DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN
|
Kanun No. 4826 |
|
Kabul Tarihi : 15.3.2003 |
MADDE 1. – 5.5.1972 tarihli ve 1587 sayılı Nüfus
Kanununun 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Doğumları baba, yoksa veya
kısıtlı, tutuklu, hasta ve herhangi mecburi bir sebeple orada bulunamazsa ana,
veli veya vasisi doğumun olduğu tarihten başlayarak yurt içinde otuz gün içinde
nüfus memuruna, yurt dışında altmış gün içinde başkonsolosluklara sözlü bildiride
bulunarak doğum tutanağına yazdırmakla yükümlüdür.
MADDE 2. - 1587 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Medenî Kanun hükümlerine göre evlenme akdini yapanlar akdin yapıldığı tarihten başlayarak on gün içinde örneğe uygun üç nüsha evlenme bildirisini bulunduğu yer nüfus müdürlüğüne, onlar da erkek ve kadının kayıtlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne göndermekle yükümlüdür.
MADDE 3. - 1587 sayılı Kanunun 43 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 43.- Nüfus kütükleri; ilçe
ve aile esasına göre tutulan, kişilerin hak ve yükümlülüklerinin, doğumuna esas
olmak üzere kimliklerinin, aile bağlarının, vatandaşlık durumlarının ve şahsî
hallerinin belirlenmesi amacıyla istatistik verilerinin işlendiği defter veya
bilgisayar ortamında tutulan resmî belgelerdir. Nüfus kütükleri; defter veya
bilgisayar ortamında tutulan nüfus aile kütükleri ile özel kütükler ve
mikrofilmlerden oluşur. Nüfus kütükleri, daimi olarak saklanması gerekli resmî
belgelerdir.
Nüfus aile kütükleri; ilçelerde
şahsî hallere ilişkin işlemlerin yapılıp yürütülmesinde kullanılmak üzere ilçe,
köy, mahalle ve aile esasına göre nüfus idarelerince tutulan resmî belgelerdir.
Özel kütükler; defter veya
bilgisayar ortamında tutulan nüfus aile kütüklerine düşürülen kayıtların
dayanağı olan tutanak ve resmî belgelerin her yıl kütüğe geçiriliş sırası ve
olay türüne göre tasnif edilip, yıllık olarak ciltlenmesinden oluşan resmî
belgelerdir.
Dayanak belgelerinden
arşivlenmek üzere çıkarılan mikrofilmler ise, mikrofilmler özel kütüğünü teşkil
eder. Tekniğine uygun hazırlanan ve saklanan mikrofilmler, özel kütüklerle aynı
hukukî değere sahiptir.
Defter ve bilgisayar ortamında
tutulan kütük kayıtları arasında farklılık olduğu takdirde hangi kaydın doğru
kabul edilip esas alınacağı, tescile esas olan dayanak belgesine göre tespit
edilir.
Merkezde, nüfus
müdürlüklerindeki kayıtları kapsayacak bir veri tabanı oluşturulur. Nüfus
olayları da iletişim ağı kullanılarak nüfus idareleri ve merkezdeki veri tabanlarına
işlenir.
İçişleri Bakanlığı, merkezde
bilgisayar ortamında tutulan nüfus kütükleri ile özel kütüklere ait
mikrofilmlerin yedeklerinin, tespit edeceği farklı bir yerde saklanmasını
sağlar. İşlemden kaldırılmış nüfus kütüklerinden saklanmasına ihtiyaç
duyulmayanlar, İçişleri Bakanlığınca imha edilebilir.
Nüfus aile kütüklerinde kişi ve
aileler hakkında aşağıdaki bilgiler bulunur.
a) Şahsî hale ilişkin bilgiler:
1. Kişinin adı ve soyadı,
cinsiyeti, baba-ana ad ve soyadları, evli kadınların önceki soyadları,
2. Doğum yeri, doğum tarihi,
kütüğe kayıt tarihi (yıl, ay, gün olarak),
3. Evlenme, boşanma, nesep
düzeltmesi ve reddi, ölüm ve vatandaşlığın kazanılması veya kaybedilmesi gibi
şahsî halde meydana gelen değişiklik veya yetkili makamlarca yapılan
düzeltmeler.
b) Diğer bilgiler:
1. Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarası,
2. Dini,
3. Medeni hali.
c) İdari bilgiler: İl, ilçe, köy
veya mahalle adı ile cilt, aile ve birey sıra numarası.
Merkez ve ilçelerde tutulan
nüfus kütüklerinin yetkili makamlarca usulüne göre onaylanmış olması şarttır.
Onaysız nüfus aile kütüğündeki bilgilerin doğruluğu Genel Müdürlükçe teyit
edilmedikçe hukuken geçerli değildir. İlçe nüfus idarelerinde tutulan ve defter
şeklinde olan nüfus kütüklerinin her sayfasına cilt ve sayfa sıra numaraları
konur. Kütüğün sonuna kaç sayfadan ibaret olduğu yazılır. Sayfa birleşim
yerleri asliye hukuk mahkemesince mühürlenerek sonu onaylanır.
Merkezden çıkarılıp gönderilecek
defter ve belgeler Genel Müdürlükçe onaylanır.
MADDE 4. - 1587 sayılı Kanunun 52 nci maddesinin (a)
bendinde yer alan “onbin” ibaresi “yedimilyonbeşyüzbin” olarak, (b) bendinde
yer alan “yirmibin” ibaresi “onbeşmilyon” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 5. - 1587 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 53. - Her türlü tabiî
afet, gasp, hırsızlık, yangın ve terör nedeniyle; nüfus ve aile cüzdanlarının
kaybedilmesi ve nüfus olaylarının bildirim yükümlülüğünün yerine getirilememesi
halleri ile yetkili kurum ve kuruluşların kimsesiz çocuklarla ilgili nüfus
cüzdanı talepleri ve doğum bildirimlerinde, 52 nci maddede belirtilen para
cezaları uygulanmaz.
MADDE 6. - 1587 sayılı Kanunun 57 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 57. - Nüfus cüzdanı,
kişinin Türk vatandaşı olduğunu ve nüfus aile kütüklerine kayıtlı bulunduğunu
kanıtlayan resmî bir belgedir.
Nüfus cüzdanının kapsam, şekil, ebat, yürürlük, değiştirme ve geçerlilik tarihlerini belirlemeye İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
Bakanlık taklit, tahrif ve
sahtecilikten korumak amacıyla nüfus cüzdanı üzerine konulacak güvenlik
unsurlarını, basım ve vatandaşa teslimat aşamasında uygulanacak sistem ve
teknolojiyi, nüfus cüzdanının kaybı ve değiştirilmesi halinde yapılacak
işlemleri tespit etmeye yetkilidir. Nüfus cüzdanları, Maliye Bakanlığının
muvafakati üzerine Bakanlıkça uygun görülecek yerlerde bastırılabilir.
Düzenlenen nüfus cüzdanları Bakanlık ve Maliye Bakanlığınca tespit edilecek
esaslar çerçevesinde nüfus idareleri ve başkonsolosluklara dağıtılır. Nüfus
cüzdanları satış bedeli, 210
sayılı Değerli Kağıtlar
Kanununa göre Maliye
Bakanlığınca belirlenecek değerli
kağıt bedelini de ihtiva edecek şekilde ve maliyetler göz önünde
bulundurulmak suretiyle, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri
Bakanlığınca tespit edilir. Yurt dışında dağıtımı yapılacak nüfus ve aile
cüzdanlarının satış bedeli ise İçişleri, Dışişleri ve Maliye bakanlıklarınca
tespit edilir ve cüzdanların satış bedeli, verildiği ülke parası üzerinden,
başkonsolosluklarca tahsil edilir. Nüfus cüzdanlarının satış bedeli ile Maliye
Bakanlığınca bu cüzdanlar için belirlenen değerli kağıt bedeli arasındaki
tutar, nüfus cüzdan basımı, cüzdan üretimine yönelik makine-teçhizat alımı,
dağıtımı ile nüfus idaresinin otomasyonu hizmetlerinde kullanılmak üzere Maliye
Bakanlığınca bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan İçişleri Bakanlığı
bütçesinde açılacak tertibe özel ödenek kaydedilir. Özel gelir ve özel ödenek
kaydolunan tutarlardan yılı içerisinde harcanmayan kısmı ertesi yıla
devredilir. Aile cüzdanları Bakanlıkça tespit edilecek şekil ve örneklere uygun
olarak Maliye Bakanlığınca bastırılıp, maliye saymanlıklarınca dağıtılır.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri
Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatı ile başkonsolosluklar, nüfus ve aile
cüzdanları bedeli açısından 2.6.1934 tarihli ve 2489 sayılı Kefalet Kanunu
hükümlerine tabî değildir.
Nüfus cüzdanı, yurt içinde ilçe
nüfus müdürlüklerince ve yurt dışında başkonsolosluklarca kişilerin
kendilerine, ergin olmayanların veli, vasi veya resmî vekillerine parmak izi
karşılığında verilir.
Nüfus cüzdanlarına, bu Kanunda
öngörülenler dışında kayıt ve işaret konulamaz, bu cüzdanlar hiçbir kişi, kurum
veya kuruluş tarafından alıkonulamaz. Ancak, ihtiyaç duyulan hallerde kurum
veya kuruluşlar bir suretini saklayabilir.
MADDE 7. - 1587 sayılı Kanunun 58 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 58. - Nüfus ve aile cüzdanlarının verilebilmesi için; İçişleri Bakanlığınca bastırılan ve ilgililerin imzasını, parmak izini, fotoğrafını, adresini ihtiva eden ve oturulan yer mahalle veya köy muhtarlığına ya da görevli olunan kurum veya kuruluş amirine tasdik ettirilen standart bir belgeyi uygulamaya koymaya ve kaldırmaya, parmak izini kâğıt veya bilgisayar ortamında almaya İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
Bu belgenin alınmasından sonra
usulüne ve nüfus kayıtlarına uygun olarak düzenlenen nüfus cüzdanı, 57 nci
maddede belirtilen usullere göre verilir.
Doğum tutanaklarına dayanılarak
nüfus cüzdanı düzenlemesinde standart belge aranmaz.
MADDE 8. - 1587 sayılı Kanuna aşağıdaki madde
eklenmiştir.
EK MADDE 6. - Nüfus aile kütüklerinin bilgisayar
ortamında tutulan kütüklere intikalini sağlamaya ve nüfus işlemlerinin bu
kütükler üzerinden yürütülmesine imkân hazırlamaya, bilgisayar ortamında
tutulan kütüklerin güvenliğini ve gizliliğini sağlayacak tedbirleri almaya,
kâğıt ortamındaki nüfus aile kütüklerini uygulamadan kaldırmaya, dayanak
belgelerinin düzenlenmesi, tescili ve muhafaza edileceği yetkili nüfus
müdürlüğünü belirlemeye, elektronik ortamda yürütülen her türlü nüfus işlemlerinde
elektronik imza kullanılmasına karar vermeye, kamu kuruluşları ile kamu hizmeti
veren kuruluşların merkezde bilgisayar ortamında tutulan kayıtlardan bilgi
alışverişi taleplerini ve merkez ve taşrada iş akışını nüfus hizmetlerinin
bütünlüğü içerisinde belirlenecek esaslar ve usuller çerçevesinde karşılamaya
İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
MADDE 9. - 1587 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1. - Merkezî Nüfus İdaresi Sistemi kapsamında nüfus cüzdanları bastırılıncaya kadar, nüfus ve aile cüzdanları, İçişleri Bakanlığınca tespit edilen şekil, ebat ve örneğine uygun olarak Maliye Bakanlığınca bastırılır ve nüfus idarelerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere mal müdürlüğü saymanlıklarına, başkonsoloslukların ihtiyaçlarını karşılamak üzere de Dışişleri Bakanlığına gönderilir.
Mal Müdürlüğü saymanlıklarınca
nüfus idarelerinin ihtiyacı göz önünde tutularak, nüfus ve aile cüzdanları
kadın-erkek her biri için en fazla iki biner adetinin bedeli sonradan ödenmek
üzere, müteakiben iki biner adetlik partiler halinde peşin para karşılığında
verilir.
Başkonsoloslukların ihtiyacı
olan nüfus cüzdanları ise, Dışişleri Bakanlığınca tespit edilip bildirilen
sayıda verilir. Yurt dışındaki nüfus cüzdan satış bedelleri İçişleri, Dışişleri
ve Maliye bakanlıklarınca döviz olarak tespit edilir ve verildiği ülke parası
üzerinden başkonsolosluklarca tahsil edilir.
Yeni nüfus cüzdanı verilmesi
uygulaması başlatılıncaya kadar; nüfus cüzdanları, ancak doğum tutanağı aile
kütüğüne işlendikten sonra nüfus memuru tarafından bu kayıtlara uygun olarak
doldurulup kendilerine, ergin olmayanların veli, vasi veya resmî vekillerine
imza karşılığında, okuryazar olmayanların sağ elinin işaret parmağı standart
belgeye bastırılmak suretiyle verilmesine ilişkin mevcut uygulama sürdürülür.
MADDE 10. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.