KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU KURULMASI VE BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun No. 5176 |
|
Kabul Tarihi : 25.5.2004 |
Amaç ve kapsam
MADDE 1.- Bu Kanunun
amacı, kamu görevlilerinin uymaları gereken saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük,
hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik davranış ilkeleri
belirlemek ve uygulamayı gözetmek üzere
Kamu Görevlileri Etik Kurulunun kuruluş, görev ve çalışma usul ve
esaslarının belirlenmesidir.
Bu
Kanun, genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri,
döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel
kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül,
fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan;
yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm
personeli kapsar.
Cumhurbaşkanı,
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri,
Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensupları ve
üniversiteler hakkında bu Kanun
hükümleri uygulanmaz.
Kuruluş
MADDE 2.-
Bu
Kanunda yazılı görevleri yerine getirmek üzere Başbakanlık bünyesinde Kamu
Görevlileri Etik Kurulu (Kurul) kurulmuştur.
Bakanlar
Kurulu, bu Kanun kapsamındaki konularda her türlü kararları almak ve uygulamak
üzere;
a)
Bakanlık görevi yapmış olanlar arasından bir üye,
b)
İl belediye başkanlığı yapmış olanlar arasından bir üye,
c) Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyeliği görevlerinden
emekliye ayrılanlar arasından üç üye,
d)
Müsteşarlık, büyükelçilik, valilik, bağımsız ve düzenleyici kurul başkanlığı
görevlerinde bulunmuş veya bu görevlerden emekliye ayrılanlar arasından üç üye,
e)
Üniversitelerde rektörlük veya dekanlık görevlerinde bulunmuş öğretim üyeleri
veya bunların emeklileri arasından iki üye,
f)
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında en üst kademe yöneticiliği
yapmış olanlar arasından bir üye,
Olmak
üzere toplam onbir üyeyi biri Başkan olmak üzere seçer ve atar.
Kurul
başkan veya üyeliğine atanacaklar hakkında, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti
Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrası hükmü ile ek 68
inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü uygulanmaz ve bu kişiler Kurulda emekli
aylıkları kesilmeksizin çalıştırılır.
Üyelerin
görev süresi dört yıldır. Süresi dolan üyeler Bakanlar Kurulunca yeniden
seçilebilirler. Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan görevlerine son
verilemez. Ancak üyeler, ciddi bir hastalık veya sakatlık nedeniyle iş
görememeleri veya atamaya ilişkin şartları kaybetmeleri halinde, atandıkları
usule göre süresi dolmadan görevden alınır. Üyeler, görevi kötüye kullanmaktan
veya yüz kızartıcı bir suçtan mahkûm olmaları halinde ise Başbakan onayıyla
görevden alınır. Görevden alma nedeniyle veya süresi dolmadan herhangi bir
sebeple boşalan Kurul üyeliklerine bir ay içerisinde Bakanlar Kurulunca yeniden
atama yapılır. Bu şekilde atanan üye, yerine atandığı üyenin görev süresini
tamamlar.
Kurul,
Başkanın daveti üzerine en az altı üyeyle toplanır ve üye tam sayısının salt
çoğunluğunun aynı yöndeki oyu ile karar verir. Toplantı kararları ilgililere
duyurulur. Kurul ayda dört defa toplanır. Kurul Başkan ve üyelerinin
toplantılara katılmaları esastır. Arka arkaya üç toplantıya veya bir yıl içinde
toplam on toplantıya katılmayan üyeler istifa etmiş sayılırlar.
Kurulun
sekretarya hizmetleri Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü
tarafından yerine getirilir.
Kurul
Başkan ve üyelerine, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri saklı kalmak
koşuluyla, fiilen görev yapılan her gün için (3000) gösterge rakamının memur
aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. Bu
ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz.
Huzur
hakkı ve Kurulun diğer ihtiyaçları için her yıl Başbakanlık bütçesine gerekli
ödenek konulur.
Kurulun görevleri
MADDE 3.- Kurul, kamu
görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini
hazırlayacağı yönetmeliklerle belirlemek,
etik davranış ilkelerinin ihlâl edildiği iddiasıyla re’sen veya yapılacak başvurular üzerine gerekli inceleme
ve araştırmayı yaparak sonucu ilgili makamlara bildirmek, kamuda etik kültürünü
yerleştirmek üzere çalışmalar yapmak veya yaptırmak ve bu konuda yapılacak
çalışmalara destek olmakla görevli ve yetkilidir.
Kurula veya yetkili disiplin kurullarına
başvuru
MADDE 4.- Bu Kanun
kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşlarında etik davranış ilkelerine aykırı
uygulamalar bulunduğu iddiasıyla, en az genel müdür veya eşiti seviyedeki kamu
görevlileri hakkında Kurula başvurulabilir. Hangi unvanların genel müdür eşiti
sayılacağı kurum ve kuruluşların teşkilât yapısı ve yürüttükleri hizmetlerin
niteliği dikkate alınarak Kurul tarafından belirlenir.
Diğer
kamu görevlilerinin, etik davranış ilkelerine aykırı uygulamaları bulunduğu
iddiasıyla yapılacak başvurular, ilgili kurumların yetkili disiplin
kurullarında, Kurul tarafından çıkarılan yönetmeliklerde belirlenen etik
davranış ilkelerine aykırılık olup olmadığı yönünden değerlendirilir.
Değerlendirme sonucu alınan karar, ilgililere ve başvuru sahibine bildirilir.
Başvurular,
3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunda belirlenen esaslara
göre, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları
ile Türkiye'de ikamet eden yabancı gerçek kişiler tarafından yapılabilir. Ancak,
kamu görevlilerini karalama amacı güden, haklı bir gerekçeye dayanmayan,
başvuru konusuyla ilgili yeterli bilgi ve belge sunulmamış başvurular
değerlendirmeye alınmaz.
Yargı
organlarında görülmekte olan veya yargı organlarınca karara bağlanmış bulunan
uyuşmazlıklar hakkında Kurula veya yetkili disiplin kurullarına başvuru
yapılamaz. İnceleme sırasında yargı yoluna gidildiği anlaşılan başvuruların
işlemi durdurulur.
İnceleme ve araştırma
MADDE 5. - Kurul,
başvurular hakkındaki inceleme ve araştırmasını etik davranış ilkelerinin ihlâl
edilip edilmediği çerçevesinde yürütür. Kurul, kendisine şikâyet veya ihbar
yoluyla ulaşan başvurular üzerine yapacağı inceleme ve araştırmayı en
geç üç ay içinde sonuçlandırmak zorundadır.
Kurul,
inceleme ve araştırma sonucunu ilgililere ve
Başbakanlık Makamına yazılı olarak bildirir.
Kurul,
başvuruya konu işlem veya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisinin, etik
davranış ilkelerine aykırı işlem veya eylemi olduğunu tespit etmesi ve bu
kararın kesinleşmesi halinde, bu durumu Başbakanlık, Kurul kararı olarak Resmi
Gazete aracılığıyla kamuoyuna duyurur. Ancak, Kurul kararlarının yargı
tarafından iptali halinde Kurul, yargı kararını yerine getirir ve Resmi
Gazetede yayımlatır.
Bu
Kanuna göre yapılan inceleme ve araştırmalar, genel hükümlere göre ceza
kovuşturmasına veya tâbi oldukları
personel kanunları hükümlerine göre disiplin kovuşturmasına engel teşkil etmez.
Bilgi ve belge istenmesi
MADDE 6.- Bakanlıklar ve
diğer kamu kurum ve kuruluşları, Kurulun başvuru konusu ile ilgili olarak
istediği bilgi ve belgeleri vermek zorundadırlar.
Kurul,
bu Kanunun kapsamındaki kuruluşlardan ve özel kuruluşlardan ilgili temsilcileri
çağırıp bilgi alma yetkisine sahiptir.
Yönetmelik
MADDE 7.- Bu Kanunun
uygulanmasına ilişkin hususlar, Kurulca hazırlanacak yönetmeliklerle
belirlenir. Kurul tarafından hazırlanacak yönetmelikler Başbakan onayı ile
yürürlüğe konulur.
MADDE 8.- 19.4.1990
tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanununun 9 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Ancak,
Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine
sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla
ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep
edilen bilgileri en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.
MADDE 9.- 14.7.1965
tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 29 uncu maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
Kamu
Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasağının kapsamını belirlemeye ve en az
genel müdür veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince alınan
hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı sonunda bu görevlilerden
istemeye yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 10. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.