (mutatis mutandis) bu Anlaşmaya uygulanmasıyla kurulacak ve faaliyet gösterecektir.

MADDE 4

Bu Anlaşma, Sözleşme imzalandıktan sonra ve Tarafların birbirlerine Anlaşmanın geçerliliği için gereken ulusal prosedürlerin tamamlanmış olduğunu diplomatik kanallardan bildirimde bulunmaları üzerine yürürlüğe girecek ve 20 yıl süreyle yürürlükte kalacak olup, herhangi Taraf diğer Tarafa herhangi bir dönemde, bu dönemlerin sona erme tarihlerinden 6 ay önce Anlaşmaya son verme niyetini yazılı olarak bildirmediği taktirde 5 yıllık bir dönem için otomatik olarak yenilebilir nitelik taşıyacaktır.

2003 yılının Şubat 23 tarihinde Selanik kentinde iki (2) orijinal İngilizce nüsha halinde ÜZERİNDE ANLAŞMAYA VARILIP İMZA ALTINA ALINMIŞTIR.

 

              TÜRKİYE CUMHURİYETİ     YUNANİSTAN CUMHURİYETİ

          HÜKÜMETİ ADINA          HÜKÜMETİ ADINA

 

ENERJİ VE TABİÎ KAYNAKLAR BAKANI         KALKINMA BAKANI

 

 

Dr. Mehmet Hilmi GÜLER   Apostolos Athanasios

                                TSOHATZOPOULOS