KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNU, SOSYAL SİGORTALAR
KANUNU VE SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNUNDA
|
Kanun No. 5198 |
|
Kabul Tarihi : 24.6.2004 |
MADDE 1. - 25.6.2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu
Görevlileri Sendikaları Kanununun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
Madde 14. - Sendikalara üye
olmak serbesttir.
Kamu görevlileri çalıştıkları
işyerinin girdiği hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.
Sendikaya üyelik, kamu
görevlisinin üç nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya
başvurması ve başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır.
Üyelik başvurusu, sendika
tarafından en çok otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik istemi kabul
edilmiş sayılır. Haklı bir sebep gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyen kamu
görevlisinin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş
davalarına bakmakla görevli mahallî mahkemede dava açma hakkı vardır.
Sendika, üyeliği kesinleşen kamu
görevlisinin başvuru belgesinin bir örneğini üyenin kendisine verir, bir örneği
sendikada kalır, bir örneğini üyelik ödentisine esas olmak ve dosyasında
saklanmak üzere onbeş gün içinde işverene gönderir.
Birden çok sendikaya üye
olunamaz. Birden çok sendikaya üyelik halinde sonraki üyelikler geçersizdir.
Aynı tarihli birden fazla
üyeliğe ilişkin bildirimler dikkate alınmaz ve bu husus kamu işvereni
tarafından ilgiliye ve sendikalara yazılı olarak bildirilir.
MADDE 2. - 4688 sayılı Kanunun 16 ncı
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 16. - Her üye üyelikten
serbestçe çekilebilir.
Üyelikten çekilme, çekilmek
isteyen kamu görevlisi tarafından, üç nüsha olarak doldurulup imzalanan
üyelikten çekilme bildiriminin kurumuna verilmesi ile gerçekleşir. Kurum
görevlisi, kayıt numarası ile tarih verilen çekilme bildiriminin bir suretini
derhal üyeye vermek zorundadır. Kamu işvereni, bildirimin bir örneğini onbeş gün içinde sendikaya gönderir.
Çekilme, kamu işverenine
başvurma tarihinden başlayarak otuz gün sonra geçerli olur. Çekilenin bu süre
içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu
sürenin bitim tarihinde kazanılır.
Üyenin, sendikadan çıkarılma
kararı sendika merkez genel kurulunca alınır. Çıkarma kararı, çıkarılana ve
işverene yazı ile bildirilir. Çıkarma kararına karşı üye, bildirim tarihinden
itibaren onbeş gün içinde görevli iş mahkemesine
itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin karar verir. Üyelik, çıkarılma
kararı kesinleşinceye kadar sürer.
Çekilme, göreve son verilmesi
veya sair nedenlerle kamu görevinden ayrılanlar ile farklı bir hizmet koluna
giren kuruma atananlardan sendika üyesi olanların üyelikleri, varsa sendika
şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki görevleri sona erer. Emekliye
ayrılanların sendika şubesi, sendika veya konfederasyon organlarındaki
görevleri seçildikleri dönemin sonuna kadar devam eder.
Üyeliğin devamı ve askıya
alınması hallerinde 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 24 üncü maddesinde yer
alan hükümler uygulanır.
MADDE 3. - 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 18. - Kamu görevlileri, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde sendika veya konfederasyonların bu Kanunda belirtilen faaliyetlerine katılmalarından dolayı farklı bir işleme tâbi tutulamaz ve görevlerine son verilemez.
Kamu işvereni, işyeri sendika
temsilcisi ile sendika ve sendika şube yöneticilerinin işyerini haklı bir sebep
olmadıkça ve sebebini açık ve kesin şekilde belirtmedikçe değiştiremez.
Kamu işvereni kamu görevlileri
arasında sendika üyesi olmaları veya olmamaları nedeniyle bir ayırım yapamaz.
Sendika veya konfederasyonu ilk
genel kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri, genel kurulda
yönetim kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim kurulu üyeleri seçildikleri
tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak
bildirirler. Söz konusu yöneticiler seçildikleri tarihten itibaren otuz gün
içerisinde sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre, ayrıca yazılı talepte
bulunmaları halinde bu görevleri süresince aylıksız izine ayrılırlar. Talepte
bulunmayanlar ise kurumlarındaki görevlerine devam ederler. İzine ayrılmayan
yönetim kurulu üyeleri haftada bir gün kurumlarından izinli sayılırlar.
Sendika şubeleri en az 400 üye
ile kurulur.
Mahallî ve genel seçimlerde aday
olanların, sendika ve konfederasyonun organlarındaki görevleri adaylık
süresince askıda kalır. Seçilmeleri halinde görevleri son bulur.
Aylıksız izine ayrılan
yöneticilerin bu süreleri, emekli
kesenekleri ve karşılıklarının yöneticisi oldukları sendikaları tarafından her ay Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığına ödenmesini kabul etmeleri koşuluyla kazanılmış hak aylığı ile emeklilik hizmetine sayılır.
Kurumlarından aylıksız izinli
sayılan sendika, konfederasyon ve şube yönetim kurulu üyeleri ile bunların
bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin sağlık giderlerinin kurumlarınca
karşılanmasına devam olunur.
Aylıksız izinli sayılanlardan
herhangi bir nedenle sendika veya konfederasyon organlarındaki görevlerinden
ayrılanlar, görevlerinin son bulması tarihinden itibaren otuz gün içinde
ayrıldıkları kurum ve kuruluşa yazılı müracaat etmeleri durumunda, kamu
işvereni bu kimseleri otuz gün içinde eski görevlerine ya da uygun diğer bir
göreve atamak zorundadır. Otuz gün
içinde görevlerine başlamak için başvurmayanlar görevlerinden çekilmiş
sayılırlar.
Görevden uzaklaştırma, re’sen emeklilik, göreve son verilmesi, tayin veya sair
hallerde görevlinin mahkemeye başvurması halinde, mahkeme kararı kesinleşinceye
kadar sendikadaki görevi devam eder.
MADDE 4. - 4688 sayılı Kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 25. - Kamu görevlileri sendikasına, kamu görevlisinin ödeyeceği üyelik ödentileri, 14 üncü madde çerçevesinde doldurulan üyelik başvuru formuna ve sendika tüzüğünde belirtilen aylık ödenti tutarına göre kamu işverenince aylığından kesilerek beş gün içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılır ve ödenti listesinin bir örneği ilgili sendikaya gönderilir. Kamu işvereni, sendikaya üye olan ve üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerinin listesini her ayın son haftasında, işyerinde herkesin görebileceği yerde ilan eder.
Aylık üyelik ödenti tutarı; 15
inci derecenin birinci kademesinden aylık alan Devlet memurunun aylık, taban
aylığı, her türlü zam ve tazminatlar ile ödenekler toplamının net tutarının
binde beşinden az, otuzda birinden fazla olmamak üzere sendika tüzüğünde
belirtilir.
Sendika tüzüğüne, üyelik
ödentisi dışında her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti
yapılmasını öngören hükümler konulamaz.
Sendika merkez genel kurul
kararıyla üyelikten çıkarılan üyelerin isimlerinin sendikaca onbeş gün içinde işverene bildirilmesi zorunludur.
Konfederasyonlara üyelerince
ödenecek ödenti miktarı, sendikaların ödenti tutarlarının yüzde beşinden aşağı
olmamak üzere konfederasyonların genel kurullarınca belirlenir.
MADDE 5. - 4688 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 30. - Her hizmet kolunda en çok üyeye sahip sendika ile bunların bağlı oldukları konfederasyonlar toplu görüşme yapmaya yetkilidir. En çok üyeye sahip konfederasyon temsilcisi toplu görüşme heyetinin başkanıdır.
Yetkili sendika ve
konfederasyonların belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya
kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi
yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda
faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15
mayıs tarihinden sonra beş iş günü
içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde
yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda
çalışan kamu görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden
aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya
katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi
sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını
belirten tutanak toplantıya katılan
taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca mayıs
ayının son iş gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları,
yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde
düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek
üzere 15 mayıs tarihini takip eden iki iş günü içerisinde kurum merkezine
gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile tek tutanak
haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler
üzerinden yapılacak tespit;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar
itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15
mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile
hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre her hizmet
kolundaki yetkili kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam
üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl
temmuz ayının ilk haftasında
Resmî Gazetede yayımlar.
MADDE 6. - 4688
sayılı Kanunun 35 inci maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Toplu görüşme çalışmaları ile Uzlaştırma Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama, yolluk ve gündelikleri ile toplantı ücretleri Devlet Personel Başkanlığı bütçesine konacak ödenekten karşılanır.
MADDE 7. - 4688
sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 9. - 2004 yılı için;
a) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tespit,
15 Temmuz 2004 tarihi itibarıyla
gerçekleştirilerek 20 Temmuz 2004 tarihine kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına gönderilir.
b) 30 uncu maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca
yapılacak tespit ise 30 Ağustos 2004 tarihine kadar Resmî Gazetede yayımlanır.
c) 32 nci
maddenin birinci fıkrasındaki "Ağustos ayının onbeşinci
günü", "Eylül ayının onbeşinci günü"
olarak uygulanır.
MADDE 8. - 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanununun 8 inci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Valilikler, belediyeler ve
ruhsat vermeye yetkili diğer merciler, yapı ruhsatı verdikleri inşaatları
ruhsat tarihinden itibaren bir ay içinde
Kuruma bildirmekle
yükümlüdürler.
MADDE 9. - 506 sayılı Kanunun değişik 78 inci maddesinin
değişik birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Bu Kanun gereğince alınacak prim
ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, 4857
sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre 16 yaşından büyükler için belirlenen
günlük asgarî ücrettir; üst sınırı ise günlük asgarî ücretin 6,5 katıdır.
MADDE 10. - 506 sayılı Kanunun değişik 79 uncu maddesinin
ondördüncü fıkrasında yer alan "140 ıncı maddesine" ibaresi “140 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentlerinin son fıkralarına” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 11. - 506 sayılı Kanunun değişik 80 inci maddesinin
değişik beşinci fıkrasında yer alan "51 inci maddesi" ibaresi
"51 ve 102 nci maddeleri" olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 12. - 506 sayılı Kanunun değişik 83 üncü maddesinin
başlığı "Teminatın ve hakedişlerin prim borcuna
karşılık tutulması ile yapı kullanma izin belgesinin verilmesinde borcu yoktur
belgesinin aranması:" şeklinde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
Valilikler, belediyeler ve
ruhsat vermeye yetkili diğer merciler
tarafından, yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce ilgililerden bu bina
inşaatı işyerlerinden dolayı Kuruma borçlarının bulunmadığına dair Kurumca
düzenlenmiş bir belgenin istenmesi zorunludur.
MADDE 13. - 506 sayılı Kanunun değişik 85 inci
maddesinin (C) bendinin (a) alt bendi
ile 86 ncı
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "%30" ibaresi "% 25" olarak değiştirilmiştir.
MADDE 14. - 506 sayılı Kanunun 117 nci
maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 15. - 506 sayılı Kanunun değişik 118 inci maddesi
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Tedavinin nasıl yapılacağı:
Madde 118. - Hastalık ve analık
yardımlarından yararlanacak olanlar Kurumca tespit edilecek belgelerle Kurumca
bildirilen sağlık müesseselerine veya hekimlere başvurarak muayene ve tedavi
olurlar.
MADDE 16. - 506 sayılı Kanunun 120 nci
maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
İş kazalarıyla meslek hastalıkları, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından gelir ve aylık tahsisleri ile sermaye değerinin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim raporuyla ilk defa tespit edildiği veya sigortalıların yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya 506 sayılı Kanun ile diğer sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonraki yaş tashihleri dikkate alınmaz.
MADDE 17. - 506 sayılı Kanunun 121 inci maddesinin
birinci fıkrasına "nafaka borçları" ibaresinden sonra gelmek üzere
"ve bu Kanunun 80 inci maddesine göre takip ve tahsili gereken
alacaklar" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 18. - 506 sayılı Kanunun değişik 140 ıncı
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
c) Bu Kanunun 79 uncu maddesinin
birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri anılan fıkrada belirtilen
süre içinde Kuruma vermeyenlere her bir fiil için belgenin;
1- Asıl nitelikli olması halinde
aylık asgarî ücretin üç katını geçmemek kaydıyla
Kuruma verilmiş olan belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgarî
ücretin 1/5'i tutarında,
2- Ek nitelikte olması halinde
Kuruma verilmiş olan her bir ek belge için aylık asgarî ücretin 1/8'i
tutarında,
Şu kadar ki, ek belgenin 79 uncu
maddenin üçüncü fıkrasına istinaden Kurumca re'sen
düzenlenmesi durumunda aylık asgarî ücretin üç katı tutarında,
3- Mahkeme kararı ile veya
denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda ya da kamu kurum ve
kuruluşları tarafından düzenlenen belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma
bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalılarla ilgili olması
halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip
düzenlenmediği üzerinde durulmaksızın aylık asgarî ücretin üç katı tutarında,
Bu Kanunun 79 uncu maddesinin onüçüncü fıkrası uyarınca sigorta müfettişi tarafından veya
130 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen serbest muhasebeci mali
müşavir ve yeminli mali müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden Kuruma
bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının maledildiği
aylardan dolayı aylık asgarî ücretin üç katı tutarında,
MADDE 19. - 506 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde ilave edilmiştir.
EK MADDE 48. - Bu Kanunun 36 ncı maddesinin (B) bendi uyarınca ilaç, protez, araç ve gereç bedellerinden alınacak katkı payı ile ek 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca alınacak muayene ücreti, Kurumdan gelir ve aylık almakta olanların gelir ve aylıklarından, gelir ve aylık almakta iken vefat edenlerin hak sahiplerine bağlanacak gelir ve aylıklarından, hak sahiplerinden vefat edenler ile gelir ve aylık hakkını kaybedenlerin ise aynı tahsis dosyasından gelir ve aylık alan diğer hak sahiplerinin gelir ve aylıklarından da kesilebilir. Katkı payı ile muayene ücretinin gelir ve aylıklardan kesilmesine ilişkin usul ve esaslar Kurum Yönetim Kurulunca belirlenir."
MADDE 20. - 29.7.2003 tarihli ve 4958 sayılı Sosyal
Sigortalar Kurumu Kanununun 19 uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendine (9) numaralı alt bendinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki (10) numaralı alt bent eklenmiş ve mevcut (10) numaralı
alt bent (11) olarak teselsül ettirilmiştir.
10) 22.5.2003 tarihli ve 4857
sayılı İş Kanununun 101 inci maddesindeki cezalar hariç olmak üzere, diğer maddelerine göre tahsil edilen idari
para cezaları.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanun
çerçevesinde çıkarılacak yeni yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut
yönetmeliklerin 4688 sayılı Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına
devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 2. - 4688 sayılı
Kanunun 18 inci maddesine göre, konfederasyonların ve sendikaların yönetim
kurulu üyelerinin, bu Kanunun yayımı tarihinden önceki sendikal faaliyetleri ve aylıksız izinleri
ile ilgili olarak idari ve mali takibat yapılamaz, başlatılmış olanlar işlemden
kaldırılır.
GEÇİCİ MADDE 3. - Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, 4688
sayılı Kanunun 31 inci maddesi uyarınca açılmış bulunan davalar işlemden
kaldırılır.
MADDE 21. - Bu Kanunun;
a) 9 uncu maddesi 1.7.2004
tarihinde,
b) 13 üncü maddesi yayımını
takip eden aybaşında,
c) 20 nci
maddesi 1.1.2004 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,
d) Diğer maddeleri yayımı
tarihinde,
Yürürlüğe girer.
MADDE 22. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.