Dönem : 22 Yasama Yılı : 1
T.B.M.M. (S. Sayısı : 132)
Disiplin Mahkemeleri
Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı
Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu
Raporu (1/580)
Not : Tasarı Başkanlıkça; Millî Savunma ve Adalet
komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 4.4.2003
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG/196-279/1474
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Önceki yasama döneminde hazırlanıp Başkanlığınıza sunulan ve
İçtüzüğün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan ilişik listede adları
belirtilen kanun tasarılarının yenilenmesi Bakanlar Kurulunca uygun
görülmüştür.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
LİSTE
Esas
No. Hükümsüz Sayılan
Kanun Tasarılarının Adı :
1/379 Askerlik Kanunu Tasarısı
1/381 Harp Araç ve Gereçleri ile Silah,
Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında
Kanun Tasarısı
1/383 Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu Tasarısı
1/386 Türk Silahlı Kuvvetleri Stratejik
Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere
Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik
Yapılmasına DairKanun Tasarısı
1/390 Türk Silahlı Kuvvetlerinde İlk Nasıp
İstihkakına İlişkin Kanun Tasarısı
1/397 Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve
Yayınları Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
Tasarısı
1/402 Türkiye Cumhuriyeti Ordusu Subay,
Askeri Memur ve Muadilleriyle Astsubayların Giyeceğine Dair Kanunun bir
Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı
1/469 Sıtma ve Frengi İlaçları İçin Kanunun
Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/553 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununda DeğişiklikYapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/581 Memleket İçi Düşmana Karşı Silahlı Müdafaa
Mükellefiyeti Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun
Tasarısı
Esas
No. Hükümsüz Sayılan
Kanun Tasarılarının Adı :
1/602 Yedek Subaylar ve Yedek Askeri
Memurlar Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Tasarısı
1/623 Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/820 Ateşli
Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Tasarısı
1/863 Türk
Silahlı Kuvvetleri Hasta Beslenme Kanunu Tasarısı
1/908 Türkiye
Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/920 Askerî
Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısı
1/935 Türk
Silahlı Kuvvetleri Stratejik Hedef Planının Gerçekleştirilmesi Maksadıyla
Gelecek Yıllara Sari Taahhütlere Girişme Yetkisi Verilmesi Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/937 Türk
Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı
1/953 İstiklâl
Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Verilmesi
Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1010 Askerî
Hâkimler Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1025 Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü
ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
1/1035 Bazı
Askerî Hastanelere Döner Sermaye Tahsisine Dair Kanunda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Tasarısı
1/1037 Meslekî
Eğitim Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı
Karayolları
Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
T.C.
Başbakanlık 17.7.2002
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-422/3984
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Millî
Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca
8.5.2002 tarihinde kararlaştırılan “DisiplinMahkemeleri Kuruluşu, Yargılama
Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini
arz ederim.
Bülent
Ecevit
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Anayasamızın “Askerî yargı” başlıklı 145
inci maddesi, “Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri
tarafından yürütülür.” hükmünü amirdir.
16.6.1964 tarihli ve 477 sayılı Disiplin
Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında
Kanun uyarınca disiplin mahkemesi; alay, tümen, kolordu (Deniz ve Havada
eşidi), ordu komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Kuvvet
Komutanlıkları ile Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı ve Genelkurmay
Başkanlığı teşkilâtında kurulmaktadır. Jandama Genel Komutanlığının, Kuvvet
Komutanlıklarının ve Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarının göstereceği lüzum
üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay Başkanlığınca, diğer komutanlıklar
veya askerî kurum amirlikleri teşkilâtında da disiplin mahkemesi
kurulabilmektedir.
Teşkilâtında disiplin mahkemesi kurulan
komutanlıklar veya askerî kurum amirlikleri ile Millî Savunma Bakanlığı
Müsteşarlığında, askerî savcılar ve adlî müşavirler arasından atanmış bir
disiplin subayı bulunması gerekmektedir. Refakatinde adlî müşavir bulunan kıt’a
komutanlığı ve askerî kurum amirliği nezdinde kurulan disiplin mahkemelerinde
disiplin subaylığı görevi, bu adlî müşavir veya yardımcıları tarafından
yapılmaktadır. Askerî savcılar ve adlî müşavirler arasından atanmış olan
disiplin subayının veya bu görevi yapan adlî müşavir yahut yardımcısının
bulunmaması ya da görevini yapmasını engelleyici sebeplerin var olması halinde
disiplin subaylığı görevi, diğer bir sınıf subayı tarafından yerine getirilmeye
çalışılmaktadır.
25.10.1963 tarihli ve 353 sayılı Askerî
Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda 9.10.1996 tarihli ve 4191
sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle, subay ve astsubaylar dışındaki asker
kişilerin suçlarına ait suç evraklarına soruşturma emri verebilme yetkisi,
askerî hâkim sınıfından olan adlî müşavirlere devredilmiştir.
Teşkilâtında disiplin mahkemesi kurulan
birlik komutanları ve askerî kurum amirlerinin usule dair işlemlerdeki
yetkilerini, 4191 sayılı Kanun paralelinde, askerî hâkim sınıfından olan
disiplin subaylarına devredilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Tasarı ile; disiplin mahkemelerinin asgarî
tugay seviyesinde kurulabilmesi, aynı garnizonda birden fazla disiplin
mahkemesi bulunması halinde bunların birleştirilebilmesi; askerî hâkim
sınıfından olan disiplin subaylarının komutan veya askerî kurum amirlerine
hukukî konularda danışmanlık yapabilmelerine imkân tanınması; Kanunun 41 inci
maddesinde yer verilen “jandarma uzatmalı ve uzman erbaş” ibaresi yerine, 3269
sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununa uygun olarak
“uzman jandarma ve uzman erbaş” ifadesine yer verilmesi; ayrıca, bahse konu
Kanunda “Kısa Süreli Kaçma” ve “Kısa Süreli İzin Süresini Geçirme” suçlarını
mükerrer işleyen personele verilecek ceza miktarlarında, 1632 sayılı Askerî
Ceza Kanununun 66 ncı maddesindeki mevcut düzenlemeye paralel olarak artırıma
gidilerek, mükerrer suç işleyen personel açısından bu cezaların caydırıcılık
unsuruna işlerlik kazandırılması amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. - Madde ile; Türk Silâhlı
Kuvvetlerinde ihtiyaç dışı kalan alay disiplin mahkemelerinin kaldırılması ve
aynı garnizonda birden fazla disiplin mahkemesi bulunması halinde bunların
birleştirilmesi suretiyle hizmette verimliliğin artırılması öngörülmektedir.
Madde 2. - Madde ile; askerî hâkim
sınıfına mensup disiplin subaylarının, komutan veya askerî kurum amirlerine
hukukî konularda danışmanlık yapabilmelerine imkân sağlanması amaçlanmaktadır.
Diğer taraftan, kolordu ve daha büyük
(Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel ve Sahil Güvenlik Komutanlığında
eşidi) kıt’a, karargâh ve askerî kurumlar ile Millî Savunma Bakanlığı
Müsteşarlığı teşkilâtında kurulan disiplin subaylıklarında birer yazı işleri
müdürünün istihdam edilmesi öngörülmektedir.
Madde 3. - Madde ile; Tasarının birinci
fıkrasında yapılan değişikliğe paralel olarak tugay veya eşidi komutanlıkları
veya askerî kurum amirlikleri teşkilâtındaki disiplin mahkemelerinin, erden
yüzbaşıya kadar (yüzbaşı dahil) askerler ile diğer asker kişileri
yargılayabilmelerine imkân sağlanmaktadır.
Madde 4. - Mevzuata göre, hizmete mahsus
ve değeri on beş bin lirayı geçmeyen eşyayı, özürsüz kaybedenler veya harap
olmasına sebebiyet verenler hakkındaki istirdat ve maddî tazminat davalarına
disiplin mahkemelerinde bakılmaktadır.
Hasar gören askerî hizmete mahsus
eşyaların değeri, zaman içerisinde Türk Lirasının alım gücündeki eksilme
nedeniyle on beş bin liranın çok üstüne çıktığından, genellikle bu tür suçların
tamamına askerî mahkemelerde bakılmaktadır.
Maddede yer verilen on beş bin liranın,
iki yüz elli milyon liraya yükseltilmesi ile 477 sayılı Kanuna işlerlik
kazandırılması yanında askerî mahkemelerin de iş yoğunluğunun azaltılması
amaçlanmıştır.
Madde 5. - Disiplin suçlarının hazırlık
soruşturmaları askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subayları tarafından
yapılsa dahi, soruşturma neticesindeki usul işlemleri teşkilâtında disiplin
mahkemesi kurulmuş bulunan komutan veya askerî kurum amiri tarafından
yapılmaktadır.
Teşkilâtında askerî mahkeme kurulan
komutan veya askerî kurum amirlerince subay ve astsubayların işledikleri suçlar
hariç olmak üzere, diğer asker kişilerin işledikleri askerî mahkemelerin görev
alanına giren suçlarla ilgili soruşturma yetkileri, askerî hâkim sınıfına
mensup ve aynı zamanda disiplin subayı olarak görev yapan adlî müşavirlere
devredilebilmektedir. Ancak, komutan veya askerî kurum amirlerince disiplin
suçları ile ilgili yetki devredilememektedir.
Madde ile, 25.10.1963 tarihli ve 353
sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda 9.10.1996
tarihli ve 4191 sayılı Kanunla yapılan değişikliğe paralel olarak, subay ve
astsubay dışındaki asker kişiler hakkında açılan disiplin hazırlık soruşturması
ile ilgili olarak, askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subaylarına yazılı
yetki verilebilmesi ve işlemlerin askerî hâkim sınıfına mensup disiplin
subayları tarafından da yapılabilmesi amaçlanmaktadır.
Madde 6. - 353 sayılı Askerî Mahkemeler
Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu uyarınca, subay ve astsubayların işledikleri
suçlar dışında kalan diğer asker kişilerin işledikleri askerî mahkemelerin
görev alanına giren suçlarla ilgili kovuşturma yetkileri, komutanlar tarafından
askerî hâkim sınıfına mensup adlî müşavirlere devredilmebilmesine rağmen;
disiplin subayı olarak görev yaparlarken, bu kişiler 477 sayılı Kanundaki
suçlarla ilgili hiçbir karar verememektedir.
Kanunun 15 inci maddesinde yapılan
değişikliğe paralel olarak 17 nci maddesinde yapılan değişiklik ile mahkeme
toplanma emri yetkisinin, askerî hâkim sınıfına mensup disiplin subaylarına
devredilmesinin yerinde olacağı değerlendirilmekte ve maddede bu yönde
değişiklik yapılmaktadır.
Madde 7. - 353 sayılı Askerî Mahkemeler
Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu uyarınca askerî mahkemeler tarafından
verilen hükümlerin kesinleştirme işlemleri, askerî mahkeme kıdemli hâkimi
tarafından yapılmakta; görev ve yetki itibariyle askerî mahkemelerin altında
yer alan disiplin mahkemesi hükümlerinin kesinleştirme işlemleri ise nezdinde
disiplin mahkemesi kurulu bulunan komutan veya askerî kurum amiri tarafından
yapılmaktadır. Madde ile; kanunlar arasındaki bu çelişkinin ortadan
kaldırılması ve komutanların iş yükünün azaltılması amaçlanmaktadır.
Madde 8. - 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanununun 24 üncü maddesinde 4551 sayılı Kanun ile değişiklik yapılarak uzman
jandarma ve uzman erbaşlar ile sivil personel hakkındaki göz ve oda hapsi
cezalarının infaz şeklinin subay ve astsubaylar gibi olacağı hüküm altına
alınmıştır.
Madde ile aynı statüdeki kişilere disiplin
mahkemelerince verilecek göz ve oda hapsi cezalarının infaz şeklinin, Askerî
Ceza Kanununa paralel hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Madde 9. - 477 sayılı Kanunun 41 inci
maddesinde jandarma uzatmalı ve uzman çavuşları hakkında rütbenin geri alınması
cezasının kendi özel kanunlarına göre uygulanacağı belirtilmektedir.
635 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 3466
sayılı Uzman Jandarma Kanununun 35 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Diğer taraftan, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ile de; uzman çavuş ve uzman
onbaşıların temini, hizmet şartları, görev ve hakları, yükümlülükleri ile
ilgili hususlar düzenlenmiştir.
Madde ile; Kanunun 41 inci maddesinin
mevzuata uygun hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Madde 10. - 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanununun 165 inci ve 171 inci maddesine bağlı cetvelde 4551 sayılı Kanun ile
değişiklik yapılarak disiplin amirlerine uzman jandarma ve uzman erbaşlar
hakkında göz hapsi cezası verebilme yetkisi tanınmıştır.
Disiplin amirlerinin yetkilerine paralel
olarak madde ile aynı statüdeki kişilere, disiplin mahkemelerince de göz hapsi
cezası verebilme yetkisi tanınmasının uygun olacağı değerlendirilmekte ve
maddede bu yönde değişiklik yapılmaktadır.
Madde 11. - 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanununun 66 ncı maddesinde düzenlenen “firar ve izin tecavüzü” suçunu,
mükerrer olarak işleyenler hakkında cezanın artırılacağı belirtildiği halde,
477 sayılı Kanunun 50 nci maddesinde nitelik itibariyle aynı olan “kısa süreli
kaçma ve izin süresini geçirme” suçlarını mükerrer işleyenler hakkında herhangi
bir ceza artırımı öngörülmemiştir.
Madde ile; anılan suçları ilk kez
işleyenler ile birden çok işleyenlerin aynı maddeye göre cezalandırılmaları,
ceza adaletine uygun olmadığı için, mükerrer suç işleyenlere uygulanacak cezaî
müeyyidenin ağırlaştırılması öngörülmektedir.
Madde 12. - Mevzuata göre, hizmete mahsus
ve değeri on beş bin lirayı geçmeyen eşyayı, özürsüz kaybedenler veya harap
olmasına sebebiyet verenler hakkındaki istirdat ve maddî tazminat davalarına
disiplin mahkemelerinde bakılmaktadır.
Hasar gören askerî hizmete mahsus
eşyaların değeri, zaman içerisinde Türk Lirasının alım gücündeki eksilme
nedeniyle on beş bin liranın çok üstüne çıktığından, 477 sayılı Kanunun 52 nci
maddesinin uygulama alanı kalmamış ve neredeyse bu tür suçların tamamına askerî
mahkemelerde bakılır hale gelmiştir.
Maddede yer verilen on beş bin liranın,
iki yüz elli milyon liraya yükseltilmesi ile 477 sayılı Kanuna işlerlik
kazandırılması yanında askerî mahkemelerin de iş yoğunluğunun azaltılması
amaçlanmıştır.
Madde 13. - 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanununda 4551 sayılı Kanun ile değişiklik yapılarak, “askerî memur” ibaresi
Kanun metninden çıkarılmıştır. Madde ile, 477 sayılı Kanun, Askerî Ceza
Kanununa paralel hale getirilmektedir.
Madde 14. - Yürürlük maddesidir.
Madde 15. - Yürütme maddesidir.
Adalet Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Adalet Komisyonu 1.5.2003
Esas No. : 1/580
Karar No. : 24
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 15.4.2003
tarihinde tâli komisyon olarak Millî Savunma Komisyonuna, esas komisyon olarak
da Komisyonumuza havale edilmiş olan “Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama
Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/580)”, Komisyonumuzun 1.5.2003 tarihli 17
nci birleşiminde Millî Savunma Bakanı Sayın Vecdi Gönül ile Adalet ve Millî
Savunma bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip görüşülmüş,
geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra maddelerine geçilmesi
kabul edilmiş ve Tasarı, Bakanlar Kurulundan gelen şekli ile aynen kabul
edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Köksal Toptan |
Halil Özyolcu |
Ramazan Can |
|
Zonguldak |
Ağrı |
Kırıkkale |
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
Hasan Kara |
Mehmet Ziya Yergök |
Feridun
Fikret Baloğlu |
|
Kilis |
Adana |
Antalya |
|
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Orhan Yıldız |
Semiha
Öyüş |
Feridun Ayvazoğlu |
|
Artvin |
Aydın |
Çorum |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Muzaffer Külcü |
Mahmut Durdu |
Esat Canan |
|
Çorum |
Gaziantep |
Hakkâri |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Recep Özel |
Ahmet Güryüz Ketenci |
Mehmet Yılmazcan |
|
Isparta |
İstanbul |
Kahramanmaraş |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Hakkı
Köylü |
Harun Tüfekçi |
Kerim Özkul |
|
Kastamonu |
Konya |
Konya |
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Muharrem
Kılıç |
İsmail Bilen |
Orhan Eraslan |
|
Malatya |
Manisa |
Niğde |
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Ömer
Kulaksız |
Mehmet
Nuri Saygun |
Bekir Bozdağ |
|
Sivas |
Tekirdağ |
Yozgat |
|
(Toplantıya
katılmadı) |
(Toplantıya
katılmadı) |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGILAMA USULÜ VE DİSİPLİN
SUÇ VE CEZALARI HAKKINDA KANUNUN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. - 16/6/1964 tarihli ve 477 sayılı
Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları
Hakkında Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 1. - Disiplin mahkemesi; tugay ve
daha büyük (Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel ve Sahil Güvenlik
Komutanlığında eşidi) kıt’a, karargâh ve askerî kurumlar ile Millî Savunma
Bakanlığı Müsteşarlığı teşkilâtında kurulur. Sahil Güvenlik Komutanının,
Jandarma Genel Komutanının, kuvvet komutanlarının ve Millî Savunma Bakanlığı
Müsteşarının göstereceği lüzum üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay
Başkanlığınca, diğer komutanlıklar, karargâhlar veya askerî kurum amirlikleri
teşkilâtında da disiplin mahkemesi kurulabilir.
Aynı garnizonda; birden fazla disiplin
mahkemesi kurulması gereken kıt’a komutanlığı, karargâh ve askerî kurum
amirlikleri bulunursa, Genelkurmay Başkanlığınca yeteri kadar disiplin
mahkemesi kurulması ile yetinilebilir.”
MADDE 2. - 477 sayılı Kanunun 6 ncı
maddesinin birinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının ilk cümlesi ve dördüncü
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Teşkilâtında disiplin mahkemesi kurulan
komutanlıklar veya askerî kurum amirlikleri ile Millî Savunma Bakanlığı
Müsteşarlığında; yardımcılığı kaldırılan askerî hâkim sınıfına mensup subaylar
arasından atanmış bir disiplin subayı bulunur. Askerî hâkim sınıfına mensup
disiplin subayları, komutanlık ve askerî kurum amirliklerinin aynı zamanda
hukuk müşaviridirler.”
“Askerî hâkim sınıfına mensup subaylar
arasından atanmış olan disiplin subayının veya bu görevi yapan adlî müşavir
veya yardımcısının bulunmaması yahut görevini yapmasını engelleyici sebeplerin
var olması hâlinde disiplin subaylığı görevini diğer bir sınıf subayı
yapabilir.”
“Disiplin subaylıklarında ve disiplin
mahkemelerinde tutanak kâtipliği yapmak üzere yeteri kadar asker kişi
kullanılır. Kolordu ve daha büyük (Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel
ve Sahil Güvenlik Komutanlığında eşidi) kıt’a, karargâh ve askerî kurumlar ile
Millî Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı teşkilâtında kurulan disiplin
subaylıklarında birer yazı işleri müdürü görev yapar.”
MADDE 3. - 477 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tugay veya eşidi komutanlıkları veya
askerî kurum amirlikleri teşkilâtındaki disiplin mahkemeleri erden yüzbaşıya
kadar (yüzbaşı dahil) askerler ile diğer asker kişileri,”
MADDE 4. - 477 sayılı Kanunun 13 üncü
maddesinin 1/7/1982 tarihli ve 2688 sayılı Kanunla değişik birinci fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanunun 52 nci maddesinde yazılı
disiplin suçlarından doğan ve iki yüz elli milyon lirayı geçmeyen istirdat ve
maddî tazminat davalarına da disiplin mahkemelerinde bakılır.”
MADDE 5. - 477 sayılı Kanunun 15 inci
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Subay ve astsubay dışındaki asker kişiler
hakkında açılan disiplin hazırlık soruşturması sonunda, birinci fıkrada
belirtilen işlemler ile ilgili olarak, askerî hâkim sınıfına mensup disiplin
subaylarına yazılı yetki verilebilir.”
MADDE 6. - 477 sayılı Kanunun 17 nci
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Subay ve astsubaylar dışındaki asker
kişilerin davalarında, disiplin mahkemesini toplama yetkisi, askerî hâkim
sınıfından olan disiplin subaylarına yazılı olarak verilebilir.”
MADDE
7.- 477 sayılı Kanunun 37 nci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Madde 37. - Disiplin mahkemelerince
verilen hükümlerden süresi içinde itiraz olunmayan veya itiraz olunup da üst
disiplin mahkemesince hakkındaki itiraz sonuçlanan hükümler kesinleşir. Bu
hükümlerin yerine getirilmesi lüzumu, disiplin mahkemesi başkanı tarafından
hüküm altına alınır ve imza edilir.”
MADDE 8. - 477 sayılı Kanunun 38 inci
maddesinin birinci fıkrasının (A) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (D)
bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“(A) Subaylar, astsubaylar, sivil
personel, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında:
I. Göz hapsi cezalarında:
a) Resmî daire, kışla, eğitim alanları ile
sair yerlerdeki hizmetlerine devam ederler.
b) Hizmetin bitiminden sonra hiçbir yere
gidemezler. Kışlada veya resmî odalarda kalırlar.
c) Hizmete ilişkin olanlar dışında hiçbir
ziyaret kabul edemezler.
II. Oda hapsi cezalarında:
a) Mümkün olduğu takdirde, cezayı tek
başlarına belirli bir hapis odasında geçirirler.
b) Emir veremezler.
c)Genel hizmet yapamazlar.”
MADDE 9. - 477 sayılı Kanunun 41 inci
maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Uzman jandarmalar ve uzman erbaşlar hakkında,
rütbenin geri alınması hususunda, özel kanunlarının hükümleri uygulanır.”
MADDE 10. - 477 sayılı Kanunun 46 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 46. - Oda hapsi bütün asker
kişilere; göz hapsi ise subaylara, astsubaylara, sivil personele, uzman
jandarmalara ve uzman erbaşlara verilir.”
MADDE 11. - 477 sayılı Kanunun 50 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 50. - Kıt’asından veya görev
yerinden kaçanlardan altı gün içinde kendiliğinden gelenler on günden bir aya
kadar oda hapsi cezası ile cezalandırılır. Bu eylem görevli iken işlenmiş veya
silâh, mühimmat, donatım veya bir askerî taşıma aracı birlikte götürülmüş yahut
mükerrer olarak işlenmiş ise yirmi günden iki aya kadar oda hapsi cezası
verilir.
İzin süresini özürsüz altı güne kadar
geçirenler yedi günden bir aya kadar oda veya göz hapsi cezası ile
cezalandırılır. Bu eylem mükerrer olarak işlenmiş ise yirmi günden iki aya
kadar oda hapsi veya göz hapsi cezası verilir.”
MADDE 12. - 477 sayılı Kanunun 1/7/1982
tarihli ve 2688 sayılı Kanunla değişik 52 nci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Madde 52. - Hizmete mahsus ve değeri iki
yüz elli milyon lirayı geçmeyen eşyayı özürsüz kaybedenler veya harap olmasına
sebebiyet verenler, eşyanın değeri de göz önünde bulundurularak iki aya kadar
oda veya göz hapsi cezası ile cezalandırılır.”
MADDE 13. - 477 sayılı Kanunun 62 nci
maddesinin ikinci fıkrasında yer verilen “askerî memur” ibaresi madde metninden
çıkarılmıştır.
MADDE 14. - Bu Kanun
yayımı tarihinden iki ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 15. - Bu Kanun
hükümlerini BakanlarKurulu yürütür.
ADALET KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGILAMA USULÜ VE DİSİPLİN
SUÇ VE CEZALARI HAKKINDA KANUNUN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2
nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. - Tasarının 4
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 5. - Tasarının 5
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6. - Tasarının 6
ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7. - Tasarının 7
nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 8. - Tasarının 8
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 9. - Tasarının 9
uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 10. - Tasarının 10
uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11. - Tasarının 11
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 12. - Tasarının 12
nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 13. - Tasarının 13
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 14. - Tasarının 14
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 15. - Tasarının 15
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Bülent Ecevit
Başbakan
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. V. Devlet Bak. ve Başb.
Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
Prof. Dr. Ş. Üşenmez H. H. Özkan M. Yılmaz
Devlet
Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı V.
K. Derviş Prof.
Dr. T. Toskay M. Taşar
Devlet Bakanı Devlet
Bakanı Devlet Bakanı
Prof. Dr. Ş. S. Gürel F. Bal N. Arseven
Devlet Bakanı Devlet
Bakanı Devlet Bakanı
M. Yılmaz Prof.
Dr. R. Mirzaoğlu Dr. Y. Karakoyunlu
Devlet
Bakanı V. Devlet Bakanı Devlet Bakanı
M. Yılmaz Prof.
Dr. Ş. Üşenmez E. S. Gaydalı
Devlet Bakanı Devlet
Bakanı V. Devlet Bakanı V.
F. Ünlü F.
Bal M. İ. Talay
Adalet
Bakanı Millî Savunma Bakanı V. İçişleri Bakanı
Prof. Dr. H. S. Türk Prof. Dr. R. Mirzaoğlu R. K.
Yücelen
Dışişleri
Bakanı Maliye Bakanı Millî Eğitim Bakanı
İ. Cem S.
Oral M. Bostancıoğlu
Bayındırlık ve İskân Bakanı Sağlık Bakanı V. Ulaştırma Bakanı
Prof. Dr. A. Akcan Prof. Dr. H. Y. Gökalp O.
Vural
Tarım ve Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sosyal Güv. Bakanı Sanayi
ve Ticaret Bakanı
Prof. Dr. H. Y. Gökalp Y. Okuyan A.
K. Tanrıkulu
En. ve Tab. Kay. Bakanı V. Kültür Bakanı Turizm Bakanı
E. S. Gaydalı M. İ. Talay M.
Taşar
Orman Bakanı Çevre
Bakanı
Prof. Dr. N. Çağan F. Aytekin