TÜRK PETROL KANUNU
|
Kanun No. 5574 |
|
Kabul Tarihi : 17/1/2007 |
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1- Bu Kanunun amacı, ülke petrol kaynaklarının hızlı, sürekli
ve etkili bir şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamaktır.
Bu Kanun, Türkiye'de petrol arama ve üretim faaliyetlerinin düzenlenmesi,
yönlendirilmesi, teşvik edilmesi, denetlenmesi, arama ve üretim için gerekli
bilgilerin ve verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve kullanıma sunulmasına
ilişkin usûl ve esasları kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- Bu Kanunun uygulanmasında;
1- Devlet: Türkiye
Cumhuriyeti Devletini,
2- Bakanlık: Enerji ve
Tabiî Kaynaklar Bakanlığını,
3- Bakan: Enerji ve
Tabiî Kaynaklar Bakanını,
4- Genel Müdürlük:
Petrol İşleri Genel Müdürlüğünü,
5- Genel Müdür: Petrol
İşleri Genel Müdürünü,
6- Şahıs: Gerçek veya
tüzel kişileri,
7- a) Ham petrol: Yerden
çıkan veya çıkarılabilen sıvı haldeki doğal hidrokarbonları,
b) Doğal gaz: Yerden
çıkan veya çıkarılabilen gaz halindeki doğal hidrokarbonları,
c) Gaz hidrat: Yerden
çıkan veya çıkarılabilen metan gazını hapseden su buzundan oluşan doğal
hidrokarbonları,
ç) Petrol: (a), (b) ve
(c) alt bentlerinde tanımlanan doğal hidrokarbonları,
8-
Petrollü arazi: İşletmeye elverişli miktarda bir petrol varlığının belirlendiği
arz parçasını,
9- a) Petrol bulgusu:
Yapılan arama faaliyetleri sırasında bir petrol varlığının tespit edilmesini,
b) Keşif: İşletmeye
elverişli bir petrol birikiminin bulunmasını,
10- a) Araştırma: Petrol
aramak üzere arazinin, yerden ve havadan topografik,
jeolojik, jeofizik, jeokimyasal ve benzer yöntemlerle veri toplanarak
incelenmesi, arama sondajları hariç jeolojik bilgi edinmek için sondajlar
yapılması işlemlerini,
b) Arama sondajı: Petrol
bulmak amacıyla yapılan sondajları,
c) Tespit sondajı:
Petrollü arazinin boyutunu tespit etmek üzere sınırlı sayıda yapılan
sondajları,
ç) Arama: (a), (b) ve
(c) alt bentlerindeki faaliyetlerin tümünü,
11- Geliştirme: Petrollü
arazinin değerlendirilmesi için gerektiği kadar kuyu açılmasını, yer üstü
tesislerinin, taşıma hatlarının ve yer üstü depolarının kurulmasını,
12-
a) Üretim sondajı: Petrollü arazide üretim amacıyla yapılan sondajları,
b) Atık su kuyusu:
Petrollü araziden yapılan üretim sırasında ortaya çıkan atık suyun rezervuara basılması için açılan veya bu amaçla kullanılan
kuyuları,
c) Enjeksiyon kuyusu:
Petrollü araziden yapılan üretimi artırmak üzere rezervuara
gaz veya sıvı basılması için açılan veya bu amaçla kullanılan kuyuları,
ç) Üretim: Üretim
sondajı, atık su kuyusu, enjeksiyon kuyusu ile geliştirme faaliyetlerini ve
petrolün çıkarılmasını, ön işlenmesi ile saha dahilinde veya civarında bulunan
depolara, iletim hattına veya rafineriye boru hattı ve diğer vasıtalarla
taşınmasını ve depolanmasını,
13- Üretim artırma
yöntemi: Üretim yapılan bir sahada, rezervuardaki
petrolün akışkanlığını artırmak ve/veya, azalmakta olan rezervuar
enerjisinin artırılması maksadıyla itim desteği sağlanarak ek üretim elde etmek
üzere kullanılan metotları,
14- Petrol birimi: 15,5
santigrat derecede ve 1 atmosfer basınç altında ölçülen 158.984 litre ham
petrolü veya 15,5 santigrat derecede ve 1 atmosfer basınç altında ölçülen 1
metreküp doğal gazı,
15- Petrol işlemi:
Arama, üretim ile yurt içinde üretilen petrolün satılmasını, bu işlemlerden
herhangi biri için lüzumlu enerji ve su tesisleri ile üretilen petrolün saha
içinde veya ana iletim hattı veya yakınındaki rafineriye veya doğal gazın
serbest tüketiciye teslimine kadar taşınmasını sağlayan boru hatlarının, bina,
kamp ve diğer tüm tesislerle teçhizatın inşasını, kurulmasını ve işletilmesini
ve bu faaliyetlere ilişkin malî, ticarî ve idarî faaliyetleri,
16-
Araştırma izni: Sınırları belli bir alanda araştırma yapmak üzere Genel
Müdürlükçe verilen izni,
17- a) Arama
ruhsatnamesi: Bu Kanuna göre verilen petrol arama ruhsatnamesini,
b) Arama sahası: Bir
arama ruhsatnamesinin kapsadığı sahayı,
18-
a) İşletme ruhsatnamesi: Bu Kanuna göre verilen petrol üretim ruhsatnamesini,
b) İşletme sahası: Bir
işletme ruhsatnamesinin kapsadığı sahayı,
c) Üretim sahası:
İşletme sahası içindeki petrollü araziyi,
19- Kullanma hakkı: Bir
petrol işlemi ile ilgili araziyi kiralama ve bu arazi üzerinde tesisi mümkün
olan intifa ve irtifak haklarını,
20- Araştırıcı:
Araştırma izni sahibini,
21- Arayıcı: Arama
ruhsatnamesi sahibini,
22- İşletmeci: İşletme ruhsatnamesi sahibini,
23- Operatör: Bir arama
ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesinde müştereken petrol hakkı sahibi olan
şirketlerin aralarında yapacakları ve Genel Müdürlük tarafından da onaylanan
bir anlaşmaya göre bu şirketlerden petrol işlemi yürütecek şirketi,
24-
Müşterek temsilci: Petrol hakkı sahibi şirketlerin birlikte göstereceği
temsilciyi,
25- Petrol hakkı: Bir
araştırma izninden veya arama ruhsatnamesinden veya işletme ruhsatnamesinden
doğan haklardan herhangi birini,
26-
Bölge: Bu Kanuna göre belirlenmiş bir petrol bölgesini,
27- Açık saha: Bu
Kanunun hükümleri çerçevesinde aramaya, işletmeye veya bunlar için başvuruya
açık bulundurulan bir sahayı,
28- Tehlikeli fiil: Bir
işlemin yapılmasında, bunların yapıldığı mahalde veya yakınında bulunan bir
kimsenin ölümüne, sakatlanmasına veya sağlığının bozulmasına, çevrenin
kirlenmesine sebep olan veya olabilecek nitelikte bulunan bir fiil veya ihmali,
29- Arazi: Türkiye
Cumhuriyetinin topraklarını, iç sularını, kara sularını ve bunların ötesinde
sınırları uluslararası hukuka uygun biçimde belirlenmiş kıta sahanlığı ve münhasır
ekonomik bölge alanlarını,
30- Kuyubaşı
fiyatı: Ham petrolün ve doğal gazın, üretim yerinden piyasa fiyatının oluştuğu
yere kadar getirilmesi için gerekli nakliye, depolama ve sigorta masrafları ile
vergilerin; ham petrol için 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlanan
piyasa fiyatından, doğal gaz için ise toptan satış fiyatından düşülmesi ile
elde edilen fiyatı,
31- Arama giderleri:
Ekonomik ömrü bir yıldan fazla olan malzeme ve tesisat giderleri hariç, arama
faaliyetleri için yapılan masrafları,
32- a) Sondaj fer'i
giderleri: Ekonomik ömrü bir yıldan fazla olup tesis edilmemiş veya
kullanılmamış olan veya tesisinden veya kullanılmasına başlanmasından itibaren
bir sene sonunda kullanılabilecek durumda olan veya hurda halinde olan tesisat
veya malzeme masrafları hariç olmak üzere kuyu açma, temizleme, derinleştirme,
bitirme veya bu işlemlere hazırlık için ve bunlara ilişkin olarak yapılan tüm
işçilik, yakıt, tamir, bakım, nakliye, ikmal, kira ve malzeme masraflarını,
b) Ülke ekonomisi
yönünden verimi olmayan kuyuların açılma giderleri: Sondaj aletleri ve benzeri
teçhizat hariç olmak üzere sondaj fer'i giderleri ile üretim bakımından
ekonomik olmayan kuyuların açılmasında kullanılan veya gerekli olan herhangi
bir maddi ekonomik değer için yapılan masrafları,
33- Devlet hakkı: Bir
işletme ruhsatnamesinde bir petrol işlemi yapma hakkına karşılık hektar başına
Devlete ödenen meblağları,
34-
Devlet hissesi: Üretilen petrol üzerinden Devlete verilecek hisseyi,
35- a) İktisadi
kıymetler: Menkul ve gayrimenkul malları, sınaî hakları, menkul kıymetleri ve
bunlarla ilgili her türlü hak ve menfaatleri,
b) Sermaye mevcutları
esası: Hak sahibinin, Türkiye'deki işlemi ile ilgili olarak kullanmaya tahsis
ettiği sermaye mevcutlarının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre hesaplanmış
kıymetini,
c) Sermaye mevcutları:
213 sayılı Vergi Usul Kanununda değerlendirme ölçüleri gösterilen ekonomik
işletmelere dahil kıymetler ile ilgili petrol hakkı sahibinin aynı Kanun
hükümleri gereğince sermaye hesabına alıp aktifleştirdiği arama giderleri,
sondaj fer'i giderleri ve yurt ekonomisi yönünden verimi olmayan kuyuların
açılma giderlerini,
36- Malzeme: Petrol dahil,
gerek ham gerek yarı mamûl yahut mamûl tüm eşya, teçhizat, alet, edevat,
makine, nakil vasıtaları, tüm diğer vasıtalar ve bunlara ait yedek parçaları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Mülkiyet ve Takdire Esas Olan Kıstaslar ile
Yasaklar ve Özel Hükümler
Mülkiyet ve takdire esas olan kıstaslar
MADDE 3- Türkiye'deki petrol kaynakları Devletin hüküm ve tasarrufu
altındadır.
Bir petrol hakkının elde
edilmesi için yapılan başvurunun değerlendirilmesinde, başvurunun mevzuata
uygunluğu, başvuranın malî yeterliliği, taahhüt edilen iş ve yatırım
programının Kanunun amacını diğer başvurulara nazaran daha kısa sürede yerine
getirme özelliği dikkate alınır. İş ve yatırım programı ile Kanunun amacını en
kısa sürede yerine getirmeyi taahhüt eden başvuru kabul edilir.
Yasaklar ve özel hükümler
MADDE 4- Bu Kanuna göre araştırma izni, arama ruhsatnamesi ve
işletme ruhsatnamesi alınmadan hiçbir petrol işlemi yapılamaz.
Başka bir kanuna göre
alınmış herhangi bir hak, bu hakkın sahibine bir petrol işlemi yapma hakkını
vermez.
Petrol işlemi sona ermiş
bulunan petrol hakkı sahibi, petrol işlemi için kullandığı araziyi üç ay
içerisinde ıslah etmekle yükümlüdür. Bu süre yetersiz kalırsa Genel Müdürlüğün
onayı ile altı ay uzatılabilir. Petrol hakkı sahibi bu mükellefiyetini yerine
getirmekten kaçınırsa, mükellefiyet, petrol hakkı sahibinin nam ve hesabına
petrol hakkı sahibinin mevcut teminatından karşılanarak, teminatın yetmemesi
halinde ise petrol hakkı sahibine rücu edilerek Genel
Müdürlük tarafından yaptırılır.
Petrol hakkı sahibi, üzerinde işlem yaptığı arazinin maliki veya zilyedi bulunan şahsa, araziye verdiği zararı ve bu şahsın mahrum kaldığı ürün bedelini veya işletme kazancını ödemekle mükelleftir.
Bu Kanundaki esaslara
uygun olmak şartıyla, sermaye şirketlerine veya yabancı devletler mevzuatına göre
sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişilerine araştırma izni,
arama ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi verilir. Türkiye Petrolleri Anonim
Ortaklığı petrolle ilgili, araştırma izni, arama ruhsatnamesi ve işletme
ruhsatnamesi haklarını bizzat veya idaresine ve sermayesine hâkim olduğu uzman
kuruluşlar aracılığı ile kullanır veya bu Kanun hükümleri dahilinde bu
kuruluşlara devredebilir.
Araştırma izni, arama
ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi, sahibine bu Kanuna veya başka bir kanuna
göre girilmesi veya bulunulması yasak olan bir yere girme veya o yerde bulunma
hakkını vermez. Petrol hakkı sahibi, işleminde veya bu işlemi dolayısıyla
tehlikeli fiil oluşturamaz, oluşmasına izin veremez.
Araştırma izni, arama
veya işletme ruhsatlarının alınmasından önce, petrol işlemleri esnasında
doğabilecek zarar ve ziyanı karşılamak üzere, Genel Müdürlükçe tespit edilecek
teminatın verilmesi zorunludur. Teminat miktarları Genel Müdürlükçe Üretici
Fiyatları Endeksinin (ÜFE) yıllık artışı oranında her yıl ocak ayında yeniden
belirlenir. Petrol hakkı sahibi teminatını, yeni belirlenen tutarlara iki ay
içinde tamamlar. Buna uymayan petrol hakkı sahibinin araştırma izni, arama
ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesi iptal edilir.
Bir petrol işlemini
tehdit eden şartlar oluştuğunda, petrol hakkı sahibi Genel Müdürlüğü ve
etkilenebilecek diğer petrol hakkı sahiplerini derhal haberdar eder ve tehdidin
mahiyeti ile bunu önlemek üzere alınmakta olan tedbirleri bildirir. Genel
Müdürlük alınmış ve alınacak olan tedbirleri yetersiz gördüğü takdirde, petrol
hakkı sahibinden ilave tedbirler almasını isteyebilir.
Petrol hakkı sahibi
olacak özel hukuk tüzel kişileri 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine
tâbidir. Türkiye'de petrol hakkı sahibi olacak ve yabancı devletler mevzuatına
göre sermaye şirketi niteliğinde bulunan özel hukuk tüzel kişileri, Türk
parasının kıymetini koruma hakkındaki mevzuata göre Türkiye'deki faaliyetleri
bakımından Türkiye'de yerleşik sayılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Görevler, Gelirler, Bütçe ve Malvarlığı ile
Koordinasyon
Görevler
MADDE 5- Bu Kanunda belirtilen görevler, Bu Kanunla yürürlükten
kaldırılan 6326 sayılı Petrol Kanunu ile kurulmuş olan ve 5018 sayılı Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanununda yapılan düzenleme ile genel bütçeli bir idare olarak
belirlenen Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Genel Müdürlüğün
merkezi Ankara'dadır.
Genel Müdürlüğün
görevleri şunlardır:
a) Petrol faaliyetleri
ile ilgili konularda ülke stratejisi ve politikalarını belirlemek için gerekli
çalışmaları yapmak.
b) Bu Kanunda
amaçlandığı şekilde ülkemiz petrol kaynaklarının ortaya çıkarılarak hızlı,
sürekli ve etkili bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak, petrol arama ve
üretimi ile ilgili bilgileri toplamak, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde
bulunmak.
c) Yerli ve yabancı
girişimcilerin yatırım yapmalarını özendirecek ortamı sağlamak.
ç) Yerli ve yabancı
yatırımcıların petrol arama ve üretim yatırımlarını, bir program dahilinde
rekabetçi, şeffaf, güvenli ve istikrarlı bir ortam içerisinde yapmalarını temin
etmek.
d) Petrol açısından
potansiyel olarak tespit ettiği sahaları ilanla açık artırmaya çıkarıp arama
ruhsatı vermek.
e) Ülkemizin üye ve
taraf olduğu uluslararası örgüt ve organizasyonların getirdiği yükümlülüklere
ilişkin, Genel Müdürlüğün faaliyet alanına giren konulardaki işlemleri
yürütmek.
f) Şirketlerin petrol
hakkı sahibi olmak için yapmış oldukları başvuruları incelemek.
g) Araştırma izni, arama
ve işletme ruhsatnamesi vermek ve bunlarla ilgili diğer işlemleri yapmak.
ğ) Petrol hakları ile
ilgili petrol sicil kayıtlarını tutmak.
h) Petrol arama ve
üretim faaliyetlerinin takip ve denetimini yapmak.
ı) Petrol hakkı sahibi
şirketlerin faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve verilerin Genel Müdürlük
arşivlerine intikalini sağlayarak kullanıma açmak.
i) Devlet hakkı ve
hissesi ile ilgili işlemleri yapmak.
j) Petrol hakkı sahibi
şirketlerin petrol işlemlerinde kullandıkları malzeme ile ilgili ithalat,
ihracat ve devir işlemlerini gerçekleştirmek.
k) Petrol hakkı
sahipleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak.
l) Bu Kanun kapsamındaki
diğer görevleri yapmak.
Gelirler ve giderler
MADDE 6- a) Petrol Araştırma
Merkezi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ve benzeri araştırma
ve test kurumlarıyla yapılan ortak çalışmalardan elde edilen gelirler,
b) Üretim, arama ve
tespit kuyuları verileri ile jeofizik, detay jeolojik ve laboratuvar
verileri ve 11 inci maddenin üçüncü fıkrasına göre açık hale gelen verilerin
satış gelirleri,
c) Açık sahaların
ruhsatlarının satış gelirleri,
ç) Araştırma izni
gelirleri,
d) İrat kaydedilen
teminatlar,
genel bütçeye gelir kaydedilir. Petrol arama ve üretim faaliyetlerine ilişkin araştırma, geliştirme ve denetim faaliyetlerinin yürütülebilmesi için, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bütçesinde gerekli ödenek öngörülür.
Petrol faaliyetlerinin
incelenmesi ve denetimleri için görevlendirilen personele 6245 sayılı Harcırah
Kanununa göre hak ettikleri gündelikleri iki kat olarak ödenir.
Koordinasyon
MADDE 7- Genel Müdürlüğe yapılan bir başvuru, diğer bir kamu
kurumunun yetki alanına giren bir hususu içeriyor ise başvuru hakkında karar
alınmadan önce ilgili kurumun onayı alınır. İlgili kurumlar, bu talepleri
öncelik ve ivedilikle inceleyerek kırkbeş gün içinde
sonuçlandırırlar. Bu süre içerisinde sonuçlandırılmayan taleplere muvafakat
verilmiş sayılır. Ancak uygulamada çıkabilecek sair sorunların çözümü için
ilgili bakanlıkların temsilcileri, Bakanlık Müsteşarı başkanlığında toplanarak
1 inci maddede yazılı amacı sağlamak için gerekli tedbirleri alır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İtiraz, Tahkikat Usûlleri, Tescil ve İlan
İtiraz ve tahkikat usûlleri
MADDE 8- Bu Kanun hükümlerine göre alınmış veya alınacak olan tüm
haklarda başvuru veya hak sahipleri arasında çıkacak ihtilafların Genel
Müdürlük tarafından müzakere ve sulh yolu ile halline çalışılır. Başvuru ve
petrol hakkı sahipleri, Genel Müdürlük tarafından alınan ve başvuru, araştırma
izni, arama ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesinden doğan haklarına tesir eden
kararlara karşı bu Kanun hükümleri çerçevesinde kararın kendisine tebliğ
tarihinden itibaren yirmi gün içinde Bakana itiraz edebilirler.
Bakan ve Genel Müdür bu
Kanunun kendilerine verdiği görevi yaparken lüzumlu gördükleri her türlü
soruşturmayı yapmaya veya yaptırmaya, delilleri tetkike ve soruşturma ile
ilgili petrol müesseselerinin bütün işlem, hesap ve kayıtlarını tetkike, petrol
işlemi ve tesisatını denetlemeye yetkilidirler. Tahkikatta takip edilecek usûl
ve esaslar yönetmelik ile belirlenir.
Bakan, kendisine itiraz
yolu ile intikal eden ihtilafları en geç otuz gün içinde karara bağlar ve bu
karar en geç onbeş gün içinde ilgililere tebliğ
edilir. Bakan kararlarına karşı açılacak davalara Danıştayca
bakılır. Danıştay bu davaları öncelikle karara bağlar.
Genel Müdürlüğün petrol
hakkı ile ilgili kesinleşen kararlarının onbeş gün
içinde Resmî Gazetede ilan edilmesi zorunludur.
Tescil ve ilan
MADDE 9- Genel Müdürlük petrol sicili tutar ve petrol siciline
yönetmelik hükümleri çerçevesinde aşağıdaki hususlar kaydedilir:
a) Araştırma izni, arama
ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi almak için bu Kanuna uygun olarak yapılan
tüm başvurular.
b) Araştırma izni, arama
ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi verilişi ve bunlardaki değişiklikler,
bunların ve araştırma izinlerinin her ne şekilde olursa olsun sona erişleri.
c) Arama ruhsatnamesi,
işletme ruhsatnamesi ve bunlardan doğan petrol hakları üzerinde tesis edilecek
haklar.
ç) Arama ruhsatnamesi,
işletme ruhsatnamesi ve bunlardan doğan petrol haklarının veya bunlar
üzerindeki hakların devri ve bütün bunlar üzerine konulacak şartlar ve
kısıtlar.
d) Yönetmelikte petrol
siciline kaydedileceği gösterilen diğer hususlar.
Birinci fıkranın (c) ve
(ç) bentlerindeki hususların kabul ve tescili talebi, Genel Müdürlük tarafından
öncelikle değerlendirilir ve başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde
karara bağlanır. Petrol siciline kaydedilmesi gereken hususlar hakkında diğer
kanunların sicile ve tescile ait hükümleri uygulanmaz. Petrol hakkı sahibi
olmak için yapılacak başvuruların usûlü başvuruya eklenecek belgelerin nitelik
ve kapsamı, petrol sicilinin ne şekilde tutulacağı, tadil ve terkin edileceği
gibi hususlar yönetmelikle düzenlenir. Yönetmeliğe uygun olmayan başvuru,
itiraz, rapor ve belgeler sahibine herhangi bir hak sağlamaz.
Yönetmelik ve tadilleri,
bölgelerin tayin ve tadilleri, açık sahaların tespit, tadil ve kapanmaları,
araştırma izni kararları hariç başvurular hakkında verilen kararlar, bir arama
veya işletme ruhsatnamesinin verildiği, tadil veya devri, sona erdiği, arama ve
işletme ruhsatnameleri üzerinde tesis olunan diğer haklar ve kısıtlar, kanun ve
yönetmeliğe göre ilanı gereken diğer hususlar Genel Müdürlük tarafından Resmî
Gazetede ilan edilir. Resmî Gazetede ilan tebligat mahiyetindedir; ancak bu
Kanunun veya yönetmeliğin özel tebligatı gerektiren hükümleri saklıdır.
Resmî Gazetede ilan
edilen herhangi bir hususun yayım tarihi; bu ilanda aksine hüküm bulunmadıkça,
yürürlük tarihi olarak kabul edilir. Kendilerine hususi tebligat yapılmamış
şahıslar için arama veya işletme ruhsatnamelerinin başlangıç, uzatma, tadil,
devir ve sona erme tarihleri de bu husustaki kararların yayım tarihleridir.
Arama ve işletme
ruhsatnameleri ve bunlardan doğan petrol hakları ve bu petrol haklarının arama
veya işletme sahasının herhangi bir parçasına karşılık gelenleri, petrol
siciline kaydedilmekle birlikte, gayrimenkuller
üzerinde yapılabilecek satış, rehin ve benzeri akitlere, bu Kanunda yazılı
şartlar çerçevesinde konu olabilirler.
Bir petrol hakkının
kullanılmasını gerektiren ve bu Kanun çerçevesinde tescil edilmiş bulunan bir
hakkın sahibi, kendi hakkının oranında petrol hakkına sahip ve
yükümlülükleriyle sorumlu olur. Bir arama veya işletme ruhsatnamesi veya
bunlardan doğan petrol haklarından herhangi birinin hissedarları, hisseleri
oranında bu Kanunun verdiği hak ve sorumluklara sahip olur.
Haciz ve ihtiyati
tedbirler hariç olmak üzere birinci fıkranın (c) ve (ç) bentlerindeki haklar ve
şartlar, Genel Müdürlükçe kabul edilip petrol siciline kaydedilmedikçe Genel
Müdürlüğe ve üçüncü şahıslara karşı hüküm ifade etmez.
Beşinci ve altıncı
fıkralardaki hükümlerin uygulanacağı petrol hakları ve altıncı fıkrada
belirtilen hak sahiplerinin, hissedarları veya temsilcilerinden birinin
sorumluluklarını yerine getirmemesinin diğer hak sahipleri ve hissedarlar
hakkında oluşturacağı sonuçlara ait hükümler yönetmelik ile belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tebligat, Kayıtlar, Raporlar ve
Faaliyetlerin Denetimi, Bölgeler ve Açık Sahalar
Tebligat
MADDE 10- Bu Kanuna göre hak talep eden şahıslar, Türkiye'de adres
göstermeye mecburdur. Adres göstermeyenlere araştırma izni, arama ve işletme
ruhsatnamesi verilmez.
Araştırıcı, arayıcı,
işletmeci; araştırma izni, arama ve işletme ruhsatnamesini elde ettiği tarihten
itibaren otuz gün içinde Türkiye'de yerleşik bir temsilci ve bunun kanunî
ikametgâhını, 2 nci maddenin birinci fıkrasının (24)
numaralı bendinde tanımlanan müşterek temsilciyi ve kanunî ikametgâhını ve
bunlara ilişkin ikametgâh ve temsilci değişikliklerini otuz gün içinde Genel
Müdürlüğe bildirmeye mecburdur. Bu hususlar petrol siciline kaydedilerek tescil
edilir. Petrol siciline tescil edilmiş adreste yerleşik temsilciye ve/veya
müşterek temsilciye yapılan tebligat petrol hakkı sahibine yapılmış sayılır.
Tebligatlar, 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre yapılır.
Kayıtlar, raporlar ve faaliyetlerin
denetimi
MADDE 11- Petrol hakkı sahibi, yönetmeliğin gerektirdiği kayıtları
ve hesapları tutmak, numuneleri yönetmelikte belirtilen şekillerde saklamak,
işlemin kapsam ve sonuçlarına ait bilgileri numunelerle birlikte yönetmelikte
belirlenen süre, şekil ve nitelikte Genel Müdürlüğe vermekle yükümlüdür.
Bu Kanunun uygulanması
ile görevli kamu personeli veya bunların temsilcileri petrol işlemini, işlem
esnasında elde edilen verileri ve numuneleri, tüm belgeleri ve muhasebe
kayıtlarını denetlemeye, kontrol etmeye ve gerekli gördükleri verileri ve
numuneleri ve herhangi bir kaydın, hesabın, raporun ve belgenin suretini almaya
ve petrol işleminin normal seyrini aksatmaksızın incelemeler ve testler yapmaya
yetkilidir. Petrol hakkı sahibi, bu fıkra gereğince yetkilerini kullandıkları
sırada görevlilere yardım etmekle yükümlüdür. Bu konu ile ilgili çalışma usûl
ve esasları yönetmelikle belirlenir.
Kamu görevlileri, kanunun verdiği yetkiler nedeniyle, işlemlere ilişkin öğrendikleri malî ve teknik nitelikteki sırları, petrol hakkı sahibinin rızası olmadıkça gizli tutmakla yükümlüdürler. Ancak, arama ruhsatnamesi sahasında açılan sondaj kuyularına ilişkin bilgi ve veriler ile jeofizik, detay jeolojik ve laboratuvar bilgi ve verileri ruhsatname süresinin sonunda, işletme ruhsatnamesi sahasında açılan sondaj kuyularına ilişkin bilgi ve veriler ruhsatnamenin yürürlük tarihinden itibaren beşinci yılın sonunda, araştırma izni kapsamında elde edilen bilgiler ise sekizinci yılın sonunda açık hale gelir. Vergi Usul Kanunundaki özel hükümler saklıdır. Genel mahiyetteki teknik, malî ve jeolojik bilgilerle kuyu yerleri, sondaj kesitleri, muhafaza boruları kayıtları ve genel üretim ve satış rakamları sır sayılmaz.
Bölgeler ve açık sahalar
MADDE 12- Türkiye arazisi, bu Kanun bakımından kara ve deniz bölgeleri
olarak ikiye ayrılır. Kara ve deniz bölgelerini ayıran
sınır kıyı çizgisidir. Deniz bölgeleri karasuları içi ve karasuları dışı olmak
üzere ikiye ayrılır. Karasuları dışı denizlerde araştırma izni, arama
ruhsatnamesi ve işletme ruhsatnamesi verilmesi, devri ve süre uzatımları 16 ncı maddede belirlenmiş haklardan az olmamak üzere Bakanlar
Kurulunun iznine tâbidir. Bu alanlar, Bakanlar Kurulu kararıyla tamamen veya
kısmen aramaya ve işletmeye kapatılabilir, tadil edilebilir veya kapatılan bir
alan tekrar açılabilir. Bu maddeye göre verilen kararlar müktesep hakları ihlâl
edemez. Askerî yasak bölgeler ile güvenlik bölgelerinde yapılacak işlemlerle
ilgili izin verilmeden önce Genelkurmay Başkanlığının olumlu görüşü alınır.
İKİNCİ KISIM
Arama ve Üretim
BİRİNCİ BÖLÜM
Araştırma İzni, Arama Ruhsatnamesi, İşletme
Ruhsatnamesi ile Devlet Hakkı
Araştırma izni
MADDE 13- Genel Müdürlük, araştırma izni için yapılan başvuruyu
uygun bulduğu takdirde, belirli bir süreyi kapsamak üzere, talep edilen izni
altmış gün içinde verir. İzin talep edilen sahanın bir kısmında araştırma izni,
arama ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesi verilmiş olması araştırma izni
verilmesini engellemez. Ancak araştırıcı, işlem yapmakta olan diğer bir petrol
hakkı sahibinin rızası olmadan sürmekte olan sondaj ve benzeri saha etütlerinin
yapıldığı yerlere giremez. Araştırma izni sahibi, araştırma alanının hektarı
başına bir defaya mahsus olmak ve ödeme şekilleri yönetmelikle belirlenmek
üzere 50 Yeni Kuruş ücret ödemekle yükümlüdür. Bu tutarlar her yıl Genel
Müdürlükçe yeniden tespit edilir. Araştırma sonucu elde edilen bilgiler Genel
Müdürlüğe de verilir ve Genel Müdürlük sekiz yıl süre ile bu bilgileri gizli
tutar. Genel Müdürlük ve başvuru sahibi arasında bu Kanun hükümlerine aykırı
olmamak üzere mutabık kalınan diğer hususlar, araştırma izninin bir ekini teşkil
eder. Bu konuyla ilgili usûl ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Arama ruhsatnamesi
MADDE 14- Bu Kanun hükümlerine göre bir arama ruhsatnamesi, sahibine arama sahasında; arama yapmak, petrol imkânlarını tespit amacıyla arama sahası dışında araştırmada bulunmak, keşif başvurusunda bulunmak üzere, bulduğu petrollü alanları geliştirerek bu sahadan petrol üretmek, bir keşfin Genel Müdürlükçe tescilinden sonra işletme ruhsatnamesi almak haklarını verir.
Bir arayıcı tespit
ettiği bir petrol bulgusundan ve keşiften Genel Müdürlüğü haberdar etmeye
mecburdur. İhbarın zamanı ve şekli yönetmelikte gösterilir. Bir arama sahasında
yapılan bir keşiften sonra dördüncü fıkrada belirtilen yönetmelikte yer alan
şartlar veya 26 ncı maddede belirtilen şartlar
gerçekleşmedikçe, arayıcı sahayı geliştirmek ve üretime başlamakla yükümlüdür.
Bu takdirde arayıcı, üretilen petrol bakımından, bir işletmecinin tüm yükümlülüğüne
tâbidir. Arayıcı kendi arama sahaları dahilinde yöre halkının yaşamını zora
sokmayacak, doğaya ve çevreye zarar vermeyecek ve bunları tehlikeye atmayacak
şekilde petrol işlemi için gerekli tesis ve ekipmanı kurabilir.
Arama ruhsatnamesi
alınması için, yönetmelik hükümlerine uygun olarak Genel Müdürlüğe başvurulur.
Ruhsatname süresince yıllar bazında gerçekleştirilecek minimum iş programı ve
malî yatırım programı 16 ncı maddenin birinci
fıkrasında sözü edilen doksan günlük süre içinde Genel Müdürlüğe verilir.
Başvuru sahibi, ruhsat
başvurusunda vermiş olduğu iş programı için gerekli malî yatırımın % 2’si kadar
teminat verir. İş ve malî yatırım programının yıllık bazda gerçekleştirilmesi
halinde buna karşılık gelen teminat tutarı petrol hakkı sahibine iade edilir.
Bu konu ile ilgili usûl ve esaslar yönetmelik ile düzenlenir. Ancak, taahhüt
edilen programın bir sonraki yıl yerine getirilmesine izin vermek üzere, kabul
edilebilecek meteorolojik ve teknik kısıtlamalar yönetmelikte belirtilir.
Arşiv bilgileri
MADDE 15- Genel Müdürlüğün arşivinde oluşmuş ve oluşacak ve 11 inci
maddenin üçüncü fıkrasına göre açık hale gelen bilgi ve verilerin pazarlanması
ve satışı işlemi ile bu bilgilere ve verilere bağlı olarak potansiyel tespit
edilen ruhsatsız alanların açık artırma yoluyla ruhsatlandırılması işlemi Genel
Müdürlükçe gerçekleştirilir. Arşiv bilgilerinin ücret karşılığı ilgililerin
kullanımına sunulması ve açık artırma yoluyla ruhsatlandırılması işlemlerine
ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Başvuru ve ruhsatlandırma usûlü
MADDE 16- Petrol aramalarına açık bir sahaya yapılan ilk arama
ruhsatnamesi başvurusunun kapsadığı alan ilan edilir. Bu ve sonraki
başvuruların içeriği ilan tarihini takip eden doksan gün gizli tutulur. Bu süre
içinde yapılan ve aynı arazi parçasını tamamen kapsayan başvurular, 3 üncü
madde çerçevesinde birlikte değerlendirilir. Bu süre içinde yapılan ve aynı
arazi parçasını kısmen kapsayan arama ruhsatnamesi başvuruları ile doksan
günden sonra yapılan ve aynı arazi parçasını kısmen veya tamamen kapsayan arama
ruhsatnamesi başvuruları değerlendirmeye alınmaz. Ancak, bu alanla kısmen
çakışan müracaatların bu alan dışında kalan kısımları için yapılacak başvurular
yukarıdaki gibi değerlendirilir. Reddedilen arama ruhsatnamesi başvuru sahasına
veya terk edilen veya feshedilen bir arama sahasına, ret veya terk veya fesih
keyfiyetinin kesinleşip Resmî Gazetede ilanını takiben yapılacak başvurular
hakkında da bu hükümler uygulanır.
Doksan gün sonunda Genel
Müdürlükçe değerlendirmeye alınan başvurular en geç altmış gün içinde sonuca
bağlanır.
Bir arama sahası
karalarda 100 000, denizlerde 1 000 000 hektardan
fazla olamaz. Arama sahaları kara, karasuları, münhasır ekonomik bölge
sınırları ve kıyı çizgileri dışında kuzey-güney ve doğu-batı istikametindeki
doğru hatlarla çevrilir. Bu sahaların en ve boy oranı, diğer sahalarla
komşuluğu ve birleşimi bakımından yönetmelik hükümlerine uygun olmalıdır.
Bir arama
ruhsatnamesinin süresi, karalarda beş, denizlerde sekiz yıldır. Bir arama
sahasında karada beş yıl ve denizde sekiz yıl sonunda, 14 üncü maddenin üçüncü
fıkrasına göre verilmiş olan minimum iş programının gerçekleştirilmeyen kısmına
tekabül eden yatırım tutarının % 2'si irat kaydedilir. Petrol hakkı sahibi
tarafından Genel Müdürlüğe yeni yatırım tutarı ve bunun % 2'si tutarında
teminat ile birlikte en az bir sondaj programı verilmesi halinde, bir arama
ruhsatnamesinin süresi ihtiyaca göre karalarda iki, denizlerde üç yılı aşmamak
üzere uzatılır. Uzatma süresi sonunda verdiği sondaj programını yerine
getirmeyen petrol hakkı sahibinin ruhsatı iptal edilerek verilen teminat irat
kaydedilir. Ancak, sondaj programına başlamış veya yerine getirmiş bir petrol
hakkı sahibinin arama süresini tekrar uzatma talebi, Genel Müdürlüğe ikinci bir
sondaj programı ve buna karşılık gelen malî yatırım programının % 2'sini
teminat olarak vermesi halinde karalarda iki yıl, denizlerde üç yıl olarak
yerine getirilir. Uzatma süresi sonunda verdiği sondaj programını yerine
getirmeyen petrol hakkı sahibinin ruhsatı düşürülerek, verilen teminat irat
kaydedilir. Bu madde hükümlerine göre yapılan uzatmalar dahil, bir arama
ruhsatnamesinin süresi ilk yürürlük tarihinden itibaren karalarda dokuz yıl,
karasuları içi denizlerde ondört yıldan fazla olamaz.
Bir arama sahasında
petrol bulgusuna rastlanır ise ve arama ruhsatnamesinin kalan süresi petrol
bulgusunun geliştirilmesi ve keşif tescili için gerekli çalışmalara yetmediği
durumlarda, uygun bir programla uzatma talebinde bulunulur. Bulgu tarihinden
itibaren hesaplanmak üzere; karalarda üç, denizlerde on yılı aşmamak üzere
arayıcının petrollü araziyi tespit etmesine imkân verecek yeterli bir zamana
kadar ruhsatname süresi Genel Müdürlükçe uzatılabilir. Bu fıkraya göre yapılacak
uzatmadan sonra dördüncü fıkraya göre tarif edilen uzatmalar verilmez. Bir
arama sahasında açılmakta olan bir arama kuyusunun bitirilmesi için gerekli
olan süre, arama ruhsatı süresini aşacak durumda ise petrol hakkı sahibinin
talebi üzerine Genel Müdürlük tarafından uygun bir ek süre verilir.
İşletme ruhsatnamesi
MADDE 17- İşletme ruhsatnamesi, işletmeciye ruhsatname süresince
arama ve üretim yapmak ve ürettiği petrolü satmak haklarını verir. Her bir
işletme ruhsatnamesi, belirli bir petrollü arazi için verilir.
Kara ve karasuları
içinde işletme sahaları kuzey-güney ve doğu-batı yönlerinde doğru hatlarla
çevrilir. Bu sahaların en ve boy oranı, diğer sahalarla komşuluğu ve birleşimi
bakımından yönetmelik hükümlerine uygun olmalıdır.
Keşif yapmış bulunan arayıcıya,
arama ruhsatnamesinin verildiği tarihte geçerli olan şartlarla işletme
ruhsatnamesi verilir. Başvuru dosyasında bu konu ile ilgili bulunacak bilgi ve
belgelerin ayrıntıları yönetmelikte belirtilir. İşletme ruhsatnamesinden arta
kalan arama ruhsatnamesi alanı arama ruhsatnamesi süresinin sonuna kadar devam
eder.
Üzerinde arama veya
işletme hakkı bulunmayan bir saha, işletme ruhsatnamesi verilmek üzere,
Bakanlar Kurulu kararı ile müzayedeye çıkarılabilir. İşletme ruhsatnamesi
evvelce müzayedeye çıkarılmış bulunan bir işletme sahasının tamamı veya bir
kısmı yine Bakanlar Kurulu kararı ile müzayededen kaldırılabilir. Müzayede
kararı kaldırılmadıkça, müzayedeye çıkarılan bir saha için arama ve işletme
ruhsatnamesi verilemez. Müzayede, Genel Müdürlük tarafından yönetmeliğe göre
yapılır. Bir sahanın müzayedeye çıkarılması, en fazla teklifte bulunana
verilmesi veya herhangi bir
teklifin kabul edilmesini gerektirmez. Müzayedenin usûl ve esasları
yönetmelikle belirlenir.
Bir işletme ruhsatı,
yönetmeliğe göre alınacak iş ve malî yatırım programı dikkate alınarak
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, başvuru sahibinin talebine göre otuz yıl
için verilir. Ancak, üretimin iki yıldan fazla durması halinde ruhsat iptal edilir.
İşletme ruhsatı, süresi sonunda üretim programının uygun görülmesi halinde, her
seferinde onar yılı geçmemek üzere uzatılır.
Bu Kanuna göre işletme
ruhsatnamesi sahibine talebi halinde işletme ruhsatnamesine eklenmek şartı ile
ürettiği petrolü, boru hattı ve diğer nakil vasıtalarıyla taşıması için taşıma
izni verilir.
Devlet hakkı
MADDE 18- İşletmeci; hakkının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
bir yıl içinde, işletme sahasının sınırlarını yönetmelikte belirtildiği
şekilde, sınır noktalarıyla işaretlemekle, işletme sahasının sınırlarının
değiştirilmesi halinde, bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra dört
ay içinde işletme sahasının yeni sınırlarını işaretlemekle ve işletme sahasının
sınır noktalarını korumakla yükümlüdür.
İşletmeciler, her
işletme ruhsatı için hektar başına yılda 1 YTL Devlet hakkı ödemekle
yükümlüdür. Denizlerde bu miktar dörtte bir oranında tahsil edilir. Bu
miktarlar Genel Müdürlükçe Üretici Fiyatları Endeksinin (ÜFE) yıllık artışı
oranında her yıl ocak ayında yeniden belirlenir.
İşletme sahaları kısmen veya tamamen aynı petrollü arazi içinde bulunan işletmecilerin, işlemlerini birleştirme talepleri ivedilikle karara bağlanır. Bu suretle birleşen işletmeciler birleşme haricinde kalan sahaları için ödemekle yükümlü oldukları Devlet hakkına ilaveten, birleştirilmiş petrollü arazi üzerinden aralarında tayin ve tespit edecekleri oranlarda Devlet hakkı ödemekle yükümlüdürler.
İKİNCİ BÖLÜM
Devlet Hissesi, Yüzey ve Su Hakları
Devlet hissesi
MADDE 19- Bir arayıcı veya işletmeci, tek rezervuar
olarak tanımlanmış üretim sahasından ürettiği petrolden, aşağıda belirlenen
dilimler arasında aylık net üretimin gün sayısına bölünmesiyle bulunan günlük
üretim miktarlarına göre tespit edilen oranlarda Devlet hissesi ödemekle
yükümlüdür. Devlet hissesi aşağıda belirtilen oranlardadır:
Karalarda:
Üretim
sahası bazında Üretim sahası bazında
Ham petrol üretimi Doğal gaz üretimi
(Varil/Gün) (M3/Gün)
|
500'e kadar % 2 |
85 000'e kadar % 3 |
|
501- 2 000 için % 4 |
85 001-340 000 için % 6 |
|
2 001-5 000 için % 6 |
340 001-750 000 için % 8 |
|
5 001-10 000 için % 8 |
750 001-1 500 000 için % 10 |
|
10
000'den fazla için % 12 |
1 500 000' den fazla için % 12 |
Denizlerde:
Üretim
sahası bazında Üretim sahası bazında
Ham petrol üretimi Doğal gaz üretimi
(Varil/Gün) (M3/Gün)
|
20 000’e kadar % 2 |
3 300 000' e kadar % 3 |
|
20 001-50 000 için % 6 |
3 300 001-8 200 000 için % 6 |
|
50
001-100 000 için %
8 |
8 200 001-16 400 000 için % 8 |
|
100 001-150 000 için % 10 |
16 400 001-24 600 000 için % 10 |
|
150
000'den fazla için % 12 |
24
600 000'den fazla için %
12 |
Su derinliği; 0 metre
ile 500 metre arasındaki sahalardan yapılan üretimden % 5, 501-1000 metre
arasındaki sahalardan yapılan üretimden % 10, 1001 metre ile 1500 metre
arasındaki sahalardan yapılan üretimden % 20, 1500 metreden fazla olan
sahalardan yapılan üretimden % 30 oranında daha az Devlet hissesi alınır.
Gravitesi
16 API’dan az olan ham petrolden % 50 oranında daha
az Devlet hissesi alınır.
Genel Müdürlük
tarafından kabul edilecek üretimi artırma yöntemleri ile elde edilecek ilave
üretimden % 25 oranında daha az Devlet hissesi alınır.
Arama veya işletme
sahası ile ilgili olarak yapılan petrol işlemlerinde kullanılan petrolden
Devlet hissesi alınmaz.
Yeraltı deposu olarak
kullanılacak petrol rezervuarları, fiilen veya hesaben boşaltılmadan ve Genel Müdürlüğün görüşü alınmadan
yeraltı deposu olarak kullanılamaz. Depolama için gerekli olduğu belirlenen
sahada üretilmeyecek petrol bulunması halinde, bu petrolden Devlet hissesi
alınmaz.
Petrol üreticisinin
ödeyeceği Devlet hissesi, kuyubaşı fiyatı üzerinden
hesaplanır. Devlet hakkı ve hissesi, ilgililerin beyanları üzerine tahakkuk
ettirilir ve Genel Müdürlüğün bulunduğu yer vergi dairesine nakden ödenir. Devlet
hakkı ve hissesinin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, maddî
delillere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespit olunan farklar üzerinden ikmalen Devlet hakkı ve hissesi tarhiyatı
yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir. İkmal tarhiyatına
karşı ilgililerin Bakan nezdinde yapacakları itiraz
ihtilaflı kısmın tahsilini durdurur. Bakan kararının taraflara tebliğinden
sonra bu karar gereğince tahsil edilecek miktar Genel Müdürlükçe ilgiliye
tebliğ olunur. İkmalen tarh edilen Devlet hakkı ve
hissesi yüzde yüz fazlasıyla alınır. Devlet hakkı ve hissesi tahakkukun ilgili
bulunduğu takvim yılını takip eden yıldan itibaren 5 yıl içinde tarh ve tebliğ
olunmadığı takdirde zamanaşımına uğrar. Devlet hakkı ve hissesinin beyan, tarh,
tahakkuk, ödeme usûlü, şekil ve zamanı ile ikmalen tarhiyata ait diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.
Karalarda elde edilen
Devlet hissesinin % 50’si işletme ruhsatının bulunduğu ilin il özel idaresinin
açtıracakları hesaba aktarılır.
Yüzey ve su hakları
MADDE 20- Araştırma izni, arama veya işletme ruhsatnamesi,
kapsadığı arazinin malik veya zilyedine veya bu arazide petrol dışındaki
madenlere ait haklarla bunlar üzerinde tesis edilmiş veya edilecek diğer
hakları ihlâl etmez.
Bir petrol hakkı sahibi;
arama veya işletme sahasında veya civarında petrol işlemi için gerekli arazinin
kullanma hakkını, arazi özel mülkiyet konusu ise anlaşma veya kamulaştırma
yoluyla, arazi Hazineye ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında ise Maliye
Bakanlığından bedeli karşılığında kiralamak, irtifak veya kullanma hakkı almak
ve ruhsatnamesine kaydedilmek suretiyle elde edebilir. Anlaşmaya dayanan
kullanma hakkı üç yıldan fazla sürdüğü takdirde özel mülkiyet konusu arazinin
kamulaştırılması, arazi sahibi veya petrol hakkı sahibi tarafından istenebilir.
Kamu yararı
niteliğindeki kamulaştırma kararı, talep üzerine Genel Müdürlükçe verilir.
İşlemler 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılır. Aynı
Kanunun 27 nci maddesi hükümlerine göre acele
kamulaştırma yapılabilir. Kamulaştırılan arazinin mülkiyeti Hazineye, kullanma
hakkı kamulaştırma bedelini ödeyen petrol hakkı sahibine ait olur. Bu durumda,
Maliye Bakanlığı tarafından petrol hakkı sahibi lehine bedelsiz olarak ve
ruhsat süresi kadar irtifak hakkı tesis edilir. Bu madde hükümleri çerçevesinde
elde edilen kullanma hakları arama ve işletme ruhsatnamesinin parçası olarak
ruhsat süresince devam eder.
Petrol hakkı sahibi,
petrol işlemleri için kullanma hakkına sahip olduğu arazi veya bunun üzerindeki
tesisler ve civarındaki gayrimenkul veya tesislere yaptığı zararı tam olarak
tazmin etmekle yükümlüdür. Bundan doğan tazminat alacakları haksız fiiller
hakkındaki zamanaşımına tâbidir.
Arayıcı veya işletmeci,
arama veya işletme sahası içindeki ve civarındaki arazide, üzerindeki kullanma
hakkını almak ve diğer kanunların hükümlerine uyma şartları ile sondaj dahil
çeşitli yöntemlerle su aramak ve bulunan suları kullanmak, mevcut suların kendi
işlemleri için gerekli miktarını başkalarının bu su üzerindeki haklarına
tecavüz etmeden kullanmak hakkına sahiptir.
6831 sayılı Orman Kanununa göre orman sayılan yerlerdeki ve millî parklardaki ruhsat ve izin alanlarında, ilgili mevzuatına göre izin almak ve bedelleri ödenmek suretiyle petrol arama ve işletme faaliyetleri yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Terk, Sahaya İlave ve Tesislerin
Kaldırılması
Terk, sahaya ilave ve tesislerin
kaldırılması
MADDE 21- Petrol hakkı sahibi, araştırma izni ve arama
ruhsatnamesini en az bir ay önceden, işletme ruhsatnamesini ise en az üç ay
önceden Genel Müdürlüğe başvurarak ve varsa saha ile ilgili kamu kuruluşunu
haberdar ederek kısmen veya tamamen terk edebilir. Arama veya işletme
ruhsatnamesinden doğan haklar, terk edilen kısım için başvuru tarihinde sona
erer. Fakat sahanın tamamı için verdiği iş ve malî yatırım programı terk
edilmeyen kısımda aynen uygulanır. Tamamen terk edilen bir arama ruhsatnamesi
için, verilmiş olan iş ve malî yatırım programı dikkate alınır ve yerine
getirilmeyen faaliyete karşılık gelen % 2 oranındaki meblağ irat kaydedilir.
Petrol hakkı sahibinin bu tarihe kadar olan diğer yükümlülükleri yerine
getirilmiş ise sorumlulukları sona erer.
Genel Müdürlük, başvuru
halinde bu Kanunun yüzölçümü bakımından koyduğu kısıtlamalar çerçevesinde,
arama sahalarına ilaveler yapabilir. Bu durumda, mevcut programa ilave olarak
yeni bir minimum iş programı istenir.
Kullanma hakkının sona
ermesinden itibaren üç ay içinde petrol hakkı sahibi tarafından araziden
kaldırılmayan herhangi bir malın mülkiyeti, arazi sahibine intikal eder. Arazi
sahibinin arazi üzerindeki herhangi bir malın devrini kabul etmemesi halinde 4
üncü maddenin dördüncü fıkrası hükümleri uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Vergilendirme, İthalat ve İhracat ile
Transferler
Vergilendirme
MADDE 22- Petrol hakkı sahiplerinin, safi kazançları üzerinden
ödemekle mükellef bulundukları vergiler ve hissedarları adına yapmaları gereken
gelir vergileri kesintisi toplamı % 40 oranını geçemez.
Dar mükellefiyet esasında vergilendirilenlere bu Kanun hükümleri uyarınca
petrol arama faaliyetleri dolayısıyla sağlanacak kazançlardan, 13/6/2006
tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesine göre % 5
oranında tevkifat yapılır. Bu Kanunda yazılı petrol
işlemleri ile birlikte genel hükümlere bağlı diğer faaliyetlerde bulunan petrol
hakkı sahiplerinin petrol işlemlerine ait faaliyetleri, diğer faaliyetlerinden
ayrı olarak vergilendirilir.
Esas faaliyetleri bu
Kanuna göre petrol işlemi olan iki veya daha fazla petrol hakkı sahibi,
aralarında bir ortaklık oluşturmuş olsa bile ayrı ayrı
vergiye tâbi olurlar.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan parantez içi hüküm, petrol işleminden elde edilen gelir ve kazaçlara uygulanmaz.
Devlet hissesi hariç
olmak üzere, petrol hakkı sahibinin, petrol işlemi için yapmış olduğu
yatırımlara tekabül eden sermayesine karşılık gelen üretimden elde edeceği
gelirler, cari kur üzerinden sermayenin geri alınmasına kadar, yerli şirketler
için ise yapılan yatırım miktarı itfa edilene kadar Vergi Usul Kanununa göre itfa
payı addolunur. Petrol hakkı sahiplerinin 6326 sayılı Kanuna göre geçmiş
yıllarda yabancı para cinsinden ithal etmiş olduğu fakat halen transferi
gerçekleşmemiş sermayeden kalan miktarlara da bu kural uygulanır.
Tükenme payı; petrol
hakkı sahibinin sermaye hesabına alarak aktifleştirdiği arama giderleri, sondaj
fer’i giderleri ve üretim bakımından ekonomik olmayan kuyuların açılma
giderleri toplamından ibaret olup, Vergi Usul Kanununun 316 ncı
maddesi hükmüne kıyasla her saha için ayrı ayrı olmak
üzere, Maliye Bakanlığı ile Genel Müdürlükçe müştereken belirlenecek oranlar
üzerinden itfa edilir. Ancak, sahanın petrol üretiminden başka bir maksada
tahsis edilmiş bulunan kısmının maliyet ve kıymeti ile petrol işleminin sona
erdiği tarihte bu sahanın petrol hakkı sahibi bakımından haiz olduğu bakiye
değer tükenme payından indirilir.
Petrol hakkı sahibi tarafından
aktifleştirilen arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve üretim bakımından
ekonomik olmayan kuyuların açılma giderleri dışındaki ekonomik değerin maliyeti
ile bu ekonomik değerin elde edilmesi ve üzerindeki tesisatın kurulmasına ait
masraflar amortisman yolu ile itfa olunur, bunlara uygulanacak amortisman
oranları rezerv durumu dikkate alınarak Maliye Bakanlığınca ayrıca tespit
edilir.
İthalat ve ihracat
MADDE 23- Bir petrol hakkı sahibinin bizzat veya bir temsilci veya
Genel Müdürlükçe kabul edilmiş bir müteahhidi vasıtasıyla kendi adına,
Türkiye'deki petrol işlemi için idarî faaliyetleri ile bina tesislerinin ve
teçhizatlarının inşası, kurulması ve işletmesine ait malzemeler hariç petrol
işlemlerinde kullanılacak ve Genel Müdürlükçe onaylanan malzemeyi, ekipmanı,
akaryakıtı ve kara, deniz, hava nakil vasıtalarını ithal etmesi ya da yurt içinden teslim alması, katma değer vergisi ile
özel tüketim vergisi hariç olmak üzere her türlü vergi, resim, harçtan muaftır.
Ancak, Bakanlar Kurulu, ithal edilen
malzemelerle kıyası kabil nitelikte ve miktarda Türkiye'de üretimi bulunan
maddelerin isimlerini içeren bir liste oluşturarak, bu listede gümrükten muaf
olarak ithal edilmekte olan maddelerden hangilerinin gümrük vergisine ve diğer
ithal vergisi ve resimlerine tâbi tutulacağını tayin ve tespit edebilir.
Listeler Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Ancak, listenin
yayımlandığı tarihten önce Genel Müdürlüğe verilmiş dilekçeler ile ithali
istenilen maddeler, listenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde
ithal edildikleri takdirde, muafiyetten faydalanırlar.
Petrol hakkı sahiplerinin petrol işlemlerinde kullanmak üzere Genel Müdürlükçe ithalatı uygun bulunan malzemeleri ile ilgili olarak Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) uygunluk değerlendirmesi aranmaz.
Yukarıdaki fıkra
gereğince tanınan gümrük ve diğer ithal vergi ve resimleri ve dahilde alınan
her türlü vergi, harç ve resim muafiyeti, bu malzemenin bir petrol hakkı
sahibinden petrol işleminde kullanılmak üzere başka bir petrol hakkı sahibine
Genel Müdürlüğün izni ile devri halinde de devam eder. Söz konusu malzemeler
petrol işlemi sayılmayan bir faaliyet yolu ile Türkiye dahilinde kullanılmak
veya satılmak üzere devredildiği takdirde, devir tarihinde yürürlükte bulunan
ithalde ve dahilde alınan vergi, resim ve harçların tümüne tâbi tutulur.
Ekonomik ömrü bir yıldan az olan sarf malzemeleri hariç olmak üzere, diğer
malzemelerin devri, devir ve ihraç sırasındaki kıymet tespit kararındaki
kıymeti üzerinden yapılır.
Gümrük ve diğer ithal
vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal edilmiş olan malzeme, Türkiye'ye giriş
tarihinden itibaren on yılını doldurduğunda, ithal eden veya devralan petrol
hakkı sahibi söz konusu malzeme üzerinde gümrük ve diğer ithal vergi ve
resimlerinden muaf olarak her türlü tasarruf hakkına sahiptir.
Transferler
MADDE 24- Bir petrol hakkı sahibi, Hazine Müsteşarlığına ve Genel
Müdürlüğe başvurarak, ödenmesi gereken fakat henüz ödenmemiş bulunan her türlü
vergi, resim, harç, Devlet hakları ve Devlet hisselerinin ödenmesi için gereken
meblağı hariç tutarak, nakdî fonlarla buna ilişkin haklarını ve sermaye
mevcutları esasına dahil diğer iktisadî kıymetleri nakden veya aynen, vergiden
muaf olarak harice transfer edebilir.
Petrol hakkı sahipleri,
sermayelerine mahsuben her zaman transfer talebinde bulunabilir. Sermayesinin
transferi tamamlandıktan sonra, transfer edilebilecek net kıymetlerini ise cari
yıl içerisinde üçer aylık dönemler sonunda transfer edebilir. Mahsup işlemleri
için kurumlar vergisi beyannamesinin verilişini takiben transfer beyannamesini
verir.
Petrol hakkı sahibi
ihraç ettiği petrolden sağladığı dövizi yurt dışında muhafaza edebilir. Bu
döviz tutarı, Türkiye'ye ithal edilmiş sermaye ile bunu aşan net kıymetlerin
transferinden mahsup edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yabancı Personel Çalıştırılması ve Mücbir
Sebepler
Yabancı personel çalıştırılması
MADDE 25- Bir petrol hakkı sahibi, petrol işlemi için gereken
yabancı personeli, Genel Müdürlüğün uygun görüşü ve İçişleri Bakanlığının izni
ile, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında
Kanun hükümlerine bağlı olmaksızın çalıştırabilir.
İşletmeciler, istihdam
ettikleri yabancı şahıslar sayısının % 25'inden aşağı sayıda olmamak üzere Türk
vatandaşlarının (Devlet memurları hariç) petrol işlemlerinin her safhasında
ihtisas kazanmalarını sağlamak için yabancı memleketlerde veya Genel Müdürlükçe
uygun görüldüğü oranda Türkiye'deki ilmî ve meslekî kurum ve işletmelerde
eğitim ve staj görmelerini, masraflarını üzerlerine almak suretiyle temin
ederler. Bu suretle eğitim ve staj görenler masraflarını üzerlerine alan petrol
hakkı sahiplerine karşı mecburî hizmet veya iş mükellefiyeti ile bağlı
değildirler.
Mücbir sebepler
MADDE 26- Doğal afetler, harp, isyan, grev, lokavt ve toplumsal
olaylar petrol işlemine etkileri oranında petrol hakkı sahibinin hak ve
sorumluluklarını eşit sürede erteler.
ALTINCI BÖLÜM
İdarî Para Cezaları, İdarî Tedbirler ve
Transit Boru Hatları
İdarî para cezaları
MADDE 27- Bu Kanuna göre yasaklanan fiiller, daha ağır cezayı
gerektirmediği takdirde, bu madde hükümlerine göre idarî para cezası ile
cezalandırılır. Bu cezalar her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı
Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak
suretiyle uygulanır. Ay içinde tahsil edilen idarî para cezaları müteakip ayın
yirminci işgünü sonuna kadar irat kaydedilmek üzere Hazineye devrolunur. Bu Kanuna göre idarî para cezalarının veya
idarî yaptırımların uygulanması, bu Kanunun diğer hükümlerinin uygulanmasına
engel oluşturmaz. Bu Kanuna göre verilen ceza ve alınacak tedbirler diğer
kanunlar gereği yapılacak işlemleri engellemez.
İdarî para cezalarında
tüzel kişilerin sorumluluğu 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 65 inci
maddesine göre tayin olunur.
İdarî para cezaları
ilgililerine tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde ödenir. İdarî
para cezaları hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.
Kesinleşen ve süresinde ödenmeyen idarî para cezaları ilgili vergi dairesi
aracılığı ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tahsil edilir.
Bu Kanuna göre;
araştırma izni ve ruhsatname almadan araştırma yapanlar 100 000 YTL idarî para
cezası ile, arama ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesi almaksızın araştırma
dışında petrol işlemlerini yapanlar 250 000 YTL idarî para cezası ile
cezalandırılırlar. Türk ilim ve araştırma kuruluşları ile Millî Savunma
Bakanlığı tarafından bilimsel araştırma yapmak üzere Genel Müdürlüğe
bildirilerek görevlendirilen şahıslara bu fıkra hükümleri uygulanmaz.
Genel Müdürlük, bir
petrol işleminde veya bu işlem ile ilgili olarak tehlikeli fiil yapıldığını
belirler ise, petrol hakkı sahibi 350 000 YTL idarî para cezası ile
cezalandırılır ve petrol işlemi durdurulur. Tehlikeli fiilin önlenmesi için
Genel Müdürlüğün vermiş olduğu süre içinde, tehlikeli fiil önlenmezse,
tehlikeli fiil ortadan kaldırılıncaya kadar, her geçen gün için 50 000 YTL
idarî para cezası uygulanır ve Genel Müdürlük, masrafı petrol hakkı sahibine
ait olmak üzere, tehlikeli fiili önleyici tedbirleri alır, hasarı tamir ve
tazmin ettirir. Bu amaçla öncelikle 4 üncü maddenin yedinci fıkrasında yer alan
teminat kullanılır. Teminatın kullanılan kısmı otuz gün içinde petrol hakkı
sahibine tamamlattırılır. Teminat yetmediği takdirde kalan miktar, petrol hakkı
sahibinden onbeş gün içinde tahsil edilir. Tehlikeli
fiil nedeniyle önemli ve tamiri mümkün olmayan bir hasar veya zarar meydana
geldiği Genel Müdürlük tarafından belirlenirse, petrol hakkı sahibine 500 000
YTL idarî para cezası uygulanır.
Bu Kanunun verdiği bir
hakkın kullanılmasını veya Genel Müdürlüğün bir görevlisinin görevini yapmasını
engelleyenlere 50 000 YTL idarî para cezası uygulanır.
Kanun, yönetmelik ve
diğer mevzuat gereği istenilen her türlü bilgi ve belgelerin bir takvim yılı
içinde iki defa zamanında eksiksiz gönderilmemesi durumunda, petrol hakkı
sahibi 10 000 YTL idarî para cezası ile cezalandırılır. Bir takvim yılında
ikiden fazla tekrarı halinde her tekrar için 10 000 YTL ayrıca idarî para
cezası uygulanır. Bu Kanuna göre yapılan başvurularda gerçek dışı beyanda
bulunanlar 50 000 YTL idarî para cezası ile cezalandırılırlar.
İdarî tedbirler
MADDE 28- Petrol hakkı sahibi bu Kanuna, yönetmeliğe, araştırma
izni, arama ruhsatnamesi veya işletme ruhsatnamesinde yazılı şartlardan
herhangi birine uymadığı takdirde, kendisine doksan gün süre içinde şartlara
uyması ihtar edilir ve uymaması durumunda ilgili petrol hakkının feshedileceği
bildirilir. Doksan günlük sürenin bitiminde petrol hakkı sahibinin şartlara
uyabilmesi için ek süreye ihtiyaç var ise altmış günü geçmemek
üzere ek süre verilir veya petrol hakkı feshedilir.
Arama veya işletme
ruhsatnamesi sahibi 4 üncü maddenin dört, altı, yedi ve sekizinci, 16 ncı maddenin dördüncü, 17 nci
maddenin beşinci ve 18 inci maddenin ikinci fıkralarında belirtilen hükümlerden
herhangi birine uymadığı takdirde, hakkında doksan günlük süre verilmek suretiyle
veya doğrudan doğruya fesih yaptırımı uygulanır.
Fesih kararı, Genel
Müdürün teklifi üzerine Bakan tarafından verilir. Feshine karar verildiği
takdirde, araştırma izninden, arama veya işletme ruhsatnamesinden doğan haklar,
fesih tarihinden itibaren sona erer. Mevzuata uyma için verilen süreler içinde,
şartlara uyum için gerekli çalışmalar, petrolün satışı ve tehlikeli fiilin
önlenmesi dışında hiçbir işlem yapılamaz.
Transit boru hatları
MADDE 29- Ham petrolün veya doğal gazın bir başka ülkeye tevcihen bir milletlerarası andlaşmaya
dayanmaksızın Türkiye üzerinden transit geçişini veya
Türkiye'ye gelişini sağlayacak bir boru hattı kurulmasına bu Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen sürelerle Bakanlar Kurulunca izin
verilir. Bu kapsamda verilen izinlere ilişkin hak ve mükellefiyetler ile
kamulaştırma işlemleri; bu Kanunun ilgili hükümlerine tâbidir. Gerektiğinde bu
maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar hakkında karar almaya Bakanlık
yetkilidir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Bazı Kanunlarda Yapılan Değişiklikler
MADDE 30- 19/4/1926 tarihli ve 815 sayılı Türkiye Sahillerinde
Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dahilinde İcrayı San'at ve Ticaret Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine
"bilumum deniz esnaflığı icrası" ibaresinden sonra gelmek üzere
"(petrol arama ve üretim faaliyetleri hariç)" ibaresi ile 4 üncü maddesinin
"ecnebi tahlisiye gemilerinin" ibaresinden sonra gelmek üzere
"ve petrol arama ve üretim faaliyetlerinde kullanılan deniz
vasıtalarının" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 31- 7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanununun 18 inci
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "teftiş kurulu başkanı ve
müfettişlerden;" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 32- 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa
ekli (2) sayılı Tablonun "IV-Ticarî ve Medenî İşlerle İlgili Kâğıtlar"
başlıklı bölümüne aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"36. Türk Petrol
Kanunu kapsamında petrol hakkı sahiplerinin petrol arama ve üretim
faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler."
MADDE 33- 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi
Kanununun 7 nci maddesine aşağıdaki (8) numaralı bent
eklenmiştir.
"8. (II) sayılı
listedeki 8701.20, 87.04, 87.05 ve 87.09 G.T.İ.P. numaralarında yer alan
malların, münhasıran petrol arama faaliyetinde kullanılmak üzere ilk iktisabı,''
MADDE 34- 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununa
aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
"Biyodizel
EK MADDE 2- Biyodizel üreticileri, EPDK tarafından çıkarılacak
yönetmelikte belirlenen kalite standartlarına göre üretim yapmak üzere,
yönetmelikle belirlenen usûl ve esaslar dahilinde bedelsiz olarak üretim
lisansı alırlar ve üretimlerini lisans kapsamında yaparlar. Kalite denetimleri
EPDK tarafından yapılır veya yaptırılır.
Petrol piyasasında
faaliyet gösteren rafinerici ve dağıtıcılar, tamamen yerli tarım ürünlerini
kullanarak üretim yapan biyodizel üreticilerinden
temin edecekleri biyodizeli akaryakıt ile en az yüzde
iki oranında harmanlayabilirler. Harmanlama oranları ile ilgili denetimler EPDK
tarafından yapılır.
Biyodizel
üreticileri her yıl, bir sonraki yıl için piyasaya sunabilecekleri üretim
miktarını ve her üç aylık dönem gerçekleşmelerini yılı içinde EPDK'ya bildirir.
Biyodizel
üreticileri sadece yerli tarım ürünlerinden üretilen saf biyodizel
dağıtımı ve satışı yapmak için bu Kanunun 7 nci ve 8
inci maddelerindeki esaslara göre ve yıllık en az otuz bin ton saf biyodizel satış projeksiyonu vermek koşuluyla dağıtım
lisansı ve bayi lisansı alabilir. Dağıtım ve bayi lisanslarının teknik ve ekonomik
şartları EPDK tarafından belirlenir.
Bu maddenin birinci, ikinci ve dördüncü fıkralarına aykırı faaliyet gösterenlere bu Kanunun 19 uncu maddesinin (a) bendi hükümleri, üçüncü fıkrasına aykırı faaliyet gösterenlere ise aynı maddenin (b) bendi hükümleri ile bu Kanunun genel hükümleri uygulanır.”
MADDE 35- 5015 sayılı Petrol
Piyasası Kanununun 2 nci maddesinin (5), (7) ve (44)
numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki bentler
eklenmiştir.
“5) Akaryakıt: Benzin
türleri, nafta (hammadde, solvent
nafta hariç), gazyağı, jet yakıtı, motorin türleri, biyodizel, fuel-oil türleri ile Kurum tarafından belirlenen diğer ürünleri,
7) Akaryakıtla harmanlanan ürünler: Metil tersiyer bütil eter (MTBE), denatüre biyoetanol, biyodizel ve benzeri akaryakıt ile eşdeğer vergiye tâbi olan ve olacak ürünleri,
44) Ürün: Fiziksel veya
kimyasal işlem, rafinaj veya diğer yöntemlerle elde edilen ürün veya ara ürün
herhangi bir hidrokarbonu,”
“45) Biyodizel:
Akaryakıt olarak veya akaryakıt ile harmanlanarak kullanılmak üzere, bitkisel
ve hayvansal yağlar veya bitkisel ve hayvansal atık yağlardan elde edilen ürün
türevi yağ asiti metil esterleri karışımını,
46) Biyoetanol:
Akaryakıt ile harmanlanmak üzere şekerli, nişastalı bitkilerden, her türlü
selülozik kaynaklardan ve biyokütle atık ve
artıklarından üretilen denatüre etil alkolü,”
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yönetmelik
MADDE 36- Bu Kanunun hükümlerinin uygulanması ile ilgili usûl ve esaslar
Genel Müdürlük tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir. Yönetmelikler
bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde çıkarılır.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat ve atıflar
MADDE 37- Bu Kanunla;
a) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 5/A maddesinin (b) ve (f) bentleri,
b) 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin dördüncü paragrafı,
c) 18 inci maddesi hariç olmak üzere 7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu,
yürürlükten kaldırılmıştır.
Diğer kanunlarda 6326
sayılı Kanuna yapılmış olan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce alınmış
arama ruhsatnameleri, bu Kanun ile yürürlükten kaldırılan 6326 sayılı Petrol
Kanununun 122 nci maddesi gereğince kazanılmış
hakları saklı kalmak üzere, arama ruhsatlarına ilişkin olarak mevcut bulunan
bölgesel veya ruhsat bazındaki sondaj mükellefiyetleri bu Kanuna göre
düzenlenir ve söz konusu mükellefiyetlerle ilgili olarak alınmış olan
teminatlar güncelleştirilir. Bu işlemler Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra
bir yıl içinde Genel Müdürlük tarafından tamamlanır.
Bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten önce alınmış arama ve işletme ruhsatnameleri bu Kanun
hükümlerine tâbidir. Ancak, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce denizlerde
alınmış arama ve işletme ruhsatnameleri, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra
yapılacak ilk uzatım tarihinden itibaren bu Kanun hükümlerine tâbidir.
Petrol hakkı
sahiplerinin kendi petrolünü taşımak üzere bu Kanun ile yürürlükten kaldırılan
6326 sayılı Petrol Kanunu kapsamında almış olduğu boru hattı belgeleri işletme
ruhsatlarının eki haline getirilir.
GEÇİCİ MADDE 2- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte başlamış olan
ve bu Kanun ile yürürlükten kaldırılan 6326 sayılı Kanun kapsamında alınan bir
belge ile ilgili olarak başlatılmış veya yapımı devam eden projeler
tamamlanıncaya kadar ithalat, ihracat ve kamulaştırma haklarının yürürlüğü
devam eder.
GEÇİCİ MADDE 3- Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren yeni
yönetmelikler ve ilgili mevzuat düzenleninceye kadar mevcut Petrol Tüzüğü ve
ilgili mevzuatın bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
edilir.
GEÇİCİ MADDE 4- Bu Kanun ile yürürlükten kaldırılan 6326 sayılı
Petrol Kanununun 116 ncı maddesinin (3) numaralı
fıkrası gereğince yapılan transferler nedeniyle 1995, 1996 ve 1997 malî yılları
bütçe kanunlarında yer alan "6326 Sayılı Petrol Kanunu Gereğince Ödenecek
Kur Farkları" ve "Petrol Arama ve Petrolle İlgili Faaliyetleri
Düzenleme Fonuna Ait Hizmetler" harcama kalemlerinden 1995, 1996 ve 1997
yıllarında yapılan kur farkı ödemeleri ilgililer adına kişi borçları hesabına
alınarak terkin edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 5- Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar iptal
edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin
eki Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne ait cetvelden çıkarılmıştır.
Çıkarılan bu kadroların
yerine (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı
Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı
cetvelin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığına ve Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğüne ait bölümlerine sırasıyla eklenmiştir.
Yukarıdaki listede yer
verilen düzenlemeye göre Genel Müdürlükte Teftiş Kurulu Başkanlığında görevli
Teftiş Kurulu Başkanı, Başmüfettiş, Müfettiş ve Müfettiş Yardımcılarının bu
Kanunun yayımı tarihinden itibaren en fazla üç ay içinde Genel Müdürlükteki her
türlü ilişkileri kesilerek Bakanlık ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne
atamaları yapılır.
Ancak, yukarıdaki şekilde ataması yapılamayan söz konusu personel, üç aylık sürenin bitiminden itibaren beş gün içerisinde Devlet Personel Başkanlığına liste halinde bildirilir. Bu personel Devlet Personel Başkanlığınca 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin iki, üç, dört ve beşinci fıkralarında belirtilen esas ve usûller çerçevesinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilirler. 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca Özelleştirme Fonundan karşılanması öngörülen ödemeler Genel Müdürlük tarafından karşılanır.
Yürürlük
MADDE 38- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 39- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
1 SAYILI LİSTE
İPTAL EDİLEN
KADROLAR
KURUMU: PETROL İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞKİLÂTI: MERKEZ
SERBEST TUTULU
KADRO KADRO
SINIFI UNVANI
DERECESİ ADEDİ ADEDİ TOPLAM
GİH Teftiş Kurulu Başkanı 1 1 1
GİH Başmüfettiş 1 8 8
GİH Müfettiş 1 4 4
GİH Müfettiş 3 1 1
GİH Müfettiş 5 1 1
GİH Müfettiş (Özelleştirme) 1-7 10 10
TOPLAM 25 25
2 SAYILI LİSTE
İHDAS EDİLEN
KADROLAR
KURUMU: ENERJİ VE TABİÎ KAYNAKLAR BAKANLIĞI
TEŞKİLÂTI: MERKEZ
SINIFI UNVANI DERECESİ KADRO ADEDİ
GİH Başmüfettiş 1 4
GİH Müfettiş 1 2
GİH Müfettiş 3 1
TOPLAM 7
3 SAYILI LİSTE
İHDAS EDİLEN
KADROLAR
KURUMU: DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞKİLÂTI: MERKEZ
SINIFI UNVANI DERECESİ KADRO ADEDİ
GİH Başmüfettiş 1
5
GİH Müfettiş 1
2
GİH Müfettiş 5 1
GİH Müfettiş (Ö) 1-7 10
TOPLAM 18