Dönem
: 22 Yasama Yılı : 1
T.B.M.M. (S. Sayısı : 180)
Çeşitli
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu
Raporu (1/610)
Not : Tasarı Başkanlıkça; Anayasa ve Adalet komisyonlarına
havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
12.6.2003 |
|
|
Kanunlar
ve Kararlar |
|
|
|
Genel
Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-658/2638 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Adalet
Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 11.6.2003
tarihinde kararlaştırılan “Çeşitli Kanunlarda DeğişiklikYapılmasına İlişkin
Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini
arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Avrupa Birliğinin 10-11 Aralık 1999
tarihlerinde Helsinki’de yapılan toplantısı ile yeni bir boyut kazanan
Türkiye’nin Avrupa Birliği adaylığı sürecinde, yerine getirmesi gereken
yükümlülüklerin başında, kamuoyunda “Kopenhag Kriterleri” olarak tanımlanan
siyasal kriterleri, kendi iç hukukunda tam anlamıyla gerçekleştirecek kanunî
düzenlemeleri yerine getirmesi gelmektedir. Bu bağlamda, aday ülkeler yönünden
ayrı bir şekilde düzenlenen ve her aday ülkenin yerine getirmesi gereken
değişikliklerin yer aldığı ve Ülkemizle ilgili olarak 4 Aralık 2000 tarihinde
onaylanan “Katılım Ortaklığı Belgesi”nin, “düşünce hürriyeti, gözaltı süreleri,
toplantı ve örgütlenme hürriyetleri ile insan hakları ihlâllerini engelleyecek
kurallar”la ilgili olarak, hukukumuzda değişikliklerin yapılmasının gerektiği
ifade edilmiştir.
Ülkemiz yönünden, katılım ortaklığı
belgesinde yer verilen konuların hukukumuzda ne şekilde düzenlenebileceğini öngören
19 Mart 2001 tarihli ve 2001/2129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilen
“Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal
Programı”nda da, Kopenhag Siyasî Kriterlerine uyum sağlama bakımından bu
düzenlemelerin gerçekleştirilmesi ilke olarak benimsenmiştir.
Bu bağlamda, 3.10.2001 tarihli ve 4709
sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanunla, başta temel hak ve hürriyetler olmak üzere, Anayasanın birçok
maddesinde değişiklik yapılarak, demokratikleşme ile temel hak ve hürriyetlerin
Avrupa Birliği ülkelerinin mevzuatına paralellik sağlanması bakımından önemli
bir adım atılmış, ancak bu değişikliklerin çeşitli kanunlar boyutunda
gerçekleştirilmesi zorunluluğu da ortaya çıkmıştır.
Bu gerekçelerle yapılan çalışmalar
sonucunda, 6.2.2002 tarihli ve 4744 sayılı, 26.3.2002 tarihli ve 4748 sayılı,
3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı, 2.1.2003 tarihli ve 4778 sayılı ve 23.1.2003
tarihli ve 4793 sayılı Kanunlarla mevzuatımızda yer alan çeşitli kanunlarda
değişiklik yapılarak, Ülkemizin bu konudaki kararlılığı ve iradesi ortaya
konmuştur.
Tasarı ile, bir yandan Anayasada yapılan
değişikliklere uyum sağlanması, diğer yandan Avrupa Birliği Müktesebatının
Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı çerçevesinde yapılması gerekli
tedbirlerle ilgili olarak çeşitli kanunlarda değişiklik yapılması
amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. - Yeni doğmuş çocuğun yaşam
hakkının daha kuvvetli korunması ve ayrıca cezalarda caydırıcılığın sağlanması
amacıyla, anası tarafından şeref kurtarmak saikiyle yeni doğmuş çocuğa karşı
öldürme fiilinin işlenmesi halinde, verilecek ceza artırılmıştır.
Madde 2. - 3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı
Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 4 üncü maddesi ile
5.6.1935 tarihli ve 2762 sayılı Vakıflar Kanununun 1 inci maddesine eklenen
fıkra hükümlerine göre, cemaat vakıflarına taşınmaz mal edinme ve taşınmaz
mallar üzerinde tasarrufta bulunabilme hakkı tanınmıştır.
4771 sayılı Kanunla 2762 sayılı Kanunun 1 inci
maddesine eklenen yedinci fıkra ile, bu vakıflara tasarrufları altında bulunan
taşınmazların vakıf adına tescili için altı aylık bir süre getirilmiştir. Bu
sürenin, 9 Şubat 2003 tarihinde sona erdiği ve aynı fıkrada 2.1.2003 tarihli ve
4778 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 3 üncü
maddesiyle, cemaat vakıflarının taşınmaz mal edinmeleri için öngörülen izin
makamı değiştirildiğinden, maddede belirtilen sürenin kısalığı da dikkate
alınarak, ek sürenin tanınması sağlanmış ve uygulamadaki duraksamaların
giderilmesi amaçlanmıştır.
Madde 3. - 28.12.1993 tarihli ve 3959
sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile
Mahallî İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında
Kanunun ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun Bazı Maddelerinin
Değiştirilmesine Dair Kanunun 2 nci maddesiyle, 26.4.1961 tarihli ve 298 sayılı
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanuna eklenen 55/A
maddesinin aynı Kanunun geçici 1 inci maddesiyle sadece ilk genel yerel
seçimlerde uygulanması hüküm altına alınmıştır. Maddeyle, seçim dönemlerinde
özel radyo ve televizyon yayınlarında uygulanacak düzenlemelere yer verilmiş ve
bu düzenlemelerin sürekli olarak uygulanabilir hale getirilmesi amaçlanmıştır.
Madde 4. - 3959 sayılı Kanunun 8 inci
maddesiyle 298 sayılı Kanuna eklenen 149/A maddesinin, aynı Kanunun geçici 1
inci maddesiyle sadece ilk genel yerel seçimlerde uygulanması hüküm altına
alınmıştır. Maddeyle, seçim dönemlerinde özel radyo ve televizyon yayınlarına
ilişkin suçlarda uygulanacak düzenlemelere yer verilmiş ve bu düzenlemelerin
sürekli olarak uygulanabilir hale getirilmesi amaçlanmıştır.
Öte yandan, maddenin birinci fıkrasında
düşünce ve ifade hürriyetinin genişletilmesi amacıyla, YüksekSeçim Kurulunun
veya yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulunun maddede belirtilen yaptırım
yetkisini uygulamadan önce, daha hafif nitelikte ve kademeli olarak belirtilen
yaptırımların uygulanması hüküm altına alınmıştır.
Madde 5. - Anayasanın “Seçme, seçilme ve
siyasi faaliyette bulunma hakları” kenar başlıklı
67 nci maddesinin ikinci fıkrasında, seçimlerin açık sayım ve döküm esaslarına
göre yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Üyesi bulunduğumuz Avrupa Güvenlik ve
İşbirliği Teşkilâtı (AGİT) bünyesinde bazı Avrupa ülkelerinde, örneğin İspanya,
Fransa ve Almanya’da olduğu gibi, ülke genelinde yapılan seçimlerin bu
kuruluşça gönderilecek gözlemciler marifetiyle izlenmesi olanağı sağlanmış
olup, AGİT İstanbul Zirvesi Kararları sonrasında Arnavutluk, Makedonya ve
Rusya’ya Ülkemiz de gözlemci göndermiştir.
Anayasada yer alan, seçimlerin açık sayım
ve döküm esaslarına göre yapılması ilkesinin, uluslararası platformlarda da
uygulanabilirliğini sağlamak amacıyla, Ülkemizde yapılan seçimlerin
uluslararası gözlemciler tarafından izlenmesine yönelik düzenlemeye yer
verilmiştir.
Madde 6. - Farklı kültürlere veya örf ve
adetlere sahip vatandaşların, özel yaşamlarına ve aile hayatlarına ilişkin
hürriyetlerinin korunması amacıyla, çocukların adlarının konulmasında, sadece
ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte olan adların
konulmaması hükme bağlanarak, bu konuda meydana gelen sınırlayıcı yorum ve
uygulamaların önlenmesi öngörülmüştür.
Madde 7. - 23.1.2003 tarihli ve 4793
sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile Ceza
Muhakemeleri Usulü Kanununda ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda
değişiklikler yapılmak suretiyle, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya
Dair Sözleşmenin ve eki protokollerin ihlâli, yargılamanın yenilenmesi nedeni
olarak kabul edilmiştir.
Maddeyle, 4793 sayılı Kanunla getirilen
düzenlemelere paralel olarak, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair
Sözleşmenin ve eki protokollerin ihlâli, idarî yargı alanında da bir
yargılamanın yenilenmesi sebebi olarak kabul edilmiştir.
Madde 8. - Madde ile, 2577 sayılı Kanunun
53 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ı) bendinin, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten sonra, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar
hakkında uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Ayrıca, Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihte kesinleşmiş olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ilişkin
yargılamanın yenilenmesi istemlerinin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Madde 9. - 4778 sayılı Kanunun 37 nci
maddesiyle, 16.6.1983 tarihli ve 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin
Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin dördüncü
fıkrası yürürlükten kaldırılarak, müdafi ile görüşmede Ceza Muhakemeleri Usulü
Kanunu hükümlerinin uygulanması olanaklı hale getirilmiştir.
Maddeyle, 4778 sayılı Kanunda yapılan
değişikliğe paralel olarak, 2845 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin kenar
başlığında yer alan “müdafi ile görüşme” ibaresi çıkarılmıştır.
Madde 10. - Anayasanın “Din ve vicdan
hürriyeti” kenar başlıklı 24 üncü maddesinde, herkesin vicdan, dinî inanç ve
kanaat hürriyetine sahip olduğu hüküm altına alınmıştır. İnsan Haklarını ve Ana
Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin düşünce ve din özgürlüğünü düzenleyen 9
uncu maddesinde de, her şahsın düşünce, din ve vicdan hürriyetine sahip olduğu
belirtilmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatlarında, bu özgürlüğün
aynı zamanda dinini veya kanaatini tek başına ya da toplu şekilde alenî veya
özel olarak ibadet suretiyle açığa vurma hakkını da kapsadığı belirtilmektedir.
Maddeyle, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı
İmar Kanununda yapılan değişiklikle, farklı din ve inançlara sahip
vatandaşların, ibadet hürriyetlerini din ve vicdan hürriyeti çerçevesinde kullanmalarının
sağlanması amaçlanmıştır.
Madde 11. - Maddeyle, 23.1.1986 tarihli ve
3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununda yapılan değişiklikle,
Anayasanın Başlangıç kısmında ve özellikle 2 nci maddesinde belirtilen esaslar
da dikkate alınarak düşünce ve ifade hürriyetinin genişletilmesi amacıyla
sınırlandırma sebepleri daraltılmıştır.
Madde 12. - Maddeyle, 3257 sayılı Kanunda geçen Denetleme Kurulunun
kuruluş amacı, oluşumu ve çalışma alanları dikkate alınarak, “Millî Güvenlik
Kurulu Genel Sekreterliği” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
Madde 13. - Maddeyle, 3257
sayılı Kanunda yapılan değişiklikle, Anayasanın başlangıç kısmında ve özellikle
2 nci maddesinde belirtilen esaslar da dikkate alınarak düşünce ve ifade
hürriyetinin genişletilmesi amacıyla sınırlandırma sebepleri daraltılmıştır.
Ayrıca, 3/10/2001 tarihli ve 4709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Anayasasının Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunla Anayasada
yapılan değişikliğe paralellik sağlanması amacıyla, bu maddenin uygulanmasına
ilişkin olarak yetkili mercilerin verdikleri kararların yetkili hâkimin onayına
sunulması konusu düzenlenmiştir.
Madde 14. - Maddeyle, 22/11/1990 tarihli ve 3682 sayılı Adlî Sicil
Kanununun, arşiv kayıtlarının verilme koşulunu düzenleyen 9 uncu maddesine,
özel kanunların yasaklılıkları düzenleyen madde metinlerinde “affa uğramış
olsalar bile” kaydı taşıyan engel suçlara ilişkin bilgilerin, Adlî Sicil ve
İstatistik Genel Müdürlüğünce arşivlenerek, gerektiğinde ilgili yerlere
verilmek üzere saklanması ihtiyacından doğan kanunî boşluğun giderilmesi
amacıyla fıkra eklenmiştir.
Madde 15. - 4771 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle, 13/4/1994 tarihli ve
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 4
üncü maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesine getirilen, Türk
vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil
ve lehçelerde yayın yapılması imkânının; uygulamada tereddütlere yol açmaması
ve bu alanda tekel yaratılmasının önüne geçilmesi amacıyla, bu yayınların hem
kamu hem de özel radyo ve televizyon kuruluşları vasıtasıyla yapılması yasal
güvenceye kavuşturulmaktadır.
Madde 16. - Maddeyle, 3984 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde yapılan
değişiklikle, gelişmiş ülkelerin seçim sistemlerine ve seçim dönemi yayınlarına
ilişkin hükümlere paralel olmak üzere, düşünce ve ifade hürriyetinin
genişletilmesi amacıyla, seçim dönemlerindeki yayın yasağının, seçim gününden
önceki yirmidört saat olmak üzere daraltılması amaçlanmıştır.
Madde 17. - 3984 sayılı Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasında öngörülen yönetmeliğin, bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren dört ay içinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca yürürlüğe
konulacağı öngörülmüştür.
Madde 18. - Maddeyle, 4771 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin (a) fıkrası
değiştirilmek suretiyle 17/2/2000 tarihli ve 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası
Tarihî Millî Parkı Kanununda yer alan idam cezalarının da genel düzenlemeye
paralel olarak müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesi amaçlanmıştır.
Madde 19. - Maddenin (a) bendi ile, 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk
Ceza Kanununun eş, kardeş veya füruundan birini zina hâlinde yakalamada suç
işlenmesi hâlinde faile verilecek cezaları gösteren 462 nci maddesi yürürlükten
kaldırılmaktadır. Böylece kanunumuzda özel bir tahrik hâli olarak düzenlenen bu
hüküm yerine, Türk Ceza Kanununun 51 inci maddesinde düzenlenen genel tahrik
maddesinin uygulanması olanaklı hâle getirilmiş olacaktır.
Maddenin (b) bendi ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele
Kanununun 8 inci maddesi yürürlükten kaldırılmaktadır. Madde, Devletin
bölünmezliği aleyhine propaganda suçunu düzenlemektedir.
Anayasanın “Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti” kenar başlıklı 26 ncı maddesinde, herkesin,
düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla açıklama ve yayma
hürriyetine sahip olduğu hükme bağlanmıştır.
İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin 10 uncu
maddesinde her ferdin ifade ve izhar hakkına sahip olacağı ifade edilmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarına göre, bu hürriyetin
kısıtlanmasında makûl ve ölçülü davranılması, demokratik bir toplumda gerekli
bir tedbir olması ve genel yarara yönelik meşru amaçlara uygun olması ölçütleri
aranmaktadır.
Batı ülkelerine bakıldığında, propaganda suçları terör eylemi kapsamında
değerlendirilmemektedir. Zira terör,
siyasî şiddetten ibarettir. İçinde fiilen şiddeti barındırmayan eylemler, terör
eylemini oluşturmazlar.
Örneğin Fransa’da terör eylemi olarak kabul edilen fiiller üç grup altında
toplanmıştır. Fransız Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 706-16 ncı maddesine
göre, korku ve terör yaratmak suretiyle kamu düzenini ağır bir biçimde bozmak
amacıyla işlenen fiiller, terör eylemi olarak adlandırılmıştır. Fransız
hukukuna göre, hayata vücut bütünlüğüne ve bireysel özgürlük aleyhine işlenen
suçlar, maddî zarar meydana getiren ve genel tehlike yaratan suçlar ile terör
eylemlerinin hazırlığını teşkil eden suçlar, terör suçu olarak
adlandırılmaktadır. 1994 tarihli yeni Fransız Ceza Kanununun IV. Kitabının
“Terörizm” başlığını taşıyan II. Bâbında terör eylemleri sayılmıştır. Fransız
Ceza Kanununun 421-1 ilâ 421-4 maddelerinde hangi eylemlerin terör eylemi
sayılacağı belirtilmiştir.
İspanya Ceza Kanununun 260 ıncı maddesinde terör suçları ve patlayıcı
maddeler bulundurma fiilleri cezalandırılmıştır.
Almanya’da terör kavramının tanımı yapılmamıştır. Ağır suçların
işlenmesini amaçlayan örgütlerin kurulmasını cezalandıran Alman Ceza Kanununun
129a maddesindeki suç kalıbında da faaliyette bulunanların saiki nazara
alınmamıştır. Fakat Kanunun gerekçesinde belli fiillerin Anayasaya uygun düzeni
değiştirmek amacıyla işlenmesi hâli, bir amaç olarak değerlendirilmiştir.
Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesinin yürürlükten kaldırılması
ile ülke bütünlüğünün korunması bakımından bir boşluk doğmayacaktır. Türk Ceza
Kanununun 311 inci maddesi gereğince, 8 inci maddesinin yürürlükten
kaldırıldığında boşluk doğması bir tarafa, ülke bütünlüğü aleyhine propaganda
suçu daha ağır bir cezayla cezalandırılabilecektir.
Öte yandan, Türk Ceza Kanununun 312 nci maddesinin ikinci fıkrası
doğrudan olmasa da dolayısıyla millî birliği, millî bağlılığı koruyan bir
hükümdür. Ancak, din, dil, ırk ve bölge farklılarının vurgulanması hâlinde
fikrî içtima kuralları (TCK m.79) gereğince, Türk Ceza Kanununun 312 nci
maddesinin ikinci fıkrası hükmü de uygulanabilecektir.
Maddenin (c) bendi ile, 18/11/1992 tarihli ve 3842 sayılı Kanunun 31
inci maddesinin birinci fıkrası yürürlükten kaldırılmaktadır. Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi kararlarında yakalanan kişiye gözaltında bulunduğu süre
içinde avukat yardımından faydalanma hakkı tanınmadan alınan ifadelerin,
yargılama safhasında delil olarak kullanılması, Avrupa İnsan Haklarını ve Ana
Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin adil yargılamaya ilişkin 6 ncı
maddesinin ihlâli niteliğinde görüldüğünden, bu tip kararların önüne
geçilebilmesi bakımından, yakalanan veya tutuklanan şahısların haklarına
ilişkin Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 135 ve devamındaki maddelerdeki
hükümlerin, Devlet güvenlik mahkemelerinin görevine giren suçlarda da
uygulanması bakımından 2845 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin dördüncü fıkrası,
2/1/2003 tarihli ve 4778 sayılı “Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Kanun” un 37 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. Bu düzenleme
karşısında 3842 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasındaki hükmün
yürürlükten kaldırılması gerekmektedir.
Bu nedenle, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun “Sanığın tutuklanması ve
tutuklama müzekkeresinin şekli” kenar başlıklı 106 ncı, “Tutuklunun sorguya
çekilmesi” kenar başlıklı 108 inci, “İfade ve sorgunun tarzı” kenar başlıklı
135 inci, “Yakalananın veya sanığın müdafi seçimi” kenar başlıklı 136 ncı,
“Baronun müdafi tayini” kenar başlıklı 138 inci, “Yakalanan kişi veya sanığın
birden fazla olması halinde savunma” kenar başlıklı 142 nci, “Müdafiin dava
evrakını tetkiki” kenar başlıklı 143 üncü ve “Müdafi ücreti” kenar başlıklı 146
ncı maddelerinin Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanına giren suçlarda
uygulanmayacağına ilişkin 3842 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci
fıkrasının yürürlükten kaldırılması amaçlanmıştır.
Madde 20.- Bu Kanunun 19 uncu maddesi ile Terörle Mücadele Kanununun 8
inci maddesi yürürlükten kaldırıldığından, madde ile; 3713 sayılı Terörle
Mücadele Kanununa bir geçici madde eklenmek suretiyle bu kapsamda kalan suçlar
hakkında yürütülen soruşturmalar, tutukluluk hâli ve mahkûmiyet hükümlerinde
dosyaların acele işlerden sayılarak, Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesi
hükümleri gözetilerek ele alınmasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir.
Madde 21. - Yürürlük maddesidir.
Madde 22. - Yürütme maddesidir.
|
Adalet Komisyonu Raporu |
|
|
|
|
Türkiye
Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
Adalet
Komisyonu |
18.6.2003 |
|
|
Esas No. : 1/610 |
|
|
|
Karar No. : 28 |
|
TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 12.6.2003 tarihinde tali komisyon olarak Anayasa
Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilmiş olan
"Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı",
Komisyonumuzun 18.6.2003 tarihli 22 nci toplantısında, Adalet Bakanı Sayın
Cemil Çiçek ile Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları, Yargıtay Başkanlığı ve Radyo
ve Televizyon Üst Kurulu Başkanının da katılmalarıyla incelenip görüşülmüş,
geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra maddelerine geçilmesi
oybirliği ile kabul edilmiş, değişikliğe uğrayan maddeler ve gerekçeleri
sırasıyla aşağıda açıklanmıştır.
Tasarının çerçeve 1 inci maddesi ile değiştirilmesi öngörülen Türk Ceza
Kanununun 453 üncü maddesinde yer alan ve "altı yıldan on yıla kadar"
olan hapis cezası az bulunarak "sekiz yıldan oniki yıla kadar"
şeklinde değiştirilmiştir.
Tasarının 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 uncu maddeleri aynen kabul
edilmiştir.
Tasarının çerçeve 11 inci maddesiyle değiştirilmesi öngörülen 3257
sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 3 üncü maddesinin (b) bendine,
sinema, video ve müzik eserlerinin denetiminde, tanımda belirtilen diğer haller
yanında genel ahlâk ve genel sağlığa uygunluk yönünden de incelenmesi olanağı
getirilerek toplumun genel ahlâk ve genel sağlık yapısının da korunması
amacıyla "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne"
ibaresinden sonra "genel ahlâk ve genel sağlığa" ibaresi eklenmiştir.
Tasarının 12 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.
Tasarının çerçeve 13 üncü maddesiyle değiştirilmesi öngörülen 3257
sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü
fıkrasına Bakanlık veya mülkî idare amirlerince yapılacak denetimde fıkrada
belirtilen haller yanında toplumun genel ahlâk ve genel sağlığına uygun olmayan
eserlerin de yasaklanması ve haklarında kanuni takibat açılabilmesi ve bu
suretle toplumun genel ahlâk ve genel sağlık yapısının da korunması amacıyla 11
inci maddede yapılan düzenlemeye paralel olarak "Devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne" ibaresinden sonra gelmek üzere
"genel ahlâk ve genel sağlığa" ibaresi eklenmiştir.
Tasarının 14 ve 15 inci maddeleri aynen kabul edilmiştir.
Tasarının çerçeve 15 inci maddesiyle kamu ve özel radyo ve televizyon
kuruluşlarınca Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak
kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de yayın yapılabilmesi öngörüldüğünden,
söz konusu mahalli yayınların etkin ve verimli bir şekilde denetiminin
yapılabilmesi amacıyla Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna gerekli görülen
yerlerde ayrıca kadro ihdasına gerek olmaksızın, halen mevcut kadrolarından
bölge teşkilatı kurulması imkânını sağlamak amacıyla Tasarıya 3984 sayılı
Kanunun 15 inci maddesinin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesini değiştiren
çerçeve 16 ncı madde eklenmiştir.
Tasarının 16 ncı maddesi 17 nci, 17 nci maddesi 18 inci, 18 inci maddesi
19 uncu ve 19 uncu maddesi 20 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.
12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 1 inci
maddesinin kenar başlığının sadece "Terör tanımı"ndan ibaret olmasına
rağmen maddede bunun yanında örgüt tanımı da yapılmıştır. Uygulamada, terör
suçunun tanımında ve terör örgütlerinin belirlenmesinde bazı tereddütler
yaşanmaktadır.
3.10.2001 tarihli ve 4709 sayılı Kanunla Anayasanın "Düşünceyi
açıklama ve yayma hürriyeti" başlıklı 26 ncı maddesinde yapılan
değişikliğe paralel olarak kanunla yasaklanmamış düşünceyi açıklama ve yayma
hürriyetinin kullanılmasını engelleyecek uygulamalara meydan vermemek ve İnsan
Hakları Sözleşmesinin 10 uncu maddesinde yer alan "ifade özgürlüğü"
ile 11 inci maddesinde ifade edilen "toplanma ve örgütlenme
özgürlüğü"nün kullanılmasına ilişkin kriterlere uyum sağlamak amacıyla
terör suçu ve örgüt tanımını yeniden yapmak ve bu amaçla maddenin birinci
fıkrasındaki tanımda yer alan baskı, korkutma, sindirme veya tehdidin ancak
cebir ve şiddet kullanılması halinde terör suçunun mümkün olabileceği; ikinci
fıkrasındaki tanımda ise, terör suçunu işlemek amacıyla iki veya daha fazla
kimsenin birleşmesi halinde terör örgütünün kurulmuş sayılacağı düşünülerek
anılan fıkraları yeniden düzenlemek amacıyla Tasarıya, Terörle Mücadele
Kanununun 1 inci maddesinin başlığı ile birinci ve ikinci fıkralarını
değiştiren çerçeve 21 inci madde ilave edilmiştir.
Tasarının çerçeve 20 nci maddesinde kanun tekniğine uygun olarak
değişiklik yapılmış ve 22 nci madde olarak kabul edilmiştir.
Tasarının 21 inci maddesi 23 üncü, 22 nci maddesi 24 üncü madde olarak
aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Köksal Toptan |
Halil Özyolcu |
Ramazan Can |
|
|
Zonguldak |
Ağrı |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Kara |
Mehmet Ziya Yergök |
Feridun Fikret Baloğlu |
|
|
Kilis |
Adana |
Antalya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Orhan
Yıldız |
Semiha Öyüş |
Feridun
Ayvazoğlu |
|
|
Artvin |
Aydın |
Çorum |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer
Külcü |
Mahmut Durdu |
Esat Canan |
|
|
Çorum |
Gaziantep |
Hakkâri |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Recep Özel |
Ahmet
Güryüz Ketenci |
Mehmet Yılmazcan |
|
|
Isparta |
İstanbul |
Kahramanmaraş |
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hakkı Köylü |
Harun Tüfekçi |
Kerim Özkul |
|
|
Kastamonu |
Konya |
Konya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muharrem Kılıç |
İsmail Bilen |
Orhan Eraslan |
|
|
Malatya |
Manisa |
Niğde |
|
|
|
|
(1.
ve 5. maddelere muhalifim) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer
Kulaksız |
Mehmet Nuri Saygun |
Bekir
Bozdağ |
|
|
Sivas |
Tekirdağ |
Yozgat |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
(Toplantıya
katılmadı) |
HÜKÜMETİN TEKLİF
ETTİĞİ METİN
ÇEŞİTLİ KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN
TASARISI
MADDE 1. -
1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 453 üncü maddesinde yer alan
“dört yıldan sekiz yıla kadar” ibaresi “altı yıldan on yıla kadar” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 2. -
5/6/1935 tarihli ve 2762 sayılı Vakıflar Kanununa aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
“GEÇİCİ
MADDE 2. - Cemaat vakıfları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
onsekiz ay içinde 1 inci maddenin yedinci fıkrası uyarınca tescil başvurusunda
bulunabilirler.
MADDE 3. -
26/4/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunun 55/A maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“Özel radyo
ve televizyonlarla yayın
Madde 55/A.
- Seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve
televizyon kuruluşları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve
Televizyon Kanununun 5, 20, 22 ve 23 üncü maddeleri ile 31 inci maddesinin
ikinci fıkrası hükümlerine tâbidir.
Yukarıdaki
fıkra hükümlerine göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin
belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu görevli ve yetkilidir.
Yapılacak
yayınların yukarıdaki esaslara uygunluğunun gözetim, denetim ve
değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için
YüksekSeçim Kurulu; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için
yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkilidir.
İlçe seçim
kurullarının verdiği kararlara karşı, 24 saat içinde il seçim kurullarına
itiraz edilebilir. İl seçim kurulu kararları kesindir.
Ülke çapında
yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek
Seçim Kurulu yetkilidir. YüksekSeçim Kurulunun buna ilişkin kararı Resmî
Gazete’de yayımlanır.”
MADDE 4. -
298 sayılı Kanunun 149/A maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“Özel radyo
ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar
Madde 149/A.
- Bu Kanunun 55/A maddesine ve Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen esaslara
aykırı olarak yayın yapılması halinde, ülke genelinde yayın yapan özel radyo ve
televizyon kuruluşlarını Yüksek Seçim Kurulu, yerel yayın yapan özel radyo ve
televizyon kuruluşlarını ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulu uyarır
veya aynı yayın kuşağında açık bir şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe
uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde, Yüksek Seçim Kurulu veya yayının
yapıldığı yer ilçe seçim kurulunca, ihlâle konu programın yayını bir ilâ oniki
kez arasında durdurulur. Aykırılığın tekrarı hâlinde, ülke genelinde yayın
yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının Yüksek Seçim
Kurulunca beş günden onbeş güne kadar durdurulmasına, yerel yayın yapan özel
radyo ve televizyonların yayınlarının ise yayının yapıldığı yer ilçe seçim
kurulunca üç günden yedi güne kadar durdurulmasına karar verilir.
Bu kararlar
ilgili en yüksek mülkî amirlerce derhâl yerine getirilir.
Birinci
fıkra hükmüne göre hakkında yayın durdurulması kararı verilen özel radyo ve
televizyon kuruluşlarının sorumluları, onmilyar liradan seksenbeşmilyar liraya
kadar, yerel yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının sorumluları, üçyüzelli milyon liradan dört milyar
liraya kadar ağır para cezasıyla, yetkili mahkemesince cezalandırılır.
Tekerrürü halinde bu cezalar üç misli olarak uygulanır. Bu fıkraya göre
verilecek cezalarda Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi uygulanmaz.”
MADDE 5. -
298 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“EK MADDE 8.
- Türkiye Cumhuriyetinin üye olduğu uluslararası ve bölgesel kuruluşlar ile bu
kuruluşlara üye ülkelerin gözlemcileri ve Hükümet tarafından uygun görülen
uluslararası hükümet dışı kuruluşların gözlemcileri, seçimlerin tüm aşamalarını
sadece izleyebilirler.”
MADDE 6. -
5.5.1972 tarihli ve 1587 sayılı Nüfus Kanununun 16 ncı maddesinin dördüncü
fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ancak ahlâk
kurallarına uygun düşmeyen veya kamuoyunu inciten adlar konulmaz, doğan çocuk
babasının, evlilik dışında doğmuş ise anasının soyadını alır.”
MADDE 7. -
6.1.1982 tarihli ve 2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanununun 53 üncü
maddesinin (1) numaralı fıkrasına aşağıdaki (ı) bendi eklenmiş ve (3) numaralı
fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ı) Hükmün,
İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki
protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin
kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması.”
“Yargılamanın
yenilenmesi süresi, (1) numaralı fıkranın (h) bendinde yazılı sebep için on
yıl, (1) numaralı fıkranın (ı) bendinde yazılı sebep için Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl ve diğer sebepler
için altmış gündür.”
MADDE 8. -
2577 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ
MADDE 5. - 53 üncü maddenin (1) numaralı fıkrasının (ı) bendi, bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararları
ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesine yapılan başvurular üzerine verilecek kararlar hakkında uygulanır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmiş olan Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi kararlarına ilişkin yargılamanın yenilenmesi istemleri, bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılır.”
MADDE 9. -
16.6.1983 tarihli ve 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin başlığı “Yakalama ve
tutuklama” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 10. -
3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda yer alan “cami” ibareleri
“ibadet yeri” olarak ve ek 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ek Madde 2.
- İmar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile
müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak lüzumlu ibadet yerleri ayrılır.
İl, ilçe ve
kasabalarda mülkî idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak
şartıyla ibadethane yapılabilir.
İbadet yeri,
imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez.”
MADDE 11. -
23.1.1986 tarihli ve 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 3
üncü maddesinin (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Denetim
: Cumhuriyetin Anayasada belirtilen temel niteliklerine, Devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu düzenine uygunluğu yönünden bu Kanunda
tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini,”
MADDE 12. -
3257 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin altıncı fıkrasının birinci cümlesinde
geçen “Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği” ibaresi madde metninden
çıkarılmıştır.
MADDE 13. -
3257 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Bakanlık
veya mülkî idare amirlerince yapılacak herhangi bir denetim sonucunda eserin
Cumhuriyetin Anayasada belirtilen temel niteliklerine, Devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve kamu düzenine aykırı bulunması halinde hâkim
kararı ile, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise, Bakanlık veya mülkî
idare amirinin yazılı emriyle eser yasaklanır ve kanunî takibat açılır.”
“Yukarıdaki
fıkralar uyarınca yetkili mercilerce verilen kararlar, yirmidört saat içinde
yetkili sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat
içinde açıklar; aksi halde karar kendiliğinden kalkar.”
MADDE 14. -
22.11.1990 tarihli ve 3682 sayılı Adlî Sicil Kanununun 9 uncu maddesine
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Özel kanun
hükümleri saklıdır.”
MADDE 15. -
13.4.1994 tarihli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları
Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının dördüncü cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ayrıca,
kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca Türk vatandaşlarının günlük
yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de yayın
yapılabilir.”
MADDE 16. -
3984 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki “yedinci günden
itibaren” ibaresi “yirmidört saat içinde” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 17. -
3984 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ
MADDE 10. - 4 üncü maddenin birinci fıkrasında öngörülen yönetmelik bu Kanunun
yayımı tarihinden itibaren dört ay içinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca
hazırlanarak yürürlüğe konulur.”
MADDE 18. -
3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Kanunun 1 inci maddesinin (A) fıkrasının birinci paragrafı aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Savaş ve
çok yakın savaş tehdidi hallerinde işlenmiş suçlar için öngörülen idam cezaları
hariç olmak üzere 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, 7.1.1932
tarihli ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, 31.8.1956 tarihli
ve 6831 sayılı Orman Kanunu ile 17.2.2000 tarihli ve 4533 sayılı Gelibolu
Yarımadası Tarihî Millî Parkı Kanununda yer alan idam cezaları müebbet ağır
hapis cezasına dönüştürülmüştür.”
MADDE 19. -
Aşağıdaki kanun hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
a) 1.3.1926
tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 462 nci maddesi,
b) 12.4.1991
tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesi,
c)
18.11.1992 tarihli ve 3842 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin
Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrası.
MADDE 20. -
12.4.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununa aşağıdaki geçici
madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ
MADDE 10. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, bu Kanunla yürürlükten
kaldırılan 3713 sayılı Kanunun
8 inci maddesi kapsamına giren suçlardan dolayı;
1. -
Yürütülen hazırlık soruşturmalarında Cumhuriyet Savcılıklarınca takipsizlik
kararı verilir.
2.- a)
Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet Savcılıklarınca,
b)
Haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce,
Salıverilirler.
3.- a) Henüz
Yargıtaya gönderilmemiş veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan
dosyalar hakkında hükmü veren mahkemece,
b)
Yargıtayda bulunan dosyalar ilgili ceza dairesince,
c) Cezaları
infaz edilmekte olan hükümlülerin dosyaları hükmü veren mahkemece,
Acele
işlerden sayılmak ve Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesi dikkate alınmak
suretiyle karara bağlanır.”
MADDE 21. -
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 22. -
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Recep
Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
A. Gül |
K.
Unakıtan |
M. A.
Şahin |
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
B. Atalay |
A.
Babacan |
M. Aydın |
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
|
Millî Savunma Bakanı V. |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
|
|
A. Aksu |
A. Aksu |
K.
Unakıtan |
|
|
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı V. |
|
|
|
|
H. Çelik |
Z.
Ergezen |
Z.
Ergezen |
|
|
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V. |
|
|
|
|
B.
Yıldırım |
S. Güçlü |
S. Güçlü |
|
|
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
|
|
A. Coşkun |
M. H.
Güler |
E. Mumcu |
|
|
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
ADALET KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
MADDE 1. -
1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 453 üncü maddesinde yer alan
"dört yıldan sekiz yıla kadar" ibaresi "sekiz yıldan oniki yıla
kadar" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2. -
Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. -
Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. -
Tasarının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 5. -
Tasarının 5 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6. -
Tasarının 6 ncı maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7. -
Tasarının 7 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 8. -
Tasarının 8 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 9. -
Tasarının 9 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 10. -
Tasarının 10 uncu maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11. -
23/1/1986 tarihli ve 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 3
üncü maddesinin (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"b)
Denetim : Cumhuriyetin Anayasada belirtilen temel niteliklerine, Devletin
ülkesi ve milletiyle bölünmez
bütünlüğüne, genel ahlâk ve genel sağlığa ve kamu düzenine uygunluğu yönünden
bu Kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini,"
MADDE 12. -
Tasarının 12 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 13. -
3257 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Bakanlık
veya mülkî idare amirlerince yapılacak herhangi bir denetim sonucunda eserin
Cumhuriyetin Anayasada belirtilen temel niteliklerine, Devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğüne, genel ahlâk ve genel sağlığa ve kamu düzenine
aykırı bulunması hâlinde hâkim kararı ile, gecikmesinde sakınca bulunan
hâllerde ise, Bakanlık veya mülkî idare amirinin yazılı emriyle eser yasaklanır
ve kanunî takibat açılır."
"Yukarıdaki
fıkralar uyarınca yetkili mercilerce verilen kararlar, yirmidört saat içinde
yetkili sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat
içinde açıklar; aksi hâlde karar kendiliğinden kalkar."
MADDE 14. -
Tasarının 14 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 15. -
Tasarının 15 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 16. -
3984 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Mahalli
yayınları izlemek için gerekli görülen yerlerde halen mevcut kadrolardan bölge
teşkilatı oluşturulabilir."
MADDE 17. -
Tasarının 16 ncı maddesi 17 nci madde
olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 18. -
Tasarının 17 nci maddesi 18 inci madde
olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 19. -
Tasarının 18 inci maddesi 19 uncu madde
olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 20. -
Tasarının 19 uncu maddesi 20 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 21. -
12.04.1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunun 1 inci maddesinin
kenar başlığı "Terör ve örgüt tanımı" şeklinde birinci ve ikinci
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Terör;
cebir ve şiddet kullanarak; baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit
yöntemlerinden biriyle, Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerini,
siyasi, hukuki, sosyal, laik, ekonomik düzeni değiştirmek, Devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak, Türk Devletinin ve Cumhuriyetin
varlığını tehlikeye düşürmek, Devlet otoritesini zaafa uğratmak veya yıkmak
veya ele geçirmek, temel hak ve hürriyetleri yok etmek, devletin iç ve dış
güvenliğini, kamu düzenini veya genel sağlığı bozmak amacıyla bir örgüte mensup
kişi veya kişiler tarafından girişilecek her türlü suç teşkil eden eylemlerdir.
İki veya
daha fazla kimsenin birinci fıkrada yazılı terör suçunu işlemek amacıyla
birleşmesi halinde bu Kanunda yazılı olan örgüt meydana gelmiş sayılır."
MADDE 22. -
3713 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ
MADDE 10. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, bu Kanunla yürürlükten
kaldırılan 3713 sayılı Kanunun 8 inci maddesi kapsamına giren suçlardan dolayı;
1. -
Yürütülen hazırlık soruşturmalarında Cumhuriyet savcılıklarınca takipsizlik
kararı verilir.
2.- a)
Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet savcılıklarınca,
b)
Haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce,
Salıverilirler.
3.- a) Henüz
Yargıtaya gönderilmemiş veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan
dosyalar hakkında hükmü veren mahkemece,
b)
Yargıtayda bulunan dosyalar ilgili ceza dairesince,
c) Cezaları
infaz edilmekte olan hükümlülerin dosyaları hükmü veren mahkemece,
Acele
işlerden sayılmak ve Türk Ceza Kanununun 2 nci maddesi dikkate alınmak suretiyle karara bağlanır."
MADDE 23. -
Tasarının 21 inci maddesi 23 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 24. -
Tasarının 22 nci maddesi 24 üncü madde
olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.