ÇEVRE KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN
Kanun No. 5491 |
|
Kabul Tarihi : 26/4/2006 |
MADDE 1– 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 1 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 1- Bu Kanunun amacı, bütün canlıların ortak varlığı olan
çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri
doğrultusunda korunmasını sağlamaktır."
MADDE 2- 2872 sayılı Kanunun 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 2- Bu Kanunda geçen terimlerden;
Çevre: Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve
karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal,
ekonomik ve kültürel ortamı,
Çevre korunması: Çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahribini,
bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut bozulmaları gidermeye, çevreyi
iyileştirmeye ve geliştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye yönelik çalışmaların
bütününü,
Çevre kirliliği: Çevrede meydana gelen ve canlıların sağlığını, çevresel
değerleri ve ekolojik dengeyi bozabilecek her türlü olumsuz etkiyi,
Sürdürülebilir çevre: Gelecek kuşakların ihtiyaç duyacağı kaynakların
varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, hem bugünün hem de gelecek
kuşakların çevresini oluşturan tüm çevresel değerlerin her alanda (sosyal,
ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi sürecini,
Sürdürülebilir kalkınma: Bugünkü ve gelecek kuşakların, sağlıklı bir
çevrede yaşamasını güvence altına alan çevresel, ekonomik ve sosyal hedefler
arasında denge kurulması esasına dayalı kalkınma ve gelişmeyi,
Alıcı ortam: Hava, su, toprak ortamları ile bu ortamlarla ilişkili
ekosistemleri,
Doğal varlık: Bütün bitki, hayvan, mikroorganizmalar ile bunların yaşama
ortamlarını,
Doğal kaynak: Hava, su, toprak
ve doğada bulunan cansız
varlıkları,
Kirleten: Faaliyetleri sırasında
veya sonrasında doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik
dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişileri,
Ekosistem: Canlıların kendi aralarında ve cansız çevreleriyle
ilişkilerini bir düzen içinde yürüttükleri biyolojik, fiziksel ve kimyasal
sistemi,
Atıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar sonucunda
kirlenmiş veya özellikleri kısmen veya tamamen değişmiş suları,
Atıksu altyapı tesisleri: Evsel ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan
kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve alıcı ortama verilmesinin
sağlandığı sistem ve tesislerin tamamını,
Arıtma tesisi: Her türlü faaliyet sonucu oluşan katı, sıvı ve gaz
halindeki atıkların yönetmeliklerde belirlenen standartları sağlayacak şekilde
arıtıldığı tesisleri,
Ekolojik denge: İnsan ve diğer canlıların varlık ve gelişmelerini doğal
yapılarına uygun bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli olan şartların
bütününü,
Sulak alan: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya
akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme
devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak
üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık,
sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara
tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerleri,
Biyolojik çeşitlilik: Ekosistemlerin, türlerin, genlerin ve bunlar arasındaki
ilişkilerin tamamını,
Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya
bırakılan her türlü maddeyi,
Katı atık: Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile
özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi
gereken katı atık maddeleri,
Evsel katı atık: Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut,
sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıkları,
Tehlikeli atık: Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki
yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının
bozulmasına neden olan atıklar ve bu
atıklarla kirlenmiş maddeleri,
Tehlikeli kimyasallar: Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden
olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal
yapılarının bozulmasına neden olan her
türlü kimyasal madde ve ürünleri,
Kirli balast: Duran veya seyir halindeki tankerden, gemiden veya diğer
deniz araçlarından su üzerine bırakıldığında; su üstünde veya bitişik sahil
hattında petrol, petrol türevi veya yağ izlerinin görülmesine neden olan veya su üstünde ya da su altında renk
değişikliği oluşturan veya askıda katı
madde/emülsiyon halinde maddelerin birikmesine yol açan balast suyunu,
Çevresel etki değerlendirmesi: Gerçekleştirilmesi plânlanan projelerin
çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye
zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen
yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve
projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları,
Proje tanıtım dosyası: Gerçekleşmesi plânlanan projenin yerini,
özelliklerini, olası olumsuz etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi
genel boyutları ile tanıtan bilgi ve belgeleri içeren dosyayı,
Stratejik çevresel değerlendirme: Onaya tâbi plân ya da programın
onayından önce plânlama veya programlama sürecinin başlangıcından itibaren,
çevresel değerlerin plân ve programa entegre edilmesini sağlamak, plân ya da
programın olası çevresel etkilerini en aza indirmek ve karar vericilere
yardımcı olmak üzere katılımcı bir yaklaşımla sürdürülen ve yazılı bir raporu
da içeren çevresel değerlendirme çalışmalarını,
Çevre yönetimi: İdarî, teknik, hukukî, politik, ekonomik, sosyal ve
kültürel araçları kullanarak doğal ve yapay çevre unsurlarının sürdürülebilir
kullanımını ve gelişmesini sağlamak üzere yerel, bölgesel, ulusal ve küresel
düzeyde belirlenen politika ve stratejilerin uygulanmasını,
Çevre yönetim birimi/Çevre görevlisi: Bu Kanun ve Kanuna göre yürürlüğe
konulan düzenlemeler uyarınca denetime tâbi tesislerin faaliyetlerinin mevzuata
uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığını
değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen birim ya da
görevliyi,
Çevre gönüllüsü: Bakanlıkça, uygun niteliklere sahip kişiler arasından
seçilen ve bu Kanun ve Kanuna göre yürürlüğe konulan düzenlemelere aykırı
faaliyetleri Bakanlığa iletmekle
görevli ve yetkili kişiyi,
Hassas alan: Ötrofikasyon riski yüksek olan ve Bakanlıkça belirlenecek
kıyı ve iç su alanlarını,
Çevreye ilişkin bilgi: Su, hava, toprak, bitki ve hayvan varlığı ile
bunları olumsuz olarak etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan faaliyetler ve
alınan idarî ve teknik önlemlere ilişkin olarak mevcut bulunan her türlü
yazılı, sözlü veya görüntülü bilgi veya veriyi,
İş termin plânı: Atıksu ve evsel nitelikli katı atık kaynaklarının
yönetmelikte belirtilen alıcı ortam deşarj standartlarını sağlamak için
yapmaları gereken atıksu arıtma tesisi ve/veya kanalizasyon gibi altyapı
tesisleri ile katı atık bertaraf tesislerinin gerçekleştirilmesi sürecinde yer
alan yer seçimi, proje, ihale, inşaat,
işletmeye alma gibi işlerin
zamanlamasını gösteren plânı,
Risk değerlendirmesi: Belirli kimyasal madde ya da maddelerin potansiyel
tehlikelerinin belirlenmesi ve sonuçlarının hesaplanması yönünde kullanılan
yöntemler bütününü,
İyonlaştırıcı olmayan radyasyon: İyonlaşmaya neden olmayan
elektromanyetik dalgaları,
Elektromanyetik alan: Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan
dalgaların oluşturduğu alanı,
Koku: İnsanda koku alma duygusunu harekete geçiren ve kokunun
algılanmasına neden olan uçucu maddelerin yarattığı etkiyi,
Hava kalitesi: İnsan ve çevresi üzerine etki eden hava kirliliğinin
göstergesi olan, çevre havasında mevcut hava kirleticilerin artan miktarıyla
azalan kalitelerini,
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
ifade eder."
MADDE 3- 2872 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 3- Çevrenin korunmasına, iyileştirilmesine ve kirliliğinin önlenmesine ilişkin genel
ilkeler şunlardır:
a) Başta idare, meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları
olmak üzere herkes, çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile görevli olup
bu konuda alınacak tedbirlere ve belirlenen esaslara uymakla yükümlüdürler.
b) Çevrenin korunması, çevrenin bozulmasının önlenmesi ve kirliliğin
giderilmesi alanlarındaki her türlü faaliyette; Bakanlık ve yerel yönetimler,
gerekli hallerde meslek odaları, birlikler ve sivil toplum kuruluşları ile
işbirliği yaparlar.
c) Arazi ve kaynak kullanım kararlarını veren ve proje değerlendirmesi
yapan yetkili kuruluşlar, karar alma süreçlerinde sürdürülebilir kalkınma
ilkesini gözetirler.
d) Yapılacak ekonomik faaliyetlerin faydası ile doğal kaynaklar
üzerindeki etkisi sürdürülebilir kalkınma ilkesi çerçevesinde uzun dönemli
olarak değerlendirilir.
e) Çevre politikalarının oluşmasında katılım hakkı esastır. Bakanlık ve
yerel yönetimler; meslek odaları, birlikler, sivil toplum kuruluşları ve
vatandaşların çevre hakkını kullanacakları katılım ortamını yaratmakla
yükümlüdür.
f) Her türlü faaliyet sırasında doğal kaynakların ve enerjinin verimli
bir şekilde kullanılması amacıyla atık oluşumunu kaynağında azaltan ve
atıkların geri kazanılmasını sağlayan çevre ile uyumlu teknolojilerin
kullanılması esastır.
g) Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve
çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden
olan tarafından karşılanır. Kirletenin kirlenmeyi veya bozulmayı durdurmak,
gidermek veya azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin
yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca
yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre kirletenden tahsil edilir.
h) Çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için
uyulması zorunlu standartlar ile vergi, harç, katılma payı, yenilenebilir
enerji kaynaklarının ve temiz teknolojilerin teşviki, emisyon ücreti ve
kirletme bedeli alınması, karbon ticareti gibi piyasaya dayalı mekanizmalar ile
ekonomik araçlar ve teşvikler kullanılır.
ı) Bölgesel ve küresel çevre sorunlarının çözümüne yönelik olarak taraf
olduğumuz uluslararası anlaşmalar
sonucu ortaya çıkan ulusal hak ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi için
gerekli teknik, idarî, malî ve hukukî düzenlemeler Bakanlığın koordinasyonunda
yapılır.
Gerçek ve tüzel kişiler, bu düzenlemeler sonucu ortaya çıkabilecek
maliyetleri karşılamakla yükümlüdür.
j) Çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevre sorunlarının çözümüne yönelik gerekli teknik, idarî, malî ve hukukî düzenlemeler Bakanlığın koordinasyonunda yapılır. 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu kapsamındaki konular Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından yürütülür."
MADDE 4- 2872 sayılı Kanunun İkinci Bölümünün başlığı "Yüksek Çevre Kurulu
ve Görevleri" olarak değiştirilmiş ve mülga 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
yeniden düzenlenmiştir.
"Yüksek Çevre Kurulu
MADDE 4- Başbakanın başkanlığında, Başbakanın bulunmadığı zamanlarda
Çevre ve Orman Bakanının başkanlığında, Başbakanın belirleyeceği sayıda bakan
ile Bakanlık Müsteşarından oluşan Yüksek Çevre Kurulu kurulmuştur.
Diğer bakanlar gündeme göre Kurul toplantılarına başkan tarafından
çağrılabilir.
Kurul yılda en az bir defa
toplanır.
Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür.
Kurulun çalışmaları ile ilgili konularda ön hazırlık ve değerlendirme
yapmak üzere, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında ilgili bakanlık müsteşarları,
diğer kurum ve kuruluşların en üst düzey yetkili amirlerinin katılımı ile
toplantılar düzenlenir. Bu toplantılara gündeme göre ilgili kamu kurumu
niteliğindeki kuruluşların birlik temsilcileri, meslek kuruluşları, sivil
toplum kuruluşları, yerel yönetim temsilcileri, üniversite temsilcileri ve
bilimsel kuruluşların temsilcileri davet edilir.
Kurulun çalışma usûl ve esasları ile diğer hususlar yönetmelikle
belirlenir."
MADDE 5- 2872 sayılı Kanunun mülga 5 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde yeniden düzenlenmiştir.
"Yüksek Çevre Kurulunun görevleri
MADDE 5- Yüksek Çevre Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Etkin bir çevre yönetiminin sağlanması için hedef, politika ve
strateji belirlemek.
b) Sürdürülebilir kalkınma ilkesi çerçevesinde ekonomik kararlara çevre boyutunun dahil edilmesine imkân veren hukukî ve idarî tedbirleri belirlemek.
c) Birden fazla bakanlık ve kuruluşu ilgilendiren çevre konularına
ilişkin uyuşmazlıklarda nihai kararı vermek."
MADDE 6- 2872 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Çevrenin korunması
MADDE 9- Çevrenin korunması amacıyla;
a) Doğal çevreyi oluşturan biyolojik çeşitlilik ile bu çeşitliliği
barındıran ekosistemin korunması esastır. Biyolojik çeşitliliği koruma ve
kullanım esasları, yerel yönetimlerin, üniversitelerin, sivil toplum
kuruluşlarının ve ilgili diğer kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir.
b) Ülke fizikî mekânında, sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda,
koruma-kullanma dengesi gözetilerek kentsel ve kırsal nüfusun barınma, çalışma,
dinlenme, ulaşım gibi ihtiyaçların karşılanması sonucu oluşabilecek çevre
kirliliğini önlemek amacıyla nazım ve uygulama imar plânlarına esas teşkil
etmek üzere bölge ve havza bazında 1/50.000-1/100.000 ölçekli çevre düzeni
plânları Bakanlıkça yapılır, yaptırılır ve onaylanır. Bölge ve havza bazında
çevre düzeni plânlarının yapılmasına ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
c) Ulusal mevzuat ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler ile koruma
altına alınarak koruma statüsü kazandırılmış alanlar ve ekolojik değeri olan
hassas alanların her tür ölçekteki plânlarda gösterilmesi zorunludur. Koruma
statüsü kazandırılmış alanlar ve ekolojik değeri olan alanlar, plân kararı
dışında kullanılamaz.
d) Ülke ve dünya ölçeğinde ekolojik önemi olan, çevre kirlenmeleri ve
bozulmalarına duyarlı toprak ve su alanlarını, biyolojik çeşitliliğin, doğal
kaynakların ve bunlarla ilgili kültürel kaynakların gelecek kuşaklara
ulaşmasını emniyet altına almak üzere gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi
amacıyla, Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak tespit ve ilan etmeye, bu alanlarda
uygulanacak koruma ve kullanma esasları ile plân ve projelerin hangi bakanlıkça
hazırlanıp yürütüleceğini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu bölgelere ilişkin plân ve
projelerde; 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 9 uncu maddesi,
4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununun plân onama yetkisini düzenleyen
hükümleri, 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanununun 8 inci maddesinin tabiat varlıkları, doğal sit alanları ve bunların
korunma alanlarının tespit ve tescili dışında kalan yetkileri düzenleyen
hükümleri ile aynı Kanunun 17 nci maddesinin (a) bendi hükümleri uygulanmaz.
e) Sulak alanların doğal yapılarının ve ekolojik dengelerinin korunması
esastır. Sulak alanların doldurulması ve kurutulması yolu ile arazi
kazanılamaz. Bu hükme aykırı olarak arazi kazanılması halinde söz konusu alan
faaliyet sahibince eski haline
getirilir.
Sulak alanların korunması ve yönetimine ilişkin usûl ve esaslar ilgili
kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
f) Biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliliğinin sağlanması bakımından
nesli tehdit veya tehlike altında olanlar ile nadir bitki ve hayvan türlerinin
korunması esas olup, mevzuata aykırı biçimde ticarete konu edilmeleri yasaktır.
g) Doğal kaynakların ve varlıkların korunması, kirliliğinin ve
tahribatının önlenmesi ve kalitesinin iyileştirilmesi için gerekli idarî, hukukî
ve teknik esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.
h) Ülkenin deniz, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının ve su ürünleri istihsal alanlarının
korunarak kullanılmasının sağlanması ve kirlenmeye karşı korunması esastır.
Atıksu yönetimi ile ilgili politikaların oluşturulması ve koordinasyonunun
sağlanması Bakanlığın sorumluluğundadır. Su ürünleri istihsal alanları ile
ilgili alıcı ortam standartları Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca
belirlenir.
Denizlerde yapılacak balık çiftlikleri, hassas alan niteliğindeki kapalı
koy ve körfezler ile doğal ve arkeolojik sit alanlarında kurulamaz.
Alıcı su ortamlarına atıksu deşarjlarına ilişkin usûl ve esaslar
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
ı) Çevrenin korunması ve kamuoyunda çevre bilincinin geliştirilmesi
amacıyla, okul öncesi eğitimden başlanarak Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün
eğitim kurumlarının öğretim programlarında çevre ile ilgili konulara yer
verilmesi esastır.
Yaygın eğitime yönelik olarak, radyo ve televizyon programlarında da
çevrenin önemine ve çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik programlara yer
verilmesi esastır. Türkiye Radyo- Televizyon Kurumu ile özel televizyon
kanallarına ait televizyon programlarında ayda en az iki saat, özel radyo
kanallarının programlarında ise ayda en az yarım saat eğitici yayınların yapılması zorunludur. Bu yayınların %
20’sinin izlenme ve dinlenme oranı en yüksek saatlerde yapılması
esastır. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, görev alanına giren hususlarda bu
maddenin takibi ile yükümlüdür.
j) Çevre ile ilgili olarak toplanan her türlü kaynak ve gelir, tahsisi
mahiyette olup, öncelikle çevrenin korunması, geliştirilmesi, ıslahı ve
kirliliğin önlenmesi için kullanılır.”
MADDE 7- 2872 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 10- Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre
sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki
Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki
Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay,
izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma
başlanamaz ve ihale edilemez.
Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, Çevresel Etki
Değerlendirmesi kapsamı dışındadır.
Çevresel Etki Değerlendirmesine tâbi projeler ve Stratejik Çevresel
Değerlendirmeye tâbi plân ve programlar ve konuya ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmeliklerle belirlenir."
MADDE 8- 2872 sayılı Kanunun 11 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü
MADDE 11- Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler.
Birinci fıkrada belirtilen yükümlülüğü bulunan tesis ve işletmeler ile
yerleşim birimlerine;
1) İnşaat ruhsatı aşamasında bu yükümlülüğünü yerine getireceğini
gösterir proje ve belgeleri ilgili kuruma sunmadıkça inşaat ruhsatı verilmez.
2) İnşaatı bitmiş olanlardan, bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere
işletme ruhsatı ve/veya yapı kullanma ruhsatı verilmez.
3) İnşaat ruhsatına, yapı kullanma veya işletme ruhsatını haiz olmakla
birlikte arıtma ve bertaraf yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde,
verilmiş yapı kullanma izni veya işletme izni iptal edilir.
Faaliyetlerinde değişiklik yapmayı ve/veya tesislerini büyütmeyi
plânlayan gerçek ve tüzel kişiler yönetmelikle belirlenen usûl ve esaslar
çerçevesinde atıklarını arıtma veya bertaraf etme yükümlülüğünü yerine getirmek
zorundadırlar.
Atıksuları toplayan kanalizasyon sistemi ile atıksuların arıtıldığı
ve arıtılmış atıksuların bertarafının
sağlandığı atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı, ıslahı ve
işletilmesinden; büyükşehirlerde 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su
ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla
belirlenen kuruluşlar, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler,
bunların dışında iskâna konu her türlü
kullanım alanında valiliğin denetiminde bu alanları kullananlar sorumludur.
Serbest ve/veya endüstri bölgelerinde bölge müdürlükleri, kültür ve
turizm koruma ve gelişme bölgelerinde, turizm merkezlerinde Kültür ve Turizm
Bakanlığı veya yetkili kıldığı birimler, organize sanayi bölgelerinde organize
sanayi bölgesi yönetimi, küçük sanayi sitelerinde kooperatif başkanlıkları,
mevcut yerleşim alanlarından kopuk olarak münferit yapılmış tatil köyü, tatil sitesi,
turizm tesis alanları vb. kullanım alanlarında ise site yönetimleri veya tesis
işletmecileri atıksu altyapı sistemlerinin kurulması, bakımı, onarımı ve
işletilmesinden sorumludurlar.
Atıksu altyapı sistemlerini kullanan ve/veya kullanacaklar, bağlantı
sistemlerinin olup olmadığına bakılmaksızın, arıtma sistemlerinden sorumlu
yönetimlerin yapacağı her türlü yatırım, işletme, bakım, onarım, ıslah ve
temizleme harcamalarının tamamına kirlilik yükü ve atıksu miktarı oranında
katılmak zorundadırlar. Bu hizmetlerden yararlananlardan, belediye meclisince
ve bu maddede sorumluluk verilen diğer idarelerce belirlenecek tarifeye göre
atıksu toplama, arıtma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil
edilen ücretler, atıksu ile ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.
Atıksu toplama havzasının birden fazla belediye veya kurumun yetki
sahasında olması halinde; atıksu arıtma tesisini işleten kurum, atıksu ile
ilgili yatırım ve harcama giderlerini kirletenlerden kirlilik yükü ve atıksu
miktarı nispetinde tahsil eder.
Atık üreticileri uygun metot ve
teknolojiler ile atıklarını en az düzeye düşürecek tedbirleri almak
zorundadırlar.
Atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi veya azaltılması ile
atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı
toplanması esastır. Atık yönetim plânlarının hazırlanmasına ilişkin esaslar,
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun
yöntemlerle bertaraf edilir.
Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf
tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu
hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı
yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür.
Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre
katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil
edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.
Üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin sorumluluğu kapsamında
yükümlülük getirilen üreticiler, ithalatçılar ve piyasaya sürenler, ürünlerinin
faydalı kullanım ömrü sonucunda oluşan atıklarının toplanması, taşınması, geri
kazanımı, geri dönüşümü ve bertaraf edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine
getirilmesi ve bunlara yönelik gerekli harcamalarının karşılanması, eğitim
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Bakanlığın koordinasyonunda bir
araya gelerek tüzel kişiliği haiz birlikler oluştururlar. Bu kapsamda
yükümlülük getirilen kurum ve kuruluşların sorumluluklarının bu birliklere
devrine ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle
belirlenir.
Tehlikeli atık üreticileri, yönetmelikle belirlenecek esaslara göre
atıklarını bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler.
Atık geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf tesislerini kurmak ve
işletmek isteyen gerçek ve/veya tüzel kişiler, yönetmelikle belirlenen esaslar
doğrultusunda, ürün standardı, ürünlerinin satışa uygunluğu ve piyasadaki
denetimi ile ilgili izni, ilgili kurumlardan almak kaydı ile Bakanlıktan lisans
almakla yükümlüdür.
Evsel atıklar hariç olmak üzere, atık taşıma ve/veya toplama işlerini
yapan kurum veya kuruluşlar Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Evsel
atıkların taşıma ve toplama işlerini yapan kurum ve kuruluşlar Bakanlıkça kayıt
altına alınır.
Atıksu arıtımı, atık bertarafı ve atık geri kazanım tesisleri yapmak
amacıyla belediyelerin hizmet birlikleri kurmaları halinde, bu hizmet
birliklerine araştırma, etüt ve proje konularında Bakanlıkça teknik ve malî
yardım yapılır. Tesis yapım projeleri ise bu Kanunun 18 inci maddesi
çerçevesinde kredi veya yardım ile desteklenebilir. Kredi borcunun geri
ödenmemesi durumunda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre takip yapılır ve öncelikle 2380 sayılı Belediyelere ve İl Özel
İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun ek 4
üncü maddesi hükümleri çerçevesinde ilgili belediyelerin İller Bankasındaki
paylarından tahsil olunur.
Arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğüne tâbi tesis ve işletmeler ile
yerleşim birimleri, bu yükümlülüğe istinaden kurulması zorunlu olan arıtma ve
bertaraf sistemleri, atıksu arıtma ve ön arıtma sistemleri ile atıksu altyapı
sistemlerinin kurulması, onarımı, ıslahı, işletilmesi ve harcamalara katkı
paylarının belirlenmesi ile ilgili usûl ve
esaslar Bakanlıkça yönetmeliklerle düzenlenir. Bu konuda diğer
kanunlarla verilen yetkiler saklıdır.
Bu Kanunun uygulanmasını sağlamak üzere alınması gereken izinler ve bu
izinlerin tâbi olacağı usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle
belirlenir.
Faaliyetleri nedeniyle çevreye olumsuz etkileri olabilecek kurum,
kuruluş ve işletmeler tarafından, faaliyetlerine ilişkin olası bir kaza
durumunda, kazanın çevreye olumsuz etkilerini kontrol altına almak ve azaltmak
üzere uygulanacak acil durum plânları hazırlanması zorunludur. Buna ilişkin
usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu plânlar dikkate alınarak Bakanlığın koordinasyonunda ilgili kurum ve
kuruluşlarca yerel, bölgesel ve ulusal acil durum plânları hazırlanır.
Liman, tersane, gemi bakım-onarım, gemi söküm, marina gibi kıyı tesisleri; kendi tesislerinde ve gemi ve diğer deniz araçlarında oluşan petrollü, yağlı katı atıklar ve sintine, kirli balast, slaç, slop gibi sıvı atıklar ile evsel atıksu ve katı atıkların alınması, depolanması, taşınması ve bertarafı ile ilgili işlemleri ve tesisleri yapmak veya yaptırmakla yükümlüdürler. Buna ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
MADDE 9- 2872 sayılı Kanunun 12 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 12- Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi
Bakanlığa aittir. Gerektiğinde bu
yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine,
çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına, Denizcilik
Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununa göre belirlenen denetleme görevlilerine veya
Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilir. Denetimler,
Bakanlığın belirlediği denetim usûl ve esasları çerçevesinde yapılır.
Askerî işyerleri, askerî bölgeler ve tatbikatların bu Kanun
çerçevesindeki denetimi ve neticelerine ait işlemler; Genelkurmay Başkanlığı,
Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Bakanlık tarafından müştereken
hazırlanacak yönetmeliğe göre yürütülür.
İlgililer, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer mercilerin
isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve
ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim esnasında her türlü kolaylığı
göstermek zorundadırlar.
İlgililer, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili
olarak, kullandıkları hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim
şemalarını, acil durum plânlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile
diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek
zorundadırlar.
Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usûl ve esaslar
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."
MADDE 10- 2872 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Tehlikeli kimyasallar ve atıklar
MADDE 13- Tehlikeli kimyasalların belirlenmesi, üretimi, ithalatı, atık konumuna gelinceye kadar geçen süreçte kullanım alanları ve miktarları, etiketlenmesi, ambalajlanması, sınıflandırılması, depolanması, risk değerlendirilmesi, taşınması ile ihracatına ilişkin usûl ve esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak piyasaya sürüldüğü tespit edilen
tehlikeli kimyasallar ile bu kimyasalları içeren eşya, bunları satış ve
kullanım amacıyla piyasaya süren kurum, kuruluş ve işletmelere toplattırılır ve
imha ettirilir. Nakil ve imha için gereken masraflar ilgililerince karşılanır.
Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde bu masraflar, ilgili kurum,
kuruluş ve işletmelerden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı bazı yakıtların, maddelerin,
atıkların, tehlikeli kimyasallar ile bu kimyasalları içeren eşyaların ithalini,
Bakanlığın görüşünü alarak yasaklayabilir veya kontrole tâbi tutabilir.
Tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır.
Tehlikeli atıkların tanımı ile tehlikeli atıkların oluşum aşamasından
itibaren toplanması, ayrılması, geçici ve ara depolanması, geri kazanılması,
yeniden kullanılması, taşınması, bertarafı, bertaraf sonrası kontrolü,
ihracatı, transit geçişi, ambalajlanması, etiketlenmesi, denetimi ve atık
yönetim plânlarının hazırlanması ile ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça
yayımlanacak yönetmelikle belirlenir.
Tehlikeli kimyasalların üretimi, satışı, depolanması, kullanılması ve
taşınması faaliyetleri ile tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve
ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı
faaliyetlerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen yükümlülükler açısından
müteselsilen sorumludurlar. Sorumlular bu Kanunda belirtilen meslekî
faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara
verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık malî
sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olup, faaliyetlerine başlamadan önce
Bakanlıktan gerekli izni alırlar. Sigorta yaptırma zorunluluğuna uymayan kurum,
kuruluş ve işletmelere bu faaliyetler için izin verilmez.
Bu maddede öngörülen zorunlu malî sorumluluk sigortası, malî
yeterliliklerine göre, Hazine
Müsteşarlığınca belirlenen sigorta şirketleri tarafından ya da bağlı olduğu
Bakanın onayı ile Hazine Müsteşarlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle
oluşturulacak bir havuz tarafından temin edilir. Havuzun yönetim ve işleyişi
ile ilgili usûl ve esaslar da aynı yönetmelikle belirlenir. Havuz, sigorta
ve/veya reasürans havuzu şeklinde oluşturulur. Kamu adına havuzda belirli bir
payın korunmasına karar verilmesi hususunda Hazine Müsteşarlığının bağlı
bulunduğu Bakan yetkilidir. Havuzun başlangıç giderleri için geri ödenmek üzere
Hazine Müsteşarlığı bütçesinden avans kullandırılabilir. Havuzun yükümlülükleri;
prim gelirleri ve bunların getirileri, piyasalardan sağlayacağı reasürans ve
benzeri korumalar ve ödeme gücüyle sınırlıdır.
Bakanlık, Hazine Müsteşarlığının uygun görüşünü almak kaydıyla,
tehlikeli kimyasallar ve tehlikeli atıklarla ilgili faaliyetlerde bulunanların
malî sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğunu, bu sigortaya ilişkin genel
şartlar ile tarife ve talimatların yürürlüğe girmesinden itibaren en çok bir
yıl ertelemeye yetkilidir.
Her bir sorumlu tarafından yaptırılacak malî sorumluluk sigortasına
ilişkin sigorta genel şartları Hazine Müsteşarlığınca onaylanır. Malî
sorumluluk sigortası tarife ve talimatları Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu
Bakan tarafından tespit edilir. Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan
tarifeyi serbest bırakmaya yetkilidir."
MADDE 11- 2872 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 14- Kişilerin huzur ve sükununu, beden ve ruh sağlığını bozacak şekilde ilgili yönetmeliklerle belirlenen standartlar üzerinde gürültü ve titreşim oluşturulması yasaktır.
Ulaşım araçları, şantiye, fabrika, atölye, işyeri, eğlence yeri, hizmet
binaları ve konutlardan kaynaklanan gürültü ve titreşimin yönetmeliklerle
belirlenen standartlara indirilmesi
için faaliyet sahipleri tarafından gerekli tedbirler alınır."
MADDE 12- 2872 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 15- Bu Kanun ve bu Kanun uyarınca yayımlanan yönetmeliklere
aykırı davrananlara söz konusu aykırı
faaliyeti düzeltmek üzere Bakanlıkça ya da 12 nci maddenin birinci fıkrası
uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum ve merciler tarafından bir defaya mahsus olmak üzere
esasları yönetmelikle belirlenen ve bir yılı aşmamak üzere süre
verilebilir.
Faaliyet; süre verilmemesi
halinde derhal, süre verilmesi durumunda, bu süre sonunda aykırılık düzeltilmez ise Bakanlıkça ya da
12 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin devredildiği kurum
ve merciler tarafından kısmen veya tamamen, süreli veya süresiz olarak
durdurulur. Çevre ve insan sağlığı
yönünden tehlike yaratan faaliyetler süre verilmeksizin durdurulur.
Çevresel Etki Değerlendirmesi incelemesi yapılmaksızın başlanan faaliyetler Bakanlıkça, proje
tanıtım dosyası hazırlanmaksızın başlanan faaliyetler ise mahallin en büyük
mülkî amiri tarafından süre verilmeksizin durdurulur.
Süre verilmesi ve faaliyetin durdurulması, bu Kanunda öngörülen
cezaların uygulanmasına engel teşkil etmez."
MADDE 13- 2872 sayılı Kanunun mülga 18 inci maddesi başlığı ile birlikte
aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
"Çevre katkı payı alınması, diğer gelirler ve bütçe ödenekleri
MADDE 18- Çevre kirliliğinin önlenmesi, çevrenin iyileştirilmesi ve çevre ile ilgili yatırımların desteklenmesi amacıyla;
a) İthaline izin verilen kontrole tâbi yakıt ve atıkların CIF bedelinin
yüzde biri ile hurdaların CIF bedelinin binde beşi oranında alınacak miktar,
b) Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen
su ve kullanılmış suları uzaklaştırma bedelinin yüzde biri,
çevre katkı payı olarak tahsil edilir. Tahsil edilen bu tutarlar,
ilgililerce en geç ertesi ayın onbeşine kadar ilgili mal saymanlıkları
hesaplarına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir.
Ayrıca, yurt içi ve yurt dışından temin edilecek her türlü hibe, yardım
ve bağışlar ile kredi anapara geri dönüşleri ve kredi faizleri de tahsil
edilerek, Çevre ve Orman Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına
yatırılır ve bütçeye gelir kaydedilir.
Bu maddede sayılan gelirlerin tahsilatında 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Bakanlar Kurulu (a) ve (b) bentlerinde yer alan oranları ayrı ayrı veya
topluca sıfıra kadar indirmeye veya kanunî oranına kadar yükseltmeye
yetkilidir.
Atıksu arıtımı, atık bertarafı ve katı atık geri kazanım tesislerinin
gözetim, fizibilite, etüt, proje ve inşaat işlerinin kredi veya yardım
suretiyle desteklenmesi ile çevre düzeni plânlarının yapımı, hava, su ve toprak
kalitesinin ölçüm ve izleme ağının oluşturulması, gürültünün önlenmesi ile
ilgili etüt ve projelerin desteklenmesi, acil müdahale plânlarının
hazırlanması, Çevresel Etki Değerlendirmesi faaliyetleri, havza koruma plânı
çalışmaları, biyolojik çeşitliliğin
korunması, çölleşme ve
iklim değişikliği ile
mücadele çalışmaları, stratejik çevresel değerlendirme, nesli
tehlikede olan bitki ve hayvan türleri ile yaşama ortamlarının korunması,
uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerin karşılanması, çevre
eğitimi ve yayını ile ilgili faaliyetler ve ihtisas komisyonları için yapılan
harcamalar ile çevre kirliliğinin giderilmesi çalışmaları için Bakanlık
bütçesine, yılı bütçe gelirleri içerisinde tahmin edilen yukarıdaki gelirler
karşılığı ödenek öngörülür.
Yukarıda sayılan gelirlerin tahsili ve bütçede öngörülen ödeneklerin
kullanımı ile ilgili usûl ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 14- 2872 sayılı Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 20- İdarî nitelikteki cezalar şunlardır:
a) Ek 4 üncü madde uyarınca emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt
sahiplerine 500 Türk Lirası, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı
emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine 1.000 Türk Lirası idarî para
cezası verilir.
b) Hava kirliliği yönünden önemli etkileri nedeniyle kurulması ve
işletilmesi yönetmelikle izne tâbi tutulan tesisleri, yetkili makamlardan izin
almadan kuran ve işleten veya iznin iptal edilmesine rağmen kurmaya ve
işletmeye devam eden veya bu tesislerde izin almaksızın sonradan değişiklik
yapan veya yetkili makamların gerekli gördükleri değişiklikleri tanınan sürede
yapmayanlara 24.000 Türk Lirası idarî
para cezası verilir. Bu tesislerde emisyon miktarları yönetmelikle belirlenen
sınırları aşıyorsa 48.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
İzne tâbi tesisleri, aldıkları izin belgesinde veya yönetmeliklerde
öngörülen önlemleri almadan veya yönetmeliklerde belirlenen emisyon
standartlarına ve sınırlamalarına aykırı olarak işletenlere 24.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
c) Hava kirliliği yönünden kurulması ve işletilmesi izne tâbi olmayan
tesislerin işletilmesi sırasında yönetmelikle belirlenen standartlara aykırı
emisyona neden olanlara 6.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Bu Kanunun ek 9 uncu maddesine aykırı davrananlara 2.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
Bu bendin birinci paragrafında öngörülen fiilin konutlarla ilgili olarak
işlenmesi halinde verilecek ceza toplu veya ferdî ısıtılan konutlarda her
bağımsız bölüm için 300 Türk Lirasıdır. Bu cezai sorumluluk toplu ısıtılan
konutlarda yöneticiye, ferdî ısıtılan konutlarda ise konutu kullanana aittir.
d) Hava kirliliği yönünden özel önem taşıyan bölgelerde veya kirliliğin
ciddi boyutlara ulaştığı zamanlarda ve yerlerde veya kritik meteorolojik
şartlarda yönetmeliklerle öngörülen önlemleri almayan, yasaklara aykırı
davranan ya da mahallî çevre kurullarınca bu konuda alınan kararlara
uymayanlara bu maddenin (b) ve (c) bentlerinde öngörülen cezalar bir kat
artırılarak verilir.
Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde cezai sorumluluk bu
maddenin (c) bendinin üçüncü paragrafına
göre tespit edilir.
e) Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan veya bu süreci
tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere yapılan proje bedelinin
yüzde ikisi oranında idarî para cezası
verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale
getirmekle yükümlüdür.
Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı
davrananlara, her bir ihlal için 10.000
Türk Lirası idarî para cezası verilir.
f) 11 inci maddeye göre kurulması zorunlu olan atık alım, ön arıtma,
arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ile kurup da çalıştırmayanlara
60.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
g) 12 nci maddede öngörülen
bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 6.000 Türk
Lirası idarî para cezası verilir.
h) Bu Kanunun 14 üncü maddesine göre çıkarılan yönetmelikle belirlenen
önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden
olanlara, konutlar için 400 Türk Lirası, ulaşım araçları için 1.200 Türk
Lirası, işyerleri ve atölyeler için 4.000 Türk Lirası, fabrika, şantiye ve
eğlence gürültüsü için 12.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
ı) Bu Kanunda öngörülen yasaklara ve sınırlamalara aykırı olarak ülkenin
egemenlik alanlarındaki denizlerde ve yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki
alanlarında ve bunlarla bağlantılı sularda, tabiî veya sunî göller ve baraj
gölleri ile akarsularda;
1) Petrol ve petrol türevleri (ham petrol, akaryakıt, sintine, slaç,
slop, rafine ürün, yağlı atık vb.) tahliyesi veya deşarjı yapan tankerlerden,
bin (dahil) gros tona kadar olanlar için gros ton başına 40 Türk Lirası, bin
ilâ beşbin (dahil) gros ton arasında olanlara, bu miktar ve ilave her gros ton
başına 10 Türk Lirası, beşbin gros
tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki miktarlar ve ilave her gros ton başına 100 Kuruş,
2) Kirli balast tahliyesi yapan tankerlerden bin (dahil) gros tona kadar
olanlar için gros ton başına 30 Türk Lirası, bin ilâ beşbin (dahil) gros ton
arasında olanlara bu miktar ve ilave her gros ton başına 6 Türk Lirası, beşbin
gros tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki miktarlar ve ilave her gros ton
başına 100 Kuruş,
3) Petrol türevleri (sintine, slaç, slop, akaryakıt, yağlı atık vb. )
veya kirli balast tahliyesi yapan gemi ve diğer deniz vasıtalarından bin gros
tona kadar olanlar için gros ton başına 20 Türk Lirası, bin ilâ beşbin (dahil)
gros ton arasında olanlara bu miktar ve ilave her gros ton başına 4 Türk
Lirası, beşbin gros tondan fazla olanlara ise, yukarıdaki miktarlar ve ilave
her gros ton başına 100 Kuruş,
4) Katı atık bırakan veya evsel atıksu deşarjı yapan tanker, gemi ve
diğer deniz araçlarından bin (dahil) gros tona kadar olanlar için gros ton
başına 10 Türk Lirası, bin ilâ beşbin (dahil) gros ton arasında olanlara bu
miktar ve ilave her gros ton başına 2 Türk Lirası, beşbin gros tondan fazla olanlara
ise, yukarıdaki miktarlar ve ilave her gros ton başına 40 Kuruş,
idarî para cezası verilir.
Tehlikeli madde ve atıkların deşarjı durumunda uygulanacak idarî para
cezaları, petrol ve türevleri kategorisi esas alınarak on katı verilir.
Kirliliğin oluşmasını müteakip gemi veya deniz aracının kendi imkânları
ile neden olduğu kirliliği giderdiğinin tespit edilmesi durumunda, idarî para
cezası 1/3 oranında uygulanır.
Cezanın derhal ve defaten ödenmemesi veya bu hususta yeterli teminat
gösterilmemesi halinde, gemiler ve götürülebilen diğer deniz vasıtaları en
yakın liman yetkilisine teslim edilerek seyrüseferden ve faaliyetten men
edilir. Banka teminat mektubu veya geminin bağlı olduğu kulüp sigortacısı tarafından
düzenlenecek teminat mektubu teminat olarak kabul edilir.
Yabancı devlet egemenliği altındaki sularda bu devletlerin mevzuatının
Türk bayraklı gemiler tarafından ihlali durumunda, ilgili devletin ceza
uygulamaması ve Türkiye'nin cezalandırmasını talep etmesi durumunda bu Kanun
hükümleri uygulanır.
Bu bendin birinci paragrafı dışında, bu Kanun ve bu Kanun uyarınca
çıkarılan yönetmeliklere aykırı olarak ülkenin egemenlik alanındaki denizlere
ve yargılama yetkisine tâbi olan deniz yetki alanlarına, içme ve kullanma suyu
sağlama amacına yönelik olmayan sulara atık boşaltanlara 24.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir. Yukarıda öngörülen fiilin konutlarla ilgili olarak
işlenmesi halinde her konut ve bağımsız bölüm için 600 Türk Lirası idarî para
cezası verilir. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana,
diğer konutlarda ise yöneticiye aittir.
i) Bu Kanunun ek 8 inci maddesi uyarınca yürürlüğe konulan yönetmelik
hükümlerine aykırı davrananlara 1.000
Türk Lirası idarî para cezası verilir.
j) Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı
olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere 24.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
Bu fiilin konutlarla ilgili
olarak işlenmesi halinde her konut ve bağımsız bölüm için 600 Türk Lirası idarî
para cezası verilir. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana,
diğer konutlarda ise yöneticiye aittir.
k) Bu Kanunun 9 uncu maddesinin
(a) bendinde belirtilen hususlara aykırı olarak biyolojik çeşitliliği tahrip edenlere, (d)
bendi uyarınca ilan edilen Özel Çevre Koruma Bölgeleri için tespit edilen
koruma ve kullanma esaslarına aykırı davrananlara ve (e) bendinin ikinci
paragrafı uyarınca sulak alanlar için yönetmelikle belirlenen koruma ve
kullanım usûl ve esaslarına aykırı davrananlar ile (f) bendinde belirlenen
esaslara ve yasaklamalara aykırı davrananlara 20.000 Türk Lirası, (e) bendinin
birinci paragrafına aykırı davrananlara 100.000 Türk Lirası idarî para cezası
verilir.
l) Bu Kanunun ek 1 inci maddesinin (c) bendine aykırı olarak anız
yakanlara her dekar için 20 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Anız yakma
fiilinin orman ve sulak alanlara
bitişik yerler ile meskûn mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır.
Bu Kanunun ek 1 inci maddesinin (d) bendi uyarınca tespit edilen
esaslara aykırı olarak ülkenin egemenlik alanlarındaki denizlerden ve kazasına
tâbi olan deniz yetki alanlarından, akarsular ve göller ile tarım alanlarından
belirlenen esaslara aykırı olarak kum, çakıl ve benzeri maddeleri alanlara
metreküp başına 120 Türk Lirası idarî
para cezası verilir.
m) Bu Kanunun ek 2 nci maddesinde öngörülen çevre yönetim birimini
kurmayanlara 6.000 Türk Lirası, çevre görevlisi bulundurmayanlara ya da
Bakanlıkça yetkilendirilmiş firmalardan hizmet almayanlara 4.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
n) Bu Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca belirlenen koruma esaslarına
aykırı olarak içme ve kullanma suyu
koruma alanlarına, kaynağın kendisine ve bu kaynağı besleyen yerüstü ve yeraltı
sularına, sulama ve drenaj kanallarına atık boşaltanlara 48.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde her konut ve
bağımsız bölüm için 1.200 Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezai
sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana, diğer konutlarda ise
yöneticiye aittir.
Bu alanlarda Kanuna ve yönetmeliklere aykırı olarak yapılan yapılar 3194
sayılı İmar Kanununda belirlenen esaslara göre yıktırılır.
o) Bu Kanunun 11 inci maddesinde öngörülen acil durum plânlarını
yönetmelikle belirlenen usûl ve
esaslara uygun olarak hazırlamayan ve bu plânların uygulanması için gerekli
tedbirleri almayan, ekip ve ekipmanları bulundurmayanlar ile yerel, bölgesel ve ulusal acil durum
plânlarına uymayanlara 12.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
p) Bu Kanunun 13 üncü maddesinde öngörülen malî sorumluluk sigortasını
yaptırmayanlara 24.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
r) Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara
veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama
yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası,
ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
s) Umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenlere
100 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
t) Tehlikeli atıkların her ne şekilde olursa olsun ülkeye girişini
sağlayanlara ayrı ayrı 2.000.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.
u) Tehlikeli atıkları ilgili mercilere ön bildirimde bulunmadan ihraç
eden veya transit geçişini yapanlara 2.000.000 Türk Lirası idarî para cezası
verilir.
v) Bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya
sınırlamalara aykırı olarak tehlikeli atıkları toplayan, ayıran, geçici ve ara
depolama yapan, geri kazanan, yeniden kullanan, taşıyan, ambalajlayan,
etiketleyen, bertaraf eden ve ömrü
dolan tehlikeli atık bertaraf tesislerini kurallara uygun olarak kapatmayanlara
100.000 Türk Lirasından 1.000.000 Türk Lirasına kadar idarî para cezası
verilir.
y) Tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı bu Kanunda ve
ilgili yönetmeliklerde belirtilen usûl ve esaslara, yasak ve sınırlamalara
aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan,
kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa sunanlara, 100.000 Türk
Lirasından 1.000.000 Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde
öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak
verilir.
Bu maddede öngörülen ceza miktarlarını on katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu maddenin uygulamasında Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunların, fiilin suç oluşturması haline ilişkin hükümleri saklıdır.”
MADDE 15- 2872 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 23- Bu Kanunda belirtilen idarî para cezaları, bu cezaların
verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci
tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak
verilir."
MADDE 16- 2872 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 24- Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararlarını verme
yetkisi Bakanlığa aittir.
Bu yetki, 12 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisinin
devredildiği kurum ve merciler tarafından da kullanılır.
Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırım kararları Bakanlık merkez
teşkilâtında genel müdürler, taşra teşkilâtında il çevre ve orman müdürlerince
verilir.
Bu Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca denetim yetkisi verilen kurum ve merciler tarafından verilen idarî para cezalarının yüzde ellisi, bu Kanun uyarınca yapılacak denetimlerle ilgili harcamaları karşılamak ve diğer çevre hizmetlerinde kullanılmak üzere bu kurumların bütçesine gelir kaydedilir, yüzde ellisi ise genel bütçeye gelir kaydedilir.
Bu Kanun uyarınca yapılacak denetimlerle ilgili harcamaları karşılamak
ve diğer çevre hizmetlerinde kullanılmak üzere, Bakanlık bütçesine, genel
bütçeye gelir kaydedilecek idarî para cezaları karşılığı gerekli ödenek
öngörülür."
MADDE 17- 2872 sayılı Kanunun 25 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"İdarî yaptırımların uygulanması, tahsil usûlü ve itiraz
MADDE 25- Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırımların uygulanmasını
gerektiren fiillerle ilgili olarak
yetkili denetleme elemanlarınca bir tutanak tanzim edilir. Bu tutanak denetleme
elemanlarının bağlı bulunduğu ve idarî yaptırım kararını vermeye yetkili mercie
intikal ettirilir. Bu merci, tutanağı değerlendirerek gerekli idarî yaptırım
kararını verir. İdarî yaptırım kararı, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı
Tebligat Kanunu hükümlerine göre idarî yaptırım kararını veren merci tarafından
ilgiliye tebliğ edilir.
İdarî yaptırım kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün
içinde idare mahkemesinde dava açılabilir. Dava açmış olmak idarece verilen
cezanın tahsilini durdurmaz.
İdarî para cezalarının tahsil usûlü hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326
sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.
Ceza vermeye yetkili kurum ve merciler tarafından tahsil edilen idarî
para cezaları, Maliye Bakanlığından izin alınarak Bakanlıkça bastırılan ve
dağıtılan makbuz karşılığında tahsil edilir.
Bu Kanuna göre verilecek idarî para cezalarında ihlalin tespiti ve
cezanın kesilmesi usûlleri ile ceza uygulamasında kullanılacak makbuzların
şekli, dağıtımı ve kontrolüne ilişkin usûl ve esaslar Maliye Bakanlığının
görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
MADDE 18- 2872 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Adlî nitelikteki cezalar
MADDE 26- Bu Kanunun 12 nci maddesinde öngörülen bildirim ve bilgi verme yükümlülüğüne aykırı olarak yanlış ve yanıltıcı bilgi verenler, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu Kanunun uygulanmasında yanlış ve yanıltıcı belge düzenleyenler ve kullananlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümleri uygulanır.
Bu maddeye göre yargıya intikal eden çevresel etki değerlendirmesine ilişkin ihtilaflarda çevresel etki değerlendirmesi süreci yargılama sonuna kadar durur."
MADDE 19- 2872 sayılı Kanunun 28 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Çevreye verilen zararların tazminine ilişkin talepler zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren beş yıl sonra zamanaşımına uğrar.”
MADDE 20- 2872 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve maddeye bu fıkrayı müteakiben aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
"Çevre kirliliğinin önlenmesi ve
giderilmesine ilişkin faaliyetler teşvik tedbirlerinden yararlandırılır. Bu
amaçla her yılın başında belirlenen teşvik sistemine Bakanlığın görüşü alınmak
sureti ile Hazine Müsteşarlığınca yeni esaslar getirilebilir."
"Arıtma tesisi kuran, işleten ve yönetmeliklerde belirtilen
yükümlülükleri yerine getiren kuruluşların arıtma tesislerinde kullandıkları
elektrik enerjisi tarifesinin, sanayi tesislerinde kullanılan enerji
tarifesinin yüzde ellisine kadar indirim uygulamaya Bakanlığın teklifi üzerine
Bakanlar Kurulu yetkilidir."
MADDE 21- 2872 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
"Bilgi edinme ve başvuru hakkı
MADDE 30- Çevreyi kirleten veya bozan bir faaliyetten zarar gören veya haberdar olan herkes ilgili mercilere
başvurarak faaliyetle ilgili gerekli önlemlerin alınmasını veya faaliyetin durdurulmasını
isteyebilir.
Herkes, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
kapsamında çevreye ilişkin bilgilere ulaşma hakkına sahiptir. Ancak,
açıklanması halinde üreme alanları, nadir türler gibi çevresel değerlere zarar
verecek bilgilere ilişkin talepler de bu Kanun kapsamında reddedilebilir."
MADDE 22- 2872 sayılı Kanunun 31 inci maddesindeki "Çevre Genel
Müdürlüğünce" ibaresi "Bakanlıkça" olarak değiştirilmiştir.
MADDE 23- 2872 sayılı Kanuna aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.
"EK MADDE 1- Toprağın korunmasına ve kirliliğinin önlenmesine ilişkin esaslar şunlardır:
a) Toprağın korunmasına ve kirliliğinin önlenmesine, giderilmesine
ilişkin usûl ve esaslar ilgili kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
b) Taşocağı ve madencilik faaliyetleri, malzeme ve toprak temini için
arazide yapılan kazılar, dökümler ve doğaya bırakılan atıklarla bozulan doğal
yapının yeniden kazanılmasına ilişkin usûl ve esaslar ilgili kuruluşların
görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
c) Anız yakılması, çayır ve mer'aların tahribi ve erozyona sebebiyet
verecek her türlü faaliyet yasaktır. Ancak, ikinci ürün ekilen yörelerde
valiliklerce hazırlanan eylem plânı çerçevesinde ve valiliklerin sorumluluğunda
kontrollü anız yakmaya izin verilebilir.
d) Ülkenin egemenlik alanlarındaki denizlerden, akar ve kuru dere
yataklarından, göl yataklarından ve tarım arazilerinden kum, çakıl ve benzeri
maddelerin alınması ile ilgili esaslar ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri
alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
"EK MADDE 2- Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak
veya çevreye zarar verecek kurum, kuruluş ve işletmeler çevre yönetim birimi
kurmak, çevre görevlisi istihdam etmek veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum
ve kuruluşlardan bu amaçla hizmet satın almakla yükümlüdürler. Bu konuyla
ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
"EK MADDE 3- Bakanlık, yönetmelikte belirtilen koşulları
taşıyanları çevre gönüllüsü olarak görevlendirebilir. Bu görev için ilgililere
herhangi bir ücret ödenmez.
Görevini kötüye kullandığı tespit edilen çevre gönüllülerinin bu
görevleri sona erdirilir.
Çevre gönüllülerinin çalışma ve eğitimlerine ilişkin usûl ve esaslar
Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir."
"EK MADDE 4- Motorlu taşıt sahipleri, egzoz emisyonlarının
yönetmelikle belirlenen standartlara uygunluğunu belgelemek üzere egzoz emisyon
ölçümü yaptırmak zorundadırlar. Trafikte seyreden taşıtların egzoz emisyon
ölçümleri ve standartları ile ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.
Motorlu taşıt üreticileri de üretim aşamasında yönetmelikle belirlenen
emisyon standartlarını sağlamakla yükümlüdür."
"EK MADDE 5- Bakanlık, bu Kanunla öngörülen ölçme, izleme ve
denetleme faaliyetleri ile çevre sorunlarının çözümüne yönelik diğer
faaliyetleri yerine getirmek üzere gerekli kurumsal altyapıyı oluşturur."
"EK MADDE 6- Hava kalitesinin korunması ve hava kirliliğinin
önlenmesi için, ulusal enerji kaynakları öncelikli olmak üzere, Bakanlıkça
belirlenen standartlara uygun temiz ve kaliteli yakıtların ve yakma
sistemlerinin üretilmesi ve kullanılması zorunludur. Standartlara uygun olmayan
yakma sistemi ve yakıt üretenlere ruhsat verilmez, verilenlerin ruhsatları
iptal edilir.
Bakanlıkça, belirlenen temiz hava politikalarının il ve ilçe
merkezlerinde uygulanması ve hava kalitesinin izlenmesi esastır.
Hava kalitesinin belirlenmesi, izlenmesi ve ölçülmesine yönelik
yöntemler, hava kalitesi sınır değerleri ve bu sınır değerlerin aşılmaması için
alınması gerekli önlemler ile kamuoyunun bilgilendirilmesi ve
bilinçlendirilmesine ilişkin çalışmalar Bakanlıkça yürütülür. Bu çalışmalara
ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
"EK MADDE 7- Bakanlık, çevre ile ilgili olarak gerekli gördüğü her
türlü veri ve bilgiyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden
doğrudan istemeye yetkilidir. Kendilerinden veri ve bilgi istenen tüm kamu
kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler bu veri ve bilgileri bedelsiz
olarak ve talep edilen sürede vermekle yükümlüdür."
"EK MADDE 8- İyonlaştırıcı olmayan radyasyon yayılımı sonucu oluşan elektromanyetik alanların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin önlenmesi için usûl ve esaslar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir."
"EK MADDE 9- Kokuya sebep olan emisyonların, yönetmelikle
belirlenen sınır değerlerin üzerinde çevreye verilmesi yasaktır. Kokuya sebep
olanlar, koku emisyonlarının önlenmesine ilişkin tedbirleri almakla yükümlüdür.
Buna ilişkin idarî ve teknik usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir."
MADDE 24- 2872 sayılı Kanunun 16,
21, 22 ve Kanuna 3301 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile eklenen ek maddesi
yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1- Bu
Kanun uyarınca ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikler bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir yıl; Hazine
Müsteşarlığı tarafından tespit edilecek sigorta genel şartları ile Hazine
Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan tarafından onaylanacak tarife ve
talimatlar bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir yıl içinde
yayımlanır.
GEÇİCİ MADDE 2- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte faal
durumda olan işletmelere bu Kanun ve
yönetmeliklerle getirilen ek yükümlülüklerin gerçekleştirilmesi için,
yönetmeliklerin yayımlanmasından sonra, Bakanlıkça bir yıla kadar süre
verilebilir.
2872 sayılı Çevre Kanununun 9 uncu maddesinin (h) bendine aykırı
tesisler, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde kapatılır.
GEÇİCİ MADDE 3- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce Çevresel
Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine tâbi olduğu halde,
yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerden, halihazırda yer seçimi uygun olanlar,
bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, ilgili
yönetmelikler çerçevesinde gerekli yükümlülüklerini yerine getirdiklerini
gösterir çevresel durum değerlendirme raporunu hazırlayarak Bakanlığa sunar.
İlgili yönetmeliklerde belirlenen şartları sağlayanlar başvuru tarihinden
itibaren altı ay içinde karara bağlanır.
Çevresel durum değerlendirme raporunu altı ay içinde Bakanlığa sunmayan
ya da raporun Bakanlığa sunulmasından itibaren altı ay içerisinde gerekli çevre
koruma önlemlerini almayan faaliyetler Bakanlıkça süre verilmeksizin
durdurulur.
Yürürlükteki mevzuat uyarınca yer seçimi uygun olmayan faaliyetler için ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanması esastır.
GEÇİCİ MADDE 4- Atıksu arıtma ve evsel nitelikli katı atık
bertaraf tesisini kurmamış belediyeler ile, halihazırda faaliyette olup, atıksu
arıtma tesisini kurmamış organize sanayi bölgeleri, diğer sanayi kuruluşları
ile yerleşim birimleri, bu tesislerin kurulmasına ilişkin iş termin plânlarını
bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa sunmak
ve aşağıda belirtilen sürelerde işletmeye almak zorundadır.
İşletmeye alma süreleri, iş termin plânının
Bakanlığa sunulmasından itibaren; belediyelerde nüfusu, 100.000’den fazla
olanlarda 3 yıl, 100.000 ilâ 50.000 arasında olanlarda 5 yıl, 50.000 ilâ 10.000
arasında olanlarda 7 yıl, 10.000 ilâ 2.000 arasında olanlarda 10 yıl, organize
sanayi bölgeleriyle bunların dışında kalan endüstri tesislerinde ve atıksu üreten her türlü tesiste 2 yıldır.
Halen inşaatı devam eden atıksu arıtma ve katı atık bertaraf tesisleri
için iş termin plânı hazırlanması şartı
aranmaz. Tesisin işletmeye alınma süresi
bu maddede belirlenen işletmeye alınma sürelerini geçemez.
Belediyeler, organize sanayi bölgeleri, diğer sanayi kuruluşları ile
yerleşim yerleri bu hükümden yararlanmak için bu Kanunun yayımı tarihinden
itibaren üç ay içinde Bakanlığa başvurmak zorundadır.
Bu Kanunun 8 inci maddesi ile atıksu altyapı sistemlerinin ve katı atık
bertaraf tesisleri kurma yükümlülüğü verilen kurum ve kuruluşların, bu
yükümlülüklerini, bu maddede belirtilen süre içinde yerine getirmemeleri
halinde; belediyelerde nüfusu 100.000’den fazla olanlara 50.000 Türk Lirası,
100.000 ilâ 50.000 arasında olanlara 30.000 Türk Lirası, 50.000 ilâ 10.000
arasında olanlara 20.000 Türk Lirası, 10.000 ilâ 2.000 arasında olanlara 10.000
Türk Lirası, organize sanayi bölgelerinde 100.000 Türk Lirası, bunların dışında
kalan endüstri tesislerine ve atıksu üreten her türlü tesise 60.000 Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
GEÇİCİ MADDE 5- Bu Kanuna ekli (1) sayılı listede gösterilen
kadrolar iptal edilerek, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı
cetvelin Çevre ve Orman Bakanlığına ilişkin bölümünden çıkartılmış, ekli (2)
sayılı listede gösterilen kadrolar ise ihdas edilerek, 190 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çevre ve Orman Bakanlığına
ilişkin bölümüne eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 6- Bu Kanunda geçen Türk Lirası ibaresi
karşılığında, uygulamada 28/1/2004 tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun hükümlerine göre Ülkede tedavülde bulunan
para "Yeni Türk Lirası" olarak adlandırıldığı sürece bu ibare
kullanılır.
MADDE 25- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 26- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(1)
SAYILI LİSTE
KURUMU: ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
TEŞKİLÂTI: TAŞRA
İPTAL
EDİLEN KADROLAR
SINIFI UNVANI K/D KADRO ADEDİ TOPLAM
GİH MEMUR 7 5 5
GİH MEMUR 8 1 1
GİH MEMUR 10 4 4
GİH ORMAN
MUH. MEM. 5 90 90
GİH ORMAN
MUH. MEM. 7 70 70
GİH ORMAN
MUH. MEM. 11 70 70
GİH DAKTİLOGRAF 5 14 14
GİH DAKTİLOGRAF 7 4 4
GİH ŞOFÖR 5 45 45
GİH ŞOFÖR 7 20 20
GİH ŞOFÖR 9 1 1
GİH ŞOFÖR 11 30 30
THS EKONOMİST 1 4 4
THS EKONOMİST 2 1 1
THS TEKNİKER 1 20 20
THS TEKNİSYEN 3 15 15
THS TEKNİSYEN 4 4 4
THS TEKNİSYEN 8 5 5
THS TEKNİSYEN 9 5 5
THS TEKNİSYEN 10 5 5
YHS HİZMETLİ 5 10 10
YHS HİZMETLİ 7 8 8
YHS HİZMETLİ 11 3 3
YHS KALORİFERCİ 5 1 1
YHS KALORİFERCİ 7 1 1
YHS BEKÇİ 5 25 25
YHS BEKÇİ 7 25 25
YHS BEKÇİ 8 5 5
YHS BEKÇİ 11 9 9
TOPLAM 500 500
(2) SAYILI LİSTE
KURUMU: ÇEVRE
VE ORMAN BAKANLIĞI
TEŞKİLÂTI: MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLAR
SINIFI UNVANI DERECE KADRO
ADEDİ
GİH ÇEVRE
VE ORMAN UZMANI 5 100
GİH ÇEVRE
VE ORMAN UZMANI 6 50
GİH ÇEVRE
VE ORMAN UZMANI 7 50
GİH ÇEVRE
VE ORMAN UZMAN YRD. 8 300
TOPLAM 500