|
Kanun No. 5287 |
|
Kabul Tarihi : 13.1.2005 |
MADDE 1. - 18 Mayıs 1956’da Cenevre’de imzalanan “Ticari Karayolu Taşıtlarının
Geçici İthaline İlişkin Gümrük Sözleşmesi”nin, 1991 tarihli değişiklikleri de
içeren metnine taraf olunmasının onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
AVRUPA
EKONOMİK KOMİSYONU
İÇ
ULAŞIM KOMİTESİ
TİCARİ
KARAYOLU TAŞITLARININ GEÇİCİ İTHALİNE
İLİŞKİN
GÜMRÜK SÖZLEŞMESİ
Cenevre’de 18 Mayıs 1956 tarihinde bağıtlanmıştır.
TİCARİ KARAYOLU TAŞITLARININ GEÇİCİ İTHALİNE İLİŞKİN
GÜMRÜK SÖZLEŞMESİ (1956)
Âkit Taraflar,
Uluslararası karayolu trafiğini
kolaylaştırmak amacıyla,
4 Haziran 1954 tarihinde New
York'da imzalanan Özel Karayolu Taşıtlarının Geçici İthaline ilişkin Gümrük
Sözleşmesi hükümlerini dikkate alarak,
Ticari karayolu taşıtlarının
geçici ithali için, mümkün olduğu ölçüde benzer mevzuat uygulamak ve özellikle
özel karayolu taşıtları için öngörülen gümrük belgelerinin bu taşıtlar için de
kullanımını sağlamak arzusu ile,
aşağıdaki hususlarda mutabakata
varmışlardır;
BÖLÜM l
Tanımlar
Madde l
Bu Sözleşmenin amaçları doğrultusunda;
a. "İthal vergi ve
resimleri" terimi, bu Sözleşmede atıfta bulunulan eşyanın ithalinde ya da
bu ithalat dolayısıyla alınan, verilen bir hizmetin yaklaşık maliyeti ile
sınırlı ücret ve masraflar haricindeki, gümrük vergi ve resimleri ile diğer tüm
vergi, resim, ücret ve masraflar;
b. "Taşıtlar" terimi,
motorlu tüm karayolu taşıtları ve bunlara eşlik edecek, taşıtla birlikte veya
ayrı olarak ithal edilen römorklar, taşıtla birlikte ithal edilen ve bu
taşıtlara ait yedek parçalar, normal aksesuar ve teçhizat;
c. "Ticarî kullanım"
terimi, kişilerin maddi kazanç, prim veya para karşılığı taşınması ile, para
karşılığı olsun olmasın eşyanın ticari veya sınai maksatla taşınması;
d. "Geçici ithal
belgeleri" terimi, taşıtın tanımını yapan, ithal vergi ve resimlerine
karşı teminatın ya da depozitonun sağlandığını ispat eden gümrük belgeleri;
e. "Müteşebbisler"
terimi, ticaret ve sanayi ile meşgul gerçek kişiler de dahil olmak üzere,
kanuni statüleri ne olursa olsun ticari veya sınai teşekküller,
f. "Kişiler" terimi,
hem gerçek hem de tüzel kişiler;
g. "Belgeleri veren
kuruluş" terimi, geçici ithal belgelerini vermekle yetkilendirilmiş
kuruluş;
h. "Kefil kuruluş"
terimi, bir Âkit Tarafın gümrük idaresi tarafından onaylanmış, geçici ithal
belgelerini kullanan kişilerin kefili olan kuruluş;
i. "Uluslararası
kuruluş" terimi, geçici ithal belgelerini vermek ve bu belgelere ilişkin
kefalet ile sorumlu ulusal kuruluşların bağlı olduğu kuruluş;
j. "Âkit Taraflar"
terimi, bu Sözleşmeye taraf bir devlet ya da bölgesel ekonomik entegrasyon
örgütü;
k. "Bölgesel ekonomik
entegrasyon örgütü" terimi, bu Sözleşmenin 33. Maddesinin 1. Fıkrasında
atıfta bulunulan devletler tarafından kurulmuş ve oluşturulmuş, bu Sözleşme ile
ilgili hususlarda üye devletleri üzerinde bağlayıcı olan kendi mevzuatını
kabule ve iç hukuku çerçevesinde bu Sözleşmeye katılma kararını vermeye yetkisi
olan örgüt;
anlamında kullanılır.
BÖLÜM 2
İthal Vergi ve Resimleri Ödenmeden ve İthalat Yasaklamaları ile
Kısıtlamalarına Tabi
Olmadan Gerçekleştirilen Geçici İthalat
Madde 2
1. Bu Sözleşmede belirtilen
şartlara uygun olmak ve yeniden ihraca tabi olmak kaydı ile, Âkit Taraflardan
her biri, bir diğer tarafın topraklarında kayıtlı ve bu topraklarda faaliyette
bulunan müteşebbislerce ticari maksat ile ithal edilen ve uluslararası yol
trafiğinde kullanılan taşıtların, herhangi bir ithal kısıtlama ve yasaklamasına
tabi olmaksızın ve ithal vergi ve resimlerinden muaf olarak geçici ithaline
izin verir.
2. Âkit Taraflar, geçici ithal
belgesi himayesindeki taşıtların belirlenen süre zarfında yeniden ihraç
edilmemesi halinde bu taşıtların, ithal vergi ve resimlerinin veya 27. Maddenin
4. Fıkrasının özel hükümlerinde öngörülen eşdeğer bir miktarın ödenmesini
Sözleşmede belirtilen koşullar altında teminat altına alan geçici ithal
belgeleri himayesine alınmasını talimatlandırabilir.
3. Geçici ithalattan sonra
kiralanmak üzere geçici olarak ithal edilen taşıtlar, bu Sözleşmede yer alan
haklardan yararlandırılmaz.
Madde 3
1. Yetkili makamlarca
öngörülebilecek şartlara bağlı olmak kaydı ile, ithalin yapılacağı ülkedeki
kalış süresi göz önünde bulundurularak şoföre ve taşıtın diğer mürettebatına
ait makul miktarda şahsi eşyanın ithaline müsaade edilir.
2. Yolculuk sırasında şahsi
tüketime yönelik az miktarda tütün, puro ve sigaranın gümrük vergi ve
resimlerinden muaf olarak girişine müsaade edilir.
Madde 4
Geçici olarak ithal edilen
taşıtların normal depolarında bulunan akaryakıt, ithalata ilişkin yasaklama ve
kısıtlamalar ile gümrük vergi ve resimlerinden muaf tutulur. Bununla birlikte
Âkit Taraflardan her biri taşıtların ülkelerine geçici ithali sırasında
depolarında bulundurabilecekleri azami akaryakıt miktarını belirleyebilir.
Madde 5
1. Halihazırda geçici olarak
ithal edilmiş bir taşıtın tamiri için gerekli parçaların ithalata ilişkin
kısıtlama ve yasaklamalar ile gümrük vergi ve resimlerine tabi tutulmaksızın
geçici kabulü sağlanır. Âkit Taraflar, bu parçaların bir geçici ithal belgesi
himayesine alınmasını isteyebilir.
2. Değiştirilen ve yeniden ihraç
edilmeyen parçalar, ilgili devletin mevzuatı çerçevesinde, hazineye masrafsız
bir şekilde terk edilebilir veya masrafları ilgili taraflarca karşılanmak üzere
resmi gözetim altında imha edilebilir. Aksi halde, bu parçalar ithal vergi ve
resimlerine tabi tutulur.
Madde 6
Belge vermeye yetkilendirilmiş
kuruluşlara, muadil yabancı kuruluşlar, uluslararası kuruluşlar ya da Âkit
Tarafların gümrük makamlarınca gönderilen geçici ithal belgeleri ve
uluslararası dolaşım belgeleri, ithalata ilişkin kısıtlama ve yasaklamalar ile
gümrük vergi ve resimlerinden muaf tutulur.
BÖLÜM 3
Geçici İthal Belgelerinin Verilmesi
Madde 7
1. Âkit Taraflardan her biri,
kendi tespit edeceği şartlar ve teminata bağlı olmak kaydı ile, uluslararası
bir kuruluşa üye olan kuruluşları, ister doğrudan doğruya ister benzer
kuruluşlar vasıtasıyla, bu Sözleşme himayesindeki geçici ithal belgelerini
vermeye yetkilendirebilir.
2. Geçici ithal belgeleri, tek
bir devlet veya gümrük bölgesi ya da birkaç devlet veya gümrük bölgesinde
geçerli olabilir.
3. Bu belgelerin geçerlilik süreleri
veriliş tarihlerinden itibaren bir yılı aşamaz.
Madde 8
1. Âkit Taraflardan tümünün ya da
bazılarının ülkelerinde geçerli olacak geçici ithal belgeleri, "gümrükten
geçiş karnesi" olarak adlandırılır ve bu Sözleşmenin l nolu Ek'inde
bulunan standart formda olur.
2. Bir gümrükten geçiş karnesinin
bir veya birkaç ülke için geçerli olmaması halinde, karneyi veren kuruluş bu
durumu karne kapağında ve karnenin ithalata ilişkin yapraklarında belirtir.
3. Âkit Tarafların sadece birinin
topraklarında geçerli olacak geçici ithal belgeleri, bu Sözleşmenin 2 nolu
Ek'inde yer alan standart forma uygun olabilir. Âkit Taraflar, aynı zamanda
kendi mevzuatına uygun başka belgeler de kullanabilir.
4. 7. Maddede belirtilen yetkili
kuruluşlarca verilen geçici ithal belgeleri dışındaki belgelerin geçerlilik
süreleri Âkit Taraflarca kendi mevzuatlarına uygun olarak düzenlenir.
5. Âkit Taraflardan her biri,
talep üzerine, bir diğer Âkit Tarafa bu Sözleşme Eklerinde belirtilenlerin
dışında kalan ve kendi topraklarında geçerli olan geçici ithal belgelerinin
örneklerini temin eder.
BÖLÜM 4
Geçici İthal Belgeleri Üzerinde Yer Alacak Bilgiler
Madde 9
Yetkili kuruluşlar tarafından
verilen geçici ithal belgeleri, taşıtları işleten ve geçici olarak ithal eden
müteşebbisin adına düzenlenir.
Madde 10
1. Geçici ithal belgeleri
üzerinde beyan edilecek ağırlık, taşıtların boş ağırlığı olup metrik sistem ile
belirtilmelidir. Belgelerin tek bir ülke için geçerli olması halinde, o ülkenin
gümrük makamları başka bir ölçü sisteminin kullanılmasını öngörebilir.
2. Bir ülke için geçerli olan
geçici ithal belgeleri üzerinde beyan edilecek kıymet, o ülkenin para birimi
ile ifade edilir. Gümrükten geçiş karnesinde kıymet, karnenin verildiği ülkenin
para birimi ile beyan edilir.
3. Taşıtların normal teçhizatının
parçası olan alet ve edevatın, geçici ithal belgesi üzerinde özellikle beyan
edilmesine gerek yoktur.
4. Gümrük makamlarının talebi
halinde, yedek parçalar (jantlar, lastikler ve iç lastikler gibi) ve taşıtların
normal teçhizatının bir parçası olmayan aksesuarlar (radyo, port bagaj gibi),
gerekli özellikleri ile (ağırlık ve kıymet gibi) geçici ithal belgeleri
üzerinde beyan edilir ve ziyaret edilen ülke terk edilirken ibraz edilir.
5. Römorklar, ayrı ithal
belgeleri himayesine alınmalıdır.
Madde 11
Geçici ithal belgelerine belgeyi
veren kuruluş tarafından eklenen herhangi bir bilgi, ancak belgeyi veren
kuruluşun ya da kefil kuruluşun onayı alındıktan sonra değiştirilebilir. İthal
ülkesi gümrük makamlarına belgeler tevdi edildikten sonra, bu makamların izni
olmaksızın, ithal belgeleri üzerinde değişiklik yapılamaz.
BÖLÜM 5
Geçici İthalatın Şartları
Madde 12
Âkit Tarafların gümrük
makamlarının, geçici ithal belgeleri himayesinde kabul edilen bir taşıtı süren
kişinin geçici ithal ülkesinin gümrük veya mali mevzuatına karşı ciddi bir
kusur işlemiş olması halinde taşıtın ülkesine girişini ulusal mevzuatları
uyarınca reddedebilmesi hali saklı kalmak koşulu ile, geçici ithal belgeleri
himayesinde kabul edilen taşıtlar belge sahibinin tam yetki verdiği kişilerce
kullanılabilir. Âkit Tarafların gümrük makamları sözkonusu kişinin belge
sahibince tam yetkili kılındığını tevsik eder mahiyette bir belge talebinde
bulunma hakkına sahiptir. İbraz edilen bu belge yeterli bulunmazsa, gümrük
makamları ülkelerinde sözkonusu taşıtların belge himayesinde kullanılmasını
reddedebilir.
Madde 13
1. Geçici ithal belgesinde
belirtilen taşıtlar, aşınıp eskime durumu hariç, bu belgelerin geçerlilik
süresi içinde orijinal haliyle yeniden ihraç edilir.
2. Yeniden ihraç işleminin ispatı,
taşıtın geçici olarak ithal edildiği ülkenin gümrük makamları tarafından geçici
ithal belgelerine muntazam bir şekilde konulacak çıkış vizesidir.
3. Âkit Taraflardan her biri,
taşıtların ithal edildikleri ülkenin sınırları dahilinde yolcu veya eşya
taşımacılığında, arızi haller dahil, kullanılmaları halinde bu taşıtların ithal
vergi ve resimleri ödenmeksizin ve ithalat kısıtlama ve yasaklamalarına tabi
olmaksızın geçici ithalat kolaylığını reddetme veya tanınan bu kolaylığı geri
alma hakkını haizdir.
4. Bu Sözleşme kapsamında geçici
olarak ithal edilen kiralık bir taşıt, geçici olarak ithal edildiği ülkede bu
taşıtı kiralamış olan kişilerden başka birine ikinci kez kiralanamaz. Âkit
Tarafların gümrük makamları, taşıtın geçici ithaline neden olan nakliye
işleminin sona ermesi halinde bu taşıtın derhal yeniden ihraç edilmesini talep
etme hakkını haizdir.
Madde 14
1. 13. Maddede belirtilen taşıtın
yeniden ihracı şartına halel getirmeksizin, meydana geldiği ispat edilen bir
kazada ağır hasara uğrayan taşıtlar için yeniden ihraç şart koşulamaz; bu
taşıtlar;
a. Sorumlu oldukları ithal vergi
ve resimlerine tabi tutulur, veya
b. Masrafsız olarak geçici ithal
edildiği ülkenin hazinesine devredilir ki bu durumda geçici ithal belgelerinin
sahibi ithal vergi ve resimlerinden muaf tutulur, veya
c. Resmi gözetim altında,
masrafları ilgiliye ait olmak üzere imha edilir. Gümrük makamları, imhadan arta
kalan parça ve maddeleri sorumlu oldukları ithal vergi ve resimlerine tabi
tutabilir.
2. Özel kişilerin taraf olduğu davalarda
gerçekleştirilen el koymalar hariç olmak kaydı ile, geçici olarak ithal edilen
bir taşıt bir el konulma neticesinde yeniden ihraç edilemezse, geçici ithal
belgesinin geçerlilik süresi içinde yeniden ihraç hükmü el konulma süresi kadar
askıya alınır.
3. Gümrük makamları kefil
kuruluşlara, mümkün olduğu ölçüde, geçici ithal belgeleri himayesinde ve o
kuruluşların teminatı ile giriş yapan taşıtlara, kendileri tarafından veya
kendi adlarına el konulduğunu bildirir ve almayı tasarladıkları tedbirleri iletir.
4. Özel kişilerin taraf olduğu
davalarda gerçekleştirilen el koymalar hariç olmak kaydı ile, el koymalar
esnasında taşıtın veya belgede liste halinde belirtilmiş nesnelerin kaybolması
ya da çalınması halinde, gümrük makamlarına bu el koymaya ilişkin kanıtları
sunan geçici ithal belgesi sahibinden ithal vergi ve resimleri tahsil edilemez.
Madde 15
Geçici ithalata hak kazanmış
kişiler, gümrük makamlarının talep etmesi halinde her geçiş (giriş ve çıkış)
için ilgili gümrük memurlarının vizesinin bulunması şartıyla, taşıtları
belgelerin geçerlilik süresi içinde gerekli gördükçe ithal edebilir. Bununla
beraber, geçici ithal belgeleri sadece tek bir seyahat için de geçerli
kılınabilir.
Madde 16
Geçişlerde koparılan yapraklara
sahip olmayan geçici ithal belgeleri kullanıldığında, gümrük makamlarının ilk
giriş ile son çıkış arasında vermiş oldukları vizeler geçicidir. Bununla
birlikte, son vizenin geçici çıkış vizesi olması halinde, son vize geçici ithal
edilen taşıt ve parçalarının yeniden ihraç edildiğini tevsik eder mahiyette
delil olarak kabul edilir.
Madde 17
Geçişlerde koparılan yapraklara
sahip geçici ithal belgeleri kullanıldığında, her giriş vizesinden belgenin
gümrük makamlarınca görüldüğü ve her müteakip çıkış vizesinden, 18. Maddede
belirtilen haller dışında, belgenin gümrük makamlarınca kesin olarak ibra
edildiği anlaşılır.
Madde 18
Bir ülkenin gümrük makamları,
geçici ithal belgelerinin kaydını kesin ve şartsız olarak ibra ettikten sonra,
ibra belgesinin usulsüz veya hileli olarak elde edilmesi halleri saklı kalmak
kaydı ile, kefil kuruluştan ithal vergi ve resimlerinin ödenmesi talebinde
bulunamaz.
Madde 19
Gümrük makamları, bu Sözleşme
kapsamındaki geçici ithal belgelerinde kullanılacak vizeler için, gümrük
idaresi veya bürolarının normal çalışma saatleri içinde herhangi bir ücret
talep edemez.
BÖLÜM 6
Geçici İthal Belgelerinin Geçerlilik Sürelerinin Uzatılması ve
Yenilenmeleri
Madde 20
Geçici ithal belgelerinin
geçerlilik süresi içinde yeniden ihraç edilmeyen taşıtların, geçerlilik
süresinin bitiminden sonra 14 gün içinde yeniden ihraç edilmek üzere gümrük
makamlarına sunulması ve gecikme nedenlerinin tatminkar olması halinde, yeniden
ihracın öngörülen süre zarfında gerçekleşmemesi dikkate alınmaz.
Madde 21
Âkit Taraflardan her biri, bu
Sözleşmenin 3 nolu Ek'inde belirtilen şartlara uygun olması kaydı ile, bir
başka Âkit Tarafça yapılan gümrükten geçiş karnesinin geçerlilik süresinin
uzatılması işlemini tanır.
Madde 22
1. Geçici ithal belgelerinin
geçerlilik sürelerinin uzatılmasına ilişkin talepler, mücbir sebeple bu durum
imkansız hale gelmedikçe, belgenin geçerlilik süresi içinde ilgili gümrük
makamlarına iletilir. Eğer geçici ithal belgeleri yetkili bir kuruluş
tarafından verilmiş ise, süre uzatma talebi belgelere kefil olan kuruluş
tarafından yapılır.
2. Geçici olarak ithal edilen
taşıt ve parçalarının yeniden ihraç edilebilmesi için gerekli süre uzatımı
talepleri, ilgili şahsın gümrük makamlarını taşıt ve parçalarının müsaade
edilen süre zarfında mücbir sebeplerle yeniden ihraç edilemediği konusunda ikna
etmesi halinde kabul edilir.
3. Geçici ithal belgelerinin
geçerlilik süreleri, bir yıldan fazla olmamak kaydı ile bir kez uzatılabilir.
Bu süre sonunda yeni bir karne verilmelidir ve bu karne eski karnenin yerine
kullanılmalıdır.
Madde 23
Âkit Taraflardan her biri, geçici
ithalatın şartlarının tatminkar bir şekilde yerine getirilmediği hallerde,
gerekli gördükleri kontrolleri yaparak, kendi ülkelerine geçici olarak ithal
edilen taşıtlar veya parçaları ile ilgili olan ve yetkili kuruluşlarca verilen belgelerin
yenilenmesine yetki verir. Belgelerin yenilenme talepleri, kefil kuruluşlarca
yapılır.
BÖLÜM 7
Geçici İthal Belgelerinin Düzeltilmesi
Madde 24
l. Geçici ithal belgelerinin
kaydının usulüne uygun bir biçimde kapatılmamış olması halinde, ithalatın
yapıldığı ülkenin gümrük makamları (belgelerin geçerlilik süreleri bitmiş olsun
ya da olmasın), bir resmi makamca (konsolosluk, gümrük, emniyet, valilik, adli
memur v.s) verilen ve bu Sözleşmenin 4 nolu Ek'inde yer alan standart forma
uygun olup söz konusu taşıt veya parçalarının kendilerine arz edildiğini ve bu
nedenle ithal edilen ülkenin dışında olduğunu tevsik eder mahiyette bir
belgeyi, taşıt veya parçalarının yeniden ihraç edildiğini teyid eden bir delil
olarak kabul eder. Sözkonusu gümrük makamları, taşıtın veya parçalarının ithal
edildiği ülkenin dışında olduğunu doğrulayan başka her türlü belgeyi de delil
olarak kabul edebilir. Gümrükten geçiş karneleri dışında kalan ve geçerlilik
süresi bitmemiş geçici ithal belgeleri, yukarıda belirtilen kanıt belgeleri ile
aynı zamanda ibraz edilir. Gümrük makamları karnelerde, taşıt ve parçalarının
yeniden ihraç delili olarak, müteakiben ziyaret edilen ülkelerin gümrük
makamlarının tatbik ettiği vizeleri kabul eder.
2. Yeniden ihraç edilmiş olan
taşıtlar ve parçaları ile ilgili usulüne uygun bir şekilde kapatılmamış geçici
ithal belgelerinin tahrip olmaları, kaybolmaları veya çalınmaları halinde
ithalatın yapıldığı ülkenin gümrük makamları, bu Sözleşmenin 4 sayılı Eki'nde
yer alan standart forma uygun, bir resmi makamca (konsolosluk, gümrük, emniyet,
valilik, adli memur v.s) verilen ve belgelerin geçerlilik süresinin bitiminden
sonra sözkonusu taşıtın veya parçalarının kendilerine arz edildiğini ve ithal edildiği ülkenin dışında
olduğunu tevsik eden bir belgeyi yeniden ihraç delili olarak kabul eder.
Sözkonusu gümrük makamları, taşıtın veya parçalarının ithal edildiği ülke
dışında olduğunu tevsik eder mahiyette başka her türlü belgeyi de delil olarak
kabul edebilir.
3. Yeniden ihraç edilmiş olan
taşıtlar ve parçaları Âkit Taraflardan herhangi birinin topraklarında iken
gümrükten geçiş karnesinin tahrip olması, kaybolması veya çalınması halinde, o
ülkenin gümrük makamları ilgili kuruluşun talebi üzerine, yerini alacağı
karnelerin geçerlilik süresi kadar geçerli olmak kaydı ile yeni ikame belgeleri
kabul eder. Bu kabul, tahrip olan, kaybolan ya da çalınan karnelerin önceki
kabulünü geçersiz kılacaktır. Gümrük makamları ve belgeyi veren kuruluş
tarafından gerçekleştirilecek iptal işleminden sonra bir karnenin usulüne uygun
olmayan bir şekilde kullanımı halinde, belgeyi veren kuruluş ithal vergi ve
resimlerinden sorumlu tutulamaz. Taşıt ve parçalarının yeniden ihracı için yeni
ikame belgeler yerine ihracat izin belgesi ya da benzer belge verilmesi
halinde, bu izin belgesi veya belge üzerindeki çıkış vizeleri, yeniden ihracın
yeterli delili olarak kabul edilir.
4. Eğer taşıtlar, çıkış işlemi
geçici ithal belgelerine işlenmeden ve müteakiben ziyaret edilen ülkelerde
giriş vizesi o ülkelerin gümrük makamlarınca işlenmeden, geçici olarak ithal
edildikleri ülkeden yeniden ihraç edildikten sonra çalınmış iseler, bu
belgelerin kayıtları kefil kuruluşun temin edeceği bir çalınma kanıtını
belgelerle birlikte sunması ve bunun yeterli bulunması halinde kapatılabilir.
Eğer, geçici ithal belgelerinin geçerlilik süreleri bitmemiş ise, gümrük
makamları bunların kendilerine teslimini talep edebilir.
Madde 25
24. Maddede belirtilen hallerde,
gümrük makamları düzeltme işlemi için bir ücret talep etme hakkını haizdir.
Madde 25 Mükerrer
İlgili gümrük idareleri, geçici
ithal belgeleri himayesindeki bir taşıtın başta savaş, iç karışıklık ya da
doğal afetler olmak üzere, mücbir sebeplerle tamir edilemez şekilde tahrip
olması ya da yok olması" nedeniyle yeniden ihraç edilememesinin kendilerini
tatmin edici bir şekilde ispatlanması halinde, ithal vergi ve resimlerinin
ödenmesini talep etmez.
Madde 26
Geçici ithal belgelerinin
geçerlilik süresinin bitiminden sonra, bir yıl içinde kefil kuruluşa; kaydın
açık kaldığını bildirmemeleri halinde, gümrük makamları kefil kuruluştan
taşıtların veya parçalarının ithal vergi ve resimlerini talep edemez. Gümrük
makamları, kaydın açık kaldığının bildirilmesinden sonra bir yıl içinde, kefil
kuruluşa ithal vergi ve resimlerinin miktarına ilişkin ayrıntılı bilgi verir.
Bu bir yıllık süre zarfında ayrıntılı bilgi verilmez ise, kefil kuruluşun bu
miktara ilişkin sorumluluğu sona erer.
Madde 27
1. Kefil kuruluşların, geçici
ithal belgelerinin kaydının açık kaldığının bildirilmesinden sonra, bu
Sözleşmede belirtilen kurallar çerçevesinde taşıtların veya parçalarının
yeniden ihraç edildiklerini tevsik edecek kanıtı sunmak için bir yıllık
süreleri vardır. Bununla birlikte, bu süre ancak geçici ithal belgelerinin
geçerlilik sürelerinin tamamlanmasından sonra yürürlüğe girebilir. Gümrük
makamları kanıtın geçerliliğine itirazda bulunursa, bu durumu bir yıl içinde
kefile bildirmek zorundadır.
2. Eğer müsaade edilen süre
içinde kanıt temin edilmez ise, en fazla üç aylık bir süre zarfında, kefil
kuruluş ithal vergi ve resimlerini teminata bağlar veya geçici olarak öder. Bu
teminat ya da geçici ödeme, teminat olarak verildiği veya ödendiği tarihten bir
yıl sonra kesinleşir. Bu son süre içinde, kefil kuruluş önceki fıkrada yer alan
kolaylıklarla, teminat olarak verilen veya ödenen meblağın tarafına iadesi için
çaba gösterebilir.
3. Kanunları gereği, ithal vergi
ve resimlerinin teminat olarak alınmasına ya da geçici olarak ödenmesine imkan
olmayan ülkelerde, önceki fıkraya uygun olarak yapılan ödemeler nihai ödeme
sayılır. Bu ödeme, bu maddede öngörülen şartlar yerine getirildiği zaman iade
edilir.
4. Geçici ithal belgelerinin ibra
edilmediği hallerde kefil kuruluştan talep edilecek ödeme miktarı, taşıtların
veya parçalarının yeniden ihraç edilmemesi durumunda tahakkuk ettirilecek ithal
vergi ve resimlerinin -eğer varsa faizi ile birlikte- toplamından daha yüksek
olamaz.
Madde 28
Bu Sözleşmenin hükümleri, Âkit
Tarafların, sahtekarlık, kaçakçılık veya suistimal hallerinde, geçici ithal
belgesi verilen veya karneyi kullanan kişiye karşı ithal vergi ve resimlerinin
ve de bu kişilerin taahhüt altına girmiş oldukları durumdan doğan cezaların
tazmini için dava açma haklarını etkilemez. Bu gibi hallerde kefil kuruluşlar
gümrük makamlarına yardım eder.
BÖLÜM 8
Çeşitli Hükümler
Madde 29
Âkit Taraflar, uluslararası
ticari karayolu trafiğinin gelişmesini engelleyici gümrük işlemleri uygulamamak
için çaba sarfeder.
Madde 30
Âkit Taraflardan sınır komşusu
olanlar gümrük işlemlerini hızlandırmak amacıyla gümrük nokta ve idarelerini
mümkün olduğu ölçüde birbirlerine yakın yerlere kurmaya ve aynı saatler içinde
açık tutmaya gayret gösterir.
Madde 31
Bu Sözleşmenin hükümlerine karşı
herhangi bir ihlal, belirtilenden başka bir şekilde kullanım, sahte beyan yolu
ile bir şahıs veya malın bu Sözleşmede belirtilen ithalat rejiminden usulsüz
biçimde yararlandırılmasını sağlamak, suçluyu suçun işlendiği ülke kanunlarının
öngördüğü cezalara tabi kılar.
Madde 32
Bu Sözleşmedeki hiçbir hüküm, bir
gümrük veya ekonomik birlik kuran Âkit Tarafların, bu birliği oluşturan ülkelerde
faaliyette bulunan müteşebbislere özel kurallar uygulamasına engel değildir.
Madde 32 Mükerrer
Bu Sözleşme, sağlanan
kolaylıkların bu Sözleşmenin hükümlerinin uygulanmasına engel olmaması kaydı
ile, Âkit Tarafların birbirlerine tek taraflı olarak veya ikili ya da çok
taraflı anlaşmalar yolu ile daha fazla kolaylık sağlamasına veya sağlama
arzularına engel teşkil etmez. Âkit Taraflara, geçici ithal belgeleri ve
teminatlara yönelik taleplerinden vazgeçmeleri tavsiye edilir.
BÖLÜM 9
Nihai Hükümler
Madde 33
1. Avrupa Ekonomik Komisyonu
üyesi ülkeler ve sözkonusu Komisyon Tüzüğü'nün 8. Fıkrasına istinaden Komisyona
istişari amaçla kabul edilmiş olan ülkeler, bu Sözleşmeye;
a. imzalayarak,
b. onay kaydıyla imzaladıktan
sonra onaylayarak,
c. katılarak,
taraf olabilirler.
2. Komisyon Tüzüğü'nün 11.
Fıkrası çerçevesinde Avrupa Ekonomik Komisyonunun belirli faaliyetlerine
katılabilen ülkeler bu Sözleşmeye, yürürlüğe girmesinden sonra, katılarak Âkit
Taraf olabilirler.
2 (mükerrer). Herhangi bir
bölgesel ekonomik entegrasyon örgütü, bu maddenin 1. Fıkrası uyarınca
Sözleşmeye taraf olabilir. Sözleşmeye taraf olan örgüt, Birleşmiş Milletler
Genel Sekreteri'ni, Sözleşme kapsamındaki hususlara ilişkin yetkilerinden ve
eğer varsa yapmayı tasarladığı değişikliklerden haberdar eder. Örgüt ve üye
ülkeleri bu Sözleşmede yer alan yükümlülüklerden herhangi bir sapma olmaksızın,
bu Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde, karşılıklı
sorumluluklarının ne olacağı hususunda karar verebilirler.
3. Bu Sözleşme 31 Ağustos 1956
tarihine kadar imzaya, bu tarihten sonra ise katılıma açık olacaktır.
4. Onaylama veya katılım,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne tevdi edilecek bir belge ile tamamlanır.
Madde 34
1. Bu Sözleşme, 33. Maddenin 1.
Fıkrasında belirtilen ülkelerden beşi tarafından onay kaydı olmaksızın
imzalandıktan veya onay ya da katılım belgeleri ibraz edildikten doksan gün
sonra yürürlüğe girer.
2. Beş ülke onay kaydı olmaksızın
imzaladıktan veya onay ya da katılım belgelerini ibraz ettikten sonra Sözleşmeyi
onaylayan ya da katılan herhangi bir ülke ya da ekonomik entegrasyon örgütünde,
bu Sözleşme, katılım veya onay belgesinin ibraz edildiği tarihten doksan gün
sonra yürürlüğe girer.
Madde 35
1. Âkit Taraflardan herhangi
biri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne bildirimde bulunarak bu
Sözleşmeden çekilebilir.
2. Çekilme, Birleşmiş Milletler
Genel Sekreterinin çekilme bildirimini aldığı tarihten onbeş ay sonra yürürlüğe
girer.
3. Çekilmenin yürürlüğe girme
tarihinden önce verilmiş olan geçici ithal belgeleri geçerlidir ve bu belgeler
kefil kuruluşun kefaleti altında kalır. Bu Sözleşmenin 21. Maddesinde
belirtilen şartlara uygun olarak uzatılan süreler için de belgeler
geçerliliğini sürdürür.
Madde 36
Bu Sözleşme yürürlüğe girdikten
sonra herhangi bir zamanda, aralıksız oniki aylık bir süre boyunca Âkit
Tarafların sayısı beşin altına düşer ise Sözleşme yürürlükten kalkar.
Madde 37
1. Onay kaydı olmaksızın
Sözleşmeyi imzalayan veya onay ya da katılım belgelerini ibraz eden herhangi
bir ülke, herhangi bir zamanda Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne bu
Sözleşmenin ülkesinin uluslararası ilişkilerde sorumlu olduğu bölgelerin
tamamını ya da bir kısmını kapsadığına ilişkin yazılı bir bildirimde
bulunabilir. Bu bildirimde yer alan bölge ya da bölgeler Genel Sekreterin bu
bildirimi almasından doksan gün sonra veya Genel Sekreterin bu başvuruyu aldığı
tarihte henüz Sözleşme yürürlüğe girmemiş ise yürürlüğe giriş tarihinde
Sözleşmeye dahil edilir.
2. Bir önceki fıkrada atıfta
bulunulan, uluslararası ilişkilerde sorumlu olduğu herhangi bir bölgenin de bu
Sözleşmeye dahil olduğu bildiriminde bulunan bir ülke, 35. Maddede yer alan
hükümler çerçevesinde, sadece bu bölge için de Sözleşmeden çekilebilir.
Madde 38
1. Âkit Taraflardan iki ya da
daha fazlası arasındaki bu Sözleşmenin yorum ve uygulanmasına ilişkin herhangi
bir sorun, mümkün olduğu ölçüde kendi aralarında müzakerelerle çözümlenir.
2. Eğer Âkit Taraflardan herhangi
biri talepte bulunursa, müzakerelerle çözüme ulaştırılamayan herhangi bir
sorun, soruna taraf olan Âkit Tarafların kendi aralarında mutabakatla
seçtikleri bir veya daha fazla hakeme havale edilir. Sorunun taraflarının,
hakem talep edilen tarihten itibaren üç ay içinde hakem ya da hakemlerin
seçiminde mutabakata varamamaları halinde, taraflardan herhangi biri, Birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri'nden anlaşmazlığı karara bağlayacak tek bir hakem
atamasını talep edebilir.
3. Önceki fıkra uyarınca atanan
hakem veya hakemlerin kararları, sorunun tarafları açısından bağlayıcıdır.
Madde 39
1. Âkit Taraflardan her biri, bu
Sözleşmeyi imzaladığı, onayladığı veya katıldığı sırada, kendisini bu
Sözleşmenin 38. Maddesine bağımlı addetmediğini beyan edebilir. Bu rezervi
koyan herhangi bir Âkit Taraf karşısında, diğer Âkit Taraflar da 38. Maddeye
bağımlı sayılamaz.
2. 1. Fıkrada belirtilen beyanda
bulunan herhangi bir Âkit Taraf, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne
bildirimde bulunarak, herhangi bir zamanda bu rezervini kaldırabilir.
3. Sözleşmeye başka hiçbir rezerv
konulamaz.
Madde 40
1. Bu Sözleşme yürürlüğe
girdikten üç yıl sonra, Âkit Taraflardan herhangi biri Birleşmiş Milletler
Genel Sekreteri'ne başvurarak Sözleşmenin yeniden gözden geçirilmesi amacı ile
bir konferans toplanması talebinde bulunabilir. Genel Sekreter, tüm Âkit
Taraflara bu talebi bildirir ve eğer Genel Sekreterin bildiriminden sonraki
dört ay içinde Âkit Tarafların üçte birinden fazlası bu talep için mutabakat
bildirirse, Genel Sekreter tarafından yeniden gözden geçirme konferansı
düzenlenir.
2. Eğer önceki fıkrada
belirtildiği şekilde bir konferans toplanacaksa, Genel Sekreter tüm Âkit
Tarafları haberdar eder ve kendilerini konferansın ele almasını diledikleri
hususları üç ay içinde bildirmeye davet eder. Genel Sekreter, konferansın
geçici gündemini ve önerileri konferansın toplanmasından en az üç ay önce tüm
Âkit Taraflara gönderir.
3. Genel Sekreter bu madde
uyarınca toplanacak tüm konferanslara, 33. Maddenin 1. Fıkrasında belirtilen
tüm ülkeleri ve 33. Maddenin 2. ile 2 mükerrer Fıkralarında belirtilen Âkit
Tarafları davet eder.
Madde 41
1. Âkit Taraflardan herhangi
biri, bu Sözleşme için bir veya daha fazla değişiklik önerisinde bulunabilir.
Değişiklik önerisi metni Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne gönderilir.
Genel Sekreter bu metni tüm Âkit Taraflara iletir ve 33. Maddenin 1. Fıkrasında
belirtilen ülkelere de bilgi verir.
2. Bir önceki fıkra çerçevesinde
dağıtımı yapılan herhangi bir değişiklik önerisi, Genel Sekreterce değişiklik
önerisinin dağıtımının yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde Âkit
Tarafların hiçbirinden itiraz gelmez ise, kabul edilmiş sayılır. Bu Sözleşmeye
taraf olan bölgesel ekonomik entegrasyon örgütleri, kendi yetki alanlarında
bulunan hususlarda itiraz haklarını kullanır. Bu gibi hallerde, Sözleşmeye
taraf olan söz konusu örgütlerin üye ülkeleri, bu haklarını tek başlarına
kullanamazlar.
3. Genel Sekreter, önerilen
değişiklik için bir itiraz olup olmadığını mümkün olan en kısa sürede Âkit
Taraflara bildirir. Eğer önerilen değişiklik için bir itiraz varsa değişiklik
kabul edilmemiş sayılır ve hiçbir sonuç doğurmaz. Eğer hiçbir itiraz yok ise
değişiklik bir önceki fıkrada belirtilen altı aylık sürenin sona ermesinden üç
ay sonra tüm Âkit Taraflar nezdinde yürürlüğe girer.
4. Bu Sözleşmenin Ekleri, bu
maddenin l, 2 ve 3. Fıkralarında belirtilen değişiklik işlemlerinden bağımsız
olarak, tüm Âkit Tarafların yetkili idarelerinin mutabakatı ile
değiştirilebilir. Genel Sekreter, değişiklik sonucu ortaya çıkan yeni
metinlerin yürürlüğe girme tarihini tespit eder.
Madde 42
40 ve 41. Maddelerde yer alan
bildirimlere ilaveten, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri 33. Maddenin 1.
Fıkrasında belirtilen ülkelere ve 33. Maddenin 2. ile 2 mükerrer Fıkralarında
belirtilen Âkit Taraflara aşağıdaki hususlara ilişkin bildirimde bulunur;
a. 33. Madde uyarınca imza, onay
ve katılımlar,
a (mükerrer). 33. Madde 2
mükerrer Fıkra uyarınca, bölgesel ekonomik entegrasyon örgütlerinin yetkileri
ve eğer varsa yapmayı tasarladıkları değişiklikler,
b. 34. Madde uyarınca Sözleşmenin
yürürlüğe giriş tarihleri,
c. 35. Madde uyarınca Sözleşmeden
çekilme,
d. 36. Madde uyarınca Sözleşmenin
yürürlükten kalkması,
e. 37. Madde uyarınca alınan
bildirimler,
f. 39. Maddenin 1. ve 2.
Fıkraları uyarınca alınan beyan ve bildirimler,
g. 41. Madde uyarınca herhangi
bir değişikliğin yürürlüğe girmesi.
Madde 43
Cenevre'de 16 Haziran 1949
tarihinde yapılan Turing, Ticari Taşıtlar ve Karayolu ile Uluslararası Eşya
Taşımacılığına Yönelik Taslak Uluslararası Gümrük Sözleşmeleri'nin Geçici
Olarak Uygulanmasına ilişkin Anlaşma'ya üye bir ülke, bu Sözleşmeye üye olduğu
anda, Ticari Taşıtlara ilişkin Taslak Uluslararası Gümrük Sözleşmesi'nden
çekilmek amacıyla Anlaşmanın 4. Maddesinde öngörülen şartları yerine getirir.
Madde 44
Bu Sözleşmenin imza protokolü,
Sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilir ve Sözleşme ile aynı
kuvvet, sonuç ve sürekliliğe sahiptir.
Madde 45
31 Ağustos 1956 tarihinden sonra,
bu Sözleşmenin aslı Birleşmiş Milletler Genel Sekreterince muhafaza edilir ve
33. Maddenin 1. Fıkrasından 2 mükerrer Fıkrasına kadar olan hükümlerde
belirtilen ülkelerin ve Âkit Tarafların her birine tasdikli nüshaları iletilir.
Yukarıdaki hususları kabul
zımnında, aşağıda imzaları bulunan tam yetkili şahıslar, bu Sözleşmeyi
imzalamışlardır.
Her iki metin de aynı ölçüde
geçerli olmak üzere, Cenevre'de bin dokuzyüz ellialtı yılının Mayıs ayının
onsekizinci gününde, İngilizce ve Fransızca birer nüsha olarak düzenlenmiştir.