Dönem: 22           Yasama Yılı: 3

 

              T.B.M.M.  (S. Sayısı: 787)

 

Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasındaki Geçici Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/890)

                     

Not: Tasarı, Başkanlıkça Plan ve Bütçe ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.

                         T.C.

            Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü                15.9.2004

                        Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-952/4366

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 6.9.2004 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasındaki Geçici Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                        Recep Tayyip Erdoğan

                                       Başbakan

GEREKÇE

Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü arasında 20 Temmuz 2004 tarihinde İstanbul’da imzalanan Geçici Serbest Ticaret Anlaşması, taraflar arasında Dünya Ticaret Örgütü ile Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (1994) prensipleri doğrultusunda, serbest ticaret alanı oluşturulmasını öngören tercihli bir anlaşmadır.

Türkiye, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliğinin işleyişine ilişkin kuralları belirleyen 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının bir gereği olarak, dış ticaret politikasını AB’nin Ortak Ticaret Politikası ile uyumlaştırmaktadır. Türkiye, Batı Avrupa bölgesinde başlayan ve zaman içerisinde Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleri ile Akdeniz ülkelerini de kapsayan ekonomik bütünleşme sürecine katılım yönündeki ilk adımını, Avrupa Ekonomik Topluluğu ile yaptığı Ortaklık Anlaşması ile atmış, bunu EFTA Devletleri, İsrail, Romanya, Litvanya, Macaristan, Estonya, Çek Cumhuriyeti, Slovak Cumhuriyeti, Bulgaristan, Polonya, Slovenya, Letonya, Makedonya, Bosna-Hersek ve Hırvatistan ile yürürlüğe konulan serbest ticaret anlaşmaları izlemiştir.

Avrupa Birliğinin Ortak Ticaret Politikasına uyum mükellefiyetinin bir parçası olarak, ülkemizce, Avrupa Birliğinin Akdeniz ülkelerine yönelik “Barselona Süreci” olarak adlandırılan yaklaşımı da yakından takip edilmektedir. Bu çerçevede, Fas Krallığı ile 7.4.2004 tarihinde Ankara’da imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması halen onay sürecindedir.

Avrupa Birliği ile Filistin arasında 1.7.1997 yılında yürürlüğe girmiş bulunan Geçici Ortaklık Anlaşmasını müteakip, ülkemizin de Filistin ile STA imzalamasına yönelik müzakerelere                 18-19.2.1999 tarihlerinde Ankara’da başlanmıştır. Bununla beraber, Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler nedeni ile, müzakerelerin 2004 yılı başına değin ertelenmesi söz konusu olmuştur.

İlk tur müzakerelerin yaklaşık 5 yıl ardından, 10-12.2.2004 tarihlerinde Ramallah’ta gerçekleştirilen ikinci tur müzakereler neticesinde parafe edilen Türkiye-Filistin Geçici Serbest Ticaret Anlaşması, Devlet Bakanımız Sayın Kürşad Tüzmen ve Filistin Ulusal Ekonomi Bakanı Sayın Maher Al Masri tarafından 20.7.2004 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır.

Söz konusu Anlaşma kapsamında, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarih itibariyle sanayi ürünleri ithalatında taraflar arasındaki gümrük vergileri ve eş etkili vergiler tamamen kaldırılacaktır.

Anlaşma tarım ve işlenmiş tarım ürünleri açısından bu aşamada bir taviz öngörmemekte olup, bu konunun, Anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip kurulacak Ortak Komitenin ilk toplantısında ele alınması kararlaştırılmıştır.

Türkiye-Filistin Serbest Ticaret Anlaşması; GATT 1994 ve Dünya Ticaret Örgütü, Türkiye-AB Gümrük Birliğinin Tamamlanmasına İlişkin 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ve AB ile Filistin arasındaki Geçici Ortaklık Anlaşması hükümleri paralelinde, sanayi ürünlerindeki gümrük vergileri, miktar kısıtlamaları ve eş etkili vergi ve önlemlerin kaldırılması, teknik mevzuat, tarım ürünlerindeki taviz değişimi, hayvan ve bitki sağlığı önlemleri, hizmetler ve yatırımlar, genel hükümler (iç vergilendirme, yapısal uyum, damping, acil durumlar, devlet tekelleri, korunma önlemleri, ödemeler, menşe kuralları, devlet yardımları, fikrî, sınaî ve ticarî mülkiyet hakları, kamu ihaleleri ve kurumsal hükümler) hususlarında düzenlemeler içermektedir.

Anlaşmanın başlıca hedefleri; esas itibariyle taraflar arasındaki ekonomik işbirliğinin artırılması ve güçlendirilmesi, mal ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması, uygun rekabet koşullarının yaratılması, karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, tarafların üçüncü ülke piyasalarındaki ticaret ve işbirliğinin geliştirilmesidir.

Orta Doğu Barış sürecine ve özellikle Filistin halkının barış ve refahına destek amacıyla söz konusu Anlaşmanın sadece ticarî hükümleri değil aynı zamanda ekonomik işbirliği ve teknik yardıma ilişkin hükümleri de ihtiva etmesi öngörülmüştür. Diğer bir ifade ile, Filistin’in özel durumu göz önünde bulundurularak, Anlaşma, Filistin halkının refahına destek vermek üzere, Türkiye tarafından daha önce imzalanan diğer Anlaşmalardan farklı olarak, ticarî konuların ötesinde, Türkiye ve Filistin arasında ekonomik işbirliğinin geliştirilmesine matuf bir şekilde kaleme alınmıştır.

Bu kapsamda, tarım sektöründen sanayi sektörüne, turizmden kalite altyapısının geliştirilmesine kadar bir çok alanda işbirliği yapılması ve gerekli durumlarda Filistin’e teknik yardım sağlanması amaçlanmıştır. Böylelikle, Türkiye tarafından bir yandan Filistin kuruluşlarına teknik destek sağlanırken, diğer yandan da ülkemizce bugüne kadar edinilmiş olan tecrübelerin paylaşılmasına çalışılacaktır.

Türkiye ile Filistin arasındaki dış ticaret hacmine bakıldığında, ülkemiz lehine büyük bir dış ticaret fazlası göze çarpmaktadır. Ancak, resmî rakamlarla fiiliyat arasında büyük bir farklılık olduğu da aşikardır. Nitekim, Filistin ile İsrail arasındaki düzenlemeler gereği iki ülke arasında malların serbest dolaşımı ilkesi geçerli olup, önemli miktarda Türk malı İsrailli aracılar vasıtasıyla Filistin’e satılmaktadır. Filistin makamlarının iddiasına göre bu miktar 2003 yılı itibarıyla 120 milyon dolar civarındadır.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ticaret hacminin kısa sürede artırılması ve ticaretin çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir.

Anlaşmanın menşe kurallarına ilişkin Protokol hükümleri, taraflar arasında ikili kümülasyon sisteminin tesisini sağlamanın yanı sıra, Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi çerçevesinde bölge ülkeleri ile çapraz kümülasyona da imkân tanıyacak şekilde düzenlenmiştir.

Anlaşma, Tarafların diğer üçüncü ülkeler ile tercihli ilişki kurmasına engel teşkil etmemekte olup, süresiz olarak imzalanmıştır. Ancak, Taraflardan birisinin yazılı bir bildirimde bulunması durumunda, Anlaşma, fesih bildiriminin diğer Tarafa ulaştığı tarihten sonraki yedinci ayın birinci günü sona erecektir.

Tasarı, bu amaç ve gerekçeler çerçevesinde hazırlanmıştır.

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

                  Dışişleri Komisyonu

      Esas No.: 1/890

Karar No.: 30                  4.2.2005

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasındaki Geçici Serbest Ticaret Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 3 Şubat 2005 tarihli 9 uncu Toplantısında Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Gümrük Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Taraflar arasındaki ekonomik işbirliğinin artırılması ve güçlendirilmesi, mal ticaretindeki kısıtlamaların kaldırılması, uygun rekabet koşullarının yaratılması, karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, tarafların üçüncü ülke piyasalarındaki ticaret işbirliğinin geliştirilmesini amaçlayan Anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunmasını öngören Tasarı, Komisyonumuzca incelenerek görüşülmüş ve Tasarının 1 inci maddesi aynen kabul edilmiştir.

Tasarının 2 nci maddesinde geçen "Bu Anlaşma'nın ek ve protokollerinde değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir" hükmü; Anayasa'nın 90 ıncı ve 7 nci maddeleri göz önünde bulundurulduğunda yasama yetkisinin devri niteliğinde görüldüğünden Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca reddedilmiştir.

Tasarının 3 üncü maddesi 2 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Milletlerarası bir anlaşmaya dayanan uygulama anlaşmaları kapsamında olan değişiklikler Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanması uygun bulunmaksızın Anayasanın 90 ıncı maddesine göre gerçekleştirilebileceğinden, bu yöndeki hükümlerin Tasarı metnine konulmasına gerek bulunmamaktadır.

Komisyonumuzca, Orta Doğu Barış sürecine ve özellikle Filistin halkının barış ve refahına destek sağlamak amacıyla hazırlanan Anlaşmanın aynı zamanda ekonomik işbirliği ve teknik yardıma ilişkin hükümleri de içermesi bakımından İçtüzüğün 52 nci maddesine göre Tasarının öncelikle görüşülmesine karar verilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

Mehmet Dülger

Eyyüp Sanay

Mustafa Dündar

 

Antalya

Ankara

Bursa

 

Üye

Üye

Üye

 

Ramazan Toprak

Ahmet Edip Uğur

Aziz Akgül

 

Aksaray

Balıkesir

Diyarbakır

 

Üye

Üye

Üye

 

Abdülbaki Türkoğlu

Muzaffer Gülyurt

Halil Akyüz

 

Elazığ

Erzurum

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet B. Denizolgun

Onur Öymen

Selami Yiğit

 

İstanbul

İstanbul

Kars

 

Üye

Üye

Üye

 

Ufuk Özkan

Nihat Eri

Süleyman Gündüz

 

Manisa

Mardin

Sakarya

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE FİLİSTİN YÖNETİMİ ADINA FİLİSTİN KURTULUŞ ÖRGÜTÜ ARASINDAKİ GEÇİCİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLAN-MASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1. - 20 Temmuz 2004 tarihinde İstanbul’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Yönetimi Adına Filistin Kurtuluş Örgütü Arasındaki Geçici Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. - Bu Anlaşmanın ek ve protokollerinde değişiklik yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

MADDE 3. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

MADDE 4. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE FİLİSTİN YÖNETİMİ ADINA FİLİSTİN KURTULUŞ ÖRGÜTÜ ARASINDAKİ GEÇİCİ SERBEST TİCARET ANLAŞMASININ ONAYLAN-MASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1. - Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

 

 

 

 

MADDE  2. - Tasarının 3 üncü maddesi    2 nci madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE  3. - Tasarının 4 üncü maddesi    3 üncü madde olarak Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

 

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

Başbakan

 

 

 

Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

A. Gül

A. Şener

M. A. Şahin

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı V.

 

B. Atalay

A. Babacan

K. Tüzmen

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Adalet Bakanı

 

G. Akşit

K. Tüzmen

C. Çiçek

 

Millî Savunma Bakanı

İçişleri Bakanı

Maliye Bakanı

 

M. V. Gönül

A. Aksu

K. Unakıtan

 

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı V.

 

H. Çelik

Z. Ergezen

H. Çelik

 

Ulaştırma Bakanı V.

Tarım ve Köyişleri Bakanı V.

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

 

M. H. Güler

B. Atalay

M. Başesgioğlu

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür ve Turizm Bakanı

 

A. Coşkun

M. H. Güler

E. Mumcu

 

 

Çevre ve Orman Bakanı

 

 

 

O. Pepe

 

 

 

 

 

ANLAŞMA KISMI FİLME ALINMIŞTIR