TÜRKİYE CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ İLE MOLDOVA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ARASINDA HAVA
TAŞIMACILIĞI ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ
UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR
KANUN
|
Kanun No. 5064 |
|
Kabul Tarihi : 14.1.2004 |
MADDE 1. - 3 Haziran
1994 tarihinde Kişinev'de imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile
Moldova Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Hava Taşımacılığı Anlaşması"nın
onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
MOLDOVA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ARASINDA
HAVA TAŞIMACILIĞI ANLAŞMASI
Bundan böyle işbu metin
içinde Âkit Taraflar olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve
Moldova Cumhuriyeti Hükümetinin her ikisi de 7 Aralık 1944 yılında Şikago'da
imzaya açılmış olan Uluslararası Hava Seferleri Transit Anlaşması ve
Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesinin tarafları olarak, ülkeleri arasında
ve ötesinde hava seferleri kurmak amacıyla bir anlaşma yapmak arzusuyla;
Aşağıdaki maddelerde
anlaşmışlardır :
MADDE 1
TANIMLAR
1. Bu Anlaşma bakımından,
aksine hüküm bulunmadıkça:
a) "Sözleşme"
terimi 7 Aralık 1944 yılında Şikago'da imzaya açılan Uluslararası Sivil
Havacılık Sözleşmesini ve her iki Âkit Tarafça kabul edilmiş olan Sözleşmenin 90
ıncı maddesine göre çıkarılan Ekler ile 90 ve 94 üncü maddelere göre Sözleşme
ve Eklerinde yapılan herhangi bir değişiklik anlamını taşır.
b) Türkiye Cumhuriyeti
bakımından "havacılık makamları" terimi Ulaştırma Bakanı ve bu Bakan
tarafından ifa edilen herhangi bir görevi yerine getirmek için yetkilendirilmiş
herhangi bir kişi veya organı; Moldova Cumhuriyeti bakımından, Ulaştırma Bakanı
ve bu Bakan tarafından ifa edilen herhangi bir görevi yerine getirmek için
yetkilendirilmiş herhangi bir kişi veya organı,
c) "Tayin edilen
havayolu" terimi bu Anlaşmanın 3 üncü maddesine uygun olarak tayin edilmiş
ve yetkilendirilmiş bulunan havayolunu ifade eder.
d) "Ülke" veya
"Toprak" terimi Sözleşmenin 2 nci maddesinde belirtilmiş olan anlamı
haizdir.
e) "Hava Seferleri",
"Uluslararası Hava Seferi", "Havayolu İşletmesi" ve
"Teknik İniş" terimleri, Sözleşmenin 96 ncı maddesinde belirtilmiş
anlamları taşır.
f) "Kapasite"
terimi aşağıda belirtilen anlamları taşır;
- Uçak ile ilgili olarak, bir
uçuş hattının tamamında veya bir kısmında uçağın yolcu, yük ve posta için
yararlanılabilen hacmidir.
- Belirtilen bir hava
seferiyle ilgili olarak, belli bir zaman zarfında hattın tamamı veya bir
kısmında işleyen uçağın bu seferler için kullanılan kapasitesi ile sefer
sayısının çarpımıdır.
g) "Trafik" terimi
yolcu, bagaj, yük ve posta demektir.
h)"Ücret tarifesi"
terimi yolcu, bagaj veya yük (posta hariç) taşınması için, alınacak fiyatları
ifade eder; bu fiyatlara bu taşıma ile birlikte sağlanacak önemli ek menfaatler
ve kişilerin taşınması için bilet satışları veya yük taşınması için buna benzer
muamele üzerinden ödenecek komisyonlar da dahildir. Taşıma fiyatı veya komisyon
ödenmesine ilişkin uygulamayı düzenleyen şartları da kapsar.
2. İşbu Anlaşmanın Ek(ler)i
Anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturur.
MADDE 2
TRAFİK HAKLARI
1. Her bir Âkit Taraf
diğerine, bu Anlaşmanın I. Ekinde belirtilen hatlarda tarifeli uluslararası
hava seferleri kurması amacıyla, bu Anlaşmada belirtilen hakları tanır. Bu
seferlere ve hatlara bundan böyle sırasıyla "mutabık kalınan
seferler" ve "belirtilen
hatlar" denecektir. Her bir Âkit Tarafça tayin olunan havayolları,
belirtilen bir hatta mutabık kalınan bir seferi işletirken, aşağıdaki haklara sahip
olacaklardır.
a) Diğer Âkit Tarafın ülkesi
üzerinden inmeksizin uçmak;
b) Sözkonusu ülke içerisinde
teknik iniş yapmak;
c) Yolcu, yük ve posta
şeklindeki uluslararası trafiği bırakmak ve almak amacıyla, sözkonusu ülke
içerisinde, o hat için bu Anlaşmanın I. Ekinde belirtilen noktalara iniş
yapmak.
2. Bu maddenin 1 inci
fıkrasındaki hiçbir husus, bir Âkit Tarafın havayolu işletmelerine, diğer Âkit
Taraf ülkesinde bu diğer tarafın ülkesindeki bir noktaya ücret veya kira
karşılığı taşınmak üzere yolcu, yük ve posta almak hakkını verdiği şeklinde
anlaşılamaz.
MADDE 3
İŞLETME YETKİLERİ
1. Her bir Âkit Taraf, diğer
Âkit Tarafa, belirtilen hatlarda mutabık kalınan seferleri işletmesi amacıyla
bir havayolu işletmesini ve/veya işletmelerini tayin ettiğini, yazılı olarak
bildirmek hakkına sahip olacaktır.
2. Diğer Âkit Taraf bir tayin
bildirimi aldığında, bu maddenin 3 üncü ve 4 üncü fıkraları hükümlerine tabi
olarak, tayin edilen havayolu işletmesine ilgili işletme yetkilerini gecikmeden
tanıyacaktır.
3. Âkit Taraflardan birinin
yetkili havacılık makamları, öteki Tarafın tayin ettiği havayolu işletmesinden,
uluslararası hava seferlerinin işletilmesinde bu makamların normal ve makul
şekilde uyguladıkları kanun ve yönetmeliklerde emredilen şartları yerine
getirebilecek vasıfları haiz bulunduğu hususunda, kendilerini tatmin etmesini
isteyebilir.
4. Âkit Taraflardan her biri,
tayin edilmiş bir havayolu işletmesinin esas mülkiyetinin ve etkili kontrolunun
bu havayolu işletmesini tayin eden Âkit Tarafın veya uyruklarının elinde
bulunduğuna kanaat getirmediği hallerde, bu maddenin 2 nci fıkrasında sözü
edilen işletme yetkilerini tanımayı reddedebilir, veya bu havayolu işletmesinin
bu Anlaşmasının 2 nci maddesinde belirtilen haklarının kullanılmasına gerekli
gördüğü kayıtları koyabilir.
5. Bir havayolu işletmesi
tayin edilip kendisine yetki verildiğinde, bu Anlaşmanın 10 uncu ve 13 üncü
madde hükümlerine göre oluşturulan bir ücret ve uçuş tarifesinin ve üzerinde
anlaşmaya varılan bir kapasitenin mevcut olması şartıyla, bu seferleri
işletmeye herhangi bir tarihte başlayabilir.
6. Mutabık kalınan seferlerde
uçak işletilmesi ve yolcu, yük ve posta taşınmasına ilişkin teknik ve ticari
konular, yani tarifeler, uçuş sıklığı (frekansı) uçak tipleri Âkit Tarafların
havacılık makamlarının onayına sunulacaktır.
MADDE 4
İŞLETME YETKİLERİNİN İPTALİ
VE ASKIYA ALINMASI
1. Âkit Taraflardan her biri,
aşağıdaki hallerde, öteki Âkit Tarafça tayin edilen bir havayolu işletmesine
verilmiş bulunan işletme yetkisini geri almak veya bu Anlaşmanın 2 nci
maddesinde belirtilen hakların kullanılmasını durdurmak veya bu hakların
kullanılmasına gerekli gördüğü kayıtları koymak hakkına sahip olacaktır :
a) O havayolu işletmesinin
esas mülkiyetinin veya fiili kontrolünün havayolunu tayin eden Âkit Tarafın
veya uyruklarının elinde bulunduğuna dair kanaat getirmemesi, veya
b) O havayolu işletmesinin bu
hakları tanıyan Âkit Tarafın kanun ve yönetmeliklerine uymaması, veya
c) Havayolu işletmesinin
başka bir şekilde bu Anlaşmada belirtilen şartlara uygun olarak işletme
yapmaması,
hallerinde.
2. Bu maddenin 1 inci
fıkrasında belirtilen ve hakların geri alınması, tatbikatının durdurulması veya
kayıtlar konulması hususlarında derhal bir işlem yapılması, kanun ve
yönetmeliklerin daha fazla ihlal edilmesinin önlenmesi için şart değilse, böyle
bir hak ancak öteki Âkit Tarafın havacılık makamları ile istişareden sonra
kullanılacaktır. Bu istişareler, bu yoldaki ihbarın alınmasından itibaren 30
gün içinde yapılacaktır.
MADDE 5
GİRİŞ VE ÇIKIŞ İZNİ KANUNLARI
VE YÖNETMELİKLERİ
1. Bir Âkit Tarafın,
uluslararası hava seyrüseferi yapan uçakların ülkeye giriş, kalkış ve çıkışları
veya bu uçakların topraklarında kalış süresi içinde işletimi ve seyrüseferi ile
ilgili kanunlar ve yönetmelikler, milliyet farkı gözetmeksizin her iki Âkit
Tarafın uçaklarına uygulanabilecektir; ve bu kanunlar ve yönetmelikler o
tarafın toprakları içindeyken veya ayrılırken yahut girerken böyle bir uçak
tarafından uyulmuş olacaktır.
2. Bir Âkit Tarafın, uçakta
taşınan yolcu, mürettebat, kargo ve postanın ülkeye kabulü, ülkede kalışı veya
ülkeden ayrılışına ilişkin yasa ve yönetmeliklerine, örneğin gümrük giriş
çıkışı, göç, pasaport ve sağlık kontrolü ile ilgili yönetmelikleri, o yolcu,
mürettebat, kargo ve posta tarafından veya onlar adına, o Tarafın topraklarına
girişte, topraklarından çıkışta ve toprakları içinde iken uyulmuş olacaktır.
3. Tesisleri ve teknik
kolaylıkları ve hizmetleri dahil her hava limanının kullanılması ile ilgili
ücretler ve diğer harçlar ve hava seyrüsefer tesislerinin, haberleşme
tesislerinin ve hizmetlerinin kullanım ücretleri benzer uluslararası hava
seferleri yapan başka Devletlerin tayin edilmiş havayolu işletmelerince
ödenenlerden daha yüksek tutulmayacaktır.
MADDE 6
GÜMRÜKTEN VE DİĞER
RESİMLERDEN VE VERGİLERDEN MUAFİYET
1. Âkit Taraflardan
herbirinin tayin edilen havayolu işletmeleri tarafından uluslararası seferlerde
işletilen uçaklar ve bu uçaklarda bulunan mutat donatım, akaryakıt ve yağlama
yağları ve (yiyecek, içecek ve tütün dahil) uçak levazımatı da, öteki Âkit
Taraf ülkesine varışta, tekrar yurt dışına çıkarılıncaya kadar uçakta kalmak
veya öteki Âkit Taraf ülkesi üzerindeki uçuşun bir kısmında kullanılmak
kaydıyla, bütün gümrük vergileri, muayene ücretleri ve diğer rüsum ve
vergilerden bağışık tutulacaktır.
2. Aşağıdakiler de yapılan
hizmetler karşılığı alınacak ücretler hariç aynı rüsum ve vergilerden bağışık
tutulacaktır;
a) Âkit Taraflardan birinin
ülkesinde, bu taraf yetkili makamlarınca tespit edilen miktarları aşmamak ve
öteki Âkit Tarafın tayin edilen havayolu işletmesinin uluslararası bir
seferinde çalıştırılan uçaklarında kullanılmak üzere uçağa alınan uçak
levazımatı;
b) Âkit Taraflardan birinin
ülkesine, öteki Âkit Tarafın tayin edilen havayolu işletmesinin uluslararası
seferlerinde kullanılan uçakların bakım ve onarımı için sokulan yedek parçalar;
c) Uçağa alındığı Âkit Taraf
ülkesi üzerinde yapılacak uçuşun bir kısmında kullanılacak bile olsa, öteki
Âkit Tarafın tayin edilen havayolu işletmesi tarafından uluslararası seferlerde
istenilen uçakların ikmaline ayrılmış olan akaryakıt ve yağlama yağları.
Yukarıdaki (a), (b) ve (c)
tali fıkralarda sözü edilen maddelerin gümrük nezaret ve kontrolü altında
tutulması gerekebilir.
MADDE 7
NORMAL HAVACILIK TEÇHİZATI
İLE TÜKETİM MADDELERİNİN DEPOLANMASI
Âkit Taraflardan birinin
tayin edilen havayolu şirketinin uçaklarında bulundurulan malzeme ve tüketim
maddeleri gibi normal olarak uçakta taşınan teçhizat da öteki Âkit Taraf
ülkesinde, ancak o ülkenin gümrük makamlarının müsaadesi ile boşaltılabilir.
Böyle bir durumda, bunlar tekrar yurt dışına götürülünceye veya başka bir
şekilde gümrük yönetmeliklerine göre elden çıkarılıncaya kadar sözü edilen
yetkili makamların nezaretinde bulundurulabilir.
MADDE 8
DİREKT TRANSİT TRAFİĞİ
Âkit Taraflardan birinin
ülkesinden direkt transit geçen ve bu amaç için ayrılmış bulunan havalimanı
bölgesinden ayrılmayan yolcu, bagaj ve yükler şiddet, hava korsanlığı ve
kontrole tabi uyuşturucu maddelerin kaçırılmasına karşı güvenlik tedbirleri
konusu dışında basitleştirilmiş bir kontrolden daha fazlasına tabi
tutulmayacaklardır. Direkt transit geçen bagaj ve yükler gümrük vergileri ve
diğer harçlardan bağışık tutulacaklardır.
MADDE 9
MALÎ HÜKÜMLER
1. Tayin edilen her havayolu
işletmesi, acentası vasıtasıyla veya direkt olarak diğer Âkit Tarafın takdirine
göre o ülkede hava taşımacılığı belgesi satış hakkına sahip olacaktır. Bu
havayolu şirketleri, bu belgeleri satma hakkına sahip olacak ve herkes bu
belgeleri serbestçe satın alabilecektir.
2. Tayin edilen her havayolu
şirketi, posta, kargo ve yolcu taşınmasıyla ilgili yapılan harcamalar
düşüldükten sonra kalan gelir fazlalığını, resmî döviz kuru üzerinden, talep
halinde, çevirme ve ülkesine transfer etme hakkına sahip olacaktır. Âkit
Devletler arasındaki ödeme anlaşmasının bu konuda uygun hükümler içermemesi
halinde, yukarıda bahsedilen transfer, millî kanunlara ve ilgili kambiyo
yönetmeliklerine uygun olarak konvertibl dövizlerle yapılacak ve tayin edilen
havayolu işletmelerinden herbirinin öbür Âkit Tarafın ülkesinde yerli para
karşılığında satış yapma hakkına sahip olacaktır.
MADDE 10
KAPASİTE HÜKÜMLERİ
1. Her iki Âkit Tarafın
havayolu işletmelerine, kendi ülkeleri arasında belirtilen hatlarda, mutabık
kalınan seferleri işletmeleri için adil ve eşit imkân sağlanacaktır.
2. Mutabık kalınan seferlerin
işletilmesinde, her Âkit Tarafın tayin edilen havayolu şirketi, diğer Âkit
Tarafın tayin edilen havayolu şirketinin çıkarlarını dikkate alacak, öyle ki
aynı hatların tamamı veya bir kısmı üzerinde bu sonuncusunun sağladığı
seferleri haksız olarak etkilemiş olmasın.
3. Âkit Tarafların tayin
edilmiş havayolu şirketlerinin sağladıkları mutabık kalınan seferler belirtilen
hatlar üzerinde halkın taşıma ihtiyaçları ile yakından ilgili olacak ve
havayolu şirketlerini tayin etmiş Âkit Devlet ülkesinde başlayan veya oraya
yönelik trafiğin mevcut ve makul olarak beklenen taşıma ihtiyaçlarını makul bir
yük faktörü ile karşılayacak bir kapasiteyi sağlamak asıl amaçları olacaktır.
4. Her iki Âkit Tarafın tayin
edilmiş havayollarının mutabık kalınan seferleri işletmeleri koşuluyla, onlar,
belirtilmiş hatlarda yapılacak seferlerin kapasitesi ve sıklığı üzerinde
anlaşacaklardır. Sıklık ve kapasite her iki Âkit Tarafın havacılık makamlarının
onayına bağlı olacaktır. Bu kapasite, trafik talebine göre her iki Âkit Taraf
havacılık makamlarının onayına tabi olarak zaman zaman ayarlanacaktır.
5. Geçici bir nitelikteki
umulmadık yolcu talebini karşılamak için, tayin edilmiş olan havayolları, bu
maddenin hükümlerine rağmen, aralarında yolcu talebini karşılamak için gereken
bu tip geçici artışlar hususunda anlaşabilir. Bu tip her kapasite artışı onay
için Âkit Tarafların havacılık makamlarına gecikmeksizin bildirilecektir.
6. Âkit Taraflardan birinin
tayin edilmiş havayollarının belirtilmiş hat boyunca, üçüncü ülkelerdeki
noktalarda faaliyet göstermekte olduğu durumlarda, yukarıdaki 3 ve 4 üncü fıkralara
uygun olarak belirlenmiş olan kapasiteye ek bir kapasite Âkit Tarafların
havacılık makamları arasındaki anlaşmaya bağlı olarak sözkonusu havayolları
tarafından uygulanabilir.
MADDE 11
TEMSİL ETME
Her Âkit Taraf diğer Âkit
Tarafın tayin edilmiş havayollarına, mutabık kalınmış seferlerin
gerçekleştirilmesi için kendi ülkesine bu tip seferlerin iş hacminin
gerektirdiği teknik ve ticarî personeli getirme ve bulundurma hakkını
verecektir. Yukarıda bahsi geçen personel, bu Âkit Tarafın ülkesine giriş müsaadesi
ve kalma müddeti ile ilgili mevzuatına tabi olacaktır.
MADDE 12
HAVACILIK GÜVENLİĞİ
1. Âkit Taraflar,
uluslararası hukuka göre mevcut hak ve yükümlülüklerine uygun olarak, sivil
havacılık güvenliğinin yasadışı müdahalelere karşı korunması amacıyla birbirlerine
karşı üstlendikleri yükümlülüğün, bu Anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını teşkil
ettiğini teyid ederler. Âkit Taraflar, uluslararası hukuka göre mevcut
haklarının ve yükümlülüklerinin genel niteliklerini kısıtlamaksızın, özellikle
14 Eylül 1963 tarihli Uçaklarda İşlenen Suçlar ve Diğer Cürümlerle İlgili Tokyo
Sözleşmesi, 16 Aralık 1970 tarihli Uçakların Yasa-dışı Yollarla Ele
Geçirilmesinin Önlenmesine İlişkin Lahey Sözleşmesi, 23 Eylül 1971 tarihli
Sivil Havacılık Güvenliğine Karşı İşlenen Suçların Önlenmesine İlişkin Montreal
Sözleşmesi hükümlerine uygun hareket edeceklerdir.
2. Âkit Taraflar, sivil
uçakların yasa-dışı yollarla ele geçirilmesini önlemek, bu uçakların,
yolcularının ve mürettebatının, havaalanlarının ve hava seyrüsefer tesislerinin
emniyetine karşı diğer yasa-dışı eylemleri ve sivil havacılığın güvenliğine
ilişkin her türlü tehdidi bertaraf etmek üzere, talep halinde birbirlerine
gerekli her türlü yardımda bulunacaklardır.
3. Âkit Taraflar karşılıklı
ilişkilerinde, Âkit Taraflara uygulanabilir olduğu ölçüde, Uluslararası Sivil
Havacılık Teşkilatı tarafından Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesine ek
olarak kabul edilen havacılık güvenliği hükümlerine uygun olarak hareket
edeceklerdir. Taraflar, kendi tescilindeki uçak işletmelerinin veya işyeri
merkezi ülkelerinde bulunan veya ülkelerinde sürekli mukim olan uçak
işletmecilerinin ve ülkelerindeki havaalanı işletmecilerinin sözkonusu
havacılık güvenliği hükümlerine uygun hareket etmelerini isteyeceklerdir.
4. Âkit Taraflardan her biri,
sözkonusu uçak işletmecilerinin diğer Âkit Tarafın ülkesine giriş için, bu
ülkeden çıkış için veya bu ülkede kalınan süre zarfında diğer Âkit Tarafça,
yukarıdaki 3 üncü fıkrada atıf yapılan havacılık güvenliği hükümlerine
uymalarının istenebileceği hususunda mutabıktır.
5. Âkit Taraflardan her biri,
kendi ülkesinde uçakların güvenliğinin sağlanması, yolcuların, mürettebatın, el
bagajlarının, genel bagajın, kargo ve uçak levazımatının yükleme ve boşaltma
öncesinde ve sırasında kontrolü amacıyla yeterli tedbirlerin alınmasını ve
etkin şekilde uygulanmasını
sağlayacaktır. Âkit Taraflardan her biri, bir tehdidin bertaraf edilmesi
amacıyla diğer Âkit Tarafın makul özel güvenlik tedbirleri alınması yolunda
yapacağı herhangi bir talebi olumlu şekilde dikkate alacaktır.
6. Sivil uçakların yasa-dışı
yollarla ele geçirilmesi olayı veya bu doğrultuda bir tehdidin vuku bulması
veya uçaklara, uçak yolcularına ve mürettebatına, havaalanlarına veya hava
seyrüsefer tesislerine yönelik diğer yasa-dışı müdahalelerin meydana gelmesi
halinde Âkit Taraflar, haberleşmede ve bu tür bir olayın veya olay tehdidinin
süratli ve güvenli biçimde sona erdirilmesini amaçlayan diğer uygun tedbirlerin
alınmasında kolaylık sağlayarak birbirlerine yardımcı olacaklardır.
7. Bu maddenin havacılık
güvenliğine ilişkin hükümlerinin uygulanmasında Âkit Taraflardan biri için
sorunlar ortaya çıkması halinde, Âkit Taraflardan her birinin yetkili havacılık
makamı diğer Âkit Tarafın yetkili havacılık makamından ivedi istişare talebinde
bulunabilecektir.
MADDE 13
TARİFELERİN BELİRLENMESİ
1. Âkit Taraflar havayolu
işletmeleri tarafından diğer Âkit Tarafın ülkesine veya ülkesinden yapılacak
taşımalar için konulacak ücret tarifeleri, işletme maliyeti, makul bir kâr ve
diğer havayolu işletmelerinin tarifeleri gibi tüm ilgili faktörler gözönünde
tutularak makul düzeylerde saptanacaktır.
2. İşbu Anlaşmanın 1 inci
maddesinde ve işbu maddenin 1 inci fıkrasında anılan tarifeler üzerinde,
mümkünse, hattın tamamı veya bir kısmı üzerinde işletmecilik yapan diğer havayolu
Şirketlerine danışıldıktan sonra her iki Âkit Tarafın tayin edilmiş havayolu
şirketleri arasında anlaşmaya varılacak ve böyle bir anlaşmaya varılması için,
mümkün olduğunda, uluslararası Hava Ulaştırma Birliğinin (IATA) tarifelerin
yapılmasına ilişkin usulleri kullanılacaktır.
3. Bu suretle üzerinde
mutabık kalınan ücret tarifeleri, yürürlüğe girmesi teklif edilen tarihten en
az altmış (60) gün önce tarafların Sivil Havacılık makamlarının onayına
sunulacaktır. Özel durumlarda bu süre, sözü geçen makamların mutabakatı ile
azaltılabilir.
4. Böyle bir onay açıkça
verilebilir. Eğer Tarafların sivil havacılık makamlarından hiçbiri, işbu
maddenin 3 üncü fıkra hükümlerine göre sunulmuş bulunan ücret tarifelerine
sunuş tarihinden itibaren otuz (30) gün içinde itirazlarını bildirmezse, ücret
tarifeleri tasvip edilmiş telakki olunur. 3 üncü fıkra hükümlerine göre sunuş
müddetinin kısaltılmış olması halinde, Sivil havacılık makamları itiraz
müddetinin otuz (30) günden daha az olmasında mutabık kalabilirler.
5. Eğer bir ücret tarifesi
üzerinde bu maddenin 2 nci fıkra hükümlerine göre anlaşma olmazsa veya bir
taraf Sivil Havacılık Makamlarının diğer taraf Sivil Havacılık Makamlarına 2
nci fıkra hükümlerine göre üzerinde anlaşılmış bulunan bir tarifeye itirazını
beyan etmesi halinde, iki taraf Sivil Havacılık Makamları ücret tarifesini
karşılıklı anlaşma ile tesbit etmeye çalışacaklardır.
6. Eğer Sivil Havacılık
Makamları bu maddenin 3 üncü fıkra hükümlerine göre kendilerine sunulmuş ücret
tarifeleri üzerinde veya 5 inci fıkra hükümlerine göre herhangi bir ücret
tarifesinin tespiti üzerinde anlaşamazlar ise, anlaşmazlık bu Anlaşmanın 19
uncu maddesi hükümleri çerçevesinde hal şekline bağlanacaktır.
7. Bu madde hükümlerine göre
tespit edilmiş bir ücret tarifesi, yenisi yapılıncaya kadar yürürlükte
kalacaktır. Yine de, bir ücret tarifesi bu fıkra hükümlerine göre, sona eriş
tarihinden itibaren oniki (12) aydan fazla temdit edilemeyecektir.
MADDE 14
BİLGİ VE İSTATİSTİK
Herhangi bir Âkit Tarafın
havacılık makamları diğer Âkit Tarafın havacılık makamlarına, birinci Âkit
Tarafın tayin edilmiş havayolları işletmelerince mutabık kalınan seferlerde
sağlanan kapasitenin gözden geçirilmesi için, makul olarak gerekli
görülebilecek periyodik yahut diğer istatistikî raporları, talepleri üzerine
temin edeceklerdir. Bu raporlar bu havayollarının mutabık kalınan seferlerde
taşımış oldukları yolcu ve yük miktarını ve bu yolcu ve yük trafiğinin
başlangıç ve varış noktalarını belirlemek için gerekli tüm bilgileri
içerecektir.
MADDE 15
İSTİŞARE
Yakın bir işbirliği ruhu
içerisinde, Âkit Tarafların havacılık makamları bu Anlaşma ve Ekleri
hükümlerinin uygulanmasını ve bunlara tatmin edici uyum sağlamak amacıyla zaman
zaman birbirlerine danışacaklardır.
MADDE 16
DEĞİŞİKLİKLER
1. Eğer Âkit Taraflardan
herhangi birisi bu Anlaşmanın herhangi bir maddesinin değiştirilmesini arzuya
şayan bulursa, diğer Âkit Tarafla istişarede bulunmak isteyebilir. Yetkili
Havacılık Makamları arasında ve müzakere veya yazışma yolu ile yapılabilecek
olan böyle bir istişare, talep tarihinden itibaren altmış (60) günlük süre
içerisinde başlayacaktır. Bu suretle mutabakata varılmış değişiklikler
diplomatik nota teatisi ile teyit edildiği zaman yürürlüğe girecektir.
2. Anlaşma Ek(ler) inde
yapılacak değişiklikler Âkit Tarafların havacılık makamlarının kendi aralarında
doğrudan doğruya mutabakata varmalarıyla gerçekleştirilebilir.
MADDE 17
ÇOK TARAFLI ANLAŞMALARA UYMA
Bu Anlaşma ve Ekleri Âkit
Taraflar için bağlayıcı olabilecek herhangi bir çoktaraflı Uluslararası
sözleşmeye uyabilecek şekilde değiştirilecektir.
MADDE 18
SONA ERME
Âkit Taraflardan her biri, bu
Anlaşmaya son vermek kararında olduğunu her zaman öteki Âkit Tarafa ihbar
edebilir; bu ihbar aynı zamanda Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatına da
ulaştırılacaktır. Bu durumda, son verme ihbarnameleri karşılıklı mutabakatla bu
süre bitiminden önce geri alınmış bulunmadıkça, Anlaşma, ihbarnamenin öteki
Âkit Tarafça alınış tarihinden sonraki oniki (12) ay içinde sona erecektir.
Öteki Âkit Tarafça ihbarnamenin alındığı teyid edilmezse, Uluslararası Sivil
Havacılık Teşkilatının ihbarnameyi aldığı tarihten ondört (14) gün sonra
alınmış sayılacaktır.
MADDE 19
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ
1. Âkit Taraflar arasında bu
Anlaşma ve Eklerinin yorumlanması veya uygulanması ile ilgili bir uyuşmazlık
çıkarsa, Âkit Taraflar bu uyuşmazlığı önce kendi aralarında müzakere yoluyla
halletmeye çalışacaklardır.
2. Âkit Taraflar, müzakere
yoluyla bir anlaşmaya varamadıkları takdirde, uyuşmazlığı karara bağlanması
için bir hükmi şahıs veya teşekküle verme veya Âkit Tarafların her birinin
tayin edeceği birer hakem ve böylece seçilen iki hakemin tayin edeceği bir
üçüncü hakemden kurulu 3 kişilik bir hakem heyetine sunma hususunda mutabık
kalabilirler. Âkit Taraflardan her biri, taraflardan birinin ötekinden uyuşmazlığın
tahkimini isteyen bir ihbarı diplomatik yoldan aldığı tarihten itibaren altmış
(60) gün içinde bir hakem tayin edecek ve üçüncü hakem de bundan sonraki altmış
(60) günlük bir süre içinde seçilecektir. Âkit Taraflardan herhangi biri
verilen süre içerisinde bir hakem tayin edemezse veya üçüncü hakem belirtilen
süre içinde seçilmezse, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı Başkanından
durumun gereğine göre, bir veya daha fazla hakemi tayin etmesini Âkit
Taraflardan herhangi biri isteyebilir bu durumda üçüncü hakem üçüncü bir
devletin uyruğu olacak ve hakem heyetinin başkanlığını yapacaktır.
3. Âkit Taraflar, bu maddenin
2 nci fıkrasına göre verilecek herhangi bir karara uymayı taahhüt ederler.
4. Eğer Âkit Taraflardan
herhangi birisi yahut herbir Âkit Tarafça tayin edilmiş olan havayolları bu
maddenin 2 nci fıkrasına göre alınmış karara uymazsa ve uymadığı sürece, diğer
Âkit Taraf kusurlu olan Âkit Tarafa bu Anlaşmaya göre vermiş olduğu hak veya
ayrıcalıkları sınırlayabilir, askıya alabilir veya iptal edebilir.
5. Herbir Âkit Taraf tayin
etmiş olduğu hakemin giderlerini karşılayacaktır. Hakem Heyetinin geriye kalan
masrafları Âkit Taraflarca eşit olarak paylaşılacaktır.
MADDE 20
BAŞLIKLAR
Madde başlıkları bu Anlaşmaya
sadece müracaat ve kolaylık amacıyla konulmuştur ve hiçbir surette bu
Anlaşmanın amaç ve kapsamının sınırını çizmez, kısıtlamaz veya tarif etmez.
MADDE 21
TESCİL
Bu Anlaşma her iki Âkit
Tarafca Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı nezdinde tescil ettirilecektir.
MADDE 22
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ
Bu Anlaşma her Âkit Tarafın
hukuki gereklerin ifasından sonra, bu mealdeki sözlü Notalarının teati
edildikleri tarihte yürürlüğe girecektir.
Yukarıdakileri tasdiken
aşağıda imzaları bulunan ve Hükümetleri tarafından usulünce yetkilendirilmiş
olan temsilciler işbu Anlaşmayı imza etmişlerdir.
Kişinev'de 1994 yılı Haziran
ayının üçüncü gününde, iki nüsha olarak Türkçe, Romence ve İngilizce dilleri
üzerinden düzenlenmiş olup, bütün metinler eşit doğruluktadır. Uyuşmazlık
halinde İngilizce metin muteber olacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ MOLDOVA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA ADINA
Mehmet KÖSTEPEN Pavel
LEŞAN Ulaştırma Bakanı Sivil Havacılık Genel Müdürü
HAT ÇİZELGESİ
Kısım 1
Türkiye'nin tayin etmiş
olduğu havayolu işletmesi veya işletmeleri tarafından işletilecek hatlar:
Türkiye'deki noktalar -
Kişinev ve ters yönü
Kısım 2
Moldova'nın tayin etmiş
olduğu havayolu işletmesi veya işletmeleri tarafından işletilecek hatlar:
Moldova'daki noktalar -
İstanbul ve ters yönü