Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 121)

4811 Sayılı Vergi Barışı Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında 4.4.2003 Tarihli ve 4840 Sayılı Kanun ve Anayasanın 89 uncu Maddesi Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme

Tezkeresi ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/559)

T.C.
Cumhurbaşkanlığı	10.4.2003
Sayı : B.01.0.KKB.01-18/A-5-2003-459

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İLGİ : 07.04.2003 günlü, A.01.0.GNS.0.10.00.02-1300/5231 sayılı yazınız.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nca 04.04.2003 gününde kabul edilen, 4840 sayılı "4811 Sayılı Vergi Barışı Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" incelenmiştir:

İncelenen 4840 sayılı Yasa'nın 2. maddesiyle, 25.02.2003 günlü, 4811 sayılı Vergi Barışı Yasası'nın 10. maddesinin 4. fıkrasındaki "1 ay" ibaresi, "20 gün" olarak değiştirilmektedir.

4811 sayılı Yasa'nın 10. maddesinin 4. fıkrasında,

- Bu Yasa'ya göre matrah artırımında bulunulmasının, Yasa'nın yürürlüğe girdiği günden önce başlatılan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel oluşturmayacağı,

- Ancak, matrah artırımında bulunan yükümlülere ilişkin başlatılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, bu Yasa'nın 7. maddesinin 13., 8. maddesinin 7. fıkraları saklı kalmak koşuluyla Yasa'nın yürürlüğe girdiği ayı izleyen ayın başından başlayarak 1 ay içinde sonuçlandırılamaması durumunda bu işlemlerin sürdürülemeyeceği,

- Bu süre içinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma taleplerinin dikkate alınmayacağı,

- İnceleme ya da takdir sonucu tarhiyata konu matrah farkı saptanması durumunda, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına geçirildiği günden önce matrah artırımında bulunulmuş olması koşuluyla, inceleme ve takdir sonucu bulunan matrah farkının, bu Yasa'nın 7 ve 8. maddeleri ile birlikte değerlendirileceği,

- İnceleme ve takdir işlemlerinin sonuçlandırılmasından amacın, inceleme raporları ve takdir komisyonları kararlarının vergi dairesi kayıtlarına geçirilmesi olduğu,

belirtilmiştir.

4811 sayılı Yasa 27.02.2003 günlü Resmi Gazete'de yayımlanmış ve yayımlandığı gün yürürlüğe girmiştir. Buna göre, Yasa'nın 10. maddesinin 4. fıkrasında sözü edilen süre 31.03.2003 gününde sona ermiştir. Bir başka anlatımla, Yasa'nın 10. maddesi uyarınca matrah artırımında bulunan gelir ve kurumlar vergisi yükümlüleri hakkında, daha önce başlatılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine göre tarhiyat yapılabilmesi için, bu inceleme ve işlemlere ilişkin rapor ve kararların 31.03.2003 gününe kadar vergi dairesi kayıtlarına girmiş olması gerekmektedir.

İncelenen Yasa'nın 2. maddesiyle yapılan değişiklik ile, vergi incelemelerinin bitiş günü 31.03.2003'den 20.03.2003'e çekilmektedir. Ayrıca, incelenen Yasa'nın 3. maddesinde de, bu değişikliğin Vergi Barışı Yasası'nın yayımlandığı gün olan 27.02.2003'ten geçerli olarak yayımı gününde yürürlüğe gireceği belirtilmektedir.

İncelenen Yasa'nın 2. maddesiyle yapılan değişikliğin yürürlüğe girmesi durumunda, Vergi Barışı Yasası'na göre 31.03.2003 gününe kadar vergi dairesi kayıtlarına giren vergi inceleme raporları ile takdir komisyonları raporları üzerinden işlem yapılacak iken, bu süre 20.03.2003 gününe çekilerek, 21.03.2003-31.03.2003 günlerinde vergi dairesi kayıtlarına giren rapor ve kararlar geçersiz sayılacaktır.

Böylece, haklarında yapılan vergi incelemesi ya da takdir işlemleri 21-31 Mart 2003 günlerinde sonuçlanan ve bu sonuca göre noksan bildirimde bulundukları ortaya çıkan vergi yükümlüleri, rapor ve kararlardaki vergi farklarını ödemekten kurtarılmaktadır.

Yapılan düzenlemede, özellikle "20 Mart" gününün seçilmiş olması, vergi inceleme raporları ya da takdir komisyonu kararları 21-31 Mart 2003 günlerinde vergi dairesi kayıtlarına giren belli vergi yükümlülerini korumak ve bunların söz konusu rapor ya da kararlardan olumsuz etkilenmelerini önlemek amacıyla değişiklik yapıldığında kuşkuya yer bırakmamaktadır.

Vergi Barışı Yasası'nın yürürlüğe girmesinin üzerinden henüz otuzbeş gün geçmişken böyle bir değişikliğin kabul edilmesinin haklı bir nedeni bulunmamaktadır. Nitekim, Yasa'nın gerekçesinde de, bu değişikliğe ilişkin bir nedene yer verilmemiştir.

Kuşkusuz, bir yasanın uygulanması aşamasında ortaya çıkan boşluk ya da aksaklıkların giderilmesi için, yasanın yürürlüğe girmesinin üzerinden çok kısa bir süre geçse de, yeni bir yasal düzenleme yapılması hukukun gereğidir.

Ancak, ortada böyle bir hukuksal gereklilik yokken, kimi vergi yükümlülerini salt vergi inceleme raporu ya da takdir komisyon kararında belirtilen ek vergiden kurtarmak için yapılan düzenleme, hukuksal temelden yoksun bulunmakta ve kamu yararı amacıyla bağdaşmamaktadır.

Vergi inceleme süresinin, öngörülen süre dolduktan ve vergi bildirimlerinde yer verilen matrahlardaki düşüklük somut biçimde saptandıktan sonra, geriye dönük olarak ve kimi kişi ya da kuruluşların daha az vergi ödemelerine olanak sağlayacak biçimde kısaltılması, yapılan düzenlemenin kamu yararıyla ve hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığını açıkça ortaya koymakta, "devlete güven" duygusunu zedelemektedir.

Ayrıca, yapılan değişiklik Vergi Barışı Yasası'nın amacıyla da çelişmektedir. Vergi Barışı Yasası'nın amacı, vergi gelirleri tahsilatını artırarak Hazine'nin nakit gereksiniminin karşılanmasıdır. İncelenen Yasa ile, öngörülen vergi inceleme süresinin kısaltılması, gelir azaltıcı sonucu nedeniyle Vergi Barışı Yasası'nın bu amacıyla bağdaşmamaktadır.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle yayımlanması uygun bulunmayan 4840 sayılı "4811 Sayılı Vergi Barışı Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun", 2. maddesi ve bu maddeyle bağlantısı nedeniyle 3. maddesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce bir kez daha görüşülmesi için, Anayasa'nın değişik 89. ve 104. maddeleri uyarınca ilişikte geri gönderilmiştir.

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu	16.4.2003
Esas No. : 1/559
Karar No. : 23

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nca görüşülerek kabul edilen ve onaylanmak üzere 07.04.2003 tarihinde Cumhurbaşkanlığı yüce makamına sunulan 04.04.2003 tarih ve 4840 sayılı "4811 sayılı Vergi Barışı Kanununun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"un 2 inci maddesi ve bu maddeyle bağlantısı nedeniyle 3 üncü maddesi, Cumhurbaşkanınca, Anayasanın değişik 89 ve 104 üncü maddeleri uyarınca yayımlanması kısmen uygun bulunmayarak; bir defa daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na geri gönderilmiş ve Başkanlıkça 15.04.2003 tarihinde gerekçeli geri gönderme tezkeresi ile birlikte Komisyonumuza havale edilmiştir.

Bu defa Komisyonumuzun 16.04.2003 tarihinde yaptığı 36 ncı birleşiminde, anılan Kanun ile Geri Gönderme Tezkeresi, Hükümeti temsilen Maliye Bakanı Kemal UNAKITAN ile Maliye Bakanlığı temsilcileri ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Cumhurbaşkanlığı Geri Gönderme Tezkeresinde;

- 4840 sayılı Kanun'un 2 inci maddesiyle değiştirilen 4811 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan "1 ay" ibaresinin "20 gün" olarak değiştirilmesiyle; 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu'na göre 31.03.2003 gününe kadar vergi dairesi kayıtlarına giren vergi inceleme raporları ile takdir komisyonları raporları üzerinden işlem yapılacak iken, bu sürenin 20.03.2003 gününe çekilerek, 21.03.2003 - 31.03.2003 günlerinde vergi dairesi kayıtlarına giren rapor ve kararların geçersiz sayılacağı, böylece bu süre içinde sonuçlanan ve bu sonuca göre noksan bildirimde bulundukları ortaya çıkan vergi mükelleflerinin, rapor ve kararlardaki vergi farklarını ödemekten kurtarıldığı,

- Yapılan bu düzenlemeyle 21- 31 Mart 2003 günlerinde vergi dairesi kayıtlarına giren belli vergi mükelleflerinin lehine bir düzenleme yapıldığı, hiçbir hukuksal gereklilik yokken yapılan bu değişikliğin hukuksal temelden yoksun bulunduğu ve kamu yararı amacıyla bağdaşmadığı,

- Vergi inceleme süresinin,öngörülen süre dolduktan ve vergi bildirimlerinde yer verilen matrahlardaki düşüklük somut biçimde saptandıktan sonra geriye dönük olarak yapılan bu değişiklikle kimi kişi yada kuruluşların daha az vergi ödemelerine olanak sağlayacak bir şekilde kısaltılmasının hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı ve devlete güven duygusunun zedeleneceği,

- Ayrıca, Vergi Barışı Kanunu'nun amacı vergi tahsilatını artırarak Hazinenin nakit gereksinimini karşılamak olduğu, yapılan değişiklikle vergi inceleme süresinin kısaltılması sonucu gelir azaltıcı bir etki ortaya çıkacağı ve Vergi Barışı Kanunu'nun amacıyla çeliştiği,

Şeklindeki değerlendirmeler sonucunda, 4840 sayılı Kanun'un 2 inci ve bu maddeyle bağlantısı nedeniyle 3 üncü maddesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce bir kez daha görüşülmesi için, Anayasanın 89 ve 104 üncü maddeleri uyarınca iade edilmiştir.

Komisyonumuzda, Kanun'un sadece Cumhurbaşkanı tarafından geri gönderilen 2 ve 3 üncü maddelerinin görüşülmesine ilişkin bir önergenin kabulü üzerine anılan maddeler ve Geri Gönderme Tezkeresi' nin tümü üzerinde yapılan görüşmeler sonucunda; Kanunun 2 nci maddesi; hukuken tekemmül etmiş işlemlerin geriye dönük olarak yok sayılması sonucunu doğurduğu anlaşıldığından oyçokluğu ile metinden çıkarılmış, 3 üncü maddesi ise 2 nci madde olarak aynen kabul edilmiş ve Kanunun başlığı da buna göre yeniden düzenlenmiştir.

Raporumuz Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Sait Açba	M. Altan Karapaşaoğlu	Sabahattin Yıldız
Afyon	Bursa	Muş
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Sekmen	Mahmut Göksu	Mehmet Melik Özmen
İstanbul	Adıyaman	Ağrı
Üye	Üye	Üye
Ruhi Açıkgöz	Bülent Gedikli	Mehmet Zekai Özcan
Aksaray	Ankara	Ankara
Üye	Üye	Üye
Osman Kaptan	Mehmet Mesut Özakcan	Ali Osman Sali
Antalya	Aydın	Balıkesir
Üye	Üye	Üye
Ali Kemal Deveciler	Aziz Akgül	Ömer Abuşoğlu
Balıkesir	Diyarbakır	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Nurettin Canikli	M. Emin Murat Bilgiç	Nazım Ekren
Giresun	Isparta	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Alaattin Büyükkaya	Birgen Keleş	Ali Kemal Kumkumoğlu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Ali Topuz	M. Mustafa Açıkalın	Kıvılcım Kemal Anadol
İstanbul	İstanbul	İzmir
Üye	Üye	Üye
Hakkı Akalın	Mehmet Ceylan	Y. Selahattin Beyribey
İzmir	Karabük	Kars
Üye	Üye	Üye
Taner Yıldız	Mustafa Ünaldı	Ali Er
Kayseri	Konya	Mersin
Üye	Üye	Üye
Gürol Ergin	Kazım Türkmen	Erol Aslan Cebeci
Muğla	Ordu	Sakarya
Üye	Üye	Üye
Musa Uzunkaya	Enis Tütüncü	Mehmet Akif Hamzaçebi
Samsun	Tekirdağ	Trabzon
	Üye
	Mustafa Zeydan
	Hakkâri

ANAYASANIN 89 UNCU MADDESİ

GEREĞİNCE CUMHURBAŞKANINCA BİR

DAHA GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE GERİ

GÖNDERİLEN KANUN

4811 SAYILI VERGİ BARIŞI KANUNU-NUN BAZI MADDELERİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

Kanun No. 4840 Kabul Tarihi : 4.4.2004

MADDE 1. - 25.2.2003 tarihli ve 4811 sayılı Vergi Barışı Kanununun 7 nci maddesine aşağıdaki (14) numaralı fıkra eklenmiştir.

14. Bu maddede yer alan asgarî matrah artırımı tutarları, 27.2.2003 tarihinden itibaren uygulanmak üzere adi ortaklıkların gerçek kişi ortakları ile kalkınmada öncelikli yörelerde mükellefiyet kaydı bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için % 50 oranında, diğer illerde ise % 25 oranında indirilerek uygulanır.

MADDE 2. - Vergi Barışı Kanununun 10 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan “1 ay” ibaresi “20 gün” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 3. - Bu Kanun 27.2.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

4811 SAYILI VERGİ BARIŞI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA

KANUN

MADDE 2. - Kanunun 3 üncü maddesi 2 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.