Dönem : 22 Yasama Yılı : 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 805)
Noterlik Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu (1/961)
|
T.C. |
|
|
|
|
Başbakanlık |
1.2.2005 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-495 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 31.1.2005 tarihinde kararlaştırılan “Noterlik Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
18.1.1972 tarihli ve 1512
sayılı Noterlik Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında “Her asliye ve
münferit sulh mahkemesinin bulunduğu yerde, o mahkemenin yargı çevresindeki
noterlik işlerini görmeye yetkili olmak üzere bir noterlik kurulur.”, üçüncü
fıkrasında “Asliye mahkemesinin kaldırıldığı ilçelerdeki birinci, ikinci ve
üçüncü sınıf noterliklerin faaliyetleri devam eder. Bu yerlerde birden çok
noterlik de kurulabilir.”, 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında da “Adalet
Bakanlığı, iş yoğunluğunda artış görülen yerlerde birden çok noterlik
açabilir.” hükümleri bulunmaktadır.
Bu hükümler karşısında
bir yerde noterlik kurulabilmesi için ancak o yerde asliye mahkemesinin
bulunması gerekmektedir. Hâlen Ülkemizde 76 ilçede adlî teşkilât hiç kurulmamış
ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 9.6.2004 tarihli ve 278 sayılı
Kararıyla 136 ilçedeki Cumhuriyet başsavcılığı ve mahkemelerin kaldırılmasına,
adlî teşkilâtın kapatılmasına karar verilmiştir. Adliyesi kapatılan 85 ilçede
dördüncü sınıf noterlikler faaliyette iken, söz konusu kararla bu noterliklerin hukukî varlıkları
sona ermiştir. Bu durum karşısında, bugüne kadar hiç noterlik açılmayan ve adlî
teşkilâtı kapatılmasından dolayı noterlik faaliyetleri sona eren toplam 161
ilçede noterlik hizmetleri verilememektedir.
Kanun Tasarısıyla; asliye
mahkemesinin bulunmadığı ilçelerde de noterlik kurulabilmesine imkân
sağlanmakta; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 278 sayılı Kararı ile adlî
teşkilâtı kapatılan ilçelerde icra müdürlüğü faaliyetleri devam
ettirildiğinden, gerek bu ilçelerde gerekse noterlik bulunmayan ilçelerde
kurulacak dördüncü sınıf noterliklerin kâtip sınıfından bir adalet memurunun
yanı sıra görevlendirilecek icra müdürü ve icra müdür yardımcısı tarafından da
yönetilmesi öngörülmektedir. Bu düzenlemeye bağlı olarak, noterlere ait
hükümlerin tatbikine dair maddelerde de değişiklik yapılmaktadır. Adlî
teşkilâtın bulunmadığı yerlerdeki dördüncü sınıf noterlik işlemlerini yapmakla
görevlendirilecek memurların daire olarak kullanacakları yeri bulmaktaki
güçlüğün aşılması amacıyla, fizikî mekan temini hususunda mülkî amirlere görev
verilmektedir.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.- Maddeyle,
dördüncü sınıf noterliklerin bulunduğu adliye teşkilâtı kapatılan ilçeler ile
bugüne kadar adliye teşkilâtı kurulmamış olan ilçelerde noterlik
kurulabilmesine imkân sağlanmaktadır.
Madde 2.- Maddeyle,
dördüncü sınıf noterliklerin icra müdürü veya icra müdür yardımcısı tarafından
geçici olarak yönetilebileceği öngörülmekte ve adliye teşkilâtı bulunmayan
ilçelerde dördüncü sınıf noterlik faaliyeti için tahsis edilecek mekânın mülkî
amirler tarafından temin edilmesi sağlanmaktadır.
Madde 3.- Maddeyle,
birinci, ikinci veya üçüncü sınıf noterliğin geçici olarak boşalması durumunda
icra müdürü veya icra müdür yardımcısının vekâleten görev yapabilmesi
öngörülmektedir.
Madde 4.- Maddeyle,
hastalık ve izin gibi haklı engeller sebebiyle işlerinden ayrılan noterlere
icra müdürü veya icra müdür yardımcısının vekâlet edebilmesi öngörülmektedir.
Madde 5.- Maddeyle,
noterlere ait hükümlerin noter vekilleri ve geçici yetkili noter yardımcıları
hakkında uygulanmasına ilişkin hükümlerde icra müdürü veya icra müdür
yardımcısına yönelik düzenleme yapılmaktadır.
Madde 6.- Yürürlük
maddesidir.
Madde 7.- Yürütme
maddesidir.
Adalet Komisyonu Raporu
|
Türkiye Büyük Millet Meclisi |
|
|
|
|
Adalet Komisyonu |
21.2.2005 |
|
|
Esas No.: 1/961 |
|
|
|
Karar No.:70 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlığınızca 7.2.2005 tarihinde esas komisyon olarak
Komisyonumuza havale edilmiş olan "Noterlik Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 17.2.2005 tarihli 13 üncü
birleşiminde, Adalet Bakanlığı ve Türkiye Noterler Birliği temsilcilerinin de
katılmalarıyla incelenip görüşülmüş, geneli üzerindeki görüşmelerin
tamamlanmasından sonra maddelerine geçilmesi kabul edilmiştir.
Tasarının 1, 2, 3 ve 4 üncü maddeleri aynen kabul
edilmiştir.
"Bir ilin Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde
birden fazla ilçe bulunduğu takdirde, noterliklerin her nevi ortak hesap
paylaşım esaslarını noterlerin ve noterliklerin kıdem ve sınıflarını gözeterek
dört yılda bir o yerdeki noter odasının da görüşünü almak sureti ile
belirlemeyi", Noterler Birliğinin görevleri kapsamına almak amacıyla
Tasarıya, Noterlik Kanununun "Türkiye Noterler Birliğinin görevleri"
başlıklı 166 ncı maddesine onbeşinci bent ekleyen çerçeve 5 inci madde ilave
edilmiştir.
Tasarının 5 inci maddesi 6, yürürlüğe ilişkin 6 ncı maddesi
7, yürütmeye ilişkin 7 nci maddesi 8 inci madde olarak aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile
arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Köksal Toptan |
Recep Özel |
Ramazan Can |
|
|
Zonguldak |
Isparta |
Kırıkkale |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan Kara |
Fehmi
Hüsrev Kutlu |
Halil Ünlütepe |
|
|
Kilis |
Adıyaman |
Afyon |
|
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Halil Özyolcu |
Haluk İpek |
Feridun
Fikret Baloğlu |
|
|
Ağrı |
Ankara |
Antalya |
|
|
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Yüksel Çorbacıoğlu |
Orhan Yıldız |
Mehmet
Küçükaşık |
|
|
Artvin |
Artvin |
Bursa |
|
|
|
|
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Feridun
Avyazoğlu |
Muzaffer Külcü |
Mahmut Durdu |
|
|
Çorum |
Çorum |
Gaziantep |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Nimet Çubukçu |
Mehmet
Yılmazcan |
Hakkı Köylü |
|
|
İstanbul |
Kahramanmaraş |
Kastamonu |
|
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muharrem
Kılıç |
Orhan
Eraslan |
Enver
Yılmaz |
|
|
Malatya |
Niğde |
Ordu |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
(Toplantıya
katılmadı) |
(İmzada
bulunamadı) |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Nuri Saygun |
Ahmet Çağlayan |
Bekir Bozdağ |
|
|
Tekirdağ |
Uşak |
Yozgat |
|
|
(Toplantıya
katılmadı) |
|
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
NOTERLİK KANUNUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- 18.1.1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik
Kanununun 2 nci maddesine aşağıdaki fıkra ikinci fıkra olarak eklenmiş, diğer
fıkralar teselsül ettirilmiştir.
“Ancak asliye mahkemesinin yargı çevresinin birden çok
ilçeyi kapsaması durumunda, gerektiğinde diğer ilçelerde de noterlik
kurulabilir.”
MADDE 2.- 1512 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin birinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin sonuna aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Dördüncü sınıf noterlikler, o yerin bağlı bulunduğu adalet
komisyonunun inhası üzerine, Adalet Bakanlığınca görevlendirilecek icra müdürü,
icra müdür yardımcısı veya kâtip sınıfından bir adalet memuru tarafından geçici
olarak yönetilir.”
“Asliye mahkemesinin bulunmadığı ilçelerde açılacak olan
dördüncü sınıf noterlikler için, öncelikle hükûmet konaklarında imkânlar
ölçüsünde yeterli nitelikte yer ayırmakla mülkî amirler görevlidir.”
MADDE 3.- 1512 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin ikinci
fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Noterlikte bu işi görecek kâtip bulunmadığı takdirde,
Cumhuriyet savcılığının bildirmesi üzerine, adalet komisyonu tarafından
atanacak icra müdürü, icra müdür yardımcısı veya yeterli bir adalet memuruna bu
iş gördürülür.”
MADDE 4.- 1512 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin üçüncü
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bunlardan birisinin bulunmadığı hallerde, noterin
Cumhuriyet savcılığına başvurması üzerine bu görev, adalet komisyonunca icra
müdürü, icra müdür yardımcısı veya yeterli bulunan bir adalet memuruna, 33 üncü
maddenin üçüncü fıkrası uyarınca takdir edilecek ücret karşılığında
gördürülür.”
MADDE 5.- 1512 sayılı Kanunun 197 nci maddesinin ikinci ve
beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Noterlere vekalet eden icra müdürü, icra müdür yardımcısı
ve adalet memurları ile geçici yetkili noter yardımcıları hakkında noterlik
görevlerinden dolayı verilen meslekten çıkarma cezası, bunların esas
görevlerinden de çıkarılmalarını gerektirir.”
“Bu Kanunun noterlerin atanması, Türkiye Noterler Birliği,
topluluk sigortası, hastalık ve izne ilişkin hükümleri icra müdürü, icra müdür
yardımcısı ve adalet memurlarından tayin edilen noter vekilleri ile geçici
yetkili noter yardımcıları hakkında uygulanmaz.”
MADDE 6.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 7.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
ADALET
KOMİSYONUNUN
KABUL
ETTİĞİ METİN
NOTERLİK KANUNUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 3.- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 4.- Tasarının 4 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen
kabul edilmiştir.
MADDE 5.- 1512 sayılı Kanunun 166 ncı maddesine aşağıdaki
bent (15) numaralı bent olarak eklenmiş ve mevcut (15) numaralı bent (16)
numaralı bent olarak teselsül ettirilmiştir.
"15. Bir ilin büyükşehir belediyesi sınırları
içerisinde birden fazla ilçe bulunduğu takdirde, noterliklerin her nevi ortak
hesap paylaşım esaslarını noterlerin ve noterliklerin kıdem ve sınıflarını
gözeterek dört yılda bir o yerdeki noter odasının da görüşünü almak sureti ile
belirlemek,"
MADDE 6.- Tasarının 5 inci maddesi 6 ncı madde olarak
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 7.- Tasarının 6 ncı maddesi 7 nci madde olarak
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 8.- Tasarının 7 nci maddesi 8 inci madde olarak
Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
H. Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı V. |
|
|
B. Yıldırım |
S. Güçlü |
E. Mumcu |
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
ve Turizm Bakanı |