Dönem : 22

Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 153)

Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Sigortasının Ticarî Olarak Temin Edilemeyen Kısmının Devlet Garantisi ile Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı ile Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Plan ve Bütçe

Komisyonları Raporları (1/585)

T.C.

Başbakanlık 15.4.2003

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-449/16492

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 25.3.2003 tarihinde kararlaştırılan “Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Sigortasının Ticarî Olarak Temin Edilemeyen Kısmının Devlet Garantisi ile Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Sivil havacılık faaliyetleri uluslararası kural ve kaidelere göre gerçekleştirilmektedir. Bu çerçevede taşıyıcıların sorumlulukları uluslararası anlaşmalar ve protokollerle belirlenmiştir. 1929 tarihli Varşova Konvansiyonu ve 1970 tarihli Lahey Protokolü bahse konu anlaşmaların başlıcalarındandır. Uluslararası kurallara göre taşıyıcıların uluslararası anlaşmalar ve protokollerle belirlenmiş olan sorumluluklarını sigorta ettirmeleri bir zorunluluktur.

Havacılık sigorta sözleşmeleri bu alanda uzun yıllar sonucunda ihtisas sahibi olmuş ve dünya genelinde faaliyet gösteren sigorta şirketleri tarafından oluşturulan poliçe genel şartlarına göre ve aynı şekilde tespit edilen istisna ve tanımlamalara paralel olarak akdedilmektedir.

Söz konusu sigorta şirketleri, 11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletlerinde meydana gelen olayları takiben 17 Eylül 2001 tarihi itibarıyla, yedi günlük ihbar süresinin sonunda diğer bir ifadeyle 24 Eylül 2001 saat 23.59 itibarıyla savaş, terör eylemleri, uçak kaçırma ve benzeri olaylar neticesinde yolcu ve üçüncü şahısların uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortayı 50 milyon ABD Doları ile sınırlandıracaklarını ifade etmişlerdir.

Savaş, terör eylemleri, uçak kaçırma ve benzeri olaylar neticesinde üçüncü şahısların uğrayacağı zararların tazmini için olay başına ve toplam üzerinden sınırlandırılmak suretiyle verilen teminat, uluslararası trafiğe açık olan dünya havalimanlarınca ve sivil havacılık otoritelerince yetersiz bulunmuş, riskin hükümetlerce üstlenilmesi istenmiş, aksi takdirde uçuşların 24 Eylül 2001 saat 23.59 itibarıyla durdurulacağı bildirilmiştir.

Bu durum doğal olarak, Avustralya ve Güney Amerika hariç bütün kıtalara uçuşu bulunan, İnternational Air Transport Association (IATA) üyesi olan ve filosunda yaklaşık 70 adet uçak bulunduran millî havayolumuz Türk Hava Yollarını çok yakından ilgilendirmiştir. Diğer Türk ticarî hava taşıma işletmelerine ait uçaklarla birlikte, ülkemizde mevcut sivil yolcu uçakları yaklaşık 140 adede ulaşmaktadır. Bu uçakların uçamaması durumunda havayolu şirketlerinin çok kısa bir süre içinde iflas etmesi gündeme gelmiştir.

Bu gelişme üzerine Başbakanın onayı ile, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının maruz kalabilecekleri terör, savaş ve bunlara bağlı diğer risklerin gerçekleşmesi durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararlara ilişkin toplam sigorta teminatının 50 milyon ABD Doları miktarını aşan kısmının karşılanması amacıyla bir ay süreyle geçici olarak Devlet garantisi verilmiş, aynı risk grubuna dahil olması bakımından, havaalanlarımızda yerleşik servis sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerini kullanmak suretiyle gerçekleştirilen terör eylemleri de Devlet garantisi kapsamına dahil edilmiştir.

Ne var ki, uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarındaki belirsizlik dikkate alınarak 24.9.2001 tarihi itibarıyla bir ay süreyle geçici olarak verilen Devlet garantisinin 30.1.2003 tarihi itibarıyla onbirinci defa uzatılması zorunlu olmuştur.

Devlet garantisi süresinin şimdiden belirlenemeyen süreler için yeniden uzatılması gerekebileceği dikkate alınarak, Devlet garantisinin kapsamına, işleyişine ve dayanağına ilişkin tereddütlerin giderilmesini teminen bu Tasarı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Uluslararası havacılık kurallarına göre taşıyıcıların uluslararası anlaşmalar ve protokollerle belirlenmiş olan sorumluluklarını sigorta ettirmeleri bir zorunluluktur. Aksi takdirde uçuşların durdurulması söz konusu olmaktadır. Madde ile, Kanunun amacının, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince aranılan Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Sigortası asgarî sınırının uluslararası sigorta piyasalarından ticarî olarak temin edilememesi durumunda, meydana gelen eksikliğin Devlet garantisi verilmesi suretiyle giderilmesini sağlamak olduğu belirtilmektedir.

Madde 2. - Madde ile, Kanunun kapsamında; Devlet garantisinin geçerli olduğu durumlara, Devlet garantisi verilen şahıslara, Devlet garantisine ilişkin üst sınıra, süreye, istisnalara, bedele ve bu bedelin yatırılacağı hesaba ilişkin usul ve esasların bulunduğu belirtilmektedir.

Madde 3. - Madde ile, uygulamada kolaylık sağlamak ve yanlış yorumlara yol açmamak için, Kanunda yer alan bazı kavramlar bu Kanunun uygulamasına mahsus olmak üzere tanımlanmıştır.

Madde 4. - Türk tescilli sivil hava araçları ile gerçekleştirilen bütün uçuşların yeknesak şekilde Devlet garantisine alınması esastır. Madde ile, belirtilen mahiyetteki uçuşların tümü ile geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wetlease olarak uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki uçuşlarının Kanun kapsamına alınması hükme bağlanmıştır. Aynı risk grubuna dahil olması bakımından ülkemiz hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının (yer hizmet kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri) faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerini kullanmak suretiyle gerçekleştirilen terör eylemleri ve savaş hali Devlet garantisi kapsamına dahil edilmiştir. Diğer taraftan, Devlet garantisinin amacına ve kapsamına bağlı kalınmasını teminen hangi hususların Devlet garantisi dışında kaldığı belirtilmektedir.

Madde 5. - Madde ile, Devlet garantisinin üst sınırı belirlenmekte olup, her bir Türk ticarî hava işletmesi için verilen Devlet garantisinin üst sınırının, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından tespit edileceği belirtilmektedir.

Madde 6. - Terör eylemlerini, savaş halini ve bunlara bağlı diğer riskleri teminat altına alan sigortanın ticarî olarak temin edilebilir hale gelmesi durumunda Devlet garantisinin durdurulması gerekebilecektir. Bahse konu sigortanın ticarî olarak tekrar temin edilemez hale gelmesi durumunda ise, yeniden başlatılması söz konusu olabilecektir. Madde ile, söz konusu durdurma, durdurma sonrası tekrar başlatma ve gerekli görülen diğer durumlarda Devlet garantisinden tümüyle vazgeçilmesi hallerinde Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmektedir.

Madde 7. - Madde ile, yolcular ve yerleşik servis sağlayıcıları tarafından ödenecek bedelin ne şekilde tespit edileceği, vergi muafiyeti ve hangi hallerde söz konusu bedelin alınmayacağı hususları belirtilmektedir.

Madde 8. - Madde ile, Türk ticarî hava taşıma işletmeleri ve yerleşik servis sağlayıcılarının Devlet garantisi bedelinin hesaba yatırılmasına ilişkin yükümlülüğü, süresi içinde hesaba yatırılmayan Devlet garantisi bedelinin ne şekilde tahsil edileceği, hesaptan yapılacak her türlü ödemede yetkinin hangi makamda olduğu, hesapta biriken meblağın nemalandırılmasının nasıl yapılacağı, hesaptan risk transferi ve gerekli görülen hizmetlerin alımı için ödeme yapılabileceği, rizikonun gerçekleşmesi halinde ihtiyaç duyulacak nakdin nasıl karşılanacağı, yapılan ödemeler ve hesapla ilgili iş ve işlemlere ilişkin denetimin nasıl yapılacağı, hesapta biriken meblağın ne kadarının ne şekilde genel bütçeye gelir kaydedileceği ile hesabın tamamının tasfiyesi konusunda hangi makamın yetkili olduğu belirtilmektedir.

Madde 9. - Devlet garantisi bedelinin ilgili hesaba, gerçeğe ve usulüne uygun yatırılması ve söz konusu hesapta toplanan kaynakların değerini kaybetmemesi amacıyla nemalandırılması rizikonun gerçekleşmesi halinde yeterli kaynağa sahip olunması açısından önem taşımaktadır. Diğer taraftan, gerekli hallerde rizikonun değerlendirilmesine ve azaltılmasına ilişkin birtakım çalışmaların yapılması veya yaptırılması ve birtakım teminatların ihtisas sahibi kuruluşlardan satın alınması zorunluluğu hâsıl olabilir. Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Sigortasının uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarından temin edilebilir hale gelmesi durumunda, Devlet garantisinin durdurulması ve lüzumu halinde tekrar başlatılması ile söz konusu hesabın tasfiye sürecine girmesi halinde tasfiyeye ilişkin hususlar birtakım esaslara bağlanmalıdır. Ayrıca, uğranılan zararın gerçeğe uygun şekilde beyan ve tespit edilmesi hususu da tazminat prensibinin uygulanması ve haksız zenginleşmeye mahal verilmemesi açısından önem taşımaktadır. Bu hususlara ilişkin ayrıntıların tümünün Kanunda belirtilmesi halinde gereğinden fazla ayrıntıya girilmiş olunacağından, madde ile, bu hususların çıkarılacak Yönetmelikle belirleneceği belirtilmektedir.

Madde 10. - Yürürlük maddesidir.

Madde 11. - Yürütme maddesidir.

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve	7.5.2003
	Turizm Komisyonu
	Esas No. : 1/585
	Karar No. : 30

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başbakanlıkça 15.4.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 29.4.2003 tarihinde tali olarak Komisyonumuza, esas komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edilen 1/585 esas numaralı "Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Sigortasının Ticari Olarak Temin Edilemeyen Kısmının Devlet Garantisi ile Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 7.5.2003 tarihli 8 inci Birleşiminde; Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Sayın Ali Babacan, Ulaştırma, İçişleri, Dışişleri ve Maliye Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası Başkanlığı, Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği ve Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği temsilcilerinin katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Tasarı ile, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü kişilerin uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortanın, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince yeterli görülen asgari sınırının, uluslar arası sigorta piyasalarında ticari olarak temin edilemeyen kısmının Devlet garantisi verilmesi suretiyle karşılanmasının sağlanması öngörülmektedir.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerde Sayın Bakan tarafından yapılan açıklamalarda; Tasarının gerekçesinde belirtilen hususlardan farklı olarak, uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarındaki belirsizlik dikkate alınarak, 24/9/2001 tarihi itibarıyla bir ay süreyle geçici olarak verilen Devlet garantisinin 1 Mayıs 2003 tarihi itibarıyla Başbakanın onayı ile on üçüncü defa uzatıldığı ifade edilmiştir.

Tasarının maddeleri üzerinde yapılan görüşmelerde; 1, 2, 5, 6, 7, 9, 10 ve 11 inci maddeleri aynen, 3, 4 ve 8 inci maddeleri değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesi; (m) bendinde yer alan "Wet-lease" tanımı, ifade edilmek istenen mananın yerini bulması amacıyla "kiraya verenin işletme ruhsatı kapsamında işletilen hava aracının kira anlaşmasını," şeklinde değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının 4 üncü maddesi; birinci fıkrada küçük bir değişiklikle ", " yerine "ile" bağlacı kullanılarak "2920 sayılı Türk Havacılık Kanunu kapsamında işletme ruhsatına sahip ticari hava taşıma işletmeleri adına işletilen ve bunların işlettiği hava araçlarının iç ve dış hat seferlerini kapsayan tüm uçuşlarının veya geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wet-lease olarak uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki tüm uçuşlarının ya da Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında, yer hizmet kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri gibi yerleşik servis sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerinin kullanılması suretiyle gerçekleştirilen; terör eylemleri ile söz konusu hava araçlarının ve yer hizmet kuruluşlarının maruz kalacağı savaş hali ve bunlara bağlı riskler dolayısıyla üçüncü şahısların uğrayacağı zararlar Devlet garantisi kapsamındadır." şeklinde düzenlenerek kabul edilmiştir.

Tasarının 8 inci maddesi; Tasarının 9 uncu maddesinde aynı konu ile ilgili hüküm bulunması ve bu iki madde arasındaki çelişkinin giderilmesi, ayrıca hesapta biriken meblağın günün koşullarına en uygun şekilde değerlendirilmesine imkan tanımak ve uygulamada esneklik sağlamak amacıyla Sayın Bakanın da önerileri doğrultusunda; "Hesapta biriken meblağ, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından, değerini kaybetmemesi amacıyla nemalandırılır." şeklindeki üçüncü fıkra metinden çıkartılarak kabul edilmiştir.

Raporumuz, Esas Komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonuna sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Sözcü	Kâtip
Adem Baştürk	Mustafa Demir	Mehmet Sarı
Kayseri	Samsun	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Ayhan Zeynep Tekin	Naci Aslan	Kemal Demirel
Adana	Ağrı	Bursa
Üye	Üye	Üye
Osman Aslan	Mustafa Ilıcalı	Ahmet Uzer
Diyarbakır	Erzurum	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Mevlüt Coşkuner	Mehmet Parlakyiğit	Mehmet Yıldırım
Isparta	Kahramanmaraş	Kastamonu
Üye	Üye	Üye
Muharrem Doğan	Recep Yıldırım	Hasan Güyüldar
Mardin	Sakarya	Tunceli

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

	Türkiye Büyük Millet Meclisi
	Plan ve Bütçe Komisyonu	4.6.2003
	Esas No. : 1/585
	Karar No. : 32

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlar Kurulunca 15.4.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 29.4.2003 tarihinde tali komisyon olarak Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Sigortasının Ticari Olarak Temin Edilemeyen Kısmının Devlet Garantisi İle Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 13.5.2003 tarihinde yaptığı 43 üncü birleşimde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Ali BABACAN ile Maliye, Ulaştırma, Dışişleri Bakanlıkları, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Merkez Bankası Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü ve Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; sivil havacılık faaliyetleri uluslararası kural ve kaidelere göre gerçekleşmekte, bu çerçevede taşıyıcıların uluslararası anlaşmalar ve protokollerle belirlenmiş olan sorumluluklarını sigorta ettirme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu alanda uzun yıllar sonucunda ihtisas sahibi olmuş ve dünya genelinde faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin, 11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri' nde meydana gelen terör olaylarının ardından, zararları teminat altına alan sigorta miktarını 50 milyon ABD doları ile sınırlandıracaklarını açıklamaları üzerine, verilen teminat, uluslararası trafiğe açık olan dünya havalimanlarınca ve sivil havacılık otoritelerince yetersiz bulunmuş, bunun üzerindeki riskin hükümetlerce üstlenilmesi istenilmiş, aksi takdirde uçuşların durdurulacağı bildirilmiştir.

Bu durum doğal olarak Türk Hava Yolları ile diğer Türk ticari hava taşıma işletmelerini yakından ilgilendirmiş, bu uçakların uçamaması durumunda ise hava yolu şirketlerinin iflas etmesi gündeme gelmiştir.

Bu gelişmeler üzerine, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının maruz kalabileceği; terör eylemleri, savaş hali ve bunlara bağlı risklere karşı uğranabilecek zararlara ilişkin olarak toplam sigorta teminatının 50 milyon ABD dolarını aşan kısmının karşılanması amacıyla bir ay süreyle geçici olarak Başbakanın onayı ile Devlet garantisi verilmiş, ancak uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarındaki belirsizlik dikkate alınarak geçici olarak verilen Devlet garantisinin on üç defa uzatılması yoluna gidilmiştir. Bu belirsizliklerin giderilmesine yönelik düzenlemeye ihtiyaç duyulması üzerine bu tasarı hazırlanmıştır.

Tasarı ile; Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda, üçüncü şahısların uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortanın uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince yeterli görülen asgari sınırının, uluslararası sigorta piyasalarında ticari olarak karşılanamayan kısmının Devlet garantisi verilmek suretiyle karşılanması amaçlanmakta, ayrıca Devlet garantisinin kapsamı, üst sınırı, durdurulması, bedeli ve bu amaçla açılacak hesaba ilişkin esas ve usullerin belirlenmesinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde;

- Sigorta edilemeyen bir riskin sigortacılık sisteminde söz konusu olamayacağı, dolayısıyla Devletin böyle bir yükümlülük altına girmesinin olumlu karşılanamayacağı,

- Sigorta şirketlerinin riski paylaştıkları reasürans şirketleri bulunduğu, bu sistemde her şeyi sigorta etmenin mümkün olduğu,

- Getirilen düzenlemenin sigorta olmayıp Devlet Garantisini öngördüğü, uygulamada ortaya çıkması muhtemel tereddütlerin giderilebilmesi amacıyla Tasarının bir alt komisyonda ayrıntılı bir şekilde ele alınmasında yarar olduğu,

- Devlet Garantisi Hesabının kaynağı ve Devlet Bütçesi ile ilişkileri konusunun Tasarıda açıkça yer alması gerektiği,

- Fiili durumun Tasarı ile yasal hale getirildiği, uygulamanın devamı halinde yasalaşmasında yarar olduğu,

- Bu konu ile ilgili diğer ülkelerin uygulamaları konusunda da Komisyonun bilgilendirilmesi gerektiği,

Belirtilmiştir.

Hükümet adına yapılan açıklamalarda ise;

- Ortaya çıkabilecek risklerin büyüklüğü dikkate alınarak özel sigorta şirketleri tarafından karşılanamayan kısım ile ilgili olarak Devlet Garantisinin verildiği,

- Almanya'da bu konuda devlet katılımı olan bir sigorta şirketinin kurulduğu, 3 milyar EURO'nun üstüne devlet garantisi verildiği,

- Olası risklerin büyüklüğü karşısında diğer ülkelerde de buna benzer sistemlerin benimsendiği,

- Tasarı ile bugüne kadar Hükümet tarafından verilen garantiye kanuni alt yapı oluşturulmasının amaçlandığı,

- Tasarı ile çerçeve düzenlemelerin yapıldığı, uygulamanın yönetmeliklerle belirleneceği,

İfade edilmiştir.

Bu görüşmeleri takiben, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddelerinin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiş, ancak verilen bir önerge ile konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına ve alt komisyon çalışmalarını takiben maddelerin görüşülmesine karar verilmiştir

Alt Komisyon, 21.5.2003 tarihinde ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu çalışmaların sonucunu bir rapor ve metin halinde Komisyonumuza sunmuştur.

Bu defa Komisyonumuz, 3.6.2003 tarihinde Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Ali Babacan ile ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu 46 ncı birleşimde, Alt Komisyonun hazırladığı metni esas almak suretiyle maddeler üzerindeki görüşmelere başlamıştır.

Alt Komisyon metninin;

- 1 inci maddesi; Devlet garantisinin durdurulması ile ilgili 6 ncı madde hükmünün saklı tutulmasını teminen, "31.12.2005 tarihine kadar" ibaresinden sonra gelmek üzere "vuku bulacak olaylar için 6 ncı madde hükmü saklı kalmak üzere" ibaresinin ilave edilmesi suretiyle,

- 2, 3, 4, 5 ve 6 ncı maddeleri aynen,

- 7 nci maddesi; Devlet garantisi bedelinin Bakan tarafından sadece belirlenip, değiştirilebilmesini teminen, birinci fıkrada yer alan "belirlenir, değiştirilebilir, kısmen veya tamamen kaldırılabilir" ibaresinin "belirlenir veya değiştirilebilir" olarak değiştirilmesi suretiyle,

- 8 inci maddesi; birinci fıkrasının, Devlet garantisi bedelinin ne şekilde ödeneceği 7 nci maddede açıkca belirtildiği için "ticari hava taşıma işletmeleri tarafından ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolculardan tahsil edilmek ve bu Kanunda belirtilen yerleşik servis sağlayıcıları tarafından ödenmek suretiyle" ibaresinin metinden çıkarılması, ifadeye açıklık kazandırmak amacıyla "Yatırılmaması halinde" ibaresinden önce "Sözkonusu bedelin süresi içinde" ibaresinin eklenmesi, ikinci fıkrasının, "Hesabın ita amiri Bakan'dır." olarak redaksiyona tabi tutulması suretiyle,

- 9 uncu maddesi; Devlet garantisinin durdurulması, tekrar başlatılması veya tümüyle vazgeçilmesine ilişkin yetki 6 ncı madde ile Bakanlar Kuruluna verildiğinden yönetmelikte yer almasına gerek görülmeyerek "Devlet garantisinin durdurulması, durdurma sonrası tekrar başlatılması, Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesi," ibaresinin metinden çıkarılması suretiyle,

- Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 10 ve 11 inci maddeler aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Sait Açba	M. Altan Karapaşaoğlu	Sabanattin Yıldız
Afyon	Bursa	Muş
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Sekmen	Mahmut Göksu	Mehmet Melik Özmen
İstanbul	Adıyaman	Ağrı
Üye	Üye	Üye
Mehmet Zekai Özcan	Osman Kaptan	Mehmet Mesut Özakcan
Ankara	Antalya	Aydın
		(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Ali Osman Sali	Ali Kemal Deveciler	Aziz Akgül
Balıkesir	Balıkesir	Diyarbakır
Üye	Üye	Üye
Ömer Abuşoğlu	M. Emin Murat Bilgiç	Nazım Ekren
Gaziantep	Isparta	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Alaattin Büyükkaya	Birgen Keleş	Ali Kemal Kumkumoğlu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Ali Topuz	M. Mustafa Açıkalın	Kıvılcım Kemal Anadol
İstanbul	İstanbul	İzmir
Üye	Üye	Üye
Hakkı Akalın	Mehmet Ceylan	Y. Selahattin Beyribey
İzmir	Karabük	Kars
Üye	Üye	Üye
Taner Yıldız	Mustafa Ünaldı	Ali Er
Kayseri	Konya	Mersin
Üye	Üye	Üye
Gürol Ergin	Kazım Türkmen	Abdülkadir Kart
Muğla	Ordu	Rize
(İmzada bulunamadı)	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Erol Aslan Cebeci	Musa Uzunkaya	Faruk Nafiz Özak
Sakarya	Samsun	Trabzon
Üye	Üye	Üye
Mehmet Akif Hamzaçebi	Osman Coşkunoğlu	Mustafa Zeydan
Trabzon	Uşak	Hakkâri

ALT KOMİSYON RAPORU

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU BAŞKANLIĞINA

Komisyonumuzun 13.5.2003 tarihinde, Hükümeti temsilen Devlet Bakanı Ali Babacan ile Maliye, Ulaştırma, Dışişleri Bakanlıkları, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Merkez Bankası Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü ve Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği temsilcilerinin de katılımlarıyla yaptığı 43 üncü birleşimde, 1/585 esas numaralı "Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Sigortasının Ticari Olarak Temin Edilemeyen Kısmının Devlet Garantisi ile Karşılanması Hakkında Kanun Tasarısı" üzerindeki görüşmelere başlanmıştır.

Geneli üzerindeki görüşmeleri takiben; Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenmiş ancak, Komisyonumuzda verilen bir önerge doğrultusunda konunun daha ayrıntılı bir şekilde incelenebilmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına ve alt komisyon çalışmaları sonucunda maddelerin görüşülmesine karar verilmiştir.

Alt Komisyonumuz, 21.5.2003 tarihinde ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin de katılımlarıyla yapmış olduğu çalışmalar sonucunda, tali komisyon olan Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunun değerlendirmelerini de dikkate alarak Tasarıda aşağıda belirtilen değişikliklerin yapılmasını kararlaştırmıştır.

Tasarının;

- 1 inci maddesi; 11 Eylül 2001 tarihinde ABD'de meydana gelen olay nedeniyle ortaya çıkan ve uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince aranılan üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası asgari sınırının sigorta piyasalarından ticari olarak temin edilemeyen kısmına Devlet garantisi verilmesine yönelik ihtiyacın karşılanabilmesi amacıyla hazırlanan düzenlemeye bir süre sonra ihtiyaç kalmayacağı düşüncesiyle, Devlet garantisinin 31.12.2005 tarihine kadar verilmesini temin eden bir hükmün metne ilave edilmesi suretiyle,

- 2 nci maddesi aynen,

- 3 üncü maddesi; birinci fıkrasının (m) bendi tali komisyon tarafından daha iyi ifade edilebilmesi amacıyla redaksiyona tabi tutulan şeklinin benimsenmesi suretiyle,

- 4 üncü maddesi; birinci fıkrasının tali komisyon tarafından yapılan redaksiyonun benimsenmesi suretiyle,

- 5, 6 ve 7 nci maddeleri aynen,

- 8 inci maddesi; birinci fıkrasının son cümlesi, Devlet garantisi bedelinin süresi içinde hesaba yatırılmaması halinde Devlet garantisinin durdurulmasını temin için "Süresi içinde...." ibaresinin "Yatırılmaması halinde Devlet garantisi durdurulur ve ...." ibaresi olarak değiştirilmesi; üçüncü fıkrasının tali komisyonda benimsendiği gibi Merkez Bankasının biriken meblağı nemalandırması mümkün olmadığından metinden çıkarılması, yedinci fıkrasının, hesabın tasfiyesi dışında gerekli görülmesi halinde, hesapta toplanan meblağın, genel bütçeye gelir kaydını düzenleyen hükmün Tasarının amacıyla uyumlu olamayacağı gerekçesi ile metinden çıkarılması suretiyle,

- 9 uncu maddesi; 8 inci maddede yapılan değişikliğe paralel olarak hesabın tasfiyesi dışında hesaptaki bakiyenin bütçeye gelir kaydı mümkün olamaması nedeniyle, "bu ödemeler gerçekleştirildikten sonra kalan bakiyenin bütçeye gelir kaydedilmesi," hükmünün metinden çıkarılması suretiyle,

- Yürürlük ve Yürütmeye ilişkin 10 ve 11 inci maddeleri aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz, Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığına saygı ile arz olunur.

Başkan
Alaattin Büyükkaya
İstanbul
	Üye	Üye
	Mehmet Zekai Özcan	Mehmet Mesut Özakcan
	Ankara	Aydın
	Üye	Üye
	Taner Yıldız	Gürol Ergin
	Kayseri	Muğla

ALT KOMİSYON METNİ

SİVİL HAVA ARAÇLARI ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALİ MESULİYET SİGORTASININ

TİCARİ OLARAK TEMİN EDİLEMEYEN KISMININ DEVLET GARANTİSİ İLE KARŞILANMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortanın, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince yeterli görülen asgari sınırının, uluslararası sigorta piyasalarından ticari olarak temin edilemeyen kısmının 31.12.2005 tarihine kadar Devlet garantisi verilmesi suretiyle karşılanmasını sağlamaktır.

Kapsam

MADDE 2. - Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen Devlet garantisinin geçerli olduğu durumlara, Devlet garantisi verilen şahıslara, Devlet garantisine ilişkin üst sınıra, süreye, istisnalara, bedele ve bu bedelin yatırılacağı hesaba ilişkin usul ve esasları kapsar.

Tanımlar

MADDE 3. - Bu Kanunda geçen;

a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,

b) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,

c) Terör eylemleri, savaş hali ve bunlara bağlı riskler: Uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarında verilen savaş teminatı kapsamında, sigorta edilen riskleri,

d) Üçüncü şahıs: Hava aracının dışında bulunan şahısları,

e) Sivil hava araçları üçüncü şahıs mali mesuliyet sigortası: Sivil hava aracının veya sivil hava aracından düşen parçaların, üçüncü şahısların ölümüne, yaralanmasına ve mal veya eşyalarının zarar görmesine sebebiyet vermesi hallerini teminat altına alan sigortayı,

f) Yer hizmet kuruluşları: 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu hükümlerine uygun olarak havaalanlarında yer hizmeti vermek üzere çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşları,

g) İkram kuruluşları: 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu hükümlerine uygun olarak havaalanlarında ikram hizmeti vermek üzere çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşları,

h) Terminal işleticileri: Havaalanlarındaki yolcu terminallerini işletmekten sorumlu kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

ı) Yerleşik servis sağlayıcıları: Havaalanlarında havayolu taşıyıcılarına hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

j) Ücretli yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücreti ödeyen yolcuyu,

k) Ücretsiz yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücretten muaf olan yolcuyu,

l) Sub-charter: Uluslararası anlaşmalara istinaden uçak, mürettebat, bakım ve sigorta kapsamında kısa süreli olarak kiralanan uçakları,

m) Wet-lease: Kiraya verenin işletme ruhsatı kapsamında işletilen hava aracının kira anlaşmasını,

n) Her bir olayda kullanılabilir senelik toplam limit: Devlet garantisinin verilmeye başlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde meydana gelecek olaylar sonucu uğranılan toplam zarar için verilen Devlet garantisinin her bir olay ve her bir yıl itibarıyla üst sınırını,

o) Hesap: Hazine Müsteşarlığı adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabını,

ifade eder.

Devlet garantisinin kapsamı

MADDE 4. - 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu kapsamında işletme ruhsatına sahip ticari hava taşıma işletmeleri adına işletilen ve bunların işlettiği hava araçlarının iç ve dış hat seferlerini kapsayan tüm uçuşlarının veya geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wet-lease olarak uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki tüm uçuşlarının ya da Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında, yer hizmet kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri gibi yerleşik servis sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerinin kullanılması suretiyle gerçekleştirilen; terör eylemleri ile söz konusu hava araçlarının ve yer hizmet kuruluşlarının maruz kalacağı savaş hali ve bunlara bağlı riskler dolayısıyla üçüncü şahısların uğrayacağı zararlar Devlet garantisi kapsamındadır.

Devlet garantisi kapsamında olup da terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalan hava aracının gövde hasarı, yolcu ve personelinin maruz kalacağı zararlar, üçüncü şahısların uğradığı kâr kaybı ve kira kaybı zararları ile diğer dolaylı zararlar ve Ulaştırma Bakanlığından yalnızca ön izin almış olan ticari hava taşıma işletmelerine ait hava araçlarının üçüncü şahıslara verdiği zararlar Devlet garantisi kapsamı dışındadır. Ancak, yurt dışından tescile esas işlemlerin yapılması için geçici tescil veya uçuşa elverişlilik belgeleri ile yurda getirilen bir hava aracının sebep olabileceği zararlar, bahse konu seferi kapsamak ve bir defaya mahsus olmak üzere Devlet garantisi kapsamındadır.

Devlet garantisinin üst sınırı

MADDE 5. - Devlet garantisinin her bir Türk ticari hava taşıma işletmesi ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik her bir servis sağlayıcısı için ayrı ayrı olmak üzere, her bir olayda kullanılabilir senelik toplam limit esasına göre belirlenen üst sınırı 1.5 milyar ABD Dolarıdır. Bu sınırın, Devlet garantisinin verilmeye başlandığı tarih itibarıyla bir yıl içinde herhangi bir zamanda aşılması halinde, aşan kısım için Devlet garantisi verilmez.

Devlet garantisinin üst sınırını aşmamak kaydıyla, Türk ticari hava taşıma işletmelerinin ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının her biri için verilen Devlet garantisi, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından belirlenir.

Devlet garantisinin durdurulması

MADDE 6. - Devlet garantisinin, terör eylemlerini, savaş halini ve bunlara bağlı diğer riskleri teminat altına alan sigortanın ticari olarak temin edilebilir hale gelmesi durumunda veya gerekli görülen diğer hallerde durdurulmasına ve durdurma sonrası tekrar başlatılmasına veya Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Devlet garantisi bedeli

MADDE 7. - Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarıyla ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolcuların ve havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının ödeyeceği Devlet garantisi bedeli, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından belirlenir, değiştirilebilir, kısmen veya tamamen kaldırılabilir. Devlet garantisi bedeli, katma değer vergisi hariç olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

6 ncı madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından Devlet garantisinin durdurulmasına veya Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine karar verilmesi halinde Devlet garantisi bedeli alınmaz.

Hesap

MADDE 8. - Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararların teminat altına alınması amacıyla, Müsteşarlık adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabı oluşturulmuştur. Devlet garantisi bedeli, ticari hava taşıma işletmeleri tarafından ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolculardan tahsil edilmek ve bu Kanunda belirtilen yerleşik servis sağlayıcıları tarafından ödenmek suretiyle, ait olduğu ay sonundan itibaren yirmibeş gün içinde bu Hesaba yatırılır. Yatırılmaması halinde Devlet garantisi durdurulur ve Hesaba yatırılmayan Devlet garantisi bedeli, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Hesaptan yapılacak her türlü ödeme için Bakan yetkilidir.

Hesaptan, risk transferi ve gerekli görülen hizmetlerin alımı için ödeme yapılabilir.

Rizikonun gerçekleşmesi halinde ihtiyaç duyulacak nakit, öncelikle söz konusu Hesapta bulunan tutardan, yeterli olmaması halinde genel bütçeden karşılanır.

Devlet garantisi bedelinin tahsil edilmesi, süresi içinde ve gerçeğe uygun olarak Hesaba yatırılıp yatırılmadığının tespit edilmesi, Hesaptan yapılan ödemeler ve Hesapla ilgili iş ve işlemlere ilişkin denetim Ulaştırma Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından müştereken yapılır.

Hesap, Bakanlar Kurulunca Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine karar verilmesi halinde, Bakanlar Kurulu kararı ile tasfiye edilir ve Hesapta kalan tutar genel bütçeye gelir kaydedilir.

Yönetmelik

MADDE 9. - 8 inci madde uyarınca oluşturulan Hesabın idaresi, Devlet garantisi bedelinin tahsil edilmesi, toplanan kaynakların nemalandırılması, bu Kanun kapsamındaki ödemelerin yapılması, risk transferi için yapılabilecek ödemeler ve gerekli görülen hizmetlerin ve hizmet bedelinin belirlenmesi, Devlet garantisinin durdurulması, durdurma sonrası tekrar başlatılması, Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesi, rizikonun gerçekleşmesi halinde uğranılan zararın beyan ve tespiti ve Hesabın tasfiye sürecine girmesi halinde, tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde Ulaştırma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Yürürlük

MADDE 10. - Bu Kanunun 8 inci maddesi yayımı tarihinden üç ay sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

SİVİL HAVA ARAÇLARI ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALÎ MESULİYET SİGORTASININ TİCARÎ OLARAK TEMİN EDİLEMEYEN KISMININ DEVLET GARANTİSİ İLE KARŞILANMASI

HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1. - Bu Kanunun amacı, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortanın, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince yeterli görülen asgari sınırının, uluslararası sigorta piyasalarından ticarî olarak temin edilemeyen kısmının Devlet garantisi verilmesi suretiyle karşılanmasını sağlamaktır.

Kapsam

Tanımlar

MADDE 3. - Bu Kanunda geçen;

a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,

b) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,

c) Terör eylemleri, savaş hali ve bunlara bağlı riskler: Uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarında verilen savaş teminatı kapsamında, sigorta edilen riskleri,

d) Üçüncü şahıs: Hava aracının dışında bulunan şahısları,

e) Sivil hava araçları üçüncü şahıs malî mesuliyet sigortası: Sivil hava aracının veya sivil hava aracından düşen parçaların, üçüncü şahısların ölümüne, yaralanmasına ve mal veya eşyalarının zarar görmesine sebebiyet vermesi hallerini teminat altına alan sigortayı,

h) Terminal işleticileri: Havaalanlarındaki yolcu terminallerini işletmekten sorumlu kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

ı) Yerleşik servis sağlayıcıları: Havaalanlarında havayolu taşıyıcılarına hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

j) Ücretli yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücreti ödeyen yolcuyu,

k) Ücretsiz yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücretten muaf olan yolcuyu,

l) Sub-charter: Uluslararası anlaşmalara istinaden uçak, mürettebat, bakım ve sigorta kapsamında kısa süreli olarak kiralanan uçakları,

m) Wet-lease: Hava aracının, kiraya verenin işletme ruhsatı kapsamında işletildiği kira anlaşmasını,

o) Hesap: Hazine Müsteşarlığı adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabını,

İfade eder.

Devlet garantisinin kapsamı

MADDE 4. - 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu kapsamında işletme ruhsatına sahip ticarî hava taşıma işletmeleri adına işletilen ve bunların işlettiği hava araçlarının iç ve dış hat seferlerini kapsayan tüm uçuşlarının veya geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wet-lease olarak uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki tüm uçuşlarının ya da Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında, yer hizmet kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri gibi yerleşik servis sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerinin kullanılması suretiyle gerçekleştirilen; terör eylemleri, söz konusu hava araçlarının ve yer hizmet kuruluşlarının maruz kalacağı savaş hali ve bunlara bağlı riskler dolayısıyla üçüncü şahısların uğrayacağı zararlar Devlet garantisi kapsamındadır.

Devlet garantisi kapsamında olup da terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalan hava aracının gövde hasarı, yolcu ve personelinin maruz kalacağı zararlar, üçüncü şahısların uğradığı kâr kaybı ve kira kaybı zararları ile diğer dolaylı zararlar ve Ulaştırma Bakanlığından yalnızca ön izin almış olan ticarî hava taşıma işletmelerine ait hava araçlarının üçüncü şahıslara verdiği zararlar Devlet garantisi kapsamı dışındadır. Ancak, yurt dışından tescile esas işlemlerin yapılması için geçici tescil veya uçuşa elverişlilik belgeleri ile yurda getirilen bir hava aracının sebep olabileceği zararlar, bahse konu seferi kapsamak ve bir defaya mahsus olmak üzere Devlet garantisi kapsamındadır.

Devlet garantisinin üst sınırı

MADDE 5. - Devlet garantisinin her bir Türk ticarî hava taşıma işletmesi ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik her bir servis sağlayıcısı için ayrı ayrı olmak üzere, her bir olayda kullanılabilir senelik toplam limit esasına göre belirlenen üst sınırı 1.5 milyar ABD Dolarıdır. Bu sınırın, Devlet garantisinin verilmeye başlandığı tarih itibarıyla bir yıl içinde herhangi bir zamanda aşılması halinde, aşan kısım için Devlet garantisi verilmez.

Devlet garantisinin üst sınırını aşmamak kaydıyla, Türk ticarî hava taşıma işletmelerinin ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının her biri için verilen Devlet garantisi, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından belirlenir.

Devlet garantisinin durdurulması

MADDE 6. - Devlet garantisinin, terör eylemlerini, savaş halini ve bunlara bağlı diğer riskleri teminat altına alan sigortanın ticarî olarak temin edilebilir hale gelmesi durumunda veya gerekli görülen diğer hallerde durdurulmasına ve durdurma sonrası tekrar başlatılmasına veya Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Devlet garantisi bedeli

Hesap

MADDE 8.- Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararların teminat altına alınması amacıyla, Müsteşarlık adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabı oluşturulmuştur. Devlet garantisi bedeli, ticarî hava taşıma işletmeleri tarafından ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolculardan tahsil edilmek ve bu Kanunda belirtilen yerleşik servis sağlayıcıları tarafından ödenmek suretiyle, ait olduğu ay sonundan itibaren yirmibeş gün içinde bu Hesaba yatırılır. Süresi içinde Hesaba yatırılmayan Devlet garantisi bedeli, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Hesaptan yapılacak her türlü ödeme için Bakan yetkilidir.

Hesapta biriken meblağ, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından, değerini kaybetmemesi amacıyla nemalandırılır.

Hesaptan, risk transferi ve gerekli görülen hizmetlerin alımı için ödeme yapılabilir.

Rizikonun gerçekleşmesi halinde ihtiyaç duyulacak nakit, öncelikle söz konusu Hesapta bulunan tutardan, yeterli olmaması halinde genel bütçeden karşılanır.

Gerekli görülmesi halinde, Hesapta biriken meblağdan, bu Kanunda belirtilen amaçlar için yapılacak ödemeler düşüldükten sonra, kalan tutarın tamamı veya belli bir kısmı Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı ve Bakanın müşterek kararıyla genel bütçeye gelir kaydedilir.

Yönetmelik

MADDE 9.- 8 inci madde uyarınca oluşturulan Hesabın idaresi, Devlet garantisi bedelinin tahsil edilmesi, toplanan kaynakların nemalandırılması, bu Kanun kapsamındaki ödemelerin yapılması, risk transferi için yapılabilecek ödemeler ve gerekli görülen hizmetlerin ve hizmet bedelinin belirlenmesi, bu ödemeler gerçekleştikten sonra kalan bakiyenin bütçeye gelir kaydedilmesi, Devlet garantisinin durdurulması, durdurma sonrası tekrar başlatılması, Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesi, rizikonun gerçekleşmesi halinde uğranılan zararın beyan ve tespiti ve Hesabın tasfiye sürecine girmesi halinde, tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde Ulaştırma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Yürürlük

MADDE 10. - Bu Kanunun 8 inci maddesi yayımı tarihinden üç ay sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

SİVİL HAVA ARAÇLARI ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALÎ MESULİYET SİGORTASININ TİCARÎ OLARAK TEMİN EDİLEMEYEN KISMININ DEVLET GARANTİSİ İLE KARŞILANMASI

HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç

MADDE 1.- Bu Kanunun amacı, Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararları teminat altına alan sigortanın, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı otoritelerince yeterli görülen asgari sınırının, uluslararası sigorta piyasalarından ticari olarak temin edilemeyen kısmının 31.12.2005 tarihine kadar vuku bulacak olaylar için 6 ncı madde hükmü saklı kalmak üzere Devlet garantisi verilmesi suretiyle karşılanmasını sağlamaktır.

Kapsam

MADDE 2.- Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen Devlet garantisinin geçerli olduğu durumlara, Devlet garantisi verilen şahıslara, Devlet garantisine ilişkin üst sınıra, süreye, istisnalara, bedele ve bu bedelin yatırılacağı hesaba ilişkin usul ve esasları kapsar.

Tanımlar

MADDE 3.- Bu Kanunda geçen;

a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,

b) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,

c) Terör eylemleri, savaş hali ve bunlara bağlı riskler: Uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarında verilen savaş teminatı kapsamında, sigorta edilen riskleri,

d) Üçüncü şahıs: Hava aracının dışında bulunan şahısları,

h) Terminal işleticileri: Havaalanlarındaki yolcu terminallerini işletmekten sorumlu kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

ı) Yerleşik servis sağlayıcıları: Havaalanlarında havayolu taşıyıcılarına hizmet sunan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,

j) Ücretli yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücreti ödeyen yolcuyu,

k) Ücretsiz yolcu: Uluslararası anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret tarifesinde yer alan ücretten muaf olan yolcuyu,

l) Sub-charter: Uluslararası anlaşmalara istinaden uçak, mürettebat, bakım ve sigorta kapsamında kısa süreli olarak kiralanan uçakları,

m) Wet-lease: Kiraya verenin işletme ruhsatı kapsamında işletilen hava aracının kira anlaşmasını,

o) Hesap: Hazine Müsteşarlığı adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabını,

İfade eder.

Devlet garantisinin kapsamı

MADDE 4.- 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu kapsamında işletme ruhsatına sahip ticari hava taşıma işletmeleri adına işletilen ve bunların işlettiği hava araçlarının iç ve dış hat seferlerini kapsayan tüm uçuşlarının veya geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wet-lease olarak uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki tüm uçuşlarının ya da Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında, yer hizmet kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri gibi yerleşik servis sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerinin kullanılması suretiyle gerçekleştirilen; terör eylemleri ile söz konusu hava araçlarının ve yer hizmet kuruluşlarının maruz kalacağı savaş hali ve bunlara bağlı riskler dolayısıyla üçüncü şahısların uğrayacağı zararlar Devlet garantisi kapsamındadır.

Devlet garantisinin üst sınırı

MADDE 5.- Devlet garantisinin her bir Türk ticari hava taşıma işletmesi ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik her bir servis sağlayıcısı için ayrı ayrı olmak üzere, her bir olayda kullanılabilir senelik toplam limit esasına göre belirlenen üst sınırı 1.5 milyar ABD Dolarıdır. Bu sınırın, Devlet garantisinin verilmeye başlandığı tarih itibarıyla bir yıl içinde herhangi bir zamanda aşılması halinde, aşan kısım için Devlet garantisi verilmez.

Devlet garantisinin durdurulması

MADDE 6.- Devlet garantisinin, terör eylemlerini, savaş halini ve bunlara bağlı diğer riskleri teminat altına alan sigortanın ticari olarak temin edilebilir hale gelmesi durumunda veya gerekli görülen diğer hallerde durdurulmasına ve durdurma sonrası tekrar başlatılmasına veya Devlet garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Devlet garantisi bedeli

MADDE 7.- Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarıyla ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolcuların ve havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının ödeyeceği Devlet garantisi bedeli, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından belirlenir veya değiştirilebilir. Devlet garantisi bedeli, katma değer vergisi hariç olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

Hesap

MADDE 8.- Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararların teminat altına alınması amacıyla, Müsteşarlık adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabı oluşturulmuştur. Devlet garantisi bedeli, ait olduğu ay sonundan itibaren yirmibeş gün içinde bu Hesaba yatırılır. Söz konusu bedelin süresi içinde yatırılmaması halinde Devlet garantisi durdurulur ve Hesaba yatırılmayan Devlet garantisi bedeli, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.

Hesabın ita amiri Bakan'dır.

Hesaptan, risk transferi ve gerekli görülen hizmetlerin alımı için ödeme yapılabilir.

Rizikonun gerçekleşmesi halinde ihtiyaç duyulacak nakit, öncelikle söz konusu Hesapta bulunan tutardan, yeterli olmaması halinde genel bütçeden karşılanır.

Yönetmelik

MADDE 9.- 8 inci madde uyarınca oluşturulan Hesabın idaresi, Devlet garantisi bedelinin tahsil edilmesi, toplanan kaynakların nemalandırılması, bu Kanun kapsamındaki ödemelerin yapılması, risk transferi için yapılabilecek ödemeler ve gerekli görülen hizmetlerin ve hizmet bedelinin belirlenmesi, rizikonun gerçekleşmesi halinde uğranılan zararın beyan ve tespiti ve Hesabın tasfiye sürecine girmesi halinde, tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde Ulaştırma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Yürürlük

MADDE 10.- Bu Kanunun 8 inci maddesi yayımı tarihinden üç ay sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Adalet Bakanı	Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı
C. Çiçek	M. V. Gönül	A. Aksu
Maliye Bakanı	Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı
K. Unakıtan	H. Çelik	Z. Ergezen
Sağlık Bakanı	Ulaştırma Bakanı V.	Tarım ve Köyişleri Bakanı
R. Akdağ	M. H. Güler	S. Güçlü
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı	Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı
M. Başesgioğlu	A. Coşkun	M. H. Güler
Kültür Bakanı	Turizm Bakanı	Orman Bakanı
E. Mumcu	G. Akşit	O. Pepe
	Çevre Bakanı
	K. Tüzmen