TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE KAZAKİSTAN
CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ ARASINDA GÜMRÜK KONULARINDA İŞBİRLİĞİ
VE
KARŞILIKLI İDARÎ YARDIM ANLAŞMASININ
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
|
Kanun No. 5110 |
|
Kabul Tarihi : 7.4.2004 |
MADDE 1. - 22 Mayıs
2003 tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kazakistan
Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı İdarî
Yardım Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
KAZAKİSTAN
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
GÜMRÜK
KONULARINDA İŞBİRLİĞİ VE
KARŞILIKLI
İDARÎ YARDIM ANLAŞMASI
Bundan sonra Âkit Taraflar olarak anılacak
olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükümeti;
Gümrük vergi, resimlerinin ve ithalatta
ya da ihracatta tahsil edilen diğer gümrük
vergilerinin doğru bir biçimde tahakkukunun ve yasaklama, kısıtlama ve kontrol
önlemlerinin düzgün bir biçimde uygulanmasını sağlamanın önemini dikkate
alarak;
Gümrük mevzuatına karşı işlenen
suçların, devletlerinin ekonomik, malî, sosyal, kültürel, kamu sağlığı ve
ticarî menfaatlerine halel getirdiğini dikkate alarak;
Uyuşturucu maddelerin ve psikotrop maddelerin ve prekürsörlerin,
tehlikeli eşyanın, tehlike altındaki hayvan ve bitki türlerinin ve toksik atıkların sınıraşan
yasadışı ticaretinin toplum açısından tehlike teşkil ettiğini dikkate alarak;
Devletlerinin gümrük mevzuatlarının
uygulanmasına ilişkin konularda uluslararası işbirliğine ihtiyaç duyulduğu
hususunu kabul ederek;
Gümrük suçlarıyla mücadele etme ve
gümrük vergi, resim ve diğer harçlarının doğru bir biçimde tahakkuku ve
tahsilini sağlamaya yönelik girişimlerin, Tarafların gümrük idareleri arasında
yakın bir işbirliği oluşturulmasıyla daha etkin hale getirileceğine ikna
olarak;
Hali hazırda Dünya Gümrük Örgütü olarak
bilinen, Gümrük İşbirliği Konseyi'nin ilgili belgelerine, özellikle de 5 Aralık
1953 tarihli karşılıklı idarî yardıma ilişkin Tavsiye Kararına atıfta
bulunarak;
Özel eşyaya ilişkin yasaklamalara,
kısıtlamalara ve özel kontrol önlemlerine ilişkin uluslararası sözleşmelere de
atıfta bulunarak;
Aşağıdaki konularda mutabakata
varmışlardır :
BÖLÜM I
Tanımlar
Madde
l
Bu Anlaşmada geçen :
1.
"Gümrük İdaresi" deyimi, Türkiye Cumhuriyeti'nde Başbakanlık Gümrük
Müsteşarlığı; Kazakistan Cumhuriyeti'nde, Kazakistan Cumhuriyeti Gümrük Kontrol
İdaresi;
2.
"Gümrük Mevzuatı" deyimi, yasaklama, kısıtlama ve kontrol önlemlerine
ilişkin hukukî ve idarî hükümler de dahil olmak üzere, gümrük idarelerinin,
eşyanın ithalatı, ihracatı, transiti, nakliyle bağlantılı olarak
uygulayabileceği hukukî ve idarî hükümler;
3. "Gümrük
vergi ve resimleri" deyimi, eşyanın ithalatı veya ihracatında veya eşyanın
ithalatıyla veya ihracatıyla bağlantılı olarak tahsil edilen, tutarı, verilen
hizmetlerin yaklaşık maliyetiyle sınırlı olan ücret ve harçları kapsamayan,
gümrük vergileri, resimleri ve diğer tüm vergiler, resim, ücret ya da harçlar;
4.
"Gümrük suçu" deyimi, Gümrük mevzuatının ihlâli veya Gümrük
Mevzuatını ihlâl teşebbüsü;
5.
"Gümrük alacağı" deyimi, bu Anlaşmanın uygulandığı vergi, harç ve
resim ve Âkit Tarafların birinde tahsil edilemeyen söz konusu vergi ve
resimlere ilişkin artış, belli miktarın üstündeki harç, gecikmiş ödemeler, faiz
ve maliyetlerin tutarı;
6. "Kişi"
deyimi, gerçek ya da tüzel kişi;
7.
"Kişisel veriler" deyimi, kimliği belirlenmiş ya
da belirlenebilir kişilere ilişkin her tür veri;
8.
"Bilgi", elektronik format da dahil olmak üzere, her formattaki,
veri, belge, rapor ve bunların onaylı suretleriyle diğer iletiler;
9.
"Uyuşturucu maddeler" deyimi,
1961 Birleşmiş Milletler
Örgütü Tek Sözleşmesinin l ve 2.
Listelerinde sıralanan doğal ya da sentetik özelliği
haiz maddeler;
10.
"Psikotrop maddeler" deyimi, 1971 Birleşmiş Milletler Örgütü Psikotrop Maddeler Sözleşmesi'nin l, 2, 3 ve 4.
Listelerinde sıralanan maddeler;
11. "Prekürsörler" deyimi, 1988 Birleşmiş Milletler Örgütü
Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Ticaretiyle
Mücadele Sözleşmesi'nin l ve 2. Listelerinde sıralanan uyuşturucu ve psikotrop maddelerin üretiminde kullanılan kontrollü
kimyasal maddeler;
12.
"Talepte bulunan idare" deyimi, yardım talep eden gümrük idaresi;
13.
"Talepte bulunulan idare" deyimi, yardımın talep edildiği gümrük
idaresi
anlamına gelir.
BÖLÜM II
Anlaşmanın Kapsamı
Madde
2
1. Âkit
Taraflar, gümrük mevzuatının düzgün bir biçimde uygulanması ve gümrük
suçlarının önlenmesi, soruşturulması ve bu suçlarla mücadele edilmesi ve gümrük
alacaklarının tahsili için, bu Anlaşma şartları gereği gümrük idareleri
yoluyla, birbirlerine idarî yardım sağlarlar.
2.
Âkit Taraflardan birinin, bu Anlaşma kapsamında sağladığı tüm yardımlar,
tarafların Devletlerinin ulusal mevzuatına uygun bir biçimde ve gümrük
idarelerinin yetki ve mevcut kaynakları çerçevesinde gerçekleştirilir.
BÖLÜM III
Yardımın Kapsamı
Madde
3
1.
Gümrük idareleri, gümrük mevzuatının düzgün bir biçimde uygulanmasını ve gümrük
suçlarının önlenmesini, soruşturulmasını ve bu suçlarla mücadele edilmesini ve
gümrük alacaklarının tahsilini sağlayacak bilgiyi, talep üzerine ya da kendiliğinden, birbirlerine iletirler.
2.
Bir Gümrük idaresi, diğer gümrük idaresi adına inceleme yürüttüğünde, kendi
Devletinin mevzuatına göre hareket eder.
Madde
4
1. Talep
üzerine, talepte bulunulan idare, ülkesinde uygulanmakta olan gümrük mevzuatı
ve usulleri hakkındaki bilgiyi ve bir gümrük suçuna ilişkin incelemelerle
ilgili bilgiyi temin eder.
2. Gümrük
idareleri, kendiliğinden, aşağıdaki hususlara ilişkin her tür bilgiyi
iletirler:
a)
etkililiği kanıtlanmış, yeni gümrük yasa uygulama teknikleri,
b)
gümrük suçları işlemede kullanılan yeni trendler, araç veya yöntemler
Madde
5
Âkit Tarafların gümrük idareleri,
aşağıdaki hususlar da dahil olmak üzere, gümrük konularında birbirlerine teknik
yardım sağlarlar:
a)
tarafların birbirinin tekniklerini anlamasını ileri bir düzeye taşımak
amacıyla, karşılıklı olarak yararlı görüldüğünde, gümrük memurlarının
mübadelesi;
b)
gümrük memurlarının uzmanlık becerilerini geliştirmeye yönelik eğitim ve
yardım;
c)
yasaklama ve tespit ekipmanının kullanımıyla alakalı bilgi ve tecrübenin
karşılıklı paylaşımı;
d)
gümrük konularında bilgi sahibi uzmanların mübadelesi;
e)
gümrük mevzuatına ve usullerine ilişkin mesleki, bilimsel ve teknik verilerin
karşılıklı paylaşımı.
BÖLÜM IV
Karşılıklı Yardıma ilişkin Özel Durumlar
Madde 6
Talep üzerine, talepte bulunulan idare,
talepte bulunan idareye aşağıdaki bilgiyi sağlar:
a) talepte
bulunan Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesine ithal edilen eşyanın, talepte
bulunulan Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesinden kanuna uygun bir şekilde
ihraç edilip edilmediği;
b) talepte
bulunan Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesinden ihraç edilen eşyanın,
talepte bulunulan Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesine kanuna uygun bir
şekilde ithal edilip edilmediği;
c)
talepte bulunulan Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesine kanuna uygun bir
şekilde ithal edilen eşyanın tâbi tutulduğu gümrük rejimi.
Madde
7
1.
Talep üzerine, talepte bulunulan idare, aşağıdaki hususlar üzerinde özel
gözetim sağlar:
a)
talepte bulunan idarenin gümrük suçu işlediğini ya da
gümrük suçu işlediğinden şüphe edildiğini bildiği, özellikle, talepte bulunulan
Âkit Tarafın Devletinin gümrük bölgesine giren ya da
bu bölgeden çıkan kişiler;
b)
talepte bulunan idarenin Devletinin gümrük bölgesine doğru yasadışı
hareketinden şüphe edildiği talepte bulunan idare tarafından bildirilen
nakledilen ya da depolanan eşya;
c) talepte
bulunan tarafın, kendi Devletinin gümrük bölgesinde suç işlemek üzere
kullanıldığından şüphe ettiği taşıma araçları;
2.
Gümrük idareleri, ilgili Devletlerin ulusal mevzuatları çerçevesinde,
karşılıklı yardım anlaşması ve düzenlemeyle ve kontrolleri altında olmak üzere,
yasadışı eşya trafiğini ortadan kaldırmak amacıyla, yasadışı trafiğe konu
eşyanın, Devletlerinin gümrük bölgesine ithaline, bu bölgeden ihracına veya bu
bölgeden transit geçmesine izin verebilir. Bu iznin,
talepte bulunulan idarenin, yetkisi kapsamında olmaması halinde, talepte
bulunulan idare bu yetkiyle ulusal makamlarla işbirliği tesis etmek için çaba
sarf eder ya da durumu, bu tür bir makama havale
eder.
Madde
8
1.
Gümrük idareleri, talep üzerine ya da kendiliğinden,
gümrük suçu teşkil eden ya da edecek gibi görünen
tamamlanmış ya da planlanan işlemlerle ilgili
bilgileri birbirlerine iletirler. Bu bilgi, aşağıdakilerin yasadışı ticaretini
kapsar:
a)
Silahlar, füzeler, patlayıcı ya da nükleer maddeler;
b)
Âkit Taraflardan biri için önemli tarihî, kültürel ya
da arkeolojik değer arz eden sanat eserleri;
c)
Uyuşturucu ve psikotrop maddeler ve prekürsörlerle çevre ve kamu sağlığı için tehlikeli
maddeler;
d)
Fikrî mülkiyet haklarına tâbi eşya;
e)
Tehlike altındaki hayvan ve bitki türleri ve bunlardan elde edilen ürünler.
2.
Âkit Taraflardan birinin Devletinin ekonomisine, kamu sağlığına, kamu
güvenliğine ya da diğer hayatî menfaatlerine fiilî
bir tehlike yaratabilecek ciddî durumlarda, diğer Âkit Tarafın gümrük idaresi,
mümkün olduğunda, herhangi bir gecikme olmaksızın, kendiliğinden bu bilgiyi
tedarik eder.
Madde
9
Gümrük idareleri, devletlerinin ulusal
mevzuatları gereği, gümrük alacaklarının tahsili için birbirlerine yardımda
bulunurlar.
BÖLÜM V
Bilgi
Madde
10
l. Bilgi asılları, ancak, onaylı
suretlerin yetersiz olması halinde, talep edilebilir. Talepte bulunulan gümrük
idaresinden alınan bilgi asılları, en kısa sürede iade edilir.
2. Bu Anlaşma çerçevesinde karşılıklı
olarak paylaşılan bilgilere, bu bilgileri yorumlamaya ya
da bu bilgilerden yararlanmaya yönelik ilgili tüm bilgiler eklenir.
BÖLÜM VI
Uzmanlar
Madde
11
Talep üzerine, talepte bulunulan idare,
memurlarına, talepte bulunan Âkit Tarafın Devletinin topraklarındaki bir
mahkemede gümrük suçu konusunda uzman olarak hazır bulunma izin verebilir.
BÖLÜM VII
Taleplerin İletilmesi
Madde
12
1.
Bu Anlaşma kapsamında yapılan yardım talepleri, doğrudan diğer Âkit Tarafın
gümrük idaresine iletilir, yazılı olarak yapılır ve gerekli görülen belgeler,
özellikle de ihracat ve ithalat işlemleri sırasında talepte bulunulan idareye
ibraz edilen belge örnekleri bu talebe eklenir. Durum gerektirdiğinde, talep,
elektronik olarak da yapılabilir. Bu talep, yazılı olarak bir ay zarfında teyit
edilir.
2.
Bu Maddenin l. Fıkrası gereği yapılan taleplerde aşağıdaki hususlar yer alır:
a) talebi yapan idare;
b)
talebin konusu ve sebebi;
c)
konunun kısa bir tanımı, ilgili muamelenin kanunî unsurları ve niteliği,
d)
biliniyorsa, söz konusu muameleyle ilgili tarafların isimleri ve adresleri.
3.
Bir Gümrük İdaresinin, belli bir prosedürün takip edilmesi talebine, talepte
bulunulan Âkit Tarafın Devletinin ulusal mevzuatına tâbi olmak üzere, riayet
edilir.
4.
Bu Anlaşmada atıfta bulunulan bilgiler, sadece, her bir gümrük idaresi
tarafından bu amaca yönelik olarak görevlendirilen memurlara iletilir. Bu
şekilde görevlendirilen memurların listesi, diğer Âkit Tarafın gümrük idaresine
temin edilir.
5.
Talepler, İngilizce olarak, sunulur.
BÖLÜM VIII
Taleplerin Yerine Getirilmesi
Madde
13
Talepte bulunulan idarenin, talep
edilen bilgiye sahip olmaması halinde, bu idare, Devletinin ulusal mevzuatı
gereği, bu bilgiyi temin etmek için inceleme başlatır. Bu incelemeler, gümrük
suçlarıyla ilgili tüm bilgi ve belgelerin alınmasını kapsayacaktır.
Madde
14
1.
Yazılı talep halinde, talepte bulunan idarenin tayin ettiği memurlar, talepte
bulunulan idarenin izni çerçevesinde ve talepte bulunulan idarenin getireceği
şartlara tâbi olmak üzere, bir gümrük suçunu soruşturmak amacıyla;
a) söz
konusu gümrük suçuna ilişkin bilgileri elde etmek üzere, talepte bulunulan
idareyle belge, kayıt ve diğer veriler konusunda istişarelerde bulunurlar;
b)
söz konusu gümrük suçuyla ilgili olarak, belge, kayıt ve diğer ilgili verilerin
örneklerini alırlar;
c)
talepte bulunulan idarenin Devletinin gümrük bölgesinde yürüttüğü bir
incelemede uzman ya da tanık olarak hazır bulunurlar.
2. Talepte
bulunan idare memurları, 11. Maddede de ya da bu
Maddenin ilk fıkrasında öngörülen koşullarda, diğer Âkit Tarafın bölgesinde
bulunmaları halinde, resmî yetkilerini gösterir kanıtları her zaman için
sunabilmeleri gerekir.
3.
Bu memurlar, diğer Âkit Tarafın bölgesinde bulundukları sürece, bu Tarafın
ulusal mevzuatı gereği, bu Tarafın gümrük memurlarına sağlanan korumadan yararlanırlar
ve işleyebilecekleri her türlü suçtan sorumlu tutulurlar.
BÖLÜM IX
Bilgilerin Gizliliği
Madde
15
1.
Bu Anlaşma kapsamında elde edilen bilgiler, bu bilgiyi temin eden gümrük
idaresinin bilginin başka amaçlar için ya da kanunu
uygulayan başka kurumlar tarafından kullanılabileceğini açıkça ifade etmesi
dışında, sadece bu Anlaşmanın amaçları doğrultusunda ve gümrük idareleri
tarafından kullanılır. Bu bilgi kullanımı, bilgiyi sağlayan gümrük idaresinin
öngördüğü kısıtlamalara tâbi olacaktır.
2.
Talep üzerine temin edilen veri ve belgeler, sadece bu Anlaşmanın amaçları
doğrultusunda kullanılır ve hiçbir kişiye aktarılamaz ya
da başka amaçlar doğrultusunda kullanılamaz ya da bu
bilgiyi sağlayan gümrük makamının yazılı izni olmaksızın beyan edilemez.
3.
Bu tür bilgi, bilgiyi temin eden Âkit Tarafın kanununun bu şekilde öngörmesi
halinde, bu bilgiyi ve belgeleri temin eden gümrük makamının vereceği izni
takiben cezaî kovuşturmalarda kullanılabilir.
4.
Bu Anlaşma kapsamında alınan bilgiler, aynı tür bilginin diğer Tarafın
kanunlarına tâbi olduğu ölçüde bir koruma ve gizliliği haizdir.
5.
Kişisel verilerin, bu Anlaşma çerçevesinde iletilmesi, herhangi bir Âkit
Tarafın Devletinin ulusal mevzuatına göre gerçekleşir.
BÖLÜM X
Muafiyetler
Madde
16
1.
Talepte bulunulan Gümrük
İdaresi, yardımın, Devletinin
egemenliğini, güvenliğini ya da diğer önemli
ulusal menfaatlerini ihlâl edeceğini, sınaî, ticarî veya meslekî bir sırrı
ihlâl edeceğini ya da ulusal mevzuatıyla uyumsuz
olduğunu düşünmesi halinde, bu Anlaşma çerçevesinde talep edilen yardımı,
tamamen ya da kısmen sağlamayı ya
da talep edilen yardımın belli koşullara bağlı olarak karşılanmasını
reddedebilir.
2.
Yardım, hali hazırda sürmekte olan soruşturmayı, kovuşturmayı ya da takibatı etkilemesi halinde, ertelenebilir. Bu
durumda, talepte bulunulan idare, yardımın, talepte bulunulan idarenin
getirebileceği koşullara tâbi olmak üzere temin edilip edilemeyeceğini tespit
etmek amacıyla, talepte bulunan idareyle istişarede bulunur.
3.
Yardımın reddedilmesi ya da ertelenmesi halinde, ret ya da erteleme sebepleri açıklanır.
BÖLÜM XI
Maliyetler
Madde
17
Gümrük idareleri, bu Anlaşmanın
uygulanmasından kaynaklanan maliyetlerin geri ödenmesine ilişkin tüm
taleplerinden vazgeçerler.
BÖLÜM XII
Anlaşmanın Uygulanması
Madde
18
1. Gümrük idareleri,
gümrük suçlarını soruşturmaktan ya
da bu suçlarla mücadeleden sorumlu
memurlarının, gerekli görüldüğünde, aralarındaki kişisel ve doğrudan ilişkileri
muhafaza etmek için gerekli önlemleri alır.
2. Gümrük idareleri, bu Anlaşma
çerçevesinde, Anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla ilave ayrıntılı
düzenlemeler yapma hususunda karar verirler.
3. Gümrük idareleri, karşılıklı
mutabakat çerçevesinde, bu Anlaşmanın yorumlanmasından ya
da uygulanmasından kaynaklanan sorun ya da kuşkuları
çözmeye çalışırlar.
4. Taraflar arasında bu Anlaşmanın
yorumlanması ve uygulanmasıyla ilgili tüm anlaşmazlıklar, karşılıklı istişare
ve müzakerelerle çözülür.
BÖLÜM XIII
Uygulama
Madde
19
Bu Anlaşma, ilgili Âkit Tarafların
topraklarında uygulanacaktır.
Yürürlüğe Giriş ve Fesih
Madde
20
Bu Anlaşma, Âkit Tarafların, Anlaşmanın
yürürlüğe girmesi için gerekli anayasal ya da ulusal
koşulların yerine getirildiğini yazılı olarak diplomatik kanallarla
birbirlerine tebliğ etmelerini takip eden ikinci ayın ilk günü yürürlüğe girer.
Madde
21
1.
Bu Anlaşmanın, belirsiz bir süre yürürlükte kalması düşünülmektedir, ancak Âkit
Taraflardan herhangi biri, diplomatik kanallar yoluyla tebliğ etmek suretiyle,
Anlaşmayı istediği zaman feshedebilir.
2. Bu
fesih işlemi, diğer Âkit Tarafa yapılan tebliğ tarihinden üç ay sonra yürürlüğe
girer. Fesih tarihinde devam etmekte olan muameleler, bu Anlaşmanın hükümleri
uyarınca tamamlanır.
Madde
22
Âkit Taraflar, Anlaşmanın gözden
geçirilmesinin gerekli olmadığını birbirlerine yazılı olarak tebliğ etmedikleri
sürece, bu Anlaşmayı gözden geçirmek üzere, talep üzerine ya
da Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden beş yılın sonunda bir araya
gelirler.
TANIKLIK SIFATIYLA, aşağıda imzaları
bulunan yetkili kişiler, bu Anlaşmayı imzalamışlardır.
Bu Anlaşma, 22 Mayıs 2003 tarihinde
Ankara'da, tüm metinler eşit derecede geçerli olmak üzere, Türkçe, Kazakça,
Rusça ve İngilizce dillerinde ikişer nüsha olarak imzalanmıştır. Anlaşma
hükümlerinde yorum farklılığı olması halinde İngilizce metin esas alınır.
Türkiye
Cumhuriyeti Hükümeti Kazakistan
Cumhuriyeti Hükümeti
adına adına
(İmza) (İmza)