OPTİSYENLİK HAKKINDA KANUN
|
Kanun No. 5193 |
|
Kabul Tarihi : 22.6.2004 |
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Tanımlar
Amaç
MADDE 1. - Bu Kanunun
amacı; fertlerin ve toplumun sağlığını korumak üzere, optisyen
unvanının kullanılması, optisyenlik mesleğinin icra
edilmesi ve optisyenlik müessesesinin açılması ve
işletilmesiyle ilgili usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2. - Bu Kanun; optisyenlik mesleğini icra etme yetkisini haiz kişiler ile optisyenlik müessesesinin sahip ve işletenleri ile bunların
faaliyetlerini kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. - Bu Kanunda
geçen;
Bakanlık:
Sağlık Bakanlığını,
Optisyen : Optisyenlik
alanında en az ön lisans seviyesinde meslekî eğitim ve öğretim veren yüksek okul
mezunu kişiyi,
Gözlükçülük
Ruhsatnamesi: Sağlık Bakanlığı tarafından verilen gözlükçülük yapabileceğine
dair belgeyi,
Optisyenlik Müessesesi Ruhsatnamesi: Optisyenlik müessesesi açılabilmesi için ilin en yüksek
sağlık idaresince verilen belgeyi,
Mesul
Müdür: Optisyenlik müessesesinde optisyenlik
mesleğinin icra edilmesinden bizatihi sorumlu kişiyi,
İfade
eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Optisyenlik Mesleğinin İcra Edilmesi
Optisyenlik mesleğini haiz kişiler
MADDE 4. - Numaralı
(mihraklı) gözlük camı ve gözlük çerçevesi satmak, gözlük montajı ve her türlü
reçeteli lens satışı yapmak üzere optisyenlik
mesleğini icra edebilmek için, optisyenlik alanında
en az ön lisans seviyesinde meslekî eğitim ve öğretim veren yüksek okul mezunu
olmak gerekir.
Yurt
dışındaki eğitim ve öğretim kurumlarından alınmış diplomalara dayanılarak optisyen unvanını alabilmek ve bu mesleği icra edebilmek
için, yurt dışında görülen eğitimin birinci fıkrada belirtilen meslekî eğitime
denk olduğunun yetkili makamlarca kabul edilmiş olması şarttır.
Tabipler
MADDE 5. - Göz
hastalıkları uzmanı tabipler optisyenlik müessesesi
açarak optisyenlik yapabilirler. Ancak optisyenlik yaptıkları sürece tabiplik yapamazlar.
Optisyenlik uygulamaları
MADDE 6. - Optisyenler, yalnız koruyucu gözlükleri, güneş gözlüklerini
ve göz hastalıkları uzmanı tabipler tarafından verilen reçetelerde yazılı
numaralı gözlük camlarını, her türlü lensleri, optik görme gereçlerini ve
gözlük çerçevelerini satabilirler.
Optisyenlerin reçetesiz olarak numaralı gözlük camı
satmaları, vermeleri veya tavsiye etmeleri, otorefroktometre
ve keratometre gibi bilgisayarlı aletler ile olanlar
da dahil olmak üzere her nevi göz ve görme muayene ve testleri yapmaları veya
müesseselerinde bu işlere yarayan her türlü aletleri ve cihazları
bulundurmaları yasaktır.
Optisyenler, gözlük veya gözlük camlarının muayene
ve kontrolü veya tamiri konusunda ve reçetelerde yazılı camları çerçevelere
takmak ve kişinin gözüne en uygun şekilde uygulamak için gerekli olan aletleri kullanabilirler.
Optisyenler, optisyenlik
yaptıkları sürece müesseselerinde başka bir iş yapamaz ve müesseselerini
muayenehane gibi kullandıramazlar.
Optisyenlik müessesesinde her türlü kontakt lens uygulanması yasaktır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Optisyenlik Müesseseleri ile İlgili
Esas
ve Usuller
Optisyenlik müessesesi
MADDE 7. - Optisyenlik müessesesi gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel
kişileri tarafından açılıp işletilebilir.
Optisyenlik müessesesi açıp işletmek isteyenler, müessesenin açılacağı ilin en
yüksek sağlık idaresinden optisyenlik müessesesi
ruhsatı almak zorundadırlar.
Mesul müdür
MADDE 8. - Optisyenlik müessesesi açmış olanlar, müesseselerinde optisyen unvanına sahip bir mesul müdür bulundurmak
zorundadırlar.
Optisyenlik müessesesi ruhsatnamesi tek bir müessese
için geçerlidir.
7
nci maddede sayılanlar, birden fazla optisyenlik müessesesi açmak isterse, her bir müessese için
ayrı optisyenlik müessesesi ruhsatnamesi almak ve
ayrı mesul müdür bulundurmak zorundadır.
Mesul
müdür tek bir optisyenlik müessesesinde mesul
müdürlük görevini yapabilir.
Müessesede bulunma
MADDE 9. - Optisyenin, mesleğini icra ettiği müessesede bizzat
bulunması esastır.
Optisyenler ile göz hastalıkları uzmanı tabipler,
vergi mükellefiyetleri ayrı olsa bile, aynı mekânda veya iç giriş kapıları veya
iç bağlantıları bulunan müesseselerde birlikte mesleklerini icra edemez. Sağlık
kurum ve kuruluşları bünyesinde veya binasının içinde de optisyenlik
müessesesi açılamaz.
İstisnalar
MADDE 10. - Optisyenlik müessesesine sahip ve optisyenlik
mesleğini icra etmekte iken;
a)
Milletvekili veya belediye başkanı seçilenler ile askerlik hizmeti sebebiyle
silah altına alınanlar, bu görev hizmeti süresince,
b)
Hürriyeti bağlayıcı ceza ile mahkûm olanlar, cezanın infazı süresince,
c)
Hastalık ve sair zorlayıcı sebeplerden dolayı bir aydan fazla müesseselerinin
başında bulunamayacak olanlar, bu mazeretleri süresince,
d)
Hacir altına alınanlar, vasilerinin talebi üzerine, hacir altında bulundukları
sürece,
Optisyenlik müessesesi ruhsatı veren makama yazılı
olarak bildirmek şartı ile, optisyen unvanını haiz bir kimseyi mesul müdür tayin ederek
müesseselerinin faaliyetlerini sürdürebilirler.
Ölüm
halinde ise kanuni mirasçıları en çok iki aylık süre içinde mesul müdür tayin
etmek zorundadırlar.
Optisyenlik unvanı
MADDE 11. - Optisyen unvanını haiz olarak müessese açmış olanlar,
yalnız optisyen unvanını kullanabilirler. Başka bir
unvan kullanmaları veya gerçeğe uymayan reklam yapmaları yasaktır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Kayıt
ve Denetim
Kayıt
MADDE 12. - Optisyenler müesseselerinde mahallin en yüksek sağlık
idaresince yaprak adedi tasdikli bir defter tutmaya ve bu deftere sıra
numarasıyla ve tarih sırasıyla reçeteleri ve sahiplerinin isimlerini kayda
mecburdurlar.
Denetim
MADDE 13. - Optisyenlik müesseseleri, Bakanlığın ve mahallin en yüksek
sağlık idaresinin teftiş ve denetimine tabidirler.
Optisyenler, bu teftiş ve denetimlerde her türlü
kolaylığı göstermek, talep edilen bilgileri, müessese kayıt belgesini ve teftiş
defterini vermek ve faturalarında optisyenlik müessesesi
ruhsatnamelerinin tarih ve sayısını belirtmek zorundadırlar.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Cezai
Hükümler
MADDE 14. - Optisyen unvanını haiz olmadığı halde optisyenlik
yapanlar veya optisyen olduğunu ilân edenler hakkında
otuzmilyar lira idarî para cezası alınır ve
müessesesi kapatılır.
MADDE 15. - 11 inci
maddede belirtilen yasaklara uymayanlardan onbeşmilyar
lira idarî para cezası alınır.
6
ncı maddede zikredilen yasaklar hilafına hareket eden
optisyenler hakkında beşmilyar
lira idarî para cezası uygulanır ve üç ay süre ile optisyenlik
mesleğini icra etmelerine izin verilmez.
Bu
Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 9 uncu
maddesinin birinci fıkrasında yazılı şarta üst üste iki denetimde de uymadığı
belirlenen optisyenler ile 9 uncu maddenin ikinci
fıkrası ile 8, 10, 12 ve 13 üncü madde hükümlerine uymayanlar hakkında beşmilyar lira idarî para cezası alınır.
6,
7, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerdeki yasakların tekerrürü halinde idarî
para cezası iki kat olarak uygulanır.
İdarî
para cezalarından müessese sahibi de müteselsilen
sorumludur.
Bu
Kanunda yazılı olan idarî para cezaları o yerin en büyük mülkî amiri tarafından
verilir. Verilen idarî para cezalarına dair kararlar ilgililere
yürürlükteki tebligat kanunları
hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı, tebliğ tarihinden itibaren
en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir. Davalar,
zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede
sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları 21.7.1953 tarihli
ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre
tahsil olunur.
ALTINCI
BÖLÜM
Geçici
ve Son Hükümler
MADDE 16. - Optisyenlik müesseselerinin
açılışına ve sahip olmaları gereken şartlara dair usul ve esaslar ile optisyenlerin yapacağı ilân ve reklamlar, tutacakları
defterler ve diğer hususlar Bakanlıkça bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren altı ay içinde çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.
MADDE 17. - 30.12.1940
tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük
Hakkında Kanun hükümlerine ve bu Kanunun geçici 3 üncü maddesine göre gözlükçülük ruhsatnamesi
sahibi olanlar, gözlükçü unvanıyla optisyenlik
mesleğini icra etme hak ve yetkisine sahiptirler ve optisyenlerle
aynı sorumlulukları taşırlar. Ancak bunlar optisyen
unvanını kullanamazlar.
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce gözlükçülük ruhsatnamesini haiz olup aynı mekânda
eczacılık ve/veya saatçilik faaliyetlerini birlikte yapanların kazanılmış
hakları saklıdır. Bu hakları işyerlerinin nakli halinde de devam eder.
GEÇİCİ MADDE 3. - 21.11.1993 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihe kadar, en az lise mezunu olup asgarî dört yıl süreyle Bakanlıkça
ruhsatlı optisyenlik müessesesinde optisyenlik mesleğiyle ilgili olarak çalıştığını, sosyal
güvenlik kuruluşlarından alacakları prim dökümleriyle belgelendirenlerden,
açılacak altı aylık kurs ve bu kursun sonunda yapılacak sınavda başarılı
olanlara gözlükçülük ruhsatnamesi verilir. Bu kurs ve sınav bir defaya mahsus
olmak üzere yapılır ve giderleri katılanlarca karşılanır. Bu maddedeki kurs,
sınav, bunların giderleri ve sair hususlara ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
MADDE 18. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 19. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.