Kanun No. 5018 |
|
Kabul Tarihi : 10.12.2003 |
BİRİNCİ
KISIM
Genel
Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
MADDE 1.- Bu Kanunun amacı, kalkınma planları ve
programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının
etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap
verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını
ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî
işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü
düzenlemektir.
MADDE 2.- Bu Kanun, merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerden oluşan genel
yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrolünü kapsar.
Avrupa Birliği fonları ile yurt
içi ve yurt dışından kamu idarelerine sağlanan kaynakların kullanımı ve
kontrolü de uluslararası anlaşmaların hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Kanun
hükümlerine tâbidir.
Düzenleyici ve denetleyici
kurumlar, bu Kanunun sadece 3, 7, 8, 12, 15, 17, 18, 19, 25, 43, 47, 48, 49,
50, 51, 52, 53, 54, 68 ve 76 ncı maddelerine tâbidir.
Tanımlar
MADDE 3.- Münhasıran bu Kanunun uygulanmasında;
a) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri: Uluslararası sınıflandırmalara göre belirlenmiş olan, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idareleri,
b) Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idareleri: Bu Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan
kamu idarelerini,
c) Düzenleyici ve denetleyici
kurumlar: Bu Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan kurumları,
d) Sosyal güvenlik kurumları: Bu
Kanuna ekli (IV) sayılı cetvelde yer alan kamu kurumlarını,
e) Mahallî idare: Yetkileri
belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet
gösteren belediye, il özel idaresi ve bunların kurdukları birlik ve
idareyi,
f) Bütçe: Belirli bir dönemdeki
gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren
ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi,
g) Kamu kaynakları: Borçlanma
suretiyle elde edilen imkânlar dahil
kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para,
alacak ve haklar ile her türlü değerleri,
h) Kamu gideri: Kanunlarına
dayanılarak yaptırılan iş, alınan mal ve hizmet bedelleri, sosyal güvenlik
katkı payları, iç ve dış borç faizleri, borçlanma genel giderleri, borçlanma
araçlarının iskontolu satışından doğan farklar, ekonomik, malî ve sosyal
transferler, verilen bağış ve yardımlar ile diğer giderleri,
i) Kamu geliri: Kanunlarına
dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri
gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen
her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen gelirler, borçlanma
araçlarının primli satışı suretiyle elde edilen gelirler, sosyal güvenlik primi
kesintileri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirleri,
j) Özel gelir: Genel bütçe
kapsamındaki idarelerin kamu görevi ve hizmeti dışında ilgili kanunlarında
belirtilen faaliyetlerinden ve fiyatlandırılabilir nitelikteki mal ve hizmet
teslimlerinden sağlanan ve genel bütçede gösterilen gelirleri,
k) Harcama birimi: Kamu idaresi
bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama
yetkisi bulunan birimi,
l) Kamu malî yönetimi: Kamu
kaynaklarının tanımlanmış standartlara uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli
kullanılmasını sağlayacak yasal ve yönetsel sistem ve süreçleri,
m) Malî kontrol: Kamu
kaynaklarının belirlenmiş amaçlar doğrultusunda, ilgili mevzuatla belirlenen
kurallara uygun, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını
sağlamak için oluşturulan kontrol sistemi ile kurumsal yapı, yöntem ve
süreçleri,
n) Stratejik plan: Kamu
idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını,
hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek
yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren planı,
o) Malî yıl: Takvim yılını,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kamu Maliyesi
Kamu maliyesi
MADDE 4.- Kamu maliyesi; gelirlerin toplanması,
harcamaların yapılması, açıkların finansmanı, kamunun varlık ve borçları ile
diğer yükümlülüklerinin yönetimini kapsar.
Kamu maliyesi, merkezden ve
yerinden yönetim esaslarına göre yürütülür. Kamu idarelerinin görevleri, ilgili
kanunlarında açık olarak belirlenir ve kaynakların dağıtımında esas alınır.
Kamu maliyesinin temel ilkeleri
MADDE 5.- Kamu maliyesinin temel ilkeleri şunlardır:
a) Kamu malî yönetimi uyumlu bir
bütün olarak oluşturulur ve yürütülür.
b) Kamu maliyesi, kamu
görevlilerinin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır.
c) Maliye politikası,
makroekonomik ve sosyal hedefler ile uyumlu bir şekilde oluşturulur ve
yürütülür.
d) Kamu malî yönetimi Türkiye
Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür.
e) Kamu malî yönetimi malî
disiplini sağlar.
f) Kamu malî yönetimi ekonomik,
malî ve sosyal etkinliği birlikte sağlayacak şekilde kamusal tercihlerin
oluşması için gerekli ortamı yaratır.
g) Kamu idarelerinin mal ve
hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında, ekonomik veya sosyal
verimlilik ilkelerine uygun olarak maliyet-fayda veya maliyet-etkinlik ile
gerekli görülen diğer ekonomik ve sosyal analizlerin yapılması esastır.
İlgili kanunlardaki hükümler
saklı kalmak kaydıyla, kamu maliyesi ilkelerinin uygulanmasına ilişkin usul ve
esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir ve izlenir.
MADDE 6.- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi
Hazine birliğini sağlayacak şekilde yürütülür.
Bu Kanuna ekli (I) sayılı
cetvelde yer alan kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine girer,
giderleri bu veznelerden ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz.
Her türlü iç ve dış borçlanma,
yurt dışından hibe alınması, borç ve hibe verilmesi ve bunlara ilişkin geri
ödemeler, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla
ilgili diğer hususlarda 9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı, 28.3.2002 tarihli ve
4749 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kamu Kaynağının
Kullanılmasının Genel Esasları
Malî saydamlık
MADDE 7.- Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve
kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu zamanında
bilgilendirilir. Bu amaçla;
a) Görev, yetki ve
sorumlulukların açık olarak tanımlanması,
b) Hükümet politikaları,
kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin
hazırlanması, yetkili organlarda görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları
ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması,
c) Genel yönetim kapsamındaki
kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek
üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması,
d) Kamu hesaplarının standart
bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir
muhasebe düzenine göre oluşturulması,
Zorunludur.
Malî saydamlığın sağlanması için
gerekli düzenlemelerin yapılması ve önlemlerin alınmasından kamu idareleri
sorumlu olup, bu hususlar Maliye Bakanlığınca izlenir.
Hesap verme sorumluluğu
MADDE 8.- Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve
kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik,
verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından,
muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için
gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap
vermek zorundadır.
Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme
MADDE 9.- Kamu idareleri; kalkınma planları,
programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde
geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamak,
performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve
bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle
stratejik plan hazırlarlar.
Kamu idareleri, kamu
hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile
program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç
ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.
Stratejik plan hazırlamakla
yükümlü olacak kamu idarelerinin ve stratejik planlama sürecine ilişkin
takvimin tespitine, stratejik planların kalkınma planı ve programlarla
ilişkilendirilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesine Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı yetkilidir.
Kamu idareleri bütçelerini,
stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle
uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlarlar. Kamu idarelerinin bütçelerinin
stratejik planlarda belirlenen performans göstergelerine uygunluğu ve
idarelerin bu çerçevede yürütecekleri faaliyetler ile performans esaslı
bütçelemeye ilişkin diğer hususları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı ve ilgili kamu idaresi tarafından birlikte tespit
edilecek olan performans göstergeleri, kuruluşların bütçelerinde yer alır.
Performans denetimleri bu göstergeler çerçevesinde gerçekleştirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bakanların ve Üst
Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu
Bakanlar
MADDE 10.- Bakanlar, hükümet politikasının uygulanması
ile bakanlıklarının ve bakanlıklarına bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların
stratejik planları ile bütçelerinin kalkınma planlarına, yıllık programlara
uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, bu çerçevede diğer bakanlıklarla
koordinasyon ve işbirliğini sağlamaktan sorumludur. Bu sorumluluk,
Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri için Millî
Eğitim Bakanına, mahallî idareler için İçişleri Bakanına aittir.
Bakanlar, kamu kaynaklarının
etkili, ekonomik ve verimli kullanılması konusunda Başbakana ve Türkiye Büyük
Millet Meclisine karşı sorumludurlar.
Bakanlar; idarelerinin amaçları,
hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve yıllık performans
planları konusunda her malî yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.
Üst yöneticiler
MADDE 11.- Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde
en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı
üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.
Üst yöneticiler, idarelerinin
stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara,
kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun
olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların
etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan,
kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin
işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve
sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise
meclislerine karşı sorumludurlar.
Üst yöneticiler, bu sorumluluğun
gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi, malî kontrol yetkilisi
ve iç denetçiler ile muhasebe yetkilisi aracılığıyla yerine getirirler.
İKİNCİ KISIM
Kamu İdare Bütçeleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Bütçe türleri ve kapsamı
MADDE 12.- Genel yönetim kapsamındaki idarelerin
bütçeleri; merkezî yönetim bütçesi, sosyal güvenlik kurumları bütçeleri ve
mahallî idareler bütçeleri olarak hazırlanır ve uygulanır. Kamu idarelerince
bunlar dışında herhangi bir ad altında bütçe oluşturulamaz.
Merkezî yönetim bütçesi, bu
Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinin
bütçelerinden oluşur.
Genel bütçe, Devlet tüzel
kişiliğine dahil olan ve bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu
idarelerinin bütçesidir.
Özel bütçe, bir bakanlığa bağlı
veya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetini yürütmek üzere kurulan, gelir
tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma
esasları özel kanunla düzenlenen ve bu Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer
alan her bir kamu idaresinin bütçesidir.
Düzenleyici ve denetleyici kurum
bütçesi, özel kanunlarla kurul, kurum veya üst kurul şeklinde teşkilatlanan ve
bu Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan her bir düzenleyici ve
denetleyici kurumun bütçesidir.
Sosyal güvenlik kurumu bütçesi,
sosyal güvenlik hizmeti sunmak üzere, kanunla kurulan ve bu Kanuna ekli (IV)
sayılı cetvelde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesidir.
Mahallî idare bütçesi, mahallî
idare kapsamındaki kamu idarelerinin bütçesidir.
Bütçe ilkeleri
MADDE 13.- Bütçelerin hazırlanması, uygulanması ve
kontrolünde aşağıdaki ilkelere uyulur:
a) Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır.
b) Kamu idarelerine bütçeyle
verilen harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine
getirilmesi amacıyla kullanılır.
c) Bütçeler kalkınma planı ve
programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin
stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre
hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir.
d) Bütçeler, stratejik planlar
dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve
değerlendirilir.
e) Bütçe, hükümetin malî
işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.
f) Tüm gelir ve giderler gayri
safi olarak bütçelerde gösterilir.
g) Belirli gelirlerin belirli
giderlere tahsis edilmemesi esastır.
h) Bütçelerde gelir ve gider
denkliğinin sağlanması esastır.
i) Bütçeler, ait olduğu yıl
başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul
edilmedikçe veya onaylanmadıkça uygulanamaz.
j) Bütçelerde, bütçeyi
ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez.
k) Bütçeler kurumsal, işlevsel
ve ekonomik sonuçların görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca
uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen bir sınıflandırmaya tâbi
tutularak hazırlanır ve uygulanır.
l) Bütçe gelir ve gider tahminleri
ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık
esas alınır.
m) Kamu idarelerinin tüm gelir
ve giderleri bütçelerinde gösterilir.
n) Kamu hizmetleri, bütçelere
konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun
olarak gerçekleştirilir.
o) Bütçelerde, ödenekler belirli
amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.
Gelir ve giderleri etkileyecek kanun tasarıları
MADDE 14.- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri;
kamu gelirlerinin azalmasına veya kamu giderlerinin artmasına neden olacak ve
kamu idarelerini yükümlülük altına sokacak kanun tasarılarının getireceği malî
yükü, ödenek türleri itibarıyla orta vadeli program ve malî plan çerçevesinde,
en az üç yıllık dönem için hesaplar ve tasarılara eklerler. Sosyal güvenliğe
yönelik kanun tasarılarında ise en az yirmi yıllık aktüeryal hesaplara yer
verilir. Ayrıca, bu kanun tasarılarına Maliye Bakanlığı ile ilgisine göre
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı veya Hazine Müsteşarlığının görüşleri eklenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Merkezî Yönetim
Bütçe Kanunu
Merkezî yönetim bütçe kanununun kapsamı
MADDE 15.- Merkezî yönetim bütçe kanunu, merkezî yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların
uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren kanundur.
Merkezî yönetim bütçe kanununda;
yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri, varsa bütçe açığının veya
fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı veya fazlanın nasıl kullanılacağı,
vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle
vazgeçilen vergi gelirleri, borçlanma ve garanti sınırları, bütçelerin
uygulanmasında tanınacak yetkiler, bağlı cetveller, malî yıl içinde gelir ve
giderlere yönelik olarak uygulanacak ve kısmen veya tamamen uygulanmayacak
hükümler yer alır. Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her birinin
gelir-gider tahminleri, merkezî yönetim bütçe kanununda ayrı bölüm veya
cetvellerde gösterilebilir.
Orta vadeli program, malî plan ve bütçe hazırlama rehberi
MADDE 16.- Maliye Bakanlığı, merkezî yönetim bütçe
kanunu tasarısının hazırlanmasından ve bu amaçla ilgili kamu idareleri arasında
koordinasyonun sağlanmasından sorumludur.
Merkezî yönetim bütçesinin
hazırlanma süreci, Bakanlar Kurulunun Mayıs ayının sonuna kadar toplanarak
kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri
doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki
temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığınca hazırlanan orta vadeli programı kabul etmesiyle başlar. Orta
vadeli program, aynı süre içinde Resmî Gazetede yayımlanır.
Orta vadeli program ile uyumlu
olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleri ile
birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif
tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan orta vadeli malî
plan, Haziran ayının onbeşine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara
bağlanır ve Resmî Gazetede yayımlanır.
Bu doğrultuda, kamu idarelerinin
bütçe tekliflerini ve yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere;
Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi Maliye Bakanlığınca, Yatırım
Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi ise Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanarak Haziran ayının sonuna kadar Resmî
Gazetede yayımlanır.
Bütçe Hazırlama Rehberi ile
Yatırım Programı Hazırlama Rehberi, bütçe tekliflerinin hazırlanmasına esas
olmak üzere, kamu idarelerince uyulması gereken genel ilkeleri, nesnel ve
ölçülebilir standartları, hesaplama yöntemlerini, bunlara ilişkin olarak
kullanılacak cetvel ve tablo örneklerini ve diğer bilgileri içerir.
Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanması
MADDE 17.- Gelir ve gider tekliflerinin hazırlanmasında;
a) Orta vadeli program ve malî
planda belirlenen temel büyüklükler ile ilke ve esaslar,
b) Kalkınma planı ve yıllık program öncelikleri ile kurumun stratejik
planları çerçevesinde belirlenmiş ödenek tavanları,
c) Kamu idarelerinin stratejik
planları ile uyumlu çok yıllı bütçeleme anlayışı,
d) İdarenin performans
hedefleri,
Dikkate alınır.
Kamu idareleri, merkez ve merkez
dışı birimlerinin ödenek taleplerini dikkate alarak gider tekliflerini
hazırlar. Genel bütçe gelir teklifi Maliye Bakanlığınca, diğer bütçelerin gelir
teklifleri ilgili idarelerce hazırlanır.
Gider teklifleri, ekonomik ve
malî analiz yapılmasına imkân verecek, hesap verilebilirliği ve saydamlığı
sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca belirlenmiş kurumsal, işlevsel ve
ekonomik sınıflandırma sistemine; gelir teklifleri ise ekonomik sınıflandırma
sistemine uygun olarak hazırlanır.
Kamu idareleri, stratejik
planları ile Bütçe Hazırlama Rehberinde yer alan esaslar çerçevesinde, bütçe
gelir ve gider tekliflerini gerekçeli olarak hazırlar ve yetkilileri tarafından
imzalanmış olarak Temmuz ayı sonuna kadar Maliye Bakanlığına gönderir. Kamu
idarelerinin yatırım teklifleri, değerlendirilmek üzere aynı süre içinde Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına verilir.
Bütçe teklifleri Maliye
Bakanlığına verildikten sonra, kamu idarelerinin yetkilileriyle gider ve gelir
teklifleri hakkında görüşmeler yapılabilir.
Düzenleyici ve denetleyici
kurumlar, bütçelerini üç yıllık bütçeleme anlayışı, stratejik planları ve
performans hedefleri ile kurumsal, işlevsel ve ekonomik sınıflandırma sistemine
göre hazırlarlar.
Merkezî yönetim bütçe kanun tasarısının sunulması
MADDE 18.- Makroekonomik göstergeler ve bütçe
büyüklüklerinin en geç Ekim ayının ilk haftası içinde Yüksek Planlama Kurulunda
görüşülmesinden sonra, Maliye Bakanlığınca hazırlanan merkezî yönetim bütçe
kanun tasarısı ile millî bütçe tahmin raporu, malî yıl başından en az yetmiş
beş gün önce Bakanlar Kurulu tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine
sunulur.
Merkezî yönetim bütçe kanun
tasarısına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülmesi sırasında dikkate
alınmak üzere;
a) Orta vadeli malî planı da
içeren bütçe gerekçesi,
b) Yıllık ekonomik rapor,
c) Vergi muafiyeti, istisnası ve
indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri
cetveli,
d) Kamu borç yönetimi raporu,
e) Genel yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri ile izleyen iki yıla
ait gelir ve gider tahminleri,
f) Mahallî idareler ve sosyal
güvenlik kurumlarının bütçe tahminleri,
g) Kamu iktisadi teşebbüsleri ile
kamu şirketi niteliğindeki kuruluşlar hariç olmak üzere, merkezî yönetim
kapsamındaki idarelerin, hizmet amaçlarıyla ilgili olan diğer kurum ve
kuruluşlarından Maliye Bakanlığınca belirlenecek olanların bütçe tahminleri,
h) Merkezî yönetim kapsamında olmayıp,
merkezî yönetim bütçesinden yardım alan kamu idareleri ile diğer kurum ve
kuruluşların listesi,
Eklenir.
Düzenleyici ve denetleyici
kurumlar, bütçelerini Eylül ayı sonuna kadar doğrudan Türkiye Büyük Millet
Meclisine, bir örneğini de Maliye Bakanlığına gönderirler.
Merkezî yönetim bütçe kanun tasarısının görüşülmesi
MADDE 19.- Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim
bütçe kanun tasarısının metnini maddeler, gider ve gelir cetvellerini kamu
idareleri itibarıyla görüşür ve bölümler halinde oylar. Merkezî yönetim bütçe
kanunu malî yıl başından önce Resmî Gazetede yayımlanır.
Kamu yatırım programı, merkezî
yönetim bütçe kanununa uygun olarak Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı
tarafından hazırlanır ve anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on
beş gün içinde Bakanlar Kurulu kararıyla Resmî Gazetede yayımlanır.
Zorunlu nedenlerle merkezî
yönetim bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçici bütçe
kanunu çıkarılır. Geçici bütçe ödenekleri, bir önceki yıl bütçe başlangıç
ödeneklerinin belirli bir oranı esas alınarak belirlenir. Geçici bütçe
uygulaması altı ayı geçemez. Cari yıl bütçesinin yürürlüğe girmesiyle geçici
bütçe uygulaması sona erer ve o tarihe kadar yapılan harcamalar ve girişilen
yüklenmeler ile tahsil olunan gelirler cari yıl bütçesine dahil edilir.
Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin bütçelerindeki ödeneklerin yetersiz kalması halinde veya
öngörülmeyen hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, karşılığı gelir
gösterilmek kaydıyla, kanunla ek bütçe yapılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bütçelerin Uygulama
Esasları
Ödeneklerin kullanılması
MADDE 20.- Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda
belirtilen esaslara uyulur:
a) Bütçe ödeneklerinin kullanımının önceden planlanabilmesi amacıyla, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idareleri ile genel bütçeden yardım alan ekli (II) sayılı cetvele dahil idareler, ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve vize edilmek üzere Maliye Bakanlığına gönderir. Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde, nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları ve serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.
b) Genel bütçeden yardım almayan
ekli (II) sayılı cetvele dahil idareler, sürdürülebilir finansman durumlarını
dikkate alarak, ayrıntılı harcama programlarını hazırlar ve bir örneğini de
merkezî yönetim bütçe kanununun yürürlüğe girdiği ilk ay içinde Maliye
Bakanlığına gönderir. Bu idareler, aylık uygulama sonuçlarını da izleyen ay
içinde Maliye Bakanlığına göndermek zorundadır.
c) Sosyal güvenlik kurumları ile
genel bütçeden yardım alan ekli II sayılı cetvele dahil idareler, hizmetleriyle
ilgili aylık finansman programlarını vize edilmek üzere merkezî yönetim bütçe
kanununun yürürlüğe girdiği ilk ay içinde Maliye Bakanlığına gönderir. Bu
programlar Maliye Bakanlığınca vize edilmeden, bu idarelerin bütçelerine yardım
yapılamaz. Bu idareler, aylık uygulama sonuçlarını izleyen ay içinde Maliye
Bakanlığına göndermek zorundadır.
d) Kamu idareleri, bütçelerinde
yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz. Bütçeyle verilen ödenekler,
tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içinde yaptırılan iş, satın
alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır. Ancak,
ait olduğu malî yılda ödenemeyen ve emanet hesabına alınamayan zamanaşımına
uğramamış geçen yıllar borçları ile ilama bağlı borçlar, ilgili kamu idaresinin
cari yıl bütçesinden ödenir.
e) Cari yılda kullanılmayan
ödenekler yıl sonunda iptal edilir. Ancak, kamu idarelerinin bütçelerinde cari
yıl içinde kullanılmayan ödeneklerinden merkezî yönetim bütçe kanununda
belirtilenler ertesi yıla devredilebilir. Ödenek devir işlemlerini yapmaya,
genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için Maliye Bakanı, diğer kamu
idareleri için üst yönetici yetkilidir.
f) Genel veya kısmi seferberlik,
savaş ilanı veya Bakanlar Kurulu kararıyla zorunlu askeri hazırlıkların
yapıldığı olağanüstü hallerde Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerindeki mevcut ödenekler, bu
idarelerin ödenek toplamları aşılmamak şartıyla, birleştirilerek kullanılabilir.
Bu durumda da mevcut ödeneklerin yeterli olmaması halinde toplam ödenek
tutarının yüzde on beşine kadar ek harcama yapılabilir. Yukarıda sayılan
hallerde sevk ve intikalle ilgili giderler için, harcama yetkililerinin
onayıyla görevlendirilecek mutemetlere gereken miktarda avans verilebilir ve
gönderilecek ödeneğe istinaden bir ay içinde mahsup edilir.
Ödenek aktarmaları
MADDE 21.- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır.
Ancak, merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idareleri, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin, yılı bütçe kanununda
farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine kadar kendi bütçeleri içinde
ödenek aktarması yapabilirler. Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün içinde
Maliye Bakanlığına bildirilir.
Personel giderleri
tertiplerinden, aktarma yapılmış tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma
yapılmış tertiplerden, diğer tertiplere aktarma yapılamaz.
Ödenek aktarmalarına ilişkin
diğer hususlar merkezî yönetim bütçe kanununda düzenlenir.
Merkez dışı birimlere ödenek gönderme
MADDE 22.- Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama
yetkilileri, merkez dışı birimlere, ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Ödenek
Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler.
Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde ödenek gönderilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye
Bakanı yetkilidir.
Yedek ödenek
MADDE 23.- Merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen
hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya
bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için, bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer
alan idarelerin bütçelerine aktarılmak üzere, genel bütçe ödeneklerinin yüzde
ikisine kadar Maliye Bakanlığı bütçesine yedek ödenek konulabilir. Bu ödenekten
aktarma yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir.
Malî yıl içinde yedek ödenekten
yapılan aktarmaların tür, tutar ve idareler itibarıyla dağılımı, yılın bitimini
takip eden on beş gün içinde Maliye Bakanlığınca ilan edilir.
Örtülü ödenek
MADDE 24.- Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı
savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet
itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü
hizmetlerle ilgili Hükümet icapları için kullanılmak üzere Başbakanlık
bütçesine konulan ödenektir. Kanunlarla verilen görevlerin gerektirdiği
istihbarat hizmetlerini yürüten diğer kamu
idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek konulabilir. Örtülü ödenek, bu
amaçlar dışında ve Başbakanın ve
ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim
ihtiyaçlarında kullanılamaz. İlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler
toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez.
Başbakanlık ve diğer ilgili
idare bütçelerinde yer alan örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin
tarafından yapılacağı, hesapların tutulma ve kapatılma yöntemi, gideri yapanın
değişmesi halinde yeni yetkiliye hangi belgelerin aktarılacağı Başbakan
tarafından belirlenir.
Örtülü ödeneklere ilişkin
giderler Başbakan, Maliye Bakanı ve ilgili Bakan tarafından imzalanan kararname
esaslarına göre gerçekleştirilir ve ödenir.
Kamu yatırım projeleri
MADDE 25.- Kamu yatırım projeleri 19.6.1994 tarihli ve
540 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Yatırım Programı Hazırlama Rehberi ve
ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde hazırlanır, uygulanır ve izlenir.
Devlet Planlama Teşkilâtı
Müsteşarlığı, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin yatırım
programında yer alan proje ödeneklerinin belirlenmesi sürecinde, bütçe
bütünlüğünün sağlanması açısından Maliye Bakanlığı ile işbirliği yapar.
Bu Kanuna ekli (III) sayılı
cetvelde yer alan idarelerin yatırım nitelikli projelerine, bilgi için yılı
yatırım programında yer verilir. Ayrıca, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî
idarelerin yatırımlarının uygulanması ve izlenmesine ilişkin usul ve esaslar
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca belirlenir.
Kamu yatırım projelerinin
gerçekleşme ve uygulama sonuçları, ilgili kamu idaresi tarafından izleyen yılın
Mart ayı sonuna kadar bir rapor halinde Sayıştay Başkanlığına, Maliye
Bakanlığına ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına gönderilir.
Proje maliyeti, Yılı Programının
Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararında
belirlenecek sınırın üzerinde bulunan afetlerle ilgili olanlar hariç yeni kamu
yatırım projesi tekliflerinden; fayda-maliyet veya maliyet-etkinlik analizleri
ile çevresel analizleri içerecek şekilde yapılabilirlik etüdü bulunmayan ve
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından incelenerek yapılabilirliği
onaylanmamış projeler yatırım programına alınamaz.
Yüklenmeye girişilmesi
MADDE 26.- Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş
sözleşme esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya
hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne
girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye
girişilemez. Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Harcama yetkilileri, tahsis
edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara
ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması
için kullanılamaz.
Ertesi yıla geçen yüklenme
MADDE 27.- Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı
tutulamayan ve sürekliliği bulunan aşağıdaki iş ve hizmetler için; her iş
itibarıyla, bütçelerinde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın
Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere, ilgili üst
yöneticinin onayıyla ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir:
a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin
yapım, onarım, etüt ve proje işleri, araştırma-geliştirme projeleri, giyecek ve
yiyecek alımları, makine-teçhizat, silah-mühimmat-teçhizat alımlarıyla bunların
bakım, onarım ve imalat işleri.
b) Yiyecek, yakacak, akaryakıt
ve madeni yağ ihtiyaçları.
c) Temini ve korunması güç olan
ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri.
d) Süreli yayın alımı, taşıma,
temizlik ve yemek hizmetleri.
e) Taşıtların zorunlu malî
sorumluluk sigortası.
f) Makine-teçhizat bakım ve
onarım işleri, bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi erişim
hizmetleri.
Gelecek yıllara yaygın yüklenmeler
MADDE 28.- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri,
bir malî yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için Maliye
Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının görüşü üzerine, gelecek
yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
Türk Silahlı Kuvvetleri
Stratejik Hedef Planında yer alan projeler için 2.7.1992 tarihli ve 3833 sayılı
Kanun çerçevesinde gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye, ilgisine göre
Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı yetkilidir.
Dışişleri Bakanlığı, Maliye
Bakanlığının uygun görüşünü almak kaydıyla, yabancı ülkelerde dış temsilcilik
binası veya arsa satın alınması, bina yaptırılması veya kiralanması için
gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişebilir.
Bütçelerden yardım yapılması
MADDE 29.- Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı
olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat
sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde
öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik,
kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.
Bu yardımların yapılması,
kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas
ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak
yönetmelikle belirlenir.
Bütçe politikası, gelir ve giderlerin izlenmesi
MADDE 30.- Maliye Bakanı, merkezî yönetim bütçe
kanununun uygulamasına ilişkin olarak; harcamalarda tasarrufu sağlamak,
tutarlı, dengeli ve etkili bir bütçe politikası yürütmek için gelir ve
giderlere ilişkin kanun, tüzük, yönetmelik ve kararnamelerle belirlenmiş
konularda uygulamaları düzenlemek üzere gerekli önlemleri almaya, standartları
belirlemeye, sınırlamalar koymaya, kamu istihdam politikasının belirlenmesine
ve uygulanmasına yön vermeye, bütçe harcama ve gerçekleşmelerini izlemeye,
ödeneklerin dağıtım ve kullanımını belirli esaslara bağlamaya ve bu hususlarda
kamu idareleri için uyulması zorunlu düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Genel yönetimin tüm gelir ve
giderleri ile borç ve malî imkânlarının tespitinin ve takibinin yapılabilmesi
amacıyla, genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ve merkezî yönetim
bütçesinden yardım alan kurum, kuruluş, vakıf ve dernekler ile benzeri
teşekküller; gelir ve gider tahminlerini, malî tablolarını, birbirleriyle olan
borç ve alacak durumlarını, personel giderlerine ilişkin her türlü bilgi ve
belgeleri, istenilmesi halinde Maliye Bakanlığına vermek zorundadırlar. Bilgi,
belge ve hesap durumlarını ibraz etmeyen veya uygun harcama yapmayan kamu
idareleri ve diğer kuruluşlarla ilgili olarak gerekli önlemleri almaya Maliye
Bakanı yetkilidir.
Merkezî yönetim kapsamındaki
idareler, bütçelerine ilişkin ilk altı aylık uygulama sonuçlarını, ekonomik ve
malî duruma ilişkin gelişmeleri, ikinci altı aya ilişkin beklentilerini,
hedefleri ile faaliyetlerini kapsayan bilgileri, kamuoyuna açıklar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Harcama Yapılması
Harcama yetkisi ve yetkilisi
MADDE 31.- Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama
biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.
Genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin merkez ve merkez dışı birimlerinde harcama yetkililerinin görev
unvanları itibarıyla tespitine ve harcama yetkisinin devredilmesine ilişkin
usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. Harcama yetkisinin
devredilmesi, yetkiyi devredenin idari sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Harcama yetkilileri bütçede
öngörülen ödenekleri kadar, ödenek gönderme belgesiyle, ödenek verilen harcama
yetkilileri ise tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir.
Harcama talimatı ve sorumluluk
MADDE 32.- Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama
yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında
hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir
ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin
bilgiler yer alır.
Harcama yetkilileri, harcama
talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile
diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli
kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden
sorumludur.
Giderin gerçekleştirilmesi
MADDE 33.- Bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için
iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının
veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca
onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir.
Giderlerin gerçekleştirilmesi harcama yetkilisinin ödeme emri belgesini
imzalaması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.
Gerçekleştirme görevlileri,
harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim
almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli
belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.
Gerçekleştirme görevlileri, bu
Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumludurlar.
Ödenemeyen giderler ve emanet hesapları
MADDE 34.- Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm
ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma
sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu
idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve
benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere ve ödenmesi talep edilen emanet
hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.
Malî yıl içinde ödeme emri
belgesine bağlandığı halde, hak sahibinin talep etmemesi veya başka nedenlerle
ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınır ve
buradan ödenir. Ancak, hesaba alındığı malî yılı izleyen beşinci yıl sonuna
kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.
Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir.
İlgili olduğu malî yılın
sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete
dayanmaksızın, yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden
dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer.
Ön ödeme
MADDE 35.- Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve
karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla; ilgili kanunlarda öngörülen haller
ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi giderler ve
her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda belirlenecek tutarların altında kalan
giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir.
Sözleşmesinde belirtilmek ve
yüklenme tutarının yüzde otuzunu geçmemek üzere, yüklenicilere, teminat
karşılığında bütçe dışı avans ödenebilir. İlgili kanunların bütçe dışı avans
ödenmesine ilişkin hükümleri saklıdır.
Açılmış akreditiflere ilişkin
kredi artıkları ertesi yıla devredilmekle birlikte ödenekleri iptal olunur.
Devredilen kredi artıklarının karşılığı, genel bütçe kapsamındaki kamu
idarelerinde Maliye Bakanı, diğer kamu idarelerinde üst yönetici tarafından
ilgili idare bütçesinde açılacak özel bir tertibe ödenek kaydolunur.
Sözleşmelerin bitim tarihlerinde
henüz bir kısım hizmet yerine getirilememiş veya zorunlu nedenlerle sözleşmenin
uygulanmasına başlanılamamış ancak, ilgili idarece ek süre verilmiş ve bu süre
ertesi malî yıla taşmış ise; yıl sonunda yüklenme artığı devredilir
ve bu tutarlara ilişkin ödenekler hakkında akreditiflerle ilgili hükümler
uygulanır. Devredilen yüklenme artığı karşılığı hizmet ek süre içinde yerine
getirilerek kanıtlayıcı belgeleri verildiğinde, tutarı hizmetin yapıldığı yıl
bütçesine gider kaydıyla ödenir.
Her mutemet ön ödemelerden
harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında
belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içinde
muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlüdür. Süresi
içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı
Kanun hükümleri uygulanır.
Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinde ön ödeme şekilleri, devir ve mahsup işlemleri, yapılacak ön
ödemelerin idareler ve gider türleri itibarıyla miktarı ve oranlarının
belirlenmesi, mutemetlerin görevlendirilmesi ve diğer işlemlere ilişkin usul ve
esaslar Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Diğer kamu idarelerinde ön ödemeye ilişkin usul ve
esaslar bu madde hükümleri dikkate alınmak suretiyle ilgili mevzuatlarında
düzenlenir.
2.7.1992 tarihli ve 3833 sayılı
Kanunun avans ve kredi işlemlerine ilişkin hükümleri saklıdır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Gelirlerin
Toplanması
Gelir politikası ve ilkeleri
MADDE 36.- Gelirlerin toplanmasında aşağıdaki ilkelere uyulur:
a) Maliye Bakanlığı, gelir politikaları ve uygulamaları konusunda ilkelerini, amaçlarını, stratejilerini ve taahhütlerini her malî yıl başında kamuoyuna duyurur.
b) Mükellef ve sorumlulara
vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerini kolayca yerine
getirebilmeleri için gerekli hizmetler sağlanır.
c) Mükellef ve sorumluların
vergiye uyumu teşvik edilir.
d) Hakların korunması ve
yükümlülükler konusunda mükelleflerin bilgilendirilmesi için ilgili idareler
tarafından gerekli önlemler alınır.
Gelirlerin dayanakları
MADDE 37.- Vergi, resim, harç ve benzeri malî
yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.
Genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin gelirlerinin kanuni dayanakları bütçelerinde gösterilir.
Bütçelerde yer alan gelirler, ilgili kanunlarında belirtilen usullere göre
tarh, tahakkuk ve tahsil edilir. Genel bütçe gelirlerinin tarh, tahakkuk ve
tahsili Maliye Bakanlığı tarafından yapılır.
Genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin topladığı vergi, resim, harç ve benzeri gelirlerden diğer idare,
kurum ve kuruluşlara verilecek paylar, geliri toplayan kamu idaresi bütçesine
bu amaçla konulacak ödeneklerden karşılanır. Malî yıl içinde kullanılabilecek
ödenek miktarı, ilgili kanun hükümleri uyarınca tahsil edilen miktar dikkate
alınarak hesaplanacak pay miktarını geçemez. Hesaplanan pay tutarının, bu
amaçla tahsis edilen ödenek tutarını aşması halinde, aradaki farkı geçmemek
kaydıyla ödenek eklemesi yapmaya genel bütçe kapsamındaki idarelerde Maliye
Bakanı, diğer idarelerde üst yöneticiler yetkilidir.
Tahsili zamanaşımına uğrayan
gelirlerin silinmesine ilişkin usul ve esaslar, ilgili kanunlardaki hükümler
saklı kalmak üzere, Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Gelirlerin toplanması
sorumluluğu
MADDE 38.- Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle
yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve
tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur.
Özel gelirler
MADDE 39.- Özel gelirler karşılığında idarelere tahsis
edilen özel ödenek miktarları, ilgili idarelerin bütçelerinde gösterilir. Malî
yıl içinde kullanılabilecek özel ödenek miktarı, tahsil edilen özel gelir
tutarını geçemez. Tahsil edilen özel gelirlerin ödenek tutarını aşması halinde,
ödenek eklenemez.
Özel gelirlere ilişkin olarak
ilgili kanunlarında belirtilen fiyatlandırılabilir mal ve hizmetlerin
tarifeleri ile uygulamaya yönelik usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak ilgili kamu idarelerince
belirlenir.
Özel gelirlerin ödenek kaydına, gelecek yıla devrine, iptaline ilişkin yetki ve işlemler merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.
Bağış ve yardımlar
MADDE 40.- Herhangi bir gerçek veya tüzel kişi
tarafından, kamu hizmetinin karşılığı olarak veya kamu hizmetleriyle
ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanamaz, benzeri adlar altında tahsilat
yapılamaz.
Kamu idarelerine yapılan her
türlü bağış ve yardımlar bütçelerine gelir kaydedilir. Nakdi olmayan bağış ve
yardımlar, ilgili mevzuatına göre değerlemeye tâbi tutularak kayıtlara alınır.
Kamu yararına kullanılmak üzere
kamu idarelerine yapılan şartlı bağış ve yardımlar, dış finansman kaynağından
sağlananlarda 28.3.2002 tarihli ve 4749 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak
kaydıyla, hizmeti yapacak idarenin üst yöneticisi tarafından uygun görülmesi
halinde, bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak
üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilir. Bu ödenekten amaç dışında başka
bir tertibe aktarma yapılamaz.
Bu ödeneklerden malî yıl sonuna
kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar
ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir. Ancak, bu ödeneklerden
tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar, tahsis amacının
gerçekleştirilmesi bakımından yetersiz olanlar ile yılı bütçesinde belirlenen
tutarı aşmayan ve iki yıl devrettiği halde harcanmayan ödenekleri iptal etmeye
genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı, diğer kamu
idarelerinde üst yönetici yetkilidir.
Bağış ve yardımlar,
kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde,
bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir. Şartlı bağış ve yardımın
zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım
nedeniyle yapılan harcamalar sorumluluğu tespit edilenlere ödettirilir.
ALTINCI BÖLÜM
Faaliyet Raporları
ve Kesin Hesap
Faaliyet raporları
MADDE 41.- Üst yöneticiler ve bütçeyle ödenek tahsis
edilen harcama yetkilileri tarafından idari sorumlulukları çerçevesinde her yıl
faaliyet raporları düzenlenir. Bu raporlar, stratejik planlama ve performans
programları uyarınca yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans göstergelerine
göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini
açıklayacak şekilde hazırlanır.
Harcama yetkilisi, birim
faaliyet raporunu üst yöneticiye verir. Üst yönetici, birim faaliyet
raporlarını esas alarak, idaresinin faaliyet sonuçlarını gösteren idare
faaliyet raporunu hazırlar. İdare faaliyet raporu, Sayıştaya verilir ve üst
yönetici tarafından kamuoyuna açıklanır. Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idareleri ile sosyal güvenlik kurumları, idare faaliyet raporlarının bir örneğini
Maliye Bakanlığına, mahallî idareler ise İçişleri Bakanlığına gönderir.
İçişleri Bakanlığı, mahallî
idare faaliyet raporları üzerine değerlendirme raporu hazırlar, Sayıştaya
gönderir ve kamuoyuna açıklar. Bu Raporun bir örneği de Maliye Bakanlığına gönderilir.
Merkezî yönetim kapsamındaki
idarelerin ve sosyal güvenlik kurumlarının bir malî yıldaki faaliyet sonuçları,
Maliye Bakanlığınca hazırlanacak Genel Faaliyet Raporunda gösterilir. İdare
faaliyet raporları da dikkate alınarak hazırlanacak bu Raporda;
a) Bütçe gelir ve gider
hedefleri ve gerçekleşmeleri ile meydana gelen sapmaların nedenleri,
b) Kamu borç yönetimi raporu
kapsamında borç stokundaki gelişmeler ve borçlanmaya ilişkin diğer bilgiler,
c) Yıl sonundaki varlık ve
yükümlülüklerin durumunu gösterir cetvel ile bunlara ilişkin bilgiler,
d) Ödenek aktarmaları ve diğer
ödenek işlemlerini gösteren cetvel,
e) Bütçenin uygulamasına ilişkin
olarak Maliye Bakanlığı tarafından yapılan faaliyetler,
f) İdarelerin stratejik planlama
ve performans programları uyarınca yürüttükleri faaliyetler ile belirlenmiş
performans kriterlerine göre hedef ve gerçekleşme durumları hakkında genel
değerlendirmeler,
g) Mahallî idarelerin malî yapılarına
ilişkin değerlendirmeler,
h) Bütçeden yardım alan dernek,
vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllerin faaliyetlerine
ilişkin değerlendirmeler,
Yer alır.
Maliye Bakanlığı, genel faaliyet
raporunu Sayıştaya gönderir ve aynı zamanda kamuoyuna açıklar. Sayıştay,
mahallî idarelerin raporları hariç idare faaliyet raporlarını, mahallî idareler
değerlendirme raporunu ve genel faaliyet raporunu, dış denetim sonuçlarını
dikkate alarak görüşlerini de belirtmek suretiyle Türkiye Büyük Millet
Meclisine sunar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi bu
raporlar ve değerlendirmeler çerçevesinde, kamu kaynağının elde edilmesi ve
kullanılmasına ilişkin olarak kamu idarelerinin yönetim ve hesap verme
sorumluluklarını görüşür. Bu görüşmelere üst yönetici veya görevlendireceği
yardımcısının ilgili bakanla birlikte katılması zorunludur.
Faaliyet raporlarının
düzenlenmesi, ilgili idarelere verilmesi, bu işlemlere ilişkin süreler, diğer
usul ve esaslar, ilgili idareler ve Sayıştayın görüşü alınarak Maliye Bakanlığı
tarafından yönetmelikle belirlenir.
Kesin hesap kanunu
MADDE 42.- Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim
bütçe kanununun uygulama sonuçlarını onama yetkisini kesin hesap kanunuyla
kullanır.
Kesin hesap kanunu tasarısı,
muhasebe kayıtları dikkate alınarak, merkezî yönetim bütçe kanununun şekline
uygun olarak Maliye Bakanlığınca hazırlanır. Bu tasarı, bir yıllık uygulama
sonuçlarını karşılaştırmalı olarak gösteren değerlendirmeleri içeren
gerekçesiyle birlikte izleyen malî yılın Haziran ayı sonuna kadar Bakanlar
Kurulunca Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur ve bir örneği Sayıştaya
gönderilir.
Kesin hesap kanun tasarısının
ekinde;
a) Genel mizan,
b) Bütçe gelirleri kesin hesap
cetveli ve açıklaması,
c) Bütçe giderleri kesin hesap
cetvelleri ve açıklaması,
d) Bütçe gelir ve giderlerinin
iller ve idareler itibarıyla dağılımı,
e) Devlet borçları ve Hazine
garantilerine ilişkin cetveller,
f) Yılı içerisinde silinen kamu
alacakları cetveli,
g) Maliye Bakanlığı tarafından
gerekli görülen diğer belgeler,
Yer alır.
Kamu idareleri bütçelerinin
kesin hesabının düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca
belirlenir.
İdarelerin faaliyet raporları,
genel faaliyet raporu, dış denetim genel değerlendirme raporu ve kesin hesap
kanunu tasarısı ile merkezî yönetim bütçe kanunu tasarısı birlikte görüşülür.
Ancak, bu raporlar ile genel uygunluk bildirimi Türkiye Büyük Millet Meclisi
komisyonlarında öncelikle görüşülür.
Mahallî idare bütçeleri ile
sosyal güvenlik kurumları bütçelerinin uygulama sonuçlarının kesin hesaba
bağlanması, ilgili kanunlarındaki hükümlere göre yapılır.
Genel uygunluk bildirimi
MADDE 43.- Sayıştay, merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idareleri için düzenleyeceği genel uygunluk bildirimini, kesin hesap kanun
tasarısının verilmesinden başlayarak en geç yetmiş beş gün içinde Türkiye Büyük
Millet Meclisine sunar.
Genel uygunluk bildirimi; dış
denetim raporları, idare faaliyet raporları ve genel faaliyet raporu dikkate
alınarak hazırlanır.
Kesin hesap kanunu tasarısı ve
genel uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet Meclisine verilmiş olması,
ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılmamış denetimleri önlemez ve hesapların
kesin hükme bağlandığı anlamına gelmez.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşınır ve Taşınmazlar
Taşınır ve taşınmaz işlemleri
MADDE 44.- Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince,
taşınır ve taşınmaz edinilmesi, yönetilmesi, trampası, elden çıkarılması,
ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yöntem, Devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerlerin yönetimi ve korunması, işgalli malların tahliyesi gibi
hususlar ilgili kanunlarında düzenlenir. Bu malların kaydı ile mal yönetim
hesabının verilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca hazırlanacak
ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Türk Silâhlı Kuvvetlerinin
elinde bulunan taşınırların yönetim ve denetimi ilgili kanununda düzenlenir.
Taşınır ve taşınmaz edinme
MADDE 45.- Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri,
kamu hizmetlerinin zorunlu kıldığı durumlarda gereken nicelikte ve nitelikte
taşınır ve taşınmazları, yurt içinde veya yurt dışında, bedellerini peşin veya
taksitle ödeyerek veya finansal kiralama suretiyle edinebilirler. Kamu
idareleri, taşınmaz satın alma veya kamulaştırma işlemlerini yetki devri yoluyla bir başka kamu idaresi eliyle yürütebilir. Genel
bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin edindiği taşınmazlar Hazine adına, diğer
kamu idarelerine ait taşınmazlar ise tüzel kişilikleri adına tapu sicilinde
tescil olunur. Hazine adına tescil edilen taşınmazlar Maliye Bakanlığı
tarafından yönetilir. Bu tescil işlemleri, adına tescil yapılan idarenin
taşınmazın bulunduğu yerdeki ilgili birimine bildirilir.
Kamu idarelerince üretilen
malların kendi tüketimlerinde kullanılması halinde bunların bedelleri, rayiç
bedel üzerinden ilgili ödenek tertibine gider ve karşılığı gelir kaydedilir.
Kamu idareleri, ihtiyaç fazlası
taşınırları ile görmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinde kullanılacağına ve
amacına uygun kullanılmaması halinde geri alınacağına dair tapu kütüğüne şerh
konulması kaydıyla taşınmazlarını diğer kamu idarelerine bedelsiz olarak
devredebilir. Devredilmeyecek taşınır ve taşınmazlar ile devir ve kayıt
işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Kamu idareleri arasındaki
taşınmazların mülkiyetine ilişkin uyuşmazlıklar, görevli mahkemelerce
çözümlenir.
Taşınır ve taşınmaz satışı
MADDE 46.- Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin
her türlü taşınır ve taşınmazlarının satışına Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Satış bedelleri genel bütçeye gelir kaydedilir. Diğer kamu idarelerine ait
taşınır ve taşınmazların elden çıkarılması özel kanunlarında belirtilen yetkili
organlarının kararıyla mümkündür.
Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin taşınmazlarından değeri her yıl merkezî yönetim bütçe
kanununda belirtilen sınırın üzerinde olanlar, Bakanlar Kurulu kararıyla
satılır.
Taşınmaz tahsisi
MADDE 47.- Kamu idareleri, kanunlarında belirtilen kamu
hizmetlerini yerine getirebilmeleri için mülkiyetlerinde bulunan taşınmazları
kendi aralarında bedelsiz olarak tahsis edebilir.
Tahsis, kamu hizmeti yerine
getirildiği süre için devam eder. Tahsis edilen taşınmaz, tahsis amacı dışında
kullanılamaz.
Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk
MADDE 48.- Kamu idareleri, taşınırların yönetimi, kaydı,
muhafazası ve kullanımından sorumludurlar. Taşınırların özelliğinden veya
olağan kullanımından kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak belirlenen
firelerden dolayı sorumluluk aranmaz.
Kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevliler, taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumludur. Kamu idareleri, verilen zararların sorumlularına ödettirilmesini sağlamakla yükümlüdür.
Kamu idarelerine ait malları
edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri,
mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak
verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve
işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda
yetki verilenler sorumludur.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kamu Hesapları ve Malî İstatistikler
BİRİNCİ BÖLÜM
Kamu Hesapları
Muhasebe sistemi
MADDE 49.- Muhasebe sistemi; malî raporların
düzenlenmesi ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak ve karar, kontrol ve
hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde kurulur ve
yürütülür.
Genel yönetim kapsamındaki
idarelerde uygulanacak muhasebe ve raporlama standartları, çerçeve hesap planı
ile düzenlenecek raporların şekil, süre ve türleri; uluslararası standartlara
uygun olarak ilgili idarelerin görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı
bünyesinde Sayıştay Başkanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı
Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı ve diğer ilgili kuruluş temsilcilerinin
katılımıyla oluşturulacak bir kurul tarafından belirlenir ve Maliye
Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulur. Bu
kurulun yapısı, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Maliye Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu kurulda görevlendirilenlerin
asli görevleri devam eder. Başkan ve üyelerine, ayda ikiden fazla olmamak üzere
her toplantı günü için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla
çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti ödenir.
Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerinin çerçeve hesap planına uygun detaylı hesap planları ilgili
idarelerin görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca; merkezî yönetim kapsamı
dışındaki kamu idarelerinin uygulayacakları hesap planları ise Maliye Bakanlığı
ile ilgili idareler tarafından birlikte hazırlanır.
Kamu hesapları, kamu
idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile
malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan
her türlü işlemler ile garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen
içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna
gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulur.
Kayıt zamanı ve kullanılacak belgeler
MADDE 50.- Bir ekonomik değer yaratıldığında, başka bir
şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya
yok olduğunda muhasebeleştirilir. Bütün malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve
her muhasebe kaydının belgeye dayanması şarttır.
Kamu borç yönetimine ilişkin
olanlarda Hazine Müsteşarlığının uygun görüşünün alınması kaydıyla, merkezî
yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde malî işlemlerin gerçekleştirilmesi ve
muhasebeleştirilmesinde kullanılacak belgelerle şekil ve türleri Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Kullanılacak belgelerle ilgili
yönetmelikler mahallî idareler için İçişleri Bakanlığı, sosyal güvenlik
kurumları için bağlı veya ilgili oldukları bakanlıklar tarafından, Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle hazırlanır ve uygulanır.
Kamu gelir ve giderlerinin yılı ve mahsup dönemi
MADDE 51.- Kamu gelir ve giderleri tahakkuk
ettirildikleri malî yılın hesaplarında gösterilir.
Bütçe gelirleri tahsil edildiği, bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir.
Kamu hesapları malî yıl esasına
göre tutulur. Malî yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan ödemelerden mahsup
edilememiş olanların, ödenekleri saklı tutulmak suretiyle, mahsup işlemleri
malî yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılabilir. Zorunlu hallerde bu
süre, Maliye Bakanlığı tarafından bütçe giderleri için bir ay, diğer işlemlerde
beş ayı geçmemek üzere uzatılabilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Malî İstatistikler
Kapsam, temel ilkeler ve kurumsal çevre
MADDE 52.- Malî istatistikler, genel yönetim
kapsamındaki kamu idarelerinin malî işlemlerini kapsar.
Malî istatistikler, uluslararası
standartlara uygun olarak bütünlük, güvenilirlik, kullanışlılık, yöntemsel
geçerlilik ve ulaşılabilirlik ilkeleri çerçevesinde; yeterli mesleki eğitimi
almış personel tarafından muhasebe kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve
istatistiksel yöntemler kullanılarak hazırlanır.
Malî istatistiklerin
hazırlanmasında kamu idarelerinin yöneticileri uygun kurumsal çevrenin
oluşturulması için gerekli önlemleri alır.
Malî istatistiklerin hazırlanması ve açıklanması
MADDE 53.- Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine
ait malî istatistikler, Maliye Bakanlığınca derlenir. Merkezî yönetim kapsamı
dışındaki kamu idareleri malî istatistiklerini belirlenmiş ilkelere uygun
olarak hazırlar ve belirlenen süreler içinde Maliye Bakanlığına gönderir.
Merkezî yönetim kapsamındaki
kamu idarelerine ait malî istatistikler, Maliye Bakanlığınca aylık olarak yayımlanır. Sosyal güvenlik kurumları ve
mahallî idarelere ait malî istatistikler ile merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerine ait malî istatistikler Maliye Bakanlığınca birleştirilerek, genel
yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait malî istatistikler elde edilir ve
üçer aylık dönemler itibarıyla yayımlanır.
Malî istatistiklerin
anlaşılabilir ve kullanıcılar için kolayca ulaşılabilir olması esastır.
Malî istatistiklerin değerlendirilmesi
MADDE 54.- Bir yıla ait malî istatistikler izleyen yılın
Mart ayı içinde; hazırlanma, yayımlanma, doğruluk, güvenilirlik ve önceden
belirlenmiş standartlara uygunluk bakımından Sayıştay tarafından değerlendirilir
ve bu amaçla düzenlenen değerlendirme raporu Türkiye Büyük Millet Meclisine ve
Maliye Bakanlığına gönderilir. Bu raporda yer alan değerlendirmelere ilişkin
olarak Maliye Bakanı gerekli önlemleri alır.
BEŞİNCİ KISIM
İç Kontrol Sistemi
İç kontrolün tanımı
MADDE 55.- Kamu malî yönetiminin bir unsuru olarak iç
kontrol, kamu idarelerinin malî işlem ve faaliyetlerine ilişkin tüm gelir,
gider, varlık ve yükümlülüklerinin amacına ve mevzuatına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi
için uygulanan malî yönetim, harcama öncesi kontrol ile harcama sonrası iç
denetim faaliyetleridir.
Görev ve yetkileri çerçevesinde,
malî yönetim ve harcama öncesi kontrol süreçlerine ilişkin standartlar ve
yöntemler Maliye Bakanlığınca, iç denetime ilişkin standartlar ve yöntemler ise
İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir, geliştirilir ve
uyumlaştırılır. Bunlar ayrıca, sistemlerin koordinasyonunu sağlar ve kamu
idarelerine rehberlik hizmeti verir.
İç kontrolün amacı
MADDE 56.- İç kontrolün amacı;
a) Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesini,
b) Kamu idarelerinin kanunlara
ve diğer düzenlemelere uygun olarak faaliyet göstermesini,
c) Her türlü malî karar ve
işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun önlenmesini,
d) Karar oluşturmak ve izlemek
için düzenli, zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,
e) İç kontrol faaliyetlerinin
nesnel risk yönetim analizlerine göre belirlenmiş en riskli alanlar üzerinde
yoğunlaşmasını,
Sağlamaktır.
Kontrolün yapısı ve işleyişi
MADDE 57.- Kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol
sistemleri; malî hizmetler, harcama öncesi kontrol ve muhasebe hizmetlerinden
oluşur.
Yeterli ve etkili bir kontrol
sisteminin oluşturulabilmesi için; mesleki değerlere ve dürüst yönetim
anlayışına sahip olunması, malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli
yöneticilerle personele verilmesi, belirlenmiş standartlara uyulmasının
sağlanması, mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi ve kapsamlı bir yönetim
anlayışı ile uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması bakımından
ilgili idarelerin üst yöneticileri ile diğer yöneticileri tarafından görev,
yetki ve sorumluluklar göz önünde bulundurulmak suretiyle gerekli önlemler
alınır.
Kamu idarelerinin malî hizmetler
birimi yöneticisi ile malî kontrol yetkilisi ve muhasebe yetkilisi olacak
görevliler, Maliye Bakanlığınca görevin niteliği dikkate alınarak mesleki
konularda eğitime tâbi tutulur ve bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika
verilir. Sertifika alamayanlar kamu idarelerinde bu kadrolara atanamazlar.
Harcama öncesi kontrol
MADDE 58.- Harcama öncesi kontrol süreci; ödenek tahsis
edilmesi, yüklenmeye girişilmesi, ihale yapılması, sözleşme yapılması, mal veya
hizmetin teslim alınması, işin gerçekleştirilmesi, ödeme emri belgesi
düzenlenmesi ve harcama yetkilisi tarafından alınacak benzeri malî kararları
kapsar.
Harcama öncesi kontrol görevi, ilgili kamu idaresinin yönetim
sorumluluğu çerçevesinde malî kontrol yetkilisi tarafından yürütülür. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin
merkez dışı birimlerinde harcama öncesi kontrol görevi il defterdarlıkları
tarafından yerine getirilir.
Malî kontrol yetkilisi, alınacak
malî kararların kullanılabilir ödenek tutarı, bütçe tertibi, ayrıntılı harcama
programı ile harcamanın bütçe ve gider mevzuatına uygunluğunu kontrol eder.
Malî kontrol yetkilisi tarafından vize edilen veya uygun görüş verilen malî
işlemler gerçekleştirilir.
Harcama öncesi kontrol sürecinde
uygun görülmeyen veya vize edilmeyen işlemlerin gerekçesi harcama yetkilisine
yazılı olarak bildirilir. Harcama yetkilisinin ısrarı halinde, malî kontrol
yetkilisine ve muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilmiş olması kaydıyla
malî işlemler gerçekleştirilir. Bu durumda harcama yetkilisi, kişisel
sorumluluk üstlenmiş sayılır ve bu işlemler en geç beş iş günü içinde malî
kontrol yetkilisince ilgili üst yönetici ile Maliye Bakanlığına ve Sayıştaya
bildirilir.
Malî kontrol yetkilileri
tarafından kontrole tâbi tutulacak kararların kamu idarelerinin merkez ve
merkez dışı birimleri itibarıyla tutar ve türleri, kontrol, uygun görüş ve vize
süreleri ile bunlara ilişkin işlemlerin usul ve esasları, risk alanları dikkate
alınarak Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
Malî kontrol yetkilileri,
harcama talimatlarının kullanılabilir ödenek tutarına, tertibine ve ayrıntılı
harcama programına uygunluğuna ve harcamaların bütçe ve gider kanunları ile
diğer ilgili mevzuata uygunluğuna ilişkin yaptıkları vizelerden ve verdikleri
uygun görüşlerden dolayı sorumludur. Malî kontrol yetkililerinin bu Kanuna göre
yapacakları kontrollere ilişkin sorumlulukları, görevleri gereği incelemeleri
gereken belgelerle sınırlıdır.
Harcama yetkilisi, malî kontrol
yetkilisi veya muhasebe yetkilisi sıfat ve görevinden ikisi aynı kişide
birleşemez. Bu görevleri yürütenler, bu Kanunda belirtilen görev ve yetkileri
dışında harcama sürecinde başka görev alamazlar.
Malî kontrol yetkilisinin nitelikleri ve atanması
MADDE 59.- Malî kontrol yetkilisi olarak atanacakların,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile
aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
a) En az dört yıllık yüksek
öğrenim görmüş olmak.
b) Kamu idarelerinde müdür,
eşiti veya daha üst görevlerde en az dört yıl çalışmış olmak.
c) Görevin gerektirdiği bilgi ve
temsil yeteneğine sahip olmak.
Üst yönetici, malî kontrol
yetkilisinin atanmasına ve belediyeler dışında Maliye Bakanlığının;
belediyelerde ise belediye meclisinin uygun görüşü üzerine görevden alınmasına
yetkilidir. Malî kontrol yetkilisi olarak atananlar, bu görevlerinden
ayrılmaları halinde daha önce görev yaptığı kamu idaresinde veya mümkün
bulunduğu takdirde Maliye Bakanlığında durumlarına uygun bir kadroya atanırlar.
Malî kontrol yetkililerinin çalışma usul ve esasları, Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Malî hizmetler birimi
MADDE 60.- Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler,
malî hizmetler birimi tarafından yürütülür:
a) Bütçeyi hazırlamak, izleyen
iki yılın bütçe tahminlerini yapmak, bütçe kayıtlarını tutmak.
b) Bütçe ilke ve esasları
çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı ve hizmet gereksinimleri dikkate
alınarak, ödenek gönderme belgelerini düzenlemek.
c) Harcama yapılması ve gelir
elde edilmesine ilişkin malî işlemleri
yürütmek.
d) Bütçe uygulama sonuçlarına
ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bunların raporlanmasını sağlamak.
e) İdarenin bütçe kesin hesabını
hazırlamak.
f) Stratejik plan ve performans
programlarının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi
çalışmalarını yürütmek.
g) İdarenin mülkiyetinde veya
kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin kayıtları tutmak.
h) Malî kanunlar ile ilgili
diğer mevzuatın uygulanması konusunda harcama yetkililerine gerekli bilgileri
sağlamak.
Malî hizmetler birimlerinin
çalışma usul ve esasları, idarelerin teşkilat yapısı dikkate alınarak Maliye
Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Muhasebe hizmetleri
MADDE 61.- Gelirlerin tahsili, giderlerin hak
sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin
alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî
işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması muhasebe hizmetidir.
Muhasebe yetkilisi, bu
hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve
erişilebilir şekilde tutulmasından sorumludur. 9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı
Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel bütçe kapsamındaki kamu
idarelerinin muhasebe hizmetleri Maliye Bakanlığınca yürütülür. Muhasebe
yetkilileri gerekli bilgi ve raporları
düzenli olarak kamu idarelerine
verirler.
Muhasebe yetkilileri ödeme
aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;
a) Yetkililerin imzasını,
b) Ödemeye ilişkin ilgili
mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,
c) Maddi hata bulunup
bulunmadığını,
d) Hak sahibinin kimliğine
ilişkin bilgileri,
Kontrol etmekle yükümlüdür.
Muhasebe yetkilileri, ilgili
mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belge arayamaz. Yukarıda sayılan konulara
ilişkin hata veya eksiklik bulunması halinde ödeme yapamaz. Malî kontrol
yetkilisine de bildirilmek şartıyla, belgesi eksik veya hatalı olan ödeme emri
belgeleri, düzeltilmek veya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde
gerekçeleriyle birlikte harcama yetkilisine yazılı olarak gönderilir. Hataların
düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi halinde ödeme işlemi
gerçekleştirilir.
Muhasebe yetkilileri işlemlerine
ilişkin defter, kayıt ve belgeleri muhafaza eder ve denetime hazır bulundurur.
Muhasebe yetkilileri, 34 üncü
maddenin birinci fıkrasındaki ödemeye ilişkin hükümler ile bu maddenin üçüncü
fıkrasında belirtilen ödemeye ilişkin kontrol yükümlülüklerinden dolayı
sorumludur. Muhasebe yetkililerinin bu Kanuna göre yapacakları kontrollere
ilişkin sorumlulukları, görevleri gereği incelemeleri gereken belgelerle
sınırlıdır.
Muhasebe yetkilisi adına ve
hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya,
vermeye ve göndermeye yetkili olanlar muhasebe mutemedidir. Muhasebe mutemetleri
doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumludur. Muhasebe mutemetlerinin
görevlendirilmeleri, yetkileri, denetimi, tutacakları defter ve belgeler ve
diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
Muhasebe yetkilisinin nitelikleri ve atanması
MADDE 62.- Muhasebe yetkilisi olarak atanacakların, 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile
aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
a) En az dört yıllık yüksek
öğrenim görmüş olmak.
b) Kamu idarelerinin muhasebe
hizmetlerinde en az dört yıl çalışmış olmak.
c) Görevin gerektirdiği bilgi ve
temsil yeteneğine sahip olmak.
9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı
Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, genel bütçe kapsamındaki kamu
idarelerinde muhasebe yetkilisi Maliye Bakanlığınca, diğer kamu idarelerinde
üst yöneticiler tarafından atanır.
Muhasebe yetkililerinin çalışma
usul ve esasları, Maliye Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu
tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İç denetim
MADDE 63.- İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına
değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve
verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve
rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız ve nesnel güvence sağlayan
danışmanlık faaliyetidir. Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol
yapıları ile malî işlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin
etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik, sürekli ve
disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak
gerçekleştirilir. İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır.
İç denetçinin görevleri
MADDE 64.- Kamu idarelerinin yıllık iç denetim programı
üst yöneticinin önerileri de dikkate alınarak iç denetçiler tarafından
hazırlanır ve üst yönetici tarafından onaylanır.
İç denetçi, aşağıda
belirtilen görevleri yerine getirir:
a) Nesnel risk analizlerine
dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve
kontrol yapılarını değerlendirmek.
b) Kaynakların etkili, ekonomik
ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak.
c) Harcama sonrasında yasal
uygunluk denetimi yapmak.
d) İdarenin harcamalarının, malî
işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma
planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına
uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek.
e) Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak.
f) Denetim sonuçları
çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak.
g) Denetim sırasında veya
denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma
rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.
İç denetçi bu görevlerini, İç
Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş
kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir.
İç denetçi, görevinde
bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve
yaptırılamaz.
İç denetçiler, raporlarını
doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından
değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler
birimine verilir. İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst
yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna
gönderilir.
İç denetçinin nitelikleri ve atanması
MADDE 65.- İç denetçi olarak atanacakların, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki
şartları taşıması gerekir:
a) İlgili kamu idaresinin
özelliği de dikkate alınarak İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından
belirlenen alanlarda en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmak.
b) Kamu idarelerinde denetim
elemanı olarak en az beş yıl veya İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen
alanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak.
c) Mesleğin gerektirdiği bilgi,
ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak.
d) İç Denetim Koordinasyon
Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımak.
Kamu idarelerine iç denetçi
olarak atanacaklar, İç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğünde, Maliye
Bakanlığınca iç denetim eğitimine tâbi tutulur. Eğitim programı, iç denetçi
adaylarına denetim, bütçe, malî kontrol, kamu ihale mevzuatı, muhasebe,
personel mevzuatı, Avrupa Birliği mevzuatı ve mesleki diğer konularda yeterli
bilgi verilecek şekilde hazırlanır. Bu eğitimi başarıyla tamamlayanlara
sertifika verilir. İç denetçi adayları için uygulanacak eğitim programının
süresi, konuları ve eğitim sonucunda yapılacak işlemler ile diğer hususlar İç
Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanarak Maliye Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İç denetçiler, üst yöneticiler tarafından, sertifikalı adaylar
arasından atanır. İç denetçilerin kamu idareleri itibarıyla sayıları, çalışma
usul ve esasları ile diğer hususlar İç Denetim Koordinasyon Kurulunca
hazırlanarak, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
İç Denetim Koordinasyon Kurulu
MADDE 66.- Maliye Bakanlığına bağlı İç Denetim
Koordinasyon Kurulu, yedi üyeden oluşur. Üyelerden biri Başbakanın, biri Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri İçişleri Bakanının, başkanı dahil
üçü Maliye Bakanının önerisi üzerine beş yıl süre ile Bakanlar Kurulu
tarafından atanır. Bunların 67 nci maddede belirtilen görevleri yapabilecek
niteliklere sahip olması şarttır. Maliye Bakanı tarafından önerilecek
adaylardan birinin ekonomi, maliye, muhasebe, işletme alanlarından birinde
doktora derecesine sahip öğretim üyeleri arasından olması şartı aranır. Üyeler,
bu sürenin sonunda yeniden atanabilirler.
Gerekli görülen hallerde İç
Denetim Koordinasyon Kurulu, oy hakkı olmamak kaydıyla teknik yardım almak ve
danışmak amacıyla uzman kişileri de toplantılara davet edebilir. Kurulun
çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar İç Denetim Koordinasyon Kurulunun
önerisi üzerine Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İç Denetim Koordinasyon
Kurulunda görevlendirilenlerin asli görevleri devam eder. Başkan ve üyelerine,
ayda dörtten fazla olmamak üzere her toplantı günü için (3000) gösterge
rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden
toplantı ücreti ödenir.
İç Denetim Koordinasyon Kurulunun görevleri
MADDE 67.- İç Denetim Koordinasyon Kurulu, kamu
idarelerinin iç denetim sistemlerini
izlemek, bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere aşağıdaki
görevleri yürütür:
a) İç denetime ilişkin denetim
ve raporlama standartlarını belirlemek, denetim rehberlerini hazırlamak ve geliştirmek.
b) Uluslararası uygulamalar ve
denetim standartlarıyla uyumlu risk değerlendirme yöntemlerini geliştirmek.
c) Kamu idarelerinin denetim
birimleri ile işbirliğini sağlamak.
d) Yolsuzluk veya
usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınması konusunda
önerilerde bulunmak.
e) Risk içeren alanlarda iç
denetçilere program dışı özel denetim yaptırılması için kamu idarelerine
önerilerde bulunmak.
f) İç denetçilerin eğitim
programlarını düzenlemek.
g) İç denetçiler ile üst
yöneticiler arasında görüş ayrılığı bulunması halinde anlaşmazlığın
giderilmesine yardımcı olmak.
h) İdarelerin iç denetim
raporlarını değerlendirerek sonuçlarını konsolide etmek suretiyle yıllık rapor
halinde Maliye Bakanına sunmak ve kamuoyuna açıklamak.
i) İşlem hacimleri dikkate
alınmak suretiyle ilçe ve belde belediyeleri için iç denetçi atanıp
atanmayacağına karar vermek.
j) İç denetçilerin atanmasına
ilişkin diğer usulleri belirlemek.
k) İç denetçilerin uyacakları
etik kuralları belirlemek.
ALTINCI KISIM
Dış Denetim
Dış denetim
MADDE 68.- Sayıştay tarafından yapılacak harcama sonrası
dış denetimin amacı, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap verme
sorumluluğu çerçevesinde, yönetimin malî faaliyet, karar ve işlemlerinin;
kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve
planlara uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının Türkiye Büyük Millet
Meclisine raporlanmasıdır.
Dış denetim, genel kabul görmüş
uluslararası denetim standartları dikkate alınarak;
a) Kamu idaresi hesapları ve
bunlara ilişkin belgeler esas alınarak, malî tabloların güvenilirliği ve
doğruluğuna ilişkin malî denetimi ile
kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin malî işlemlerinin
kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti,
b) Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik
ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet
sonuçlarının ölçülmesi ve performans bakımından değerlendirilmesi,
Suretiyle gerçekleştirilir.
Dış denetim sırasında, kamu
idarelerinin iç denetçileri tarafından düzenlenen raporlar, talep edilmesi
halinde Sayıştay denetçilerinin bilgisine sunulur.
Denetimler sonucunda; ikinci
fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hususlarda düzenlenen raporlar,
idareler itibarıyla konsolide edilir ve bir örneği ilgili kamu idaresine
verilerek üst yönetici tarafından cevaplandırılır. Sayıştay, denetim raporları
ve bunlara verilen cevapları dikkate alarak düzenleyeceği dış denetim genel
değerlendirme raporunu Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.
Sayıştay tarafından hesapların
hükme bağlanması; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider ve
mal hesapları ile bu hesaplarla ilgili işlemlerinin yasal düzenlemelere uygun
olup olmadığına karar verilmesidir.
Dış denetim ve hesapların hükme
bağlanmasına ilişkin diğer hususlar ilgili kanununda düzenlenir.
Sayıştayın denetlenmesi
MADDE 69.- Sayıştayın denetlenmesi, her yıl Türkiye
Büyük Millet Meclisi adına Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı
tarafından görevlendirilen ve gerekli mesleki niteliklere sahip denetim
elemanlarından oluşan bir komisyon tarafından, hesaplar ve bunlara ilişkin
belgeler esas alınarak yapılır.
YEDİNCİ KISIM
Yaptırımlar ve Yetkili Merciler
Ödenek üstü harcama
MADDE 70.- Kamu zararı oluşturmamakla birlikte
bütçelere, ayrıntılı harcama programlarına, serbest bırakma oranlarına aykırı
olarak veya ödenek gönderme belgelerindeki ödenek miktarını aşan harcama
talimatı veren harcama yetkililerine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat
dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar para
cezası verilir.
Kamu zararı
MADDE 71.- Kamu zararı, mevzuata aykırı karar, işlem,
eylem veya ihmal sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden
olunmasıdır.
Kamu zararının belirlenmesinde;
a) İş, mal veya hizmet karşılığı
olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet
yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki
giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç
bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh,
tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
f) Kamu kaynakları ile
yükümlülüklerinin yönetilmesinde, değerlendirilmesinde, korunmasında veya
kullanılmasında gerekli önlemlerin alınmaması veya özenin gösterilmemesi
suretiyle öz kaynağın azalmasına sebebiyet verilmesi,
g) Mevzuatında öngörülmediği
halde ödeme yapılması,
Esas alınır.
Kontrol, denetim, inceleme,
kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın
oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte ilgililerden
tahsil edilir.
Alınmamış para, mal ve değerleri
alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış; yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi
yapılmış veya bitmiş gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu
kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi
kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar
hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri
uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam,
tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para
cezası verilir.
Kamu zararlarının tahsiline
ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yetkisiz tahsil ve ödeme
MADDE 72.- Kanunların öngördüğü şekilde yetkili
kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme
yapamaz.
Yetkisiz tahsilat veya ödeme
yapılması, kamu hizmeti karşılığında veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek
bağış veya yardım toplanması veya başka adlarla tahsilat veya ödeme yapılması
hallerinde; söz konusu tutarlar, yetkisiz tahsilat veya ödeme yapılanlardan
alınarak, ilgisine göre bütçeye gelir kaydedilir veya ilgililerine iade edilmek
üzere emanet hesaplarına kaydedilir.
Ayrıca, bunlar hakkında ilgili kanunları uyarınca adli ve idari yönden gerekli
işlemler yapılır.
Para cezaları ve yetkili merciler
MADDE 73.- Bu Kanunda belirtilen para cezaları, ilgili
kamu idaresinin üst yöneticisi tarafından verilir. Para cezaları, karar verilmesini
izleyen ay başından başlamak üzere ve herhangi bir hüküm almaya gerek
kalmaksızın; ilgililerine yapılan her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil
bir aylık net ödemelerin dörtte biri oranında kesilerek tahsil olunur.
Zamanaşımı
MADDE 74.- Kamu zararının meydana geldiği ve bu Kanunda
belirtilen para cezalarının verilmesini gerektiren fiilin işlendiği yılı
izleyen malî yılın başından başlamak üzere onuncu yılın sonuna kadar tespit ve
tahsil edilemeyen kamu zararları ile para cezaları zamanaşımına uğrar.
SEKİZİNCİ KISIM
Diğer Hükümler
Maliye Bakanlığınca yürütülecek hizmetler
MADDE 75.- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde harcama öncesi kontrolün gereği gibi yerine getirilememesi, bu
göreve atanacak nitelikte
personel bulunamaması, kamu
idaresinin iç denetçileri veya Sayıştay denetçileri tarafından risk ve
usulsüzlüklerin arttığının veya kontrol sistemlerinin yetersiz kaldığının
tespit edilmesi durumunda; ilgili üst yöneticinin görüşü alınarak harcama
öncesi kontrol görevi, izleyen malî yılın sonuna kadar, geçici olarak Maliye
Bakanlığınca belirlenecek harcama öncesi kontrol yetkilisi tarafından
yürütülür. Maliye Bakanlığı, ilgili üst yöneticinin uygun görüşü alınarak bu
yetkinin kullanma süresini bir yıl daha uzatabilir.
Malî yönetim ve kontrol sisteminin tümüyle zaafa uğradığı, belirgin yolsuzluk veya kamu zararına yönelik emarelerin ortaya çıktığı durumlarda; ilgili bakanın talep etmesi veya doğrudan Başbakanın onayı üzerine Maliye Bakanı, yetkili denetim elemanlarına, kamu idarelerinin tüm malî yönetim ve kontrol sistemlerini, malî karar ve işlemlerini mevzuata uygunluk yönünden teftiş ettirir. Bu teftişler sonucunda düzenlenecek raporların bir örneği İç Denetim Koordinasyon Kuruluna, bir örneği de gerekli işlemlerin yapılması için ilgili bakana gönderilir.
Kamu idarelerinin sorumluluğu
MADDE 76.- Malî
karar ve işlemlere ilişkin her türlü kayıt, bilgi ve belgeler, kamu idareleri
tarafından düzenli olarak muhafaza edilir.
Kamu idareleri ve görevlileri;
malî yönetim ve kontrol sistemleri ile bütçenin hazırlanması, uygulanması,
sonuçlandırılması, muhasebeleştirilmesi, raporlanması işlemlerine ait bilgi ve
belgeleri denetimle görevlendirilmiş olanlara ibraz etmek, görevin sağlıklı
yapılmasını sağlayacak önlemleri almak ve her türlü yardım ve kolaylığı
göstermek zorundadır.
Sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idareler
MADDE 77.- Sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idare
bütçelerinin hazırlanması ve uygulanması ile diğer malî işlemleri, bu Kanun
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ilgili kanunlarındaki hükümlere tâbidir.
Ancak, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerin ayrıntılı harcama
programları ile finansman programları bütçeleriyle birlikte hazırlanır,
görüşülür ve onaylanır. Ödenekler de bu usul ve esaslara göre kullanılır.
Malî yönetim ve kontrol sisteminin tümüyle zaafa uğradığı, belirgin yolsuzluk veya kamu zararına yönelik emarelerin ortaya çıktığı durumlarda; il özel idareleri için ilgili vali, belediyeler için ilgili belediye başkanının talep etmesi veya doğrudan Başbakanın onayı üzerine İçişleri Bakanı, yetkili denetim elemanlarına, ilgili mahallî idarelerin tüm malî yönetim ve kontrol sistemlerini, malî karar ve işlemlerini mevzuata uygunluk yönünden teftiş ettirir. Bu teftişler sonucunda düzenlenecek raporların bir örneği İç Denetim Koordinasyon Kuruluna, bir örneği de gerekli işlemlerin yapılması için ilgili vali veya belediye başkanına gönderilir.
Kurumlardan alınacak hasılat payı
MADDE 78.- Kamu iktisadi teşebbüsleri ve kamu
şirketlerinin gayrisafi hasılatının yüzde onbeşine kadar tutarda bir bedel
tahsil edilerek genel bütçeye gelir kaydedilir. Bu kapsamda bedel tahsil
edilecek kurum ve kuruluşlar ile hasılat payı oranları, ödeme yeri ve zamanı
merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir. Zamanında ödenmeyen hasılat
payları, merkezî yönetim bütçe
kanununda belirtilen oranda zam uygulanmak
suretiyle 21.7.1953 tarihli
ve 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edilir. Hesaplanan zam, kurum ve
kuruluşun bu payları ödeme yetkisi verilmiş görevlilerinden alınır. Ancak,
Maliye Bakanlığınca verilmiş ek süreler için zam uygulanmaz.
Düzenleyici ve denetleyici
kurumların malî yıl sonunda oluşan gelir fazlaları, izleyen yılın Mart ayı
içerisinde genel bütçeye gelir kaydedilir.
Kamu alacaklarının silinmesi
MADDE 79.- İdare hesaplarında kayıtlı olup, zaruri veya
mücbir sebeplerle takip ve tahsil imkânı kalmayan kamu alacaklarından merkezî
yönetim bütçe kanununda gösterilen tutara kadar olanların kayıtlardan
çıkarılmasına genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı, diğer
kamu idarelerinde üst yöneticiler yetkilidir. Bu tutarı aşan kamu
alacaklarından silinmesi öngörülenler merkezî yönetim bütçe kanununa ekli
cetvelde gösterilir.
Yetki
MADDE 80.- Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin
gerekli düzenlemeleri yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.
DOKUZUNCU KISIM
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler, Geçici
Maddeler ve Yürürlük
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 81.- Bu Kanunun geçici maddelerindeki hükümler
saklı kalmak kaydıyla;
a) 1050 sayılı Muhasebei Umumiye
Kanunu ile ek ve değişiklikleri,
b) 832 sayılı Sayıştay Kanununun
30, 32, 33, 36, 37 nci maddeleri ile diğer maddelerinin bu Kanuna aykırı
hükümleri,
c) Bu Kanun kapsamındaki kamu
idarelerine ilişkin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 211 sayılı Kanunun 98 - 106 ncı maddeleri hariç olmak üzere,
diğer kanunlarla 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 6245 sayılı Harcırah
Kanunu ve 832 sayılı Sayıştay Kanununa tâbi olunmadığına dair istisna veya
muafiyet getiren hükümleri,
d) 28.3.2002 tarihli ve 4749
sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası,
e) 26.11.1999 tarihli ve 4481
sayılı Kanunun 15 inci maddesi,
f) Diğer kanunların bu Kanuna
aykırı hükümleri,
Yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce malî
işlemleri Maliye Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan kamu idarelerinde, malî
yönetim ve kontrol sistemi kuruluncaya kadar, bu Kanun uyarınca yapılması
gereken görevler, Maliye Bakanlığının birimleri tarafından yürütülür. Maliye
Bakanlığınca belirlenecek kriterlerin yerine getirilmesi durumunda, bu kamu
idarelerine yetki devri, Maliye Bakanlığının önerisi üzerine idareler itibarıyla
gerçekleştirilir.
Diğer kamu idarelerinde, bu
Kanunun öngördüğü malî yönetim ve kontrol sürecine ilişkin görevler, malî
yönetim ve kontrol sistemi kuruluncaya kadar, görev ve yetki bakımından benzeri
birim ve görevliler tarafından yürütülür. Bu kamu idarelerinde görev ve yetki
bakımından benzeri birim ve görevliler, Maliye Bakanlığının uygun görüşü
üzerine ilgili üst yönetici tarafından belirlenir.
Maliye Bakanlığı, rehberlik ve
koordinasyon görevleri çerçevesinde, kamu idarelerinde malî yönetim ve kontrol
sistemlerinin oluşturulmasına yardımcı olur.
Geçiş dönemi 31.12.2007 tarihini
geçemez.
GEÇİCİ MADDE 2.- Bu Kanunda öngörülen tüzük, yönetmelik ve
diğer düzenlemeler en geç 31.12.2004 tarihine kadar yayımlanır.
GEÇİCİ MADDE 3.- Bu Kanunun 49 uncu maddesindeki Kurul
tarafından belirleme yapılıncaya kadar, genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde uygulanacak muhasebe standartları Maliye Bakanlığınca belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 4.- Bu Kanunda öngörülen malî yönetim ve kontrol
sistemine uyum sağlanması amacıyla, Kanun kapsamındaki idarelerle ilgili
mevzuatta ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünde gerekli değişiklikler, en
geç 31.12.2004 tarihine kadar yapılır.
Genel bütçe kapsamındaki
idarelerin, kamu görevi ve hizmeti dışında kalan ve ilgili kanunlarında
belirtilen faaliyetleri ile mal ve hizmet teslimlerinden fiyatlandırılabilir
nitelikte bulunanlardan sağlayacakları gelirleri düzenleyen kanun, 31.12.2004
tarihine kadar yürürlüğe konulur.
GEÇİCİ MADDE 5.- En
geç 31.12.2004 tarihi itibarıyla;
a) Maliye Bakanlığı kadrolarında Bütçe Dairesi Başkanı, Muhasebe Müdürü, Gelir Saymanlık Müdürü, Malmüdürü, Saymanlık Müdürü, Vergi Dairesi Müdürü, Vergi Müdürü, Askeri Defterdar, Sayman, Devlet Muhasebe Uzmanı ve Muhasebe Denetmeni olarak görev yapanlar ile daha önce en az beş yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu idarelerinde Muhasebe Yetkilisi; (Devlet Muhasebe Uzman Yardımcıları ile Muhasebe Denetmen Yardımcıları hariç) bunların yardımcıları ise Muhasebe Yetkilisi Yardımcısı,
Özel bütçeli idareler, mahallî
idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının muhasebe birimlerinde, birinci
derecede sorumlu olarak çalışmakta olanlar ile daha önce bu görevi en az beş
yıl yapmış olanlar, anılan idarelerde Muhasebe Yetkilisi,
b) Maliye Bakanlığı
kadrolarında, Maliye Başkanı, Defterdar, Defterdar Yardımcısı, Bütçe Dairesi
Başkanı, Muhasebe Müdürü, Malmüdürü, Saymanlık Müdürü (Müdür unvanı bulunmayan
saymanlar hariç), Askeri Defterdar, Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü ile
Muhasebat Genel Müdürlüğünde Şube Müdürü, Devlet Bütçe, Devlet Muhasebe, Devlet
Gelir ve Devlet Malları Uzmanları, Maliye Uzmanı, Muhasebe, Vergi ve Milli Emlak Denetmeni olarak görev yapanlar
ile daha önce en az beş yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu idarelerinde Malî
Kontrol Yetkilisi,
c) Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığı, Başbakanlık ile Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine, Dış Ticaret ve Gümrük
Müsteşarlıklarının uzman kadrolarında görev yapanlar ile daha önce en az beş
yıl bu görevlerde bulunanlar idarelerinde
Malî Kontrol Yetkilisi,
d) Sayıştay Denetçisi,
Başbakanlık Müfettişi, Yüksek Denetleme Kurulu Denetçisi, Maliye Müfettişi,
Hesap Uzmanı, Bütçe Kontrolörü, Muhasebat Kontrolörü, Gelirler Kontrolörü,
Milli Emlak Kontrolörü, Tasfiye İşleri ve Döner Sermaye İşletmeleri Kontrolörü,
Hazine Kontrolörü kadrolarında çalışmakta olanlar ile daha önce en az beş yıl bu görevlerde bulunanlar, kamu
idarelerinde İç Denetçi,
Bakanlık, Müsteşarlık, Başkanlık
ve Genel Müdürlüklerde Müfettiş veya Kontrolör olanlar ile daha önce en az beş
yıl bu görevlerde bulunanlar, kendi idarelerinde, özel bütçeli idarelerde,
mahallî idarelerde ve sosyal güvenlik kurumlarında İç Denetçi,
Muhasebe, Millî Emlak ve Vergi
Denetmenleri, Belediye Müfettişi ve Hesap İşleri Murakıbı olanlar ile bu
görevlerde daha önce en az beş yıl bulunanlar, mahallî idarelerde İç Denetçi,
Olarak, 31.12.2007 tarihine
kadar atanabilirler. (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen görevlere atanacak
olanların Maliye Bakanlığınca iki aydan az olmamak üzere verilecek mesleki
eğitimden geçmeleri ve yapılacak sınavda başarılı olmaları şarttır. Atamalarda
ilgilinin ve idaresinin muvafakati alınır.
Bu görevlere atananlar, bu
Kanunun öngördüğü sistemin uygulanmasına yönelik eğitime tâbi tutulurlar.
Bu şekilde anılan görevlere atananlar, talepleri üzerine, önceki
kurumlarında kariyerlerine veya mesleklerine uygun kadrolara tekrar atanırlar.
Kamu idarelerinde Maliye
Başkanlığı veya Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen işlemlerin, bu
idarelerde malî yönetim ve kontrol sistemleri kurularak kendileri tarafından
yapılmaya başlanması nedeniyle kapanacak olan Maliye Başkanlığı ve Bütçe
Dairesi Başkanlıklarında görev yapanlardan malî kontrol yetkilisi, muhasebe
yetkilisi ve yardımcısı görevlerinden birine atanmayanlar Maliye Bakanlığında durumlarına uygun başka
bir kadroya atanırlar.
GEÇİCİ MADDE 6.- Geçici 1 inci madde uyarınca kamu idarelerine
malî yönetim ve kontrol görev ve yetkilerinin devredilmesine ve malî kontrol
yetkilisi atanıncaya kadar, 26.5.1927 tarihli ve 1050 sayılı Kanunun 64 üncü
maddesi uyarınca taahhüt ve sözleşme tasarılarının Maliye Bakanlığınca vize
edilmesi işlemi devam eder. Maliye
Bakanlığı bu süre içerisindeki vize işlemlerini, belirleyeceği usul ve esaslar
çerçevesinde kısmen veya tamamen maliye başkanlıkları, bütçe dairesi
başkanlıkları ve il defterdarlıklarına yaptırabilir.
GEÇİCİ MADDE 7.- Kamu idarelerinde, bu Kanun hükümlerine göre
sertifika almış malî hizmetler birimi yöneticisi atanıncaya kadar, bu
idarelerde en az daire başkanı, eşiti ve daha üst yönetim ve denetim
kadrolarında asgari üç yıl çalışmış, mesleğin gerektirdiği bilgi ve tecrübeye
sahip olanlar malî hizmetler birimi yöneticisi olarak atanabilirler.
İlçe ve belde belediyeleri için
bu maddedeki daire başkanı unvanı müdür olarak uygulanabilir.
Bu şekilde atananların görev
süreleri en geç 31.12.2007 tarihine kadar devam edebilir.
GEÇİCİ MADDE 8.- İç Denetim Koordinasyon Kurulu başkan ve
üyeleri, bu Kanunun yayımını izleyen iki ay içerisinde atanırlar.
GEÇİCİ MADDE 9.- Diğer kanunlarla 1050 sayılı Muhasebei
Umumiye Kanununa yapılan atıflar, bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 10.- İlk kez bu Kanunla Sayıştay denetimine tâbi
tutulan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile özel bütçeli idarelerin
31.12.2005 tarihine kadar olan işlemlerinin dış denetimi ilgili kanunlarındaki
hükümlere göre yapılmaya devam edilir.
GEÇİCİ MADDE 11.- Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine
bağlı olarak kurulan döner sermaye işletmeleri ve fonların bütçeleri, ilgili
idarelerin bütçeleri içinde yer alır.
Bu Kanun kapsamındaki kamu
idarelerinde kurulmuş döner sermaye işletmeleri ile fonlar, 31.12.2007 tarihine
kadar tasfiye edilir.
Bu süre sonuna kadar döner
sermaye işletmeleri ile fonların borç ve yükümlülüklerinin tasfiyesi için
ilgili idarelerce gerekli tedbirler alınır. Bu süre sonunda varlıkları ve
kadroları ilgili kamu idaresine devredilir.
Döner sermaye işletmeleri ve
fonların tasfiyesine ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 12.- 45 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca
Hazine adına tescil edilmesi gereken taşınmazlardan, ilgili kamu idarelerinin
mülkiyetinde bulunanlar, bu idarelerin tüzel kişiliğinin sona erdiği tarihi
izleyen altı ay içinde herhangi bir işleme gerek olmaksızın tapuda resen Hazine
adına tescil edilir.
GEÇİCİ MADDE 13.- Bu Kanunun yayımı tarihinden sonra kurulacak
kamu idarelerinin kuruluş kanunlarında belirlenmemesi durumunda kuruluş
bütçesinin ekli cetvellerden hangisine dahil olacağı Maliye Bakanlığınca
belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 14.- Bu Kanunla verilmiş olan görevlerin
gerektirdiği hizmetlerin etkili ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi
amacıyla Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu, Bütçe ve Malî Kontrol Genel
Müdürlüğü ve Maliye Yüksek Eğitim Merkezî Başkanlığında kullanılmak üzere, ekli
(I) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin Maliye Bakanlığına ait ilgili bölümlerine
eklenmiş, ekli (II) sayılı listede yer alan kadrolar ise iptal edilerek anılan
Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin Maliye Bakanlığına ait ilgili bölümünden
çıkarılmıştır. Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulunda görevlendirilecek
başkan yardımcısı Bakan onayı ile atanır ve bakanlıktaki genel müdür
yardımcıları için ilgili mevzuatında öngörülen tüm haklardan aynen yararlanır.
Yürürlük
MADDE 82.- Bu Kanunun;
a) 30, 66, 67 ve 80 inci
maddeleri ile geçici 2, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13, 14 ve 82 ile 83 üncü maddeleri
yayımı,
b) 81 inci maddesinin (e) bendi
ile geçici 6 ncı maddesi 1.1.2004,
c) Diğer hükümleri 1.1.2005,
Tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 83.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(I) SAYILI CETVEL
GENEL BÜTÇE
KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ
1- Türkiye Büyük Millet Meclisi
2- Cumhurbaşkanlığı
3- Başbakanlık
4- Anayasa Mahkemesi
5- Yargıtay
6- Danıştay
7- Sayıştay
8- Uyuşmazlık Mahkemesi
9- Yüksek Seçim Kurulu
10- Adalet
Bakanlığı
11- Millî
Savunma Bakanlığı
12- İçişleri
Bakanlığı
13-
Dışişleri Bakanlığı
14- Maliye
Bakanlığı
15- Millî
Eğitim Bakanlığı
16-
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
17- Sağlık
Bakanlığı
18- Ulaştırma
Bakanlığı
19- Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı
20- Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
21- Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı
22- Enerji
ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı
23- Kültür
ve Turizm Bakanlığı
24- Çevre ve
Orman Bakanlığı
25- Millî
Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği
26- Millî
İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı
27- Jandarma
Genel Komutanlığı
28- Sahil
Güvenlik Komutanlığı
29- Emniyet
Genel Müdürlüğü
30- Diyanet
İşleri Başkanlığı
31- Devlet
Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığı
32- Hazine
Müsteşarlığı
33- Dış Ticaret
Müsteşarlığı
34- Gümrük
Müsteşarlığı
35-
Denizcilik Müsteşarlığı
36- Avrupa
Birliği Genel Sekreterliği
37-
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu
38- Devlet
Personel Başkanlığı
39-
Özürlüler İdaresi Başkanlığı
40- Devlet
İstatistik Enstitüsü Başkanlığı
41- Devlet
Su İşleri Genel Müdürlüğü
42-
Karayolları Genel Müdürlüğü
43- Köy
Hizmetleri Genel Müdürlüğü
44- Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğü
45- Devlet
Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü
46- Tarım
Reformu Genel Müdürlüğü
47- Orman
Genel Müdürlüğü
48- Petrol
İşleri Genel Müdürlüğü
49- Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü
50- Aile
Araştırma Kurumu Başkanlığı
51- Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü
52- Sosyal
Güvenlik Kurumu Başkanlığı
53-
Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü
54- Darphane
ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü
(II) SAYILI CETVEL
ÖZEL BÜTÇE
KAPSAMINDAKİ İDARELER
1- Yükseköğretim Kurulu
2- Üniversiteler
3- Yüksek Teknoloji Enstitüleri
4- Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi
5- Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu Başkanlığı
6- Atatürk Araştırma Merkezi
7- Atatürk Kültür Merkezi
8- Türk Dil Kurumu Başkanlığı
9- Türk Tarih Kurumu Başkanlığı
10- Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi
Enstitüsü
11- Türkiye Bilimsel ve Teknik
Araştırma Kurumu
12- Türkiye Bilimler Akademisi
Başkanlığı
13- Türkiye Adalet Akademisi
Başkanlığı
14- Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik
Programları Merkezi Başkanlığı
15- Yakın ve Ortadoğu Çalışma Eğitim
Merkezi
16- Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel
Müdürlüğü
17- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü
18- Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
19- Devlet Opera ve Balesi Genel
Müdürlüğü
20- Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu
Genel Müdürlüğü
21- Vakıflar Genel Müdürlüğü
22- Hudut ve Sahiller Sağlık Genel
Müdürlüğü
23- Türkiye Muhasebe Standartları
Kurulu
24- Türk Akreditasyon Kurumu
25- Türk Standartları Enstitüsü
26- Milli Prodüktivite Merkezi
27- Türk Patent Enstitüsü
28- Türkiye Sanayi Sevk ve İdare
Enstitüsü
29- Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü
30- Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
31- Savunma Sanayi Müsteşarlığı
32- Millî Savunma Bakanlığı Akaryakıt
İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı
33- Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi
Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı
34- İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi
35- Ekonomik Kültürel Eğitim ve Teknik
İşbirliği Başkanlığı
36- Özel Çevre Koruma Kurumu
Başkanlığı
37- GAP Bölge Kalkınma İdaresi
Başkanlığı
38- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
39- Toplu Konut İdaresi Başkanlığı
40- Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü
41- Doğal Afet Sigortaları Kurumu
42- Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel
Müdürlüğü
43- Maden Tetkik ve Arama Genel
Müdürlüğü
44- Ceza ve İnfaz Kurumları ile
Tutukevleri İş Yurtları Kurumu
45- Adlî Tıp Kurumu Başkanlığı
46- Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi
Başkanlığı
47- Yüksek İhtisas ve Araştırma
Hastanesi
48- Millî Piyango İdaresi Genel
Müdürlüğü
49- Spor-Toto Genel Müdürlüğü
50- Kefalet Sandıkları
(III) SAYILI CETVEL
DÜZENLEYİCİ VE
DENETLEYİCİ KURUMLAR
1- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
2- Telekomünikasyon Kurumu
3- Sermaye Piyasası Kurulu
4- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
5- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
6- Kamu İhale Kurumu
7- Rekabet Kurumu
8- Şeker Kurumu
9- Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler
Piyasası Düzenleme Kurumu
10- Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu
(IV) SAYILI CETVEL
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARI
1- T.C.
Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü
2- Sosyal
Sigortalar Kurumu Başkanlığı
3- Bağ-Kur
Genel Müdürlüğü
4- Türkiye
İş Kurumu Genel Müdürlüğü
5- Ereğli
Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardım Sandığı Başkanlığı
(I) SAYILI LİSTE
İHDAS EDİLEN
KADROLAR
SINIFI |
UNVANI |
KADRO DERECESİ |
SERBEST KADRO ADEDİ |
TUTULU KADRO ADEDİ |
TOPLAM |
GİH |
Genel Müdür
Yardımcısı |
1 |
1 |
- |
1 |
GİH |
Başkan Yardımcısı |
1 |
1 |
- |
1 |
GİH |
Daire Başkanı |
1 |
3 |
- |
3 |
GİH |
Eğitim Merkezi
Müdürü |
1 |
1 |
- |
1 |
GİH |
Bilgi İşlem
Merkezi Müdürü |
1 |
1 |
- |
1 |
|
TOPLAM |
|
7 |
- |
7 |
(II) SAYILI LİSTE
İPTAL EDİLEN
KADROLAR
SINIFI |
UNVANI |
KADRO DERECESİ |
SERBEST KADRO ADEDİ |
TUTULU KADRO ADEDİ |
TOPLAM |
GİH |
Memur |
8 |
7 |
- |
7 |
|
TOPLAM |
|
7 |
- |
7 |