İCRA VE İFLÂS KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN
|
Kanun No. 5092 |
|
Kabul Tarihi : 12.2.2004 |
MADDE 1. - 2004 sayılı Kanunun 114 üncü maddesinin
ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan "yurt düzeyinde tirajı en
yüksek beş gazeteden" ibaresi "tirajı ellibinin (50.000) üzerinde
olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden" şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 2. - 2004 sayılı
Kanunun 128/a maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Kesinleşen kıymet takdirinin
yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe yeniden kıymet takdiri
istenemez.
MADDE 3. - 2004 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin ikinci
fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan "yurt düzeyinde tirajı en yüksek beş
gazeteden" ibaresi "tirajı ellibinin (50.000) üzerinde olan ve yurt
düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden" şeklinde ve üçüncü cümlesinde yer
alan "en yüksek" ibaresi "ellibinin (50.000) üzerinde olan ve
yurt düzeyinde dağıtımı yapılan" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 4. - 2004 sayılı Kanunun 179/b maddesinin dördüncü
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Erteleme süresi azami bir yıldır. Bu süre kayyımın verdiği raporlar dikkate alınarak mahkemece uygun görülecek süreler ile uzatılabilir; ancak uzatma süreleri toplamı dört yılı geçemez. Kayyım, mahkemenin belirleyeceği sürelerde iflâsı ertelenenin faaliyetleri ve işletmenin durumu konusunda düzenli olarak mahkemeye rapor verir.
MADDE 5. - 2004 sayılı Kanunun 288 inci maddesinin
birinci cümlesinde yer alan "yurt düzeyinde tirajı en yüksek beş
gazeteden" ibaresi "tirajı ellibinin (50.000) üzerinde olan ve yurt
düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 6. - 2004 sayılı
Kanunun 302 nci maddesinin ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Bu müddet içerisinde dava açmayanların
teminattan yararlanma ve konkordatoyu feshettirme hakları düşer.
MADDE 7. - 2004 sayılı Kanunun 309/b maddesinin birinci
fıkrasının (4) numaralı bendinde yer alan "yurt düzeyinde yayınlanan
tirajı en yüksek beş gazeteden" ibaresi "tirajı ellibinin (50.000)
üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan gazetelerden" şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 8. - 2004 sayılı Kanunun Onikinci Babının başlığı
"KONKORDATO İLE SERMAYE ŞİRKETLERİ VE KOOPERATİFLERİN UZLAŞMA YOLUYLA
YENİDEN YAPILANDIRILMASI" olarak değiştirilmiş ve 309/l maddesinden sonra
gelmek üzere "IV. SERMAYE
ŞİRKETLERİ VE KOOPERATİFLERİN UZLAŞMA YOLUYLA YENİDEN YAPILANDIRILMASI"
üst başlığı altında 309/m ilâ 309/ü maddeleri eklenmiştir.
IV. SERMAYE ŞİRKETLERİ VE
KOOPERATİFLERİN UZLAŞMA YOLUYLA YENİDEN YAPILANDIRILMASI
Uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırma:
MADDE 309/m - Muaccel para
borçlarını ödeyemeyecek durumda olan veya mevcut ve alacakları borçlarını
karşılamaya yetmeyen ya da bu hallerden
birine düşme tehlikesiyle karşı karşıya kalması kuvvetle muhtemel olan bir
sermaye şirketi veya kooperatif, önceden müzakere edilmiş ve projeden etkilenen
alacaklılar tarafından gerekli çoğunluk
sağlanarak kabul edilmiş olan yeniden
yapılandırma projesi ile birlikte, muamele merkezinin bulunduğu yer asliye
ticaret mahkemesine, uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma için başvurabilir.
309/m ilâ 309/ü maddelerinde
geçen "projeden etkilenen alacaklılar" terimi, yeniden yapılandırma
projesi ile alacakları, hakları veya menfaatleri yeniden yapılandırılacak
alacaklıları ifade eder.
"Gerekli çoğunluk"
terimi, projeden etkilenip oylamaya katılan alacaklıların sayı itibarıyla en az
yarısını aşan ve oy kullanan alacaklıların alacaklarının en az üçte ikisini
oluşturan ve projenin kabulü için gerekli olan çoğunluğu ifade eder. Projenin
birden fazla alacaklı sınıfı içermesi hâlinde, her alacaklı sınıfının kendi
içinde projeyi gerekli çoğunluk ile kabul etmiş olması gerekir.
Yeniden yapılandırma projesi:
MADDE 309/n - Asliye ticaret
mahkemesine sunulacak yeniden yapılandırma projesi, aşağıdaki hususları içerir
:
1- Projeden etkilenen
alacaklıların tâbi olacağı koşullar ve benzer alacaklara sahip olan alacaklılar
arasında eşitliğin ne şekilde sağlanacağı.
2- Projenin, borçlunun taraf
olduğu sözleşmelere etkisi.
3- Projenin, borçlunun
malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisine etkisi.
4- Borçların yeniden
yapılandırılması için gerekli görülüyorsa, borçlunun kredi gibi finansman
kaynaklarına başvurup başvurmayacağı.
5- Borçlunun işletmesinin kısmen
ya da tamamen devri, diğer bir şirket veya şirketlerle birleşmesi, sermaye
yapısının veya ana sözleşmesinin değiştirilmesi, borçlu işletmenin yönetiminde
yer alacak kişilerin belirlenmesi, borçların vadelerinin uzatılması, faiz
oranlarının değiştirilmesi, menkul kıymet ihracı gibi projenin
uygulanabilirliğini sağlayabilecek yöntemler.
6- Tasdik kararından sonra
projenin uygulanmasının kim tarafından ve nasıl denetleneceği.
7- Projeyi reddeden alacaklının
alacağının, bu alacaklı projede kendi sınıfı için öngörülen haktan daha azını
açıkça kabul etmediği sürece, nitelik itibarıyla benzerlik gösteren alacaklarla
eşit muameleye tâbi olacağı.
Hukukî nitelikleri büyük ölçüde
birbirine benzer olan alacakların aynı sınıfta yer almaları şartıyla, proje,
alacaklıları birden fazla sınıf içerisinde gruplandırabilir.
Başvuruya eklenecek belgeler:
MADDE 309/o - Başvuruya
eklenecek belgeler şunlardır:
1- Yeniden yapılandırma projesi.
2- Borçlunun malî durumunu
gösterir belgeler, ayrıntılı bilanço, defterlerinin vaziyetini bildiren bir
cetvel, gelir tablosu ve borçlunun malî durumunu açıklayıcı diğer bilgi ve
belgeler.
3- Projenin, borçluyu yeniden
ödeme kabiliyetine kavuşturarak muaccel borçlarını ödeme plânına göre
ödeyebilecek ve nakit akışını gerçekleştirecek duruma getireceğini gösteren
belgeler.
4- Projeden etkilenen ve
etkilenmeyen alacaklılar ile bunların alacaklarının listesi.
5- Başvuru öncesi müzakere
sürecini tanımlayan ve projeden etkilenen alacaklıların proje hakkında karar
vermelerine olanak sağlayan yeterli bilgilendirmenin iadeli taahhütlü mektup ya
da noter ihbarnamesi gibi uygun araçlarla yerine getirildiğini gösteren
delilleri de içeren açıklamalar.
6- Projeden etkilenip de onay
veren alacaklıların, bu beyanlarını içeren, imzası ve tarihi noterlikçe onaylı
tutanaklar.
7- Projeye göre alacaklıların
eline geçecek miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline
geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren belge.
8- Sayı ve meblağ itibarıyla
çoğunluk koşulunun gerçekleştiğini gösteren cetvel.
9- Borçlunun ödeme kabiliyetine
kavuşabileceğini ve projede yer alan koşullara uymasının mümkün olduğunu
gösteren ve gerekli nitelikleri haiz bir bağımsız denetim kuruluşu tarafından
hazırlanmış bulunan finansal analiz raporları ile dayanakları.
Başvuru üzerine ve ara dönemde
mahkemece yapılacak işlem ve alınacak tedbirler:
MADDE 309/ö - Mahkeme,
başvurudan itibaren otuz gün içinde gerçekleşecek olan duruşmanın gününü
belirler; başvuruyu, 288 inci maddede öngörülen usule göre ilânen duyurur ve
projeden etkilenip adresi bilinen tüm alacaklılara tebliğ eder. Yapılacak olan
ilân ve tebligatta, başvurunun kapsam ve sonuçları, başvuru dosyasının hangi
tarihten itibaren nerede görülebileceği ve itirazların da ileri sürülebileceği
duruşmanın günü ve saati gösterilir.
Mahkeme, ayrıca, borçlunun veya
alacaklılardan birinin talebi üzerine, başvuru hakkında verilecek nihai kararın
verilmesine kadar geçecek olan dönem için borçlunun malvarlığını korumaya yönelik ve borçlunun faaliyetleri bakımından
gerekli gördüğü tedbirleri derhal alır. Bu durumda mahkeme, tespit edilen
duruşma gününü beklemeksizin ayrıca bir duruşma günü tayin edebilir,
alacaklılar ve borçlu tarafından seçilmiş, atanmasından projenin tasdikine veya
reddine ilişkin kararın verilmesine kadar borçlunun faaliyetlerinin sevk ve
idaresini bizzat üstlenecek ya da bu faaliyetleri denetleyecek olan ve lazım
gelen bilgi ve tecrübeye sahip ve gerekli nitelikleri haiz bir veya birkaç ara
dönem denetçisi tayin edebilir. Alacaklılar ve borçlunun ara dönem denetçisi
seçmedikleri ya da herhangi bir denetçi üzerinde anlaşmaya varamadıkları, ancak
şartların ara dönem denetçisi atanmasını gerekli kıldığı hallerde mahkeme,
niteliği ve yetkileri yönetmelikle belirlenecek olan bir veya birkaç ara dönem
denetçisini re'sen atayabilir.
Mahkeme, projeden etkilenen
alacaklıların borçluya karşı başlattıkları takiplerin ve bu takiplerle ilgili
olan davaların, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna
göre yapılan takipleri ve davaları da kapsayacak şekilde durdurulmasına, yeni
icra takibi yapılmasının etkilenen alacaklılar için yasaklanmasına, ihtiyati
tedbir ve ihtiyati haciz kararlarının uygulanmamasına ara dönem için karar
verebilir. Bu durumda, bir takip muamelesiyle kesilebilen zamanaşımı ve hak
düşüren süreler işlemez.
Ara dönemde borçlu, işletmenin
devamı için zorunluysa veya malvarlığının kıymetinin korunması ya da
artırılması için gerekli görülmesi hâlinde, kredi gibi finansman araçlarına
başvurabilir. Bir finansman kaynağının kullanılabilmesi için teminat verilmesi
gerekiyorsa, bu teminat öncelikle borçlunun daha önce üzerinde rehin tesis
edilmemiş taşınır veya taşınmaz malları üzerinde sağlanır.
Finansman kaynağı terimi,
borçluya hammadde gibi işletmenin faaliyet gösterebilmesi için gerekli mal ve
hizmetleri sağlayanları da kapsar.
Başvurunun mahkemece incelenmesi
ve kanun yolları:
MADDE 309/p - Tasdik
duruşmasında mahkeme, ara dönem denetçisini, borçlu işletmenin yetkililerini ve
duruşmada hazır bulunan alacaklıları dinler. Mahkeme, borçlunun yeniden
yapılandırmaya iyiniyetle başvurduğunu, 309/m ilâ 309/o maddelerindeki
şartların yerine geldiğini ve projeyi reddetmiş olan her alacaklının projeyle
eline geçecek miktarın en az iflâs tasfiyesi sonunda eline geçecek miktara eşit
olduğunu tespit ettiği takdirde, en geç otuz gün içinde başvurunun tasdikine,
aksi halde reddine karar verir.
Mahkeme, tasdik kararı ile
birlikte, borçlu ile alacaklıların bu konudaki
görüşlerini de dikkate alarak, yetkileri sadece projenin yerine
getirilmesine ilişkin esasları denetleyip alacaklılara durumu düzenli olarak
rapor etmekten ibaret olan bir veya birkaç proje denetçisi tayin edebilir.
Borçlu ve alacaklılar, denetçi seçmedikleri ya da herhangi bir denetçi üzerinde
anlaşmaya varamadıkları takdirde, mahkeme, nitelikleri ve görev alanı
yönetmelikle belirlenecek olan bir denetçiyi re'sen atayabilir.
Tasdik veya ret kararının
tebliğinden itibaren on gün içinde borçlu ve tasdik duruşması sırasında
itirazda bulunmuş olan alacaklılar kararı temyiz edebilirler. Bu konudaki
temyiz incelemesi ivedilikle yapılır ve verilecek karara karşı, karar düzeltme
yoluna başvurulamaz.
Tarafların itirazı ve temyiz
maktu harca tâbidir.
Kararın sonuçları:
MADDE 309/r - Yeniden
yapılandırma projesi, tüm hüküm ve sonuçlarını, başvurunun tasdikine ilişkin
kararın verildiği andan itibaren doğurmaya başlar. Projenin koşulları, projeden
etkilenen alacaklılarla yapılmış olan tüm sözleşme hükümlerinden önce gelir.
Kararın temyiz incelemesi
sonunda Yargıtayca bozulması üzerine, projenin tasdik kararının icrası
kendiliğinden durur. Bozma kararına kadar yapılan işlemler geçerliliğini
muhafaza eder.
Projeden etkilenip
etkilenmediğine bakılmaksızın, borçlunun taraf olduğu sözleşmelerde projenin
tadiline veya feshine yol açabilecek veyahut borçlunun yeniden yapılandırma
yoluna başvurmasının temerrüt hali oluşturacağına ya da akde aykırılık teşkil
edeceğine ilişkin hükümler bulunması hâlinde, bu hükümler borçlunun yeniden
yapılandırma yoluna başvurması durumunda uygulanmaz.
Başvurunun tasdiki talebinin
reddine ilişkin mahkeme kararının verilmesi hâlinde, mahkemece verilmiş
tedbirler kalkar, durmuş olan dava ve takiplere devam edilir.
Uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırmanın feshi:
MADDE 309/s - Sermaye şirketleri
ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasında, 307 nci madde
ile 308 inci maddenin birinci fıkrası kıyasen uygulanır. Yeniden
yapılandırmanın tamamen feshine karar verilir ve bu karar kesinleşirse, durum
mahkemece 288 inci maddede öngörülen usule göre ilânen duyurulur. İlândan
itibaren on gün içinde, projeden
etkilenen alacaklılar tasdik kararını vermiş olan mahkemeden borçlunun derhal
iflâsına karar verilmesini isteyebilirler.
Uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırma projesinin tadili :
MADDE 309/ş - Projenin bir
kısmının ihlâli hâlinde, bu ihlâl sadece bazı alacaklıları etkiliyorsa, hakları
ihlâl edilen bu alacaklıların borçlu ile projenin tadili konusunda anlaşmaya
varmaları durumunda, tadil edilmiş proje mahkemenin tasdikine sunulur. Projenin
devamı için bu tadilatın yapılması zorunlu ise ve tadil edilmiş proje hakları
ihlâl edilmiş olan alacaklıları projeden etkilenen diğer alacaklılardan daha
uygun bir duruma getirmiyorsa, mahkeme tadil edilmiş projeyi tasdik eder.
Yeniden yapılandırma projesinin tasdikine ilişkin usul projenin tadili hakkında
da uygulanır.
Uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırma projesinin ihlâli ve muhtelif hükümler:
MADDE 309/t - Borçlunun projeden
doğan yükümlülüklerini tamamen veya kısmen zamanında yerine getirmemesi hâlinde
durum proje denetçisi, borçlu veya projeden etkilenen alacaklılar tarafından
projeyi tasdik etmiş olan mahkemeye bildirilir. Aynı hak, projenin tasdikinden
önce borçluya teminat mukabili veya teminatsız olarak kredi gibi finansman
kaynağı yaratıp bundan kaynaklanan alacağını kısmen veya tamamen elde edemeyen
alacaklı için de söz konusudur. Bu bildirim üzerine mahkeme, borçlunun
malvarlığının korunabilmesi için, borçlunun malvarlığı üzerindeki
tasarruflarını önleyici tedbirler de dahil olmak üzere, gerekli muhafaza tedbirlerini alır ve bir duruşma günü tayin ederek 288 inci
maddede öngörülen usule göre ilânen duyurur. Mahkeme, projeden etkilenen veya
etkilenmeyen alacaklıların vakî itirazlarını inceledikten sonra, borçlunun
yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirmediğini, projenin
uygulanmayıp tadilinin de söz konusu olmadığını veya finansman alacaklısının
alacağını tamamen ya da kısmen elde edemediğini tespit edince derhal borçlunun
iflâsına hükmeder.
Sermaye şirketleri ve
kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasına, bankalar ve sigorta
şirketleri borçlu sıfatı ile başvuramazlar.
Ara dönem denetçisi ve proje
denetçisi hakkında 334/a madde hükümleri uygulanır.
Harç, vergi istisnaları ve
teşvik belgeleri:
MADDE 309/u - Tasdik edilen
proje kapsamındaki;
1- Yapılacak işlemler ve
düzenlenecek kâğıtlar, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga
vergisi ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan,
2- Alacaklılar tarafından her ne
nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar, 6802 sayılı Gider Vergileri
Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden,
3- Borçluya kullandırılan ve
kullandırılacak krediler, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonundan,
4- Diğer benzeri işlemler,
kâğıtlar ve krediler vergi, resim, harç ve fon yükümlülüklerinden (4306 sayılı
Kanun uyarınca ödenmesi gereken Eğitime Katkı Payı hariç),
İstisna edilmiştir.
İstisna, alacaklıların tasdik
edilen proje kapsamında edindikleri varlıkları elden çıkardıkları hallerde de
uygulanır.
Tasdik edilen proje hükümleri
uyarınca tahsilinden vazgeçilen alacak tutarları 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre alacaklı için değersiz alacak, borçlu için ise vazgeçilen
alacak olarak dikkate alınır.
Tasdik edilen proje hükümleri
uyarınca uygulamaya konulan işlemlerin gerçekleşmemesi hâlinde dahi, bu madde
uyarınca uygulanmış istisnalar geri
alınmaz.
Uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırma projesine göre borçları yeni bir itfa plânına bağlanan borçlular
tarafından alınmış olan teşvik belgelerinin süreleri ile ihracat taahhüt
süreleri, projeler ile belirlenen süreler kadar uzatılmış sayılır.
Sermaye şirketleri ve
kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasının uygulanması
sırasında aranacak noter onaylı belgelere ilişkin noter harcı maktu olarak
alınır.
Yönetmelik:
MADDE 309/ü - Bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren iki ay içinde Adalet Bakanlığınca sermaye şirketleri ve
kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasının uygulanmasına
ilişkin yönetmelik yürürlüğe konulur.
MADDE 9. - 2004 sayılı Kanunun 334 üncü maddesi başlığı
ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Konkordatoda veya sermaye
şirketleri ile kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasında
yetkili kimseleri hataya düşüren ya da konkordato veya uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırma koşullarına uymayan borçlunun cezası :
Madde 334. - Konkordato mühleti
elde etmek veya konkordato veya sermaye şirketleri ile kooperatiflerin uzlaşma
yoluyla yeniden yapılandırma projesini tasdik ettirmek için gerçeğe aykırı
hesap veya bilanço göstererek malî durumu hakkında alacaklıları, komiseri, ara
dönem denetçisini veya yetkili memuru hataya düşürmek veya konkordato projesine
ya da sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden
yapılandırılması projesine uymamak yoluyla kasten zarara sebebiyet veren
borçlu, ilgilinin icra mahkemesine yapacağı şikâyet üzerine altı aydan bir yıla
kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılır.
MADDE 10. - 2004 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesinin
(13) numaralı bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, (16) numaralı bendinde yer alan "sözleşmelerde"
ibaresinden sonra "de" ibaresi ve (38) numaralı bendinde yer alan
"davalarında" ibaresinden sonra "da" ibaresi eklenmiştir.
13- 68/b maddesinde değişiklik
yapan hükmü, Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra gönderilen hesap özetleri ve
ihtarnamelerde,
MADDE 11. - 2004 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde
eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 6. - Bu Kanunda yer alan "icra tetkik mercii", "tetkik mercii" ve "mercii" ibareleri "icra mahkemesi"; "icra mercii hâkimi" ve "mercii hâkimi" ibareleri "icra hâkimi" olarak değiştirilmiştir. Çeşitli mevzuatta icra tetkik mercii ve hâkimine yapılmış bulunan atıflar icra mahkemesi ve hâkimine yapılmış sayılır.
MADDE 12. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 13. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.