TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KANUN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE KARADENİZ’İN
KİRLİLİĞE KARŞI KORUNMASI KOMİSYONU ARASINDA MERKEZ ANLAŞMASININ ONAYLANMASININ
UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
|
Kanun No. 4877 |
|
Kabul Tarihi : 10.6.2003 |
MADDE 1. - 28 Nisan
2000 tarihinde İstanbul’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Komisyonu Arasında Merkez Anlaşması”nın
onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
KARADENİZ’İN KİRLİLİĞE KARŞI
KORUNMASI KOMİSYONU ARASINDA
MERKEZ ANLAŞMASI
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması
Komisyonu,
Karadeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi’nin XVII nci
Maddesinin 11 inci fıkrasını gözönünde tutarak,
Sözleşmenin, Komisyon ve Sekretaryanın Merkezlerinin İstanbul’da
kurulmasını öngören XVII nci Maddesinin 6 ncı fıkrasını dikkate alarak,
Sözleşmenin, Temsilciler, Yedek Temsilciler, Danışmanlar ve Âkit
Tarafların Uzmanlarının uluslararası hukuka uygun olarak diplomatik
ayrıcalıklar ve bağışıklıklardan her bir Âkit Tarafın ülkesinde yararlanacağını
belirten XVII nci Maddesinin 8 inci fıkrasını dikkate alarak,
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Komisyonunun Ayrıcalık ve
Bağışıklıklarına İlişkin Anlaşmayı dikkate alarak,
Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin aynı zamanda Sözleşme’nin uygulanması
için Karadeniz’e kıyıdaş devletlere yardımcı olma amaçlı “Karadeniz Çevre
Programı” adlı bölgesel projenin Program Koordinasyon Birimine de evsahipliği
yaptığını gözönüne alarak
aşağıdaki hususlarda mutabakata varmışlardır.
Madde 1
Tanımlar
Bu Anlaşmanın amaçları çerçevesinde;
a) “Sözleşme”, 21 Nisan 1992 tarihinde Bükreş’te imzalanan Karadeniz’in
Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi anlamına gelir;
b) “Âkit Taraf”, Sözleşme’ye taraf olan Devlet anlamına gelir.
c) “Komisyon”, Sözleşme’nin XVII nci Maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca
kurulmuş bulunan Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Komisyonu anlamına
gelir ve Komisyonun Sekretaryası ile diğer yardımcı organlarını da kapsar.
d) “Sekretarya”, Komisyonun Sözleşmenin XVII nci Maddesinin 6 ncı
fıkrası uyarınca kurulacak olan daimi organı anlamına gelir.
e) “Hükümet”, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti anlamına gelir.
f) “Evsahibi Âkit Taraf”, duruma göre, ülkesinde, Komisyonun Merkezinin
veya binasının bulunduğu, Komisyonun veya organının bir toplantısına
evsahipliği eden ve Komisyonun görevini icra eden herhangi bir Sekretarya
personeli mensubunun bulunduğu Âkit Taraf anlamına gelir.
g) “Âkit Taraf Temsilcileri”, heyetlerde yer alan Danışmanlar ve
Uzmanlar da dahil olmak üzere, Komisyonun veya organının toplantılarına
katılmak üzere Âkit Taraflarca gönderilen Temsilciler, Yedek Temsilciler ve
diğer heyet üyeleri anlamına gelir.
h) “İcra Müdürü”, Sekretarya’nın baş yöneticisi anlamına gelir.
i) “Sekretarya Görevlileri”, Komisyon tarafından atanan ve Komisyon
tarafından kabul edilen personel düzenlemelerine tâbi olan İcra Müdürü ve diğer
görevliler anlamına gelmektedir.
j) “Destek Personeli” mahallî olarak istihdam edilen ve saat başı ücret
alanlar da dahil olmak üzere İcra Müdürü tarafından atanan yedek, idarî ve
teknik personeldir ve Komisyon tarafından kabul edilen personel düzenlemelerine
tâbidir.
k) “Komisyon Binası”, mülkiyetinden bağımsız olarak, Komisyonun
işlevlerini yerine getirmek amacıyla geçici yada daimi olarak kullandığı
binalar, bina bölümleri ve bunlara bitişik araziler anlamına gelmektedir.
Madde 2
Yorum
Bu Anlaşma, ana hedefi olan, Komisyonun Türkiye Cumhuriyetindeki
(İstanbul şehri) Merkezinde, sorumluluklarını yerine getirmesini ve amaçlarıyla
işlevlerini gerçekleştirmesini sağlama hedefi ışığında yorumlanacaktır.
Madde 3
Tüzel Kişilik
Komisyon tüzel kişiliğe sahip olacaktır. Komisyon,
a) âkit yapma,
b) taşınır ve taşınmaz mal satın alma ve elden çıkarma,
c) yasal işlemleri başlatma,
yetkisine sahiptir.
Madde 4
Adlî Takibattan Bağışıklık
1. Komisyon, faaliyetleri çerçevesinde, aşağıdaki durumlar dışında her
türlü adlî takibattan bağışık olacaktır:
a) Komisyona ait veya onun adına işletilen bir aracın neden olduğu
kazadan kaynaklanan ve sigorta tarafından tazmin edilmeyen hasarlardan dolayı
üçüncü kişilerin açtığı sulh davaları,
b) Komisyon veya personelinin ihmali yada eylemi sonucu ortaya çıkan
kişisel yaralanma veya ölümle ilgili sulh davaları,
2. Bu maddenin 1 inci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, Komisyonun
malları ve varlıkları, nerede ve kimde bulunduğuna bakılmaksızın, icraî, idarî,
adlî veya yasal kararlara dayanan arama, sorgulama, el koyma, kamulaştırma ve
diğer herhangi bir tür müdahaleden muaf olacaktır.
Madde 5
Bina
1. Hükümet, Komisyona kira bedelsiz ve süresiz olarak uygun bir bina
temin edecektir. Komisyonun daimi merkezinin yeri Komisyonla istişare halinde
seçilecektir. Komisyon binası karşılıklı mutabakatla değiştirilebilir.
2. Hükümet gerekli durumlarda Komisyonun ilave bina edinmesini ve
kiralamasını kolaylaştırmayı üstlenecektir.
3. Komisyon binası dışında Âkit Taraflar veya Komisyon tarafından
düzenlenen toplantılar için Hükümetle birlikte kullanılabilecek her türlü mekân
geçici olarak Merkezin parçası sayılacaktır.
4. Hükümet ve Komisyon beraberce, Karadeniz’le ilgili çalışma yada
programlar gerçekleştirmekte olan üçüncü tarafların Merkezi geçici veya sürekli
olarak kullanmalarına izin vermek hususunda anlaşabilirler.
5. Komisyon binasına elektrik, su, kanalizasyon, gaz, posta, telefon,
faks, teleks, modem, elektronik posta, atık su boşaltımı, çöp toplama ve
yangından korunmayı da içeren gerekli kamu hizmetleri temin edilecektir.
Hükümet bu tür kamu hizmetlerini Komisyona diğer hükümetlerarası uzman
kuruluşlara sağladığından daha az elverişli koşullarda sağlayamaz.
6. Komisyon binası dokunulmazlığa sahip olacaktır.
7. Evsahibi Âkit Taraf Hükümeti, Komisyon binası içinde ve yakınlarında,
her türlü izinsiz giriş veya zarara karşı ve huzur bozucu her türlü durumu
önleyecek şekilde Komisyonun hükümetlerarası kuruluş statüsüyle uyumlu biçimde
uygun güvenlik ortamını sağlayacaktır.
Madde 6
Fonlar ve Paralar
1. Komisyon işlevleri çerçevesinde, Âkit Taraflarca ortaklaşa
uygulananlar dışında malî denetim, düzenleme ve moratoryumlarla
sınırlandırılmaksızın,
a) her çeşit fon, altın ve paraya sahip olabilecek ve herhangi bir para
üzerinden işlem yapabilecektir.
b) fon, altın veya parasını bir ülkeden diğer bir ülkeye veya Ev Sahibi
Âkit Tarafın ülkesi içinde serbestçe transfer edebilecek ve elinde bulunan
herhangi bir ülke parasını diğer bir ülke parasına çevirebilecektir.
Madde 7
Arşivlerin Dokunulmazlığı
Komisyonun arşivi nerede ve kimde olursa olsun dokunulmazdır. “Arşiv”
terimi, Komisyon ya da Komisyon tarafından bu göreve getirilen herhangi bir
gerçek ya da tüzel kişinin sahip olduğu veya bu kişi tarafından saklanan tüm
bilgiler, kayıtlar, yazışmalar, belgeler, elyazmaları, fotoğraflar, filmler ve
kayıtlar anlamına gelmektedir.
Madde 8
Harcamalar
1. Hükümet, Komisyon Merkezinin kurulması ile ilgili toplam başlangıç
harcama tutarının % 40’ını karşılayacaktır. Toplam tutarın geriye kalan %
60’lık bölümü ise diğer Âkit Taraflarca karşılanacaktır.
Üç yıl boyunca Hükümet, Komisyon işletme giderlerinin % 40’ını
karşılayacaktır. Bu tür masrafların geriye kalan % 60’ını ise diğer Âkit
Taraflar karşılayacaktır.
2. a) Komisyonun ve Sekretaryanın ihtiyacı olan bilgisayar, bilgisayar
yazıcı, CD ROM üniteleri, telefaks ve fotokopi makineleri, modem ve diğer
cihazlar Komisyon bütçesinden satın alınacaktır.
b)Mobilya ve diğer büro elemanları/sistemleri Komisyon bütçesinden satın
alınacaktır.
c)(a) ve (b) fıkralarını ilgilendiren tüm bakım ve işletme giderleri
Komisyon bütçesinden karşılanacaktır.
d) Sekretarya’nın elektrik, su (iklimlendirme/soğutma dahil), telefon,
faks, elektronik posta ve diğer haberleşme ücretleri, temizlik, mutat bakım ve
sıhhi hizmetler gibi işletme masrafları Komisyon bütçesinden karşılanacaktır.
Madde 9
Gümrük Vergileri ve Dolaysız
Vergilerden Bağışıklık
1. Komisyon varlıkları, geliri ve diğer malları:
a) Gelir vergisini ve kurumlar vergisini de içeren bütün dolaysız
vergilerden muaf tutulacaktır; ancak, esasen kamu kullanım harçlarından ibaret
olan vergilerden muafiyet talep etmeyecektir.
b) Resmî kullanımı ve yayım faaliyetleri için ithal veya ihraç ettiği
kalemlerin ihracatı veya ithalatı, bu ithalat ve ihracat nedeniyle talep edilen
ve özel hizmetler için alınan harçlar saklı kalmak koşuluyla gümrük
vergilerinden ve sınırlamalardan muaf olacaktır. Ancak bu muafiyetten
yararlanarak ithal edilen kalemler, Hükümetle üzerinde anlaşılmış durumlar
dışında, ithal edildikleri ülkede satılmayacaktır.
c) Bu maddenin amaçları uyarınca, vergiler, ilgili Âkit Tarafların
yönetmeliklerine uygun olarak tesis edilen ya da tesis edilebilecek gümrük
vergileri, vergiler ile ilgili harçlar anlamına gelmektedir.
2. Genel bir kural olarak, Komisyon taşınır ve taşınmaz mallar veya
hizmetlerin satışı sırasında satış bedelinin bir bölümü olarak alınan dolaysız
vergiler ve KDV gibi vergilerden muafiyet talep etmeyecektir. Bununla birlikte,
resmî olarak kullanılmak üzere bu tür vergiler tahakkuk ettirilmiş veya
ettirilebilecek olan mal ve hizmetlere ilişkin olarak Komisyonca yapılacak
önemli alımlarda, ilgili Âkit Tarafın Hükümeti, uygun olan tüm durumlarda,
vergi veya harç miktarının düşülmesi veya iade edilmesi için gerekli idarî
düzenlemeleri yapacaktır.
Madde 10
Haberleşme ve Yayınlar
1. Komisyona Türkiye içerisinde, resmî haberleşmeleri konusunda, Hükümet
tarafından diğer BM Uzmanlık Kuruluşlarına posta, teleks, telgraf, radyograf,
telefoto, telefon ve diğer iletişim araçlarına ilişkin öncelikler ve vergiler
ile basın, televizyon ve radyo enformasyonundan yararlanma ücretleri konusunda
yapılmakta olandan daha az elverişli bir muamele yapılmayacaktır.
2. Komisyonun resmî yazışmalarına ve diğer resmî haberleşmelerine hiçbir
sansür uygulanmayacaktır.
Madde 11
Hükümet ile Temaslar
İcra Müdürü, Sekretaryanın etkinlikleri ve günlük yönetimiyle ilgili
hususlarda Hükümetle doğrudan temas kurmaya yetkilidir. Ancak esasa ilişkin
konularda Hükümetin muhatabı, Başkanı kanalıyla Komisyon olacaktır.
Madde 12
Âkit Tarafların Temsilcileri
ve Komisyon Başkanı
1. Âkit Tarafların Temsilcileri ve Komisyon Başkanı, işlevlerini yerine
getirirlerken ve toplantı yerlerine ya da toplantı yerlerinden yapacakları
seyahatlerde, Sözleşmenin XVII nci Maddesinin 8 inci fıkrasında belirtilen
ayrıcalık ve bağışıklıklardan yararlanacaklardır. Bu hüküm, bir Temsilci ile bu
Temsilcinin uyrukluğunu taşıdığı Âkit Tarafın makamları arasında uygulanmaz.
2. Bu maddenin 1 inci fıkrasında sözü edilen kişilere tanınan ayrıcalık
ve bağışıklıklar Âkit Tarafların Temsilcilerine kişisel çıkarları için değil,
Komisyon ile ilgili görevlerini bağımsız bir şekilde gerçekleştirebilmelerine
olanak tanımak amacıyla sağlanmıştır. Sonuç olarak, bir Âkit Tarafın,
bağışıklığın adaletin tecellisine engel olacağını düşündüğü ve bağışıklığı
tanınış amacına halel getirmeksizin kaldırmanın mümkün olduğu hallerde, Âkit
Taraf bağışıklığı kaldırmakla yükümlüdür.
Madde 13
Sekretarya Görevlileri
1. Sekretarya Görevlileri resmî görevlerini yerine getirirken veya resmî
yazışmalar ve bunlara ilişkin belgeler oluştururken gerçekleştirdikleri tüm
yazılı ve sözlü eylemleri konusunda yasal süreçlerden muaftırlar.
2. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları olan ve sürekli olarak Türkiye’de
ikamet eden yabancılar dışında kalan Sekretarya Görevlileri Türkiye içinde ve
Türkiye ile bağlantılı olarak aşağıdaki ayrıcalık ve bağışıklıklara sahip
olacaklardır:
a) Komisyon tarafından kendilerine ödenen ücret ve ikramiyelerle
bağlantılı olarak ve muadil rütbeli Birleşmiş Milletler görevlilerinin
Türkiye’de 1946 tarihli Birleşmiş Milletlerin Ayrıcalıkları ve Bağışıklıkları
sözleşmesi uyarınca yararlandıkları koşullarda vergiden muaf olacaklardır.
b) Kendileri, eşleri ve kendilerine bağımlı 18 yaşın altındakiler göçmen
kısıtlamalarından, yabancılara uygulanan kayıt işlemlerinden, tüm kişisel
hizmetlerden, hangi türde olursa olsun tüm kamu hizmetlerinden ve askere
alınma, savunma katkıları, iaşe-ibate sağlama gibi askerî yükümlülüklerden
Türkiye Cumhuriyeti ülkesi için de muaf olacaklardır.
c) Türkiye Cumhuriyetinde bulunan muadil rütbeli Birleşmiş Milletler
görevlilerine 1946 tarihli Birleşmiş Milletlerin Ayrıcalıkları ve
Bağışıklıkları Sözleşmesi uyarınca döviz alım-satımı konusunda tanınan
ayrıcalıklara sahip olacaklardır.
d) Türkiye Cumhuriyetindeki muadil rütbeli Birleşmiş Milletler
görevlilerine uluslararası bir kriz durumunda eşleri ve kendilerine bağımlı
bulunan akrabalarıyla birlikte 1946 tarihli Birleşmiş Milletlerin Ayrıcalıkları
ve Bağışıklıkları Sözleşmesi uyarınca ülkelerine geri dönüş konusunda tanınan
imkânlara sahip olacaklardır.
e) Türkiye Cumhuriyetinde göreve yeni başladıklarında 1946 tarihli
Birleşmiş Milletlerin Ayrıcalıkları ve Bağışıklıkları Sözleşmesinin Birleşmiş
Milletler görevlilerine sağladığı, mobilyalarını ve şahsi mallarını gümrüksüz
olarak ithal etme hakkına sahip olacaklardır.
Sekretarya görevlileri, görev süreleri sona erdiğinde bu fıkraya tâbi
mobilyalarını ve şahsi mallarını ihraç ettikleri takdirde sözkonusu ihraçla
ilgili hizmetlere ödenecek ücretler dışında gümrük vergilerinden muaf
olacaklardır.
3. Ayrıcalık ve bağışıklıklar görevlilere kişisel çıkarları için değil,
sadece Komisyonun menfaatleri çerçevesinde tanınmıştır. Komisyon, bağışıklığın
adaletin tecellisine engel olacağı ve kaldırılabileceği görüşünde olduğu her
durumda İcra Müdürü dahil Sekretarya Görevlilerinin bağışıklığını kaldırma
hakkına sahiptir ve bunu yapmakla görevlidir.
4. Görevlerini icra etmelerinde kolaylık sağlamak amacıyla kendilerine,
eşlerine ve kendilerine bağımlı 18 yaşın altındaki kişilere Hükümet tarafından
oturma iznine muadil kimlik kartları verilecektir.
Madde 14
Sekretaryanın Destek
Personeli
1. Sekretaryanın destek personeli, görevleriyle ilgili hususlarda
herhangi bir bilgi vermeye veya bu görevle ilgili resmî yazışma ve belge
üretmeye hiçbir şekilde mecbur değillerdir.
2. Türk vatandaşı olan ve sürekli olarak Türkiye’de ikamet eden
yabancılar dışındaki Sekretarya destek personeli:
a) Sekretarya için verilen hizmetlerle ilgili olarak Türkiye
Cumhuriyetinin çalışma ve yabancı emekle ilgili yasa ve yönetmeliklerinin
çalışma izni konusunda getirmiş olduğu her türlü yükümlülükten muaf
tutulacaklardır.
b) Hizmetleri için aldıkları ücretler vergi ve harçlardan muaf
tutulacaktır.
c) Tüm şahsi hizmetlerden, hangi türde olursa olsun tüm kamu
hizmetlerinden ve askere alınma, savunma katkıları, iaşe-ibate sağlama gibi
askerî hizmetlerden Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde muaf olacaklardır.
3. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve sürekli olarak Türkiye’de
ikamet eden yabancılar dışındaki Sekretarya destek personeli için Hükümet
statülerine uygun kimlik kartları düzenleyecektir. Bu kartlar aynı zamanda
oturma izni olarak kullanılacaktır.
4. İcra Müdürü bir Sekretarya destek personeli mensubunun bu maddenin 1
inci fıkrasında sağlanan bağışıklığını, adaletin tecellisine engel olacağını
düşündüğü takdirde kaldırma hakkına sahiptir ve bunu yapmakla görevlidir.
Madde 15
Sosyal Güvenlik
Sosyal güvenlikle ilgili konularda Sekretarya görevlilerine 18 Nisan
1961 tarihli Diplomatik İlişkilere Dair Viyana Sözleşmesinin hükümleri
uygulanabilecektir.
Madde 16
İşbirliği
Komisyon, adlî işlerin gerektiği gibi idare edilmesi, polisiye
düzenlemelere uyulmasının temini ve yukarıdaki 13 üncü ve 14 üncü Maddelerde
belirtilen ayrıcalık ve bağışıklıklarla ilgili suiistimallerin önlenmesi için
Hükümetin yetkili imkânlarıyla her zaman işbirliği yapacaklardır.
Madde 17
Atamaların Belirlenmesi
İcra Müdürü, her yıl Hükümete tüm Sekretarya görevlilerini ve destek
personelinin listesini gönderecektir. İcra Müdürü, bir Sekretarya görevlisi
göreve başladığında ya da görevden ayrıldığında Komisyon adına Hükümeti
haberdar edecektir. İcra Müdürü her iki durumda da sözkonusu şahsın Türkiye
vatandaşı ya da sürekli olarak Türkiye’de ikamet eden biri olup olmadığını
belirtecektir.
Madde 18
Değişiklikler
Komisyon ve Hükümet bu Anlaşma üzerinde her zaman değişiklik önerisinde
bulunabilirler ve Anlaşma, Komisyonla Hükümet arasında müzakere yoluyla
değiştirilebilir.
Madde 19
Anlaşmazlıkların Çözümü
Bu Anlaşmanın yorumlanmasından veya uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlık, Komisyon ve Hükümet arasında müzakere yoluyla çözümlenecektir.
Madde 20
Yürürlüğe Girme ve Sona Erme
Bu Anlaşma, Saklayıcı Devletin Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinden
Anlaşmanın ulusal mevzuata uygun olarak onaylanmış bulunduğu hususunda yazılı
bilgi aldığı günün ertesi günü yürürlüğe girecek ve Merkezin yeri İstanbul’da
olduğu sürece yürürlükte kalacaktır.
Komisyon Merkezinin Türkiye Cumhuriyeti ülkesi dışına taşınması halinde,
bu Anlaşma Komisyon mal varlığının taşınması ve elden çıkarılması için gerekli
olan makul bir sürenin sonunda Âkit Tarafların kararı ile sona erecektir.
İstanbul’da 28 Nisan 2000 tarihinde, her iki metin eşit derecede geçerli
olacak şekilde Türkçe ve İngilizce dillerinde ve her iki dilde üçer nüsha
olarak imzalanmış olan bu Anlaşma; Saklayıcı Devlet, Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ve Karadeniz Komisyonu tarafından saklanacaktır.
Komisyon Adına Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti