Dönem : 22 Yasama Yılı : 1
T.B.M.M. (S. Sayısı : 250)
Nüfus
Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılmasına
Dair Kanun Tasarısı ve İçişleri Komisyonu Raporu (1/645)
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
11.7.2003 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-670/3228 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İçişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 27.6.2003 tarihinde kararlaştırılan “Nüfus Kanununun Bir
Maddesinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi
ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Türk nüfus sisteminin ve
nüfus hizmetlerinin ilk yasal dayanağını 14 Ağustos 1330 tarihli Sicilli Nüfus
Kanunu oluşturmaktadır.
Bu Kanun Cumhuriyet
öncesinde ve sonrasında olmak üzere 60 yıl süreyle yürürlükte kalmıştır. Nüfus
kütükleri ve kütükler üzerindeki işlemler bu Kanunun anlayışı, ilkeleri ve
kavramları doğrultusunda yürütülmüştür.
Atatürk inkılapları
sırasında yürürlüğe konulan çeşitli yasalar, nüfus kütüklerinin yazı dili,
sayıları ve takvim başlangıcı gibi tescil işlemine yönelik pek çok hususu
değiştirmiştir.
Bir yandan bu
değişikliklerin etkisi ve diğer yandan toplum hayatının farklılaşması sonucunda
yeni düzenlemelerin yapılması ihtiyacı ortaya çıkmış ve nihayet 5.5.1972
tarihli ve 1587 sayılı Nüfus Kanunu kabul edilerek 1.9.1974 tarihinde yürürlüğe
konulmuştur.
Ancak, 1587 sayılı
Kanunun başarısının 1543 sayıl Genel Nüfus Yazımı Kanunu gereğince ülkemizde
yapılacak genel bir nüfus yazımına ve bu yazım sonucunda tesis edilecek nüfus
kütüklerine dayandırılması ve bu genel nüfus yazımının yurt içinde ve yurt
dışında meydana gelen önemli olaylar nedeniyle yapılamamış olması, 1587 sayılı
Nüfus Kanununun uygulanmasında çeşitli sıkıntı ve duraksamalarla karşı karşıya
kalınmasına neden olmuştur.
Bu sıkıntı ve
duraksamaları ortadan kaldırmak ve nüfus idarelerinin ülkedeki gelişmelere
paralel olarak düzenlenmesini sağlamak amacıyla 1587 sayılı Nüfus Kanunu zaman
zaman gözden geçirilmiş ve tıkanmaya neden olan hükümlerde değişiklikler
yapılmıştır.
Gerek vatandaşların
gerekse Devletin günün teknolojik imkânlarından daha iyi yararlanması amacıyla
Mernis Projesi uygulamaya konulmuştur.
E-Devlet kavramı
içerisinde daha etkin bir kurum, daha etkin Devlet ve dolayısıyla vatandaşa
daha iyi hizmet etmek bilinci ve sorumluluğu ile Mernis Projesi kapsamında
nüfus idarelerinin tümünde hizmet on-line olarak yürütülmekte, kişinin nüfus
kaydı hangi ilçede olursa olsun, işlem kısa sürede tamamlanabilmektedir.
Bu nedenle nüfus
kütüklerinin yapısını bozan, mükerrer kayıt oluşmasına ve aile esasının
bozulmasına neden olan yer değiştirme işleminin kaldırılması gerekmektedir.
Tasarı, yer değiştirme
işlemleri nedeniyle meydana gelen emek ve zaman kaybının ortadan kaldırılarak,
millî ekonomiye getirdiği görünmeyen yükün hafifletilmesi amacıyla
hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇESİ
Madde 1. - Madde ile,
1587 sayılı Nüfus Kanununun 28 inci maddesi yürürlükten kaldırılmaktadır.
Söz konusu 28 inci madde,
kişi ve ailelerin yeni yerleştikleri yere iki ay içinde nüfus kayıtlarını
nakletmelerini öngörmektedir.
Bu uygulamadan dolayı
nüfus kütüklerinde çok sayıda mükerrer kayıt oluşmakta ve aile bütünlüğünün
bozulması nedeniyle mahkemelerdeki veraset kararlarının alınması çok uzun
sürmektedir.
Öte yandan Mernis Projesi
gereğince nüfus kütüklerimizde kayıtlı bulunan ölü ve sağ yaklaşık 127 milyon
nüfus kaydının, bilgi işlem ortamına aktarılması ve nüfus kayıtlarının merkezi
bir sistemle tutulması sebebiyle yer değiştirme işlemine de ihtiyaç
duyulmamaktadır.
Mernis Projesi uygulaması
ile kayıtlı olunan yer dışında oturan kişilerin gerekli bilgi ve belgeleri olay
türüne göre 1-10 dakika ile ifade edilebilecek süre içinde temin
edebilmektedirler.
Bu nedenle uygulama
gereksinimi kalmayan 1587 sayılı Kanunun 28 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmaktadır.
Madde 2. - Yürürlük
maddesidir.
Madde 3. - Yürütme
maddesidir.
İçişleri Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
İçişleri Komisyonu |
23.7.2003 |
|
|
Esas No. : 1/645 |
|
|
|
Karar No. : 42 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İçişleri Bakanlığınca
hazırlanarak Bakanlar Kurulunca, 11. 7. 2003 tarihinde Başkanlığınıza sunulan,
"Nüfus Kanununun Bir Maddesinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun
Tasarısı", Başkanlığınızca, 17. 7. 2003 tarihinde, Komisyonumuza havale
edilmiş ve Komisyonumuz 23. 7. 2003 tarihli 17 nci toplantısında, İçişleri ve
Adalet bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarıyı inceleyip
görüşmüştür.
Nüfus Kanununa göre
ikametgâh değişikliği durumunda, ilgililerin, iki ay içerisinde, nüfus
kayıtlarını yeni yerleştikleri yere nakletmeleri gerekmektedir. Bu uygulamadan
dolayı nüfus kütüklerinde mükerrer kayıtlar oluşmakta, nüfus kayıtlarında aile
bütünlüğü kaybolmakta ve bu nedenle kamu hizmetlerinin yürütülmesinde
aksaklıklar ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde MERNİS projesinin uygulamaya
konmasıyla birlikte, nüfus hizmetleri on-line olarak yürütülebilmekte, kişinin
nüfus kaydı nerede olursa olsun bu kayıtlara hızlı bir biçimde
ulaşılabilmektedir. Tasarı ile hizmetlerin yürütülmesinde karışıklıklar çıkaran
ve gerekliliğini yitirmiş bulunan Nüfus Kanununun söz konusu maddesi
yürürlükten kaldırılmaktadır.
Tasarının tümü üzerinde
yapılan görüşmeler sırasında, şu görüşler ileri sürülmüştür:
Tasarı ile kaldırılması
öngörülen nüfus nakil işlemleri, uygulamada kısmen uygulanabilmektedir. Örneğin
Çankaya İlçesinde 1,5 milyona yakın kişi oturduğu halde, nüfus kütüklerinde
kayıtlı olarak sadece 207 bin civarında kayıtlı kişi gözükmektedir. Yine
İstanbul İlinin nüfusu 12 milyona ulaştığı halde, İstanbul nüfusuna kayıtlı
kişi sayısı 1900'dur. Dolayısıyla bu maddenin uygulamada işlevini yitirmiş
olduğu söylenebilir.
Nüfus Kanununun 28 inci
maddesinin uygulanmasıyla, nüfus kütüklerinde kişilerin, ailelerin doğum
yerleriyle olan bağları kopmaktadır. Bu maddenin yürürlükten kaldırılmasıyla,
vatandaşların soylarıyla, doğum yerleriyle olan bağları korunmuş ve bilinmiş
olacaktır.
Tasarının tümü üzerinde
yapılan görüşmelerden sonra Tasarı ile gerekçesi benimsenmiş, maddelerinin
görüşülmesine geçilmesi kararlaştırılmıştır.
Tasarının, Nüfus
Kanununun, söz konusu 28 inci maddesini yürürlükten kaldıran 1 inci maddesi ile
yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 nci ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurula
sunulmak üzere arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Kâtip |
|
|
Tevfik Ziyaeddin
Akbulut |
Ali Sezal |
Muharrem Tozçöken |
|
|
Tekirdağ |
Kahramanmaraş |
Eskişehir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Küçükaydın |
Şevket Gürsoy |
Reyhan Balandı |
|
|
Adana |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Şevket Orhan |
Ali Yüksel Kavuştu |
Mehmet Sait Armağan |
|
|
Bursa |
Çorum |
Isparta |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sıdıka Sarıbekir |
Nusret Bayraktar |
Hakkı Ülkü |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Serpil Yıldız |
Mehmet S. Kesimoğlu |
Ali Oksal |
|
|
İzmir |
Kırklareli |
Mersin |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Selami Uzun |
Mehmet Kartal |
Şükrü Önder |
|
|
Sivas |
Van |
Yalova |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Mehmet Erdemir |
|
|
|
|
Yozgat |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
NÜFUS KANUNUNUN BİR MADDESİNİN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. - 5.5.1972
tarihli ve 1587 sayılı Nüfus Kanununun 28 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
İÇİŞLERİ KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
NÜFUS KANUNUNUN BİR MADDESİNİN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1
inci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2
nci maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3
üncü maddesi, Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A.Gül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet Bakanı V. |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
M. H. Güler |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı V. |
Maliye Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
M. V. Gönül |
K. Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H.Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı V. |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
B. Yıldırım |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı V. |
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
H. Çelik |
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|