TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE FİLİPİNLER CUMHURİYETİ ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA
İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
Kanun No. 4976 |
|
Kabul Tarihi : 2.10.2003 |
MADDE 1. - 22 Şubat
1999 tarihinde Manila’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ve Filipinler
Cumhuriyeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin
Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
VE
FİLİPİNLER CUMHURİYETİ
ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI
TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN
ANLAŞMA
Bundan sonra
“Âkit Taraflar” olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti ve Filipinler
Cumhuriyeti;
Özellikle bir
Âkit Taraf yatırımcılarının, diğer Âkit Tarafın ülkesinde yapacakları
yatırımlarla ilgili olmak üzere aralarındaki ekonomik işbirliğini artırma
arzusu ile,
Bu gibi
yatırımların karşılıklı teşviki ve korunmasının her iki Âkit Tarafın ekonomik refahını
destekleyeceğini kabul ederek;
Aşağıdaki
şekilde anlaşmaya varmışlardır:
MADDE I
Tanımlar
İşbu Anlaşmada
:
1. “Yatırımcı”
terimi :
(i)
Filipinler Cumhuriyeti ile ilgili olarak; Anayasasına göre Filipinler vatandaşı
olan bireyler,
(ii)
Türkiye Cumhuriyeti ile ilgili olarak; yürürlükteki hukukuna göre Türkiye
vatandaşı sayılan gerçek kişileri,
(iii)
Her iki ülke ile ilgili olarak, kanunlarına göre bu Âkit Tarafın ülkesinde
yönetim merkezi bulunan, kâr amaçlı iş girişimlerinde bulunmak üzere kurulmuş,
her koşul altında uygun olarak örgütlenmiş şirketler, şirket ortaklıkları,
ticarî ortaklıklar ve diğer örgütlenmeler olarak isimlendirilebilecek yasal
varlıkları ifade eder.
2.
“Yatırım” terimi, her bir Âkit Tarafın ilgili kanun ve nizamlara uygun olarak kurulmuş
veya edinilmiş her türlü malvarlığını, ve özellikle bunlarla kısıtlı olmamak
koşuluyla, aşağıdakileri kapsar.
(a)
hisse senetleri, sermaye hisseleri ya da şirketlere iştirakin diğer şekilleri;
(b)
yeniden yatırımda kullanılan gelirler, para alacakları veya bir yatırımla
ilgili malî değeri olan yasal ifaya yönelik diğer haklar;
(c)
taşınır ve taşınmaz mallar, ipotek, tedbir, rehin, intifa hakkı ve diğer benzer
haklar gibi diğer haklar;
(d)
telif hakları, patentler, lisanslar, sınaî tasarımlar, teknik prosesler, ticarî
markalar, peştemaliye, know-how ve diğer benzer haklar gibi sınaî ve fikrî
mülkiyet hakları;
(e)
doğal kaynakların aranması, geliştirilmesi, çıkarılması veya işletilmesi ile
ilgili imtiyazları da içerecek şekilde,
kanun veya sözleşme ile verilmiş iş imtiyazları
3. “Gelirler”
terimi, bir yatırımdan elde edilen, bunlarla kısıtlı olmamak kaydıyla;
özellikle kâr, faiz ve temettüleri ifade eder.
4. “Ülke”
terimi;
(a) Türkiye
Cumhuriyeti ile ilgili olarak, karasularını, aynı zamanda uluslararası hukuka
uygun olarak üzerinde doğal kaynakların keşfedilmesi, işletilmesi ve korunması
amaçları için yargılama ve egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını
ifade eder.
(b) Filipinler
Cumhuriyeti ile ilgili olarak; bütün adaları ve çevreleyen suları ile Filipin
takımadalarını içeren ulusal ülkesini ve Filipinlerin üzerinde egemenlik veya
yargılama hakkına sahip olduğu karasularını, deniz yatağını, toprak altını,
sahanlıklarını ve diğer sualtı alanları dahil olmak üzere, deniz ve hava
alanlarını içeren diğer bölgeleri ifade eder. Takımadaların çevresindeki,
arasındaki veya bunları bağlayan sular, genişlikleri ve boyutlarına
bakılmaksızın, Filipinlerin iç sularının parçasını oluştururlar.
MADDE II
Yatırımların Teşviki ve
Korunması
1. Her bir Âkit
Taraf bir Âkit Tarafın yatırımcılarının ülkesindeki yatırımlarını mümkün
olduğunca teşvik edecek ve bu yatırımları Anayasasına, kanunlarına ve
mevzuatına uygun olarak, herhangi bir üçüncü ülke yatırımlarına benzer
durumlarda tanınandan daha az elverişli olmayacak şekilde kabul edecektir. Bu
gibi yatırımlara adil ve makul bir muamele tanınacaktır.
2. Her bir Âkit
Taraf diğer Âkit Tarafın yatırımcılarınca kanun ve nizamlarına uygun olarak
ülkesinde yapılan yatırımları koruyacak ve bu gibi yatırımların yönetimini,
sürdürülmesini, kullanımını, faydalanılmasını, genişletilmesini, satışını ve
nakde çevrilmesini makul olmayan veya ayrımcı yollarla engellemeyecektir.
3. Âkit
Tarafların ülkelerine yabancıların girmesi, kalması ve istihdam edilmesi ile
ilgili kanun ve nizamlarına uygun olarak;
(a) Âkit
Taraflardan her biri, kendi ülkesindeki bir yatırımın faaliyete geçmesi ile
ilgili olarak önemli düzeyde sermaye ve diğer şekillerde kaynak aktarmayı
taahhüt eden ve taahhüt etme aşamasında olan diğer Âkit Taraf vatandaşları veya
onların istihdam ettikleri kişilerin; kuruluş, geliştirme, idare ve danışmanlık
maksadıyla, ülkesine girmelerine ve ikamet etmelerine izin verecektir.
(b) Âkit
Taraflardan birinin yürürlükteki kanun ve nizamları çerçevesinde yasal olarak
kurulan ve diğer Âkit Tarafın yatırımcılarının yatırımı olan şirketlerin, kendi
seçtikleri üst düzey idarî ve teknik personeli, milliyetleri ne olursa olsun
istihdam etmelerine izin verilecektir.
4. İşbu
Maddenin hükümlerinin, Âkit Taraflardan herhangi birinin yapmış olduğu aşağıda
belirtilen anlaşmalar üzerinde hiç bir etkisi olmayacaktır:
(a) Âkit
Tarafların herbirinin üyesi olduğu veya olabileceği, halihazırda yapılmış ya da
gelecekte yapılacak gümrük birliği, ortak pazar, serbest ticaret bölgesi,
bölgesel ekonomik örgütlenme ya da benzer nitelikte uluslararası anlaşmalar,
veya
(b) tamamen
veya esas olarak vergilendirmeye ilişkin olanlar.
MADDE III
Yatırımlara Uygulanacak
Muamele
1. Her bir Âkit
Taraf diğer Âkit Tarafın yatırımcılarınca ülkesinde yapılan yatırımlara adil ve
eşit muameleyi garanti edecek ve bu şekilde tanınan hakkın tatbikini uygulamada
engellemeyeceğine güvence verecektir.
2. Her bir Âkit
Taraf ülkesindeki bir Âkit Tarafın yatırımcılarının kurulmuş bulunan
yatırımlarına, hangisi elverişli ise, kendi yatırımcılarına veya herhangi bir
üçüncü ülke yatırımcılarınca yapılan yatırımlara uyguladığından daha az
elverişli olmayan bir muamele tanıyacaktır.
MADDE IV
Kamulaştırma ve Tazminat
1. Aşağıda
sayılan şartlara uyulmadıkça; hiç bir Âkit Taraf doğrudan veya dolaylı olarak
diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısını yatırımından mahrum edecek herhangi bir
tedbir almayacaktır:
a) hukuka uygun
olarak ve kamu yararına alınan tedbirler;
b) ayrımcı
olmayan tedbirler; ve
c) alınan
tedbirlere hızlı, yeterli ve etkin tazminat ödenmesi için hükümlerin eşlik
etmesi.
2. Tazminat,
etkilenen yatırımın söz konusu tedbirin kamuoyu tarafından öğrenilmesinden
hemen önceki piyasa değerine dayanacaktır. Tazminat ödemesinin gecikmesi
halinde, tazminat kamulaştırma tarihinden ödeme tarihine kadar geçerli bir oran
üzerinden faiz içerecek ve Madde IV paragraf 2’de gösterildiği gibi serbest
transfer edilebilir olacaktır.
3.
Kamulaştırmadan etkilenen yatırımcı, kamulaştırmayı gerçekleştiren Âkit Tarafın
hukukuna göre, bu Âkit Tarafın adlî makamlarına tazminatın miktarının ve bu
gibi herhangi bir kamulaştırmanın veya benzer tedbirlerin yasallığının gözden
geçirilmesi amacıyla başvurma hakkına sahip olacaktır.
MADDE V
Kayıplar
Âkit
Yatırımları; savaş, ayaklanma, iç karışıklıklar veya diğer benzer olaylar
nedeniyle diğer Âkit Tarafın ülkesinde zarara uğrayan Âkit Taraflardan birinin
yatırımcıları, diğer Âkit Tarafça, söz konusu zararların karşılanması
bakımından kendi yatırımcılarına ya da herhangi bir üçüncü ülke yatırımcılarına
gösterdiği muameleden daha az elverişli olmamak kaydıyla, hangisi daha
elverişli ise o muameleye tâbi tutulacaktır.
MADDE VI
Ülkesine İade ve Transfer
1. Her bir Âkit
Taraf, bir yatırımla ilgili bütün transferlerin kendi ülkesinden içeriye ve
dışarıya serbestçe ve gecikme olmaksızın yapılmasına iyi niyetle izin
verecektir. Bu gibi transferler aşağıdakileri içerir:
(a) faizler,
kâr hisseleri, kârlar, kredilerden ve yatırımlarla ilgili diğer benzer
gelirlerden kaynaklanan geri ödemeler,
(b) bir
yatırımın tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen
meblağlar,
(c) Madde III
çerçevesinde ödenecek tazminatlar,
(d) diğer Âkit
Tarafın ülkesinde, bir yatırımla ilgili uygun çalışma izinlerini almış olan bir
Âkit Tarafın vatandaşlarının aldıkları maaş, ücret ve diğer gelirleri,
(e) bir yatırım
uyuşmazlığından kaynaklanan ödemeler.
2. Transferler,
konvertibl bir para birimiyle transferin yapıldığı tarihte geçerli olan döviz
kuru üzerinden ve yatırımı kabul eden Âkit Tarafın kanun ve mevzuatına uygun
olarak yapılacaktır.
MADDE VII
Halefiyet
1. Eğer bir
Âkit Taraf yatırımcısının yatırımı, ticarî olmayan risklere karşı kanunî bir
sistem dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın ilgili sigorta anlaşmasının
şartlarından kaynaklanan her türlü halefiyeti diğer Âkit Tarafca tanınacaktır.
2.
Sigortalayan, yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiç
bir hakkı kullanmaya yetkili olmayacaktır.
3. Bir Âkit
Taraf ile sigortalayan arasındaki uyuşmazlıklar, işbu Anlaşmanın VIII. Maddesi
hükümleri uyarınca çözümlenecektir.
MADDE VIII
Bir Âkit Taraf ile Diğer Âkit
Tarafın Yatırımcıları Arasındaki
Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Bir Âkit
Taraf ile diğer Âkit Tarafın bir yatırımcısı arasında işbu Anlaşmanın
hükümlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların dostça çözümü maksadıyla, ilgili Âkit
Taraflar arasında görüşmeler yapılacaktır.
2. Eğer bu
görüşmeler çözüm talebi tarihinden itibaren üç ay içinde bir çözüme ulaşmazsa
yatırımcı uyuşmazlığı aşağıdaki mercilere sunulabilir:
(a) ülkesinde
yatırım yapılmış bulunan Âkit Tarafın yetkili tahkim heyetine; veya
(b) Washington
D.C.’de 18 Mart 1965 tarihinde imzaya açılan Devletler ile Diğer Devletlerin
Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesi ile
kurulmuş olan Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü İçin Uluslararası Merkezi’nin
(ICSID) uluslararası tahkimine,
3. Yatırımcı
uyuşmazlığı ülkesinde yatırım yapılmış bulunan Âkit Tarafın yetkili tahkim
heyetine veya uluslararası tahkime sunduğunda, bu seçim nihaî olacaktır.
4. Tahkim
kararı her iki taraf üzerinde kesin ve bağlayıcı olacak ve ülkesinde yatırım
yapılmış bulunan Âkit Tarafın kanunlarına uygun olacak uygulanacaktır.
5. Bir
uyuşmazlık yetkili tahkim heyetine ve uluslararası tahkime işbu Maddeye uygun
olarak sunulduğunda, hiç bir Âkit Taraf, diğer Âkit Tarafın sözü edilen yetkili
uluslararası veya yerel tahkim heyetince alınmış herhangi bir hükme, karara,
talimata veya diğer saptamaya uymaması veya yerine getirmemesi halinde
uyuşmazlığı diplomatik kanallar vasıtasıyla izlemeyecektir.
MADDE IX
Âkit Taraflar Arasındaki
Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Âkit
Taraflar, işbu Anlaşmanın yorumu veya uygulaması ile ilgili her türlü
uyuşmazlığa iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil çözüm
arayacaklardır. Bu bakımdan, Âkit Taraflar bu tür çözümlere ulaşmak için
doğrudan ve anlamlı görüşmeler yapmayı kabul ederler. Eğer Âkit Taraflar,
aralarında uyuşmazlığın başladığı tarihten itibaren altı ay içinde bu yöntemle
uzlaşmaya varamazlarsa, uyuşmazlık herhangi bir Âkit Tarafın talebi üzerine,
bir tahkim heyetine götürülebilir.
2. Her bir Âkit
Taraf talebin alınmasından itibaren iki ay içinde, birer hakem tayin edecektir.
Bu iki hakem, üçüncü bir ülke vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak
seçeceklerdir. Âkit Taraflardan biri iki aylık belirlenen süre içinde bir hakem
tayin edemezse, diğer Âkit Taraf, Uluslararası Adalet Divanı’nın Başkanından bu
tayini yapmasını talep edebilir.
3. Eğer iki
hakem, atanmalarından itibaren iki ay içinde her iki Âkit Taraf ile diplomatik
ilişkileri bulunan üçüncü bir ülkenin vatandaşı olan Heyet Başkanının seçimi
konusunda anlaşma sağlayamazlarsa; Heyet Başkanı, Âkit Taraflardan birinin
talebi üzerine Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir.
4. Uluslararası
Adalet Divanı Başkanı, işbu Maddenin (2) nci ve (3) üncü paragraflarında
belirtilen hallerde görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs Âkit
Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından
yapılacaktır ve Başkan Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten
alıkonulursa veya Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Âkit Taraflardan
birinin vatandaşı olmayan en kıdemli Divan üyesi tarafından yapılacaktır.
5. Tahkim
Heyeti, Heyet Başkanının seçildiği tarihten itibaren üç ay içinde, işbu
Anlaşmanın diğer maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde
anlaşmaya varacaktır. Böyle bir anlaşmanın olmaması halinde, Tahkim Heyeti,
uluslararası tahkim usulü kurallarını dikkate alarak usul kurallarını tayin
etmesini Uluslararası Adalet Divanı Başkanından talep edecektir.
6. Tahkim Heyeti
kararlarını, işbu Anlaşmanın hükümlerini, uluslararası hukukun bu konudaki
ilkelerini ve Âkit Taraflarça kabul edilen hukukun genel ilkelerini dikkate
alarak verecektir. Tahkim heyeti kararlarını oy çokluğu ile alacak ve kendi
usulünü kararlaştıracaktır.
7. Aksi
kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde,
bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Tahkim Heyeti,
hangisi daha sonra gerçekleşirse, son beyanlardan veya duruşmaların bittiği
tarihten sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihaî ve
bağlayıcı olacak kararını oy çokluğu ile alacaktır.
8. Başkan ve
diğer hakemler tarafından yapılan harcamalar, dava ile ilgili diğer masraflar
Âkit Taraflarca eşit olarak ödenecektir. Bununla beraber, Tahkim heyeti re’sen
giderlerin daha büyük bir kısmının iki Âkit Taraftan birince karşılanmasına
karar verebilir.
9. Eğer bir
uyuşmazlık, bu Anlaşmanın VIII inci Maddesi uyarınca bir uluslararası tahkim
mahkemesine sunulmuş ve hâlâ orada çözüm beklemekte ise, aynı uyuşmazlık işbu
Madde hükümleri uyarınca başka bir uluslararası tahkim mahkemesine
sunulmayacaktır. Bu, her iki Âkit Taraf arasında doğrudan ve anlamlı görüşmeler
yoluyla bağlantı kurmayı engellemeyecektir.
MADDE X
Yürürlüğe Girme
1. İşbu
Anlaşma, onay belgelerinin değişiminin tamamlandığı tarihte yürürlüğe
girecektir. Anlaşma on yıllık bir dönem için yürürlükte kalacak ve bu Maddenin
2 nci paragrafına göre sona erdirilmediği sürece yürürlükte kalacaktır. İşbu
Anlaşma, yürürlüğe giriş tarihinde mevcut olan yatırımlar yanında yürürlüğe
giriş tarihinden sonra yapılan veya gerçekleşen yatırımlara da uygulanacaktır.
2. Âkit
Taraflardan her biri yazılı olarak diğer Âkit Tarafa bir yıl öncesinden feshi
ihbarda bulunarak, Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra
her an sona erdirilebilir.
3. İşbu Anlaşma
Âkit Taraflar arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir
değişiklik, Âkit Taraflardan her birinin diğer Âkit Tarafa değişikliğin
yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını
bildirmesi üzerine yürürlüğe girecektir.
4. İşbu
Anlaşmanın sona erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve bu Anlaşmanın
uygulanacağı yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer bütün Maddelerinin
hükümleri, söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha
yürürlükte kalacaktır.
Bu Anlaşmayı
Tarafların tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.
Manila’da,
22.2.1999 tarihinde İngilizce dilinde imzalanmıştır.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ FİLİPİNLER
CUMHURİYETİ
ADINA ADINA
(İmza) (İmza)