Dönem
: 22 Yasama Yılı : 2
T.B.M.M. (S. Sayısı : 421)
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında
Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi
Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ile Eki Protokolün OnaylanmasınınUygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu
(1/697)
Not :Tasarı
Başkanlıkça, Plan ve Bütçe ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
3.11.2003 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-742/4924 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri
Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 7.10.2003
tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi
Önleme veVergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ile Eki Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz
ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti
Hükümeti arasında sermaye, teknoloji ve hizmet hareketlerinin geliştirilmesi,
her iki Devletin de refahına katkıda bulunacaktır. Bu hususlara ilişkin
hareketlerin geliştirilmesinde çifte vergilendirme nedeniyle ortaya çıkan
sorunların çözümü önem arzetmektedir. Bu amaçla, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti
ile Estonya Cumhuriyeti Hükümeti arasında 25 Ağustos 2003 tarihinde Ankara’da
“Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi
Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ve Eki Protokol” imzalanmıştır.
Anlaşma ile kişilerin aynı gelir üzerinden iki Devlette
birden vergilendirilmesinin (çifte vergilendirme) önlenmesi amaçlanmaktadır. Bu
amacı sağlamak üzere, vergileme hakkı, gelir unsurları itibariyle ikamet edilen
veya kaynak Devletlerden birine bırakılmakta veya bu mümkün olmazsa iki Devlet
arasında paylaştırılmaktadır. Böylece, Âkit Devletlerden birinde yatırım yapan,
teknoloji veya hizmet sunan diğer Devlet mukimlerinin, o Devletin
mükelleflerine göre daha ağır vergilendirilmesine engel olunmakta ve
teşebbüslerin risk almadan önce ileride karşılarına çıkacak her türlü vergi ile
ilgili mükellefiyeti hesaplayabilmeleri sağlanmaktadır. Çifte vergilendirmenin
Âkit Devletlerde önlenmesi ile Estonyalı yatırımcılar için Türkiye’nin, Türk
yatırımcılar için ise Estonya’nın daha cazip hale geleceği tabiidir.
Dışişleri Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
Dışişleri Komisyonu |
22.4.2004 |
|
|
Esas No. :1/697 |
|
|
|
Karar No. :209 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi
Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ile Eki Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 22 Nisan
2004 tarihli 35 inci toplantısında Dışişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı
temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
İki ülke arasında sermaye, teknoloji ve hizmet
hareketlerinin geliştirilmesi, kişilerin aynı gelir üzerinden iki Devlette
birden vergilendirilmesinin önlenmesini amaçlayan Anlaşma ile iki ülke arasında
sermaye, teknoloji ve hizmet hareketlerinin gelişebileceği ve bu durumun her
iki devletin refahına katkıda bulunacağı düşünülerek, söz konusu Anlaşma,
Komisyonumuzca benimsenmiş ve Tasarı aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere
Başkanlığa saygı ile arzolunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Kâtip |
|
|
Mehmet Dülger |
Hüseyin Kansu |
A. Müfit Yetkin |
|
|
Antalya |
İstanbul |
Şanlıurfa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Özyol |
Nur Doğan Topaloğlu |
Mustafa Dündar |
|
|
Adıyaman |
Ankara |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
V. Haşim Oral |
Abdülbaki Türkoğlu |
Mehmet Eraslan |
|
|
Denizli |
Elazığ |
Hatay |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Halil Akyüz |
Mehmet B. Denizolgun |
Ufuk Özkan |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
Manisa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Ören |
Nihat Eri |
Osman Seyfi |
|
|
Manisa |
Mardin |
Nevşehir |
|
|
Üye |
|
Üye |
|
|
Öner Ergenç |
|
Emin Koç |
|
|
Siirt |
|
Yozgat |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE ESTONYA
CUMHURİYETİ HÜKÜ-METİ ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE
VERGİ-LENDİRMEYİ ÖNLEME VE VERGİ KA-ÇAKÇILIĞINA ENGEL OLMA ANLAŞMASI İLE EKİ
PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN
TASARISI
MADDE 1. - 25 Ağustos 2003 tarihinde Ankara’da
imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve
Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ile Eki Protokol”ün onaylanması uygun
bulunmuştur.
MADDE2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE ESTONYA
CUMHURİYETİ HÜKÜ-METİ ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE
VERGİ-LENDİRMEYİ ÖNLEME VE VERGİ KA-ÇAKÇILIĞINA ENGEL OLMA ANLAŞMASI İLE EKİ
PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN
TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep
Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A.
Gül |
K.
Unakıtan |
M.
A. Şahin |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
B.
Atalay |
A.
Babacan |
M.
Aydın |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
Adalet Bakanı |
|
|
G.
Akşit |
A.
Coşkun |
C.
Çiçek |
|
|
Millî Savunma Bakanı V. |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
A.
Aksu |
A.
Aksu |
K.
Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H.
Çelik |
Z.
Ergezen |
R.
Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B.
Yıldırım |
S.
Güçlü |
M.
Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı V. |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A.
Coşkun |
B.
Yıldırım |
E.
Mumcu |
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O.
Pepe |
|
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
ESTONYA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ARASINDA
GELİR ÜZERİDEN ALINAN VERGİLERDE
ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME VE
VERGİ KAÇAKÇILIĞINA ENGEL OLMA
ANLAŞMASI
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
VE
ESTONYA CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
Gelir üzerinden alınan vergilerde çifte
vergilendirmeyi önleyen ve vergi kaçakçılığına engel olan bir Anlaşma yapmak
isteğiyle
AŞAĞIDAKİ ANLAŞMAYA VARMIŞLARDIR :
Madde 1
KAPSANAN KİŞİLER
Bu Anlaşma,
Âkit Devletlerden birinin veya her ikisinin mukimi olan kişilere uygulanacaktır
Madde 2
KAVRANAN VERGİLER
1. Bu Anlaşma, ne şekilde alındığına bakılmaksızın, bir Âkit Devlet veya
mahalli idareleri tarafından gelir üzerinden alınan vergilere uygulanacaktır.
2. Menkul veya gayrimenkul varlıkların devrinden doğan kazançlara
uygulanan vergiler dahil olmak üzere, toplam gelir veya gelir unsurların
üzerinden alınan tüm vergiler, gelirden alınan vergiler olarak kabul
edilecektir.
3. Anlaşmanın uygulanacağı şu anda geçerli olan vergiler özellikle:
a) Estonya’da:
i) gelir vergisi; (tulumaks);
ii) mahalli gelir vergisi (kohalik tulumaks);
(Bundan böyle “Estonya vergisi” olarak bahsedilecektir);
b) Türkiye’de:
i) gelir vergisi;
ii) kurumlar vergisi;
iii) gelir vergisi ve kurumlar vergisi üzerinden alınan fon payı;
(Bundan böyle “Türk vergisi” olarak bahsedilecektir).
4. Anlaşma aynı zamanda, Anlaşmanın imza tarihinden sonra mevcut
vergilere ilave olarak veya onların yerine uygulanan ve mevcut vergilerle aynı
nitelikte olan veya onlara önemli ölçüde benzeyen vergilere de uygulanacaktır.
Âkit Devletlerin yetkili makamları, ilgili vergi mevzuatlarında yapılan önemli
değişiklikleri birbirlerine bildireceklerdir.
Madde 3
GENEL TANIMLAR
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından, metin aksini öngörmedikçe:
a) “Estonya” terimi, Estonya Cumhuriyetini ifade eder ve coğrafî anlamda
kullanıldığında, Estonya’nın egemenlik alanı ile Estonya karasularına bitişik
olan ve deniz yatağı, toprak altı ve buralardaki doğal kaynaklarla ilgili
olarak Estonya’nın, Estonya Kanunları uyarınca ve uluslararası hukuka uygun
olarak üzerinde hak sahibi olduğu diğer bütün sahaları ifade eder.
b) “Türkiye” terimi, Türkiye’nin sahip olduğu egemenlik alanını,
karasularını, aynı zamanda uluslararası hukuka uygun olarak doğal kaynakların
araştırılması, işletilmesi ve korunması amaçlarıyla yargı yetkisi veya
egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını ifade eder;
c) “Bir Âkit Devlet” ve “diğer Âkit Devlet” terimleri, metnin gereğine
göre Estonya veya Türkiye anlamına gelir;
d) “Kişi” terimi, bir gerçek kişi, bir şirket ve kişilerin oluşturduğu
diğer herhangi bir kuruluşu kapsamına alır;
e) “Şirket” terimi, herhangi bir kurum veya vergileme yönünden kurum
olarak muamele gören herhangi bir kuruluş anlamına gelir;
f) “Bir Âkit Devletin teşebbüsü” ve “diğer Âkit Devletin teşebbüsü”
terimleri sırasıyla, bir Âkit Devlet mukimi tarafından işletilen bir teşebbüs
ve diğer Âkit Devletin mukimi tarafından işletilen bir teşebbüs anlamına gelir;
g) “Uluslararası trafik” terimi, bir Âkit Devlet teşebbüsü tarafından
yalnızca diğer Âkit Devletin sınırları içinde yapılan gemi veya uçak
işletmeciliği hariç olmak üzere gemi veya uçak işletilerek yapılan taşımacılığı
ifade eder;
h) “Yetkili makam” terimi:
i) Estonya’da, Maliye Bakanını veya onun yetkili temsilcisini;
ii) Türkiye’de, Maliye Bakanını veya onun yetkili temsilcisini;
İfade eder;
i) “Vatandaş” terimi, bir Âkit Devletin vatandaşlığına sahip herhangi
bir gerçek kişiyi ve bir Âkit Devlette yürürlükte olan mevzuata göre statü
kazanan herhangi bir tüzel kişiliği, ortaklığı veya derneği ifade eder.
2. Bu Anlaşmanın bir Âkit Devlet tarafından herhangi bir tarihte
uygulanmasına ilişkin olarak, Anlaşmada tanımlanmamış herhangi bir terim, metin
aksini öngörmedikçe, Anlaşmanın uygulanacağı vergilerin amaçları bakımından, o
tarihte bu Devletin mevzuatında sahip olduğu anlamı taşıyacak ve bu Devletin yürürlükteki
vergi mevzuatında yer alan bir anlam, bu Devletin diğer mevzuatında bu terime
verilen anlama göre üstünlük taşıyacaktır.
Madde 4
MUKİM
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından, “bir Âkit Devletin mukimi” terimi,
bu Devlet ve mahalli idaresi de dahil olmak üzere o Devletin mevzuatı gereğince
ev, ikametgâh, kanunî merkez, yönetim yeri, kurumlaşılan yer veya benzer yapıda
diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi olan kişi anlamına gelir.
Ancak bu terim, yalnızca o Devletteki kaynaklardan elde edilen gelir nedeniyle
vergiye tâbi tutulan herhangi bir kişiyi kapsamaz.
2. 1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla bir gerçek kişi her iki Âkit
Devlette de mukim olduğunda, bu kişinin durumu aşağıdaki şekilde
belirlenecektir:
a) Bu kişi, yalnızca daimi olarak kalabileceği bir evin bulunduğu
Devletin mukimi kabul edilecektir. Eğer bu kişinin her iki Devlette de daimi
olarak kalabileceği bir evi varsa, bu kişi, kişisel ve ekonomik ilişkilerinin
daha yakın olduğu (hayati menfaatlerin merkezi olan) Devletin mukimi olarak
kabul edilecektir;
b) Eğer kişinin hayati menfaatlerinin merkezinin yer aldığı Devlet
saptanamazsa veya her iki Devlette de daimi olarak kalabileceği bir evi yoksa,
bu kişi yalnızca kalmayı adet edindiği evin bulunduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;
c) Eğer kişinin her iki Devlette de kalmayı adet edindiği bir ev varsa
veya her iki Devlette de böyle bir ev söz konusu değilse, bu kişi yalnızca
vatandaşı olduğu Devletin mukimi kabul edilecektir;
d) Eğer kişi her iki Devletin de vatandaşıysa veya her iki Devletin de
vatandaşı değilse, Âkit Devletlerin yetkili makamları sorunu karşılıklı
anlaşmayla çözeceklerdir.
3. Gerçek kişi dışındaki bir kişi 1 inci fıkra hükümleri dolayısıyla her
iki Âkit Devletin de mukimi olduğunda, Âkit Devletlerin yetkili makamları
sorunu çözümlemek ve Anlaşmanın bu kişiye ne şekilde uygulanacağını belirlemek
için karşılıklı anlaşmaya varacaklardır. Böyle bir anlaşmaya varılamaması
halinde, bu kişi, Anlaşma hükümlerinden yararlanmak bakımından Âkit
Devletlerden hiç birinin mukimi olarak kabul edilmeyecektir.
Madde 5
İŞYERİ
1. Bu Anlaşmanın amaçları bakımından “işyeri” terimi, bir teşebbüsün
işinin tamamen veya kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer anlamına
gelir.
2. “İşyeri” terimi özellikle şunları kapsamına alır:
a) Yönetim yeri;
b) Şube;
c) Büro;
d) Fabrika;
e) Atelye, ve
f) Maden ocağı, petrol veya doğal gaz kuyusu, taş ocağı veya doğal
kaynakların çıkarıldığı diğer herhangi bir yer.
3. Bir inşaat şantiyesi, yapım, montaj veya kurma projesi veya bunlarla
ilgili kontrol faaliyetleri, yalnızca bu tür şantiye, proje veya faaliyet dokuz
ayı aşan bir süre devam ettiğinde bir işyeri oluşturur.
4. Bu maddenin daha önceki hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, “işyeri”
teriminin aşağıdaki hususları kapsamadığı kabul edilecektir:
a) Teşebbüse ait tesislerin, yalnızca teşebbüse ait malların veya ticarî
eşyanın depolanması, teşhiri veya teslimi amacıyla kullanılması;
b) Teşebbüse ait mal veya ticarî eşya stoklarının, yalnızca depolama,
teşhir veya teslim amacıyla elde tutulması;
c) Teşebbüse ait mal veya ticarî eşya stoklarının, yalnızca bir başka
teşebbüse işlettirilmesi amacıyla elde tutulması;
d) İşe ilişkin sabit bir yerin, yalnızca teşebbüse mal veya ticarî eşya
satın alma veya bilgi toplama amacıyla elde tutulması;
e) İşe ilişkin sabit bir yerin, teşebbüs için yalnızca hazırlayıcı veya
yardımcı karakter taşıyan diğer herhangi bir işin yürütülmesi amacıyla elde
tutulması;
f) İşe ilişkin sabit bir yerin, yalnızca a) ile e) bentlerinde
bahsedilen faaliyetlerin bir veya birkaçını bir arada icra etmek için elde
tutulması; ancak işe ilişkin sabit yerdeki bütün bu faaliyetlerin bir arada
yürütülmesi sonucunda oluşan faaliyetin hazırlayıcı veya yardımcı nitelikte
olması şarttır.
5. 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, bir kişi -6
ncı fıkra hükmünün uygulanacağı bağımsız nitelikteki bir acente dışında- bir
Âkit Devlette bir teşebbüs namına hareket ederek bu teşebbüs adına mukavele
akdetme yetkisine sahip olur ve bu yetkisini mutaden kullanırsa, söz konusu
kişinin faaliyetleri 4 üncü fıkrada belirtilen ve işe ilişkin sabit bir yerden
yapılması durumunda bu yeri işyeri haline getirmeyen nitelikteki faaliyetlerden
olmadıkça, bu teşebbüsün bu Devlette söz konusu kişinin faaliyetleri
dolayısıyla bir işyerine sahip olduğu kabul edilecektir.
6. Bir Âkit Devlet teşebbüsü, diğer Âkit Devlette işlerini yalnızca,
kendi işlerine olağan şekilde devam eden bir simsar, genel komisyon acentesi
veya bağımsız statüde diğer herhangi bir acente vasıtasıyla yürüttüğü için bu
diğer Devlette bir işyerine sahip kabul olunmayacaktır. Fakat, söz konusu
acentenin faaliyetlerini tamamen veya kısmen bu teşebbüs adına hasretmesi ve bu
acente ile bu teşebbüs arasındaki koşullar bağımsız kişiler arasında olması
gerekenden farklı olması halinde söz konusu acente bu fıkrada belirtilen
anlamda bağımsız statüde bir acente olarak kabul edilmeyecektir. Bu durumda 5
inci fıkra hükümleri uygulanacaktır.
7. Bir Âkit Devletin mukimi olan bir şirket, diğer Âkit Devletin mukimi
olan veya bu diğer Devlette ticarî faaliyette bulunan (bir işyeri vasıtasıyla
veya diğer bir şekilde) bir şirketi kontrol eder ya da onun tarafından kontrol
edilirse bu şirketlerden herhangi biri diğeri için bir işyeri
oluşturmayacaktır.
Madde 6
GAYRİMENKUL VARLIKLARDAN ELDE EDİLEN GELİR
1. Bir Âkit Devlet mukiminin diğer Âkit Devlette bulunan gayrimenkul
varlıklardan elde ettiği gelir (tarım veya ormancılıktan elde edilen gelir
dahil), bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. “Gayrimenkul varlık” terimi, söz konusu varlığın bulunduğu Âkit
Devletin mevzuatına göre tanımlanacaktır. Terim her halükârda, gayrimenkul
varlığa müteferri varlıkları, tarım ve ormancılıkta kullanılan araçları ve
hayvanları, özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı gayrimenkul mülkiyetine ilişkin
hakları gayrimenkul intifa haklarını ve maden ocaklarının, kaynakların ve diğer
doğal kaynakların işletilmesi veya işletme hakkı karşılığında doğan sabit ya da
değişken ödemeler üzerindeki hakları kapsayacaktır. Gemiler, vapurlar ve
uçaklar gayrimenkul varlık sayılmayacaktır.
3. 1 inci fıkra hükümleri, gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından
kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen
gelire uygulanacaktır.
4. Bir şirketin hisselerine veya diğer şirket haklarına sahip olma,
şirketin mülkiyetinde bulunan gayrimenkul varlıklardan yararlanma hakkını da
veriyorsa, sözkonusu yararlanma hakkının doğrudan kullanımından,
kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen
gelir, gayrimenkul varlığın bulunduğu Âkit Devlette vergilendirilebilir.
5. 1, 3 ve 4 üncü fıkra hükümleri aynı zamanda, bir teşebbüsün
gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir ile serbest meslek faaliyetlerinin
icrasında kullanılan gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelire de uygulanacaktır.
Madde 7
TİCARÎ KAZANÇLAR
1. Bir Âkit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, sözkonusu teşebbüs diğer Âkit
Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunmadıkça,
yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen
şekilde ticarî faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazançları bu diğer Devlette,
yalnızca işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere
vergilendirilebilir. Bununla birlikte, bu işyeri vasıtasıyla yapılan mal veya
ticarî eşya satışının aynısının veya benzerinin yapılması veya diğer ticarî
faaliyetlerin aynısının veya benzerinin yürütülmesinden elde edilen kazançlar,
eğer bu tür satış veya faaliyetlerin işyerinin bulunduğu ülkede vergi vermekten
kaçınılacak şekilde oluşturulduğu tespit edilir ise, bu işyerine atfedilebilir.
2. 3 üncü fıkra hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit Devlet teşebbüsü
diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette
bulunduğunda, her iki Âkit Devlette de bu işyerine atfedilecek kazanç, bu
işyeri aynı veya benzer koşullar altında aynı veya benzer faaliyetlerde
bulunan, tamamen ayrı ve bağımsız bir teşebbüs olsaydı ve işyerini oluşturduğu
teşebbüsten tamamen bağımsız bir nitelik kazansaydı ne kazanç elde edecek ise
aynı miktarda bir kazanç olacaktır.
3. Bir işyerinin kazancı belirlenirken, işyerinin bulunduğu Devlette
veya başka herhangi bir yerde yapılan, yönetim ve genel idare giderlerini de
kapsamına alan, işyerinin amaçlarına uygun olan giderlerin indirilmesine
müsaade edilecektir.
4. İşyerine, bu işyeri tarafından teşebbüs adına yalnızca mal veya
ticarî eşya satın alınması dolayısıyla hiç bir kazanç atfedilmeyecektir.
5. Kazanç, bu Anlaşmanın diğer maddelerinde ayrı olarak düzenlenen gelir
unsurlarını da kapsamına aldığında, o maddelerin hükümleri bu madde
hükümlerinden etkilenmeyecektir.
6. Bu maddedeki hiçbir şey, bir Âkit Devletin sigortacılık faaliyetiyle
uğraşan herhangi bir kişinin vergilendirilmesine ilişkin kanunlarını (bu
Anlaşmanın imza tarihinde yürürlükte olduğu ve genel karakterini etkilemeyecek
küçük değişiklikler dışında değiştirilmediği sürece) uygulanmasını
engellemeyecektir.
Madde 8
DENİZ VE HAVA TAŞIMACILIĞI
1. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte gemi veya uçak
işletmeciliğinden elde ettiği kazançlar, yalnızca bu Devlette
vergilendirilebilecektir.
2. 1 inci fıkra hükümleri aynı zamanda, bir ortaklığa, bir ortak
teşebbüse veya uluslararası faaliyet gösteren bir acenteye iştirak dolayısıyla
elde edilen kazançlara da uygulanacaktır.
Madde 9
BAĞIMLI TEŞEBBÜSLER
1. a) Bir Âkit Devlet teşebbüsü doğrudan veya dolaylı olarak diğer Âkit
Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya sermayesine katıldığında, veya
b) Aynı kişiler doğrudan veya dolaylı olarak bir Âkit Devlet
teşebbüsünün ve diğer Âkit Devlet teşebbüsünün yönetim, kontrol veya
sermayesine katıldığında,
ve her iki halde de, iki teşebbüs arasındaki ticarî veya malî
ilişkilerde oluşan veya oluşturulan koşullar, bağımsız teşebbüsler arasında
oluşması gereken koşullardan farklılaştığında, olması gereken fakat oluşan veya
oluşturulan koşullar nedeniyle teşebbüslerden birinde kendini göstermeyen
kazanç, o teşebbüsün kazancına eklenir ve buna göre vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devletin kendi teşebbüsünün kazancına dahil edip
vergilendirdiği kazanç diğer Âkit Devlette vergilendirilen diğer Devletin
teşebbüsünün kazancını içermesi ve aynı zamanda ilk bahsedilen Devletin
kavradığı kazanç, iki teşebbüs arasında olması gereken koşullar gözönünde
tutularak, sonradan ilk bahsedilen Devletçe yapılan hesaplamalar sonucunda belirlenen
kazanç olması durumunda, diğer Devlet bu belirlemenin yerinde olduğu kanaatine
varırsa, sözkonusu kazanç üzerinden aldığı verginin miktarında gerekli
düzeltmeleri yapacaktır. Bu düzeltme yapılırken, bu Anlaşmanın diğer hükümleri
gözönünde tutulacak ve gerektiğinde Âkit Devletlerin yetkili makamları
birbirlerine danışacaklardır.
Madde 10
TEMETTÜLER
1. Bir Âkit Devletin mukimi olan bir şirket tarafından diğer Âkit
Devletin bir mukimine ödenen temettüler, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2.Bununla beraber sözkonusu temettüler, temettüyü ödeyen şirketin mukim
olduğu Âkit Devlette bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak,
temettünün gerçek lehdarı diğer Âkit Devletin bir mukimi ise, bu şekilde
alınacak vergi gayrisafi temettü tutarının % 10 unu aşmayacaktır.
Bu fıkra, bir şirketin, içinden temettü ödenen kazancı ile ilgili olarak
vergilendirilmesini etkilemeyecektir.
3. Bu maddede kullanılan “temettü” terimi, hisse senetlerinden, intifa
senetlerinden veya intifa haklarından, kurucu hisse senetlerinden veya alacak
niteliğinde olmayıp kazanca katılmayı sağlayan diğer haklardan elde edilen
gelirler ile dağıtımı yapan şirketin mukim olduğu Devletin mevzuatına göre,
vergileme yönünden hisse senetlerinden elde edilen gelirle aynı muameleyi gören
diğer haklardan elde edilen gelirleri ifade eder.
4. Diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette
bulunan bir Âkit Devlet mukimi şirketin kazancı, bu işyerinin bulunduğu Âkit
Devlette 7 nci maddeye göre vergilendirildikten sonra, kalan kısım üzerinden bu
maddenin 2 nci fıkrasına uygun olarak vergilendirilebilir.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan temettünün gerçek lehdarı, temettüyü
ödeyen şirketin mukim olduğu diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunursa veya bir Türkiye mukimi, Estonya’da
bulunan bir sabit yer vasıtasıyla Estonya’da serbest meslek faaliyetinde
bulunursa ve sözkonusu temettü elde ediş olayı ile bu işyeri veya sabit yer
arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri
uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri
uygulanacaktır.
6. Bu maddenin 4 üncü fıkra hükümleri saklı kalmak üzere, bir Âkit
Devlet mukimi olan bir şirket, diğer Âkit Devletten gelir veya kazanç elde ettiğinde,
bu diğer Devlet temettülerin kendi mukimlerinden birisine ödenmesi veya temettü
elde edilmesi ile bu diğer Devlette bulunan bir işyeri veya sabit yer arasında
etkin bir bağ bulunması durumları hariç olmak üzere, bu şirket tarafından
ödenen temettüler üzerinden herhangi bir vergi alamaz. Aynı şekilde, bu diğer
Devlet, ödenen temettülerin veya dağıtılmamış kazancın tamamen veya kısmen bu
diğer Devlette elde edilen kazanç olup olmadığına bakmaksızın bu şirketin
dağıtılmayan kazançları üzerinden dağıtılmayan kazançlara uygulanan bir vergi
alamaz.
Madde 11
FAİZ
1. Bir Âkit Devlette doğan ve diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen
faiz, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber bu faiz, elde edildiği Âkit Devlette ve o Devletin
mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak, faizin gerçek lehdarı diğer Âkit
Devletin bir mukimi ise, bu şekilde alınacak vergi, faizin gayrisafi tutarının
yüzde 10 unu aşmayacaktır.
3. 2 nci fıkra hükümlerine bakılmaksızın :
a) Türkiye’de doğan ve Estonya Cumhuriyeti Hükümetine veya Estonya
Bankasına (Eesti Pank) ödenen faizler Türk vergisinden muaf tutulacaktır;
b) Estonya’da doğan ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine veya Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankasına ödenen faizler Estonya vergisinden muaf tutulacaktır.
4. Bu maddede kullanılan “faiz” terimi, ipotek garantisine bağlı olsun
olmasın veya borçlunun kazancına katılma hakkını tanısın tanımasın, her nevi
alacaktan doğan gelirleri ve özellikle kamu menkul kıymetleri ile tahvil veya
borç senetlerinden elde edilen gelirler ile bunların prim ve ikramiyelerini
ifade eder. Geç ödemelerden kaynaklanan gecikme cezaları, bu maddenin amaçları
bakımından faiz olarak nitelendirilmeyecektir.
5. Bir Âkit Devlet mukimi olan faizin gerçek lehdarı, faizin elde
edildiği diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî faaliyette
bulunursa veya bir Türkiye mukimi Estonya’da bulunan sabit bir yer vasıtasıyla
Estonya’da serbest meslek faaliyetinde bulunursa ve sözkonusu faizin ödendiği
alacak ile bu işyeri veya sabit yer arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1
inci, 2 nci ve 3 üncü fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına
göre, 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri uygulanacaktır.
6. Bir Âkit Devlet mukimi tarafından ödenen faizin, o Âkit Devlette elde
edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, faiz ödeyen kişi, bir Âkit
Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Âkit Devlette faiz ödemeye neden olan
borç-alacak ilişkisiyle bağlantılı bir işyerine veya sabit yere sahip olduğunda
ve faiz bu işyeri veya sabit yer tarafından yüklenildiğinde, sözkonusu faizin,
işyerinin veya sabit yerin bulunduğu Âkit Devlette elde edildiği kabul
olunacaktır.
7. Alacak karşılığında ödenen faizin miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar
arasında veya her ikisi ile bir başka kişi arasında var olan özel ilişki
nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı durumlarda ödeyici ve lehdar arasında
kararlaştırılacak miktarı aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son
bahsedilen miktara uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme, bu Anlaşmanın diğer
hükümleri de dikkate alınarak, her bir Âkit Devletin mevzuatına göre
vergilendirilecektir.
Madde 12
GAYRİMADDÎ HAK BEDELLERİ
1. Bir Âkit Devlette doğan ve diğer Âkit Devletin bir mukimine ödenen
gayrimaddî hak bedelleri, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. Bununla beraber, sözkonusu gayrimaddî hak bedelleri elde edildikleri
Âkit Devlette ve o Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak,
gayrimaddî hak bedelinin gerçek lehdarı diğer Âkit Devletin bir mukimi ise, bu
şekilde alınacak vergi :
a) sınaî, ticarî veya bilimsel teçhizatın kullanım hakkı karşılığında
ödenen gayrimaddî hak bedellerinin gayrisafi tutarının % 5 ini,
b) tüm diğer durumlarda gayrimaddî hak bedellerinin gayrisafi tutarının
% 10 unu aşmayacaktır.
3. Bu maddede kullanılan “gayrimaddî hak bedelleri” terimi, sinema
filmleri ile radyo ve televizyon yayınlarında kullanılan filmler veya bantlar
dahil olmak üzere edebi, sanatsal veya bilimsel her nevi telif hakkının, her
nevi patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya
üretim yönteminin kullanımı veya kullanım hakkı veya sınaî, ticarî veya
bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikimi için veya sınaî, ticarî veya bilimsel
teçhizatın kullanımı veya kullanım hakkı karşılığında yapılan her türlü
ödemeleri kapsar.
4. Bir Âkit Devlet mukimi olan gayrimaddî hak bedelinin gerçek lehdarı,
sözkonusu bedelin elde edildiği diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri
vasıtasıyla ticarî faaliyette bulunursa veya bir Türkiye mukimi Estonya’da
bulunan sabit bir yer vasıtasıyla serbest meslek faaliyetinde bulunursa ve
sözkonusu bedelin ödendiği hak veya varlık ile bu işyeri veya sabit yer
arasında etkin bir bağ bulunmaktaysa, 1 inci ve 2 nci fıkra hükümleri
uygulanmayacaktır. Bu durumda, olayına göre, 7 nci veya 14 üncü madde hükümleri
uygulanacaktır.
5. Bir Âkit Devlet mukimi tarafından ödenen gayrimaddî hak bedelinin, o
Âkit Devlette elde edildiği kabul olunacaktır. Bununla beraber, gayrimaddî hak
bedelini ödeyen kişi, bir Âkit Devletin mukimi olsun veya olmasın, bir Âkit Devlette
gayrimaddî hak bedelini ödemeye neden olan yükümlülük ile bağlantılı bir
işyerine veya sabit yere sahip olduğunda ve gayrimaddî hak bedeli bu işyeri
veya sabit yer tarafından yüklenildiğinde, sözkonusu gayrimaddî hak bedelinin,
işyerinin veya sabit yerin bulunduğu Âkit Devlette elde edildiği kabul
olunacaktır.
6. Kullanım, hak veya bilgi karşılığında ödenen gayrimaddî hak bedelinin
miktarı, ödeyici ile gerçek lehdar arasında veya her ikisi ile bir başka kişi
arasında var olan özel ilişki nedeniyle, böyle bir ilişkinin olmadığı
durumlarda ödeyici ile gerçek lehdar arasında kararlaştırılacak miktarı
aştığında, bu madde hükümleri yalnızca en son bahsedilen miktara
uygulanacaktır. Bu durumda ilave ödeme, bu Anlaşmanın diğer hükümleri de
dikkate alınarak, her bir Âkit Devletin mevzuatına göre vergilendirilecektir.
Madde 13
SERMAYE DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI
1. Bir Âkit Devlet mukimince, diğer Âkit Devlette yer alan ve 6 ncı
maddede belirtilen gayrimenkul varlıkların veya değeri esas itibariyle bu
gayrimenkullerden kaynaklanan bir şirketin hisse senetlerinin elden
çıkarılmasından sağlanan gelir veya kazançlar bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bir Âkit Devlet teşebbüsünün diğer Âkit Devlette sahip olduğu bir
işyerine ait menkul varlıkların veya bir Âkit Devlet mukiminin diğer âkit
devlette serbest meslek faaliyeti icra etmek üzere kullandığı sabit bir yere
ait menkul varlıkların elden çıkarılmasından doğan kazançlar, bu işyerinin
(yalnız veya tüm teşebbüsle birlikte) veya sabit yerin elden çıkarılmasından
doğan kazanç da dahil olmak üzere, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir Âkit Devlet teşebbüsünce uluslararası trafikte işletilen gemi
veya uçakların veya sözkonusu gemi veya uçakların işletilmesiyle ilgili menkul
varlıkların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, yalnızca bu Devlette
vergilendirilecektir.
4. 1, 2 ve 3 üncü fıkralarda belirtilenlerin dışında kalan varlıkların
elden çıkarılmasından doğan kazançlar, yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu
Âkit Devlette vergilendirilecektir.
Madde 14
SERBEST MESLEK FAALİYETLERİ
1. Bir Âkit Devlet mukimi olan bir gerçek kişinin, serbest meslek
faaliyeti veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği
gelir, bu kişi diğer Âkit Devlette faaliyetlerini icra etmek amacıyla düzenli
olarak kullanabileceği sabit bir yere sahip olmadığı sürece, yalnızca bu
Devlette vergilendirilecektir. Kişinin, böyle bir sabit yere sahip olması
durumunda gelir, yalnızca sözkonusu sabit yere atfedilebilen miktarla sınırlı
olmak üzere, bu diğer Devlette vergilendirilebilir. Bir Âkit Devlet mukimi olan
bir gerçek kişinin böyle bir sabit yere sahip olmaması, ancak diğer Âkit
Devlette ilgili malî yıl içinde başlayan veya sona eren herhangi bir oniki
aylık dönemde bir veya birkaç seferde toplam 183 gün veya daha fazla kalması
halinde, bu kişinin bu diğer Devlette düzenli olarak kullandığı sabit bir yere
sahip olduğu kabul edilecek ve bu diğer Devlette icra edilen yukarıda
bahsedilen faaliyetlerinden elde edilen gelirler bu sabit yere
atfedilebilecektir.
2. “Serbest meslek faaliyetleri” terimi, özellikle bağımsız olarak
yürütülen bilimsel, edebî, sanatsal, eğitici veya öğretici faaliyetleri, bunun
yanısıra doktorların, avukatların, mühendislerin, mimarların, dişçilerin ve
muhasebecilerin bağımsız faaliyetlerini kapsamına alır.
Madde 15
BAĞIMLI FAALİYETLER
1. 16, 18, 19 ve 20 nci maddelerin hükümleri saklı kalmak üzere, bir
Âkit Devlet mukiminin bir hizmet dolayısıyla elde ettiği ücret, maaş ve diğer
benzeri gelirler, bu hizmet diğer Âkit Devlette ifa edilmedikçe, yalnızca bu
Devlette vergilendirilecektir. Hizmet diğer Devlette ifa edilirse, buradan elde
edilen sözkonusu gelir bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet mukiminin
diğer Âkit Devlette ifa ettiği bir hizmet dolayısıyla elde ettiği gelir, eğer:
a) Gelir elde eden kişi, diğer Devlette ilgili malî yıl içinde başlayan
veya biten herhangi bir oniki aylık dönemde bir veya birkaç seferde toplam 183
günü aşmamak üzere kalırsa, ve
b) Ödeme, diğer Devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya
böyle bir işveren adına yapılırsa, ve
c) Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya
sabit yerden yapılmazsa
yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir.
3. Bu maddenin önceki hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet
teşebbüsünce uluslararası trafikte işletilen bir gemi veya uçakta ifa edilen
bir hizmet dolayısıyla elde edilen gelir bu Devlette vergilendirilebilir.
Madde 16
MÜDÜRLERE YAPILAN ÖDEMELER
Bir Âkit Devlet mukiminin, diğer Âkit Devlet mukimi olan bir şirketin
yönetim kurulu veya denetim kurulu üyesi olması dolayısıyla elde ettiği ücret
ve diğer benzeri ödemeler, bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
Madde 17
SANATÇI VE SPORCULAR
1. 14 ve 15 inci maddelerin hükümlerine bakılmaksızın, bir Âkit Devlet
mukimi olan tiyatro, sinema, radyo veya televizyon sanatçısı gibi bir
sanatçının veya bir müzisyenin ya da bir sporcunun diğer Âkit Devlette icra
ettiği şahsî faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir, bu diğer Devlette
vergilendirilebilir.
2. Bir sanatçının ya da sporcunun icra ettiği şahsî faaliyetlerden doğan
gelir, sanatçının veya sporcunun kendisine değil de bir başkasına yönelirse, bu
gelir 7, 14 ve 15 inci maddelerin hükümleriyle bağlı kalınmaksızın, sanatçı ya
da sporcunun faaliyetlerinin icra edildiği Âkit Devlette vergilendirilebilir.
3. Bir sanatçı veya sporcunun bir Âkit Devlette icra ettiği faaliyetler
dolayısıyla elde ettiği gelire, bu Devlete yapılan ziyaretin tamamen veya
önemli ölçüde Âkit Devletlerden birinin veya her ikisinin ya da yerel
idarelerinin kamusal fonlarından desteklenmesi halinde 1 ve 2 nci fıkra
hükümleri uygulanmayacaktır. Böyle bir durumda sözkonusu gelir, yalnızca
sanatçı veya sporcunun mukim olduğu Âkit Devlette vergilendirilecektir.
Madde 18
EMEKLİ MAAŞLARI
1. 19 uncu maddenin 1 inci fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir
Âkit Devlet mukimine geçmiş çalışmalarının karşılığında ödenen emekli maaşları
ve diğer benzeri ödemeler yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bu
hüküm aynı zamanda, bir Âkit Devlet mukimine yapılan düzenli ödemelere de
uygulanacaktır.
2. “Düzenli ödeme” terimi, tam ve yeterli bir karşılık ödeme
yükümlülüğünün yerine getirilmesi için bir gerçek kişiye ömür boyu veya belirli
ya da belirlenebilir bir süre içinde, belirli zamanlarda, para veya para ile
ölçülebilir bir menfaat şeklinde düzenli olarak ödenecek belirli bir meblağı
ifade eder.
Madde 19
KAMU HİZMETİ
1. Bir Âkit Devletin kendisine veya mahallî idaresine bir gerçek kişi
tarafından verilen hizmetler karşılığında, bu Devlet veya idare tarafından
yapılan ücret, maaş ve diğer benzeri ödemeler ve emekli maaşları yalnızca bu
Devlette vergilendirilebilecektir.
2. Bir Âkit Devletin kendisi veya mahallî idaresi tarafından yürütülen
ticarî faaliyetlerle bağlantılı hizmetler karşılığında yapılan ücret, maaş ve
diğer benzeri ödemeler ile emekli maaşlarına 15, 16, 17 ve 18 inci madde
hükümleri uygulanacaktır.
Madde 20
ÖĞRENCİLER, PROFESÖRLER VE ARAŞTIRMACILAR
1. Bir Âkit Devleti ziyareti sırasında veya ziyaretinden hemen önce
diğer Âkit Devletin mukimi durumunda olan ve ilk bahsedilen Devlette yalnızca
öğrenim veya meslekî eğitim amacıyla bulunan bir öğrenci, meslekî eğitim gören
kişi veya stajyere geçimini, öğrenimini veya meslekî eğitimini sağlamak
amacıyla bu Devlet dışındaki kaynaklardan yapılan ödemeler bu Devlette
vergilendirilmeyecektir.
2. Bir Âkit Devleti, bu Devletteki bir üniversite, yüksek okul veya
kabul görmüş diğer bir eğitim kurumunda öğretim veya araştırma yapmak amacıyla
ziyaret eden ve bu ziyareti sırasında veya hemen öncesinde diğer Âkit Devletin
mukimi olan bir gerçek kişinin ilk ziyaret tarihinden itibaren iki yılı aşmayan
bir süre için sözkonusu öğretim veya araştırma karşılığında elde ettiği
gelirler, sözkonusu gelirlerin bu Devletin dışındaki kaynaklardan elde edilmesi
koşulu ile ilk bahsedilen Devlette vergiden istisna edilecektir.
3. Sözkonusu araştırmanın kamu yararına değil de, esas olarak belirli
bir kişi veya kişilerin özel menfaati için yapılması halinde, bu araştırma
karşılığında elde edilen gelire 2 nci fıkra hükümleri uygulanmayacaktır.
Madde 21
DİĞER GELİRLER
1. Bir Âkit Devlet mukiminin, nerede doğarsa doğsun, gerçek lehdar
olduğu ve bu Anlaşmanın daha önceki maddelerinde belirtilmeyen gelir unsurları
yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.
2. 6 ncı maddenin 2 nci fıkrasında tanımlanan gayrimenkul varlıklardan
elde edilen gelir hariç olmak üzere, bir Âkit Devlet mukimi olan sözkonusu
gelirin lehdarı, diğer Âkit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticarî
faaliyette bulunursa veya bu diğer Devlette bulunan sabit bir yer vasıtasıyla
serbest meslek faaliyeti icra ederse ve gelirin ödendiği hak veya varlık ile bu
işyeri ya da sabit yer arasında önemli bir bağ bulunmakta ise bu gelire 1 inci
fıkra hükümleri uygulanmayacaktır. Bu durumda olayına göre, 7 nci veya 14 üncü
madde hükümleri uygulanacaktır.
Madde 22
ÇİFTE VERGİLENDİRMENİN ÖNLENMESİ
1. Bir Estonya mukimi için çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde
önlenecektir :
a) Bir Estonya mukimi, bu Anlaşmaya uygun olarak Türkiye’de
vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinden, Estonya kendi iç mevzuatında
daha avantajlı bir uygulama sözkonusu olmadığı sürece, bu mukimin gelirine
ilişkin vergiden, Türkiye’de ödenen gelir vergisine eşit bir tutarın mahsubuna müsaade
edecektir.
Bununla birlikte, sözkonusu mahsup, Türkiye’de vergilendirilebilir
gelire atfedilebilen, mahsuptan önce hesaplanan Estonya’daki gelir vergisi
miktarını aşmayacaktır;
b) (a) bendinin amaçları bakımından, Estonya mukimi bir şirket, Türkiye’de
mukim bir şirketten, en az % 10 oy hakkına haiz hisseleri dolayısıyla temettü
elde ettiğinde, Türkiye’de ödenen vergi yalnızca temettüler üzerinden ödenen
vergiyi değil, aynı zamanda içinden temettü ödemesi yapılan şirket kazancı
üzerinden ödenen vergiye uygun düşen kısmı da içerir.
2. Bir Türkiye mukimi için çifte vergilendirme aşağıdaki şekilde
önlenecektir :
a) Bir Türkiye mukimi, (b) bendinde kavranan gelirler hariç olmak üzere,
bu Anlaşma hükümlerine uygun olarak Estonya’da vergilendirilebilen bir gelir
elde ettiğinde, Türkiye, bu geliri vergiden muaf tutacak; ancak, bu kişinin
geriye kalan gelirine ilişkin vergiyi hesaplarken, muaf tutulan geliri vergiden
muaf değilmiş gibi dikkate alarak bir vergi oranı uygulayabilecektir.
b) Bir Türkiye mukimi, bu Anlaşmanın 10, 11 ve 12 nci maddelerine uygun
olarak Estonya’da vergilendirilebilen bir gelir elde ettiğinde, Türkiye, bu
kişinin gelirine isabet eden vergiden, Estonya’da ödenen vergiye eşit bir
tutarın mahsubuna müsaade edecektir.
Bununla birlikte sözkonusu mahsup, Estonya’da vergilendirilebilir gelir
için, mahsuptan önce hesaplanan vergi miktarını aşmayacaktır.
Madde 23
AYRIM YAPILMAMASI
1. Bir Akit Devletin vatandaşları, diğer Akit Devlette, bu diğer
Devletin vatandaşlarının aynı
koşullarda karşı karşıya kaldıkları veya kalabilecekleri vergilemeden ve
buna bağlı mükellefiyetlerden, özellikle mukimlik yönünden, değişik veya daha
ağır bir vergilemeye ve buna bağlı mükellefiyetlere tâbi tutulmayacaklardır. Bu
hüküm aynı zamanda, 1 inci madde hükümleri ile bağlı kalınmaksızın, Akit
Devletlerden birinin veya her ikisinin mukimi olmayan kişilere de
uygulanacaktır.
2. 10 uncu maddenin 4 üncü fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, bir
Akit Devlet teşebbüsünün diğer Akit Devlette sahip olduğu bir işyeri, diğer
Devlette, bu diğer Devletin aynı faaliyetleri yürüten teşebbüslerine göre daha
az lehe bir vergileme ile karşı karşıya kalmayacaktır. Bu hüküm bir Akit
Devletin kendi mukimlerine şahsi veya ailevi durumları dolayısıyla uyguladığı
şahsi indirimleri, vergi ve matrah indirimlerini diğer Akit Devlet mukimlerine
de uygulamak zorunda olduğu yönünde anlaşılmayacaktır.
3. 9 uncu maddenin 1 inci fıkrası, 11 inci maddenin 7 nci fıkrası veya
12 nci maddenin 6 ncı fıkrası hükümlerinin uygulanacağı haller hariç olmak
üzere, bir Akit Devlet teşebbüsünce diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen
faiz, gayrimaddi hak bedeli ve diğer ödemeler, sözkonusu teşebbüsün
vergilendirilebilir kazancının belirlenmesinde, bu ödemeler aynı koşullarda ilk
bahsedilen Devletin bir mukimine yapılmış gibi indirilebilir.
4. Bir Akit Devletin, diğer Akit Devletin bir veya birkaç mukimi
tarafından, doğrudan veya dolaylı olarak, kısmen veya tamamen sermayesine sahip
olunan veya kontrol edilen teşebbüsleri, ilk bahsedilen Devlette, bu Devletin
benzeri teşebbüslerinin tâbi oldukları veya olabilecekleri vergilemeden veya
buna bağlı mükellefiyetlerden değişik veya daha ağır vergilemeye ve buna
bağlı mükellefiyetlere tâbi
tutulmayacaklardır.
5. Bu madde hükümleri, bu Anlaşma kapsamındaki vergilere uygulanacaktır.
Madde 24
KARŞILIKLI ANLAŞMA USULÜ
1. Bir kişi, Akit Devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin
kendisi için bu Anlaşma hükümlerine uygun düşmeyen bir vergileme yarattığı veya
yaratacağı kanaatine vardığında, bu Devletlerin iç mevzuatlarında öngörülen
müracaat usulleriyle bağlı kalmaksızın, durumu mukimi olduğu Akit Devletin
yetkili makamına veya durumu 23 üncü maddenin 1 inci fıkrasına uygun düşerse,
vatandaşı olduğu Akit Devletin yetkili makamına arzedebilir. Sözkonusu müracaat,
Anlaşma hükümlerine aykırı düşen vergilemenin ilk bildiriminden itibaren üç yıl
içinde yapılmalıdır.
2. Sözkonusu yetkili makam, itirazı haklı bulmakla beraber kendisi
tatminkar bir çözüme ulaşamadığı takdirde, Anlaşmaya ters düşen bir vergilemeyi
önlemek amacıyla, diğer Akit Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmaya
gayret sarfedecektir. Varılan Anlaşma, Akit Devletlerin iç hukukundaki zaman
sınırlamalarına bağlı kalmaksızın uygulanacaktır.
3. Akit Devletlerin yetkili makamları, Anlaşmanın yorumundan veya
uygulanmasından kaynaklanan her türlü güçlüğü veya tereddütü karşılıklı
anlaşmayla çözmek için gayret göstereceklerdir. Yetkili makamlar aynı zamanda,
Anlaşmada ele alınmayan durumlardan kaynaklanan çifte vergilendirmenin ortadan
kaldırılması için de birbirlerine danışabilirler.
4. Akit Devletlerin yetkili makamları, bundan önceki fıkralarda
belirtilen hususlarda anlaşmaya varabilmek için birbirleriyle doğrudan ya da
kendilerinden veya temsilcilerinden oluşan ortak bir komisyon vasıtasıyla
haberleşebilirler.
Madde 25
BİLGİ DEĞİŞİMİ
1. Akit Devletlerin yetkili makamları, bu Anlaşma hükümlerinin
uygulanması için gerekli olan bilgileri veya Anlaşma ile uyumsuzluk
göstermediği sürece, Anlaşma kapsamına giren vergiler ile ilgili iç mevzuat hükümlerinin
yürütülmesi için gerekli olan bilgileri değişime tâbi tutacaklardır. Bilgi
değişimi 1 inci maddeyle sınırlı değildir. Bir Akit Devlet tarafından alınan
her türlü bilgi, o Devletin kendi iç mevzuatı çerçevesinde elde ettiği bilgiler
gibi gizli tutulacak ve yalnızca bu Anlaşmada belirtilen vergilerin tahakkuk
veya tahsilleri veya cebri icra ya da cezasıyla ve bu hususlardaki şikayet ve
itirazlara bakmakla görevli kişi veya makamlara (adli makamlar ve idari
kuruluşlar dahil) verilebilecektir. Bu kişi veya makamlar sözkonusu bilgileri
yalnızca bu amaçlar doğrultusunda kullanacaklardır. Bu kişi veya makamlar
sözkonusu bilgileri mahkeme duruşmalarında veya adli kararlar alınırken
açıklayabilirler.
2.1 inci fıkra hükümleri, hiçbir surette bir Akit Devleti :
a) Kendisinin veya diğer Akit Devletin mevzuatına veya idari
uygulamalarına uymayacak idari önlemler alma;
b) Kendisinin veya diğer Akit Devletin mevzuatı veya normal idari
işlemleri çerçevesinde elde edilemeyen bilgileri sunma;
c) Herhangi bir ticari, sınai, mesleki sırrı veya ticari işlemi aleni
hale getiren bilgileri veya aleniyeti kamu düzenine aykırı düşen bilgileri
verme
yükümlülüğü altına sokacak şekilde yorumlanamaz.
Madde 26
DİPLOMAT HÜVİYETİNDEKİ MEMURLAR
VE KONSOLOSLUK MEMURLARI
Bu Anlaşma hükümleri, diplomat hüviyetindeki memurlar veya konsolosluk
memurlarının uluslararası hukukun genel kuralları veya özel anlaşma hükümleri
uyarınca yararlandıkları mali ayrıcalıkları etkilemeyecektir.
Madde 27
YÜRÜRLÜĞE GİRME
1. Akit Devletlerin Hükümetleri, bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için
gerekli anayasal koşulların tamamlandığını birbirlerine bildireceklerdir.
2. Bu Anlaşma, 1 inci fıkrada bahsedilen bildirimlerden sonuncusunun
alındığı tarihte yürürlüğe girecek ve hükümleri her iki Akit Devlette de;
a) Kaynakta tevkif edilen vergiler yönünden, Anlaşmanın yürürlüğe
girdiği yılı izleyen takvim yılının Ocak ayının birinci günü veya daha sonra
ödenen veya borçlanılan gelirler için;
b) Diğer vergiler yönünden, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği yılı izleyen
takvim yılının Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her mali yıla
ilişkin vergiler için
hüküm ifade edecektir.
Madde 28
YÜRÜRLÜKTEN KALKMA
Bu Anlaşma, bir Akit Devlet tarafından feshedilinceye kadar yürürlükte
kalacaktır. Akit Devletlerden her biri, herhangi bir takvim yılının sonundan en
az altı ay önce diplomatik yollardan fesih ihbarnamesi vermek suretiyle
Anlaşmayı feshedebilir. Bu durumda Anlaşma, her iki Akit Devlette de :
a) Kaynakta tevkif edilen vergiler yönünden, fesih ihbarnamesinin
verildiği yılı izleyen takvim yılının Ocak ayının birinci günü veya daha sonra
ödenen veya borçlanılan gelirler için;
b) Diğer vergiler yönünden, fesih ihbarnamesinin verildiği yılı izleyen
takvim yılının Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her mali yıla
ilişkin vergiler için
hüküm ifade etmeyecektir.
BU HUSUSLARI TEYİDEN, aşağıda imzaları bulunan tam yetkili temsilciler,
bu Anlaşmayı imzaladılar.
Türk, Estonya ve İngiliz dillerindeki nüshalarda, her üç metin de aynı
derecede geçerli olmak üzere, 25
Ağustos 2003 tarihinde, Ankara’da düzenlenmiştir. Yorumda farklılık olması
halinde İngilizce metin geçerli olacaktır.
|
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ |
ESTONYA
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ |
|
|
|
ADINA |
ADINA |
|
|
Kemal UNAKITAN |
Krıstıına OJULAND |
PROTOKOL
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Estonya Cumhuriyeti
Hükümeti arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi
Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının (bundan sonra Anlaşma
olarak bahsedilecektir) imzalanması sırasında, imzalayan taraflar, aşağıdaki
hükümlerin Anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturduğu hususunda anlaşmaya
varmışlardır.
1.6 ncı veya 13 üncü madde ile ilgili olarak :
Bir gayrimenkul varlığın iktisabına ilişkin olarak, bu
gayrimenkulun sahibi tarafından verilen veya garanti edilen opsiyon veya
benzeri haklardan elde edilen gelir veya kazancın, eğer sözkonusu gelir veya
kazanç doğrudan veya dolaylı olarak bu varlığın sahibi tarafından elde
ediliyorsa, gayrimenkul varlığın bulunduğu Akit Devlette vergilendirilebileceği
hususunda anlaşılmıştır.
2.7 nci maddenin 3 üncü fıkrası ile ilgili olarak :
Bir Akit Devlet tarafından indirimine müsaade edilen
giderlerin, sadece işyerinin faaliyeti ile doğrudan ilgili indirilebilir
giderleri içereceği hususunda anlaşılmıştır.
3.8 inci maddenin 1 inci fıkrası ile ilgili olarak :
Bu maddenin amaçları bakımından, bir Akit Devlet
teşebbüsünün uluslararası trafikte uçak veya gemi işletmeciliğinden elde ettiği
kazançlar, 1 inci fıkra hükümlerinin uygulandığı kazançların yanısıra arızi
olarak konteynerlerin kullanımı veya kiralanmasından elde edilen kazançları da
kapsayacaktır.
4.24 üncü maddenin 2 nci fıkrası ile ilgili olarak :
Türkiye yönünden, mükellefin, karşılıklı anlaşmanın
sonuçlandırılmasından doğan iadeyi, vergi idaresinin kendisini karşılıklı
anlaşma sonucundan haberdar etmesinden itibaren 1 yıllık bir süre içerisinde
talep etmek zorunda olduğu hususunda anlaşılmıştır.
BU HUSUSLARI TEYİDEN, aşağıda imzaları bulunan tam
yetkili temsilciler, bu Protokol'ü imzaladılar.
Türk, Estonya ve İngiliz dillerinde, her üç metin de
aynı derecede geçerli olmak üzere, 25 Ağustos 2003 tarihinde, Ankara'da
düzenlenmiştir. Yorumda farklılık olması halinde İngilizce metin geçerli
olacaktır.
|
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ |
ESTONYA
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ |
|
|
|
ADINA |
ADINA |
|
|
Kemal UNAKITAN |
Krıstıına OJULAND |