|
Kanun No.
5363 |
|
Kabul Tarihi : 14.6.2005 |
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun amacı; üreticilerin bu Kanunda belirtilen riskler nedeniyle
uğrayacağı zararların tazmin edilmesini temin etmek üzere, tarım sigortaları
uygulamasına ilişkin usûl ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2.- Bu Kanun; Havuzun kuruluşu, Havuz tarafından teminat altına alınacak
riskler, Havuzun gelir ve giderleri, prim ve hasar fazlası desteği, sigorta
sözleşmeleri, reasürans sağlanması ve
sigorta şirketlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile katkı ve katılımlarının esas ve usûllerini
kapsar.
Tanımlar
MADDE 3.- Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
b) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
c) Sigorta şirketleri: 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu çerçevesinde
kurulmuş olan ve tarım sigortaları alanında ruhsatı bulunan sigorta
şirketlerini,
d) Üretici: Bitkisel ve hayvansal üretim ile uğraşan gerçek ve tüzel
kişileri,
e) Tarım sigortaları: 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1316 ilâ 1319
uncu maddelerinde belirtilen sigortalar ile bu Kanun kapsamına alınan
sigortaları,
f) Havuz: Tarım Sigortaları Havuzunu,
g) Şirket: Havuzun işletilmesini üstlenen şirketi,
h) Kurul: Tarım Sigortaları Havuzu Yönetim Kurulunu,
ı) Çiftlik hayvanları: Büyükbaş hayvanlar, küçükbaş hayvanlar, kümes
hayvanları ve kültür balıkçılığı
ürünlerini,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Havuz
MADDE 4.- Bu Kanun kapsamındaki risklerin teminat altına alınması, standart
sigorta poliçelerinin belirlenmesi, hasar organizasyonları, aktüerya
çalışmaları, tazminat ödemelerinin yapılması, reasürans teminatının sağlanması,
tarım sigortalarının geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve izlenmesi ile diğer teknik hizmetlerin yürütülmesi
amacıyla Havuz kurulmuştur.
Havuz; kapsama alınan riskler için sigorta, reasürans ve retrosesyon
yapmaya yetkilidir. Sigorta şirketleri, bu Kanun kapsamında tarım sigortaları
alanında elde ettikleri primin tamamını Havuza devretmekle yükümlüdür. Sigorta
şirketlerine Havuza devrettikleri primler için Havuz tarafından tahsil edilen
kısmı üzerinden komisyon ödenir. Sigorta şirketleri tarafından Havuza zamanında
devredilmeyen primler 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Havuz, Bakanlık ve Müsteşarlıkça müştereken çıkarılacak yönetmelikle
belirlenecek esaslar çerçevesinde 9 uncu maddede belirtilen Şirket tarafından
yönetilir.
Havuzun merkezi İstanbul'dur.
Havuz, bu Kanun kapsamındaki faaliyetleri bakımından 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 4734
sayılı Kamu İhale Kanununa tâbi değildir.
Kurul
MADDE 5.- Kurul; Bakanlık ve Müsteşarlıktan ikişer, Türkiye Sigorta ve Reasürans
Şirketleri Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve Şirketten birer üye olmak
üzere toplam yedi üyeden oluşur.
Kurul üyeliğine Bakanlık ve Müsteşarlıkça kamu görevlileri arasından
seçilecek kişilerin en az on yıl kamu hizmetinde bulunmuş olmaları, Bakanlık
temsilcisinin tarım alanında, Müsteşarlık temsilcisinin sigortacılık alanında
bilgi ve deneyime sahip olması gerekir. Diğer üyelerin ise ilgili bulundukları
alanda en az on yıllık mesleki deneyime sahip olmaları ve 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7)
numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşımaları zorunludur. Bakanlık
temsilcilerinden biri Kurulun tabii başkanıdır.
Kurul en az beş üyenin katılımı ile toplanır, kararlarını çoğunlukla
alır. Oylamalarda eşitlik halinde, Başkanın oyu iki oy sayılır.
Kurul üyeleri, üç yıl süre ile
görev yapar. Görev süresi sona erenler yeniden göreve atanabilir. Kurula
atanan üyeler temsil ettikleri kurumlardan ayrıldıkları veya kurumlarınca geri
çekildikleri takdirde üyelikleri sona erer. Bu üyelerin yerine seçilen yeni
üyeler kalan süreyi tamamlar.
Kurul üyelerinden, uhdesinde kamu görevi bulunanlara bir ay içerisinde
dörtten fazla olmamak üzere her toplantı günü için (2000), uhdesinde kamu
görevi bulunmayanlar için ise (3000) gösterge rakamının Devlet memurlarına
uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda toplantı ücreti
ödenir.
Kurulca alınan kararların uygulaması ve Kurula ilişkin sekretarya
hizmetleri, Şirket tarafından yürütülür.
Kurulun görev ve sorumlulukları
MADDE 6.- Kurulun görevleri şunlardır:
a) Havuzun işleyişine ilişkin uygulama esaslarını belirlemek.
b) Bu Kanun kapsamında tarım sigortaları için verilecek, Devlet prim
desteği toplam tutarını aşmamak kaydıyla ürün, risk ve bölge bazında prim
desteği oranını belirlemek üzere çalışmalar yapmak ve Bakanlığa sunmak.
c) Uygulamada karşılaşılan sorunları tespit etmek, bunların çözümüne
yönelik çalışmalar yapmak, yaptırmak.
d) Hizmet alınmasına karar vermek.
e) Hasar tespit işlemlerine ilişkin
esas ve usûlleri belirlemek.
f) Bu Kanun kapsamında tarım sigortaları alanında faaliyet göstermek
isteyen sigorta şirketleri ile sözleşme yapmak.
g) Havuz işleticisi şirketle çalışma usûl ve esaslarını belirleyen
sözleşme yapmak.
Havuzun kaynakları
MADDE 7.- Havuzun gelirleri şunlardır:
a) Sigorta şirketlerinin devrettiği primler.
b) Devlet tarafından sağlanan prim desteği.
c) Toplanan kaynakların yatırım gelirleri.
d) Alınan krediler.
e) Genel bütçeden alınacak katkılar.
f) Diğer gelirler.
Havuzun gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Havuzun kaynaklarının kullanım
yerleri
MADDE 8.- Havuzun giderleri şunlardır:
a) Tarım sigortalarına ilişkin tazminat ödemeleri.
b) Havuzun yönetimi ve işleyişi için gerekli olan masraflar.
c) Reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan sağlanacak korumaya
ilişkin ödemeler.
d) Sigorta şirketlerine ödenecek komisyonlar.
e) Bilgilendirme ve tanıtım kampanyalarına ilişkin ödemeler.
f) Hasar tespit işlemlerine ilişkin ödemeler.
g) Alınan kredilerin anapara ve faiz geri ödemeleri.
h) Bu Kanunun amacı doğrultusunda yapılacak diğer ödemeler.
ı) Havuz işleticisi şirkete ödenecek işletme bedeli.
Şirket
MADDE 9.- Havuzun işletilmesine ilişkin iş ve işlemler, Havuza katılan sigorta
şirketlerinin eşit oranda pay sahibi olacağı anonim şirket statüsünde kurulacak
Şirket tarafından yürütülür.
Şirketin, Kurulun belirleyeceği usûl ve esaslar çerçevesinde görevleri
şunlardır:
a) Tazminat ödemelerine esas
teşkil edecek hasar tespit işlemlerine ilişkin her türlü çalışma ve
organizasyonları yapmak suretiyle, tazminat ödemelerinin en kısa sürede
yapılmasını sağlamak.
Bitkisel ürün sigortalarının hasar tespitleri ziraat mühendisi, ziraat
teknikeri ve ziraat teknisyenleri; çiftlik hayvanları sigortalarının risk inceleme işlemleri veteriner hekimler ve
zooteknist ziraat mühendisleri, hasar tespitleri ise veteriner hekimler
tarafından yapılır.
Hasar tespit işlemlerinde öncelikle ziraat mühendisleri ve veteriner
hekimlerden yararlanılır.
b) Risk paylaşımı ve transferi ile reasürans plânının uygulanmasına
ilişkin işleri yürütmek, risk paylaşımı ve reasürans programını Kurulun onayına
sunmak.
c) Kurulca alınan kararların uygulanması ve Kurulun görevlerine ilişkin
sekretarya hizmetlerini yürütmek.
d) Primlerin tahsili, tazminat ödemelerinin yapılması ve benzeri işleri
yürütmek.
e) Üreticileri tarım sigortaları hakkında bilgilendirmek, halkla
ilişkiler ve tanıtım kampanyalarını yürütmek.
f) Genel hükümler çerçevesinde tarım sigortalarına ilişkin istatistik
üretmek, bu konuda Kurula rapor hazırlamak.
g) Havuz kaynaklarını, belirlenen ilke ve kurallar çerçevesinde yatırıma
yönlendirmek.
h) Havuz işlerinin sağlıklı yürütülmesi bakımından, gerekli gördüğü
hususlarda Havuz Yönetim Kuruluna öneride bulunmak.
ı) Havuzun işletilmesiyle ilgili diğer her türlü iş ve işlemleri yapmak.
Şirket, Havuz kaynakları ile kendi ihtiyacı dışında gayrimenkul alamaz;
kaynaklarını öncelikle Hazine bonosu ve kamuya ait borçlanma senetleri yoluyla
yatırımlarda kullanır.
Şirket, Havuz işlerinin Havuz yararına ve en iyi şekilde yürütülmesinden
Bakanlık, Müsteşarlık ve Kurula karşı sorumludur. Şirket, Havuza ait gelir ve
giderler ile tüm hesap ve işlemleri özel ve ayrı kayıtlarda takip eder.
Şirket, bu Kanun kapsamındaki görevleri gereği edindiği bilgileri herhangi bir gerekçeyle üçüncü şahıslara açıklayamaz. Havuza ait yazışma ve belgelerin uygun bir şekilde muhafaza edilmesi zorunludur. Şirket; faaliyetine son verilmesi, tasfiye edilmesi veya iflas etmesi gibi hallerde, Kurul tarafından yeni bir şirketle sözleşme yapılıncaya kadar görevlerini yerine getirmeye devam eder. Bu durumda bu Kanun kapsamındaki bütün bilgi ve belgelerin Kurula iade edilmesi zorunludur.
Şirket, bu Kanunda belirtilen görevler dışında başka bir işle uğraşamaz.
Bakanlığın görev ve yetkileri
MADDE 10.- Bakanlığın bu Kanun kapsamında görev ve yetkileri şunlardır:
a) Tarım sigortalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için
gerekli tedbirleri almak.
b) Ürünler, riskler ve bölgeler itibariyle sağlanacak prim desteğine
ilişkin teklifleri Bakanlar Kurulunun onayına sunmak.
c) Tazminat ödemelerinin doğru ve düzenli bir şekilde yapılmasını
izlemek.
d) Bu Kanunla verilen diğer görevleri yürütmek.
Denetim
MADDE 11.- Havuzun ve Şirketin sigortacılık uygulamaları yönüyle denetimi Müsteşarlık,
diğer tüm işlemlerinin denetimi Bakanlık tarafından yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Riskler, Sigorta Sözleşmeleri, Havuza Katılım,
Reasürans, Yardım ve Destekler
Havuz tarafından teminat altına
alınacak riskler
MADDE 12.- Kapsama alınacak bitkiler, bitkisel
ürünler ve seralar, tarımsal yapılar, tarım alet ve makineleri ile çiftlik
hayvanları için kuraklık, dolu, don, sel, taban suyu baskını, fırtına, hortum,
deprem, heyelan, yangın, kaza ve zararlılar ile hayvan hastalıklarının neden
olacağı zararlar ve/veya tarım sektörü bakımından önemli görülecek diğer
risklere ilişkin teminatlar Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
belirlenir.
Prim desteği
MADDE 13.- Ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle Devlet
tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Bakanlığın teklifi
üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
Prim desteğine ilişkin ödenek, her yıl bütçe kanunu ile Bakanlık bütçesinde yer alır. Bakanlık,
sigorta şirketleri tarafından Havuza aktarılacak prim miktarlarını çiftçi
kayıtları ile karşılaştırarak prim desteğini hesaplar ve gecikmeksizin Havuza
aktarır.
Sigorta sözleşmeleri ve Havuza
katılım
MADDE 14.- Sigorta şirketleri, tarım üreticileri ile tarım sigortaları
sözleşmelerini kendi adlarına akdeder, prim ile riskin tamamını Havuza
devrederler. Sigorta sözleşmeleri, Havuz tarafından belirlenen standart
poliçeler üzerinden yapılır.
Havuz, devraldığı riskleri retrosesyon yapmaya yetkilidir. Sigorta
şirketleri bir sonraki yıla ilişkin retrosesyon taleplerini içinde bulunulan
yılın en geç 1 Kasım tarihine kadar Şirkete bildirir. Havuz tarafından
hesaplanacak tahmini hasar durumuna göre yeterli retrosesyon teminatı
sağlanamadığı takdirde, kalan kısma Devlet tarafından iştirak edilir. Sigorta
şirketlerinin payları toplamının yüzde yüzün üzerinde gerçekleşmesi halinde,
her bir sigorta şirketinin payı, toplam oran yüzde yüze inene kadar garameten
azaltılır.
Reasürans
MADDE 15.- Şirket, Havuz tarafından üstlenmiş olunan risklerin transferi amacıyla
ulusal ve uluslararası sigorta, reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan
sigortacılık tekniğinin gerektirdiği şekilde ve yeterli düzeyde koruma temin
etmek amacıyla yerli ve yabancı şirket veya kuruluşlarla Havuz adına reasürans
anlaşmaları yapabilir.
Hasar fazlası desteği
MADDE 16.- Havuz tarafından üstlenilen risklerin transferi amacıyla ulusal ve
uluslararası piyasadan sağlanan korumanın yeterli bulunmaması halinde Bakanlar
Kurulunca belirlenecek kısım Devlet tarafından taahhüt edilir.
Yardım ve borç ertelemesi
MADDE 17.- Bu Kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım
sigortası yaptırmayan üreticiler, 20.6.1977 tarihli ve 2090 sayılı Kanundan yararlanamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yönetmelik
MADDE 18.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren iki ay içinde; Havuzun çalışma usûl ve esasları Müsteşarlığın
görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle, sigorta
sözleşmelerinin tabi olacağı esaslar ise Müsteşarlık tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
GEÇİCİ MADDE 1.- Kurulda görev alacak üyeler, ilgili kurumlar
tarafından Bakanlığa bildirilir ve Bakanlıkça Kurul üyelerinin
görevlendirilmesi bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay
içinde yapılır.
Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç üç ay içinde Şirket
kurulur.
Yürürlük
MADDE 19.- Bu Kanunun 4 üncü maddesi
yayımı tarihinden üç ay sonra, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 20.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.