SİVİL HAVA ARAÇLARI ÜÇÜNCÜ ŞAHIS MALÎ MESULİYET
SİGORTASININ
TİCARÎ OLARAK TEMİN EDİLEMEYEN
KISMININ
DEVLET GARANTİSİ İLE KARŞILANMASI
HAKKINDA
KANUN
|
Kanun No. 4911 |
|
Kabul Tarihi : 26.6.2003 |
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun amacı, Türk Sivil Hava Aracı
Siciline kayıtlı hava araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara
bağlı risklere maruz kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararları
teminat altına alan sigortanın, uluslararası sivil havacılık ve havalimanı
otoritelerince yeterli görülen asgarî sınırının, uluslararası sigorta
piyasalarından ticarî olarak temin edilemeyen kısmının 31.12.2005 tarihine
kadar vuku bulacak olaylar için 6 ncı madde hükmü saklı kalmak üzere Devlet
garantisi verilmesi suretiyle karşılanmasını sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2.- Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen Devlet
garantisinin geçerli olduğu durumlara, Devlet garantisi verilen şahıslara,
Devlet garantisine ilişkin üst sınıra, süreye, istisnalara, bedele ve bu
bedelin yatırılacağı hesaba ilişkin usul ve esasları kapsar.
Tanımlar
MADDE 3.- Bu Kanunda geçen;
a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakanı,
b) Müsteşarlık: Hazine
Müsteşarlığını,
c) Terör eylemleri, savaş hali
ve bunlara bağlı riskler: Uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarında
verilen savaş teminatı kapsamında, sigorta edilen riskleri,
d) Üçüncü şahıs: Hava aracının
dışında bulunan şahısları,
e) Sivil hava araçları üçüncü
şahıs malî mesuliyet sigortası: Sivil hava aracının veya sivil hava aracından
düşen parçaların, üçüncü şahısların ölümüne, yaralanmasına ve mal veya
eşyalarının zarar görmesine sebebiyet vermesi hallerini teminat altına alan
sigortayı,
f) Yer hizmet kuruluşları: 2920
sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu hükümlerine uygun olarak havaalanlarında yer
hizmeti vermek üzere çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği
statüsündeki kuruluşları,
g) İkram kuruluşları: 2920
sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu hükümlerine uygun olarak havaalanlarında
ikram hizmeti vermek üzere çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği
statüsündeki kuruluşları,
h) Terminal işleticileri:
Havaalanlarındaki yolcu terminallerini işletmekten sorumlu kamu kurum ve
kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,
ı) Yerleşik servis
sağlayıcıları: Havaalanlarında havayolu taşıyıcılarına hizmet sunan kamu kurum
ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişileri,
j) Ücretli yolcu: Uluslararası
anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret
tarifesinde yer alan ücreti ödeyen yolcuyu,
k) Ücretsiz yolcu: Uluslararası
anlaşmalara istinaden geçerli bir bileti olan ve havayolu taşıyıcısının ücret
tarifesinde yer alan ücretten muaf olan yolcuyu,
l) Sub-charter: Uluslararası
anlaşmalara istinaden uçak, mürettebat, bakım ve sigorta kapsamında kısa süreli
olarak kiralanan uçakları,
m) Wet-lease: Kiraya verenin
işletme ruhsatı kapsamında işletilen hava aracının kira anlaşmasını,
n) Her bir olayda kullanılabilir
senelik toplam limit: Devlet garantisinin verilmeye başlandığı tarihten
itibaren bir yıl içinde meydana gelecek olaylar sonucu uğranılan toplam zarar
için verilen Devlet garantisinin her bir olay ve her bir yıl itibarıyla üst
sınırını,
o) Hesap: Hazine Müsteşarlığı
adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Sivil Hava
Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi Hesabını,
İfade eder.
Devlet garantisinin kapsamı
MADDE 4.- 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu kapsamında
işletme ruhsatına sahip ticarî hava taşıma işletmeleri adına işletilen ve
bunların işlettiği hava araçlarının iç ve dış hat seferlerini kapsayan tüm
uçuşlarının veya geçici süre ile yurt dışında sub-charter ve wet-lease olarak
uçuşuna müsaade edilen Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava araçlarının
Ulaştırma Bakanlığından onay alınmış olan bölgelerdeki tüm uçuşlarının ya da
Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında, yer hizmet
kuruluşları, ikram kuruluşları ve terminal işleticileri gibi yerleşik servis
sağlayıcılarının faaliyetleri de dahil olmak üzere havaalanı hizmetlerinin
kullanılması suretiyle gerçekleştirilen; terör eylemleri ile söz konusu hava
araçlarının ve yer hizmet kuruluşlarının maruz kalacağı savaş hali ve bunlara bağlı
riskler dolayısıyla üçüncü şahısların uğrayacağı zararlar Devlet garantisi
kapsamındadır.
Devlet garantisi kapsamında olup
da terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz kalan hava
aracının gövde hasarı, yolcu ve personelinin maruz kalacağı zararlar, üçüncü
şahısların uğradığı kâr kaybı ve kira kaybı zararları ile diğer dolaylı
zararlar ve Ulaştırma Bakanlığından yalnızca ön izin almış olan ticarî hava
taşıma işletmelerine ait hava araçlarının üçüncü şahıslara verdiği zararlar Devlet
garantisi kapsamı dışındadır. Ancak, yurt dışından tescile esas işlemlerin
yapılması için geçici tescil veya uçuşa elverişlilik belgeleri ile yurda
getirilen bir hava aracının sebep olabileceği zararlar, bahse konu seferi
kapsamak ve bir defaya mahsus olmak üzere Devlet garantisi kapsamındadır.
Devlet garantisinin üst sınırı
MADDE 5.- Devlet garantisinin her bir Türk ticarî hava
taşıma işletmesi ve Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilindeki havaalanlarında
yerleşik her bir servis sağlayıcısı için ayrı ayrı olmak üzere, her bir olayda
kullanılabilir senelik toplam limit esasına göre belirlenen üst sınırı 1.5
milyar ABD Dolarıdır. Bu sınırın, Devlet garantisinin verilmeye başlandığı
tarih itibarıyla bir yıl içinde herhangi bir zamanda aşılması halinde, aşan
kısım için Devlet garantisi verilmez.
Devlet garantisinin üst sınırını
aşmamak kaydıyla, Türk ticarî hava taşıma işletmelerinin ve Türkiye Cumhuriyeti
hudutları dahilindeki havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının her biri
için verilen Devlet garantisi, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle
Bakan tarafından belirlenir.
Devlet garantisinin durdurulması
MADDE 6.- Devlet garantisinin, terör eylemlerini, savaş
halini ve bunlara bağlı diğer riskleri teminat altına alan sigortanın ticarî
olarak temin edilebilir hale gelmesi durumunda veya gerekli görülen diğer
hallerde durdurulmasına ve durdurma sonrası tekrar başlatılmasına veya Devlet
garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Devlet garantisi bedeli
MADDE 7.- Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava
araçlarıyla ücretli ve ücretsiz olarak seyahat eden yolcuların ve
havaalanlarında yerleşik servis sağlayıcılarının ödeyeceği Devlet garantisi
bedeli, Ulaştırma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Bakan tarafından
belirlenir veya değiştirilebilir. Devlet garantisi bedeli, katma değer vergisi
hariç olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
6 ncı madde uyarınca Bakanlar
Kurulu tarafından Devlet garantisinin durdurulmasına veya Devlet garantisi
verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine karar verilmesi halinde Devlet garantisi
bedeli alınmaz.
Hesap
MADDE 8.- Türk Sivil Hava Aracı Siciline kayıtlı hava
araçlarının terör eylemlerine, savaş haline ve bunlara bağlı risklere maruz
kalmaları durumunda üçüncü şahısların uğrayacağı zararların teminat altına
alınması amacıyla, Müsteşarlık adına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
nezdinde Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Malî Mesuliyet Devlet Garantisi
Hesabı oluşturulmuştur. Devlet garantisi bedeli, ait olduğu ay sonundan
itibaren yirmibeş gün içinde bu Hesaba yatırılır. Söz konusu bedelin süresi
içinde yatırılmaması halinde Devlet garantisi durdurulur ve Hesaba yatırılmayan
Devlet garantisi bedeli, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Hesabın ita amiri Bakandır.
Hesaptan, risk transferi ve
gerekli görülen hizmetlerin alımı için ödeme yapılabilir.
Rizikonun gerçekleşmesi halinde
ihtiyaç duyulacak nakit, öncelikle söz konusu Hesapta bulunan tutardan, yeterli
olmaması halinde genel bütçeden karşılanır.
Devlet garantisi bedelinin
tahsil edilmesi, süresi içinde ve gerçeğe uygun olarak Hesaba yatırılıp
yatırılmadığının tespit edilmesi, Hesaptan yapılan ödemeler ve Hesapla ilgili
iş ve işlemlere ilişkin denetim Ulaştırma Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından
müştereken yapılır.
Hesap, Bakanlar Kurulunca Devlet
garantisi verilmesinden tümüyle vazgeçilmesine karar verilmesi halinde,
Bakanlar Kurulu kararı ile tasfiye edilir ve Hesapta kalan tutar genel bütçeye
gelir kaydedilir.
Yönetmelik
MADDE 9.- 8 inci madde uyarınca oluşturulan Hesabın
idaresi, Devlet garantisi bedelinin tahsil edilmesi, toplanan kaynakların
nemalandırılması, bu Kanun kapsamındaki ödemelerin yapılması, risk transferi
için yapılabilecek ödemeler ve gerekli görülen hizmetlerin ve hizmet bedelinin
belirlenmesi, rizikonun gerçekleşmesi halinde uğranılan zararın beyan ve
tespiti ve Hesabın tasfiye sürecine girmesi halinde, tasfiyeye ilişkin usul ve
esaslar, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde Ulaştırma
Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Müsteşarlık tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Yürürlük
MADDE 10.- Bu Kanunun 8 inci maddesi yayımı tarihinden üç
ay sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.