Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 210)

Konya Milletvekili Atilla Kart’ın, 24.2.1983 Tarih ve 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre Doğrudan Gündeme Alınma Önergesi (2/121)

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Konu; İçtüzüğün 37 nci maddesi gereğince, sunmuş olduğum Kanun Teklifinin Genel Kurul gündemine alınması talebinden ibarettir.

24.2.1983 tarih-2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Teklifim; 29.4.2003 tarihinde 2/121 esas no ile Adalet Komisyonuna intikal etmiş; ancak Komisyonda 45 gün içinde sonuçlandırılmamıştır.

Bu durum karşısında, İçtüzüğün 37 nci maddesi gereğince Kanun Teklifimin doğrudan Genel Kurul gündemine alınmasını talep etmek zorunluluğu doğmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ve talep ederim.

17.6.2003

Atilla Kart

Konya

11.4.2003

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Teklifim, gerekçesiyle birlikte ilişikte sunulmuştur.

Gereğini saygılarımla arz ve teklif ederim.

Atilla Kart

Konya

GENEL GEREKÇE

“Hukuk Devleti” anlayışının ve “hukukun üstünlüğü” kavramının; kamunun ve toplumun tüm birimlerinde etkin olması, yargının bütün unsurlarıyla bağımsız olmasıyla mümkündür. Yargının bütün unsurlarıyla bağımsızlığının sağlanabilmesinin ön şartı ise “nitelikli hukuk eğitimi ile” sağlanabilir.

Eğitim sistemimizde ve bağlı olarak Hukuk Fakültelerindeki eğitimin nitelik kaybı bir tarafa; hukuk formasyonu edinmeyen ve başka fakültelerden mezun olan kişilerin, “yargıç misyonu ve inisiyatifini” kazanmaları mümkün olamaz. Uygulamada da, bu durum somut olarak görülmektedir. İdarî yargı yapılanmasında % 75’lere varan “hukukçu olmayan hâkim” uygulaması, sonuçta; yargının işlevini kaybetmesine ve hiyerarşik ilişkilerin doğmasına yol açmaktadır.

Günümüzde Yargı bağımsızlığını etkileyen en önemli unsurlardan birisi “yargı ve yargıcın bürokratlaşması” vakıasıdır. Bu olumsuz gelişmenin önünün kesilmesi gerekir. Esasen; adalet hizmeti, aynen tıp ve benzeri alanlarda olduğu gibi, yan alanların bilgileriyle yeterliliğin sağlanamayacağı “özgün” bir alandır. Adalet hizmeti için zorunlu temel, hukuk bilgilerinin verildiği yüksek öğretim kurumları olan hukuk fakülteleridir. Hukuk fakülteleri dışındaki fakültelerde verilen hukuk bilgileri; hukuk fakültelerinde okutulan yan dal (ekonomi, idare, adlî tıp, sosyoloji, felsefe) bilgilerini aşamaz. Hukuk fakültelerindeki uzmanlık yoğunluğuna erişemez.

Öte yandan; Anayasamızın 140 ıncı maddesi, yargıçlar için “meslekten hukukçu” olma şartını öngörmüştür. Bu şartın oluşabilmesi için, öncelikle “hukuk fakültesini bitirmiş olmak” zorunluluğu vardır. Anayasanın 138 inci maddesinde düzenlenen yargıcın bağımsızlığının gerçekleşebilmesi, “hukuk bilgisinin varlığıyla” doğrudan ilgilidir.

Yasanın mevcut hükmü, idarî yargıda görev yapacak yargıçlar (adaylar) için, hukuk fakültesinden mezun olma şartını aramamaktadır. Siyasî bilimler, idarî bilimler, iktisat ve maliye alanlarında 4 yıllık eğitimi yeterli görmektedir. Yasanın adlî yargı için aradığı şartı, idarî yargıdan esirgemesinin bir mantığı ve tutarlılığı yoktur. Kaldı ki; idarî yargının mahiyeti gereği, “kişi ile kamu otoritesi arasındaki” ihtilâfı çözümlemek gerektiğinden; hukuk eğitimi almış olmak daha da önem kazanmaktadır. Mevcut hüküm, Anayasanın 9, 138 ve 140 ıncı maddelerine açıkça aykırıdır.

Açıklanan gerekçeler, yasada değişiklik yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Genel gerekçe doğrultusunda düzenleme yapılmıştır.

Madde 2. - Yürürlük maddesidir.

Madde 3. - Yürütme maddesidir.
KONYA MİLLETVEKİLİ ATİLLA KART’IN TEKLİFİ

24.2.1983 TARİH VE 2802 SAYILI HÂKİMLER VE SAVCILAR KANUNUNUN

BİR MADDESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ

MADDE 1. - 24.2.1983 tarih ve 2802 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin “c” bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“c) Hukuk fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye’deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak,”

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.