TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
KANUN
UYDULAR ARACILIĞI İLE HABERLEŞME ULUSLARARASI
TEŞKİLÂTI (INTELSAT) ANLAŞMASININ VE İŞLETME
ANLAŞMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR
KANUN
Kanun No. 4878 |
|
Kabul Tarihi : 10.6.2003 |
MADDE 1. – 13-17 Kasım
2000 tarihlerinde Washington’da yapılan INTELSAT Taraflar Kurulu 25 inci
Toplantısı’nda kabul edilen “Uydular Aracılığı ile Haberleşme Uluslararası
Teşkilatı (INTELSAT) Anlaşması”nın ve “İşletme Anlaşması’nda Yapılan Değişiklik”in
onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. – Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. – Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
UYDULAR ARACILIĞI İLE
HABERLEŞME ULUSLARARASI
TEŞKİLATI (INTELSAT)
ANLAŞMASI
BAŞLANGIÇ
Bu Anlaşmaya taraf Devletler,
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun, dünya milletlerinin mümkün
olabildiğince erken, küresel ve ayrıcalık yapmaksızın, uydular aracılığı ile
irtibatlandırılabilmeleri gerektiğini belirten 1721 (XVI) sayılı Kararı’nda
öngörülen ilkeyi gözönüne alarak,
Ay ve diğer gök cisimleri de dahil, atmosfer ötesi uzayın keşfedilmesi
ve kullanılması alanında Devletlerin faaliyetlerine yön veren prensiplerle
ilgili Andlaşma’nın ilgili hükümleri ve özellikle, atmosfer ötesi uzayın bütün
ülkelerin yararı ve çıkarı için kullanılması gerektiği belirtilen I. Madde’sini gözönüne alarak,
Uluslararası Haberleşmeye İlişkin Uydu Teşkilatı’nın, esas amacına uygun
olarak, dünyanın tüm bölgelerine telekomünikasyon hizmetlerini temin eden,
dünya barışı ve anlayışına katkıda bulunan küresel bir uydu sistemini kurduğunu
kabul ederek,
Uydular Aracılığı ile Haberleşme Uluslararası Teşkilatı 24. Taraflar
Kurulu’nun hükümetlerarası bir teşkilatın nezareti altında özel bir şirketin
kurulması suretiyle yeniden yapılanmaya ve özelleşmeye karar verdiği dikkate
alınarak,
Telekomünikasyon hizmetlerinin sağlanmasında artan rekabetin Uydular
Aracılığı ile Haberleşme Uluslararası Teşkilatı uzay sisteminin ticari anlamda
varlığını sürdürebilecek şekilde işletilmesine devam edilmesi maksadıyla, I.
Madde’nin (d) fıkrasında tanımı yapılan Şirket’e devredilmesinin doğruluğunu
kabul ederek,
Şirketin, III. Madde’de belirtilen Ana Prensipler’e uyacağı ve ticari
esaslar çerçevesinde yüksek kalitede ve güvenilir uluslararası kamu
telekomünikasyon hizmetlerini sağlayacağı anlayışıyla,
Ana Prensipler’in daimi olarak gerçekleştirilmesini teminen, Birleşmiş
Milletler veya Uluslararası Telekomünikasyon Birliği üyesi her ülkenin taraf
olabileceği hükümetlerarası bir gözetim teşkilatının olması gerektiğine karar
verilerek,
Aşağıda belirtilen hususlarda mutabakata varmışlardır:
Tanımlar
MADDE I
Bu Anlaşma’da kullanılan:
(a) “Anlaşma” deyimi, ekleri ve yapılan değişiklikler de dahil, ancak
maddelerin başlıkları hariç olmak üzere, Washington’da 20 Ağustos 1971
tarihinde Hükümetlerin imzalarına açılan ve uydular aracılığı ile haberleşme
uluslararası teşkilatını kuran bu anlaşmayı ifade eder;
(b) “Uzay kesimi” deyimi, telekomünikasyon uydularını ve bu uyduların
işletilmeleri için gerekli, izleme, uzaktan ölçme, kumanda, kontrol, monitör ve
ilgili tesis ve teçhizatı ifade eder;
(c) “Telekomünikasyon” deyimi, telli, telsiz, optik veya diğer elektromanyetik
sistemler vasıtasıyla; her türlü işaret, sinyal, yazı, görüntü ve ses veya her
tür bilginin aktarılması, neşredilmesi veya alınmasını ifade eder;
(d) “Şirket” deyimi, uydular aracılığı ile haberleşme uluslararası
teşkilatı uzay kesiminin devredileceği, bir veya daha fazla Devletin
kanunlarına göre kurulan özel bir şirket veya şirketler anlamında olup bu ifade
onların ilgili vârislerini de kapsar;
(e) “Ticari Esaslar” deyimi, telekomünikasyon sanayiindeki mutad ve adet
olan ticari uygulamalara uygunluğu ifade eder;
(f) “Kamuya Yönelik Telekomünikasyon Hizmetleri” deyimi, uydular
vasıtasıyla sağlanan ve telefon, telgraf, teleks, faksimile, data aktarımı
yoluyla kamunun kullanımına açık, Şirket’in uzay kesimini kullanan onay
verilmiş yer istasyonları arasında, sonrasında halka yayınlanacak olan radyo ve
televizyon programlarının aktarılması gibi kamunun kullanımına açık olan sabit
veya mobil telekomünikasyon hizmetleri ile bu amaçlara yönelik kiralık
devreleri ifade eder. Bu deyim, Anlaşma’nın imzaya açılışından önce Geçici
Anlaşma ve Özel Anlaşma ile sağlanamayan ve kısmen veya bütünüyle uçakların
emniyeti veya uçuş kontrolu veya hava veya deniz radyo seyrüsefer hizmetlerini
temin etmek maksadıyla dizayn edilmiş uydularla doğrudan çalışan mobil terminallerin
sağladığı mobil hizmetleri kapsamaz.
(g) “Geçici Anlaşma” deyimi, 20 Ağustos 1964 tarihinde Washington’da
Hükümetler tarafından imzalanan Uydular Aracılığı ile Küresel Ticari Haberleşme
Sistemi Geçici Düzenlemelerinin Tesisi Anlaşması’nı ifade eder;
(h) “Başka Bağlantı İmkânı Olmayan Servisler İçin Bağlantı Yükümlülüğü
veya (LCO)” deyimi, LCO müşterilerine sağlanan telekomünikasyon hizmetlerinin
devam ettirilmesi maksadıyla LCO kontratında Şirket tarafından deruhte edilen
yükümlülüğü ifade eder;
(i) “Özel Anlaşma” deyimi, Geçici Anlaşma hükümlerine uygun olarak 20
Ağustos 1964 tarihinde Hükümetler veya onların tayin ettikleri telekomünikasyon
kuruluşları tarafından imzalanan anlaşmayı ifade eder;
(j) “Kamu Hizmetleri Anlaşması” deyimi, ITSO aracılığı ile Şirket’in Ana
Prensiplere itibar etmesini hukuken bağlayıcı hale getiren anlaşmayı ifade
eder;
(k) “Ana Prensipler” deyimi, III. Madde’de belirtilen prensipleri ifade
eder;
(l) “Ortak Miras” deyimi, Taraflar adına, ITU Radyo Regülasyon
hükümlerine uygun olarak Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne ön kayıt
yaptırılması, koordinasyonu veya tesciline ilişkin işlemleri yapmak üzere, XII.
Madde uyarınca bir veya daha fazla sayıda Taraf’a devredilen yörünge
pozisyonlarına ilişkin frekans tahsislerini ifade eder;
(m) “Küresel kapsama” deyimi, geostasyoner yörünge pozisyonlarına
yerleştirilmiş uydulardan dünyanın en uzak kuzey ve güney enlemlerine doğru
maksimum seviyede sağlanacak coğrafi kapsamayı ifade eder;
(n) “Küresel bağlantı” deyimi, 1965 yılında Montreux’de yapılan tam
yetkililer toplantısında belirlenen Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
(ITU)’nun beş bölgesinde ve bunlar arasında haberleşmeyi temin maksadıyla
Şirket’in küresel kapsama çerçevesinde müşterilerine sağlayacağı bağlantı
imkanlarını ifade eder;
(o) “Ayrıcalıksız erişim” deyimi, Şirket’in sistemine adil ve eşit
erişim fırsatını ifade eder;
(p) “Taraf” deyimi, Anlaşma’nın kendisi için yürürlüğe girdiği veya
geçici olarak uygulandığı bir Devleti ifade eder;
(q) “Mülk” deyimi, mukaveleli haklarla sağlananlar ile birlikte sahip
olma hakkının elde edilebileceği her türlü nesneyi ifade eder;
(r) “LCO müşterileri” deyimi, LCO kontratları yapan ve yapma hakkı
bulunan tüm müşterileri ifade eder;
(s) “İdare” deyimi, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Yasası,
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Sözleşmesi ve kendi İdari
Yönetmeliklerinden doğan yükümlülükleri yerine getirmekten sorumlu bulunan
hükümet kuruluşlarını veya temsilciliklerini ifade eder;
ITSO’nun Kuruluşu
MADDE II
Taraflar, bu Anlaşma’nın Başlangıç bölümünde belirtilen prensipleri
tümüyle gözönünde tutarak, “ITSO” olarak atıfta bulunulan Uydular Aracılığı ile
Haberleşme Uluslararası Teşkilatı’nı, kurmaktadırlar.
ITSO’nun Asıl Amacı ve Ana
Prensipler
MADDE III
(a) Şirketin kuruluşu gözönüne alınarak, ITSO’nun asıl amacı, Kamu
Hizmetleri Anlaşması vasıtasıyla Şirketin, ticari temele dayalı olarak
uluslararası kamu hizmetlerini sağlarken Ana Prensipler’in uygulanmasını temin
etmektir.
(b) Ana Prensipler şunlardır:
(i) küresel bağlantının ve kapsamanın temin edilmesi;
(ii) başka bağlantı imkanı olmayan müşterilere hizmet verilmesi; ve
(iii) şirket sistemine ayırım yapılmaksızın giriş hakkı temin edilmesi.
Yurtiçi Kamuya Yönelik
Telekomünikasyon Hizmetleri Kapsamı
MADDE IV
Aşağıda belirtilen hizmetler III. Maddedeki amaçların uygulanması
bakımından uluslararası kamuya yönelik telekomünikasyon hizmetleri gibi mütalaa
edilir:
(a) İlgili Devletin egemenliği altında bulunmayan alanlarla ayrılmış
yerler arasında veya açık denizlerle birbirinden ayrılmış yerler arasındaki
yurtiçi kamuya yönelik telekomünikasyon hizmetleri; ve
(b) Gerekli onayın verilmesi kaydıyla, yerel genişbandlı tesislerle
irtibatı bulunmayan yerler arasında ve doğal engellerle ayrılmış ve bu
engellerin istisnai bir şekilde sağlıklı yerel genişbandlı tesislerin
kurulmasına engel teşkil ettiği yerler arasındaki yurtiçi kamuya yönelik
telekomünikasyon hizmetleri,
Denetim
MADDE V
ITSO, Kamu Hizmetleri Anlaşması’nın yapılması dahil, özellikle Şirket
uzay kesimi kapasitesi ticari temel esasına göre mümkün olduğunda, Şirket
tarafından teklif edilen mevcut ve gelecekteki kamu telekomünikasyon
hizmetlerine erişimde ayrıcalık yapılmaması öncelikli olmak üzere, Şirket’in
Ana Prensiplere uygun olarak hareket etmesine yönelik denetim için gerekli tüm
işlemleri yapar.
Tüzel Kişilik
MADDE VI
(a) ITSO tüzel kişiliği haizdir. Aşağıdakiler dahil olmak üzere,
görevlerini yerine getirebilmek ve gayelerine erişebilmek için gerekli olan
ehliyete tam olarak sahiptir;
(i) Devletler veya uluslararası teşkilatlarla anlaşmalar yapmak;
(ii) mukavele yapmak;
(iii) mülk sahibi olmak ve tasarruf etmek;
(iv) dava muamelelerine taraf olmak.
(b) Taraflar bu Madde hükümlerinin işleyebilmesi için kendi kanunları
çerçevesinde ve yetkisi dahilinde bütün tedbirleri alır.
Malî Prensipler
MADDE VII
(a) ITSO, XXI. Madde’de belirtilen on iki yıllık süre için ITSO uzay
sisteminin Şirkete devredilmesi esnasında ayrılacak belirli bir mali fon ile
finanse edilir.
(b) On iki yıllık süre sonunda ITSO’nun devam etmesi halinde, ITSO Kamu
Hizmetleri Anlaşması vasıtasıyla tahsisat elde eder.
ITSO’nun Yapısı
MADDE VIII
ITSO şu organlardan oluşur:
(a) Taraflar Kurulu; ve
(b) Taraflar Kurulu’na karşı sorumlu ve bir Genel Müdür yönetiminde
Yürütme Organı.
Taraflar Kurulu
MADDE IX
(a) Taraflar Kurulu, bütün Taraflardan oluşur ve ITSO’nun asli
organıdır.
(b) Taraflar Kurulu, ITSO’nun genel politikasını ve uzun vadeli
hedeflerini gözönüne alır.
(c) Taraflar Kurulu, egemen Devletler olarak Tarafları esastan
ilgilendiren hususları ve özellikle;
(i) küresel bağlantıyı ve kapsamayı muhafaza ettirmek;
(ii) başka bağlantı imkanı olmayan müşterilere hizmet vermek; ve
(iii) Şirket sistemine ayırım yapılmaksızın giriş hakkı temin etmek
maksadıyla Şirketin ticari esaslarına dayalı olarak uluslararası kamuya
yönelik telekomünikasyon hizmetlerini temin etmesini gözönünde bulundurur.
(d) Taraflar Kurulu aşağıdaki görev ve yetkilere sahiptir:
(i) gerek görüldüğünde, özellikle, ITSO yönetim organının Ana
Prensiplerle ilgili şirket faaliyetlerini gözden geçirmesinde, yönetim organına
direktif vermek;
(ii) bu Anlaşma’nın XV. Maddesi’ne uygun olarak bu Anlaşma’da değişiklik
yapılmasına ilişkin teklifleri ele almak ve karara bağlamak;
(iii) X. Madde’ye uygun olarak Genel Müdürü atamak ve görevden almak;
(iv) Şirketin Ana Prensipleri takip etmesine ilişkin olarak Genel Müdür
tarafından sunulan raporları ele almak ve karara bağlamak;
(v) Genel Müdür tarafından yapılan tavsiyeleri ele almak ve kendi
takdirine göre karar vermek;
(vi) bir Taraf’ın ITSO’dan çekilmesi ile ilgili olarak bu Anlaşma’nın
XIV. Maddesi’nin (b) bendi uyarınca kararlar almak;
(vii) ITSO ile Taraf olsun olmasın Devletler arasında veya uluslararası
kuruluşlar arasındaki resmi ilişkilerle ilgili sorunlar hakkında hüküm vermek;
(viii) Tarafların şikayetlerini ele almak;
(ix) Taraflar’ın Müşterek Mirası ile ilgili hususları ele almak;
(x) Bu Anlaşma’nın IV. Maddesi’nin (b) bendi uyarınca alınacak onaylar
hakkında kararlar almak,
(xi) Taraflar Kurulu’nca kabul edilen süreler için ITSO’nun bütçesini ele
almak ve onaylamak;
(xii) Onaylanan bütçe dışında, doğabilecek muhtemel olaylarla ilgili
olarak gerekli kararları almak;
(xiii) ITSO’nun harcamalarını ve hesaplarını incelemek üzere bir denetçi
tayin etmek;
(xiv) bu Anlaşma’nın eki Ek-A’nın 3. Maddesi’nde belirtilen hukuk
uzmanlarını seçmek;
(xv) Kamu Hizmetleri Anlaşması uyarınca Genel Müdür’ün Şirkete karşı bir
tahkim davası başlatmasının şartlarını belirlemek;
(xvi) Kamu Hizmetleri Anlaşması’nda yapılması istenilen değişiklikler
üzerinde karar vermek; ve
(xvii) Bu Anlaşma’nın herhangi bir maddesi uyarınca kendisine tevdi
edilmiş diğer görevleri yapmak.
(e) ITSO uzay sisteminin Şirket’e devredilmesini takiben on iki aydan
daha geç olmamak kaydıyla, Taraflar Kurulu’nun olağan toplantıları iki yılda
bir yapılır. Olağan toplantıların yanısıra, X. Madde’nin (k) bendi uyarınca
yürütme organının talebi üzerine, veya toplantının amacı belirtilmek suretiyle
bir veya daha fazla Taraf’ın yazılı olarak GenelMüdür’e talepte bulunmaları ve
talebi yapanlar da dahil olmak üzere, Tarafların en az üçte biri tarafından
desteklenmesi halinde, Taraflar Kurulu olağanüstü toplantılar yapabilir.
Taraflar Kurulu Genel Müdürün olağanüstü bir toplantı düzenleyebilmesine
ilişkin kuralları ortaya koyar.
(f) Taraflar Kurulu’nun bütün oturumlarında yeter sayı Taraf
temsilcilerinin çoğunluğunun mevcudiyeti ile sağlanır. Esasa ilişkin
konulardaki kararlar, temsilcileri mevcut olup oy veren Tarafların en az üçte
ikisinin olumlu oyları ile alınır. Usule ilişkin konulardaki kararlar ise temsilcileri
mevcut olup oy kullanan Tarafların basit çoğunluğunun olumlu oyları ile alınır.
Özel bir konunun esasa veya usule ilişkin olup olmadığı hakkındaki anlaşmazlık,
temsilcileri mevcut ve oy kullanan Tarafların basit çoğunluğu ile
kararlaştırılır. Vekalet vermek suretiyle veya Taraflar Kurulu’nca uygun
görülen diğer vasıtalarla Taraflara oy kullanma imkanı verilir ve Taraflar
Kurulu toplantısından yeterli bir süre önce gerekli bilgiler kendilerine
sağlanır.
(g) Taraflar Kurulu’nun her türlü toplantısında her bir Taraf bir oy
hakkına sahiptir.
(h) Taraflar Kurulu, katılım ve oylamaya ilişkin hükümlerle birlikte
Başkanın ve diğer görevlilerin seçilmesi dahil olmak üzere, kendi usul ve
kurallarını kabul ve tasdik eder.
(i) Taraflar Kurulu toplantılarına iştirak etmekle ilgili olarak
Tarafların yapacakları masraflar kendilerince karşılanır. Taraflar Kurulu
toplantıları için yapılacak harcamalar ITSO’nun idarî masrafları olarak mütalaa
edilir.
Genel Müdür
MADDE X
(a) Yürütme organı doğrudan Taraflar Kurulu’na karşı sorumlu bulunan bir
Genel Müdür tarafından yönetilir.
(b) Genel Müdür,
(i) icra başkanı ve ITSO’nun kanuni temsilcisi olup mukaveleye dayalı
hakların ifa edilmesi yanısıra tüm yönetim görevlerinin icrasından sorumludur.
(ii) Taraflar Kurulu’nun politikası ve direktifleri doğrultusunda
hareket eder; ve
(iii) dört yıllık bir dönem veya Taraflar Kurulu’nca kararlaştırılan
farklı bir süre için, Taraflar Kurulu tarafından atanır. Genel Müdür Taraflar
Kurulu’nca sebebe dayalı olarak görevinden alınabilir. Hiçbir kimse sekiz
yıldan fazla Genel Müdür olarak atanamaz.
(c) Genel Müdür’ün atanmasında ve yürütme organının diğer görevlilerinin
seçiminde gözönüne alınacak başlıca husus, insan kaynaklarının en iyi şekilde
temin edilmesinde bölgesel ve farklı coğrafyaların mümkün olabilecek
avantajları dikkate alınarak; en yüksek doğruluk ehliyet ve kabiliyet
standartlarının sağlanması ihtiyacıdır. Genel Müdür ve yürütme organının
görevlileri ITSO’ya karşı sorumlulukları ile bağdaşmayacak hiçbir harekete
girişmemelidir.
(d) Taraflar Kurulu’nun talimatları ve kılavuzluğunda Genel Müdür
yapısı, kadro seviyesi, görevlilerin ve çalışanların standart hizmet şartlarını
tespit eder ve yürütme organının görevlilerinin atamasını yapar. Genel Müdür
yürütme organı için müşavirler ve diğer danışmanları ayırabilir.
(e) GenelMüdür Şirketin Ana Prensiplere bağlı kalmasına nezaret eder.
(f) Genel Müdür,
(i) LCO kontratlarına itibar etmek suretiyle, LCO müşterilerine hizmet
edilmesi maksadıyla Şirket’in Ana Prensiplere bağlılığını kontrol eder;
(ii) Bir LCO kontratına taraf olunması maksadıyla yapılan talepler
hakkında Şirket tarafından verilen kararları tetkik eder;
(iii) Şirket’le olan anlaşmazlıkların giderilmesinde arabuluculuk
hizmetleri vererek LCO müşterilerine yardımcı olur;
(iv) bir LCO müşterisinin Şirkete karşı hakem mahkemesi başlatması
halinde müşavir ve hakemlerin seçilmesinde tavsiyelerde bulunur.
(g) Genel Müdür (d) bendinden (f) bendine kadar olan hususlarla ilgili
olarak Taraflara rapor verir.
(h) Taraflar Kurulu tarafından belirlenen kurallara göre, Kamu
Hizmetleri Anlaşması uyarınca Genel Müdür Şirkete karşı hakem mahkemesi
başlatabilir.
(i) GenelMüdür Şirketle olan muamelelerinde Kamu Hizmetleri Anlaşması
uyarınca işlem yapar.
(j) Genel Müdür ITSO adına Tarafların Müşterek Mirası ile ilgili ortaya
çıkan hususları tetkik eder ve Tarafların görüşlerini Tebliğ
İdaresine/İdarelerine bildirir.
(k) Genel Müdür, Taraflardan birinin Madde XI (c) uyarınca hareket
etmemesini Şirket’in Ana Prensiplere uymasına zarar verecek nitelikte görüyor
ise, ilgili Taraf ile temasa geçerek bu duruma bir çözüm bulmak için araştırma
yapabilir ve Madde IX (e) uyarınca Taraflar Kurulunca belirlenmiş şartlar
çerçevesinde Olağanüstü bir Taraflar Kurulu toplantısı yapılmasına vesile
olabilir.
(l) Taraflar Kurulu, GenelMüdür’ün yokluğunda veya görevlerini yapamaz
olduğu durumlarda veya Genel Müdürlük makamı boşaldığında hizmet vermek üzere,
üst düzeyde bir yürütme organı görevlisini Genel Müdür Vekili olarak tayin
eder. Bu Anlaşma gereğince Genel Müdür Vekili, Genel Müdür’e verilen tüm
yetkilere sahiptir. Genel Müdürlük makamının boşalması halinde GenelMüdür
Vekili bu Maddenin (b) fıkrası (iii) bendi uyarınca en kısa zamanda atanacak ve
ataması onaylanacak olan bir Genel Müdür’ün göreve başlayışına kadar bu görevi
yürütür.
Tarafların Hak ve
Sorumlulukları
MADDE XI
(a) Başlangıç’ta, III. Madde’deki Ana Prensipler’de ve bu Anlaşma’nın
diğer hükümlerinde belirtilen prensiplere tamamen uyacak ve onları daha ileriye
götürecek şekilde Taraflar bu Anlaşma’nın verdiği hakları kullanır ve
sorumluluklarını yerine getirirler.
(b) Bütün Taraflar bu Anlaşma’nın hükümleri uyarınca temsil edilmeye
yetkileri olan tüm konferans ve toplantılar ile nerede yapıldıkları dikkate
alınmaksızın ITSO tarafından tespit edilen düzenlemeler uyarınca ITSO
tarafından veya onun himayesinde yapılan her toplantıda hazır bulunmaya ve
iştirak etmeye yetkili kılınmalıdır. Yürütme organı bu tür bir konferans veya
toplantıya ilişkin olarak davet eden Taraf ile yapılacak düzenlemelerde,
katılma hakkı bulunan bütün Taraf temsilcilerinin davet eden ülkeye kabul
edilmeleri ve konferans veya toplantı süresince ikametlerine müsaade
edilmelerini sağlayacak bir hükmün bulunmasını temin eder.
(c) Bütün Taraflar, Şirketin Ana Prensipler’i yerine getirebilmesi
maksadıyla, kendi ülkesinin mevcut kuralları ve taraf olduğu ilgili
uluslararası anlaşmalar çerçevesinde; şeffaf, ayırım gözetmeden ve rekabet
tarzında tarafsız bir biçimde, icraat yaparlar.
Frekans Tahsisleri
MADDE XII
(a) ITSO’ya taraf ülkeler, Tebliğ İdaresi/İdareleri olarak seçilmiş
ülkelerin mevcut Anlaşma’nın onaylanmış, kabul veya tasvip edilmiş olduğunu
bildiren onay belgesinin Müstevdiye teslim edilinceye kadar geçecek zamana
kadar, ITU Radyo Regülasyonu’nda belirtilen hükümlere uygun olarak Taraflar
adına yapılacak koordinasyon ve tescil işlemlerinde, yörünge pozisyonları ve
frekans tahsislerini ellerinde bulundurmaya devam ederler. Taraflar, ITSO’ya
taraf ülkelerin bu tahsisleri ellerinde bulundurdukları süre içinde tüm ITSO
üyesi ülkeleri ITU’da temsil etmek üzere, ITSO üyeleri arasından bir Taraf’ı
seçerler.
(b) Tahsislerin ITSO’nun elinde bulunduğu süre içerisinde (a) fıkrasına
göre tüm Tarafları temsil etmek üzere seçilmiş olan Taraf, Taraflar Kurulu
tarafından Şirket için tebliğ İdaresi olarak hareket etmek üzere seçilmiş olan
bir Taraf’ın mevcut Anlaşma’yı onayladığı, kabul veya tasvip ettiğini belirten
bildirinin Müstevdi tarafından alınması halinde, bu tür tahsisleri seçilmiş
İdare/İdarelere devredecektir.
(c) Şirketin Tebliğ İdaresi olarak seçilmiş olan herhangi bir Taraf
kendi mevcut hukukî mevzuat uyarınca;
(i) Ana Prensipler’in icra edilebilmesini teminen frekans tahsislerinin
Şirket tarafından kullanımına yetki verir; ve
(ii) böyle bir kullanıma yetki verilmediğinde veya Şirket’in söz konusu
frekans tahsisine/tahsislerine artık ihtiyacı kalmadığında, söz konusu frekans
tahsisini ITU kuralları çerçevesinde iptal eder.
(d) Bu Anlaşma’nın diğer hükümlerine rağmen, Şirket için Tebliğ İdaresi
olarak hareket eden bir Taraf’ın XIV. Madde uyarınca ITSO üyeliği sona ererse,
söz konusu Taraf, ITU kuralları çerçevesinde frekans tahsisleri bir başka
Taraf’a devredilinceye kadar, bu Anlaşma’da ve ITU Radyo Regülasyonu’nda
belirtilen tüm ilgili hükümlerle sınırlı kalır ve bunlara tabi olur.
(e) (c) fıkrası uyarınca Tebliğ İdaresi olarak hareket edecek olan bir
Taraf:
(i) XI (c) Maddesi uyarınca üstlenilen sorumluluklara ne ölçüde bağlı
kalındığı hususuna özellikle değinilmek suretiyle, Şirket’in Tebliğ İdaresi
olarak yaptığı muamelelere ilişkin olarak Genel Müdür’e yılda bir rapor verir;
(ii) Ana Prensiplerin Şirket tarafından uygulanmasına ilişkin işlemlerle
ilgili olarak ITSO adına GenelMüdür’ün görüşlerini alır;
(iii) Tebliğ İdaresi/İdareleri’nin başka alternatifleri olmayan ülkelere
erişim imkanlarını artırmaya yönelik muhtemel faaliyetlerinde ITSO adına Genel
Müdür ile birlikte çalışır;
(iv) Küresel irtibat ve başka imkanı olmayan kullanıcılara hizmet
sağlanması maksadıyla, Şirket adına yürütülmekte olan ITU uydu sistem
koordinasyonu hususunda Genel Müdür’e bilgi verir ve görüş alış verişinde
bulunur;
(v) Başka imkanı olmayan kullanıcıların uydu haberleşme ihtiyaçları ile
ilgili olarak ITU ile görüş alış verişinde bulunur.
ITSO Genel Merkezi, İmtiyaz,
Muafiyet, Masuniyet
MADDE XIII
(a) Taraflar Kurulu’nca farklı bir karar alınmaz ise, ITSO’nun genel
merkezi Washington’dadır.
(b) Bu Anlaşma kapsamında bulunan faaliyet alanı içinde, ITSO ve
mülkleri, bu Anlaşma’ya taraf olan bütün ülkelerde tüm ulusal gelir vergisi ve
vasıtasız emlak vergisinden muaftır. Her bir Taraf, ITSO’nun özel mahiyetini
gözönünde bulundurarak, kendi mevzuatı uyarınca ITSO ve mülklerine, uygun
gördüğü, ilave gelir ve vasıtasız emlak vergileri ile gümrük resmi muafiyeti
getirebilmek için bütün imkanlarını kullanmayı taahhüt eder.
(c) ITSO Genel Merkezi’nin toprakları üzerinde bulunduğu Taraf hariç
diğer bütün Taraflar bu fıkrada öngörülen Protokol uyarınca, ITSO
GenelMerkezi’nin toprakları üzerinde bulunduğu Taraf ise Genel Merkez Anlaşması
uyarınca; ITSO’ya, görevlilerine, söz konusu Protokol ve Genel Merkez
Anlaşması’nda belirtilen diğer kategorilerdeki personeline, Taraflara ve Taraf
temsilcilerine gerekli imtiyaz, muafiyet ve masuniyeti tanır. Özellikle her bir
Taraf bu fıkrada bahsi geçen Genel Merkez Anlaşması ve Protokol’de öngörülen
kıstaslar ve durumlar çerçevesinde görevlerini yerine getirirken, yukarıda
belirtilen şahıslara, bu görevlerin sınırları içerisinde yapılan işler veya
yazılı veya sözlü beyanlarla ilgili olarak hukuki masuniyet tanır. ITSO genel
merkezinin toprakları üzerinde kurulu bulunduğu Taraf, mümkün olan en kısa
sürede ITSO ile imtiyaz, muafiyet ve masuniyet konularını kapsayan bir
GenelMerkez Anlaşması yapar. Diğer Taraflar da mümkün olan en kısa sürede
imtiyaz, muafiyet ve masuniyet konuları ile ilgili bir Protokol’u
sonuçlandırırlar. Genel Merkez Anlaşması ve Protokol bu Anlaşma’dan bağımsız
olup her biri sona erdirilme şartlarını kendisi belirler.
Üyelikten Çekilme
MADDE XIV
(a) (i) Herhangi bir Taraf kendi isteği ile ITSO’dan çekilebilir. Taraf,
çekilme kararını yazılı olarak Müstevdi’ye bildirir.
(ii) Bu Madde’nin (a) (i) bendine göre bir Taraf’ın çekilmesine ilişkin
bildiri Müstevdi tarafından tüm Taraflara ve yürütme organına gönderilir.
(iii) Madde XII (d)’ye bağlı kalmak kaydıyla, bir Taraf’ın kendi isteği
ile çekilmesi bu Madde’nin (a) (ii) bendinde belirtilen bildirimin alındığı
tarihten üç ay sonra yürürlüğe girer ve bu Anlaşma ilgili Taraf için sona erer.
(b) (i) Herhangi bir Taraf bu Anlaşmada’ki herhangi bir yükümlülüğü
yerine getirmez ise, Taraflar Kurulu, konunun kendisine bildirilmesi üzerine
veya kendi inisiyatifi ile Tarafca yapılan tüm beyanları inceledikten sonra,
yükümlülüğün yerine getirilmediğini tespit eder ise, ilgili Taraf’ın ITSO’dan
çekilmiş sayılabileceğine karar verebilir. Böyle bir karar tarihinden itibaren
Anlaşma ilgili Taraf için geçerli değildir. Bu gaye ile Taraflar Kurulu
olağanüstü oturuma çağrılabilir.
(ii) Taraflar Kurulu, (b) fıkrasının (i) bendi gereğince bir Taraf’ın
ITSO’dan çekilmiş sayılmasına karar verir ise, yürütme organı Müstevdiyi
haberdar eder. Müstevdi bildirimi tüm Taraflara gönderir.
(c) Müstevdi veya yürütme organı, ikisinden biri, bu Madde’nin (a)
fıkrası (i) bendine göre bir çekilme kararı aldığında bildirimi veren Taraf’ın
Taraflar Kurulu’nda temsil edilme ve oy kullanma hakkı sona erer ve çekilme
talebinin alınmasından sonra ilgili Taraf’a hiçbir sorumluluk ve yükümlülük
yüklenmez.
(d) Taraflar Kurulu, bu Madde’nin (b) fıkrası uyarınca bir Taraf’ı
ITSO’dan çekilmiş sayarsa, söz konusu Taraf’a böyle bir karardan sonra hiçbir
sorumluluk ve yükümlülük yüklenmez.
(e) Birleşmiş Milletler veya Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ndeki
statüsü ile ilgili olarak meydana gelecek bir değişiklik nedeniyle bir Taraf’ın
ITSO’dan çekilmesi istenemez.
Değişiklik
MADDE XV
(a) Herhangi bir Taraf, bu Anlaşma’da değişiklik yapılması teklifinde
bulunabilir. Değişiklik teklifleri, bunları derhal tüm Taraflara dağıtacak olan
yürütme organına gönderilir.
(b) Toplantının başlayacağı tarihten en az doksan gün öncesinden yürütme
organı tarafından dağıtılmış olması şartıyla; Taraflar Kurulu her bir
değişiklik teklifini ilk olağan toplantısında veya bu Anlaşma’nın IX. Maddesi
usulleri uyarınca daha erken yapılacak olağanüstü bir toplantıda inceler.
(c) Taraflar Kurulu bu Anlaşma’nın IX. Maddesindeki yeterli çoğunluk ve
oylama kurallarına göre her bir değişiklik teklifi için karar verir. Bu
Anlaşma’nın (b) fıkrası gereğince dağıtılmış bulunan değişiklik teklifinde
tadilat yapabilir ve usulüne uygun olarak dağıtılmamış ancak teklif edilen veya
tadilat yapılan değişiklikle doğrudan ilgisi bulunan herhangi bir değişiklik
hakkında da karar verebilir.
(d) Taraflar Kurulu tarafından tasvip edilen bir değişiklik,
değişikliğin Taraflar Kurulunca tasvip edildiği tarihte Taraf olan ülkelerin üçte
ikisinin tasvibi, kabulü veya onayının Müstevdi tarafından alınmasını müteakip,
bu Maddenin (e) fıkrası uyarınca yürürlüğe girer.
(e) Bir değişikliğin yürürlüğe girebilmesi için bu Maddenin (b) fıkrası
uyarınca gerekli olan kabul, tasvip veya onaylar alınır alınmaz Müstevdi tüm
Tarafları haberdar eder. Bu bildirim tarihinden doksan gün sonra değişiklik,
henüz kabul, tasvip veya onaylama yapmayanlar ve ITSO’dan çekilmeyenler de
dahil olmak üzere bütün Taraflar için yürürlüğe girer.
(f) Bu Maddenin (d) ve (c) fıkralarındaki hükümlere rağmen, hiçbir
değişiklik Taraflar Kurulunca tasvip edildiği tarihten itibaren sekiz aydan
daha önce yürürlüğe girmez.
Anlaşmazlıkların Giderilmesi
MADDE XVI
(a) Taraflar arasında veya ITSO ile bir veya daha fazla Taraf arasında
bu Anlaşmanın verdiği hak ve sorumluluklardan kaynaklanan tüm hukuki
anlaşmazlıklar, makul bir süre içerisinde giderilemez ise, bu Anlaşmanın Ek-A
hükümlerine uygun olarak hakem usülüne başvurulur.
(b) Bir Taraf ile Taraf statüsü sona eren bir Devlet arasında veya ITSO
ile Taraf statüsü sona eren bir Devlet arasında bu Anlaşmanın verdiği hak ve
sorumluluklardan kaynaklanan tüm hukuki anlaşmazlıklar, makul bir süre
içerisinde giderilemez ise, Taraf statüsü sona eren Devletin kabul etmesi
halinde, bu Anlaşmanın Ek-A hükümlerine uygun olarak hakem usülüne başvurulur.
Bu Maddenin (a) fıkrası uyarınca hukuki bir anlaşmazlık nedeniyle hakem
mahkemesine Taraf olan bir Devletin Taraf statüsü sona erer ise, hakem
mahkemesi devam eder ve sonuçlandırılır.
(c) ITSO ile bir Taraf arasında yapılan anlaşmalardan doğan tüm hukuki
anlaşmazlıklar, anlaşmazlıkların giderilmesine ilişkin olarak bu anlaşmalara
konulan hükümlere tabidir. Böyle hükümler olmaması halinde, bu tür
anlaşmazlıklar, başka türlü giderilemez ise, anlaşmazlığa Taraf olanların kabul
etmeleri halinde, bu Anlaşmanın Ek-A hükümlerine uygun olarak hakem mahkemesine
başvurulabilir.
İmza
MADDE XVII
(a) Bu Anlaşma, 20 Ağustos 1971 tarihinden itibaren, Anlaşmanın
yürürlüğe girmesi veya dokuz aylık bir sürenin dolması hallerinden birisinin
gerçekleşmesine kadar Washington’da aşağıdakilerin imzalarına açıktır:
(i) Geçici Anlaşmaya Taraf olan bütün Devlet Hükümetleri,
(ii) Birleşmiş Milletler veya Uluslararası Telekomünikasyon Birliğine
üye diğer bütün Devlet Hükümetleri,
(b) Bu Anlaşmayı imzalayan her Hükümet, imzalamayı onay, kabul veya
tasvip edilme şartlarına bağlı olmadan yapabilir veya imzalarken bunun onay,
kabul veya tasvip edilme şartlarına bağlı olduğunu beyan edebilir.
(c) Bu Maddenin (a) fıkrasında öngörülen her Devlet bu Anlaşmaya imzaya
açık oluş süresi bittikten sonra da katılabilir.
(d) Bu Anlaşmaya hiçbir ihtirazi kayıt konamaz.
Yürürlüğe Giriş
MADDE XVIII
(a) Bu Anlaşma, Özel Anlaşmadaki kotaların en az üçte ikisine sahip
olması kaydıyla; Anlaşmanın imzaya açıldığı tarihte Geçici Anlaşmaya Taraf olan
Devletlerin üçte ikisinin hiçbir onay, kabul veya tasvip edilme kaydı
olmaksızın imzalaması veya onaylama, kabul etme, tasvip etme veya katılımını
müteakip altmış gün sonra yürürlüğe girer. Önceki hükümlere rağmen bu Anlaşma
imzaya açıldığı tarihten itibaren sekiz aydan önce veya onsekiz ay geçtikten
sonra yürürlüğe giremez.
(b) Bu Maddenin (a) fıkrası uyarınca Anlaşmanın yürürlüğe girdiği
tarihten sonra herhangi bir Devlet tarafından onay, kabul, tasvip veya katılım
belgesi verilir ise, Anlaşma o Devlet için öyle bir belgenin veriliş tarihi
itibariyle yürürlüğe girer.
(c) Bu Maddenin (a) fıkrası uyarınca bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi
üzerine, Anlaşmayı onay, kabul veya tasvip kaydıyla imzalayan bir Devletin
Hükümeti, imzalama sırasında ya da Anlaşma kendisi için yürürlüğe girmeden
önceki bir tarihte talepte bulunursa, bu Anlaşma o Devlet için geçici olarak
uygulanabilir. Geçici uygulama aşağıdaki hallerde sona erer;
(i) Bu Anlaşmanın ilgili Hükümet tarafından onaylandığı, kabul veya
tasvip edilme belgesinin teslim edilmesi halinde;
(ii) Bu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık bir
süre içinde ilgili Hükümet tarafından onaylanmaz, kabul edilmez veya tasvip
edilmez ise bu sürenin bitiminde; veya
(iii) Bu fıkranın (ii) bendinde belirtilen süre dolmadan önce ilgili
Hükümetin bu Anlaşmayı onaylamama, kabul etmeme veya tasvip etmeme kararını
bildirmesi halinde,
Geçici uygulama bu fıkranın (ii) veya (iii) bendine göre sona erer ise,
ilgili Tarafın hak ve yükümlülükleri için bu Anlaşmanın XIV. Maddesi (c)
fıkrası hükümleri uygulanır.
(d) Bu Anlaşma, yürürlüğe girdikten sonra, Geçici Anlaşmanın yerini alır
ve onu yürürlükten kaldırır.
Muhtelif Hükümler
MADDE XIX
(a) ITSO’nun resmî ve çalışma dilleri İngilizce, Fransızca ve
İspanyolca’dır.
(b) Yürütme organının iç tüzüğü, tüm Taraflara istekleri doğrultusunda
ITSO’nun bütün dokümanlarının kopyalarının süratle gönderilmesini temin
etmelidir.
(c) Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 1721 (XVI) sayılı kararı
uyarınca yürütme organı, bilgi için, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine ve
ilgili özel ihtisas kuruluşlarına ITSO’nun faaliyetleri ile ilgili yıllık bir
rapor gönderir.
Müstevdi
MADDE XX
(a) Bu Anlaşmanın müstevdisi Amerika Birleşik Devletleri Hükümetidir. Bu
Anlaşmanın XVII. Maddesi (b) fıkrası uyarınca yapılan deklarasyonlar, onaylama,
kabul, tasvip veya katılım belgeleri, geçici uygulama talepleri,
değişikliklerin onaylanması, kabul veya tasvip edilmesine ilişkin bildirimler,
ITSO’dan çekilme kararları veya bu Anlaşmanın geçici uygulanmasının sona eriş
bildirisi Müstevdiye teslim edilir.
(b) Bu Anlaşmanın eşit geçerlilikte olan İngilizce, Fransızca ve
İspanyolca metinleri Müstevdinin arşivlerinde muhafaza edilir. Müstevdi
Anlaşmayı imzalayan veya katılım belgesini teslim eden tüm Hükümetlere ve
Uluslararası Telekomünikasyon Birliğine, bu Anlaşmanın onaylanmış metinlerini
gönderir ve bu Hükümetler ile Uluslararası Telekomünikasyon Birliğine;
imzalamalar, bu Anlaşmanın XVII. Maddesi (b)fıkrası uyarınca yapılan
deklarasyonlar, onay, kabul, tasvip veya katılım belgelerinin teslimi, geçici
uygulama talepleri, bu Anlaşmanın XVIII. Maddesi (a) fıkrasında sözü edilen
altmış günlük sürenin başlaması, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi,
değişikliklere ilişkin onay, kabul veya tasvip bildirileri, değişikliklerin
yürürlüğe girmesi, ITSO’dan çekilme kararları, çekilmeler ve bu Anlaşmanın
geçici uygulanmasının sona erdirilmesi hakkında bilgi verir.
(c) Bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi üzerine Müstevdi, Birleşmiş Milletler
Yasasının 102. Maddesi uyarınca Anlaşmayı Birleşmiş Milletler Sekreterliğine
kaydettirir.
Süre
MADDE XXI
Bu Anlaşma ITSO uzay sisteminin Şirket’e devredilmesi tarihinden
itibaren en az 12 yıl yürürlükte kalır. Taraflar Kurulu, ITSO uzay kesiminin
Şirkete devredilmesinin onikinci yıldönümünü müteakip IX. (f) Maddesine göre
yapılacak bir oylama ile bu Anlaşmayı sona erdirebilir. Böyle bir karar esasa
ilişkin bir husus olarak addedilir.
BUNUN BELGESİ OLARAK, yetki belgeleri muteber ve usulüne uygun bulunan
tam yetkililer Washington’da toplanarak bu Anlaşmayı imzalamışlardır.
Bin dokuz yüz yetmiş iki yılı Ağustos ayının 20. günü Washington’da
yapılmıştır.
ANLAŞMAZLIKLARIN
GİDERİLMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
EK-A
MADDE 1
Bu Ek’te belirlenmiş hakem usullerine, sadece, bu Anlaşmanın XVI.
Maddesinde belirtilenler taraf olurlar.
MADDE 2
Bu Ek hükümlerine tümüyle uyularak teşkil edilmiş üç üyeden oluşan bir
hakem mahkemesi, bu Anlaşmanın XVI. Maddesi kapsamına giren her türlü
anlaşmazlık hakkında karar vermeye yetkilidir.
MADDE 3
(a) Taraflar Kurulunun ilk ve müteakip olağan toplantılarından en geç
altmış gün önce, Taraflar bu Ek uyarınca kurulacak mahkemelerde başkan veya üye
olarak hizmet vermek üzere Taraflar Kurulunun o toplantısından müteakip ikinci
olağan toplantısına kadar müsait durumda olabilecek en fazla iki hukuk uzmanını
isimlerini yürütme organına bildirebilir. Yürütme organı, bu şekilde aday
gösterilmiş olanların bir listesini hazırlar, varsa aday gösteren Tarafca
gönderilen biyografileri de ekler ve sözkonusu toplantının açılış tarihinden en
geç otuz gün öncesinden tüm Taraflara gönderir. Taraflar Kurulu toplantısının
açılışından önceki altmış günlük sürede bir adayın herhangi bir nedenle panel
seçimine katılması mümkün olmaz ise, aday gösteren Taraf, Taraflar Kurulu
toplantısının açılışından en geç ondört gün önce onun yerini başka bir hukuk
uzmanını aday gösterebilir.
(b) Taraflar Kurulu, bu Maddenin (a) fıkrasında sözü edilen listeden,
mahkeme başkanı olarak seçilecek onbir panel üyesi ile herbiri için birer yedek
üye seçer. Üyeler ve vekilleri bu Maddenin (a) fıkrasında belirtilen süre
boyunca görev yaparlar. Paneldeki üyelerden biri görev yapamaz hale gelirse
onun yerini vekili alır.
(c) Panel başkanının seçilmesi amacıyla, panel seçimini müteakip, panel
yürütme organı tarafından en kısa süre içinde toplantıya çağrılır. Panel
üyeleri bu toplantıya şahsen veya elektronik imkânlar aracılığı ile iştirak
edebilir. Toplantı için yeter sayı onbir üyeden dokuzunun katılımdır. Panel,
bir veya gerektiğinde birden fazla gizli oylamayla ve en az altı üyenin olumlu
oy vermesiyle başkanını tayin eder. Bu şekilde tayin edilen bir başkan panel
üyesi olarak görev yapacağı sürenin sonuna kadar başkanlık görevinde bulunur.
Panel toplantısının masrafları ITSO’nun idarî masrafları olarak mütalaa edilir.
(d) Bir panel üyesi ile vekilinin her ikisinin de göreve devam
edememeleri halinde, Taraflar Kurulu, bu Maddenin (a) fıkrasında belirtilen
listeyi esas alarak boş pozisyonları doldurur. Görev süresi dolmamış olan bir
üye veya vekilin yerini almak üzere seçilmiş kişi, yerini aldığı kişiden geriye
kalan zaman süresince görevde kalır. Panelin başkanlık mevkii boşalır ise
sözkonusu panel üyeleri bu Maddenin (c) fıkrasında belirten usule göre
aralarından birini bu göreve seçerler.
(e) Bu Maddenin (b) ve (d) fıkraları uyarınca panel üyelerinin ve
vekillerinin seçilmesinde, Taraflar Kurulu; panelin, uygun bir coğrafi temsil
yanısıra, Taraflarca temsil edilen başlıca hukuk sistemlerini de yansıtacak
şekilde oluşmasına daima gayret gösterir.
(f) Panel üyeleri veya vekilleri görevlerinin bitimi esnasında bir hakem
mahkemesinde görevli iseler, mahkemedeki davalar sonuçlanıncaya kadar
görevlerine devam eder.
MADDE 4
(a) Hukuki bir anlaşmazlığı hakem mahkemesine götürmek isteyen bir
davacı her bir davalıya ve yürütme organına içinde aşağıdakileri ihtiva eden
bir dosya sunar:
(i) hakem mahkemesine getirilen anlaşmazlığı her yönüyle anlatan ve her
bir davalının hakem mahkemesine iştirak etmelerinin nedenlerini ve talep edilen
isteği belirten bir beyanat;
(ii) anlaşmazlık konusunun bu Ek uyarınca kurulacak mahkemenin yetki
sahasına giriş nedenleri ve mankemenin davacı taraf lehine karar vermesi
halinde, talep edilen istekler yönünde karar verme sebeplerini belirten bir
beyanat;
(iii) davacı tarafın neden makul bir süre içinde anlaşmazlığın
görüşmeler yoluyla veya hakem mahkemesi dışında başka bir yolla
halledilemeyişini belirten bir beyanat;
(iv) bu Anlaşmanın XVI. Maddesi gereğince bu Ek’te belirtilen hakem
usulüne başvurmanın şart olduğu anlaşmazlıklarda, tarafların bu usule
başvurmada mutabık kaldıklarını gösteren belge;
(v) mahkemeye üye olarak katılmak üzere davacının tayin edeceği şahsın
ismi.
(b) Yürütme organı bu Madde’nin (a) fıkrası uyarınca temin edilen
dosyanın birer kopyasını gecikmeden davalı Taraflara ve panel başkanına
gönderir.
MADDE 5
(a) Bu Ek’in 4. Maddesi belirtilen dosya nüshalarının tüm davalılar
tarafından alınmasını müteakip altmış günlük süre içinde, davalılar tarafı
mahkeme heyetine katılacak bir kişiyi tayin eder. Aynı süre içinde davalılar,
birlikte veya münferit olarak, 4. Maddenin (a) fıkrasında belirtilen iddialara
verecekleri cevapları, anlaşmazlıkla ilgili olarak ortaya çıkabilecek karşı
talepleri ile birlikte , davaya taraf olanların her birine ve yürütme organına
bir dosya halinde verebilir. Yürütme organı böyle bir dosyanın bir kopyasını
panel başkanına derhal ulaştırır.
(b) Verilen süre içerisinde davalılar tarafı böyle bir tayin yapmaz ise,
panel başkanı bu Ek’in 3. Maddesi (a) fıkrası uyarınca yürütme organına isimleri
bildirilen uzmanlar arasından birini tayin eder.
(c) İki mahkeme üyesi tayin edilmelerini müteakip otuz gün içinde,
mahkemenin başkanlığını yapmak üzere, bu Ek’in 3. Maddesi uyarınca oluşturulan
panelden üçüncü bir kişiyi seçmek üzere anlaşırlar. Bu süre içinde anlaşmaya
varılamaz ise, iki üyeden herhangi birisi; on gün içinde kendisi haricinde bir
panel üyesini mahkeme başkanı olarak tayin edecek olan panel başkanına
başvurabilir.
(d) Mahkeme başkanı seçilir seçilmez mahkeme teşekkül etmiş olur.
MADDE 6
(a) Mahkeme heyetinde bir boşalma olur ve mahkeme başkanı veya görevde
kalan diğer üyeler bu boşalmanın tarafların kontrolü dışında olduğuna veya
hakem mahkemesinin devam etmesinin de bir sakınca olmadığına karar verir ise;
sözkonusu boşalma aşağıdaki hükümlere göre doldurulur:
(i) eğer boşalma bir tarafın tayin ettiği bir üyenin çekilmesiyle olur
ise, sözkonusu taraf boşalma tarihinden itibaren on gün içinde bir başkasını
seçer;
(ii) eğer boşalma mahkeme başkanının veya başkan tarafından atanan diğer
bir üyenin çekilmesi sonucu olur ise, çekilenin yerine bu Ek’in 5. Maddesinin
(c) veya (b) fıkralarında belirtilen şartlara göre panelden birisi seçilir.
(b) Eğer boşalma bu Maddenin (a) fıkrasında belirtilen sebepler dışında
başka bir nedenle olur ise veya o fıkraya göre oluşan bir boşalma
doldurulamamışsa, görevde kalan mahkeme üyeleri, taraflardan birinin talebi
üzerine, bu Ek’in 2. Maddesindeki hükümlere bakılmaksızın, davayı devam ettirme
ve nihai karar verme yetkisine sahiptir.
MADDE 7
(a) Mahkeme, duruşma tarihi ve yerini tespit eder.
(b) Duruşmalar gizli olarak yapılır ve duruşmalara katılma ve sunulan
evrakları elde etme hakkı bulunan ITSO ile davaya taraf olanlar hariç tutulmak
üzere, mahkemeye sunulan tüm evraklar gizli tutulur. ITSO’nun taraf olduğu
davalarda tüm Taraflar duruşmalarda hazır bulunmaya ve sunulan evrakları elde
etme hakkına sahiptir.
(c) Mahkemenin yetkili olup olmadığı hususunda bir anlaşmazlık olur ise,
mahkeme önce bu konuyu ele alır ve en kısa sürede kararını verir.
(d) Dava muameleleri yazılı olarak yürütülür ve her bir taraf fiili ve
hukuki iddialarını desteklemek maksadıyla yazılı delilleri sunma hakkına
sahiptir. Bununla birlikte mahkeme uygun görür ise deliller sözlü olarak
verilebilir ve şahitler dinlenebilir.
(e) Dava, davacı tarafın durumu delillere, ilgili olaylara ve hukuki
prensiplere istinaden takdimi ile başlar. Davacının beyanatını davalının karşı
beyanatı izler. Davacı davalının karşı beyanatlarına cevap verebilir. Mahkeme
gerekli olduğuna karar verir ise ilave itham ve savunmalar yapılabilir.
(f) Anlaşmazlık ile doğrudan ilgili olarak ortaya çıkan karşı talepler,
bu Anlaşmanın XVI. Maddesinde belirtilen mahkeme yetkisi içerisinde kalıyor
ise, mahkeme karşı talepleri dinleyebilir ve bunlar hakkında karar verebilir.
(g) Dava sürerken anlaşmazlığa taraf olanlar bir anlaşmaya varır ise;
anlaşmazlığa taraf olanların mutabakatıyla, bu anlaşma mahkemenin kararı olarak
kayıtlara geçer.
(h) Dava sürerken herhangi zamanda mahkeme anlaşmazlığın Anlaşmanın XVI.
Maddesi ile kendisine verilen yetkilerin dışında olduğuna karar verir ise,
davayı sona erdirebilir.
(i) Mahkemenin müzarekeleri gizlidir.
(j) Mahkeme kararları gerekçesiyle birlikte yazılı olarak bildirilir.
Hüküm ve kararlar en az iki üye tarafından desteklenmelidir. Karara muhalif bir
üye ayrı bir yazılı görüş verebilir.
(k) Mahkeme kararını, tüm Taraflara dağıtılmak üzere yürütme organına
gönderir.
(l) Mahkeme, bu Ek’de belirtilenlerle uyumlu olan ve dava muameleleri
için gerekli olan diğer yargılama usullerini kabul edebilir.
MADDE 8
Taraflardan biri davasını takip etmez ise, diğer taraf mahkemeye
başvurarak kendi lehinde karar verilmesini talep edebilir. Mahkeme karar
vermeden önce, bu konuda yetkili olduğuna ve iddianın olay ve hukuk açısından
sağlamlığına emin olmalıdır.
MADDE 9
Dava sonucunda verilecek kararın kendilerini gerçekten ilgilendirdiğini
farzeden davaya müdahil olmayan bir Taraf veya ITSO, davaya müdahale etmek ve
ilave bir taraf olmak için mahkemeden izin isteyebilir. Mahkeme talepte
bulunanın dava sonucu ile gerçekten ilgisi bulunduğuna karar verir ise bu hakkı
tanır.
MADDE 10
Mahkeme davaya taraf olanlardan birinin isteği ile veya kendi insiyatifi
ile gerekli gördüğü takdirde bilirkişileri tayin edebilir.
MADDE 11
Tarafların her biri ve ITSO, mahkemenin, davaya taraf olanlardan birinin
isteği üzerine veya kendi inisiyatifi ile davanın yürümesinde ve anlaşmazlığın
giderilmesinde gerekli gördüğü tüm bilgileri temin eder.
MADDE 12
Davanın görüşülmesi esnasında, karara varılmadan önce, mahkeme
anlaşmazlığa taraf olanların haklarını korumak amacıyla geçici tedbirleri
alabilir.
MADDE 13
(a) Mahkemenin kararında;
(i) bu Anlaşma; ve
(ii) genel kabul görmüş hukuki prensipler
esas alınır.
(c) Bu Ek’in 7. Maddesinin (g) fıkrasındaki taraflar arasında varılan
anlaşma da dahil olmak üzere, mahkeme kararı davaya taraf olanların tümü için
bağlayıcı olup taraflar karara iyi niyetle uyarlar. ITSO’nun taraf olduğu bir
davada mahkeme, ITSO’nun bir organı tarafından alınmış bir kararı bu Anlaşmaya
göre yetkilendirilmediği veya Anlaşmaya uymadığı gerekçesiyle hükümsüz kılarsa,
mahkeme kararı tüm Taraflar için bağlayıcı olur.
(d) Verilen bir kararın manası ve kapsamı hakkında bir anlaşmazlık
olduğunda, herhangi bir tarafın talebi üzerine mahkeme kararı yorumlar.
MADDE 14
Davanın özel şartları gözönüne alınarak mahkemece aksine bir karar
alınmadıkça, mahkeme üyelerinin ücretleri dahil, mahkeme masrafları taraflarca
eşit olarak karşılanır. Eğer bir tarafta birden fazla davalı/davacı var ise,
mahkeme o tarafın ücretini davalılar/davacılar arasında taksim eder. ITSO’nun
taraf olması halinde, hakem mahkemesinin ITSO’ya düşen payı ITSO’nun idarî bir
masrafı olarak kabul edilir.
İŞLETME ANLAŞMASINDA YAPILAN
DEĞİŞİKLİK
İşletme Anlaşmasında sadece tek bir değişiklik yapılmış olup 23. Madde (Yürürlüğe
Giriş) ile ilgilidir:
Yürürlüğe Giriş
Madde 23
(a) Bu İşletme Anlaşması bir imzacı için, Anlaşmanın XVIII. Maddesinin
(a) ve (d) veya (b) ve (d) fıkraları uyarınca, ilgili Taraf için Anlaşmanın
yürürlüğe girdiği tarihte, yürürlüğe girer.
(b) Bu İşletme Anlaşması bir imzacı için, Anlaşmanın XVIII. Maddesinin
(c) ve (d) fıkraları uyarınca Anlaşmanın ilgili Taraf için geçici olarak
uygulanması tarihinde, geçici olarak uygulanmaya başlar.
(c) Bu İşletme Anlaşması, Anlaşmanın yürürlükten kalkması halinde veya
İşletme Anlaşmasına yapılan atıfları iptal eden Anlaşma değişikliklerinin
yürürlüğe girmesi hallerinden birisinin gerçekleşmesi halinde, sona erer.