Dönem : 22 Yasama Yılı : 1

T.B.M.M. (S. Sayısı : 214)

Manisa Milletvekili Bülent Arınç ve 30 Milletvekilinin; Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi ve

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (2/165)

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun teklifimiz gerekçesi ile birlikte ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederiz.

Saygılarımızla.

		Bülent Arınç
		Manisa
Hüseyin Tanrıverdi	Hakan Taşçı	İsmail Bilen
Manisa	Manisa	Manisa
Mehmet Çerçi	Ahmet İnal	Atilla Koç
Manisa	Batman	Aydın
Medeni Yılmaz	Mehdi Eker	Sabahattin Yıldız
Muş	Diyarbakır	Muş
Musa Uzunkaya	Mehmet Fehmi Uyanık	Mahmut Göksu
Samsun	Diyarbakır	Adıyaman
Seyid Aslan	Nuri Çilingir	Süleyman Turgut
Tokat	Manisa	Manisa
Vahit Kiler	Şerif Birinç	Abdurrahim Aksoy
Bitlis	Bursa	Bitlis
Ufuk Özkan	Mehmet Özyol	Erdoğan Yetenç
Manisa	Adıyaman	Manisa
Öner Ergenç	Fatma Şahin	Bayram Özçelik
Siirt	Gaziantep	Burdur
Halil İbrahim Yılmaz	Recep Yıldırım	Alaettin Güven
Kütahya	Sakarya	Kütahya
Alim Tunç	Serpil Yıldız	Ali Osman Sali
Uşak	İzmir	Balıkesir

GEREKÇE

4733 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi hükümlerine göre üretici tütünleri yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınıp satılmaktadır. Teklifle sözleşme yapılmaksızın veya açık artırma yöntemiyle alınmayan üretici tütünlerinin ve sözleşme yapıldığı halde fazla çıkan üretimin de düzenlenen Geçici 2 nci madde kapsamında değerlendirilerek bir defaya mahsus olmak üzere Genel Müdürlükçe satın alınması imkânı getirilerek, mağduriyetlerin giderilmesi öngörülmektedir.

Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Plan ve Bütçe Komisyonu	9.7.2003
Esas No : 2/165
Karar No : 42

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Manisa Milletvekili Bülent Arınç ve 30 arkadaşı tarafından hazırlanarak 8.7.2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sunulan ve Başkanlıkça aynı tarihte Komisyonumuza havale edilen 2/165 esas numaralı "Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına, 4046 sayılı Kanunda ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun Teklifi", Komisyonumuzun 9.7.2003 tarihinde yaptığı 58 inci birleşiminde, Hükümeti temsilen Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile TEKEL Genel Müdürlüğü temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip, görüşülmüştür.

Bilindiği gibi; 3.1.2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunla Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TEKEL) yeniden yapılandırılmış, tütün ve tütün mamullerinin Türkiye'de üretimine, iç ve dış alım ve satımına ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Bu Kanunun 6 ncı maddesine göre üretici tütünleri, yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemi ile alınıp satılmaktadır. Ancak, uygulamada, söz konusu 4733 sayılı Kanunun ilk defa uygulanmasından kaynaklı olarak, sözleşme yapılmaksızın veya açık artırma yöntemiyle alınamayan veya sözleşme yapıldığı halde fazla üretilen tütünlerin değerlendirilmesi hususunda tütün üreticilerinin zor duruma düştükleri görülmektedir. Bu nedenle, bir defaya mahsus olmak üzere, söz konusu Kanunun ilk defa uygulanmasından kaynaklı olarak, tütün üreticilerinin, ürünlerini satamamaktan dolayı ortaya çıkan mağduriyetlerinin giderilmesi konusunda düzenleme yapılması gereği hâsıl olmuştur.

Teklif ile, 2002 yılı ekici tütünlerinden, 4733 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi çerçevesinde, yazılı sözleşme yapılmaksızın üretilip, ancak açık artırma merkezlerinde alıcı çıkmadığı için artırma yöntemiyle satılma imkânı da bulunmayan tütünler, bir defaya mahsus olmak üzere, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenip tebliğ edilmiş açık artırma başlangıç fiyatlarının %50'sinden fazla olmamak kaydıyla, TEKEL Genel Müdürlüğü tarafından alınmasına yönelik bir düzenleme yapılmasının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Teklifin geneli üzerinde yapılan müzakerelerde;

- Tütün üreticilerinin elinde kalan 10 ilâ 11 bin ton arasındaki tütünün, Tekel Genel Müdürlüğünce alınması halinde, toplumun oldukça yoksul kesimini oluşturan tütün üreticilerinin 4733 sayılı Kanunun ilk uygulamalarından kaynaklanan mağduriyetinin giderileceği,

- Türkiye'nin tütün üretiminin, tüketimden fazla olduğu, bu atıl üretimin önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması gerektiği,

- TEKEL'in, son 10 yıldır, iç piyasada önemli oranda pazar kaybettiği, bunun önlenmesi için TEKEL'in bir an önce özelleştirilerek yerli firmalarla işbirliğine yönelerek ürünlerini çeşitlendirmesi ve böylece iç ve dış piyasadaki pazar payını artırması gerektiği,

- Söz konusu Teklif kapsamında alınması öngörülen tütünün, kilo başına fiyatının ortalama 1 milyon lira olarak belirlendiği, bunun üreticinin alın terinin maliyetini karşılamaktan uzak olduğu, zira bir kilo tütünün üreticiye yaklaşık 2 milyon liraya mal olduğu,

- Tütün üreticilerinin korunması ve desteklenmesi için palyatif tedbirler yerine, 4733 sayılı Kanunun tamamının yeniden düzenlenerek tütün üreticilerinin, dünyadaki örnekleri dikkate alınarak desteklenmesine yönelik tedbirlerin alınması gerektiği,

- TEKEL Genel Müdürlüğünün özelleştirilmemesi gerektiği, özelleştirilmesi halinde tütün piyasasının yabancı firmaların hâkimiyetine girmesine yol açılabileceği,

Şeklindeki görüş ve eleştirileri müteakip Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;

- TEKEL'in 2002 yılı için 56 bin ton tütün alım sözleşmesi imzaladığı, bunun 51 bin ton olarak gerçekleştiği, halen 10 bin ton kadar alım imkânının bulunduğu,

- TEKEL'in yaklaşık 400 bin ton stok tütününün bulunduğu, bunun eritilmesine yönelik çalışmaların devam ettiği,

- 2002 yılı ekici tütün piyasasında, yaklaşık 10 ilâ 11 bin ton arası satılamayan tütünün bulunduğunun tahmin edildiği, bu tütünün Kurul tarafından ilan edilen 2 milyon 200 bin liralık açık artırma başlangıç fiyatlarının yarısı olan 1 milyon 100 bin liralık ortalama fiyattan alımının yapılabileceği,

- İlave tütün alımı için finansman ihtiyacının bulunmadığı, zira TEKEL'in 2002 yılı için öngördüğü tütün alım miktarının 61 bin ton olduğu, bunun 51 bin ton olarak gerçekleştiği,

- Bu düzenleme ile alınması öngörülen tütünün maliyetinin 10 ilâ 15 trilyon lira civarında olacağı, bunun brüt maliyet olduğu, alınan tütünün işlenmesi ile bu maliyetin azalacağı,

İfade edilmiştir.

Teklifin geneli üzerinde yapılan müzakereleri müteakip, Teklif ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek maddeler üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.

Teklifin;

- Çerçeve 1 inci maddesi ile 4733 Sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen geçici 2 nci maddede yer alan "% 50 sinden" ifadesinin, tütün üreticilerinin mağduriyetinin giderilmesi amacıyla
"% 75 inden" şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

- Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri ise aynen,

Kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
	Sait Açba	M. Altan Karapaşaoğlu	Sabahattin Yıldız
	Afyon	Bursa	Muş
	Kâtip	Üye	Üye
	Mehmet Sekmen	Mahmut Göksu	Ruhi Açıkgöz
	İstanbul	Adıyaman	Aksaray
	Üye	Üye	Üye
	Mehmet Zekai Özcan	Osman Kaptan	Mehmet Mesut Özakcan
	Ankara	Antalya	Aydın
	Üye	Üye	Üye
	Ali Osman Sali	Ali Kemal Deveciler	Aziz Akgül
	Balıkesir	Balıkesir	Diyarbakır
	Üye	Üye	Üye
	Ömer Abuşoğlu	M. Emin Murat Bilgiç	Birgen Keleş
	Gaziantep	Isparta	İstanbul
	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Ali Topuz	M. Mustafa Açıkalın	Kıvılcım Kemal Anadol
	İstanbul	İstanbul	İzmir
	(İmzada bulunamadı)
	Üye	Üye	Üye
	Mehmet Ceylan	Y. Selahattin Beyribey	Taner Yıldız
	Karabük	Kars	Kayseri
	Üye	Üye	Üye
	Mustafa Ünaldı	Ali Er	Gürol Ergin
	Konya	Mersin	Muğla
	Üye	Üye	Üye
	Erol Aslan Cebeci	Musa Uzunkaya	Faruk Nafız Özak
	Sakarya	Samsun	Trabzon
	Üye	Üye	Üye
	Mehmet Akif Hamzaçebi	Osman Coşkunoğlu	Mustafa Zeydan
	Trabzon	Uşak	Hakkâri
			(İmzada bulunamadı)

MANİSA MİLLETVEKİLİ BÜLENT ARINÇ VE 30 MİLLETVEKİLİNİN TEKLİFİ

TÜTÜN, TÜTÜN MAMULLERİ, TUZ VE ALKOL İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNİN ÜRETİMİNE, İÇ VE DIŞ ALIM VE SATIMINA, 4046 SAYILI KANUNDA VE 233 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1. - 3.1.2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2. - 2002 yılı ürünü ekici tütünlerinden, bu Kanunun 6 ncı maddesi çerçevesinde yazılı sözleşme yapılmaksızın üretilip, açık artırma merkezlerinde alıcısı çıkmadığı için açık artırma yöntemiyle satılma imkânı da bulunamayan tütünler, bir defaya mahsus olmak üzere ve Kurul tarafından belirlenip tebliğ edilmiş açık artırma başlangıç fiyatlarının % 50’sinden aşağı olmamak kaydıyla Genel Müdürlükçe satın alınabilir.

MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Ba-kanlar Kurulu yürütür.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TÜTÜN, TÜTÜN MAMULLERİ, TUZ VE ALKOL İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİNİN ÜRETİMİNE, İÇ VE DIŞ ALIM VE SATIMINA, 4046 SAYILI KANUNDA VE 233 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNA BİR GEÇİCİ MADDE EKLENMESİ HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1. - 3.1.2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2. - 2002 yılı ürünü ekici tütünlerinden, bu Kanunun 6 ncı maddesi çerçevesinde yazılı sözleşme yapılmaksızın üretilip, açık artırma merkezlerinde alıcısı çıkmadığı için açık artırma yöntemiyle satılma imkânı da bulunamayan tütünler, bir defaya mahsus olmak üzere ve Kurul tarafından belirlenip tebliğ edilmiş açık artırma başlangıç fiyatlarının % 75’inden aşağı olmamak kaydıyla Genel Müdürlükçe satın alınabilir.”

MADDE 2. - Teklifin 2 nci maddesi aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3. - Teklifin 3 üncü maddesi aynen kabul edilmiştir.