AVRUPA TOPLULUĞU VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ ARASINDA
UYUŞTURUCU VEYA PSİKOTROP MADDELERİN YASADIŞI
ÜRETİMİNDE SIKÇA KULLANILAN ARA VE KİMYASAL
MADDELERE DAİR ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ
UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN
|
Kanun No. 5138 |
|
Kabul Tarihi : 21.4.2004 |
MADDE 1. - “Avrupa Topluluğu ve Türkiye Cumhuriyeti
Arasında Uyuşturucu veya Psikotrop Maddelerin
Yasadışı Üretiminde Sıkça Kullanılan Ara ve Kimyasal Maddelere Dair Anlaşma”nın
onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
AVRUPA
TOPLULUĞU VE TÜRKİYE
CUMHURİYETİ
ARASINDA
UYUŞTURUCU VEYA
PSİKOTROP MADDELERİN YASADIŞI ÜRETİMİNDE SIKÇA KULLANILAN ARA VE KİMYASAL
MADDELERE DAİR
ANLAŞMA
Bu metinde "Topluluk" olarak geçen
"AVRUPA TOPLULUĞU" ile
"Türkiye" olarak geçen "TÜRKİYE
CUMHURİYETİ" ve
her ikisini kasteden "Anlaşmacı
Taraflar";
20 Aralık 1988 tarihinde Viyana'da imzalanan
ve bu metinde "1988 Sözleşmesi" olarak geçen Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı 1988 Birleşmiş
Milletler Sözleşmesi çerçevesinde;
Bu amaçlarla sıkça kullanılan ara ve kimyasal
maddelerin kaçağa kaymasını engellemek suretiyle uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasadışı üretimini önlemeyi ve bununla
mücadele etmeyi kararlaştırarak;
1988 Sözleşmesi'nin 12. maddesini kabul
ederek;
15 Temmuz 1991 tarihindeki Londra G-7 Ekonomik
Zirvesi'nde onaylanan Kimyasal Eylem Görev Grubu'nun (CATF) nihai raporunu
kabul ederek ve bu maddelerin ihracatı ile ithalatını yapan ve transit
konumunda olan bölge ve ülkeler arasında ikili anlaşmalar yapmak suretiyle
uluslararası işbirliğini güçlendirmeye yönelik tavsiyeye katılarak;
Uluslararası ticaretin sözkonusu
ürünlerin kaçağa kaymalarına yönelik kullanılabileceğine ve özellikle ihracat
ve ithalat kontrollerini birbirlerine bağlayarak ve geniş işbirliği sağlayarak,
ilgili bölgeler arasında anlaşmalar yapmanın ve uygulamanın gerekli olduğuna
kani olarak;
Denetim altında olan maddelerin kaçağa
kaymasını engellemek için Türkiye ve Topluluk arasında, özellikle de Türkiye'yi
aday ülke olarak tanıyan Helsinki kararları doğrultusunda, yardım ve işbirliği
mekanizmalarını uluslararası düzeyde karara varılmış yönlendirme ve eylemlerle
uyum içinde tesis etmeye yönelik ortak taahhütlerini doğrulayarak;
Bu tür kimyasal maddelerin esasen ve geniş
ölçüde meşru amaçlar için kullanıldığını ve uluslararası ticaretin aşırı
denetim usulleriyle engellenmemesi gerektiğini kabul ederek;
Uyuşturucu veya psikotrop
maddelerin yasadışı üretiminde sıkça kullanılan ara ve kimyasal maddelerin
kaçağa kaymasının önlenmesine dair bir anlaşma yapmaya karar vermişler ve bu
amaçla aşağıdaki kişileri tam yetkili temsilci olarak tayin etmişlerdir:
AVRUPA TOPLULUĞU adına:
Dimitrios RALLIS
Avrupa Toplulukları Nezdinde
Yunanistan Daimi Temsilci Yardımcısı
Robert VERRUE
Genel Müdür, Avrupa Toplulukları Komisyonu
Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürlüğü
TÜRKİYE CUMHURİYETİ adına:
Mustafa Oğuz DEMİRALP
Olağanüstü ve Tam Yetkili Büyükelçi
Avrupa Birliği Nezdinde
Türkiye Daimi Temsilcisi
Tam ve uygun bir biçimde yetki belgelerini
değişerek AŞAĞIDAKİ HUSUSLARDA MUTABIK KALMIŞLARDIR:
MADDE 1
Anlaşmanın
Kapsamı
1. Bu anlaşma, ticaret ve sanayinin meşru
çıkarlarının tanınmasına bağlı kalmak kaydıyla, uyuşturucu veya psikotrop maddelerin yasadışı üretiminde sıkça kullanılan
maddelerin kaçağa kaymasını önlemek için Anlaşmacı Taraflar arasındaki idari
işbirliğini güçlendirmeye yönelik önlemlerin alınmasını öngörmektedir.
2. Bu amaçla, Anlaşmacı Taraflar özellikle
aşağıdaki hususlarda, bu anlaşmada öngörüldüğü biçimde birbirlerine yardım
edeceklerdir:
- 3. fıkrada değinilen maddelere ilişkin
ticaretin, yasadışı amaçlara kaymalarının önlenmesi amacıyla denetlenmesi,
- Madde ticaretinin izlenmesine ilişkin ilgili
yasaların doğru bir biçimde uygulanmasını temin ederek, idari yardımın
sağlanması.
3. Bu Anlaşma, dokuzuncu maddede sağlanan
Ortak İzleme Grubu'nun yetkisi dahilinde benimsenebilecek olası değişikliklere
bağlı kalmak kaydıyla, 1988 Sözleşmesi'nin ekinde sıralanan bu metinde de
"denetim altında olan maddeler" olarak geçen kimyasal maddelere
uygulanır.
MADDE 2
Ticaretin
İzlenmesi
1. Anlaşmacı Taraflar denetim altında olan
maddelerin, uyuşturucu veya psikotrop maddelerin
yasadışı üretimine kayabileceklerine dair makul gerekçeye sahipse, özellikle de
yükleme sıradışı miktarlarda veya sıradışı
koşullarda gerçekleşiyorsa, kendi inisiyatifleriyle birbirlerine danışacaklar
ve birbirlerini bilgilendireceklerdir.
2. Bu Anlaşmanın Ek-A'sında
sıralanan denetim altında olan maddeler bağlamında, Anlaşmacı Taraflardan ihraç
edenin yetkili makamı, ihraç izninin verildiği anda, ancak sevkiyattan
önce ihracat izninin bir örneğini Anlaşmacı Taraflardan ithal edenin yetkili
makamına gönderecektir. İlgilinin ihracat ülkesinde birden fazla ihracat
işlemini kapsayan açık münferit bir ihracat izninden faydalanması durumunda
özel bilgi sağlanacaktır.
3. Bu Anlaşmanın Ek-B'sinde
sıralanan denetim altında olan maddeler bağlamında, Anlaşmacı Taraflardan ihraç
edenin yetkili makamı ihracat izninin bir örneğini Anlaşmacı Taraflardan ithal
edenin yetkili makamına gönderecek ve ancak Anlaşmacı Taraflardan ithal edenin
onay vermesi halinde ihracata izin verilecektir.
4. Anlaşmacı Taraflar, bu maddeye istinaden
temin edilmiş herhangi bir bilgiye veya talep edilmiş herhangi bir önleme
ilişkin gerekli geribildirimi birbirlerine mümkün olan en kısa sürede sağlamayı
üstlenirler.
5. Yukarıda belirtilen ticari kontrol
önlemlerini yerine getirirken, ticaretin meşru çıkarlarına tam olarak riayet
edilmelidir. Özellikle de, 3. fıkrada belirtilen hallerde, Anlaşmacı
Taraflardan ihraç edenin mesajının ithal eden tarafından alınmasından sonraki
15 işgünü içinde yanıt verilmelidir. Bu süre zarfında yanıtın verilmemesi
ithalat izninin verilmesi olarak değerlendirilir. İthalat iznine yapılan ret
Anlaşmacı Taraflardan ihracatı yapana bu süre içinde ret nedenleri belirtilerek
yazılı olarak bildirilecektir.
Madde 3
Sevkiyatın Ertelenmesi
1. Anlaşmacı Taraflardan herhangi birinin,
denetim altında olan maddelerin, uyuşturucu veya psikotrop
maddelerin yasadışı üretime kayabileceklerine dair makul gerekçeye sahip olması
durumunda, veya Madde 2(3)'te tanımlanan hallerde,
Anlaşmacı Taraflardan ithal edenin erteleme talep etmesi durumunda, sevkiyatlar teknik olarak alınması gereken önlemlerin
uygulanmasına halel gelmemesi kaydıyla ertelenecektir.
2. Anlaşmacı Taraflar şüpheli operasyonlara
ilişkin bilgi temini konusunda birbiriyle işbirliği yapacaklardır.
MADDE 4
Karşılıklı
İdari Yardım
1. Anlaşmacı Taraflar, denetim altında olan
maddelerin, uyuşturucu veya psikotrop maddelerin
yasadışı üretimine kaymasını önlemek için kendi inisiyatifleriyle ya da talep üzerine birbirlerine bilgi sağlayacaklar ve
şüpheli durumları inceleyeceklerdir. Gerektiğinde, kaçağa kaymayı engellemek
için uygun olan önleyici tedbirleri alacaklardır.
2. Herhangi bir bilgi verilmesi veya önlem
alınması talebine mümkün olan en kısa sürede uyulacaktır.
3. İdari yardım talepleri, talebin yapıldığı
Anlaşmacı Tarafın yasal hükümler veya yönetsel düzenleyici kurallarına uygun olarak
yerine getirilecektir.
4. Anlaşmacı Tarafın tam yetkili memurları,
diğer Anlaşmacı Tarafın rızasıyla ve bu tarafça belirtilen koşullara bağlı
kalmak kaydıyla, diğer Anlaşmacı Tarafın topraklarında yürütülen
soruşturmalarda hazır bulunabileceklerdir.
5. Anlaşmacı Taraflar, delil toplamayı
kolaylaştırmak için birbirlerine yardım edeceklerdir.
6. Bu madde çerçevesinde sağlanan idari
yardım, ceza işlerinde karşılıklı adli yardımla ilgili kurallara halel
getirmeyecek veya adli makamın talebi üzerine yürütülen kuvvetlerce elde edilen
bilgilere, bu tür bilgilere ilişkin haberleşmeye o makam tarafından izin
verildiği durumlar dışında uygulanmayacaktır.
7. Uyuşturucu veya psikotrop
maddelerin yasadışı üretiminde sıkça kullanılan ancak bu anlaşma kapsamına dahil
edilmeyen kimyasal maddelere ilişkin bilgi istenebilecektir.
MADDE 5
Bilgi
Alış-verişi ve Gizlilik
1. Anlaşmacı Taraflar'ın
herbirine uygulanabilen kurallara bağlı olarak bu
Anlaşma'ya istinaden iletilen herhangi bir bilgi, hangi biçimde olursa olsun, gizli
ve sınırlı niteliktedir. Bu bilgi resmi gizlilik derecesini haiz olacak ve
bilgiyi alan Anlaşmacı Tarafın ilgili yasal veya idari hükümleri ve Topluluk
makamlarına uygulanan aynı nitelikli hükümler çerçevesinde benzeri bilgilere
sağlanan korumadan faydalanacaklardır.
2. Teşhis edilmiş veya teşhis edilebilir bir
şahsa ait bütün bilgilerin kastedildiği şahsi veriler, sadece Anlaşmacı Taraflar'dan alıcı tarafın bu tür verileri en azından temin
eden kadar korumayı üstlendiği durumlarda karşılıklı olarak değiştirilebilir. Bu
amaçla, Anlaşmacı Taraflar birbirlerine, mümkün olduğu takdirde, Üye Ülkelerde
yürürlükte olan yasal düzenlemeler de dahil olmak üzere, uygulanmakta olan
kurallar hakkında bilgi aktarırlar.
3. Madde 3'te yeralan
denetim altında olan maddelere ilişkin yasalara uymaktaki yetersizliklerden
kaynaklanan adli veya idari soruşturmalarda, bu Anlaşma'ya göre elde edilen
bilgilerin kullanımının, bu Anlaşma'nın amaçlarına yönelik olduğu mütalaa
edilir. Böylece, Anlaşmacı Taraflar, kanıt kayıtları, raporları ve ifadeleriyle
mahkemeye getirilen davalarda veya suçlamalarda, bu Anlaşma'nın hükümleri
uyarınca elde edilen bilgileri ve başvurulan belgeleri kanıt olarak
kullanabilirler. Bu bilgileri temin eden veya bu belgelere ulaşılmasını
sağlayan yetkili makama bilgi ve belgelerin kullanıldığı bildirilir.
4. Elde edilen bilgiler yalnızca bu
Anlaşma'nın amaçları için kullanılır. Anlaşmacı Taraflar'dan
birisi bu bilgileri başka bir amaç için kullanmayı istemesi durumunda,
öncelikle bilgiyi temin eden makamın yazılı onayını alması gerekir. Bu tür
kullanım o makam tarafından kararlaştırılan her kısıtlamaya tabi olacaktır.
MADDE 6
Yardım Sağlama
Zorunluluğunun İstisnaları
1. Bu Anlaşma'ya göre, Anlaşmacı bir Tarafın
yardımın aşağıdaki özellikleri taşıdığını düşünmesi halinde, yardım
reddedilebilir veya bazı koşulların veya gerekliliklerin yerine getirilmesine
bağlanabilir:
(a) Bu Anlaşma'ya göre yardım sağlaması talep
edilen Türkiye veya Topluluğa Üye bir Devlet'in egemenliğine halel
getirebilecek; veya;
(b) Kamu politikasına, güvenliğine veya diğer
önemli çıkarlara, özellikle de 5. maddenin 2. fıkrasında sözedilen
durumlara halel getirebilecek; veya;
(c) Sınai, ticari veya profesyonel bir sırrı
ihlal eden.
2. Yardım, talebin yapıldığı makam tarafından
devam eden bir soruşturma, kovuşturma veya cezai takibata müdahale edeceği
gerekçesiyle ertelenebilir. Bu durumda, talebin yapıldığı makam, istediği
koşullara bağlı olmak kaydıyla, yardımın yapılıp yapılmayacağını belirlemek
üzere başvuruyu yapan makama danışacaktır.
3. Başvuran makam, talep edildiği takdirde
kendi başına sağlayamayacağı yardımı talep ettiğinde, talebinde bu hususa
dikkat çekmelidir. Bu tür bir talebin nasıl karşılanacağına karar vermek,
talebin yapıldığı makamı ilgilendirir.
4. l. ve 2. fikralarda
sözedilen durumlarda, talebin yapıldığı makamın
kararı ve gerekçeleri başvuran makama gecikmeksizin iletilecektir.
MADDE 7
Teknik ve
Bilimsel İşbirliği
Anlaşmacı Taraflar kaçağa kayma ve karşı
önlemler alanında idari ve icrai yapıları
güçlendirmek ve ticaret ile sanayi alanında işbirliğini geliştirmek de dahil
olmak üzere ve karşı önlemlerin yanısıra yeni kaçağa
kayma yöntemlerinin tespitinde işbirliği yaparlar. Bu tür teknik işbirliği,
ilgili yetkililer için özellikle eğitim ve değişim programlarıyla ilgili
olabilir.
MADDE 8
Uygulama
Önlemleri
1. Anlaşmacı Taraflar'ın
herbiri bu Anlaşma'nın uygulanmasını koordine etmek
için yetkili bir makam veya makamlar tayin edecektir. Bu makamlar, bu
Anlaşma'nın amaçları bakımından birbirleriyle doğrudan temas kuracaklardır.
2. Anlaşmacı Taraflar birbirlerine
danışacaklar ve bu Anlaşma'nın hükümlerine uygun olarak onaylanan uygulama
kurallarının ayrıntıları konusunda sonradan birbirlerini bilgilendireceklerdir.
MADDE 9
Ortak İzleme
Grubu
1. Ara ve kimyasal maddelerin denetimi
konusunda bu Anlaşma'nın Anlaşmacı Taraflar'dan her
birinin temsil edileceği ve bu metinde "Ortak İzleme Grubu" olarak
adlandırılan Ortak bir İzleme Grubu kurulmuştur.
2. Ortak İzleme Grubu, karşılıklı anlaşmaya
göre hareket edecektir. Kendi usul kurallarını kendisi kabul edecektir.
3. Ortak İzleme Grubu, karşılıklı anlaşmayla
belirlenen tarihte, yerde ve programla, normal olarak yılda bir kez
toplanacaktır.
Ortak İzleme Grubu'nun olağanüstü
toplantıları, Anlaşmacı Taraflar'ın karşılıklı
anlaşmasıyla yapılabilir.
MADDE 10
Ortak İzleme
Grubu'nun Rolü
l. Ortak İzleme Grubu bu Anlaşma'yı idare
edecek ve uygun bir biçimde yerine getirilmesini sağlayacaktır. Bu amaçla:
- Bu Anlaşma'nın doğru
biçimde işlemesini sağlamak için gerekli yolları inceleyecek ve
geliştirecektir.
- Anlaşmacı Taraflar'ca
bu Anlaşma'nın uygulanışındaki deneyimleri hakkında düzenli olarak
bilgilendirilecektir.
- 2. fıkrada öngörülen durumlarda karar
verecektir.
- 3. fıkrada öngörülen durumlarda tavsiyelerde
bulunacaktır.
- 7. Madde'de sözedilen
teknik işbirliği önlemlerini inceleyecek ve geliştirecektir.
- Ara ve kimyasal maddeler ile ilgili
konularında mümkün olan diğer işbirliği biçimlerini inceleyecek ve
geliştirecektir.
2. Ortak İzleme Grubu Ek-A ve B'yi değiştirmeye yönelik kararları karşılıklı rıza ile
onaylayacaktır.
Bu tür kararlar, Anlaşmacı Taraflar'ca
kendi mevzuatlarına uygun olarak uygulanacaktır.
Eğer Ortak İzleme Grubu'nda Anlaşmacı Tarafın
bir temsilcisi bu amaçla gerekli olan usulleri tamamlamak kaydıyla bir kararı
kabul ettiyse, karar, tarihin belirtilmemesi durumunda, usullerin
tamamlanmasının bildirilmesinden sonraki ikinci ayın ilk gününde yürürlüğe
girecektir.
3. Ortak İzleme Grubu, Anlaşmacı Taraflar'a aşağıdaki konularda tavsiyelerde bulunacaktır:
(a) Bu Anlaşma'ya yapılacak değişiklikler;
(b) Bu Anlaşma'nın uygulanması için gereken
diğer önlemler.
MADDE 11
Diğer
Anlaşmalarda Bulunan Yükümlülükler
1. Avrupa Topluluğu'nun ve Üye Devletlerin bu
konudaki yetkileri dikkate alınarak, bu Anlaşma'nın hükümleri:
- Anlaşmacı Taraflar'ın
başka bir uluslararası anlaşma veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini
etkilemeyecektir.
- Üye Devletlerden biriyle Türkiye arasında
yapılmış veya yapılabilecek denetim altında olan maddelere ilişkin anlaşmaların
tamamlayıcı anlaşması sayılacaktır.
- Avrupa Toplulukları Komisyonu'nun yetkili
bölümleri ile Üye Devletlerin ilgili bölümleri arasında Topluluğun yararına
olabilecek ve bu Anlaşma çerçevesinde elde edilen herhangi bir bilginin
iletişimini denetleyen Topluluk hükümlerini etkilemeyecektir.
2. l. Fıkra hükümlerine rağmen, bu Anlaşma'nın
hükümleri, Üye Devletlerden biriyle Türkiye arasında denetim altında olan
maddeler hakkında yapılmış veya yapılabilecek herhangi bir ikili anlaşmanın
hükümleriyle bağdaşmaması durumunda, ikili anlaşmaya göre öncelik taşıyacaktır.
3. Bu Anlaşma'nın uygulanabilirliğine ilişkin
sorunlar açısından ise, Anlaşmacı Taraflar sorunları, 9. maddeye göre kurulan
Ortak İzleme Grubu çerçevesinde çözmek için birbirleriyle istişare
edeceklerdir.
4. Anlaşmacı Taraflar, denetim altında olan
maddeler hakkında diğer ülkelerle alınmış önlemlerin herbirini
de birbirlerine bildireceklerdir.
MADDE 12
Yürürlüğe Girme
Bu Anlaşma, Anlaşmacı Taraflar'dan
herbiri için uygulanan kurallara göre Anlaşmacı Taraflar'ın onay, kabul veya uygun bulmaya ilişkin ilgili
belgelerini birbirlerine tevdi ettikleri tarihi müteakip ikinci ayın ilk
gününde yürürlüğe girecektir.
MADDE 13
Süre ve Fesih
1. Bu Anlaşma 5 yıl süreyle geçerlidir ve
başka türlü istenmediği takdirde, bu dönemi izleyen diğer dönemlerde aynı süre
için kontratsız olarak yenilenecektir. Bu Anlaşma'nın geçerliliği Türkiye'nin
Avrupa Birliği'ne katılımıyla sona erecektir.
2. Bu Anlaşma, Anlaşmacı Taraflar'ın
karşılıklı onayıyla değiştirilebilir.
3. Anlaşmacı Taraflar'dan
herhangi biri, diğer Anlaşmacı Tarafa 12 ay öncesinden yazılı bir bildirimde
bulunmak suretiyle bu Anlaşma'dan çekilebilir.
MADDE 14
Geçerli
Metinler
Danimarka, Hollanda, İngiliz, Fin, Fransız,
Alman, Yunan, İtalyan, Portekiz, İspanyol, İsveç ve Türk dillerinde birer nüsha
olarak düzenlenen ve bütün nüshaları eşit derecede geçerli olan bu Anlaşma,
Anlaşmacı Taraflar'a asıl nüshaları gönderecek olan
Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği 'nin
arşivlerinde saklanacaktır.
EK-A
Madde 2(2)’ de
sözü edilen önlemlere tâbi maddeler
Acetone
Anthranilic Acid
Ethyl Ether
Hydrochloric Acid
Methyl Ethyl
Ketone
Phenylacetic Acid
Piperidine
Sulphuric
Acid Toluene
EK-B
Madde 2(3)'te sözü edilen önlemlere tâbi maddeler
N-Acetylanthranilic Acid
Acetic Anhydride
Ephedrine
Ergometrine
Ergotamine
Isosafrole
Lysergic Acid
3,4-Methylenedioxyphenyl-2-propanone
Norephedrine
l -Phenyl-2-propanone
Piperonal
Potassium Permanganate
Pseudoephedrine
Safrole
Not: Gerektiği durumlarda, maddelerin listesi
tuz oranlarına ilişkin bir referansı mutlaka
içermelidir.