Dönem : 22 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 683)
Terörizmin
Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı
ile İçişleri ve Dışişleri Komisyonları Raporları (1/852)
T.C.
Başbakanlık 8.7.2004
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-915/3265
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 1.7.2004 tarihinde kararlaştırılan “Terörizmin Önlenmesi
Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Avrupa Konseyi bünyesinde
doğrudan terörizmle mücadele alanında hazırlanan tek Sözleşme olan
Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi 27 Ocak 1977 tarihinde üye ülkelerin
imzasına açılmış ve 4 Ağustos 1978 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz
Sözleşmeyi imzaya açılma tarihinde imzalamış ve 19 Mayıs 1981 tarihinde
onaylamıştır.
Tedhişçiliğin Önlenmesi
Avrupa Sözleşmesi öncelikle, terör faaliyetleri ile itham edilen kişilerin
ilgili ülkeye iadesinin, yahut bulundukları ülkede yargılanmalarının sağlanması
temeli üzerine kurulmuş bulunmaktadır. Ancak, Sözleşmenin 1 inci maddesinde
“siyasî suç, siyasî suç ile bağlantılı suç veya siyasî gerekçelerle işlenen
suç” sayılamayacak suçların listesi de verilmiştir. Her ne kadar burada uçak
kaçırma eylemlerinden, adam kaçırma, rehin alma suçları ile bomba, el bombası
ve ateşli silahlarla işlenen suçlar ile bu suçların işlenmesine yardımcı olma
fiilleri sıralanmakta ise de; Sözleşmenin 13 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının
Üye Devletlere Sözleşmenin etkinliğini önemli ölçüde azaltacak nitelikte
çekinceler konmasına fırsat vermesi karşısında; bu yöndeki suçları, “siyasî
suç, siyasî suç ile bağlantılı suç veya siyasî gerekçelerle işlenen suç” olarak
değerlendirilmesine ve suçluların iade edilmemesine olanak sağlamaktadır.
Böylece, terör örgütü suçluları, “siyasî suçlu” olarak değerlendirilmekte ve
iade edilmemektedir.
Özellikle 11 Eylül
saldırılarından sonra bu durumun önüne geçilebilmesi amacıyla, Avrupa Konseyi
Bakan Delegeleri Komitesi ile Kasım 2001’de toplanan Avrupa Konseyi 109 uncu
Bakanlar Komitesi toplantısında, terörle mücadelede Avrupa Konseyi’nin
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1373 sayılı Kararı ışığında
öngörülebileceği Hükümetlerarası faaliyetlerin belirlenmesi amacıyla kurulan
Terörle Mücadelede Uluslararası Eylem Çok Disiplinli Grup, 1977 tarihli “Terörizmin
Önlenmesi Avrupa Sözleşmesine Değişiklik Getiren Protokol”ü hazırlamıştır.
Protokol, 1977 tarihli
Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesinde yer alan terör suçlarının
kategorilerinin sayısını artırmakta; Sözleşmenin 1 inci maddesinde “siyasî suç,
siyasî suç ile bağlantılı suç veya siyasî gerekçelerle işlenen suç”
sayılamayacak suçların listesine Denizde Seyrüsefer Güvenliğine Karşı Yasadışı
Eylemlerin Cezalandırılmasına Dair Sözleşmenin uygulama alanındaki suçlar; Kıta
Sahanlığında Kurulu Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin
Önlenmesine Dair Protokol’ün uygulama alanındaki suçlar; Terörist
Bombalamaların Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşmenin uygulama alanındaki
suçlar; Terörizm Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşmenin
uygulama alanındaki suçlar da kapsama dahil edilmekte ve anılan Sözleşmelere
ilişkin suçları işleyenlerin “siyasî suçlu” sayılmasının önlenmesi
öngörülmüştür.
Protokolün 2 nci maddesi
ile, terör suçu kavramını, Sözleşmede ve Protokolde sayılan suçlardan birini
işlemeye teşebbüs etmek; birine suç ortağı olarak iştirak veya böyle bir suçu
işlemeye teşebbüse suç ortağı olarak iştirak etmek; işlenmesini düzenlemek veya
başkalarını bu suçları işlemeye ya da işlenmesine iştirake azmettirmek
fiillerini de kapsayacak şekilde genişletmektedir.
Sözleşmenin ve
çekincelerin uygulanmasında öngördüğü izleme mekanizması Protokolün en dikkat
çekici özelliğini oluşturmaktadır. Böylece, Avrupa Suç Sorunları Komitesi,
geçmişte hiçbir etkinliği olmadığı bilinen genel izleme fonksiyonu korunurken,
çekincelerin ne şekilde uygulanacağını denetleyebilen bir organın kurulmasıyla
özel bir denetim mekanizması da getirilmiş bulunmaktadır.
Protokol ile Sözleşmenin
yeni 14 üncü maddesine “Avrupa Konseyine Üye Devletler ve Gözlemci Devletler”
ibaresi eklenmek suretiyle Sözleşmenin uygulama alanı genişletilmiştir.
1973-1985 yılları
arasında Ermeni terörüne hedef olmuş, 1984 yılından beri PKK terörüne karşı
mücadele etmekte olan, dolayısıyla da terörizmden en çok zarar gören ülkelerin
başında gelen Türkiye, devletlerin terörizmi önlemek ve ortadan kaldırmak için
gerekli önlemleri almaya ve terörizmle mücadelede ulusal, bölgesel ve
uluslararası düzeyde işbirliği yapılması gerektiğine inanarak Birleşmiş
Milletler Terörizm Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşmesine,
Birleşmiş Milletler Terörist Bombalamaların Önlenmesine İlişkin Uluslararası
Sözleşmeye de imza atmış bulunmaktadır.
Türkiye’nin 1977 tarihli
Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesine Değişiklik Getiren Protokol’e taraf
olmasının, Avrupa Konseyi’ne taraf ülkelerden birine kaçmış tutuklu veya
hükümlü terör suçlularının Türkiye’ye iadesini sağlamak üzere Suçluların
İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi uyarınca yapmış olduğumuz iade talepleri,
“siyasî suç, siyasî suç ile bağlantılı suç veya siyasî gerekçelerle işlenen
suç” olarak değerlendirilmekte ve de suçluların iade edilmemesine neden olmakta
iken; 1977 tarihli Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesine Değişiklik
Getiren Protokol sayesinde iade taleplerimizin kabuledilebilirliğinin
sağlanacağı, ülkemizin görüş ve politikalarıyla uyumlu olarak uluslararası terörizm
konusunda işbirliği yapılması temel amacına hizmet edeceği düşünülmektedir.
İçişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
İçişleri
Komisyonu 3.11.2004
Esas No. : 1/852
Karar No. : 3
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca
hazırlanarak Bakanlar Kurulunca, 8. 7. 2004 tarihinde Başkanlığınıza sunulan
“Terörizmin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Başkanlığınızca, 12.7.2004 tarihinde esas
komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak da Komisyonumuza
havale edilmiş ve Komisyonumuz 3.11.2004 tarihli üçüncü toplantısında, İçişleri
ve Dışişleri bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarıyı inceleyip
görüşmüştür.
Avrupa Konseyi
bünyesinde, doğrudan terörizmle mücadele konusunda imzalanmış olan tek
uluslararası anlaşma, Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa Sözleşmesidir. Ancak bu
sözleşme zaman içinde ortaya çıkan gelişmeler neticesinde yetersiz ve taraf
devletlerin geniş çekince hakları nedeniyle etkisiz kalmıştır. Tasarı, bu
Sözleşmenin terörle mücadele alanında etkili hale gelebilmesi için Terörizmin
Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün onaylanmasını uygun bulmaktadır.
Söz konusu Tadil Protokolü bir taraftan siyasi suç ile terör suçu ayrımını
berraklaştırmakta, diğer taraftan bu alanda daha önce yapılmış anlaşmaları bu
metin içinde toplayarak konunun bütünlük içinde değerlendirilmesine olanak
tanımaktadır.
Tadil Protokolünün
onaylanmasının uygun bulunmasına ilişkin Tasarı ile gerekçesi Komisyonumuzca
benimsenmiştir.
Komisyonumuz Tasarı
üzerinde tali komisyon olarak belirlenmiş olduğundan, İçtüzüğün 23 üncü maddesi
uyarınca, Tasarı maddelerinin ayrıca görüşülmemesi ve Komisyonumuzun uygunluk
görüşünün esas komisyona bildirilmesiyle yetinilmesi kararlaştırılmıştır.
Raporumuz, Dışişleri
Komisyonuna sunulmak üzere arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Tevfik
Ziyaeddin Akbulut |
Ali Sezal |
Şükrü
Önder |
|
|
Tekirdağ |
Kahramanmaraş |
Yalova |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Sinan
Özkan |
Ali
Küçükaydın |
Şevket
Gürsoy |
|
|
Kastamonu |
Adana |
Adıyaman |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Nur Doğan
Topaloğlu |
Şevket
Orhan |
Ali
Yüksel Kavuştu |
|
|
Ankara |
Bursa |
Çorum |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ali Ayağ |
Muharrem
Tozçöken |
Fuat
Geçen |
|
|
Edirne |
Eskişehir |
Hatay |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Recep
Koral |
Sıdıka
Sarıbekir |
Hakkı
Ülkü |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Serpil
Yıldız |
Ali Oksal |
Nurettin
Sözen |
|
|
İzmir |
Mersin |
Sivas |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Selami
Uzun |
Nadir
Saraç |
|
|
|
Sivas |
Zonguldak |
|
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Dışişleri
Komisyonu 12.11.2004
Esas No. : 1/852
Karar No. : 4
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Terörizmin Önlenmesi
Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 11 Kasım 2004 tarihli 3 üncü toplantısında
Dışişleri Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla
görüşülmüştür.
Ülkemizin üyesi olduğu ve
19 Mayıs 1981 tarihinde onayladığı Tedhişçiliğin Önlenmesi Avrupa
Sözleşmesi'nin, 13 üncü maddesinin, üye devletlere, Sözleşmenin etkinliğini
önemli ölçüde azaltacak nitelikte çekinceler konmasına imkân vermesi; bu tür
suçları, "siyasî suç, siyasî suç ile bağlantılı suç veya siyasî
gerekçelerle işlenen suç" olarak değerlendirilmesine ve suçluların iade
edilmemesine neden olmaktadır.
Özellikle 11 Eylül
saldırılarından sonra dünya kamuoyundaki hassasiyet, adı geçen Sözleşmeye
değişiklik getiren Protokolün hazırlanmasında etkili olmuştur.
Protokol, Sözleşmede yer
alan terör suçlarının kategorilerini artırmakta, bu suçlara iştirak, suçların
işlenmesinde suça veya iştirake azmettirmek fiillerini kapsayacak şekilde terör
suçu kavramını genişletmektedir.
Protokol ile ayrıca,
Sözleşmenin ve çekincelerin ne şekilde uygulanacağını denetleyebilen bir
denetim mekanizması oluşturulmaktadır.
Avrupa Konseyine taraf
ülkelerden birine kaçmış tutuklu veya hükümlü terör suçlularının Türkiye'ye
iadesini sağlamada kolaylık getireceği düşünülen Tasarı, Komisyonumuzca uygun
görülerek aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Mehmet
Dülger |
Eyyüp
Sanay |
Mustafa
Dündar |
|
|
Antalya |
Ankara |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mahmut
Koçak |
V. Haşim
Oral |
Aziz
Akgül |
|
|
Afyon |
Denizli |
Diyarbakır |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer
Gülyurt |
Şükrü
Mustafa Elekdağ |
Onur
Öymen |
|
|
Erzurum |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Selami
Yiğit |
Ufuk
Özkan |
Nihat Eri |
|
|
Kars |
Manisa |
Mardin |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
TERÖRİZMİN ÖNLENMESİ AVRUPA SÖZLEŞMESİ TADİL PROTOKOLÜNÜN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - Türkiye
Cumhuriyeti adına 15 Temmuz 2003 tarihinde imzalanan “Terörizmin Önlenmesi
Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolü”nün onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
TERÖRİZMİN ÖNLENMESİ AVRUPA SÖZLEŞMESİ TADİL PROTOKOLÜNÜN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1. - Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2. - Tasarının 2
nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3. - Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep
Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
M. A.
Şahin |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı V. |
|
|
B. Atalay |
A.
Babacan |
M. A.
Şahin |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
M. V.
Gönül |
A. Aksu |
K.
Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
Z.
Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı V. |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B.
Yıldırım |
B. Atalay |
M.
Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
M. H.
Güler |
E. Mumcu |
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
TERÖRİZMİN (TEDHİŞÇİLİĞİN)
ÖNLENMESİ
AVRUPA
SÖZLEŞMESİ
TADİL
PROTOKOLÜ
Strazburg,
15.V.2003
Avrupa Konseyi üyesi Devletler ve bu
Protokolü imzalayan Devletler,
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin,
uluslararası terörizme karşı mücadeleye ilişkin 12 Eylül 2001 tarihli
Deklarasyonunu ve 21 Eylül 2001 tarihli Kararını ve Vilnius'da 3 Mayıs 2003
tarihinde Bakanlar Komitesinin 110 uncu oturumunda kabul edilen Büyük Avrupa'da
Bölgesel İşbirliği ve Demokratik Değişmezliğin Sağlamlaştırılması Hakkındaki
Vilnius Bildirisini;
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin
terörizmle mücadele ve insan haklarına saygı hakkındaki 1550 (2002) sayılı
Tavsiye Kararını;
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel
Kurulu'nun A/RES/51/210 sayılı uluslararası terörizmin bertaraf edilmesine
ilişkin önlemler hakkındaki Kararını ve ekindeki 1994 tarihli Uluslararası
Terörizmin Bertaraf Edilmesine İlişkin Bildiriyi tamamlayan Bildirisini, ve
A/RES/49/60 sayılı uluslararası terörizmin bertaraf edilmesine ilişkin önlemler
hakkındaki Kararını ve ekindeki Uluslararası Terörizmin Bertaraf Edilmesine
İlişkin Bildirisi'ni hatırda tutarak;
Terörizmle mücadeleyi, insan haklarına
tamamen saygı duyarak güçlendirmeyi temenni ederek ve Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi'nce 11 Temmuz 2002 tarihinde kabul edilen İnsan Hakları ve Terörizmle
Mücadeleye İlişkin Rehber İlkeleri hatırda tutarak,
Bu amaçla, Strazburg'da 27 Ocak 1977'de
imzaya açılan ve bundan böyle Sözleşme olarak anılacak, Terörizmin
(Tedhişçiliğin) Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi'ne (ETS 90) değişiklik
getirilmesinin uygun olacağını göz önünde bulundurarak,
Sözleşme'nin 1'inci maddesinde sayılan
uluslar arası sözleşmelerin listesini güncelleştirmenin ve gerektiğinde ileride
de güncellemek için basitleştirilmiş bir usul getirilmesinin uygun olacağını
dikkate alarak,
Sözleşme'nin uygulanmasının takibinin
güçlendirilmesinin;
Çekincelere ilişkin uygulamanın gözden
geçirilmesinin;
Sözleşme'nin tüm ilgili Devletlerin
imzasına açık olmasının;
Uygun olacağını göz önünde bulundurarak,
Aşağıdaki şekilde anlaşmışlardır.
Madde 1
1. Sözleşme'nin 1'inci maddesinin giriş
paragrafı bu maddenin 1'inci paragrafı olmuştur. Bu paragrafın b alt
paragrafındaki "imzalanan" ibaresi "akdedilen" olarak
değiştirilmiş ve bu paragrafın c, d,
e ve f alt paragrafları sırasıyla
aşağıdaki şekilde değiştirilmişlerdir:
"c.
New York'ta 14 Aralık 1973'de kabul edilen, Diplomatik Ajanlar da Dahil
Olmak Üzere Uluslararası Korunmaya Sahip
Kişilere Karşı İşlenen Suçların Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair
Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar;
d.
New York'ta 17 Aralık 1979'da kabul edilen, Rehine Alınmasına Karşı
Uluslararası Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar;
e.
Viyana' da 3 Mart 1980' de kabul edilen, Nükleer Maddelerin Fiziki
Korunması Hakkında Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar;
f.
Montreal'de 24 Şubat 1988'de akdedilen, Sivil Havacılığın Güvenliğine
Karşı Kanundışı Eylemlerin Önlenmesine İlişkin Sözleşme'nin uygulama alanındaki
suçlar;"
2.
Sözleşme'nin 1'inci maddesinin 1'inci paragrafı aşağıdaki dört alt
paragraf ile tamamlanmıştır:
"g.
Roma' da 10 Mart 1988' de akdedilen, Denizde Seyir Güvenliğine Karşı
Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar;
h.
Roma'da 10 Mart 1988'de akdedilen, Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit
Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair
Protokol'ün uygulama alanındaki suçlar;
i.
New York'ta 15 Aralık 1997'de kabul edilen, Terörist Bombalamalarının
Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar;
j.
New York'ta 9 Aralık 1999'da kabul edilen Terörizmin Finansmanının
Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme'nin uygulama alanındaki suçlar."
3.
Sözleşme'nin 1'inci maddesi aşağıdaki paragraf ile tamamlanmıştır:
"2.
1'inci paragrafta sözü edilen sözleşmelerin kapsamına girmediği ölçüde,
sadece asli fail olarak bu temel suçlardan birinin işlenmesi halinde değil, ama
aynı zamanda:
a.
bu temel suçlardan birini işlemeye teşebbüs;
b.
bu temel suçlardan birinin işlenmesine iştirak veya bunlardan birini
işlemeye teşebbüse iştirak;
c.
bu temel suçlardan birinin işlenmesini örgütleme veya başkalarını bu
suçları işlemeye ya da işlenmesine teşebbüse azmettirmek,
hallerinde de, Âkit Devletler arasında
suçluların iadesi amacıyla, aynı kaide uygulanacaktır."
Madde 2
Sözleşme'nin 2'nci maddesinin 3'üncü paragrafı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir:
"3.
Aynı kaide aşağıdaki hallerde de uygulanacaktır:
a.
yukarıda sayılan suçlardan birini işlemeye teşebbüs;
b.
yukarıda sayılan suçlardan birine suç ortağı olarak iştirak veya böyle
bir suçu işlemeye teşebbüse suç ortağı
olarak iştirak etmek;
c.
yukarıda sayılan suçlardan birinin işlenmesini düzenlemek veya
başkalarını bu suçları işlemeye ya da işlenmesine iştirake azmettirmek."
Madde 3
1.
Sözleşme'nin 4'üncü maddesinin
metni bu maddenin 1'inci paragrafı olmuş ve Âkit Devletler, aralarında daha
sonra akdedecekleri suçlu iadesi sözleşmelerinde, bu suçları iade konusu olarak
farzetme hususunda taahhütte bulunurlar" şeklindeki yeni bir cümle bu
paragrafın sonuna ilave edilmiştir.
2 .
Sözleşme'nin 4'üncü maddesinin metni aşağıdaki paragraf ile
tamamlanmıştır:
“2. Suçlu iadesini bir sözleşmenin
mevcudiyetine bağlamış bulunan bir Âkit Devlet, aralarında suçluların iadesine
dair bir sözleşmenin mevcut olmadığı diğer bir Âkit Devletin iade talebi ile
karşılaştığı zaman, talep edilen Âkit Devletin işbu Sözleşme'yi, 1 ve 2'nci
maddelerde öngörülen suçlarla ilgili olarak iade konusunda hukukî temel olarak
dikkate alma serbestisi vardır."
Madde 4
1.
Sözleşme'nin 5'inci maddesi metni bu maddenin 1'inci paragrafı olmuştur.
2.
Sözleşme'nin 5'inci maddesinin metni aşağıdaki paragraflarla
tamamlanmıştır:
"2.
İade talebine konu olan şahsın işkenceye maruz kalması tehlikesinin
bulunması halinde, işbu Sözleşme'nin hiçbir düzenlemesi, talep edilen Devletin
iade yükümlülüğünün bulunduğu şeklinde yorumlanmamalıdır.
3.
Talep edilen Devletin, uygulanabilir iade sözleşmeleri uyarınca ölüm
cezası verilmeyeceği ya da verilse bile infaz edilmeyeceği veya ceza indirimi
olmaksızın müebbet hapse mahkum olmayacağı yönünde, talep edilen Devletçe
yeterli addedilecek teminat verildiği takdirde iade yükümlülüğünde olduğu
haller hariç olmak üzere, bu Sözleşme'deki hiçbir hüküm; iadeye konu olan
şahsın ölüm cezası veya talep edilen Devletin kanununun ceza indirimi
olmaksızın müebbet hapse izin vermediği hallerde, ceza indirimi olmaksızın
müebbet hapis tehlikesi altında olduğu durumlarda talep edilen Devlete iade
yükümlülüğü getirecek şekilde yorumlanamaz."
Madde 5
Sözleşme'ye 8'inci maddeden sonra gelmek
üzere aşağıdaki gibi yeni bir madde eklenmiştir:
"Madde 9
Âkit Devletler, işbu Sözleşme
düzenlemelerini tamamlamak veya buradaki ilkelerin uygulamasını kolaylaştırmak
için aralarında ikili ya da çok taraflı sözleşmeler akdedebilirler."
Madde 6
1.
Sözleşme'nin 9'uncu maddesi 10'uncu madde olmuştur.
2. Yeni 10'uncu maddenin 1'inci paragrafı
aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:
"Avrupa Konseyi Suç Sorunları
Komitesi (AKSSK- orijinal kısaltması CDPC) bu
Sözleşme'nin uygulanmasını takip ile
görevlendirilmiştir.
a.
AKSSK'ne Sözleşme'nin uygulanmasından bilgi verilir;
b.
AKSSK Sözleşme'nin uygulamasını kolaylaştırmak ya da iyileştirmek
amacıyla tekliflerde bulunur;
c.
AKSSK Bakanlar Komitesine değişiklik taleplerine ilişkin tavsiye
kararları hakkında başvuruda bulunur ve 12 ve 13'üncü maddeler uyarınca bir
Âkit Devletin sunduğu her türlü değişiklik önerisinde beyanda bulunur;
d.
AKSSK Âkit bir Devletin talebi doğrultusunda, Sözleşme'nin uygulamasına
ilişkin her türlü görüşü beyan eder;
e.
AKSSK ihtiyaç dahilinde, Sözleşme'nin uygulamasının ortaya çıkaracağı
her türlü zorlukla ilgili olarak dostane çözümü kolaylaştırır;
f.
AKSSK Sözleşme'nin 14'üncü maddesinin 3'üncü paragrafına uygun olarak,
Bakanlar Komitesine taraf olmayan Devletlerin davetine ilişkin tavsiyelerde
bulunur;
g.
AKSSK Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine her yıl bu maddenin hayata
geçirilmesine ilişkin olarak, Sözleşme'nin uygulanması amaçları için bir rapor
sunar."
3.
Yeni 10'uncu maddenin 2'nci paragrafı kaldırılmıştır.
Madde 7
1.
Sözleşme'nin 10'uncu maddesi 11'inci madde olmuştur.
2.
Yeni 11'inci maddenin 1'inci paragrafının ilk cümlesindeki "9'uncu
maddenin 2'nci paragrafına göre" ibaresi, "ne 10.e maddesindeki, ne
müzakere yoluyla" ibaresi ile değiştirilmiştir. Bu paragrafın ikinci
cümlesindeki "her iki hakem bir üçüncü hakemi tayin edeceklerdir"
ibaresi "hakemler bir başka hakemi mahkeme başkanı olarak tayin
edeceklerdir" şeklinde değiştirilmiştir. Bu paragrafın takip eden
cümleleri kaldırılmıştır.
3.
Yeni 11'inci maddenin 2'nci paragrafı bu maddenin 6'ncı paragrafı
olmuştur. "Çoğunluğun ortaya çıkmaması durumunda başkanın oyu belirleyici
olacaktır" cümlesi ikinci cümleden sonra ilave edilecektir ve son
cümledeki "karar(ı)" ibaresi "Mahkemenin kararı" olarak
eklenmiştir.
4.
Yeni 11'inci maddenin metni
aşağıdaki paragraflarla tamamlanmıştır:
"2.
İhtilaf halindeki Tarafların Avrupa Konseyi üyesi olmaları halinde ve
eğer tahkim talebinde bulunulmasından itibaren üç aylık bir süre içinde
Taraflardan birinin, bu maddenin 1'inci paragrafına uygun olarak hakem tayini
yoluna gitmemesi halinde, bu hakem karşı Tarafın talebi üzerine Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi Başkanı tarafından tayin edilir.
3.
İhtilaf halindeki Taraflardan birinin Avrupa Konseyi üyesi olmaması
halinde ve eğer tahkim talebinde bulunulmasından itibaren üç aylık süre içinde
Taraflardan birinin, bu maddenin 1'inci paragrafına uygun olarak hakem tayini
yoluna gitmemesi halinde, bu hakem, karşı Tarafın talebi üzerine Uluslararası
Adalet Divanı Başkanı tarafından tayin edilir.
4.
Bu maddenin 2 ve 3'üncü paragraflarında öngörülen hallerde, eğer ilgili
mahkemenin başkanı, ihtilaf halindeki taraflardan birinin uyruğu ise, hakem
tayini mahkemenin başkan yardımcısı tarafından yapılır veya eğer başkan yardımcısı
ihtilaf halindeki taraflardan birinin uyruğu ise, tayin ihtilaf halindeki
taraflardan birinin uyruğu olmayan en eski mahkeme üyesi tarafından yapılır.
5.
2 veya 3 ve 4'üncü paragraflarda öngörülen usulî işlemler karşılıklı
olarak, hakemlerin bu maddenin 1'inci paragrafına uygun olarak, başkanın seçimi
üzerinde anlaşmaya varmamaları halinde de uygulanacaktır."
Madde 8
Yeni 11'inci maddeden sonra aşağıdaki gibi
yeni bir madde eklenmiştir:
"Madde 12
1.
Bu Sözleşme'yle ilgili değişiklikler tüm Âkit Devletlerce veya Bakanlar
Komitesi tarafından teklif edilebilir. Bu değişiklik teklifleri Avrupa Konseyi
Genel Sekreteri tarafından Âkit Devletlere bildirilir.
2.
Üye olmayan Âkit Devletlerle ve gerektiğinde AKSSK ile istişarede
bulunduktan sonra, Bakanlar Komitesi değişikliği kabul edebilir. Karar, Avrupa
Konseyi Statüsünün 20.d maddesinde öngörüldüğü şekilde çoğunlukla alınır.
Böylece kabul edilen tüm değişiklik metni, kabul için Avrupa Konseyi Genel
Sekreteri tarafından Âkit Devletlere iletilir.
3.
Önceki paragrafa uygun olarak kabul edilen her değişiklik, bütün
tarafların onu kabul ettikleri hususunda Genel Sekretere yaptıkları bildirimden
itibaren geçen otuzuncu günde yürürlüğe girer."
Madde 9
Yeni 12. maddeden sonra aşağıdaki gibi
yeni bir madde eklenmiştir:
"Madde 13
1. 1'inci maddenin 1'inci paragrafında
belirtilen sözleşmelerin listesini güncelleştirmek amacıyla, değişiklikler Âkit
her Devlet veya Bakanlar Komitesi tarafından teklif edilebilir. Bu değişiklik
teklifleri yürürlükteki, Birleşmiş Milletler Teşkilatı nezdinde kabul edilmiş
ve münhasıran uluslararası terörizmle ilgili sözleşmeleri kapsayabilir.
Değişiklikler, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından Âkit Devletlere
bildirilir.
2.
Bakanlar Komitesi, üye olmayan Âkit Devletler ve gerekiyorsa AKSSK ile
istişare ettikten sonra, Avrupa Konseyi Statüsünün 20.d maddesinde öngörülen
çoğunlukla teklif edilen bir değişikliği kabul edebilir. Bu değişiklik, Âkit
Devletlere iletilmesinden başlayan tarihten itibaren bir senelik bir sürenin
bitimi sonrası yürürlüğe girer. Bu süre esnasında, her Âkit Devlet değişikliğin
yürürlüğe girmesi hakkında kendisiyle ilgili bir itirazı varsa Genel Sekretere
bildirebilecektir.
3.
Eğer Âkit Devletlerin üçte biri Genel Sekretere, değişikliğin yürürlüğe
girmesine ilişkin itirazda bulunurlarsa, değişiklik yürürlüğe girmez.
4.
Eğer Âkit Devletlerin üçte birinden azı bir itirazda bulunmuşlarsa,
değişiklik itirazda bulunmamış Âkit Devletler için yürürlüğe girer.
5.
Bir değişiklik, bu maddenin 2'nci paragrafına uygun olarak yürürlüğe
girdiği zaman ve Âkit bir Devletin bu değişiklikle ilgili bir itirazda
bulunması durumunda, değişiklik bu Devlet için kabul beyanının Avrupa Konseyi
Genel Sekreterine bildirilmesini takip eden ayın ilk günü yürürlüğe
girer."
Madde 10
1.
Sözleşme'nin 11'inci maddesi 14'üncü madde olmuştur.
2.
Yeni 14'üncü maddenin 1'inci paragrafının ilk cümlesindeki "Avrupa
Konseyi'ne Üye Devletler ve Gözlemci Devletler" ibaresi "Avrupa
Konseyi'ne Üye Devletler" ibaresinden sonra ilave edilmiştir, ikinci cümle
şu şekilde kaleme alınmıştır: "Onama, kabul, tasvip veya katılımın konusu
olacaktır", üçüncü cümledeki "veya tasvip" ibaresi "tasvip
veya katılım" ibareleri ile değiştirilmiştir.
3.
Yeni 14'üncü maddenin metni aşağıdaki paragraf ile tamamlanmıştır:
"3.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AKSSK ile istişare ettikten sonra, bu
maddenin 1'inci paragrafında belirtilenlerden başka, Avrupa Konseyi üyesi
olmayan her Devleti bu Sözleşme'ye katılıma davet edebilir. Karar Avrupa Konseyi Statüsünün 20.d maddesinde öngörülen
çoğunlukla ve Bakanlar Komitesinde yer alma hakkına sahip Âkit Devletlerin
temsilcilerinin oy birliği ile alınır."
4.
Yeni 14'üncü maddenin 3'üncü paragrafı, bu maddenin 4'üncü paragrafı
olmuş ve "veya onu tasvip edecektir" ibaresi "onu tasvip edecek
veya ona katılacaktır", "tasviple" ibaresi, "tasvip ve
katılımla" olarak değiştirilmiştir.
Madde 11
1.
Sözleşme'nin 12'nci maddesi 15'inci madde olmuştur.
2.
Yeni 15'inci maddenin 1'inci paragrafının ilk cümlesindeki “veya
tasviple” ibaresi "tasvip veya katılımla" olarak değiştirilmiştir.
3.
Yeni 15'inci maddenin 2'nci paragrafının ilk cümlesindeki “veya
tasviple” ibaresi "tasvip ve katılımla" olarak değiştirilmiştir.
Madde 12
1.
Bu Protokolün imzaya açılmasından önce Sözleşme'ye yapılan çekinceler,
işbu Protokol ile değişikliğe uğrayan Sözleşme için uygulanabilir değildir.
2.
Sözleşme'nin 13'üncü maddesi 16'ncı madde olmuştur.
3.
Yeni 16'ncı maddenin birinci paragrafının ilk cümlesine
"edebilir" ibaresinden önce "(15 Mayıs 2003) Sözleşmesine
Taraf" ibaresi, “Sözleşme'ye değişiklik getiren Protokol" ibaresi de "tasvip"
teriminden sonra eklenmiştir. Âkit Devlet aşağıda yazılı hususlar dahil, suçun
kendine has vahim yönlerini, suçun değerlendirilişinde usulüne uygun olarak
alacak ve her olaya göre ayrı ayrı usulüne uygun olarak gerekçelendirilmiş bir
kararı esas alarak bu çekinceyi uygulamayı taahhüt eder" şeklindeki ikinci
cümle "siyasî nedenle işlenmiş suç" teriminden sonra gelmek üzere
eklenmiştir. a, b ve c alt paragraflar hariç kalmak üzere cümlenin geri kalanı
kaldırılmıştır.
4.
Yeni 16'ncı maddenin metni aşağıdaki gibi tamamlanmıştır:
"2.
Bu maddenin 1'inci paragrafını uygularken, Âkit Devlet çekincesine
dayandığı suçları belirtir.".
5.
Yeni 16'ncı maddenin 2'nci paragrafı bu maddenin 3'üncü paragrafı
olmuştur. Bu paragrafın birinci cümlesindeki "Âkit" ibaresi
"Devlet" ibaresinden sonra ilave edilmiş ve "önceki"
ibaresi "1" rakamının yerine konulmuştur.
6.
Yeni 16'ncı maddenin 3'üncü paragrafı bu maddenin 4'üncü paragrafı
olmuştur. Bu paragrafın birinci cümlesindeki "Âkit" ibaresi
"Devlet" ibaresinden sonra ilave edilmiştir.
7.
Yeni 16'ncı maddenin metni aşağıdaki paragraflarla tamamlanmıştır:
"5.
Bu maddenin 1'inci paragrafı gereğince kaleme alınan çekinceler, Sözleşme'nin ilgili Devlet tarafından
yapılan değişiklik çerçevesinde yürürlüğe girdiği ilk gününden itibaren hesap
edilmek üzere üç yıllık bir süre için geçerlidir. Bununla birlikte, bu
çekinceler aynı süreli dönemler için yenilenebilir.
6.
Çekincenin sona ermesine on iki ay kala, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri,
bu sona ermeyi ilgili Âkit Devlete bildirir. Sona erme süresinden üç ay önce
Âkit Devlet, Genel Sekreter'e çekinceyi muhafaza etmek, değiştirmek ya da geri
almak konusundaki niyetini bildirir. Eğer bir Âkit Devlet, çekincesini muhafaza
edeceğini bildirirse, muhafaza etme ile ilgili gerekçeleri hakkındaki
açıklamalarını Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne verir. İlgili Âkit Devletin
bildirimde bulunmaması durumunda, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri bu Âkit
Devlete çekincesinin otomatik olarak altı aylık bir süre için uzadığını
bildirir. Eğer ilgili Âkit Devlet, çekincelerini muhafaza etmek ya da
değiştirmek kararını bu sürenin bitimine kadar bildirmezse, çekince kadük olur.
7. Talep eden Devletle talep edilen Devlet
arasında aksine bir anlaşma olmadıkça Âkit Devlet, bu maddenin 1'inci paragrafına
uygun olarak kaleme aldığı çekinceyi uygulayarak bir şahsı iade etmediği
takdirde, istisnasız olarak ve derhal, olayı kovuşturulması amacıyla yetkili
makamlarına tevdi eder. Talep edilen Devlette yetkili makamlar, kendi kanunları
gereğince, aynı vahim nitelikteki suçla ilgili şartlar çerçevesinde olayın
kovuşturulması amacıyla kararlarını verirler. Talep edilen Devlet doğrulanmamış
bir gecikme olmaksızın kovuşturmaların nihai sonucunu talep eden Devlete ve
bunu 17'nci maddede öngörülen Konferansa gönderecek olan Avrupa Konseyi Genel
Sekreteri'ne bildirir.
8. Bu maddenin 1'inci paragrafına uygun
olarak kaleme alınmış bir çekince gereğince iade talebinin reddine ilişkin
karar, derhal talep eden Devlete bildirilir. Makul bir süre içerisinde 7'nci
paragraf gereğince, talep edilen Devlette esasa ilişkin hiçbir adlî karar
alınmamışsa, talep eden Devlet bu durumdan, 17'nci maddede öngörülen Konferansa
sorunu sunacak olan Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ni haberdar eder. Bu
Konferans sorunu inceler ve reddin Sözleşme'nin düzenlemelerine uygunluğuna
ilişkin bir görüşü yayınlar ve bunu konuyla ilgili bir açıklamayı kabul etmesi
için Bakanlar Komitesi'ne sunar. Bakanlar Komitesi, bu paragrafla ilgili olarak
görevlerini ifa ederken Âkit Devletlerle sınırlı olmak üzere toplanır."
Madde 13
Yeni 16'ncı maddeden sonra aşağıdaki
şekilde kaleme alınmış yeni bir madde eklenmiştir:
"Madde 17
1.
10 uncu maddenin uygulamasına halel getirmeksizin, daha sonra kısaca
TKADK olarak anılacak, Terörizme Karşı Âkit Devletler Konferansı (orijinal
kısaltması COSTER):
a.
AKSSK ile yakın temasta bulunmak kaydıyla, ortaya çıkabilecek her
sorunun belirlenmesi de dahil olmak üzere, bu Sözleşme'nin etkin uygulaması ve
işleyişini,
b.
Özellikle 16'ncı maddenin 8'inci paragrafında öngörülen, kaleme alınmış
çekincelerin 16'ncı maddeye uygunluğunun denetimini,
c. Terörizmle mücadele konusunda
belirleyici yasal ve siyasal gelişmelere ilişkin bilgi değişimini,
d.
Bakanlar Komitesi'nin talebi üzerine, terörizmle mücadele alanında
Avrupa Konseyi bünyesinde kabul edilen önlemlerin incelenmesini ve
gerektiğinde, terörizmle mücadele alanında uluslararası işbirliğinin
geliştirilmesi amaçlı gerekli ek önlemlerle ilgili tekliflerin hazırlanmasını
ve bunu da, bu önlemlerin cezaî konularda işbirliğini kapsaması durumunda AKSSK
ile danışma halinde yapılmasını,
e.
Terörizmle mücadele alanında görüşlerin hazırlanmasını ve Bakanlar
Komitesince talep olunan görevlerin ifasını,
temin edecektir.
2.
TKADK (COSTER) her Âkit Devlet tarafından belirlenen bir uzmandan
oluşur. Senede bir defa olağan oturum ile ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'nin
ya da Âkit Devletlerin en az üçte birinin talebi üzerine olağanüstü oturumla
toplanır.
3.
TKADK (COSTER) kendi İç Yönetmeliğini kabul eder. Avrupa Konseyi üyesi
olan Âkit Devletlerin katılımına ilişkin masraflar Avrupa Konseyi tarafından
karşılanır. TKADK'ın (COSTER)
bu maddeden doğan görevlerinin ifasına Avrupa Konseyi Sekretaryası yardımda
bulunur.
4.
AKSSK, TKADK'ın (COSTER) çalışmalarından düzenli olarak bilgilendirilir.
Madde 14
Sözleşme'nin 14' üncü maddesi 18' inci
maddesi olmuştur.
Madde 15
Sözleşme'nin 15' inci maddesi
kaldırılmıştır.
Madde 16
1.
Sözleşme'nin 16'ncı maddesi 19'uncu maddesi olmuştur.
2.
Yeni 19'uncu maddenin giriş cümlesindeki "üye Devletlere"
ibaresi "Âkit Devletlere" olarak değiştirilmiştir.
3. Yeni 19'uncu maddenin b paragrafındaki
"veya tasviple" ibaresi "tasvip veya katılımla" ibaresi ile
değiştirilmiştir.
4.
Yeni 19'uncu maddenin c paragrafındaki "11" rakamı "14"
ile değiştirilmiştir.
5. Yeni 19'uncu maddenin d paragrafındaki
"12" rakamı "15" ile değiştirilmiştir.
6.
Yeni 19'uncu maddenin e ve f paragrafları kaldırılmıştır.
7. Yeni 19'uncu maddenin g paragrafı bu
maddenin e paragrafı ve "14" rakamı
"18" olmuştur.
8.
Yeni 19'uncu maddenin h paragrafı kaldırılmıştır.
Madde 17
1.
İşbu Protokol Sözleşme'yi imzalayan,
a.
Onama, kabul veya tasvipte çekince ileri sürmeksizin imzaya bağlı
olarak,
b.
Onama, kabul veya tasvibi takiben çekince kaydı ile imzaya bağlı olarak,
muvaffakatlarını ifade edebilen Avrupa Konseyi Devletlerinin imzasına açıktır.
2.
Onama, kabul ve tasvip belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne tevdi
edilecektir.
Madde 18
İşbu Protokol l7'nci maddenin
düzenlemelerine uygun olarak, bütün Sözleşme Tarafları için, bu Protokolle
bağlı oldukları hususunda muvaffakatlarını bildirmelerinden başlayan tarihten
sonra üç aylık bir sürenin bitiminden itibaren yürürlüğe girecektir.
Madde 19
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa
Konseyi üyesi Devletlere:
a. Her imzayı;
b. Her onama, kabul veya tasvip belgesinin
tevdiini;
c. 18'inci maddeye uygun olarak bu
Protokolün yürürlüğe girişi tarihini;
d. Bu Protokole etkisi olan diğer her
fiili, bildirimi veya ihbarı,
bildirecektir.
Gereği gibi yetkili kılınmış aşağıda
imzaları bulunanlar, hükümleri onaylama zımnında bu Protokolü imzalamışlardır.
Her iki metin de aynı derecede geçerli
olmak kaydıyla, Avrupa Konseyi arşivlerine konulmak üzere, tek nüsha halinde 15
Mayıs 2003 tarihinde Strazburg'da yapılmıştır. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri,
bu nüshanın onaylı bir örneğini her bir İmzacı Devlete gönderecektir.