İL ÖZEL İDARESİ KANUNU
|
Kanun No. 5197 |
|
Kabul Tarihi : 24.6.2004 |
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Tanımlar
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun
amacı; il özel idaresinin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev, yetki ve sorumlulukları
ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2.- Bu Kanun il
özel idaresini kapsar.
Tanımlar
MADDE 3.- Bu Kanunun
uygulanmasında;
a)
İl özel idaresi: İlin ve il sınırları içindeki halkın mahallî müşterek
nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler
tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel
kişisini,
b)
İl özel idaresinin organları: İl genel meclisini, il encümenini ve valiyi,
İfade
eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
İl
Özel İdaresinin Kuruluşu ve Sınırları
Kuruluş
MADDE 4.- İl özel
idaresi, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla tüzel
kişiliği sona erer.
İl özel idaresinin görev alanı
MADDE 5.- İl özel
idaresinin görev alanı il sınırlarını kapsar.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
İl
Özel İdaresinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
İl özel idaresinin görev ve
sorumlulukları
MADDE 6.- İl özel
idaresi; kanunlarla başka bir kamu kurum ve kuruluşuna verilmeyen mahallî
müşterek nitelikteki her türlü görev ve hizmeti yapar, gerekli kararları alır,
uygular ve denetler.
İl
özel idaresi bu hizmetlerden;
a)
Eğitim, sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık
ve iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar, yoksullara
mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarına ilişkin
hizmetleri il sınırları içinde,
b)
İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma, kültür,
turizm, gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve
bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları dışında,
Yapmakla
görevli ve yetkilidir.
İl
çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, diğer illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte
yapılır. İl çevre düzeni plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından
onaylanır.
Hizmetlerin
yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu, hizmetin
ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak belirlenir.
İl
özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle
sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna
uygun yöntemler uygulanır.
Hizmetlerin
diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde
yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır.
İl özel idaresinin yetkileri ve
imtiyazları
MADDE 7.- İl özel
idaresinin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:
a)
Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü
faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda
belirtilen izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek.
b)
Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak,
emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek.
c)
Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak,
kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak
tesis etmek.
d)
Borç almak ve bağış kabul etmek.
e)
Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar Türk Lirasına
kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine karar vermek.
f)
Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların tarh,
tahakkuk ve tahsilini yapmak.
g)
Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat
ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek.
İl
özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini
belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir.
İl
özel idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş
sayılır.
İl
özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri, vergi,
resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan
malları haczedilemez.
İl özel idaresine tanınan muafiyetler
MADDE 8.- İl özel
idaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık, gelir
getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları her türlü vergi,
resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır.
İKİNCİ KISIM
İl Özel
İdaresinin Organları
BİRİNCİ
BÖLÜM
İl
Genel Meclisi
İl genel meclisi
MADDE 9.- İl genel
meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas
ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş üyelerden oluşur.
İl genel meclisinin görev ve yetkileri
MADDE 10.- İl genel
meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:
a)
Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi
faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara
bağlamak.
b)
Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler
ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.
c)
İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını
görüşmek ve karara bağlamak.
d)
Borçlanmaya karar vermek.
e)
Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına
veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım
ortaklığı kurulmasına karar vermek.
f)
Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin
değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin;
üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar
üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.
g)
Şartlı bağışları kabul etmek.
h)
Vergi, resim ve harç dışında kalan miktarı beşmilyardan yirmibeşmilyar Türk
Lirasına kadar ihtilaf konusu olan özel idare alacaklarının anlaşma ile
tasfiyesine karar vermek.
i)
İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının
yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait
şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.
j)
Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek.
k)
Halk denetçisini seçmek.
l)
İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek.
m)
Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının
ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek.
n)
Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle
karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek.
o)
Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya
ayrılmaya karar vermek.
p)
İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve
ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini
belirlemek.
Meclis başkanlık divanı
MADDE 11.- İl genel
meclisi, seçim sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır.
Bu toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, bu toplantıda,
üyeleri arasından ve gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci
başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört kâtip üyeyi ilk iki yıl için
görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı,
yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar.
Meclis
başkanlık divanı seçimi üç gün içinde tamamlanır.
Meclis
başkanlığı ve başkanlık divanında boşalma olması durumunda, kalan süreyi
tamamlamak üzere, yenisi seçilir.
İl
genel meclisine meclis başkanı, bulunmaması durumunda meclis birinci başkan
vekili, onun da bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili başkanlık eder.
Meclis
başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür.
İl
genel meclisinin çalışmalarına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığı
tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Meclis toplantısı
MADDE 12.- İl genel
meclisi, il genel meclisince belirlenecek bir aylık tatil hariç her ayın ilk
haftası meclis tarafından önceden belirlenen günde mutat toplantı yerinde
toplanır. Kasım ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır.
Bütçe
görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların
süresi en çok beş gündür.
Mutat
toplantı yeri dışında toplanılmasının zorunlu olduğu durumda üyelere ve valiye
önceden bilgi vermek kaydıyla meclis başkanının belirlediği yerde toplantı
yapılır. Ayrıca, toplantının yeri ve zamanı mutat usullerle halka duyurulur.
İl
genel meclisinin toplantıları açıktır. Meclis başkanı veya üyelerden herhangi
birinin gerekçeli önerisi üzerine, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla
kapalı oturum yapılmasına karar verilebilir. Salt çoğunluk belli bir sayının
yarısından az olmayan çoğunluğu ifade eder.
İl
genel meclisi görüşmeleri görevlilerce tutanağa geçirilir, tutanak başkan ve
kâtip üyeler tarafından imzalanır. Toplantılar, meclisin kararıyla sesli veya
görüntülü cihazlarla da kaydedilebilir.
Özel
idare teşkilatı ve ildeki kamu kurum ve kuruluşlarının birim amirleri
gündemdeki konularla ilgili olarak meclis toplantılarına davet edilebilir
ve bilgi alınabilir.
Gündem
MADDE 13.- Gündem, meclis
başkanı tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden bildirilir.
Valinin önerdiği hususlar gündeme alınır. Gündem, çeşitli yollarla da halka
duyurulur.
İl
genel meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle ilgili konuların gündeme
alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul
edildiği takdirde gündeme alınır.
Toplantı ve karar yeter sayısı
MADDE 14.- İl genel
meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt
çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının dörtte
birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis başkanının
bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamalarda eşitlik çıkması durumunda
oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması durumunda meclis başkanı tarafından
kur'a çekilir.
Meclisin
toplanmasında, üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde, başkan,
gün ve saatini tespit ederek en geç üç gün içinde toplanmak üzere meclisi tatil
eder. Gelecek toplantı, üye tam sayısının dörtte birinden az olmayan üye sayısı
ile yapılır.
Görüşmeler
sırasında başkan veya üyelerden birinin isteği üzerine yapılacak yoklamada
karar yeter sayısının bulunmadığı anlaşılırsa, ikinci fıkradaki hükümler
uygulanır.
Üyeler
oylarını bizzat kullanır. Gizli oy kullanmaya fizikî bakımdan engelli üyeler,
tayin edecekleri kişi eliyle oy kullanabilir.
Oylama;
gizli, işaretle veya ad okunarak yapılır. Oy verme kabul, ret veya çekimser
şeklinde olur.
Kararlar,
meclis başkanı ve kâtip üyeler tarafından imzalanır ve bir sonraki toplantıda
üyelere dağıtılır.
Meclis kararlarının kesinleşmesi
MADDE 15.- İl genel
meclisi tarafından alınan kararların tam metni, en geç beş gün içinde valiye
gönderilir. Vali, hukuka aykırı gördüğü kararları, yedi gün içinde gerekçesini
de belirterek yeniden görüşülmek üzere il genel meclisine iade edebilir. Valiye
gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe giremez.
Yeniden
görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de il genel
meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir.
Vali,
meclisin ısrarı ile kesinleşen kararlar
aleyhine on gün içinde idarî yargıya başvurabilir.
Kesinleşen
il genel meclisi karar özetleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde
çeşitli yollarla halka duyurulur.
İhtisas komisyonları
MADDE 16.- İl genel
meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en az üç, en
çok beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plân ve Bütçe ile İmar
ve Bayındırlık komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir.
İhtisas
komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel
meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle
oluşturulur. Eğitim, kültür ve sosyal hizmetler komisyonu, imar ve bayındırlık
komisyonu, çevre ve sağlık komisyonu ile plân ve bütçe komisyonu kurulması
zorunludur.
İmar
ve bayındırlık komisyonu dışındaki komisyonların çalışma süreleri meclisin
toplantı süresiyle sınırlıdır. Meclis toplantısını müteakip imar ve bayındırlık komisyonu en fazla on iş günü,
diğer komisyonlar ise beş iş günü toplanarak kendisine havale edilen işleri
sonuçlandırır. Rapor bu sürenin sonunda meclise sunulmadığı takdirde, konu meclis
başkanı tarafından doğrudan gündeme alınır.
Kaymakamlar
ve ildeki kamu kuruluşlarının amirleri ve
ildeki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversite ve
sendikalar ile gündemdeki konularla ilgili köy ve mahalle muhtarları ile sivil
toplum örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın kendi görev ve faaliyet
alanlarına giren konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına
katılabilir ve görüş bildirebilir.
İhtisas
komisyonlarının görev alanına giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra
il genel meclisinde karara bağlanır.
Komisyon
çalışmalarında uzman kişilerden yararlanılabilir.
Komisyon
raporları alenîdir, çeşitli yollarla halka duyurulur ve isteyenlere il genel
meclisi tarafından belirlenecek bedel karşılığında verilir.
Denetim komisyonu
MADDE 17.- İl genel
meclisi, her yılın ocak ayında yapılacak toplantısında il özel idaresinin bir
önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin denetimi için kendi
üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az, beşten çok olmamak üzere
bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve
bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına
oranlanması suretiyle oluşur.
Komisyon,
vali tarafından il özel idare binası içinde belirlenen yerde çalışır ve
çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi valinin
onayıyla kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon tarafından
istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur.
Komisyon,
çalışmasını şubat ayı sonuna kadar tamamlar ve buna ilişkin raporunu, izleyen
ayın onbeşine kadar meclis başkanlığına sunar.
Konusu
suç teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili
mercilere suç duyurusunda bulunulur.
Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları
MADDE 18.- İl genel
meclisi soru, genel görüşme ve faaliyet raporunu değerlendirme yollarıyla bilgi
edinme ve denetim yetkisini kullanır.
Meclis
üyeleri, meclis başkanlığına önerge vererek il özel idaresi işleriyle ilgili
konularda sözlü veya yazılı soru sorabilir. Soru, vali veya görevlendireceği
kişi tarafından sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılır.
İl
genel meclisi üyelerinin en az üçte biri, meclis başkanlığına istekte bulunarak
il özel idaresinin işleriyle ilgili bir konuda mecliste genel görüşme
açılmasını isteyebilir. Bu istek, meclis tarafından kabul edildiği takdirde
gündeme alınır.
Vali,
mart ayı toplantısında bir önceki yıla ait faaliyet raporunu meclise sunar.
Faaliyet
raporundaki açıklamalar, meclis üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğuyla
yeterli görülmezse, yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak, meclis
başkanı tarafından gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına gönderilir.
Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere
katılamayacağı durumlar
MADDE 19.- İl genel
meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran kendileriyle veya ikinci derece dahil
kan, kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis
toplantılarına katılamazlar.
Meclis üyelerinin yükümlülükleri
MADDE 20.- İl genel
meclisi üyeleri, görevleri süresince ve görevlerinin sona ermesinden itibaren
iki yıl süreyle il özel idaresi ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya
veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.
Meclis üyeliğinin sona ermesi
MADDE 21.- İl genel
meclisi üyeliği, ölüm ve istifa durumunda kendiliğinden sona erer.
Özürsüz
veya izinsiz olarak arka arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan
toplantıların yarısına katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması
alındıktan sonra üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verilir.
İl
genel meclisi üyeliğine seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin
bildirmesi üzerine Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir.
Meclisin feshi
MADDE 22.- İl genel
meclisi;
a)
Kendisine kanunla verilen görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu
durum il özel idaresine ait işleri aksatırsa,
b)
İl özel idaresine verilen görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar
alırsa,
İçişleri
Bakanlığının bildirisi üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir.
İçişleri
Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde meclisin feshine dair bildiri ile birlikte
karar verilinceye kadar meclis toplantılarının ertelenmesini de ister.
Danıştay, toplantıların ertelenmesi hususunu en geç bir ay içinde karara bağlar.
Bu
şekilde feshedilen meclisin yerine seçilen meclis, kalan süreyi tamamlar.
Boşalan meclisin görevinin yerine
getirilmesi
MADDE 23.- İl genel
meclisinin;
a)
Danıştay tarafından feshi veya meclis toplantılarının ertelenmesi,
b)
Yedek üyelerin getirilmesinden sonra da meclis üye tam sayısının yarısından
aşağı düşmesi,
c)
Geçici olarak görevden uzaklaştırılması,
d)
Meclis üye tamsayısının yarıdan fazlasının tutuklanması,
Durumlarında,
meclis çalışabilir duruma gelinceye veya yeni meclis seçimi yapılıncaya kadar
il genel meclisi görevi, encümenin memur üyeleri tarafından yürütülür.
Meclis üyelerinin huzur hakları ve diğer
sosyal hakları
MADDE 24.- Meclis
toplantılarına katıldıkları her gün için; il genel meclisi başkanına 2600
gösterge, diğer meclis üyelerine 2200 gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile
çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir.
İl
genel meclisi üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri
durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla
istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebilir.
İKİNCİ
BÖLÜM
İl
Encümeni
İl encümeni
MADDE 25.- İl encümeni
valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir
yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak
üzere valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.
Valinin
katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder.
Encümen
toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali
tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir.
Encümenin görev ve yetkileri
MADDE 26.- Encümenin
görev ve yetkileri şunlardır:
a)
Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip
il genel meclisine görüş bildirmek.
b)
Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak
ve uygulamak.
c)
Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek.
d)
Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.
e)
Kanunlarda öngörülen cezaları vermek.
f)
Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar
olan ihtilafların sulhen halline karar vermek.
g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları
uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.
h)
Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini
belirlemek.
i)
Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek.
j)
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Encümen toplantısı
MADDE
27.-
Encümen, haftada en az bir defa olmak üzere önceden belirlenen gün ve saatte
toplanır. Başkan acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir.
Encümen
üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla
karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk
sayılır. Çekimser oy kullanılamaz.
Encümen
gündemi vali tarafından hazırlanır. Encümen üyeleri gündem maddesi teklif
edebilir.
Encümen,
gündemindeki konuları en geç bir hafta içinde görüşüp karara bağlar.
Alınan
kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara
muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklar.
Vali
kanun, tüzük, yönetmelik ve il genel meclisi kararlarına aykırı gördüğü encümen
kararının bir sonraki toplantıda tekrar görüşülmesini isteyebilir. Encümen,
kararında ısrar ederse karar kesinleşir. Bu takdirde, vali, kesinleşen encümen
kararının uygulanmasını durdurur ve
idari yargı mercilerine yürütmeyi durdurma talebi ile birlikte on gün
içinde başvurur. İtiraz Danıştayca en geç altmış gün içinde karara bağlanır.
Encümen
başkan ve üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın
hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına
katılamazlar.
Encümen üyelerine verilecek ödenek
MADDE 28.- Encümen
başkanına 14000, üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için
belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt
ödenek verilir. Encümenin memur üyelerine encümen üyeleri için belirlenen
gösterge rakamının yarısı ödenir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Vali
Vali
MADDE 29.- Vali, il özel
idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir.
Valinin görev ve yetkileri
MADDE 30.- Valinin görev
ve yetkileri şunlardır:
a)
İl özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını
sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak.
b)
İl özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin
kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il
özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini hazırlamak
ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları meclise
sunmak.
c)
İl özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak
da yargı yerlerinde temsil etmek veya
vekil tayin etmek.
d)
İl encümenine başkanlık etmek.
e)
İl özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek.
f)
İl özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek.
g)
Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak.
h)
İl genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak.
i)
Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan
aktarmaları yapmak.
j)
İl özel idaresi personelini atamak.
k)
İl özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek.
l)
Şartsız bağışları kabul etmek.
m)
İl halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak.
n)
Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak.
o)
Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni
kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
Stratejik plân ve performans plânı
MADDE 31.- Vali, mahallî
idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plân ve
programları ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân ve ilgili
olduğu yıl başından önce de yıllık performans plânı hazırlayıp il genel
meclisine sunar.
Stratejik
plân, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum
örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve il genel meclisinde kabul
edildikten sonra yürürlüğe girer.
Stratejik
plân ve performans plânı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve il genel
meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilir.
Yetki devri
MADDE 32.- Vali, görev ve
yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik sıfatı bulunan il
özel idaresi görevlileri ile ilçelerde kaymakamlara devredebilir.
İhtilaf halinde temsil yetkisinin devri
MADDE 33.- Vali ile
birinci ve ikinci derecedeki kan ve kayın hısımlarının il özel idaresi ile
ihtilâflı olduğu durumlarda, dava açılması ve bu davada il özel idaresinin
temsili, meclis başkanı, bulunmadığı takdirde başkan vekili veya bunların
yetkilendireceği kişiler tarafından yerine getirilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Organlara
İlişkin Ortak Hükümler
Görevden uzaklaştırma
MADDE 34.- Görevleriyle
ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan il özel
idaresi organları veya bu organların üyeleri, geçici bir önlem olarak kesin
hükme kadar görevden uzaklaştırılabilir.
Görevden
uzaklaştırma önlemi iki ayda bir gözden geçirilir. Devamında kamu yararı
bakımından yarar görülmeyen görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır.
Soruşturma
veya kovuşturma sebebiyle görevden uzaklaştırılan il özel idaresi organları
veya bu organların üyeleri hakkında; 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna göre soruşturma izni verilmemesi,
takipsizlik, kamu davasının düşmesi veya beraat kararı verilmesi, davanın genel
af ile ortadan kaldırılması veya görevden düşürülmeyi gerektirmeyen bir suçla
mahkûm olunması durumunda görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
İl Özel İdaresi
Teşkilâtı
İl özel idaresi teşkilâtı
MADDE 35.- İl özel
idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar, insan
kaynakları, hukuk işleri birimlerinden
oluşur. İlin nüfusu,
fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel
özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve
ihtiyaca göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya
birleştirilmesi il genel meclisinin kararıyla olur. Bu birimler büyükşehir
belediyesi olan illerde daire başkanlığı ve müdürlük, diğer illerde müdürlük
şeklinde kurulur.
Genel
sekreter, il özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde,
mevzuat hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel
idaresinin amaç ve politikalarına, stratejik plân ve yıllık çalışma programına
göre düzenler ve yürütür. Bu amaçla il özel idaresi kuruluşlarına gereken
emirleri verir ve bunların uygulanmasını gözetir ve sağlar.
Genel
sekreter yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden valiye karşı
sorumludur.
Toplam
nüfusu 3.000.000'a kadar olan illerde, ihtiyaca göre en fazla iki, nüfusu bunun
üzerinde olan illerde en fazla dört genel sekreter yardımcılığı kadrosu ihdas
edilebilir.
İlçelerde,
özel idare işlerini yürütmek amacıyla kaymakama bağlı ilçe özel idare teşkilâtı
oluşturulabilir.
Norm kadro ve personel istihdamı
MADDE 36.- Norm kadro
ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı
tarafından müştereken belirlenir. Bu ilke ve standartlar çerçevesinde norm
kadro çalışmasını il özel idaresi yapar veya yaptırır.
İl
özel idaresi personeli, vali tarafından atanır ve ilk toplantıda il genel meclisinin
bilgisine sunulur.
İl
özel idareleri, norm kadro unvan ve sayıları dahilinde olmak kaydıyla, çevre,
sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, sosyal ve ekonomi, kültür ve sanat,
bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık
alanlarında; tabip, uzman tabip, veteriner, avukat, mühendis, çözümleyici ve
programcı, mimar, ebe, hemşire, teknisyen ve tekniker gibi ihtiyaç duydukları
uzman ve teknik personeli, sözleşme ile çalıştırabilir. Bu şekilde sözleşmeli
olarak çalıştırılacakların, yürütecekleri hizmete ilişkin nitelikleri
taşımaları şarttır. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş
kadrolara ayrıca atama yapılamaz.
Üçüncü
fıkra hükmü uyarınca istihdam
edileceklerin ücret miktarları, yılları Bütçe Kanununda belirlenecek ücret
tavanını aşmamak üzere Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sınırlar
içerisinde il genel meclisi tarafından belirlenir. Bu şekilde
çalıştırılacaklara her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında
herhangi bir ödeme yapılamaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat
temin edilemez. Söz konusu personel hakkında bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda vize hariç 14.7.1965 tarihli ve 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam
edilenler hakkındaki hükümler uygulanır.
Genel
Sekreterlik kadrosuna atananlar, büyükşehir belediyesi bulunan illerde genel
idare hizmetleri sınıfına dahil bakanlık genel müdürü, diğer illerde ise genel
idare hizmetleri sınıfına dahil müstakil daire başkanı için ilgili mevzuatında
öngörülen tüm haklardan aynen yararlanırlar; bunlar valinin teklifi ve İçişleri
Bakanlığının onayı ile atanır.
Kamu
kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmekte olan memurlar, valinin talebi,
kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakatiyle il özel idarelerinin birim
müdürü ve üstü yönetici kadrolarında görevlendirilebilirler. Bu şekilde
görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B)
bendinde öngörülen şartlar dikkate alınır. İl özel idarelerinde bu şekilde
istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları personeli kurumlarından izinli
sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre zarfındaki,
görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları
tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları il
özel idaresi tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve
emekliliklerinde hesaba katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir
işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler,
görevlendirme süresinin sona ermesinden itibaren onbeş gün içerisinde yazılı
olarak eski kurumlarına başvurmaları halinde en geç bir ay içerisinde kadrolarına, kadroları kaldırılmış veya
kadrolarına zorunlu sebeplerle atama yapılmış ise durumlarına uygun bir kadroya
atanırlar.
Genel
sekreter olarak atanan mülki idare amirlerinin bu görevde geçen süreleri meslekî
kıdemlerinde geçmiş sayılır. Bu şekilde atananlar genel sekreterlik görevinin
sona ermesinden itibaren bir ay içerisinde İçişleri Bakanlığı tarafından meslekî
kıdemlerine uygun görevlere atanırlar.
Sözleşmeli
ve işçi statüsünde çalışanlar hariç olmak üzere il özel idaresi memurlarına,
başarı durumlarına göre toplam memur sayısının %10’unu ve Devlet memurlarına
uygulanan aylık katsayısının 20000 gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak
miktarı geçmemek üzere, çalıştıkları sürelerle (hastalık ve yıllık izinleri
dahil) orantılı olarak, encümen kararı ile yılda en fazla iki kez ikramiye
ödenebilir. Büyükşehir belediyelerinin olduğu yerlerde bu rakam 30000 olarak
uygulanır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
İl Özel
İdarelerinin Denetimi
Denetimin amacı
MADDE 37.- İl özel
idarelerinin denetimi; faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine yardımcı
olmak, çalışanların ve il özel idaresi teşkilâtının gelişmesine, yönetim ve
kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma gelmesine rehberlik
etmek amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden belirlenmiş
amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre
tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek; kanıtlara dayalı olarak
değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor hâline getirerek ilgililere
duyurmaktır.
Denetimin kapsamı ve türleri
MADDE 38.- İl özel
idarelerinde iç ve dış denetim yapılır. Denetim, iş ve işlemlerin hukuka uygunluk,
malî ve performans denetimini kapsar.
İç
ve dış denetim 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine
göre yapılır .
Ayrıca,
il özel idaresinin malî işlemler dışında kalan diğer idarî işlemleri, idarenin
bütünlüğüne ve kalkınma plânı ve stratejilerine uygunluğu açısından İçişleri
Bakanlığı, vali veya görevlendireceği elemanlar tarafından da denetlenir.
İl
özel idarelerine bağlı kuruluş ve işletmeleri yukarıdaki esaslara göre
denetlenir.
Denetime
ilişkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır ve meclisin bilgisine sunulur.
Faaliyet raporu
MADDE 39.- Vali, Kamu
Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü fıkrasında
belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans hedeflerine göre yürütülen
faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleşme
durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayan faaliyet raporunu
hazırlar.
Faaliyet
raporu mart ayı toplantısında vali veya genel sekreter tarafından meclise
sunulur. Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da
açıklanır.
Hizmetlerde aksama
MADDE 40.- İl özel
idaresi hizmetlerinin ciddî bir biçimde aksatıldığının ve bu durumun halkın
sağlık, huzur ve esenliğini hayatî derecede olumsuz etkilediğinin ilgili
bakanlığın talebi üzerine yetkili sulh hukuk hâkimi tarafından belirlenmesi
durumunda,
İçişleri
Bakanlığı;
a)
Hizmetlerde meydana gelen aksamanın giderilmesini, hizmetin özelliğine göre
makul bir süre vererek il özel idaresinden ister.
b)
Aksama giderilemezse, söz konusu hizmetin yerine getirilmesini o ilin
valisinden ister. Bu durumda, vali, aksaklığı öncelikle il özel idaresinin
araç, gereç, personel ve diğer kaynaklarıyla giderir. Mümkün olmadığı takdirde
diğer kamu kurum ve kuruluşlarının imkânlarını da kullanabilir. Bu nedenle
ortaya çıkacak maliyet vali tarafından İller Bankasına bildirilir ve İller
Bankasınca o il özel idaresinin müteakip ay genel bütçe vergi gelirleri
tahsilâtı toplamı üzerinden il özel idaresine ayrılan paydan valilik emrine
gönderilir.
Denetimle ilgili diğer hükümler
MADDE 41.- Denetimin
yapılması ve faaliyet raporunun hazırlanması hususunda bu Kanunda hüküm
bulunmayan durumlarda 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile
diğer kanunların ilgili hükümleri uygulanır.
BEŞİNCİ KISIM
Malî Hükümler
ve Cezalar
BİRİNCİ
BÖLÜM
İl
Özel İdaresinin Gelirleri ve Giderleri
İl özel idaresinin gelirleri
MADDE 42.- İl özel
idaresinin gelirleri şunlardır:
a)
Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları.
b)
Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar.
c)
Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler.
d)
Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden
elde edilecek gelirler.
e)
İl genel meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet
karşılığı ücretler.
f)
Faiz ve ceza gelirleri.
g)
Bağışlar.
h)
Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler.
i)
Diğer gelirler.
İl özel idaresinin giderleri
MADDE 43.- İl özel
idaresinin giderleri şunlardır:
a)
İl özel idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı
ve onarımı için yapılan giderler.
b)
İl özel idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş,
ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile
diğer giderler.
c)
Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri.
d)
Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer
gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler.
e)
İl genel meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin
aralarında kurdukları birliklere yapılacak yardımlar.
f)
İl özel idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili
ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri.
g)
Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri.
h)
Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve
yardımlar.
i)
Dava takip ve icra giderleri.
j)
Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri.
k)
Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler.
l)
Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte
yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri.
m)
Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler.
n)
Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması
giderleri.
o)
Doğal afet giderleri.
p)
Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer
giderler.
İKİNCİ
BÖLÜM
İl
Özel İdaresi Bütçesi
İl özel idaresi bütçesi
MADDE 44.- İlin stratejik
plânına uygun olarak hazırlanan bütçe, il özel idaresinin malî yıl ve izleyen
iki yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir, gelirlerin toplanmasına
ve harcamaların yapılmasına izin verir.
Bütçeye
ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir.
Bütçe
yılı Devlet malî yılı ile aynıdır.
Bütçe
dışı harcama yapılamaz.
Vali
ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli,
tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur.
Bütçenin hazırlanması ve kabulü
MADDE 45. - Vali tarafından
hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayı başında il encümenine sunulur. Encümen,
bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci gününden önce il
genel meclisine sunar.
İl
genel meclisi bütçe tasarısını yıl başından önce aynen veya değiştirerek kabul
eder. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak biçimde gider artırıcı ve gelir
azaltıcı değişiklikler yapamaz.
Harcama yetkilisi
MADDE 46. - İl özel
idaresi bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir
harcama biriminin en üst
yöneticisi harcama yetkilisidir. İlçelerde bu yetki kaymakam tarafından
kullanılır.
İlçelere
gönderilecek ödeneklerin, il özel idaresi malî kontrol yetkilisi tarafından
vize edilmesi yeterlidir. Bu ödeneklerin harcanması sırasında ayrıca harcama
öncesi kontrol işlemi yapılmaz.
Kesin hesap
MADDE 47. - Her yıl
bütçesinin kesin hesabı, vali tarafından hesap döneminin bitiminden sonra gelen
mart ayı içinde encümene sunulur. Kesin hesap il genel meclisinin mayıs ayı
toplantısında görüşülerek karara bağlanır.
Kesin
hesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde, bütçeye ilişkin hükümler uygulanır.
Bütçe
MADDE 48. - İl özel
idaresi bütçesi ile muhasebe işlemlerine ilişkin esas ve usuller Maliye
Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
Geçmiş yıl bütçesinin devamı
MADDE 49. - Herhangi bir
nedenle yeni yıl bütçesi kesinleşmemiş ise yeni bütçenin kesinleşmesine kadar
geçen yıl bütçesi uygulanır.
Bütçenin
kabulüne kadar yapılan işlemler yeni yıl bütçesine göre yapılmış sayılır.
Gelecek yıllara yaygın hizmet
yüklenmeleri
MADDE 50. - İl özel
idarelerinde il genel meclisinin, il özel idaresine bağlı kuruluşlarda yetkili
organın kararı ile park, bahçe ve havuz bakımı; araç kiralama, kontrollük,
temizlik ve yemek hizmetleri; araç, bilgisayar, faks, fotokopi ve diğer
teknolojik ürünlerin bakım ve onarım işleri süresi ilk mahallî idareler genel
seçimlerini izleyen üçüncü ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü
şahıslara gördürülebilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Borçlanma
ve İktisadî Girişimler
Borçlanma
MADDE 51. - İl özel
idaresi, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak amacıyla
aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabilir ve tahvil ihraç
edebilir:
a)
Dış borçlanma, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında
Kanun hükümleri çerçevesinde ve sadece
il özel idaresinin yatırım programında yer alan projelerin finansmanı amacıyla
yapılabilir.
b)
İller Bankasından yatırım kredisi ve nakit kredi kullanan il özel idaresi,
ödeme plânını bu bankaya sunmak zorundadır. İller Bankası hazırlanan geri ödeme
plânını yeterli görmediği il özel idaresinin kredi isteklerini reddeder.
c)
Tahvil ihracı, yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için ve
ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılır.
d)
İl özel idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden
fazlasına sahip oldukları şirketlerin faiz dahil iç ve dış borç stok tutarı, en
son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununda
belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir
belediyesi bulunan illerin özel idareleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.
e)
İl özel idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden
fazlasına sahip oldukları şirketlerin, en son kesinleşen bütçe gelirlerinin,
213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan
miktarının yılı içinde toplam %10’unu geçmeyen iç borçlanmayı il genel
meclisinin kararı; %10’u geçen miktarlar için meclis üye tam sayısının salt
çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığının onayı ile yapabilir.
f)
İl özel idarelerinin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren
alt yapı yatırımlarında Devlet Plânlama Teşkilatı Müsteşarlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar
(d) bendindeki miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren
projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü alınır.
Yukarıda
belirtilen usul ve esaslara aykırı olarak borçlanan il özel idaresi sorumluları
hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda Türk Ceza
Kanununun 240 ıncı maddesi hükümleri uygulanır.
İl
özel idaresi, varlık ve yükümlülüklerinin ayrıntılı bir şekilde yer aldığı malî
tablolarını üçer aylık dönemler halinde İçişleri ve Maliye bakanlıkları ile
Devlet Plânlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarına gönderir.
Şirket kurulması
MADDE 52.- İl özel
idaresi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta
belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir.
İşletme tesisi
MADDE 53.- İl özel
idaresi, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığının
izniyle bütçe içi işletme kurarak yapabilir.
Bu
işletmeler il özel idaresinin tâbi olduğu usule göre denetlenir.
Borç ve alacakların takas ve mahsubu
MADDE 54.- 4749 sayılı
Kanun kapsamındaki Hazine alacakları hariç olmak üzere, il özel idaresinin,
genel bütçeli kuruluşlardan, sosyal güvenlik kuruluşlarından, mahalli
idarelerden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olan özel hukuk ve kamu
hukukuna tâbi alacak ve borçları takas ve mahsup edilir. Bu kurum ve
kuruluşların bütçelerine yeterli ve gerekli ödenek konulur.
Bu
madde gereğince takas ve mahsup işlemlerine ilişkin esas ve usuller, İçişleri
Bakanlığının olumlu görüşü alınarak, Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Cezalar
Cezalar
MADDE 55.- İl özel
idaresinin görev ve yetki alanına giren konularda, kanunların verdiği yetkiye
dayanarak il genel meclisi tarafından alınan ve usulüne uygun olarak ilân
edilen kararlara aykırı davrananlara; mevzuatta başka bir ceza öngörülmediği
durumlarda, üçyüzmilyon Türk Lirasına kadar para cezası verilir. Suçun herhangi
bir işyeri adına işlenmesi durumunda para cezası iki kat uygulanır.
Birinci
fıkrada belirtilen suçların yeme, içme, eğlenme, dinlenme, yatma, bakım ve
temizlenme gibi ihtiyaçlarla ilgili ticaret, sanat ve meslekleri yapanlar
tarafından işlenmesi durumunda ayrıca üç günden yedi güne kadar işyerinin
kapatılması cezası verilir.
İl
özel idaresinin görev ve sorumluluk alanlarında bulunan tesislere herhangi bir
zarar verilmesi durumunda, il özel idaresince eski duruma getirilerek yapılan
masraflar %30 fazlasıyla zarar verenden tahsil edilir.
Ceza verme yetkisi
MADDE 56.- 55 inci
maddede öngörülen cezalar il encümeni tarafından verilir. Ancak vali veya
kaymakam, suçun işlendiğini tespit ettirdiğinde yüzmilyon Türk Lirasına kadar
para cezası ve üç güne kadar işyerinin kapatılması cezası verebilir.
Tutanak düzenlenmesi
MADDE 57.- Cezayı
gerektiren işlem ve eylemleri yapanlar
hakkında il özel idaresinin yetkili personeli tarafından tespit tutanağı
düzenlenir. Tutanakta yasağa aykırı olarak yapılan işlem ve eylemin yeri,
zamanı, niteliği ve aykırı olduğu mevzuat hükmü gösterilir. Tutanak, işlem ve
eylemin yapıldığı yerde düzenlenir ve taraflarca imzalanarak bir örneği
ilgiliye, diğer örneği on gün içinde il özel idaresine verilir. İlgilinin
tutanağı imzalamaktan veya almaktan kaçınması hâlinde, durum tutanağa yazılır
ve bu halde tutanak ilgili muhtarlığa verilmek suretiyle kendisine tebliğ
edilmiş sayılır.
Tutanağa itiraz ve karara bağlama
MADDE 58.- Haklarında
tespit tutanağı düzenlenenler tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde il
özel idaresine itiraz edebilir. İtiraz, ilçelerde kaymakamlıklar kanalıyla
yapılabilir. Kaymakamlıklara yapılan itirazlar yedi gün içinde il özel
idaresine gönderilir.
İtiraz
edilen veya edilmeyen tespit tutanakları onbeş gün içinde il encümeni
tarafından karara bağlanır.
Kararların tebliği ve itiraz
MADDE 59.- Bu Kanuna göre
verilen ceza kararları 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu
hükümlerine göre tebliğ edilir.
İdarî
yargı mercilerine yapılacak müracaat, para cezalarının yürütülmesini durdurmaz.
Cezaların uygulanması
MADDE 60.- Para cezaları,
tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde il özel idaresi hesabına
yatırılmadığı takdirde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
İşyeri
kapatma cezası, ceza süresince işyerinin mühürlenmesi suretiyle uygulanır.
Toplatma ve yok etme
MADDE 61.- 1593 sayılı
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere, il özel idaresi
tarafından satışı ve kullanılması yasaklanmış bulunan maddeler toplattırılır.
Yapılan inceleme ve tahlil sonucunda, sağlığa zararlı olanlar imha edilir.
Diğerleri sahibine teslim edilir. Otuz gün içinde sahipleri tarafından teslim
alınmayan mallar, il özel idaresi tarafından uygun biçimde değerlendirilir.
ALTINCI KISIM
Çeşitli ve Son
Hükümler
BİRİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
Hükümler
Yurt dışı ilişkileri
MADDE 62.- İl özel
idaresi, il genel meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili
konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu
üye veya üye olabilir.
İl
özel idaresi, bu teşekkül ve organizasyonlarla ortak faaliyet ve hizmet
projeleri gerçekleştirebilir.
Birinci
ve ikinci fıkra gereğince yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve
uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri
Bakanlığının izninin alınması zorunludur.
Kaymakamların görev ve ek ödeneği
MADDE 63.- Kaymakamlar,
valinin verdiği il özel idaresinin görevlerini yapmakla yükümlü ve bu
görevlerin yapılmasından valiye karşı sorumludur. Kaymakamlara yaptıkları
görevler karşılığında 12000 gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan
aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir.
Bu
madde ile 28 inci maddede belirtilen ödeneklerin ödenmesinde, 4505 sayılı
Sosyal Güvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil
Tazminatı Ödenmesi Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin (c) fıkrası ile 631
sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Malî ve Sosyal Haklarında
Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesi hükümleri
uygulanmaz.
Diğer kuruluşlarla ilişkiler
MADDE 64.- İl özel
idaresi, il genel meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak
görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
a)
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini
bedelli veya bedelsiz üstelenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet
projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında
bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu
mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
b)
Merkezî idareye ait asli görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla
gerekli bina ve tesisler ile arsa ve aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici
olarak araç ve personel görevlendirebilir.
c)
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507 sayılı
Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak
hizmet projeleri gerçekleştirebilir.
d)
Kendilerine ait taşınmaz malları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak ve
süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis
edebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması durumunda, tahsis
işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis
mümkündür. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir.
(b)
ve (d) bentleri uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına il özel idarelerince
karşılanan veya tahsis edilen taşınmazlar,
kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.
İl özel idaresi hizmetlerine gönüllü
katılım
MADDE 65.- İl özel
idaresi sağlık, eğitim, spor, çevre, trafik ve kültür hizmetleriyle yaşlılara,
kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlerin
yapılmasında ilde dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde etkinlik,
tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin katılımına yönelik
programlar uygular.
Gönüllülerin
nitelikleri ve çalıştırılmalarına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yazışma
MADDE
66.-
İl özel idaresi kamu kurum ve kuruluşlarıyla doğrudan yazışabilir.
Avukatlık ücretinin dağıtımı
MADDE 67.- İl özel
idaresi lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak
karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, kadroya bağlı olarak çalışan
avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında
2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye
Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.
Yeniden değerleme oranının uygulanması
MADDE 68.- Bu Kanunda
belirtilen ücret, huzur hakkı ve ikramiye ödemeleri hariç diğer parasal
miktarlar, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden
değerleme oranına göre artırılır.
Acil durum plânlaması
MADDE 69.- İl özel
idaresi, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak
veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla ilin özelliklerini de dikkate
alarak gerekli afet ve acil durum plânlarını yapar, ekip ve donanımı hazırlar.
Acil
durum plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum plânlarıyla
da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek
teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri alınır.
Plânlar
doğrultusunda halkın eğitimi için gerekli önlemler alınarak ikinci fıkrada
sayılan idareler, kurumlar ve örgütlerle ortak programlar yapılabilir.
İl
özel idaresi, il dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda, bu
bölgelere gerekli yardım ve destek sağlayabilir.
Uygulanmayacak hükümler
MADDE 70.- Bu Kanunla, il
özel idaresinin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle ilgili
olarak, 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha Kanunu, 4.7.1934
tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu, 10.6.1949 tarihli ve
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu,
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve
3194 sayılı İmar Kanunu, 14.6.1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve
Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne
Dair Kanun, 27.5.2004 tarihli ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve
Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında
Kanun ile 10.7.2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda bu Kanun
hükümlerine aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 71.- 13 Mart 1329
tarihli İl Özel İdaresi Kanunu ile bu Kanunun ek ve değişiklikleri yürürlükten
kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu Kanunun 11 inci maddesi gereğince
yapılacak meclis başkanlık divanı seçimi bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
en geç bir ay içinde yapılır.
Bu Kanunun 25 inci maddesi hükmüne uygun il
encümeni oluşuncaya kadar mevcut encümen görevine devam eder.
GEÇİCİ MADDE 2.- Memur kadrolarının,
il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde norm
kadro uygulamasına geçilinceye kadarki ihdas ve iptalleri ile boş kadro
değişiklikleri, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve
İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile yapılır.
Sürekli işçi kadroları ile geçici iş pozisyonları, bu dönem içerisinde İçişleri
Bakanlığının vizesine tâbidir.
GEÇİCİ MADDE 3.- Bu Kanunun 31
inci maddesinde öngörülen stratejik plânların hazırlanmasına dair altı aylık
süre Kanunun yürürlüğünü müteakip hazırlanması gereken ilk stratejik plânlar
için bir yıl olarak uygulanır.
Yürürlük
MADDE 72.- Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
73.-
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.