Dönem : 22 Yasama Yılı : 2
T.B.M.M. (S. Sayısı : 653)
Organik Tarım Kanunu Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum ile
Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonları Raporları (1/841)
Not : Tasarı, Başkanlıkça Adalet; Avrupa Birliği Uyum ile
Tarım, Orman ve Köyişleri
komisyonlarına havale
edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 25.6.2004
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-890/3050
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza
arzı Bakanlar Kurulunca 18.6.2004 tarihinde kararlaştırılan “Organik Tarım
Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Türkiye'de organik tarım uygulamaları 1986
yılında ihracata yönelik olarak başlamıştır. Başlangıçta ithalatçı ülkelerin
mevzuatına uygun olarak yapılan üretim ve ihracat, 1991 yılında 2092/91 sayılı
Avrupa Birliği Konsey Tüzüğünün yürürlüğe girmesiyle, söz konusu Tüzük esas
alınarak yapılmaya devam edilmiştir. 2092/91 sayılı Konsey Tüzüğünün 94/92
sayılı ekinde, Avrupa Birliğine organik ürün ihraç eden ülkelerin kendi
mevzuatlarını oluşturma zorunluluğu getirildiğinden, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği ile bir yönetmelik hazırlamış ve
Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin Ekolojik Metotlarla Üretilmesine İlişkin
Yönetmelik 18.12.1994 tarihli ve 22145 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığının denetiminde ve Yönetmelik
hükümleri çerçevesinde organik tarımsal faaliyetlere başlanılmıştır.
Söz konusu Yönetmelik daha sonra Avrupa
Birliği mevzuatında 1991 yılından sonra yapılan değişiklikleri içerecek şekilde
güncellenmiş ve 11.7.2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan
Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde
ülkemizde organik tarım yapılmaya başlanılmıştır.
Avrupa Birliği, gelişme potansiyeli yüksek
bir sektör olarak değerlendirilen organik tarımın 2005 yılına kadar tarım
alanlarının % 5'inde yapılmasını hedeflemektedir. Bir yandan iklim
değişiklikleri ve çevre kirliliği, bir yandan da canlı sağlığına zarar veren
girdilerin kullanımı ile bir çok bitki ve hayvan türü yok olma tehlikesi ile
karşı karşıya kalmıştır. Bunun sonucunda Avrupa Birliğinde gıda güvenirliğini
ve biyoçeşitliliği korumak için çevreye dost üretim şekli olan organik tarımın
geliştirilmesi amacı ile yardım ve teşvik programları uygulanmıştır.
Türkiye'de kimyevi gübre, ilaç ve kimyasal
girdi kullanılmadan üretim yapılan geniş tarımsal alanlar mevcuttur. Geniş bir
doğal üretim potansiyeline sahip olan ülkemizde tarım yapılan her alanda
kontrol ve sertifikasyon yapılmadığı için uluslararası ticarette önemli bir pazara
sahip olan organik tarım kısıtlı olarak sürdürülmektedir.
Ülkemizde önceleri ihracat amacı ile
yapılan organik tarımın, iç piyasada talebin artması ile önemi de artmıştır.
Bunun sonucu olarak gelişmekte olan organik tarımın kurallarının ihlal edilmemesi,
haksız rekabetin önlenmesi, iç ve dış pazar ile kontrol ve sertifikasyon
faaliyetlerinin düzenlenmesi ihtiyacı doğmuştur.
Gerek gıda güvenirliği gerekse pazar
oluşturması açısından sürdürülebilir tarım için iyi bir üretim şekli olan
çevreye dost bu üretimin geliştirilmesi gerekli olup, bu çerçevede organik
tarımın dünya standartlarını yakalayabilmesi ve Avrupa Birliğine uyum
sağlanabilmesi için yasal düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Kanun
Tasarısı ile organik tarımın geliştirilmesi için yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemeler ile organik tarımsal üretim faaliyetlerinin sınırları
belirlenmiş, kontrol ve sertifikasyon hizmetleri yasal dayanağa kavuşturulmuş,
kuralların ihlali halinde cezai yaptırımlar getirilmiştir.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. - Madde ile; Kanunun amacının
tüketiciye kaliteli, güvenilir, sağlıklı ürünler sunmak üzere organik ürün ve
girdilerin gelişmesini sağlamak için gerekli koşullar ile kontrol,
sertifikasyon ve denetime ilişkin esasların belirlenmesi olduğu öngörülmektedir.
Madde 2. - Madde ile; Kanunun kapsamı
belirlenmektedir.
Madde 3. - Madde ile; Kanunda geçen
kurumlar, faaliyetler, görevler ve diğer bazı ifadelerin tanımı yapılarak
Kanunun uygulanmasında karşılaşılabilecek zorlukların giderilmesi amaçlanmıştır.
Madde 4. - Madde ile; Organik Tarım
Komitesi, Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi ile alt komitelerin
kurulmaları, görevleri ve çalışma esasları hakkında düzenleme getirilmiştir.
Madde 5. - Maddede; Bakanlık tarafından
yetkilendirilen, organik üretimin her aşamasını kontrol eden ve nihai ürünü ve
girdiyi sertifikalandıran yetkilendirilmiş kuruluşların faaliyetleri, çalışma
izni, kuruluşu, yetkileri, istihdam kontrol ve sertifikasyon sistemi ile
Bakanlıktan çalışma izni almaları hususlarına yer verilmiştir.
Madde 6. - Maddede; organik tarım faaliyetinde bulunan
müteşebbislere ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
Müteşebbislerin kontrol amacı ile sınırlı
olmak üzere yetkili otoritelere, kendi işletmelerine giriş izni vermek ve
muhasebe kayıtları ile diğer ilgili dokümanlarını göstermek zorunda oldukları
hüküm altına alınmıştır.
Madde 7. - Madde ile; organik tarımsal
üretim faaliyetlerine ilişkin usul ve esasların hazırlanmasında diğer ilgili
bakanlıklarla işbirliği yapılması hususu öngörülmüştür.
Madde 8. - Maddede; organik ürünlerin ve
girdilerin reklam ve tanıtımına ilişkin hususlara yer verilmiştir. Bu hüküm ile
üreticinin ve tüketicinin korunarak organik tarımsal üretime yönelik haksız
rekabetin önlenmesi amaçlanmıştır.
Madde 9. - Maddede; organik ürünlerin
ihracatı ve ihracat kontrolleri ile ilgili hükme yer verilerek organik
ürünlerin ve girdilerin ihracatında ve bunlardan geri dönenlerin yurda
sokulmasında takip edilecek usul ve esaslar belirlenmiştir.
Madde 10. - Maddede; organik ürünlerin
ithalatı ve ithalat kontrolleri ile ilgili hükme yer verilerek organik
ürünlerin ve girdilerin ithalatında takip edilecek usul ve esaslar
belirlenmiştir.
Madde 11. - Madde ile; yetkilendirilmiş
kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbislerin denetimine ilişkin usul
belirlenmiştir.
Madde 12. - Madde ile; Kanuna aykırı
hareket edenlere verilecek cezalar hükme bağlanmıştır.
Madde 13. - Maddede; Kanunda yer alan para
cezalarının tahsili ve bu cezalara yapılacak itirazlara ilişkin hükme yer
verilmiştir.
Geçici Madde 1. - Madde ile; Kanunun
yürürlüğe girmesinden sonra çıkarılacak olan yönetmelikler yürürlüğe girinceye
kadar halen uygulanmakta olan yönetmeliklerin Kanuna aykırı olmayan
hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği belirtilmektedir.
Madde 14. - Yürürlük maddesidir.
Madde 15. - Yürütme maddesidir.
Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Raporu
Türkiye
BüyükMillet Meclis
Avrupa Birliği Uyum
Komisyonu 7.7.2004
Esas No. : 1/841
Karar No. : 15
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Bakanlar Kurulunca hazırlanarak 25.6. 2004 tarihinde
Başkanlığınıza sunulan, "Organik Tarım Kanunu Tasarısı",
Başkanlığınızca, 1.7.2004 tarihinde, esas Komisyon olarak Tarım, Orman ve
Köyişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak da Adalet Komisyonu ile Komisyonumuza
havale edilmiştir. Komisyonumuz, 7.7.2004 tarihli yirmiyedinci toplantısında;
Tarım Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği temsilcilerinin de
katılımlarıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.
Organik tarım bilindiği
üzere üretimde kimyasal girdi ve ilaç kullanmadan yönetmelikler çerçevesinde
izin verilen girdilerin kullanımı ile yapılan, üretimden tüketime kadar her
aşaması kontrollü ve sertifikalı üretim sistemidir. Organik tarım yapmanın
amacı; toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden çevre, bitki, hayvan ve
insan sağlığını azami derecede korumaktır.
Organik tarım, ekolojik
sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan dengeyi yeniden kurmaya yönelik,
insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içermekte olup, esas olarak sentetik
kimyasal tarım ilaçları, hormonlar ve mineral gübrelerin kullanımını
yasaklaması yanında, organik ve yeşil gübreleme, toprağın muhafazası, bitkinin
direncini artıran; doğal düşmanlardan faydalanmayı tavsiye eden, bütün bu
olanakların kapılı bir sistemde oluşturulmasını öneren, üretimde sadece miktar
artışını değil aynı zamanda ürün kalitesinin de yükselmesini amaçlayan
alternatif bir üretim şeklidir.
Ülkemizde organik tarım,
1985-1986 yıllarında dünyadaki organik tarımın gelişimine ve yurt dışından
gelen organik ürün talebine bağlı olarak sistemsiz bir şekilde başlamış ve
sağlıklı gıdaların tüketimine yönelik olarak dünyadaki değişmelere paralel
olarak gelişmiştir.
Organik tarım ülke için
çok ciddi bir önem arz etmektedir. Organik tarım konusunda Türkiye avantajlı
bir duruma sahiptir. Bunun nedeni ise Türkiye bir çok gelişmiş veya gelişmekte
olan ülkeye nazaran az kirlenmiş bir çevreye sahiptir. Organik tarım dünyada
çok rağbet görmektedir ve 240 milyon dekarlık bir alanda organik tarım
yapılmaktadır. Türkiye’de ise sadece bir milyon dekarlık alanda organik tarım
yapılmaktadır.
Avrupa Birliği'nin
10.6.2004 tarihinde yayınlanan Organik Tarım İçin Avrupa Eylem Planı
dokümanında organik tarıma yönelik politika gelişimi için temelin ortaya
konması ve durum değerlendirilmesi yapılması amaçlanmaktadır. Bundan dolayı
ortak tarım politikasına organik tarımın katkısı için geniş kapsamlı bir
stratejinin sağlanması hedeflenmektedir.
2092/91 sayılı Avrupa
Birliği Konsey Tüzüğü
Avrupa Birliğinin 2092/91
sayılı Organik Tarım ve Tarımsal Ürünler ve Gıda Maddelerinin Organik Tarım
Esaslarına Göre Üretilmesine İlişkin Konsey Tüzüğü çerçevesinde organik
tarımsal faaliyetler yürütülmektedir.
Söz konusu Konsey Tüzüğü
ile organik ürünleri üreten, hazırlayan, ithal eden veya pazarlayan tüm
üreticiler Topluluk gereksinimini karşılayan ve belirlenmiş otoriteler veya
onaylanmış denetlenmiş kuruluşlar tarafından düzenli bir kontrol sistemine tabi
olmak durumundadır. AB Tüzüğü, bitkisel ve hayvansal ürünleri, insan
tüketiminde kullanılan bitkisel ve hayvansal kökenli işlenmiş ürünleri ve
hayvan yemlerini kapsamaktadır. Bunun yanında bitkisel üretime ilişkin
kurallar, hayvansal üretime ilişkin kurallar ve arıcılığı ilgilendiren kurallar
da bulunmaktadır.
Komisyonumuz Tasarının
sadece 12 nci maddesini değiştirmiş diğer maddeleri ise aynen kabul etmiştir.
Önerge verilmek suretiyle değişikliğe uğrayan madde ve gerekçesi aşağıda
belirtilmiştir:
- Madde 12
Tasarının 12 nci maddesi
ile bu Kanuna aykırı hareket edenlere verilecek cezalar hükme bağlanmıştır.
Komisyonumuz 12 nci maddenin bütün bentlerini aynen kabul etmiş fakat (g)
bendinin sonuna, kamu harcamalarının özel sektör tarafından karşılanmasını
sağlamak amacıyla: "Toplatma masrafları müteşebbisten tahsil edilir"
şeklinde bir cümlenin eklenmesini uygun görmüştür. Bu gerekçe ile verilen
değişiklik önergesi Komisyonumuzca kabul edilmiştir.
Raporumuz, Tarım, Orman
ve Köyişleri Komisyonuna sunulmak üzere saygı ile arz olunur.
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
Yaşar
Yakış |
Ömer İnan |
İbrahim
Reyhan Özal |
|
Düzce |
Mersin |
İstanbul |
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
Abdulbaki
Türkoğlu |
Muharrem
Karslı |
Hanefi
Mahçiçek |
|
Elazığ |
İstanbul |
Kahramanmaraş |
|
Üye |
Üye |
|
|
Musa
Sıvacıoğlu |
Aydın
Dumanoğlu |
|
|
Kastamonu |
Trabzon |
|
AVRUPA BİRLİĞİ UYUM
KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
ORGANİK TARIM KANUNU TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1
inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2
nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3
üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 4. - Tasarının 4
üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 5. - Tasarının 5
inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 6. - Tasarının 6
ncı maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7. - Tasarının 7
nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 8. - Tasarının 8
inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 9. - Tasarının 9
uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 10. - Tasarının 10
uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 11. - Tasarının 11
inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
Ceza Hükümleri
MADDE 12. - Bu Kanuna
uymayanlara uygulanacak cezai hükümler aşağıda belirtilmiştir.
a) 5 inci maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket ettiği tespit edilenlerin
yetki ve izin belgeleri iptal edilir. Bu kişilerin başka ad ve unvan altında
dahi bu Kanun kapsamında çalışmalarına izin verilmez. Ayrıca yetkili sulh ceza
mahkemesince sorumlular hakkında üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
b) 9 uncu maddenin
birinci fıkrası ile 10 uncu maddeye aykırı hareket edenlere otuzmilyar lira
idari para cezası verilir.
c) 5 inci maddenin
dördüncü fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlar çalışma izni alana kadar
faaliyetten men edilirler. İzin almadan tekrar faaliyete geçenlere yirmimilyar
lira idari para cezası verilir. Aynı suçun tekrarı halinde kendilerine çalışma
izni verilmez.
d) 5 inci maddenin
beşinci ve yedinci fıkraları ile 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket
edenlere yirmimilyar lira idari para cezası verilir.
e) 5 inci maddenin
altıncı fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlara onbeşmilyar lira idari para
cezası verilir. Aynı suçun üç yıl içinde tekrarı halinde idari para cezası iki
kat artırılır. Aynı suçun beş yıl içinde üçüncü defa tekrarı halinde üç yıl
süre ile çalışma izinleri iptal edilir.
f) 5 inci maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere onmilyar lira idari para cezası verilir.
g) 8 inci maddeye aykırı
hareket edenlere onmilyar lira idari para cezası verilir. Aykırılık etiket
bilgilerinden kaynaklanıyorsa, etiket bilgileri düzeltilinceye kadar ürüne el
konulur ve yukarıdaki para cezası uygulanıp, ürün piyasadan toplattırılır.
"Toplatma masrafları müteşebbisten tahsil edilir."
h) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere sekizmilyar lira idari para cezası verilir.
ı) Bu Kanuna göre
denetimleri engelleyen kişi ve kuruluşlara beşmilyar lira idari para cezası
verilir.
MADDE 13. - Tasarının 13
üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1. -
Tasarının geçici 1 inci maddesi, Komisyonumuzca başlığıyla birlikte aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 14. - Tasarının 14
üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
MADDE 15. - Tasarının 15
inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.
Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük
MilletMeclisi
Tarım, Orman ve
Köyişleri Komisyonu 12.7.2004
Esas No. : 1/841
Karar No. : 23
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Tarım ve Köyişleri
Bakanlığınca hazırlanıp Başbakanlık tarafından 25.6.2004 tarihinde Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 1.7.2004 tarihinde
tali komisyon olarak Adalet ve Avrupa Birliği Uyum komisyonlarına, esas komisyon
olarak da Komisyonumuza havale edilen "Organik Tarım Kanunu
Tasarısı", Komisyonumuzun 12.7.2004 tarihli toplantısında, Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet
Planlama Teşkilâtı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Avrupa Birliği Genel
Sekreterliği, Hacettepe Üniversitesi ve sivil toplum kuruluşlarının
temsilcilerinin de katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.
Hükümet temsilcisinin
Tasarı hakkında Komisyonumuza verdiği bilgilerde;
- Tasarının dünyada ve
ülkemizde her geçen gün önemi, potansiyeli ve kapsamı giderek artan organik
tarım konusunda yasal bir düzenlemeyi amaçladığı,
- Tarımda kontrolsüz ve
önerilen dozda kullanılmayan zirai mücadele ilaçları, sentetik hormonlar ve
kimyasal gübrelerin insan ve çevre sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin
tartışılmaz bir gerçek olduğu, bu tarz kontrolsüz girdilerin toprağa, havaya ve
suya verdiği zararlar sürdürülebilir üretimi tehlikeye soktuğu, bu nedenle,
dünyada çevre koruma bilincinin gelişmesi ile birlikte organik tarımın,
sürdürülebilir tarım uygulamaları içinde alternatif bir üretim biçimi olarak
gündeme geldiği,
- Organik tarımın;
sentetik kimyasal tarım ilaçları, hormon ve mineral madde kullanmadan, sadece
organik girdileri kullanarak, doğal düşmanlardan ve genetik özelliklerden
faydalanarak, yalnızca üretim artışını değil, aynı zamanda ürünün kaliteli ve
sağlıklı olmasını da amaçlayan alternatif bir üretim şekli olduğu,
- Dünyada, 130 dan fazla
ülkede, 24 milyon hektar civarında bir alanda organik tarım yapıldığı,
- Bugün özellikle
gelişmiş ülkelerde, organik tarımsal gıdaya olan talebin toplam gıda
tüketiminin % 25'i civarında olduğu ve bunun da ancak % 5-10'luk bir kısmının
karşılanabildiği dikkate alındığında, kapatılması gereken boşluğun ne kadar
büyük olduğu,
- Ülkemizde organik
tarım, 1985-1986 yıllarında yurt dışından gelen organik ürün talebine bağlı
olarak, sistemsiz bir şekilde başladığı,
- Başlangıçta, sadece
sekiz ürüne yönelik yapılan üretim, günümüzde daha çok meyve ve sebzeler olmak
üzere, tahıllar, baklagiller, tıbbi ve aromatik bitkiler ve hayvancılık dahil
yaklaşık 180 üründe yapılmakta olduğu,
- Ülkemizin organik
tarıma uygun geniş alanlarıyla büyük bir potansiyele sahip olduğu, ancak, bir
çok insanımıza ekmek kapısı olacak olan bu potansiyelin tam olarak harekete
geçirilemediği,
- Organik tarım yapan
üretici sayısının 1996 yılında 2 bin civarında iken bugün 15 bin civarında
olduğu, ekilen alanın 1996 yılında yaklaşık 7 bin hektar iken 2003 yılında 103
bin hektara ulaştığı, 1996 yılında 10 bin ton civarında olan üretim miktarının
2003 yılında 300 bin ton olarak gerçekleştiği, bu önemli gelişmelere rağmen
henüz işin başında olunduğu,
- Üretimden tüketime,
çiftçi eğitiminden teknik eleman eğitimine ve üretici örgütlenmesine kadar
eksiklerimizin bulunduğu, üreticilerin bilgi ve eğitim düzeyinin organik üretim
için yeterli olmadığı, işletmelerimizin küçük olduğu, uygulamaya yönelik
yeterli bilgi ve doküman bulunmadığı, danışmanlık sisteminin yeterince
geliştirilemediği,
- Organik tarımda kullanılan
girdilerin büyük kısmının yabancı kaynaklı olduğu, üreticilerin ithal girdilere
bağımlı olarak çalıştığı, yerli kaynaklı girdi geliştirme konusunda araştırma-
geliştirme ve üretim çalışmalarının yetersiz olduğu, organik tarımı teşvik
edecek yeterli destekleme sistemlerinin bulunmadığı,
- Gelişen ve daha da
gelişecek ve çeşitlenecek olan organik tarım üretim, işleme ve pazarlama
faaliyetlerinin her geçen gün daha da karmaşık bir hal aldığı ve yeni
sorunlarla karşılaşmasının kaçınılmaz olduğu, bu açıdan bakıldığında, elimizde
üzerinde iyi çalışılmış, kapsamlı, anlaşılır, uygulanabilir, etkinliği ve
yaptırım gücü olan, hem ülke içindeki faaliyetler hem de uluslararası
ilişkilerde güvenli bir ortam sağlayabilecek, AB mevzuatıyla uyumlu yasal bir
güce olan ihtiyaç olduğu,
İfade edilmiştir.
Kanun Tasarısının tümü
üzerinde yapılan görüşmelerin ardından, Tasarı ve gerekçesi benimsenerek
maddelerine geçilmiştir.
Tasarının maddeleri
üzerindeki görüşmelerin sonucunda;
- Tasarının 3 üncü
maddesi, denetim ile ilgili tanımın değiştirilmesine ilişkin önergenin kabul
edilmesi suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 4 üncü
maddesi, kurulması öngörülen Organik Tarım Ulusal Komitesinin kimlerden ve en
az kaç kişiden oluşacağının belirlenmesi amacıyla verilen önergenin kabul
edilmesi ve suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 7 nci
maddesi, madde metninde geçen 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin
Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin tarihinin
metne ilave edilmesi suretiyle,
- Tasarının 9 uncu
maddesi, ihraç edilen ve alıcısı tarafından organik olmadığı gerekçesiyle geri
gönderilen ürün ve girdilerin, ne şekilde yurda girişlerine izin verileceğine
dair önergenin kabul edilmesi suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 10 uncu
maddesi, ithal edilen ve organik olmadığı tespit edilen ürün ve girdilerin,
sorumlu müteşebbise iadesi yahut mevzuata uygun olması halinde iç piyasada
organik olmayan ürün veya girdi olarak satılmalarına imkan veren önergenin
kabul edilmesi suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 11 inci
maddesi, Bakanlığın gerekli gördüğü hallerde, denetim yetkisini kısmen veya
tamamen, yetkilendirilecek kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör tüzel
kişileri ve üniversitelere devredebileceğine dair önergenin kabul edilmesi
suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 12 nci
maddesi, organik tarım sektörünün yeni yapılanmakta olduğu, sektörün sağlam
temellere oturtulması ve organik ürünlerin hassasiyeti nedeniyle ülke
itibarının korunması gerektiği, sulh ceza mahkemesince verilmesi öngörülen 3 ila
6 ay arasında hürriyeti bağlayıcı hapis cezalarının, mahkemelerce para cezasına
dönüştürüldüğü ve 13.7.1965 tarihli ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında
Kanun hükümlerine göre ertelendiği, ayrıca bu tür cezaların idari para cezasına
çevrildiği ve caydırıcı olmaları da göz önüne alınarak, cezaların
ağırlaştırılarak idari para cezası olarak düzenlenmesine dair önergenin kabul
edilmesi suretiyle değiştirilerek,
- Tasarının 13 üncü
maddesi, madde metninde yer alan kanunların tarihlerinin metne ilave edilmesi
suretiyle,
- Tasarının geçici 1 inci
maddesi, Kanunun uygulanmasıyla ilgili yönetmeliklerin bir yıl yerine, altı ay
içerisinde hazırlanarak yürürlüğe konulmasına dair önergenin kabul edilmesi
suretiyle değiştirilerek,
- Diğer maddeleri ise
aynen,
Kabul edilmiştir.
Tasarının bütünü,
Başkanlığımıza verilen redaksiyon yetkisi çerçevesinde düzenlenmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
Başkan |
Sözcü |
Üye |
|
|
İlyas
Arslan |
Erdoğan
Özegen |
Fikret
Badazlı |
|
|
Yozgat |
Niğde |
Antalya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Nail Kamacı |
Osman
Özcan |
Ramazan
Kerim Özkan |
|
|
Antalya |
Antalya |
Burdur |
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Mehdi Eker |
Ali Ayağ |
Özkan
Öksüz |
|
|
Diyarbakır |
Edirne |
Konya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer İnan |
Fahrettin
Üstün |
Necati
Uzdil |
|
|
Mersin |
Muğla |
Osmaniye |
|
|
|
(Bazı maddelerine muhalifim) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Zülfikar
İzol |
Ahmet
Kambur |
Maliki
Ejder Arvas |
|
|
Şanlıurfa |
Tekirdağ |
Van |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
ORGANİK TARIM KANUNU
TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. - Bu Kanunun
amacı; tüketiciye güvenilir, kaliteli ürünler sunmak üzere organik ürün ve
girdilerin üretiminin geliştirilmesini sağlamak için gerekli tedbirlerin
alınmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. - Bu Kanun,
organik tarım faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kontrol ve sertifikasyon
hizmetlerinin yerine getirilmesi ve Bakanlığın denetim usul ve esasları ile
yetki, görev ve sorumluluklara dair hususları kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. - Bu Kanunda
geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve
Köyişleri Bakanlığını,
b) Organik tarım
faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik
ürün veya girdi üretilmesi veya yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan ürün
toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza,
depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan diğer işlemlerini,
c) Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
d) Kontrol kuruluşu:
Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm
aşamalarını kontrol etmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya
tüzel kişileri,
e) Sertifikasyon
kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi, kontrol
kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler ile gerek
duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
f) Yetkilendirilmiş
kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu veya sertifikasyon
kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
g) Kontrol: Organik tarım
faaliyetlerinin bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi,
düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor edilmesi, gerek görülmesi
halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesini,
h) Kontrolör: Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına organik tarım
faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını kontrol etmek
üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ı) Sertifiker: Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu adına veya sertifikasyon kuruluşu adına, kontrolü
tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak üzere Bakanlık
tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
j) Denetim: Organik tarım
faaliyetlerinin bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığını tespit etmek
amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile
kontrolör ve sertifikerlerin Bakanlık tarafından yapılan her türlü denetimini,
k) İşletme:
Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla sözleşme
yapılmak suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve pazarlanan
yerleri,
l) Müteşebbis: Organik
tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
m) Sertifikasyon: Bütün
kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve girdinin
mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
n) Sertifika: Bütün
kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve organik
girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
o) Çalışma izni: Bu
Kanuna göre çalışacak kontrolör, sertifikerler ile yetkilendirilmiş kuruluşlara
Bakanlık tarafından verilen izni,
p) Organik ürün: Organik
tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul
haldeki sertifikalı ürünü,
r) Organik girdi: Organik
tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
s) Organik ürün etiketi:
Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü tanıtan veya içindekini
belirten herhangi bir kelime, detay, ticarî marka, tescilli marka, paket
üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela veya tasma gibi her
türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
t) Organik ürün logosu:
Nitelikleri ve kullanımı bu Kanun kapsamında çıkarılacak yönetmelikte
tanımlanan basılı işareti,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Komiteler,
Yetkilendirilmiş Kuruluşlar, Müteşebbis
Komitelerin oluşumu,
yetki, görev ve sorumlulukları
MADDE 4. - Bu Kanunun
uygulanmasına yönelik, organik tarımın geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmak
ve Bakanlık içi koordinasyon ve değerlendirme hizmetleri ile yetkilendirilmiş
kuruluşların, işletmelerin, müteşebbislerin, kontrolör ve sertifikerlerin
faaliyetlerini izlemek üzere Bakanlık bünyesinde Organik Tarım Komitesi
kurulur.
Organik tarımın
ticaretini, tanıtımını, araştırmalarını ve diğer organik tarım faaliyetleri
stratejilerini belirlemek ve Bakanlık dışı kurum ve kuruluşlarla koordinasyon
ve izleme hizmetlerini yapmak üzere Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi
kurulur.
Bu komitelere bağlı
olarak yeter sayıda alt komiteler oluşturulabilir.
Organik Tarım Komitesi ve
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu ve çalışma şekli ile
ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar
MADDE 5. - Bu Kanunun
uygulanmasında; organik tarım faaliyetlerinin her türlü kontrol ve
sertifikalandırma işlemleri Bakanlıkça veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşlarca yapılır. Yetkilendirilmiş kuruluşlar yeterli ve tecrübeli personel
ile teknik alt yapıya sahip olmak zorundadır.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu tarafından sertifikalandırılmamış ürünler
organik ürün veya organik girdi adı altında satılamaz.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu organik olmayan tarımsal ürün ve girdilere
organik ürün veya organik girdi sertifikası veremez.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerler Bakanlıktan çalışma izni almak
zorundadır. Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma izni bittiğinde Bakanlıktan
süre uzatımı almadan tekrar faaliyette bulunamazlar.
Bakanlık tarafından
verilen çalışma izni devredilemez.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu; kontrol ve sertifikasyon olmak üzere iki ayrı birimden oluşur.
Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar da kontrol biriminde görev yapamazlar.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar, bu Kanuna uygun olarak çıkarılacak yönetmelikte belirlenen
dönemlerde Bakanlığa rapor vermek, bilgi ve belgelerini Bakanlık yetkililerine
göstermek zorundadırlar.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerlerin; çalışma izni, izin süresi, süre
uzatımı, izinlerinin iptali, görev ve yetkileri, yetki kullanımı, kontrol ve
sertifikasyon sistemi ile kontrolör ve sertifiker çalıştırmaya ilişkin usul ve
esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
Müteşebbis
MADDE 6. - Müteşebbisler
yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde çalışmak zorunda olup, bu Kanun kapsamında
Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı faaliyette
bulunamazlar.
Müteşebbisler, kontrol
veya denetim amacı ile Bakanlık yetkilileri ile Bakanlık tarafından
yetkilendirilmiş kuruluşların yetkililerine; işletmeye giriş izni vermek ve
muhasebe kayıtları ile diğer ilgili dokümanlarını göstermek zorundadırlar.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar elde ettikleri bu bilgi ve belgeleri Bakanlık
dışında üçüncü şahıslara veremezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Organik tarım
faaliyetleri
MADDE 7. - Organik tarım
faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.
Orman sayılan yerlerde
ürün toplanması ile ilgili usul ve esaslar Çevre ve Orman Bakanlığının görüşü
alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hammaddesi tarımsal
kaynaklı olan organik ürünlerden elde edilen nihai ürünlerin imalat veya sanayi
ürünü olması halinde, bu nihai ürünlerin üretilmesi ve tüketiciye ulaşıncaya
kadar olan aşamalar ile ilgili usul ve esaslar Bakanlığın olumlu görüşü
alınarak ilgili bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Organik ürünlerin satışı
ve pazarlaması, 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve
Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi değildir.
Organik ürünlerin ve
girdilerin reklam ve tanıtımı
MADDE 8. - Organik ürün
ve girdilerin etiket ve logoları yalnızca organik ürünler ve girdiler için
kullanılır. Organik ürünlerin ve girdilerin etiketi ve logosu, reklam ve
tanıtımı; sahte, yanıltıcı veya ürünün yapısına, özelliklerine, içeriğine,
kalitesine, orijinine ve üretim tekniklerine göre hatalı bir izlenim yaratacak,
ürünün sahip olmadığı etki ve özelliklere atıfta bulunacak biçimde olamaz ve
tüketiciyi yanıltacak yazı, resim, şekil ve benzerlerini içeremez.
Organik ürünlerin ve
girdilerin ihracatı
MADDE 9. - İhracat
sertifikası olmayan ürün veya girdiler organik ürün veya girdi adı altında
ihraç edilemez. Bu Kanun kapsamındaki organik ürünlerin ve girdilerin ihracat
kontrolleri Bakanlık tarafından yapılır.
İhraç edilen fakat
alıcısı tarafından iade edilen ürün ve girdiler mahrecine iade olarak kabul
edilir. Söz konusu ürünler ve girdiler ithalatta yapılan kontrol ve belgelerden
muaf olup gümrük idareleri tarafından sadece ayniyat tespiti yapılarak yurda
girişlerine izin verilir. Geri dönen bu ürün ve girdilerin, mevzuata uygun
olmaları halinde iç piyasada konvansiyonel ürün olarak değerlendirilmelerine
müsaade edilebilir. Buna uygun olmamaları halinde gümrüklü sahada imha edilir
veya ettirilir.
Organik ürünlerin ve
girdilerin ithalatı
MADDE 10. - İhracat
sertifikası olmayan ürün veya girdiler organik ürün veya organik girdi adı
altında ithal edilemez. Gümrükler dahil yapılan kontrollerde organik olmadığı
tespit edilen ürün ve girdilerin yurt içine organik ürün veya girdi adı altında
sokulması, dağıtılması ve satışı yapılamaz. Bu ürün ve girdiler ihracatçısına
iade edilir veya ulusal mevzuata uygun olmaları halinde yurt içinde
konvansiyonel ürün olarak değerlendirilebilmelerine müsaade edilir. Mevzuata
uygun olmayan ürün ve girdiler gümrüklü sahada imha edilir veya ettirilir.
Denetim
MADDE 11. - Bu Kanunun
uygulanmasında; yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile
kontrolör ve sertifikerlerin her türlü denetimi Bakanlık tarafından yapılır.
Denetim hizmetlerinde
çalışacak personelin yetki ve sorumlulukları ile hizmet içi eğitimine ilişkin
usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Cezalar, Tahsil ve İtiraz
Ceza hükümleri
MADDE 12. - Bu Kanuna
uymayanlara uygulanacak cezai hükümler aşağıda belirtilmiştir.
a) 5 inci maddenin üçüncü
fıkrasına aykırı hareket ettiği tespit edilenlerin yetki ve izin belgeleri
iptal edilir. Bu kişilerin başka ad ve unvan altında olsa dahi bu Kanun kapsamında
çalışmalarına izin verilmez. Ayrıca yetkili sulh ceza mahkemesince sorumlular
hakkında üç aydan altı aya kadar hapis cezası verilir.
b) 9 uncu maddenin
birinci fıkrası ile 10 uncu maddeye aykırı hareket edenlere otuzmilyar lira
idarî para cezası verilir.
c) 5 inci maddenin
dördüncü fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlar çalışma izni alana kadar
faaliyetten men edilirler. İzin almadan tekrar faaliyete geçenlere yirmimilyar
lira idarî para cezası verilir. Aynı suçun tekrarı halinde kendilerine çalışma
izni verilmez.
d) 5 inci maddenin
beşinci ve yedinci fıkraları ile 6 ncı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket
edenlere yirmimilyar lira idarî para cezası verilir.
e) 5 inci maddenin
altıncı fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlara onbeşmilyar lira idarî para
cezası verilir. Aynı suçun üç yıl içinde tekrarı halinde idarî para cezası iki
kat artırılır. Aynı suçun beş yıl içinde üçüncü defa tekrarı halinde üç yıl
süre ile çalışma izinleri iptal edilir.
f) 5 inci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket
edenlere onmilyar lira idarî para cezası verilir.
g) 8 inci maddeye aykırı hareket edenlere
onmilyar lira idarî para cezası verilir. Aykırılık etiket bilgilerinden
kaynaklanıyorsa, etiket bilgileri düzeltilinceye kadar ürüne el konulur ve
yukarıdaki para cezası uygulanıp, ürün piyasadan toplattırılır.
h) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere sekizmilyar lira idarî para cezası verilir.
ı) Bu Kanuna göre
denetimleri engelleyen kişi ve kuruluşlara beşmilyar lira idarî para cezası
verilir.
Para cezalarının tahsili
ve itiraz
MADDE 13. - Bu Kanunda
yazılı olan idarî para cezaları Bakanlık veya o yerin en büyük mülki amiri
tarafından verilir. İdari para cezalarına dair kararlar ilgililere 7201 sayılı
Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğ
tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz
edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz.
İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz zaruret görülmeyen hallerde evrak
üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre
verilen idarî para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur ve tahsil edilen para cezaları
Hazineye gelir kaydedilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu
Kanunun uygulanmasıyla ilgili yönetmelikler Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde Bakanlıkça hazırlanarak yürürlüğe konulur. Bu
yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte
yürürlükte bulunan yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
Yürürlük
MADDE 14. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
|
|
|
A. Gül |
A. Şener |
C. Çiçek |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
|
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
H. Çelik |
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
|
H. Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
|
B. Yıldırım |
S. Güçlü |
M. Başesgioğlu |
|
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı V. |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
|
A. Aksu |
M. H. Güler |
E. Mumcu |
|
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
TARIM, ORMAN VE KÖYİŞLERİ
KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
ORGANİK TARIM KANUNU
TASARISI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun
amacı; tüketiciye güvenilir, kaliteli ürünler sunmak üzere organik ürün ve
girdilerin üretiminin geliştirilmesini sağlamak için gerekli tedbirlerin
alınmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2.- Bu Kanun,
organik tarım faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin kontrol ve sertifikasyon
hizmetlerinin yerine getirilmesi ve Bakanlığın denetim usul ve esasları ile
yetki, görev ve sorumluluklara dair hususları kapsar.
Tanımlar
MADDE 3.- Bu Kanunda
geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve
Köyişleri Bakanlığını,
b) Organik tarım
faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik
ürün veya girdi üretilmesi yada yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan ürün
toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza,
depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan diğer işlemlerini,
c) Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
d) Kontrol kuruluşu:
Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm
aşamalarını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya
tüzel kişileri,
e) Sertifikasyon
kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi, kontrol
kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler ile gerek
duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
f) Yetkilendirilmiş
kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu veya sertifikasyon
kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
g) Kontrol: Organik tarım
faaliyetlerinin bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi,
düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor edilmesi, gerek görülmesi
halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar analizleri ile test edilmesini,
h) Kontrolör: Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına, organik tarım
faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını kontrol etmek
üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ı) Sertifiker: Kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu adına, kontrolü tamamlanmış
ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak üzere, Bakanlık tarafından
yetki verilmiş gerçek kişiyi,
j) Denetim: Organik tarım
faaliyetlerinin, bu Kanuna uygun olarak yapılıp yapılmadığını tespit etmek
amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile
kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık tarafından denetim yetkisi
verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
k) İşletme:
Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla sözleşme
yapılmak suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve pazarlanan
yerleri,
l) Müteşebbis: Organik
tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
m) Sertifikasyon: Bütün
kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve girdinin
mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
n) Sertifika: Bütün
kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve organik
girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
o) Çalışma izni: Bu
Kanuna göre çalışacak kontrolör, sertifikerler ile yetkilendirilmiş
kuruluşlara, Bakanlık tarafından verilen izni,
p) Organik ürün: Organik
tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı mamul veya mamul
haldeki sertifikalı ürünü,
r) Organik girdi: Organik
tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
s) Organik ürün etiketi:
Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü tanıtan veya içindekini
belirten herhangi bir kelime, detay, ticarî marka, tescilli marka, paket
üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela veya tasma gibi her
türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
t) Organik ürün logosu:
Nitelikleri ve kullanımı bu Kanun kapsamında çıkarılacak yönetmelikte
tanımlanan basılı işareti,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Komiteler,
Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ve Müteşebbis
Komitelerin oluşumu,
yetki, görev ve sorumlulukları
MADDE 4.- Bu Kanunun
uygulanmasında; organik tarımın geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmak ve
Bakanlık içi koordinasyon ve değerlendirme hizmetleri ile yetkilendirilmiş
kuruluşların, işletmelerin, müteşebbislerin, kontrolör ve sertifikerlerin
faaliyetlerini izlemek üzere Bakanlık bünyesinde Organik Tarım Komitesi
kurulur.
Organik tarımın
ticaretini, tanıtımını, araştırmalarını ve diğer organik tarım faaliyet
stratejilerini belirlemek ve Bakanlık dışı kurum ve kuruluşlarla koordinasyon
ve izleme hizmetlerini yapmak üzere Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi
kurulur. Bu Komite; ilgili kamu kurum ve kuruluşları, meslek kuruluşları, sivil
toplum örgütleri, üniversiteler ve özel sektör temsilcilerinden olmak üzere en
az on kişiden oluşur.
Bu komitelere bağlı
olarak, yeter sayıda alt komite oluşturulabilir.
Organik Tarım Komitesi ve
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu ve çalışma şekli ile
ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar
MADDE 5.- Bu Kanunun
uygulanmasında; organik tarım faaliyetlerinin her türlü kontrol ve
sertifikalandırma işlemleri, Bakanlıkça veya Bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlarca
yapılır. Yetkilendirilmiş kuruluşlar, yeterli ve tecrübeli personel ile teknik
alt yapıya sahip olmak zorundadır.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu tarafından sertifikalandırılmamış ürünler,
organik ürün veya organik girdi adı altında satılamaz.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu organik olmayan tarımsal ürün ve
girdilere, organik ürün veya organik girdi sertifikası veremez.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerler, Bakanlıktan çalışma izni almak
zorundadır. Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma izni bittiğinde, Bakanlıktan
süre uzatımı almadan tekrar faaliyette bulunamazlar.
Bakanlık tarafından
verilen çalışma izni devredilemez.
Kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu, kontrol ve sertifikasyon olmak üzere iki ayrı birimden oluşur.
Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar da kontrol biriminde görev yapamazlar.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar, bu Kanuna uygun olarak çıkarılacak yönetmelikte belirlenen
dönemlerde Bakanlığa rapor vermek, bilgi ve belgelerini Bakanlık yetkililerine
göstermek zorundadırlar.
Yetkilendirilmiş
kuruluşlar ile kontrolör ve sertifikerlerin; çalışma izni, izin süresi, süre
uzatımı, izinlerinin iptali, görev ve yetkileri, yetki kullanımı, kontrol ve
sertifikasyon sistemi ile kontrolör ve sertifiker çalıştırmaya ilişkin usul ve
esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.
Müteşebbis
MADDE 6.- Müteşebbisler,
yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde çalışmak zorunda olup, bu Kanun kapsamında
Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı faaliyette
bulunamazlar.
Müteşebbisler, kontrol
veya denetim amacı ile Bakanlık yetkilileri ile Bakanlık tarafından
yetkilendirilmiş kuruluşların yetkililerine ; işletmeye giriş izni vermek ve
muhasebe kayıtları ile diğer ilgili dokümanlarını göstermek zorundadırlar.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, elde ettikleri bu bilgi ve belgeleri, Bakanlık
dışında üçüncü şahıslara veremezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama Esasları
Organik tarım
faaliyetleri
MADDE 7.- Organik tarım
faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.
Orman sayılan yerlerde
ürün toplanması ile ilgili usul ve esaslar, Çevre ve Orman Bakanlığının görüşü
alınarak, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Hammaddesi tarımsal
kaynaklı olan organik ürünlerden elde edilen nihai ürünlerin, imalat veya
sanayi ürünü olması halinde, bu nihai ürünlerin üretilmesi ve tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan aşamalar ile ilgili usul ve esaslar Bakanlığın olumlu
görüşü alınarak, ilgili bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.
Organik ürünlerin satışı
ve pazarlaması, 24.6.1995 tarihli ve 552 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin
Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine
tâbi değildir.
Organik ürünlerin ve
girdilerin reklam ve tanıtımı
MADDE 8.- Organik ürün ve
girdilerin etiket ve logoları yalnızca organik ürünler ve girdiler için
kullanılır. Organik ürünlerin ve girdilerin etiketi ve logosu, reklam ve
tanıtımı; sahte, yanıltıcı veya ürünün yapısına, özelliklerine, içeriğine,
kalitesine, orijinine ve üretim tekniklerine göre hatalı bir izlenim yaratacak,
ürünün sahip olmadığı etki ve özelliklere atıfta bulunacak biçimde olamaz ve
tüketiciyi yanıltacak yazı, resim, şekil ve benzerlerini içeremez.
Organik ürünlerin ve
girdilerin ihracatı
MADDE 9. - İhracat
sertifikası olmayan organik ürün veya girdiler, organik ürün veya organik girdi
adı altında ihraç edilemez.
İhraç edilen fakat
alıcısı tarafından iade edilen ürün ve girdiler, mahrecine iade olarak kabul
edilir. Söz konusu ürünler ve girdiler, ithalatta yapılan kontrol ve
belgelerden muaf olup, gümrük idareleri tarafından sadece ayniyat tespiti
yapılarak, ilgili mevzuat çerçevesinde yurda girişlerine izin verilir.
Organik ürünlerin ve
girdilerin ithalatı
MADDE 10.- İhracat
sertifikası olmayan organik ürün veya girdiler, organik ürün veya organik girdi
adı altında ithal edilemez. Gümrükler dahil yapılan kontrollerde, organik
olmadığı tespit edilen ürün ve girdilerin, yurt içine organik ürün veya girdi
adı altında sokulması, dağıtılması ve satışının yapılmasına izin verilmez. Bu
ürün ve girdiler, sorumlu müteşebbise iade edilir yada ilgili ulusal mevzuatına
uygun olmaları halinde, yurt içinde organik olmayan ürün veya girdi olarak
değerlendirilmesine izin verilir.
Denetim
MADDE 11.- Bu Kanunun
uygulanmasında; yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve müteşebbisler ile
kontrolör ve sertifikerlerin her türlü denetimi Bakanlık tarafından yapılır.
Bakanlık gerekli gördüğü
hallerde denetim yetkisini kısmen veya tamamen, akreditasyonu yapılmış; kamu
kurum ve kuruluşlarına, özel sektör tüzel kişilerine ve üniversitelere
devredebilir.
Denetim hizmetlerinde
çalışacak personelin yetki ve sorumlulukları ile hizmet içi eğitimine ilişkin
usul ve esaslar, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ceza Hükümleri, Cezaların
Tahsili ve İtiraz
Ceza hükümleri
MADDE 12.- Bu Kanun
hükümlerine uymayanlara uygulanacak cezai hükümler aşağıda belirtilmiştir:
a) 5 inci maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere, onmilyar lira idarî para cezası verilir.
b) 5 inci maddenin üçüncü
fıkrasına aykırı hareket ettiği tespit edilenlere, ellimilyar lira idarî para
cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, yetki ve izin belgeleri iptal edilir.
Başka ad ve unvan altında olsa dahi, bu Kanun kapsamında çalışmalarına izin
verilmez.
c) 5 inci maddenin
dördüncü fıkrasına aykırı hareket edenlere, onbeşmilyar lira idarî para cezası
verilir. Fiilin tekrarı halinde, idarî para cezası iki katı olarak uygulanır ve
kendilerine bir daha çalışma izni verilmez.
d) 5 inci maddenin
beşinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmimilyar lira idarî para cezası
verilir. Fiilin tekrarı halinde, çalışma izinleri iptal edilir.
e) 5 inci maddenin
altıncı fıkrasına aykırı hareket eden kuruluşlara, onbeşmilyar lira idarî para
cezası verilir. Fiilin tekrarı halinde, idarî para cezası iki katı olarak
uygulanır ve çalışma izinleri iptal edilir.
f) 5 inci maddenin
yedinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmimilyar lira idarî para cezası
verilir.
g) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere, onmilyar lira idarî para cezası verilir.
h) 6 ncı maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenlere, yirmimilyar lira idarî para cezası verilir.
ı) 8 inci maddeye aykırı
hareket edenlere onbeşmilyar lira idarî para cezası verilir. Aykırılık etiket
bilgilerinden kaynaklanıyorsa, etiket bilgileri düzeltilinceye kadar ürüne el
konulur ve yukarıdaki para cezası uygulanıp ürün piyasadan toplattırılır.
Toplatma masrafları müteşebbisten tahsil edilir.
j) 9 uncu maddenin
birinci fıkrası ile 10 uncu maddeye aykırı hareket edenlere, otuz milyar lira
idarî para cezası verilir.
k) Bu Kanuna göre
denetimleri engelleyen kişi ve kuruluşlara, onmilyar lira idarî para cezası
verilir.
Cezaların tahsili ve
itiraz
MADDE 13.- Bu Kanunda
yazılı olan idarî para cezaları, Bakanlık veya o yerin en büyük mülki amiri
tarafından verilir. İdari para cezalarına dair kararlar ilgililere 11.2.1959
tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu
cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare
mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine
getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz zaruret
görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede
sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları 21.7.1953 tarihli
ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre
tahsil olunur ve tahsil edilen para cezaları Hazineye gelir kaydedilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu
Kanunun uygulanmasıyla ilgili yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren altı ay içinde Bakanlıkça hazırlanarak yürürlüğe konulur. Bu
yönetmelikler yürürlüğe konuluncaya kadar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte
yürürlükte bulunan yönetmeliklerin, bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 14.- Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15.- Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.