Dönem : 22 Yasama Yılı : 2

T.B.M.M. (S. Sayısı : 395)

Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun

Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu (1/765)

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 24.2.2004

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-820/831

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 20.1.2004 tarihinde kararlaştırılan “Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE

Aile mahkemeleri, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere her ilde ve merkez nüfusu yüzbinin üzerindeki her ilçede tek hâkimli ve asliye mahkemesi derecesinde olmak üzere 9.1.2003 tarihli ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun ile kurulmuştur.

Bu mahkemelerin görevleri 4787 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde gösterilmektedir. Söz konusu maddenin (1) numaralı bendinde 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabında yer alan dava ve işlerin aile mahkemesinin görev alanı içinde kaldığı belirtilmektedir. Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabının “Vesayet” başlıklı Üçüncü Kısmında; kayyımlık, yasal danışmanlık, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması, değerli şeylerin saklanması, paraların yatırılması, ticarî ve sınaî işletmelerin işletilmesi veya tasfiyesi ve taşınmazların satılması gibi doğrudan aile hukukunu ilgilendirmeyen konular yer almakta olup, bu konular niteliği itibarıyla ayrı bir uzmanlık alanı gerektirmekte ve aile hukukundan çok genel hukuku ilgilendirmektedir.

Bu itibarla, aile mahkemelerinin kuruluş amacına uygun olarak görev alanının yeniden belirlenerek vesayet konusuna istisna getirilmesi ve bu hükme paralel olarak aile mahkemelerinin vesayet makamı ve denetim makamı olarak görev yapmalarına imkân sağlayan anılan Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının yürürlükten kaldırılması amacıyla bu Tasarı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1. - Maddeyle, Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabının “Vesayet” başlıklı Üçüncü Kısmında yer alan konular, aile mahkemelerinin görev alanından çıkartılmaktadır.

Madde 2. - Maddeyle, aile mahkemelerinin görev alanına ilişkin olarak 1 inci maddede yapılan düzenlemeye uygunluğun sağlanması amacıyla, aile mahkemelerinin vesayet ve denetim makamı olarak görev yapmalarına imkân sağlayan 4787 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmaktadır.

Madde 3. - Maddeyle, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte aile mahkemelerinde görülmekte olan ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabının Üçüncü Kısmında yer alan konularla ilgili dava ve işlerle ilgili olarak yapılacak işlemlere açıklık getirilmektedir.

Madde 4. - Yürürlük maddesidir.

Madde 5. - Yürütme maddesidir.

Adalet Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Adalet Komisyonu

Esas No. : 1/765

Karar No. : 49 8.4.2004

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınızca 3.3.2004 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen "Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı (1/765)", Komisyonumuzun 8.4.2004 tarihli 41 inci birleşiminde Adalet Bakanı Sayın Cemil Çiçek ile Adalet Bakanlığı temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip görüşülmüş, gerekçesi uygun görülerek maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir

Aile Mahkemelerinde görev yapacak hâkimler için, otuz yaşın doldurulması koşulunun zorunlu olarak aranması durumunda, bir kısım bölgelerde görev yapacak hâkim tayininde sıkıntı yaşanabilecektir. Yine, aile mahkemelerinde görev yapacak hâkimlerde evlilik koşulunun zorunlu olarak aranması durumunda da, bu mahkemelerde görev yaparken boşanmış bulunan ve konusunda uzmanlaşmış olan hâkimlerin bu mahkemelerde görev yapamamaları sonucu ortaya çıkacaktır. Bu nedenlerle, maddede yer alan evli ve çocuk sahibi olma ile otuz yaşını doldurmuş bulunma şartlarını da, aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış olma gibi tercih nedeni sayma amacıyla, Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan "evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve tercihan" ibaresini, "tercihan, evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve" şeklinde değiştirmek amacıyla Tasarıya, yeni çerçeve 1 inci madde ilave edilmiştir.

Tasarının 1 inci maddesi, Tasarıya ilave edilen yeni çerçeve 1 inci maddede Kanununun tarih, sayı ve adı zikredildiğinden, Kanunun tarihi ve adı metinden çıkarılmış ve 2 nci madde olarak kabul edilmiştir.

Tasarının 2 nci maddesi 3, 3 üncü maddesi 4, 4 üncü maddesi 5, 5 inci maddesi 6 ncı madde olarak aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Köksal Toptan	Halil Özyolcu	Ramazan Can
Zonguldak	Ağrı	Kırıkkale
		(Toplantıya katılmadı)
Kâtip	Üye	Üye
Hasan Kara	Mehmet Ziya Yergök	Feridun Fikret Baloğlu
Kilis	Adana	Antalya
(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Orhan Yıldız	Yüksel Çorbacıoğlu	Semiha Öyüş
Artvin	Artvin	Aydın
Üye	Üye	Üye
Feridun Ayvazoğlu	Muzaffer Külcü	Mahmut Durdu
Çorum	Çorum	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Esat Canan	Recep Özel	Mehmet Yılmazcan
Hakkâri	Isparta	Kahramanmaraş
(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Hakkı Köylü	Harun Tüfekçi	Kerim Özkul
Kastamonu	Konya	Konya
Üye	Üye	Üye
Muharrem Kılıç	İsmail Bilen	Orhan Eraslan
Malatya	Manisa	Niğde
(Toplantıya katılmadı)		(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Ömer Kulaksız	Mehmet Nuri Saygun	Bekir Bozdağ
Sivas	Tekirdağ	Yozgat

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-

MASINA İLİŞKİN KANUN TASARISI

MADDE 1. - 9.1.2003 tarihli ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4 üncü maddesinin (1) numaralı bendine “Türk Medenî Kanununun” ibaresinden sonra gelmek üzere “Üçüncü Kısım hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 2. - 4787 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3. - 4787 sayılı Kanuna aşağıda-ki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte aile mahkemelerinde görülmekte olan ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun İkinci Kitabının Üçüncü Kısmında yer alan konularla ilgili dava ve işler yetkili ve görevli mahkemesine devredilir.”

MADDE 4. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
G. Akşit	K. Tüzmen	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Maliye Bakanı
M. V. Gönül	A. Aksu	K. Unakıtan
Millî EğitimBakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı V.	Sağlık Bakanı
H. Çelik	A. Aksu	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı V.	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı
M. H. Güler	S. Güçlü	M. Başesgioğlu
Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı
A. Coşkun	M. H. Güler	E. Mumcu
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

ADALET KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPIL-

MASINA İLİŞKİN KANUN TASARISI

MADDE 1. - 9.1.2003 tarihli ve 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan “evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve tercihan” ibaresi, “tercihan, evli ve çocuk sahibi, otuz yaşını doldurmuş ve” şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 2. - 4787 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (1) numaralı bendine “Türk Medenî Kanununun” ibaresinden sonra gelmek üzere “Üçüncü Kısım hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 3. - Tasarının 2 nci maddesi 3 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 4. - Tasarının 3 üncü maddesi 4 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 5. - Tasarının 4 üncü maddesi 5 inci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 6. - Tasarının 5 inci maddesi 6 ncı madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.