ANTİ-PERSONEL
MAYINLARDAN ARINDIRILMASI VE BUNLARIN
GELECEKTE
SINIR KORUMA AMACIYLA KULLANILMAMASI
İÇİN BİR
İKİLİ REJİM TESİS EDİLMESİ HAKKINDA
ANLAŞMANIN
ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN
Kanun No. 5062 |
|
Kabul Tarihi : 14.1.2004 |
MADDE 1. - 29 Ocak
2001 tarihinde Ankara'da imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan
Arasında Ortak Sınırın Anti-Personel Mayınlardan Arındırılması ve Bunların
Gelecekte Sınır Koruma Amacıyla Kullanılmaması İçin Bir İkili Rejim Tesis
Edilmesi Hakkında Anlaşma"nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE GÜRCİSTAN ARASINDA ORTAK SINIRIN
ANTİ-PERSONEL
MAYINLARDAN ARINDIRILMASI VE BUNLARIN
GELECEKTE
SINIR KORUMA AMACIYLA KULLANILMAMASI
İÇİN BİR
İKİLİ REJİM TESİS EDİLMESİ HAKKINDA ANLAŞMA
Bundan böyle "Taraflar" olarak anılacak olan
Türkiye Cumhuriyeti ve Gürcistan,
Birleşmiş Milletler Şartı, Helsinki Nihaî Senedi,
Stokholm Belgesi, Paris Şartı, 1999 Viyana Belgesi, İstanbul Şartı ve AGİT
ilkelerinden doğan taahhütlerine bağlılıklarını anımsayarak,
1989'dan bu yana uluslararası alanda meydana gelen
kaydadeğer olumlu gelişmeleri dikkate alarak,
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Cumhuriyeti
Hükümeti Arasındaki 4 Nisan 1996 tarihli Askerî Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel
İşbirliği Anlaşmasına atıfta bulunarak,
İki ülke arasındaki, 15 Nisan 1998 tarihli Türkiye
Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı ve Gürcistan Savunma Bakanlığı Arasında
Askerî Konularda İşbirliği Mutabakat Zaptında ifade edilen dostluk, iyi
komşuluk ve işbirliği ilkelerini teyit ederek,
Bölgedeki istikrar, güven ve şeffaflığa daha fazla
katkıda bulunma azmiyle,
Ortak insancıl değerleri paylaşarak ve uluslararası
toplumun anti-personel mayınların kullanılmasını, depolanmasını, üretimini ve
transferini yasaklamaya yönelik övgüye layık çabalarına katkıda bulunmayı
arzulayarak,
Aşağıdaki hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır :
MADDE 1
TANIMLAR
1. "Anti-Personel Mayın (APM)", bir kişinin
mevcudiyeti, yaklaşması veya teması ile infilak edecek biçimde tasarımlanan ve
bir veya birden fazla kişiyi etkisiz hale getirecek, yaralayacak veya öldürecek
mayındır. Şahıslara yönelik olmayıp, araçların yaklaşması, üzerine basması veya
dokunması ile patlayacak şekilde tasarımlanmış ve bunların yerinden sökülmesini
engelleyen sistemlerle teçhiz edilmiş mayınlar, bu şekilde teçhiz edilmiş
olmaları nedeniyle, anti-personel mayın olarak telakki edilmezler.
2. "Mayınlı Saha", mayın bulunması veya mayın
bulunmasından şüphe duyulması nedeniyle tehlikeli olan alan anlamına gelmektedir.
3. "Gözlemlenen Taraf", topraklarında
anti-personel mayınların temizlenmesinin gözlemlendiği Taraftır.
4. "Gözlemci Taraf", gözlem yapılmasını talep
eden ve bu nedenle gözlemin yürütülmesinden sorumlu olan Taraftır.
5. "Gözlemci", Taraflardan birinin bu
Anlaşmanın 4 üncü maddesi hükümleri uyarınca, bir gözlemi yürütmek üzere
belirlediği ve o Taraf Devletin onaylanmış gözlemciler listesinde yer alan
şahıs demektir.
6. "Gözlem Ekibi", belirli bir gözlemi
yürütmek üzere Gözlemci Tarafça atanmış gözlemciler grubu demektir.
7. "Refakat Ekibi", Gözlemlenen Tarafın
gözlemleme faaliyeti süresince Gözlemci Tarafa refakat eden grubuna denir.
8. "Gözlem Ziyareti", bu Anlaşmanın
uygulanmasını temin etmek üzere Taraflardan birinin Gözlem Ekibinin diğer
Tarafın topraklarında gerçekleştirdiği ziyaret demektir.
9. "Giriş/Çıkış Noktası" topraklarında gözlem
yapılacak Tarafça belirlenen Gözlem Ekibi üyelerinin Gözlemlenen Tarafın
topraklarına varacağı ve topraklarından ayrılacağı noktadır.
MADDE 2
AMAÇ
Bu Anlaşmanın amacı, bölgesel güven ve güvenlik
artırıcı önlemlere katkıda bulunmak ve taraflar arasında iyi komşuluk
ilişkilerini geliştirmek için ortak sınırdan başlayarak belirlenmiş olan
bölgenin anti-personel mayınlardan arındırılması ve bunların sınır koruma
amacıyla gelecekte de kullanılmasının önlenmesidir.
MADDE 3
KAPSAM VE
UYGULAMA ALANI
İşbu Anlaşma, Türkiye-Gürcistan ortak sınırının her iki
yanında 10 km. derinlikte (yabancı devletler tarafından geçici olarak
kullanılmakta olan askerî tesisler hariç) belirlenen bölgelerdeki döşenmiş
ve/veya depolanmış anti-personel mayınların temizlenmesi ve/veya imhası ile
bunların gelecekte kullanılmasının önlenmesine ilişkin olarak icra edilecek
faaliyetleri belirler. Mevcut uygulama alanı ulusal mevzuattaki değişikliklere
bağlı olarak değiştirilebilir.
MADDE 4
GÖZLEM
FAALİYETLERİ
1. Taraflar, ortak sınırlarının her iki yanında
uygulama alanı içindeki bölgelerde mayın temizleme faaliyetlerini, bu
Anlaşmanın 6 ncı maddesinin 1 inci paragrafı uyarınca bildirilen depolar da
dahil olmak üzere, mutabakat ile yılda bir kez karşılıklı olarak
gözlemleyeceklerdir.
2. Gözlemciler, Gözlemci Tarafın vatandaşı
olacaklardır. Gözlemci Ekibi en fazla üç gözlemci, bir tercüman ve yardımcı
personelden oluşacak, ancak Gözlemci Ekibine dahil kişilerin sayısı altıyı
aşmayacaktır
3. Gözlem Ziyareti gerçekleştirmek isteyen Taraf, bu
talebini ve Gözlem Ekibi üyelerinin kimliklerini, gözlem yapılacak mahallî,
gözlemin bölgenin neresinden başlayacağını ve Gözlemci Ekibinin Giriş Noktasını
karşı tarafa en az 45 gün önceden diplomatik kanallardan bildirecektir.
Gözlemlenen Taraf, gözlem talebini kabul edip etmediğini gözlemin başlamasından
en az 20 gün önce Gözlemci Tarafa bildirmek mecburiyetindedir.
4. Gözlemlenen Taraf, gözlem öncesinde yapılacak
koordinasyon toplantısında uygulama alanındaki mayın temizleme faaliyetleri,
mayın depolarının yerleri ve durumları hakkında diğer Tarafa bilgi verecektir.
5. Gözlem, Gözlem Ekibinin Gözlemlenen Tarafın
topraklarına varışının ertesi günü başlayacak ve ilke olarak üç gün içinde
tamamlanacaktır. Ülke içindeki süre 6 günü geçmeyecektir.
6. Gözlem Ziyaretleri için Tarafların uygulama
alanındaki toprakları iki bölgeye ayrılacak ve bir Gözlem Ziyaretinde bir bölge
gözlemlenecektir. Sözkonusu bölgelerin sınırları ilk koordinasyon toplantısında
tespit edilecektir.
7. Taraflar ilk koordinasyon toplantısında Giriş/Çıkış
noktalarını belirleyecekler ve Gözlem Ziyaretleri sırasında bu noktaları
kullanacaklardır.
8. Her yıl gerçekleştirilecek olan Gözlemler tarafların
ortak rızası ile sayıca artırılabilir veya gerek görülmüyorsa iptal edilebilir.
MADDE 5
İMHA VEYA
TEMİZLEME SÜRESİ
Uygulama alanında anti-personel mayınların imhası veya
temizlenmesi, bu Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 6 yıl içinde
tamamlanmalıdır. Bu süreç normal olarak yılda bir kez yapılacak Gözlem
Ziyaretleri ile gözlemlenecektir.
MADDE 6
BİLGİ
DEĞİŞİMİ
1. Bu Anlaşma hükümlerine uyulmasının temin edilmesi
amacıyla, her iki taraf, uygulama alanındaki tüm mayınlı sahaların yeri ile
depolanmış tüm anti-personel mayınların toplam sayısı ve yeri hakkında, bu
Anlaşmanın yürürlüğe girişini izleyen 90 gün içinde ön bilgi değişiminde
bulunacaklardır. Bu bilgi değişimi her yıl en geç 31 Ocak'a kadar
yinelenecektir. Yıl içinde önemli bir değişiklik meydana gelmesi halinde,
ilgili Taraf, diğer Tarafı 10 gün içerisinde bu değişiklikten haberdar
edecektir.
2. Bütün bilgi değişimleri diplomatik kanaldan
yapılacaktır.
MADDE 7
GÖZLEM
EKİPLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
1. Giriş/Çıkış Noktalarına varışlarında Gözlem Ekibi
üyelerini bir refakat ekibi karşılayacak ve Gözlem faaliyeti süresince Gözlem
Ekibine refakat edecektir.
2. Gözlemlenen Tarafın topraklarında Gözlemci Ekip
üyelerinin mevcudiyeti sırasında, Gözlemlenen Taraf uygun çalışma yeri, ulaşım
ve gerektiği takdirde acil tıbbî yardım sağlayacaktır.
MADDE 8
TAZMİNAT
TALEPLERİ
1. Gözlemlenen Tarafa ait menkul ve gayrimenkullere
Gözlem Ziyareti sırasında Gözlemci Tarafın suç teşkil etmeyen bir fiili sonucu
zarar ve ziyan meydana gelmesi durumunda, Gözlemlenen Taraf üçüncü şahıslara
verilecek zarar veya ziyan hariç olabilecek tazminat taleplerinden feragat
edecektir.
2. Taraflar, bu Anlaşma hükümleri gereğince icra edilen
faaliyetler nedeniyle, Gözlem Ekibi mensuplarının yaralanması, sakatlanması
veya ölümü halinde, resmi olarak birbirlerinden herhangi bir tazminat talebinde
bulunmamayı taahhüt ederler. Bununla birlikte, Taraflar, üçüncü şahısların
sebep olduğu yaralanma, sakatlanma veya ölümle sonuçlanan hallerde tazminat
hakkını saklı tutarlar.
MADDE 9
MALÎ HUSUSLAR
Gözlem Ekibi üyelerinin, uygulama alanı dahilindeki
iaşe-ibate ve ulaştırma giderleri dahil, Gözlem Ziyareti ile ilgili tüm
harcamaları ve acil tıbbî yardım giderleri maddî imkânları dahilinde
Gözlemlenen Tarafça üstlenilecektir.
MADDE 10
İDARÎ
HUSUSLAR
Gözlemciler statülerine uygun hizmetler ve tesislerden
yararlanacaklardır.
MADDE 11
AYRICALIK VE
BAĞIŞIKLIKLAR
Gözlemcilere, Gözlem Ziyareti sırasında, diplomatik
ilişkileri düzenleyen Viyana Sözleşmesinde diplomatik temsilcilere tanınan
ayrıcalık ve bağışıklıklar tanınacaktır.
MADDE 12
BİLGİNİN
KORUNMASI
1. Her iki Taraf, bu Anlaşmanın uygulanması kapsamında
elde ettikleri bilgiler konusunda gizlilik derecesi sınıflandırması kurallarına
uyacaklardır.
2. Tarafların bu bilgileri ait olduğu Tarafın yazılı
izni olmaksızın üçüncü taraflara açıklama hakkı bulunmamaktadır.
3. Gizlilik derecesi sınıflandırmasına riayet
kuralları, Anlaşmanın sona ermesinin ardından da geçerliliğini koruyacaktır.
MADDE 13
UYUŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜMÜ
Taraflar, bu Anlaşmanın yorum ve uygulamasından kaynaklanan
uyuşmazlıkları görüşmeler yoluyla çözümleyeceklerdir. 90 gün içinde görüşmeler
yoluyla bir çözüme ulaşılamadığı takdirde, Taraflardan herhangi biri, en az 90
gün öncesinden yazılı bildirimde bulunmak suretiyle, Anlaşmaya son verilebilir.
MADDE 14
TADİL VE
GÖZDEN GEÇİRME
1. Taraflardan her biri bu Anlaşma için yazılı olarak
tadil ya da gözden geçirme önerisinde bulunabilir. Bu amaçla, yazılı bildirimin
yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde görüşmeler başlayacaktır.
Görüşmelerden 15 gün içinde sonuç alınamazsa, Taraflardan herhangi biri, en az
45 gün öncesinden yazılı bildirimde bulunmak suretiyle, Anlaşmaya son
verebilecektir. Mutabık kalınan değişiklikler veya gözden geçirilen hususlar bu
Anlaşmaya ek bir Protokole yansıtılacak ve onay gerektirecektir.
2. Anlaşmanın uygulanmasını gözden geçirmek üzere, her
3 yılda bir, dönüşümlü olarak Taraflardan birinin topraklarında bir toplantı
düzenlenecektir.
MADDE 15
SÜRE VE SONA
ERME
Bu Anlaşma altı yıllık bir süre için yürürlükte
kalacaktır. Taraflardan biri diğerini bu sürenin bitiminden 90 gün öncesine
kadar Anlaşmayı sona erdirme niyetinden haberdar etmezse, Anlaşma otomatik
olarak müteakip birer yıllık sürelerle uzayacaktır.
MADDE 16
ONAY VE
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ
Bu Anlaşma onay gerektirmektedir. Anlaşma, onay
belgelerinin teati edildiği tarihten itibaren 90 gün içinde yürürlüğe
girecektir.
Bu Anlaşma 29 Ocak 2001 tarihinde, Ankara'da, her biri
aynı derecede geçerli olmak üzere, Türkçe, Gürcü ve İngilizce dillerindeki iki
orijinal metin olarak tanzim edilmiştir. Yorum konusunda uyuşmazlık olduğunda
İngilizce nüsha geçerli olacaktır.
Türkiye
Cumhuriyeti Adına Gürcistan
Adına
İsmail CEM Irakli
MENAGARİSHVİLİ
Dışişleri
Bakanı Dışişleri
Bakanı