Dönem : 22 Yasama Yılı : 2
T.B.M.M. (S. Sayısı : 613)
Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu, Sosyal Sigortalar
Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe
Komisyonu Raporu (1/828)
Not : Tasarı Başkanlıkça, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal
İşler ile Plan ve Bütçe komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 16.6.2004
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-899/2846
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan ve
Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 7.6.2004 tarihinde kararlaştırılan “Kamu
Görevlileri Sendikaları Kanunu, Sosyal Sigortalar Kanunu ve Sosyal Sigortalar
Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi
ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları
Kanunu yaklaşık 3 yıldır uygulanmakta olup, uygulamadan kaynaklanan sıkıntılar
kamu görevlileri sendikaları, konfederasyonlar ve bakanlığımız arasında
sürdürülen diyaloglar ve genelgeler çerçevesinde aşılmaya çalışılmaktadır.
Ancak bazı sorunların aşılabilmesi için 4688 sayılı Kamu Görevlileri
Sendikaları Kanununda değişiklikler yapılması zorunluluk arz etmektedir.
Bu çerçevede Kanunun uygulanması sürecinde
tespit olunan aksaklıkların giderilmesi amacıyla, üyelik için izlenecek yol,
üyeliğin yetkili organlarca kabulü ve kazanılmasından sonra izlenecek yöntem
ile üye ve sendikalar arasında yaşanan sorunlar nedeniyle üyelikten
çekilmelerin tebliğ şekli yeniden düzenlenmiştir.
Yine bu kapsamda, 151 sayılı ILO
sözleşmesinin 4 üncü maddesinde, kamu görevlilerinin çalıştırılmaları konusunda
sendika özgürlüğünü kısıtlayacak her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korumadan
yararlanacakları belirtilmiştir. Bu ilke esas alınarak sendikalaşma
özgürlüğünün kısıtlanmaması ve her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korumanın
sağlanması amacıyla ilgili maddenin daha geniş şekilde yeniden düzenlenmesi
öngörülmüştür.
İzinli sayılan yönetim kurulu üyelerinin
emeklilik ve memuriyet kademe ilerlemesinde mağdur olmamaları ile kendilerinin
ve aile fertlerinin sağlık giderlerinin karşılanması amacıyla gerekli düzenlemeler
yapılmıştır.
Sendika üyesi tüm kamu görevlilerinin
hiçbir koşula bağlı olmaksızın üyelik aidatlarının kaynaktan, yani üyenin
çalıştığı işyerinde maaş bordrosu üzerinden kesilerek kamu işverenince beş gün
içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılması ilkesi benimsenmiş, üyelik
ödentisinin belirlenmesinde kamu düzeni açısından taban ve tavan getirilmiştir.
Yetkili sendikaları belirleme usulünde
uygulamada yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla, yetkili sendika tanımı
yapılmakta, bu yetkinin nasıl kullanılacağı, yetkinin nasıl belirleneceği,
yayımlanması ve kesinleşmesi hususları yeniden düzenlenerek yetki tespiti
sürecine tarafların katılımı sağlanmaktadır.
Toplu görüşme çalışmaları ile Uzlaştırma
Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama, yolluk ve gündelikleri ile
toplantı ücretlerinin bu görüşmelerin sekretarya hizmetlerini yürüten Devlet
Personel Başkanlığı bütçesine konacak ödenekten karşılanmasına ilişkin
düzenleme yapılmıştır.
Diğer yandan, ülke nüfusunun yaklaşık
yarısına hizmet veren Sosyal Sigortalar Kurumunun ve sigortalılarımızın
uygulamada karşılaştığı bazı sorunlarının aşılabilmesi için 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştır.
Ülkemizde kayıtdışı istihdamın en yoğun
olduğu sektörlerden birisi de inşaat sektörüdür. Bu sektörde çalışanların
sosyal güvenliklerinin sağlanması amacıyla, bina inşaatı işyerlerinin resmi
makamlarca düzenlenen inşaat yapı ruhsatlarına istinaden kapsama alınması ile
bina inşaatı işyerlerinden kaynaklanan sosyal güvenlik prim borçlarının
tahsilinin hızlandırılması amacıyla uygulama yeni esaslara bağlanmıştır.
Bilindiği üzere, prime esas kazanç alt
sınırı ile sigortalıların asgari günlük ücreti farklı kriterlere göre
belirlenmekte ve ikisi arasındaki farkın primi 1 Ocak 2004 tarihinden önce
işveren, 1 Ocak 2004 ile 30 Haziran 2004 tarihleri arasında ise Devlet
tarafından karşılanmaktaydı. Yapılan düzenleme ile günlük kazanç alt sınırı
asgari ücret ile eşitlenerek, bu kazanç ile alt sınır arasındaki fark ortadan
kaldırılmaktadır.
İsteğe bağlı sigortalıların
sigortalılıkları süresince sağlık yardımlarından yararlanamamaları nedeniyle
prim oranlarının % 30'dan % 25'e indirilmesi sağlanmaktadır. Aynı şekilde
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarını topluluk sigortası yoluyla prim
ödeyenIerin prim oranlarının da isteğe bağlı sigortalılık uygulamasına
paralellik sağlanması amacıyla % 30'dan % 25'e indirilmesi hususu
düzenlenmektedir.
Ayrıca, Kurumdan gelir ve aylık almakta
olanların tedavilerinde kullanılan ilaçların bedellerine ait katkı payları ve
muayene ücretlerinin sağlık tesislerinde veya eczanelerde tahsilatının eczane
önlerinde yığılmalara neden olması, nakit ödeme gücü olmayanların ilaç
tedarikinde yaşadıkları sorunların ortadan kaldırılması amacıyla, Kurumdan
sürekli iş göremezlik geliri, malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı alanlar ile bu
kimselerin geçindirmekle yükümlü olduğu eş, çocuk, ana ve babaları ile gelir ve
aylık almakta olan eş, çocuk, ana ve babaların ilaç katkı payı ve muayene
ücretlerinin gelir ve aylıklarından kesilmesi sağlanmakta, bunun yanı sıra 4857
sayılı İş Kanunu uyarınca işyerlerine uygulanan idari para cezalarının anılan
Kanunun 101 inci maddesindeki ceza hariç, Kurum gelirleri arasına dahil
edilmesi öngörülmektedir.
1.1.2004 tarihinde imzalanarak yürürlüğe
giren Sağlık Bakanlığı-SSK Sağlık Tesislerinin Ortak Kullanım Protokolü gereği
SSK sigortalı ve hak sahiplerine doğrudan Sağlık Bakanlığı sağlık tesislerinden
yararlanma hakkı tanınmıştır. Bu uygulamaya bağlı olarak 506 sayılı Kanunun
ilgili maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.- Madde ile, kamu görevlilerinin
sendikalara üyeliği, üyeliğin yetkili organlarca kabulü ve kazanılmasından
sonra izlenecek yol yeniden düzenlenmiştir.
Son fıkrada, aynı tarihli birden fazla üyeliğin
geçersizliği ve tespiti halinde izlenecek usul belirtilmiştir.
Madde 2.- Üyelikten çekilmede üye ve
sendikalar arasında yaşanan sorunlar nedeniyle, maddede, çekilmelerin tebliğ
şekli yeniden düzenlenmiş, daha sağlıklı olacağı düşüncesi ile bu yükümlülük
işverene verilmiştir.
Söz konusu maddede geçen "bir
aylık" süre, uygulamada sorunlar yaşandığından "gün" olarak
yeniden belirlenmiş ve üyeliğin devamı ve askıya alınmasının usulü konusunda
2821 sayılı Sendikalar Kanununa atıf yapılmıştır.
Madde 3.- 151 sayılı ILO sözleşmesinin 4
üncü maddesi, kamu görevlilerinin çalıştırılmaları konusunda sendika
özgürlüğünü kısıtlayacak her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korumadan
yararlanacakları belirtilmiştir. Bu ilke esas alınarak sendikalaşma
özgürlüğünün kısıtlanmaması ve her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korunmanın
sağlanması amacıyla madde daha geniş olarak yeniden düzenlenmiştir.
Bu kapsamda, sendika yöneticilerinin
güvencesi ile sendika şubesi, sendika ve konfederasyon yönetim kuruluna
seçilenler ile temsilcilerin bu görevde kaldıkları sürece kullanacakları
izinler düzenlenmiştir.
Yapılan diğer bir düzenleme ile, izinli
sayılan yönetim kurulu üyelerinin emeklilik ve memuriyet kademe ilerlemesinde
mağdur olmamaları ve bunların ve bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin
sağlık giderlerinin karşılanması amaçlanmıştır.
Madde 4.- Uygulamada karşılaşılan
sorunların aşılması amacıyla madde yeniden düzenlenerek, sendika üyesi tüm kamu
görevlilerinin hiçbir koşula bağlı olmaksızın üyelik aidatlarının kaynaktan
yani üyenin çalıştığı işyerinde maaş bordrosu üzerinde kesinti yapılarak kamu
işverenince beş gün içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılması ilkesi
benimsenmiş ve bu konuda izlenecek usul belirlenmiştir.
Yine bu maddeyle, üyelik ödentisinin belirlenmesinde
kamu düzeni açısından taban ve tavan getirilerek, sendika tüzüklerine ödenti
dışında başka bir kesinti yapılacağına ilişkin hükümler konulamayacağı yolunda
düzenleme yapılmıştır.
Madde 5.- Madde ile, yetkili sendikaları
belirleme usulünde uygulamada yaşanan sıkıntıların giderilmesi amacıyla,
yetkili sendika tanımı yapılmış ve bu yetkinin nasıl kullanılacağı, yetkinin
nasıl belirleneceği, yayımlanması ve kesinleşmesi hususları yeniden
düzenlenerek yetki tespit sürecine tarafların katılımı sağlanmıştır
Madde 6.- Madde ile, toplu görüşme
çalışmaları ile Uzlaştırma Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama,
yolluk ve gündelikleri ile toplantı ücretlerinin, çalışmaların sekretaryasını
yürüten Devlet Personel Başkanlığının bütçesine konacak ödenekten karşılanması
öngörülmüştür.
Madde 7.- Madde ile, 4688 sayılı Kanuna
dört geçici madde eklenmiştir.
Geçici 9 uncu madde ile, bu Kanun
çerçevesinde çıkarılacak yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut
yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
olunacağı belirtilmiştir.
Geçici 10 uncu madde ile, konfederasyon ve
sendikaların yönetim kurulu üyelerinin, 4688 sayılı Kanunun bu Kanunun yayımı
tarihinden önceki 18 inci maddesine göre, sendikal faaliyetleri ve aylıksız
izinleri ile ilgili olarak idari ve mali takibat yapılamayacağı,
başlatılanların işlemden kaldırılacağı öngörülmüştür.
Geçici 11 inci madde ile, bu Kanunun
yayımı tarihine kadar, tarafların birbirlerine ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına karşı 4688 sayılı Kanunun 31 inci maddesi gereğince açmış oldukları
davaların, bu Kanunla yetkili sendikanın belirlenmesi konusunda yapılan
değişiklik nedeniyle, sona erdirilmesi amaçlanmıştır.
Geçici 12 nci madde ile, 2004 yılı yetki
işlemlerinin bu Kanun ile getirilen değişiklik hükümlerine uyumlaştırılması
amaçlanmıştır.
Madde 8.- Madde ile, kayıtdışı istihdamın
en yoğun olduğu inşaat sektöründe çalışanların sosyal güvenliklerinin
sağlanması amacıyla bina inşaatı işyerlerinin resmi makamlarca düzenlenen inşaat
yapı ruhsatlarına istinaden kapsama alınması amaçlanmaktadır.
Madde 9.- Sigortalının 4857 sayılı İş
Kanununa göre belirlenen asgari günlük ücreti ile 506 sayılı Kanunun 78 inci
maddesine göre belirlenen günlük kazanç alt sınırı arasındaki farkın primi 1
Ocak 2004 tarihinden önce işveren tarafından ödenmekte iken 506 sayılı Kanuna
eklenen geçici madde ile 1 Ocak 2004 ile 30 Haziran 2004 tarihleri arasında bu
kazançlar arasındaki farka ait primin Devlet tarafından karşılanması yönünde
düzenleme yapılmıştır. Madde ile, 1 Temmuz 2004 tarihinden itibaren asgari
günlük ücret ile prime esas günlük kazanç alt sınırı eşitlenerek, bu kazanç ile
alt sınır arasındaki farkın ortadan kaldırılması amaçlanmıştır.
Madde 10.- Madde ile, valilikler,
belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer merciler tarafından, yapı kullanma
izin belgesi verilmeden önce ilgililerden bina inşaatı işyerlerinden dolayı
Kuruma borçlarının bulunmadığına dair bir belgenin istenilmesi ve böylelikle
bina inşaatı işyerlerinden kaynaklanan sosyal güvenlik prim borçlarının
tahsilinin kolaylaştırılması amaçlanmaktadır.
Madde 11.- Madde ile, İsteğe bağlı
sigortalıların sigortalılıkları süresince sağlık yardımlarından
yararlanamamaları nedeniyle prim oranı % 30'dan % 25'e indirilmiştir. Aynı
şekilde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarını topluluk sigortası yoluyla
ödeyenIerin prim oranı da isteğe bağlı sigortaya paralel olarak % 30'dan % 25'e
indirilmiştir.
Madde 12.- Madde ile, 117 nci maddedeki
düzenlemeye uyum sağlanması amacıyla 118 inci madde yeniden düzenlenmiştir.
Madde 13.- Madde ile, Kurumdan ilgililere
ödenecek gelir ve aylıklar ve sağlanacak yardımlardan Kuruma olan borçların da
kesilebilmesi öngörülmüştür.
Madde 14.- Kurumdan gelir ve aylık almakta
olanların tedavilerinde kullanılan ilaç, protez araç ve gereç bedellerine katkı
payları ve muayene ücretlerinin sağlık tesislerinde veya eczanelerde tahsilatı
eczane önlerinde yığılmalara neden olmakta, yeterli nakdi bulunmayan kişiler
sorunlar yaşamaktadır. Madde ile Kurumdan sürekli iş göremezlik geliri,
malullük ve yaşlılık aylığı alanlar ile bu kimselerin geçindirmekle yükümlü
olduğu eş, çocuk, ana ve babaları ile gelir ve aylık almakta olan eş, çocuk,
ana ve babaların ilaç, protez araç ve gereç katkı payı ve muayene ücretlerinin
gelir ve aylıklardan kesilmesi amaçlanmaktadır. Bu konuyla ilgili usul ve
esasların Kurum Yönetim Kurulunca belirlenmesi hükme bağlanmıştır.
Madde 15.- SSK sağlık yardımlarından
yararlandırılan kişi sayısı ülke nüfusunun yaklaşık % 50' si olmasına rağmen,
SSK sağlık tesisi sayısının ülkenin toplam sağlık tesisi sayısının yaklaşık %
10'u seviyesinde olduğu dikkate alındığında, arz ve talepteki büyük
dengesizlik, sigortalıların sağlık hizmetlerini yerinde, zamanında ve yeteri
kadar alamamasına, sağlık tesislerinde yığılmalara ve bu konuda haklı
şikâyetler ve kamuoyunda olumsuz SSK imajı oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca,
1.1.2004 tarihinde imzalanarak yürürlüğe giren Sağlık Bakanlığı-SSK Sağlık
Tesislerinin Ortak Kullanım Protokolü gereği SSK sigortalı ve hak sahiplerine
doğrudan Sağlık Bakanlığı sağlık tesislerinden yararlanma hakkı tanınmıştır. Bu
gerekçelere bağlı olarak madde yeniden düzenlenmiştir.
Madde 16.- Madde ile, 4857 sayılı İş
Kanunu uyarınca işyerlerine uygulanan idarî para cezalarının anılan Kanunun 101
inci maddesindeki ceza hariç Kurum gelirlerine dahil edilmesi öngörülmüştür.
Madde 17.- Yürürlük maddesidir.
Madde 18.- Yürütme maddesidir.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Plan ve Bütçe
Komisyonu 23.6.2004
Esas No. :1/828
Karar No. : 88
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
hazırlanarak 16.6.2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
sunulan ve Başkanlıkça aynı tarihte tali komisyon olarak Sağlık, Aile, Çalışma
ve Sosyal İşler Komisyonuna, esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen
(1/828) esas numaralı "Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu, Sosyal
Sigortalar Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 22.6.2004 tarihinde yapmış olduğu
57 nci birleşiminde Hükümeti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat
BAŞESGİOĞLU ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Devlet Personel
Başkanlığı ve Sosyal Sigortalar Kurumu temsilcilerinin de katılımlarıyla
incelenip, görüşülmüştür.
Bilindiği gibi; 4688 sayılı Kamu
Görevlileri Sendikaları Kanunu üç yıldır yürürlüktedir. Uygulama sürecinde
ortaya çıkan ihtiyaçlar kamu görevlileri sendikaları, konfederasyonlar ve
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının işbirliği çerçevesinde giderilmeye
çalışılmıştır. Ancak bazı sorunların çözümlenmesi, sözkonusu Kanunda
değişiklikler yapılmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda özellikle, kamu
görevlilerinin sendikalara üyeliğine ilişkin usuller, üyelikten çekilme,
sendika yöneticilerinin güvenceleri ve faaliyetleri, yetkili sendikanın
tespiti, toplu görüşme çalışmaları için gerekli harcamaların karşılanması gibi
konuların düzenlenmesi ihtiyacı hissedilmektedir. Ayrıca, ülkemiz nüfusunun
yaklaşık yarısını oluşturan sigortalılarımızın karşılaştığı sorunlar, kayıtdışı
istihdamla mücadele, isteğe bağlı sigortalıların prim oranları gibi konulara
yönelik de 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda değişiklikler yapılması
zarureti hasıl olmuştur.
Tasarı ile;
- Kamu görevlilerinin sendikalara üyeliği,
üyeliğin yetkili organlarca kabulü ve üyeliğin kazanılmasından sonra izlenecek
yöntemin yeniden düzenlenmesi, ayrıca, aynı tarihli birden fazla üyeliğe
ilişkin bildirimlerin dikkate alınmayacağı ve bu hususun kamu işvereni
tarafından ilgiliye ve sendikalara yazılı olarak bildirilmesi,
- Üyelikten çekilme, kamu görevlisinin üç
nüsha olarak doldurup imzalanan üyelikten çekilme bildiriminin kuruma verilmesi,
kayıt numarası ile tarih verilen bildirimin bir örneğinin onbeş gün içinde
sendikaya gönderilmesi, bir aylık sürenin uygulamada sorunlar yaratmasından
dolayı otuz gün olarak değiştirilmesi ve üyeliğin devam ve askıya alınması
usulünün 2821 sayılı Sendikalar Kanununa atıf yapılması suretiyle uygulanması,
- 151 sayılı ILO sözleşmesinin 4 üncü
maddesi paralelinde sendika yöneticilerinin güvencesi ile sendika şubesi,
sendika ve konfederasyon yönetim kuruluna seçilenler ile temsilcilerinin bu
görevde kaldıkları sürece kullanacakları izinlerin düzenlenmesi, ayrıca, izinli
sayılan yönetim kurulu üyelerinin emeklilik ve memuriyet kademe
ilerlemelerinden mağdur olmamaları, kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları
aile fertlerinin sağlık giderlerinin karşılanması,
- Sendika üyesi tüm kamu görevlilerinin
hiçbir koşula bağlı olmaksızın üyelik aidatlarının kaynaktan kesinti yapılarak
kamu işverenince beş gün içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılması ve
bu konuda üyelik ödentisinin belirlenmesinde taban ve tavan getirilmesi ve
sendika tüzüklerine ödenti dışında başka bir kesinti yapılmayacağına ilişkin
hükümler konulamaması,
- Yetkili sendika ve konfederasyonların
belirlenmesinde uygulanacak esasların ortaya çıkan sorunların da gözönünde
bulundurulması suretiyle yeniden düzenlemesi ve yetki tespit sürecine
tarafların katılımının sağlanması,
- Toplu görüşme ve Uzlaştırma Kurulu
çalışmaları için gerekli harcamaların Devlet Personel Başkanlığı bütçesine
konulacak ödenekten karşılanması,
- Kayıtdışı istihdamın en yoğun yaşandığı
inşaat sektöründe, çalışanların sosyal güvenliklerinin sağlanması amacıyla,
bina inşaatı işyerlerinin resmi makamlarca düzenlenen inşaat yapı ruhsatlarına
istinaden kapsama alınması,
- Asgari günlük ücret ile prime esas
günlük kazanç alt sınırının eşitlenmesi suretiyle farka ait prim ödenmesinin
ortadan kaldırılması,
- Yapı kullanma izin belgesi verilmeden
önce ilgililerden bina inşaatı işyerlerinden dolayı Kuruma borçlarının
bulunmadığına dair bir belgenin istenilmesi ve böylelikle bina inşaatı
işyerlerinden kaynaklanan sosyal güvenlik prim borçlarının tahsilinin
kolaylaştırılması,
- İsteğe bağlı sigortalıların
sigortalılıkları süresince sağlık yardımlarından yararlanamamaları nedeniyle
prim oranlarının % 30'dan % 25'e indirilmesi, aynı şekilde malullük, yaşlılık
ve ölüm sigortalarını topluluk sigortası yoluyla ödeyenlerin prim oranlarının
da isteğe bağlı sigortaya paralel olarak % 30'dan % 25'e indirilmesi,
- Yeterli nakdi bulunmayanların sağlık
harcamalarının gelir ve aylıklarından kesilebilmesi,
Öngörülmektedir.
Komisyonumuzda Tasarının geneli üzerinde
yapılan müzakerelerde;
- Sosyal güvenlik alanında kalıcı ve köklü
bir reformun yapılmasına ihtiyaç bulunduğu, sorunların büyük bir bölümünün
gelir kaynaklarına ilişkin olduğu, sistemin kişiler ve riskler açısından
kapsamı genişledikçe sağlanan yardımların düzeyinin yükseldiği, finansman
açısından darboğazların gün geçtikçe arttığı,
- Sendikalaşmanın kayıt dışı ekonomiyle
mücadelede vazgeçilmez öneme sahip olduğu, kamunun sendikal örgütlenmenin
önündeki mevzuattan kaynaklanan engelleri kaldırması gerektiği,
- Özelleştirme uygulamalarının sendikal
faaliyetleri olumuz etkilediği, kamuda insan onuruna yaraşır çağdaş değerlerle
paralel oluşmuş işçi ve işveren ilişkilerinin bozulmasıyla çok sayıda çalışanın
işsiz ve sosyal güvenceden yoksun kaldığı,
- 2003 yılında sosyal güvenlik sisteminin
16.2 katrilyon lira açık verdiği, herhangi bir somut önlem öngörülmez iken 2004
mali yılı bütçe tahmininin 14.9 katrilyon lira olarak öngörülmesinin gerçekçi
olmadığı, ayrıca, prim oranlarının düşürülmesinin açığı artırıcı etkisi
bulunacağı,
- Sosyal güvenlik sisteminin finansmanının
dar bir sigortalı tabanına oturduğu, üretim maliyetlerinin aşağıya çekilmesi
amacıyla çoğu işletmenin kayıtdışı istihdama yöneldiği ve piyasalar üzerinde
haksız rekabete yol açtığı, sigortalı sayısının genişletilmesi suretiyle ancak
prim oranlarından bir düşüşün gerçekleşmesinin dengeleri bozmayacağı, aksi
takdirde kaynağı olmadan yapılan sübvansiyonların finansman dengelerini olumsuz
etkileyeceği,
- Uygulamada eczanelerin emeklilerin ilaç
alımlarında kâr marjlarından fedakarlık yapmak suretiyle ilaçları indirimli
sattıkları, sözkonusu düzenleme ile bu yükü emeklilerin karşılamak zorunda
kalacakları,
- Avrupa Birliği çalışma hayatının norm ve
standartları ile Uluslararası Çalışma Örgütünün sözleşmeleri dikkate
alındığında demokrasinin güvencesi olan örgütlülük konusunda ülkemizin çok
geride kaldığı, kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması sürecinde öngörülen
istihdam ilişkisinin sözleşmelilik esasına dayandığı ve sendikacılığın gelişimi
açısından olumsuz etkilerde bulunacağı,
- Tasarının kamu çalışanlarının sendikal
faaliyetlerine ilişkin ILO ve AB norm ve standartlarının iç hukukumuza
yansıtılması açısından önemli katkılar sunduğu ve sosyal sigorta
iştirakçilerinin sorunlarının giderilmesine yönelik lehlerine düzenlemeler
içerdiği,
- Zorunlu sigortalılık ilkesinin aksine,
sigortadan yararlanıp yararlanmama konusunda kişinin iradesine bırakılan ve
çoğunluğunu kadınların oluşturduğu isteğe bağlı sigortalılığın teşvik edilmesi
gerektiği,
- Kamu görevlilerinin sendikal hak ve
özgürlüklerinin sınırlarının ve kullanımlarının özel sektör için de örnek
teşkil edecek bir niteliğinin bulunması gerektiği,
- Çalışanların hizmetlerin daha etkin ve
verimli bir şekilde yürütülmesine ilişkin sendikaları aracılığıyla kamu ve özel
kesimde işverenlerine yardımcı olabilecek, kapasiteyi güçlendirici
faaliyetlerde bulunmasının büyük önem taşıdığı,
Şeklindeki görüş, eleştiri ve temennileri
müteakip Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;
- Tasarının demokratik, katılımcı ilkeler
doğrultusunda kamu görevlileri sendikalarıyla işbirliği halinde hazırlandığı,
sosyal tarafların karar oluşma süreçlerinde rol aldıkları bir yönetim
anlayışının bu Tasarı öncesinde kanunlaşan konularda da hayata geçirildiği,
- 58 ve 59 uncu Hükümet dönemlerinde
sosyal güvenlik alanında hizmet veren kurumların teşkilat kanunları, İş Kanunu,
yabancıların çalışma esaslarını düzenleyen kanun gibi çok önemli yasal
düzenlemelerin yürürlüğe girdiği, önümüzdeki yasama yılında ise 2821 sayılı
Sendikalar Kanunu ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu gibi
toplu iş hukuku alanında kapsamlı değişiklikler öngören taslakların siyasi
partilere, sosyal taraflara dağıtılacağı, oluşacak mutabakat çerçevesinde zaman
kaybetmeden Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacağı,
- Sosyal güvenlik alanında yapılacak
değişikliklerin aktüeryal dengelere etkisinin en az yirmi yıl sonra
hissedileceği, siyasal iktidarların müdahelede çekindikleri bu alanı,
popülizmden uzak, evrensel norm ve standartlar ışığında yeniden yapılandırmanın
amaçlandığı,
- Kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda
Bakanlık bünyesinde oluşturulmuş bulunan komisyonun çalışmalarını tamamladığı,
Maliye Bakanlığı ile işbirliği halinde mevzuat ve uygulamaya dönük önemli
önlemleri içeren bir programın kısa zamanda uygulamaya sokulacağı,
- Prime esas taban ücreti ile asgari
ücretin eşitlenmesi suretiyle, yaklaşık dört ay için 229 trilyon lira sosyal
güvenlik sisteminin kayba uğrayacağı, buna karşın 314 trilyon gelir vergisi
artışı sağlanmasıyla 85 trilyon lira kamunun lehine bir sonuç ortaya çıkacağı,
primlerde düşüşü öngören bu düzenlemenin mali sürdürülebilirlik açısından alt
sınırı oluşturduğu, bundan sonra prim oranlarında bir azaltmanın mümkün
olamayacağı, ancak en az bir milyon kişinin sisteme dahil edilmesiyle bu konuda
adım atılabileceği,
İfade edilmiştir.
Tasarının geneli üzerinde yapılan
müzakereleri müteakip, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddeler üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
Tasarının;
- Çerçeve 1 ve 2 nci maddeleri; aynen,
- Çerçeve 3 üncü maddesi; madde ile
değiştirilen 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin ikinci fıkrasında geçen
"belirlemedikçe" ibaresinin sehven bu şekilde yer aldığı
anlaşıldığından redaksiyonla "belirtmedikçe" şeklinde düzeltilmesi;
dördüncü fıkrasına "otuz gün içerisinde" ibaresinden sonra gelmek
üzere "sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre" ibaresinin,
aylıksız izne ayrılmanın sendika tüzüğüne göre talep edilmesini teminen
eklenmesi, yüzde beş oranını geçemeyen sendikaların faaliyetlerinde sorun
oluşturması muhtemel olan beşinci fıkrasının Anayasanın 2 ve 10 uncu maddeleri,
87 ve 151 sayılı ILO sözleşmeleri ve Avrupa Birliği norm ve standartlarına
aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle madde metninden çıkarılması, dördüncü
fıkrada yapılan değişikliğin yeterli olacağı, ayrıca bir düzenleme yapmanın
gerekmediği gerekçesiyle altıncı fıkrasının da metinden çıkarılması suretiyle,
- Çerçeve 4 üncü maddesi; aynen,
- Çerçeve 5 inci maddesi; madde ile
değiştirilen 4688 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a)
bendinin birinci fıkrasında yer alan "tahakkuk yetkilisi" ibaresinin
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile paralellik sağlanması
amacıyla "tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi"
şeklinde değiştirilmesi ve (a) bendine, taşra teşkilatı bulunan kurumların
işyerlerinde yapılan tespitin kurum merkezine bildirilmesine yönelik usulün belirlenmesini
teminen yeni bir fıkra eklenmesi suretiyle,
- Çerçeve 6 ncı maddesi; madde
çerçevesinin kanun tekniğine uygunluğunun sağlanması için redaksiyona tabi
tutulması suretiyle,
- Çerçeve 7 nci maddesi; maddeyle 4688
sayılı Kanuna eklenen geçici 9, 10 ve 11 inci maddelerin, içerikleri ve kanun
tekniği bakımından 4688 sayılı Kanunun değil bu Kanunun geçici maddeleri olması
gerektiğinden, sırasıyla geçici 1, 2 ve 3 üncü madde olarak Tasarıda yer
almasının sağlanması, geçici 12 nci madde olarak 4688 sayılı Kanuna eklenmek
istenen geçici maddenin ise sözkonusu Kanuna geçici 9 uncu madde olarak ilave
edilmesi suretiyle,
- Çerçeve 8 ve 9 uncu maddeleri; madde
çerçevelerinin kanun tekniği bakımından redaksiyona tabi tutulması suretiyle,
- Kuruma bildirilmeyen eksik işçilikten
dolayı uygulanması öngörülen idari para cezalarının yasal dayanağının tam
olarak belirtilmesi, bildirilmemiş işçilikteki prim tahsili konusundaki
boşluğun giderilmesi ve uygulamaya açıklık getirilmesi amacıyla 506 sayılı
Kanunun 79 uncu maddesinde değişiklik yapan yeni bir çerçeve maddenin, 10 uncu
madde olarak eklenmesi ve madde numaralarının teselsül ettirilmesi suretiyle,
- Zamanaşımı süresi ile ilgili olarak
Kurum alacaklarının tahakkuk ve tahsiline ilişkin Borçlar Kanunundaki
zamanaşımı süresinin uygulanmasının sağlanması amacıyla 506 sayılı Kanunun 80
inci maddesinin beşinci fıkrasında değişiklik yapan yeni bir çerçeve maddenin
11 inci madde olarak eklenmesi ve madde numaralarının teselsül ettirilmesi
suretiyle,
- Çerçeve 10 ve 11 inci maddeleri
redaksiyona tabi tutulması suretiyle, 12 ve 13 üncü maddeler olarak,
- Çerçeve 15 inci maddesi; 506 sayılı
Kanunun madde sıralaması dikkate alınarak 14 üncü madde olarak aynen,
- Çerçeve 12 nci maddesi; madde
çerçevesinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle 15 inci madde olarak,
- 506 sayılı Kanunda yaş tashihleri
konusunda netlik sağlanması, sigortalıların çalışmaya başlamalarından sonraki
yaş tashihlerinin gelir, aylık bağlama ve sermaye hesabında dikkate
alınmamasını teminen 506 sayılı Kanunun 120 nci maddesinde değişiklik yapan
yeni bir maddenin çerçeve 16 ncı madde olarak eklenmesi ve madde numaralarının
teselsül ettirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 13 üncü maddesi; madde
çerçevesinin redaksiyona tabi tutulması suretiyle 17 nci madde olarak,
- Teftişler sonucu tespit edilen
usulsüzlüklere ilişkin uygulanacak idari para cezaları konusunda 506 sayılı
Kanunun 140 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendini değiştiren yeni bir
maddenin çerçeve 18 inci madde olarak eklenmesi ve madde numaralarının teselsül
ettirilmesi suretiyle,
- Çerçeve 14 ve 16 ncı maddeleri;
redaksiyona tabi tutulması suretiyle 19 ve 20 nci madde olarak,
- Çerçeve 7 nci maddesi ile 4688 sayılı
Kanuna eklenmek istenen geçici 9 uncu madde redaksiyona tabi tutularak bu
Kanunun geçici 1 inci maddesi olarak; geçici 10 uncu madde, kanun tekniğine
uygun olarak düzeltilerek bu Kanunun geçici 2 nci maddesi olarak; geçici 11
inci madde, redaksiyona tabi tutularak bu Kanunun geçici 3 üncü maddesi olarak,
Yürürlüğe ilişkin 17 nci maddesi, Tasarıda
yapılan değişiklikler doğrultusunda (b) ve (c) bentlerindeki madde
numaralarının düzeltilmesi suretiyle 21 inci madde olarak,
Yürütmeye ilişkin 18 inci maddesi ise 22
nci madde olarak aynen,
Kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Sait Açba |
M. Altan
Karapaşaoğlu |
Sabahattin
Yıldız |
|
|
Afyon |
Bursa |
Muş |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Sekmen |
Mahmut
Göksu |
Mehmet
Melik Özmen |
|
|
İstanbul |
Adıyaman |
Ağrı |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Zekai Özcan |
Osman
Kaptan |
Mehmet
Mesut Özakcan |
|
|
Ankara |
Antalya |
Aydın |
|
|
|
(Karşı oy yazımız ektedir.) |
(Ayrışık oy yazım ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Osman
Sali |
Ali Kemal
Deveciler |
Aziz
Akgül |
|
|
Balıkesir |
Balıkesir |
Diyarbakır |
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir.) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer
Abuşoğlu |
Mustafa
Zeydan |
M. Emin
Murat Bilgiç |
|
|
Gaziantep |
Hakkâri |
Isparta |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Alaattin
Büyükkaya |
Birgen
Keleş |
Ali Kemal
Kumkumoğlu |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
(Karşı oy yazım ektedir.) |
(Karşı oy yazım ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kemal
Kılıçdaroğlu |
M.
Mustafa Açıkalın |
Bülent
Baratalı |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
|
(Ayrışık oy ektedir.) |
|
(Ayrışık oy yazım ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Ceylan |
Y.
Selahattin Beyribey |
Taner
Yıldız |
|
|
Karabük |
Kars |
Kayseri |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa
Ünaldı |
Ali Er |
Gürol
Ergin |
|
|
Konya |
Mersin |
Muğla |
|
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Erol
Aslan Cebeci |
Musa
Uzunkaya |
Enis
Tütüncü |
|
|
Sakarya |
Samsun |
Tekirdağ |
|
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir.) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Faruk
Nafiz Özak |
Mehmet
Akif Hamzaçebi |
Osman Coşkunoğlu |
|
|
Trabzon |
Trabzon |
Uşak |
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir.) |
(İmzada bulunamadı.) |
AYRIŞIK OY
4668 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları
Kanunu 2001 yılında yürürlüğe girmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesinden bu yana
uygulamada çıkan sorunlar ve ortaya konan talepler nedeniyle eksiklikleri
bilinmektedir. Yapılması gereken bu eksiklikleri gidermek amacıyla Uluslararası
Çalışma Örgütü'nün 87, 98 ve 151 sayılı sözleşmeleri ile Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi, Avrupa Sosyal Şartı ve son olarak Birleşmiş Milletler İkiz
Sözleşmeleri (Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi ile Ekonomik, Sosyal ve
Kültürel Haklar Sözleşmesi) gereklerine uygun olarak yeni düzenlemeler
yapmaktır. Durum böyle olduğu halde çok sınırlı bazı düzenlemeleri yaparak
temel sorunları ertelemek doğru bir yaklaşım değildir.
Ayrıca Tasarının yetersiz bulduğumuz veya
katılmadığımız düzenlemeleri aşağıdadır.
1. 151 sayılı ILO Sözleşmesinin 4 üncü
maddesi kamu görevlilerinin çalıştırılmaları konusunda sendika özgürlüğünü
kısıtlayacak her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korumadan yararlanacakları
belirtilmiştir. Bu ilke esas alınarak sendikalaşma özgürlüğünün kısıtlanmaması
ve her türlü ayrımcılığa karşı yeterli korumanın sağlanması amacıyla düzenleme
yapılması gerekir. Tasarının 3 üncü maddesinde yapılan düzenleme anılan ILO
Sözleşmesi uyarınca eksiktir. Örneğin sendika şubelerinin en az 500 üye ile
kurulabileceği yönündeki mevcut yasa hükmü 400 üye olarak değiştirilmektedir.
Ancak bu sınır yeterli değildir. Bu sınırın daha da düşürülmesi gerekir.
2. Yine Tasarının 3 üncü maddesi ile
değiştirilmesi öngörülen 4668 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin onbirinci
fıkrasında aylıksız izinli sayılan sendika yöneticilerinin çeşitli nedenlerle,
örneğin yerel veya genel seçimlere katılacak olmaları nedeni ile görevlerinden
ayrıldıktan sonra tekrar eski görevlerine dönmek istemeleri halinde
atanmalarına ilişkin hususları düzenlemektedir. Bu kişiler eski görevlerine ya
da uygun bir göreve atanacaklardır. Düzenlemenin " aynı belediye sınırları
içinde bir göreve atanması" zorunluluğunu kapsamaması önemli bir
eksikliktir.
3. Tasarıya komisyon görüşmeleri sırasında
eklenen bir madde ile zamanaşımı, işverenin ölümü, iflası ve işyerinin
kapanması, terk edilmesi, tasfiye edilmesi gibi nedenlerden dolayı işverenden
tahsil edilemeyen primlerin emekli olmak için talepte bulunan işçiden tahsil
edilmesi yönündeki düzenleme hukuka ve Anayasa'ya aykırıdır.
4. Türkiye'nin temel sorunlarından biri de
kayıt dışı istihdamdır. Bu konuda yapılan çalışmalar, Türkiye'de yaklaşık 5
milyon kişinin kayıtdışı istihdam edildiğini göstermektedir. Tasarı, bu konuda
hiçbir düzenlemeye yer vermediği gibi, kayıtdışı çalıştırılan ve yargıda
hakkını arayıp, kazanan kişiye sigorta primlerini -işverenin prim yükü dahil-
ödeme yükümlülüğünü getirmiş olması kayıtdışı çalışmayı daha da özendirecek hem
Hazine hem de SSK ciddi gelir kayıpları ile karşı karşıya kalacaktır.
5. Sendikalaşmayı teşvik açısından ödenen
sendika aidatlarının gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate
alınması da düşünülmelidir. İşçi sendikalarına üye olanların aidatları matrah
tespitinde indirim olarak dikkate alınırken memurlarla ilgili böyle bir
düzenlemenin olmaması Anayasanın eşitlik ilkesine aykırıdır.
|
|
|
|
|
|
|
M. Akif
Hamzaçebi |
A. Kemal
Kumkumoğlu |
Bülent
Baratalı |
|
|
Trabzon |
İstanbul |
İzmir |
|
|
Kemal
Kılıçdaroğlu |
Osman
Kaptan |
M. Mesut
Özakcan |
|
|
İstanbul |
Antalya |
Aydın |
|
|
A. Kemal
Deveciler |
Birgen
Keleş |
Gürol
Ergin |
|
|
Balıkesir |
İstanbul |
Muğla |
|
|
|
Enis
Tütüncü |
|
|
|
|
Tekirdağ |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
KAMU
GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNU, SOSYAL SİGORTALAR KANUNU VE SOSYAL SİGORTALAR
KURUMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA
KANUN TASARISI
MADDE 1. - 25.6.2001 tarihli ve 4688
sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Madde 14. - Sendikalara üye olmak
serbesttir.
Kamu görevlileri çalıştıkları işyerinin
girdiği hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.
Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç
nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya başvurması ve
başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır.
Üyelik başvurusu, sendika tarafından en
çok otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik istemi kabul edilmiş
sayılır. Haklı bir sebep gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyen kamu
görevlisinin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş
davalarına bakmakla görevli mahallî mahkemede dava açma hakkı vardır.
Sendika, üyeliği kesinleşen kamu
görevlisinin başvuru belgesinin bir örneğini üyenin kendisine verir, bir örneği
sendikada kalır, bir örneğini üyelik ödentisine esas olmak ve dosyasında
saklanmak üzere onbeş gün içinde işverene gönderir.
Birden çok sendikaya üye olunamaz. Birden
çok sendikaya üyelik halinde sonraki üyelikler geçersizdir.
Aynı tarihli birden fazla üyeliğe ilişkin
bildirimler dikkate alınmaz ve bu husus kamu işvereni tarafından ilgiliye ve
sendikalara yazılı olarak bildirilir.”
MADDE 2. - 4688 sayılı Kanunun 16 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 16. - Her üye üyelikten serbestçe
çekilebilir.
Üyelikten çekilme, çekilmek isteyen kamu
görevlisi tarafından, üç nüsha olarak doldurulup imzalanan üyelikten çekilme
bildiriminin kurumuna verilmesi ile gerçekleşir. Kurum görevlisi, kayıt
numarası ile tarih verilen çekilme bildiriminin bir suretini derhal üyeye
vermek zorundadır. Kamu işvereni, bildirimin bir örneğini onbeş gün içinde
sendikaya gönderir.
Çekilme, kamu işverenine başvurma
tarihinden başlayarak otuz gün sonra geçerli olur. Çekilenin bu süre içinde
başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu sürenin bitim
tarihinde kazanılır.
Üyenin, sendikadan çıkarılma kararı
sendika merkez genel kurulunca alınır. Çıkarma kararı, çıkarılana ve işverene
yazı ile bildirilir. Çıkarma kararına karşı üye, bildirim tarihinden itibaren
onbeş gün içinde görevli iş mahkemesine itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde
kesin karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar sürer.
Çekilme, göreve son verilmesi veya sair
nedenlerle kamu görevinden ayrılanlar ile farklı bir hizmet koluna giren kuruma
atananlardan sendika üyesi olanların üyelikleri, varsa sendika şubesi, sendika
veya konfederasyon organlarındaki görevleri sona erer. Emekliye ayrılanların
sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri
seçildikleri dönemin sonuna kadar devam eder.
Üyeliğin devamı ve askıya alınması
hallerinde 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 24 üncü maddesinde yer alan
hükümler uygulanır.”
MADDE 3. - 4688 sayılı Kanunun 18 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 18. - Kamu görevlileri, iş saatleri
dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya
konfederasyonların bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı
farklı bir işleme tabi tutulamaz ve görevlerine son verilemez.
Kamu işvereni, işyeri sendika temsilcisi
ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin işyerini haklı bir sebep olmadıkça
ve sebebini açık ve kesin şekilde belirlemedikçe değiştiremez.
Kamu işvereni kamu görevlileri arasında
sendika üyesi olmaları veya olmamaları nedeniyle bir ayırım yapamaz.
Sendika veya konfederasyonu ilk genel
kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri, genel kurulda yönetim
kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim kurulu üyeleri seçildikleri
tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak
bildirirler. Söz konusu yöneticiler seçildikleri tarihten itibaren otuz gün
içerisinde ayrıca yazılı talepte bulunmaları halinde bu görevleri süresince
aylıksız izne ayrılırlar. Talepte bulunmayanlar ise kurumlarındaki görevlerine
devam ederler. İzne ayrılmayan yönetim kurulu üyeleri haftada bir gün
kurumlarından izinli sayılırlar.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
yayımlanan, sendikanın kurulduğu tarihi takip eden ilk tespitte aynı hizmet
kolunda çalışan kamu görevlilerinden yüzde beşinden fazlasını üye kaydetmemiş
sendikaların aylıksız izne ayrılan yönetim kurulu üyeleri ve şube
yöneticilerinin aylıksız izinleri tespitin Resmi Gazetede yayımlandığı tarihten
itibaren otuz gün sonra sona erer. Bunlar başka bir sendika yöneticisi olsalar
dahi iki yıl süre ile ücretsiz izin hakkından faydalanamazlar.
Aylıksız izinli sayılacak sendika yönetim
kurulu üyeleri ve sendika şube yönetim kurulu üyelerinin belirlenme usulü
sendika tüzüğünde belirtilir.
Sendika şubeleri en az 400 üye ile
kurulur.
Mahalli ve genel seçimlerde aday
olanların, sendika ve konfederasyonun organlarındaki görevleri adaylık
süresince askıda kalır. Seçilmeleri halinde görevleri son bulur.
Aylıksız izine ayrılan yöneticilerin bu
süreleri, emekli kesenekleri ve karşılıklarının yöneticisi oldukları
sendikaları tarafından her ay Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına ödenmesini
kabul etmeleri koşuluyla memuriyet kademe ilerlemesi ile emeklilik hizmetine
sayılır.
Kurumlarından aylıksız izinli sayılan
sendika, konfederasyon ve şube yönetim kurulu üyeleri ile bunların bakmakla
yükümlü oldukları aile fertlerinin sağlık giderlerinin kurumlarınca
karşılanmasına devam olunur.
Aylıksız izinli sayılanlardan herhangi bir
nedenle sendika veya konfederasyon organlarındaki görevlerinden ayrılanlar,
görevlerinin son bulması tarihinden itibaren otuz gün içinde ayrıldıkları kurum
ve kuruluşa yazılı müracaat etmeleri durumunda, kamu işvereni bu kimseleri otuz
gün içinde eski görevlerine ya da uygun diğer bir göreve atamak zorundadır.
Otuz gün içinde görevlerine başlamak için başvurmayanlar görevlerinden çekilmiş
sayılırlar.
Görevden uzaklaştırma, resen emeklilik,
göreve son verilmesi, tayin veya sair hallerde görevlinin mahkemeye başvurması
halinde, mahkeme kararı kesinleşinceye kadar sendikadaki görevi devam eder.”
MADDE 4. - 4688 sayılı Kanunun 25 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 25. - Kamu görevlileri sendikasına,
kamu görevlisinin ödeyeceği üyelik ödentileri, 14 üncü madde çerçevesinde
doldurulan üyelik başvuru formuna ve sendika tüzüğünde belirtilen aylık ödenti
tutarına göre kamu işverenince aylığından kesilerek beş gün içinde sendikaların
banka hesaplarına yatırılır ve ödenti listesinin bir örneği ilgili sendikaya
gönderilir. Kamu işvereni, sendikaya üye olan ve üyelik ödentisi kesilen kamu
görevlilerinin listesini her ayın son haftasında, işyerinde herkesin
görebileceği yerde ilan eder.
Aylık üyelik ödenti tutarı; 15 inci
derecenin birinci kademesinden aylık alan Devlet memurunun, aylık, taban
aylığı, her türlü zam ve tazminatlar ile ödenekler toplamının net tutarının
binde beşinden az, otuzda birinden fazla olmamak üzere sendika tüzüğünde
belirtilir.
Sendika tüzüğüne, üyelik ödentisi dışında
her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören
hükümler konulamaz.
Sendika merkez genel kurul kararıyla
üyelikten çıkarılan üyelerin isimlerinin sendikaca onbeş gün içinde işverene
bildirilmesi zorunludur.
Konfederasyonlara üyelerince ödenecek
ödenti miktarı, sendikaların ödenti tutarlarının yüzde beşinden aşağı olmamak
üzere konfederasyonların genel kurullarınca belirlenir.”
MADDE 5. - 4688 sayılı Kanunun 30 uncu
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 30. - Her hizmet kolunda en çok
üyeye sahip sendika ile bunların bağlı oldukları konfederasyonlar toplu görüşme
yapmaya yetkilidir. En çok üyeye sahip konfederasyon temsilcisi toplu görüşme
heyetinin başkanıdır.
Yetkili sendika ve konfederasyonların belirlenmesinde
aşağıdaki esaslar uygulanır;
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren
vekili ile tahakkuk yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan
sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 Mayıs tarihinden
sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve
günde yapılır.
Bu Kanuna tabi olarak kurumda çalışan kamu
görevlilerinin, 15 Mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat
kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya
katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi
sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını
belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu
işvereni ve sendikalarca Mayıs ayının son işgününe kadar Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak
tespit;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla
üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 Mayıs tarihi
itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet
kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre her hizmet
kolundaki yetkili kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam
üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl Temmuz ayının ilk haftasında Resmi
Gazetede yayımlar.”
MADDE 6. - 4688 sayılı Kanunun 35 inci
maddesine ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra üçüncü fıkra
olarak eklenmiş, diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“Toplu görüşme çalışmaları ile Uzlaştırma
Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama, yolluk ve gündelikleri ile
toplantı ücretleri Devlet Personel Başkanlığı bütçesine konacak ödenekten
karşılanır.”
MADDE 7. - 4688 sayılı Kanuna aşağıdaki
geçici maddeler eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 9. - Bu Kanun çerçevesinde çıkarılacak
yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna
aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 10. - Konfederasyonların ve
sendikaların yönetim kurulu üyelerinin, 4688 sayılı Kanunun bu Kanunun yayımı
tarihinden önceki 18 inci maddesine göre, sendikal faaliyetleri ve aylıksız
izinleri ile ilgili olarak idari ve mali takibat yapılamaz, başlatılanlar
işlemden kaldırılır.
GEÇİCİ MADDE 11. - Bu Kanunun yürürlük
tarihinden önce, 31 inci madde uyarınca açılan davalar işlemden kaldırılır.
GEÇİCİ MADDE 12. - 2004 yılı için;
a) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a)
bendinde öngörülen tespit, 15 Temmuz 2004 tarihi itibarıyla gerçekleştirilerek,
20 Temmuz 2004 tarihine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına
gönderilir.
b) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (b)
bendi gereğince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılacak tespit ise 30
Ağustos 2004 tarihine kadar Resmi Gazetede yayımlanır.
c) 32 nci maddesinin birinci fıkrasındaki,
“Ağustos ayının onbeşinci günü”, “Eylül ayının onbeşinci günü” olarak
uygulanır.”
MADDE 8. - 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanununun 8 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye
yetkili diğer merciler, yapı ruhsatı verdikleri inşaatları ruhsat tarihinden
itibaren bir ay içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdürler.”
MADDE 9. - 506 sayılı Kanunun 78 inci
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanun gereğince alınacak prim ve
verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı 4857
sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre 16 yaşından büyükler için belirlenen
günlük asgari ücrettir, üst sınırı ise günlük asgari ücretin 6,5 katıdır.”
MADDE 10. - 506 sayılı Kanunun 83 üncü
maddesinin başlığı “Teminatın ve hakedişlerin prim borcuna karşılık tutulması
ile yapı kullanma izin belgesinin verilmesinde borcu yoktur belgesinin
aranması” şeklinde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye
yetkili diğer merciler tarafından, yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce
ilgililerden bu bina inşaatı işyerlerinden dolayı Kuruma borçlarının
bulunmadığına dair Kurumca düzenlenmiş bir belgenin istenmesi zorunludur.”
MADDE 11. - 506 sayılı Kanunun; 85 inci
maddesinin (C) bendinin (a) alt bendi ile 86 ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki
“%30” oranı “% 25” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 12. - 506 sayılı Kanunun 118 inci
maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tedavinin nasıl yapılacağı:
Madde 118. - Hastalık ve analık
yardımlarından yararlanacak olanlar Kurumca tespit edilecek belgelerle Kurumca
bildirilen sağlık müesseselerine veya hekimlere başvurarak muayene ve tedavi
olurlar.”
MADDE 13. - 506 sayılı Kanunun 121 inci
maddesindeki “nafaka borçları” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve bu Kanunun 80
inci maddesine göre takip ve tahsili gereken alacaklar” ibaresi eklenmiştir.”
MADDE 14. - 506 sayılı Kanuna aşağıdaki
madde eklenmiştir.
“EK MADDE 48. - Bu Kanunun 36 ncı
maddesinin (B) bendi uyarınca ilaç, protez, araç ve gereç bedellerinden
alınacak katkı payı ile ek 3 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca alınacak
muayene ücreti, Kurumdan gelir ve aylık almakta olanların gelir ve
aylıklarından, gelir ve aylık almakta iken vefat edenlerin hak sahiplerine
bağlanacak gelir ve aylıklarından, hak sahiplerinden vefat edenler ile gelir ve
aylık hakkını kaybedenlerin ise aynı tahsis dosyasından gelir ve aylık alan
diğer hak sahiplerinin gelir ve aylıklarından da kesilebilir. Katkı payı ile
muayene ücretinin gelir ve aylıklardan kesilmesine ilişkin usul ve esaslar
Kurum Yönetim Kurulunca belirlenir.”
MADDE 15. - 506 sayılı Kanunun 117 nci
maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 16. - 29.7.2003 tarihli ve 4958
sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 19 uncu maddesine, (a) bendinin (9)
numaralı alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (10) numaralı alt bent
eklenmiş ve mevcut (10) numaralı alt bent (11) olarak teselsül ettirilmiştir.
“10) 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş
Kanununun 101 inci maddesindeki cezalar hariç olmak üzere, diğer maddelerine
göre tahsil edilen idari para cezaları.”
MADDE 17. - Bu Kanunun;
a) 9 uncu maddesi 1.7.2004 tarihinde,
b) 11 inci maddesi yayımını takip eden
aybaşında,
c) 16 ncı maddesi 1.1.2004 tarihinden
geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
d) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
MADDE 18. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
|
|
Recep
Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
S. Güçlü |
M. A.
Şahin |
M. A.
Şahin |
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
|
|
B. Atalay |
A.
Babacan |
M. Aydın |
|
|
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
|
Millî Savunma Bakanı V. |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
A. Aksu |
K.
Unakıtan |
|
|
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
|
|
H. Çelik |
Z.
Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V. |
|
|
|
|
B.
Yıldırım |
S. Güçlü |
R. Akdağ |
|
|
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
|
|
A. Coşkun |
M. H.
Güler |
E. Mumcu |
|
|
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PLAN VE BÜTÇE
KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNU, SOSYAL SİGORTALAR
KANUNU VE SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA
KANUN TASARISI
MADDE 1. - 25.6.2001 tarihli ve 4688
sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Madde 14. - Sendikalara üye olmak
serbesttir.
Kamu görevlileri çalıştıkları işyerinin
girdiği hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.
Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç
nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya başvurması ve
başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır.
Üyelik başvurusu, sendika tarafından en
çok otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik istemi kabul edilmiş
sayılır. Haklı bir sebep gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyen kamu
görevlisinin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş
davalarına bakmakla görevli mahallî mahkemede dava açma hakkı vardır.
Sendika, üyeliği kesinleşen kamu
görevlisinin başvuru belgesinin bir örneğini üyenin kendisine verir, bir örneği
sendikada kalır, bir örneğini üyelik ödentisine esas olmak ve dosyasında
saklanmak üzere onbeş gün içinde işverene gönderir.
Birden çok sendikaya üye olunamaz. Birden
çok sendikaya üyelik halinde sonraki üyelikler geçersizdir.
Aynı tarihli birden fazla üyeliğe ilişkin
bildirimler dikkate alınmaz ve bu husus kamu işvereni tarafından ilgiliye ve
sendikalara yazılı olarak bildirilir."
MADDE 2. - 4688 sayılı Kanunun 16 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 16. - Her üye üyelikten
serbestçe çekilebilir.
Üyelikten çekilme, çekilmek isteyen kamu
görevlisi tarafından, üç nüsha olarak doldurulup imzalanan üyelikten çekilme
bildiriminin kurumuna verilmesi ile gerçekleşir. Kurum görevlisi, kayıt
numarası ile tarih verilen çekilme bildiriminin bir suretini derhal üyeye
vermek zorundadır. Kamu işvereni, bildirimin bir örneğini onbeş gün içinde
sendikaya gönderir.
Çekilme, kamu işverenine başvurma
tarihinden başlayarak otuz gün sonra geçerli olur. Çekilenin bu süre içinde
başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu sürenin bitim
tarihinde kazanılır.
Üyenin, sendikadan çıkarılma kararı
sendika merkez genel kurulunca alınır. Çıkarma kararı, çıkarılana ve işverene
yazı ile bildirilir. Çıkarma kararına karşı üye, bildirim tarihinden itibaren
onbeş gün içinde görevli iş mahkemesine itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde
kesin karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar sürer.
Çekilme, göreve son verilmesi veya sair
nedenlerle kamu görevinden ayrılanlar ile farklı bir hizmet koluna giren kuruma
atananlardan sendika üyesi olanların üyelikleri, varsa sendika şubesi, sendika
veya konfederasyon organlarındaki görevleri sona erer. Emekliye ayrılanların
sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri
seçildikleri dönemin sonuna kadar devam eder.
Üyeliğin devamı ve askıya alınması
hallerinde 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 24 üncü maddesinde yer alan
hükümler uygulanır."
MADDE 3. - 4688 sayılı Kanunun 18 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 18. - Kamu görevlileri, iş
saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya
konfederasyonların bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı
farklı bir işleme tabi tutulamaz ve görevlerine son verilemez.
Kamu işvereni, işyeri sendika temsilcisi
ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin işyerini haklı bir sebep olmadıkça
ve sebebini açık ve kesin şekilde belirtmedikçe değiştiremez.
Kamu işvereni kamu görevlileri arasında
sendika üyesi olmaları veya olmamaları nedeniyle bir ayırım yapamaz.
Sendika veya konfederasyonu ilk genel
kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri, genel kurulda yönetim
kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim kurulu üyeleri seçildikleri tarihten
itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak
bildirirler. Söz konusu yöneticiler seçildikleri tarihten itibaren otuz gün
içerisinde sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre ayrıca yazılı talepte bulunmaları halinde bu
görevleri süresince aylıksız izne ayrılırlar. Talepte bulunmayanlar ise
kurumlarındaki görevlerine devam ederler. İzne ayrılmayan yönetim kurulu
üyeleri haftada bir gün kurumlarından izinli sayılırlar.
Sendika şubeleri en az 400 üye ile
kurulur.
Mahallî ve genel seçimlerde aday
olanların, sendika ve konfederasyonun organlarındaki görevleri adaylık
süresince askıda kalır. Seçilmeleri halinde görevleri son bulur.
Aylıksız izine ayrılan yöneticilerin bu süreleri, emekli kesenekleri ve
karşılıklarının yöneticisi oldukları sendikaları tarafından her ay Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına ödenmesini
kabul etmeleri koşuluyla memuriyet kademe ilerlemesi ile emeklilik hizmetine sayılır.
Kurumlarından aylıksız izinli sayılan
sendika, konfederasyon ve şube yönetim kurulu üyeleri ile bunların bakmakla
yükümlü oldukları aile fertlerinin sağlık giderlerinin kurumlarınca
karşılanmasına devam olunur.
Aylıksız izinli sayılanlardan herhangi bir
nedenle sendika veya konfederasyon organlarındaki görevlerinden ayrılanlar, görevlerinin
son bulması tarihinden itibaren otuz gün içinde ayrıldıkları kurum ve kuruluşa
yazılı müracaat etmeleri durumunda, kamu işvereni bu kimseleri otuz gün içinde
eski görevlerine ya da uygun diğer bir göreve atamak zorundadır. Otuz gün içinde görevlerine başlamak için
başvurmayanlar görevlerinden çekilmiş sayılırlar.
Görevden uzaklaştırma, resen emeklilik,
göreve son verilmesi, tayin veya sair hallerde görevlinin mahkemeye başvurması
halinde, mahkeme kararı kesinleşinceye kadar sendikadaki görevi devam
eder."
MADDE 4. - 4688 sayılı Kanunun 25 inci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 25. - Kamu görevlileri
sendikasına, kamu görevlisinin ödeyeceği üyelik ödentileri, 14 üncü madde
çerçevesinde doldurulan üyelik başvuru formuna ve sendika tüzüğünde belirtilen
aylık ödenti tutarına göre kamu işverenince aylığından kesilerek beş gün içinde
sendikaların banka hesaplarına yatırılır ve ödenti listesinin bir örneği ilgili sendikaya gönderilir. Kamu işvereni,
sendikaya üye olan ve üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerinin listesini her
ayın son haftasında, işyerinde herkesin görebileceği yerde ilan eder.
Aylık üyelik ödenti tutarı; 15 inci
derecenin birinci kademesinden aylık alan Devlet memurunun, aylık, taban
aylığı, her türlü zam ve tazminatlar ile ödenekler toplamının net tutarının
binde beşinden az, otuzda birinden fazla olmamak üzere sendika tüzüğünde
belirtilir.
Sendika tüzüğüne, üyelik ödentisi dışında
her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören
hükümler konulamaz.
Sendika merkez genel kurul kararıyla
üyelikten çıkarılan üyelerin isimlerinin sendikaca onbeş gün içinde işverene
bildirilmesi zorunludur.
Konfederasyonlara üyelerince ödenecek
ödenti miktarı, sendikaların ödenti tutarlarının yüzde beşinden aşağı olmamak
üzere konfederasyonların genel kurullarınca belirlenir."
MADDE 5. - 4688 sayılı Kanunun 30 uncu
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 30. - Her hizmet kolunda en
çok üyeye sahip sendika ile bunların
bağlı oldukları konfederasyonlar toplu
görüşme yapmaya yetkilidir. En çok üyeye sahip konfederasyon temsilcisi toplu
görüşme heyetinin başkanıdır.
Yetkili sendika ve konfederasyonların
belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır;
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren
vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan
sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde
kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tabi olarak kurumda çalışan kamu
görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat
kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya
katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi
sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını
belirten tutanak toplantıya katılan
taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca mayıs ayının
son işgününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki
esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde
düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek
üzere 15 mayıs tarihini takip eden iki iş gün içerisinde kurum merkezine
gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak
haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak
tespit;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla
üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 mayıs tarihi
itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet
kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre her hizmet
kolundaki yetkili kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam
üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk
haftasında Resmî Gazetede yayımlar."
MADDE 6. - 4688 sayılı Kanunun 35 inci maddesine ikinci fıkrasından sonra
gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Toplu görüşme çalışmaları ile
Uzlaştırma Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama, yolluk ve
gündelikleri ile toplantı ücretleri Devlet Personel Başkanlığı bütçesine
konacak ödenekten karşılanır."
MADDE 7. - 4688 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 9. - 2004 yılı için;
a) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tespit,
15 Temmuz 2004 tarihi itibarıyla
gerçekleştirilerek, 20 Temmuz 2004 tarihine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına gönderilir.
b) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
yapılacak tespit ise 30 Ağustos 2004 tarihine kadar Resmî Gazetede yayımlanır.
c) 32 nci maddesinin birinci fıkrasındaki,
"ağustos ayının onbeşinci günü", "eylül ayının onbeşinci
günü" olarak uygulanır."
MADDE 8. - 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanununun 8 inci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
"Valilikler, belediyeler ve ruhsat
vermeye yetkili diğer merciler, yapı ruhsatı verdikleri inşaatları ruhsat
tarihinden itibaren bir ay içinde
Kuruma bildirmekle
yükümlüdürler."
MADDE 9. - 506 sayılı Kanunun değişik 78
inci maddesinin değişik birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Bu Kanun gereğince alınacak prim ve
verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı 4857
sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre 16 yaşından büyükler için belirlenen
günlük asgari ücrettir, üst sınırı ise günlük asgari ücretin 6,5 katıdır."
MADDE 10. - 506 sayılı Kanunun değişik 79
uncu maddesinin onuncu fıkrasında yer alan "prim ödeme gün sayıları,"
ibaresinden sonra gelmek üzere "tespitine hükmolunan süreye ilişkin
primlerin ve fer'ilerinin; öncelikle işverenden, zamanaşımı, işveren ölümü,
iflası, işyerinin kapanması, terk edilmesi, tasfiye edilmesi gibi nedenlerden
dolayı işverenden tahsil edilememesi halinde ise, sigortalıdan tahsil
edildikten sonra" ibaresi eklenmiş, maddenin ondördüncü fıkrasında yer
alan "140 ıncı maddesine" ibaresi "140 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının ( c ) ve ( d ) bentlerinin son fıkralarına" olarak değiştirilmiştir.
MADDE 11. - 506 sayılı Kanunun değişik 80
inci maddesinin değişik beşinci fıkrasında yer alan "51 inci maddesi"
ibaresi "51 ve 102 nci maddeleri" olarak değiştirilmiştir.
MADDE 12. - 506 sayılı Kanunun değişik 83
üncü maddesinin başlığı "Teminatın ve hakedişlerin prim borcuna karşılık
tutulması ile yapı kullanma izin belgesinin verilmesinde borcu yoktur
belgesinin aranması:" şeklinde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
"Valilikler, belediyeler ve ruhsat
vermeye yetkili diğer merciler
tarafından, yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce ilgililerden bu bina
inşaatı işyerlerinden dolayı Kuruma borçlarının bulunmadığına dair Kurumca
düzenlenmiş bir belgenin istenmesi zorunludur."
MADDE 13. - 506 sayılı Kanunun; değişik 85
inci maddesinin (C) bendinin (a) alt bendi ile 86 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "%30"
ibaresi "% 25" olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 14. - 506 sayılı Kanunun 117 nci
maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 15. - 506 sayılı Kanunun değişik 118
inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Tedavinin nasıl yapılacağı:
Madde 118. - Hastalık ve analık
yardımlarından yararlanacak olanlar Kurumca tespit edilecek belgelerle Kurumca
bildirilen sağlık müesseselerine veya hekimlere başvurarak muayene ve tedavi
olurlar."
MADDE 16. - 506 sayılı Kanunun 120 nci
maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"İş kazalarıyla meslek hastalıkları,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından gelir ve aylık tahsisleri ile sermaye
değerinin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim
raporuyla ilk defa tespit edildiği veya sigortalıların yürürlükten kaldırılmış
5417 ve 6900 sayılı Kanunlara veya 506 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik
kurumlarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonraki yaş
tashihleri dikkate alınmaz."
MADDE 17. - 506 sayılı Kanunun 121 inci
maddesinin birinci fıkrasına "nafaka borçları" ibaresinden sonra
gelmek üzere "ve bu Kanunun 80 inci maddesine göre takip ve tahsili
gereken alacaklar" ibaresi eklenmiştir.
MADDE
18. - 506 sayılı Kanunun değişik 140 ıncı maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"c) Bu Kanunun 79 uncu maddesinin
birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri anılan fıkrada belirtilen
süre içinde Kuruma vermeyenlere her bir fiil için, belgenin;
1) Asıl nitelikli olması halinde aylık
asgari ücretin üç katını geçmemek kaydıyla Kuruma verilmiş olan belgede kayıtlı
sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin 1/5'i tutarında,
2) Ek nitelikte olması halinde Kuruma
verilmiş olan her bir ek belge için aylık asgari ücretin 1/8'i tutarında,
Şu kadar ki, ek belgenin 79 uncu maddenin
üçüncü fıkrasına istinaden Kurumca re'sen düzenlenmesi durumunda aylık asgari
ücretin üç katı tutarında,
3) Mahkeme kararı ile veya denetim
elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda ya da kamu kurum ve kuruluşları
tarafından düzenlenen belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma
bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalılarla ilgili olması
halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip
düzenlenmediği üzerinde durulmaksızın aylık asgari ücretin üç katı tutarında,
Bu Kanununun 79 uncu maddesinin onüçüncü
fıkrası uyarınca Sigorta Müfettişi tarafından veya 130 uncu maddesinin
sekizinci fıkrasında belirtilen serbest muhasebeci, mali müşavir ve yeminli
mali müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden Kuruma bildirilmediği tespit
edilen eksik işçilik tutarının maledildiği aylardan dolayı aylık asgari ücretin
üç katı tutarında,"
MADDE
19. - 506 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde ilave edilmiştir.
"EK MADDE 48. - Bu Kanunun 36 ncı
maddesinin (B) bendi uyarınca ilaç,
protez, araç ve gereç bedellerinden alınacak katkı payı ile ek 3 üncü
maddesinin birinci fıkrası uyarınca alınacak muayene ücreti, Kurumdan gelir ve
aylık almakta olanların gelir ve aylıklarından, gelir ve aylık almakta iken
vefat edenlerin hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarından, hak sahiplerinden
vefat edenler ile gelir ve aylık hakkını kaybedenlerin ise aynı tahsis
dosyasından gelir ve aylık alan diğer hak sahiplerinin gelir ve aylıklarından
da kesilebilir. Katkı payı ile muayene ücretinin gelir ve aylıklardan
kesilmesine ilişkin usul ve esaslar Kurum Yönetim Kurulunca belirlenir."
MADDE 20. - 29.7.2003 tarihli ve 4958
sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 19 uncu maddesinin (1) numaralı
fıkrasının (a) bendine (9) numaralı alt
bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (10) numaralı alt bent eklenmiş ve
mevcut (10) numaralı alt bent (11) olarak teselsül ettirilmiştir.
"10) 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı
İş Kanununun 101 inci maddesindeki cezalar
hariç olmak üzere, diğer
maddelerine göre tahsil edilen idari para cezaları."
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanun çerçevesinde
çıkarılacak yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut
yönetmeliklerin 4688 sayılı Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına
devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 2. - 4688 sayılı Kanunun 18
inci maddesine göre, konfederasyonların ve sendikaların yönetim kurulu
üyelerinin, bu Kanunun yayımı tarihinden önceki sendikal faaliyetleri ve aylıksız izinleri ile ilgili olarak
idari ve mali takibat yapılamaz, başlatılmış olanlar işlemden kaldırılır.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, 4688
sayılı Kanunun 31 inci maddesi uyarınca açılmış bulunan davalar işlemden
kaldırılır.
MADDE 21. - Bu Kanunun;
a) 9 uncu maddesi 1.7.2004 tarihinde,
b) 13 üncü maddesi yayımını takip eden
aybaşında,
c) 20 nci maddesi 1.1.2004 tarihinden
geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
d) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
Yürürlüğe girer.
MADDE 22. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.