Dönem : 22 Yasama Yılı : 3

T.B.M.M. (S. Sayısı : 937)

Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ile Dışişleri Komisyonları Raporları (1/1016)

T.C.

Başbakanlık 18.4.2005

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü

Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-1085/1797

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 2.4.1005 tarihinde kararlaştırılan “Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GEREKÇE

Türkiye, Birleşmiş Milletler’in bölgesel komisyonlarından biri olan ve 1947 yılından beri faaliyet gösteren Asya-Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu’na (UN ESCAP) 1996 yılında üye olmuştur. Türkiye dahil 62 üyesi bulunan Komisyon, bölgesinde, üyeleri arasında işbirliğinin ve kalkınma sürecinin BM çerçevesinde güçlendirilmesine katkıda bulunmaktadır. Bu amaçla, üye devletlerin öncelikli projelerine maddi ve teknik yardım desteği sağlamaktadır.

Türkiye hem Asya-Pasifik, hem de Avrupa’daki BM bölgesel kuruluşlarına üye olan ender ülkelerden biri olup, özellikle bu Komisyonlar bünyesinde yapılan ulaştırmayla ilgili düzenlemeleri yakından izlemekte ve aktif katılım sağlamaktadır.

Asya Karayolları Ağı modeli, Türkiye’nin üye olduğu bir diğer BM Bölgesel Komisyonu olan Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) bünyesinde, 1975 yılında tamamlanan ve bir bölümü ülkemizde bulunan “E Karayolları” Ağı modeline uygun olarak oluşturulacak “A Karayolları” Ağını öngörmektedir. “A Karayolları”nın Asya başkentleri arasında bağlantı kuran, başlıca sanayi, tarım ve gelişme merkezlerini birbirine bağlayan, özellikle belli başlı deniz ve iç su limanları arasında irtibat sağlayan nitelikleri taşıması planlanmaktadır. Türkiye’deki “E Yolları”nın statüsünde değişikliğe yol açmaması, müzakereler sırasında tarafımızdan gerekli garantilere bağlanmış olan Asya Karayolları Ağı ile ilgili Anlaşmanın 2005 yılı sonuna kadar imzaya açık kalması, bu meyanda sekiz UN ESCAP üyesi ülkenin onay işlemlerini tamamlaması akabinde 90 gün içerisinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir.

“Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşması”, bir ana metin ve bu metni destekleyen üç adet teknik ekten oluşmaktadır. Birinci Ek, Asya Karayolu Ağını oluşturan karayollarının numaralama sistemini içermekte ve mevcut durumda ESCAP’a üye tüm ülkelerin, Asya Karayolu olarak belirledikleri karayolu güzergahlarını kapsamaktadır. Bu listede, ülkemiz tarafından tahsis olunacak Asya Karayolları da yer almaktadır. İkinci Ek, Asya Karayolu Ağı Sınıflandırması ve Tasarım Standartlarını içermektedir. Üçüncü Ek ise, Asya Karayollarının tanımlanması ve işaretlenmesi ile ilgilidir.

Anlaşmaya ilişkin çalışmalar 1959 yılında başlamış olup, 32 ülkeyi kapsamaktadır. Asya Karayolları Ağının toplam uzunluğu 140.000 km’nin üzerindedir. Bu geniş coğrafyada, karayollarının, önemli başkentlere, başlıca sanayi ve tarım merkezlerine, deniz, nehir ve hava limanlarına, depo ve konteyner terminallerine ve tarihi ve turistik açıdan ilgi çeken merkezlere ulaşımı kolaylaştırması öngörülmüştür. Asya ve Pasifik ülkelerinin birbirleri arasında ve özellikle Avrupa ile uluslararası bağlantılarının güçlendirilmesiyle, gelecekte, ticari ilişkilerin artması, dış ticaretin canlanması, ulaşım masraflarının azaltılması ve bölgeye daha fazla yabancı sermayenin cezbedilmesi hedeflenmektedir. Yeni iletişim teknolojilerinin kullanılması ve kalkınma ve çevre faktörünü gözeten uygun yatırım türlerinin benimsenmesi ile bu proje kapsamlı bir kalkınma modeli olarak ortaya çıkmaktadır.

Türkiye, uluslararası ulaştırma düzenlemelerine önem vermekte ve özellikle batı-doğu eksenindeki güzergahların geliştirilmesinin ekonomik ve siyasi çıkarlarına hizmet edeceğine inanmaktadır. Bu çerçevede, Avrupa ve Asya arasındaki ticari ve ekonomik bağlantıların artmasını hedefleyen “Asya Karayolları Ağı” ülkemizin taraf olması gereken bir oluşum olarak değerlendirilmektedir. BM Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından belirlenen “E” yolları ile, BM Asya ve Pasifik Komisyonu tarafından bu Anlaşma ile saptanan “A” yollarının ülkemizden geçeceği gözönünde bulundurularak, “Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşması”na taraf olunmasında yarar görülmektedir.
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve

Turizm Komisyonu

Esas No.: 1/1016 12.5.2005

Karar No.: 74

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başbakanlıkça 18.4.2005 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulan, Başkanlığınızca 27.4.2005 tarihinde Komisyonumuza tali komisyon olarak havale edilen "Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 12.5.2005 tarihli 35 inci Birleşiminde Dışişleri, Ulaştırma, Maliye ve Bayındırlık ve İskân bakanlıkları temsilcilerinin katılımları ile incelenip görüşüldü.

Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

Asya ve Pasifik ülkelerinin, birbirleri arasında ve özellikle Avrupa ile uluslararası bağlantılarının güçlendirilerek gelecekte ticaret ilişkilerinin artması, dış ticaretin canlanması, ulaşım masraflarının azaltılması ve bölgeye daha fazla yabancı sermayenin gelmesini sağlamak üzere Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu bünyesinde hazırlanan "Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşması"na katılmamızın uygun bulunmasının öngörüldüğü,

Anlaşılmaktadır.

Komisyonumuz, Tasarıyı müspet mütalaa ederek kabul etmiştir.

Raporumuz, havalesi gereği esas komisyon olan Dışişleri Komisyonuna tevdi edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Mustafa Demir	Mustafa Ilıcalı	Asım Aykan
Samsun	Erzurum	Trabzon
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Sarı	Naci Aslan	Fikret Badazlı
Gaziantep	Ağrı	Antalya
Üye	Üye	Üye
Osman Aslan	Ali İbiş	Nusret Bayraktar
Diyarbakır	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Erdal Karademir	Mehmet Parlakyiğit	Niyazi Özcan
İzmir	Kahramanmaraş	Kayseri
Üye	Üye
Recep Yıldırım	Hasan Güyüldar
Sakarya	Tunceli

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Dışişleri Komisyonu

Esas No.: 1/1016 13.6.2005

Karar No.: 83

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 9 Haziran 2005 tarihli 20 nci toplantısında Dışişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Ülkemiz, hem Asya-Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu'na hem de Avrupa'daki Birleşmiş Milletlerin bölgesel kuruluşlarına üyedir. Türkiye özellikle bu komisyonlar aracılığıyla ulaştırmayla ilgili yapılan düzenlemeleri yakından izlemekte ve bu konuda aktif katılım sağlamaktadır.

Bu çerçevede söz konusu Tasarı ile Asya ve Pasifik ülkelerinin, birbirleri arasında ve özellikle Avrupa ile uluslararası bağlantılarının güçlendirilmesi, ticari ilişkilerin arttırılması, dış ticaretin canlandırılması, ulaşım masraflarının azaltılması ve bölgeye daha fazla yabancı sermayenin cezbedilmesi hedeflenmektedir.

Avrupa ve Asya arasındaki ticari ve ekonomik bağlantıların artmasını hedefleyen ve BM Avrupa Ekonomik Komisyonu ile BM Asya ve Pasifik Komisyonu tarafından belirlenen "E" ve "A" yollarının ülkemizden geçeceği de göz önünde bulundurularak hazırlanan söz konusu Tasarı, Komisyonumuzca benimsenmiş ve maddelerine geçilmesine karar verilmiştir. Tasarının 1 inci, 2 nci ve 3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Mehmet Dülger	Eyyüp Sanay	Mustafa Dündar
Antalya	Ankara	Bursa
Kâtip	Üye	Üye
Metin Yılmaz	Mahmut Koçak	Ramazan Toprak
Bolu	Afyonkarahisar	Aksaray
Üye	Üye	Üye
Ahmet Edip Uğur	V. Haşim Oral	Aziz Akgül
Balıkesir	Denizli	Diyarbakır
Üye	Üye	Üye
Muzaffer Gülyurt	İnal Batu	Halil Akyüz
Erzurum	Hatay	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Mehmet B. Denizolgun	Şükrü Mustafa Elekdağ	Hüseyin Kansu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Onur Öymen	Ufuk Özkan	Nihat Eri
İstanbul	Manisa	Mardin
	Üye
	Abdullah Veli Seyda
	Şırnak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

ASYA KARAYOLLARI AĞI HÜKÜMETLERARASI ANLAŞMASINA KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1.- Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu bünyesinde hazırlanan ve Türkiye Cumhuriyeti adına 26 Nisan 2004 tarihinde Şanghay’da imzalanan “Asya Karayolları Ağı Hükümetlerarası Anlaşması”na katılmamız uygun bulunmuştur.

MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

ASYA KARAYOLLARI AĞI HÜKÜMETLERARASI ANLAŞMASINA KATILMAMIZIN UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
G. Akşit	K. Tüzmen	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı M. V. Gönül	İçişleri Bakanı A. Aksu	Maliye Bakanı K. Unakıtan
Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
H. Çelik	Z. Ergezen	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V.
B. Yıldırım	S. Güçlü	M.Aydın
Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı
A. Coşkun	M. H. Güler	A. Koç
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

ASYA KARAYOLLARI AĞI HÜKÜMETLERARASI ANLAŞMASI

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

2003

ASYA KARAYOLLARI AĞI HÜKÜMETLER ARASI ANLAŞMASI

ÂKİT TARAFLAR,

Asya kıtasında komşu bölgelerle birlikte uluslararası karayolu ulaşımını tesis etmek ve geliştirmek gereği BİLİNCİYLE,

Asya Karayolu Ağı’nın oluşumu ve işlevsel hale getirilmesi sürecinde Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu üyeleri arasındaki işbirliğini HATIRDA TUTARAK,

Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu üyeleri arasında ilişkilerin güçlendirilmesi, uluslararası ticaret ve turizmin geliştirilmesi amacıyla, etkin bir uluslararası ulaşımın başlatılması da gözönüne alınarak uluslararası ulaştırma ve çevre koşullarına uygun bir Asya Karayolu ağının geliştirilmesinin gerekliliği DÜŞÜNCESİYLE,

Asya kıtasında ve Asya ile komşusu bölgeler arasında uluslararası karayolu taşımacılığının geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve planlanması için işbirliği çabalarını SÜRDÜRÜRKEN,

Aşağıdakileri KABUL ETMİŞLERDİR:

Madde 1

Asya Karayolu Ağının Kabulü

Bundan böyle Taraflar olarak belirtilecek olan Âkit Taraflar, bu Anlaşmanın Ek I’inde tanımlanan ve bundan böyle “Asya Karayolu ağı” olarak belirtilecek olan öneri karayolu ağını, ulusal programları çerçevesinde üstlenmeyi amaçladıkları uluslararası öneme haiz karayolu güzergahlarının geliştirilmesi için ortak plan olarak kabul etmişlerdir.

Madde 2

Asya Karayolu Ağının Tanımı

Ek I’de tanımlanan Asya Karayolu ağı, birden fazla alt bölgeyi önemli ölçüde kateden karayolu güzergahlarını, alt bölgelerde bulunan karayolu güzergahlarını, komşu alt bölgelere ve üye Devletlerde bulunan karayolu güzergahlarına bağlanan karayolu güzergahlarını kapsayan ve Asya’da bulunan uluslararası öneme haiz karayolu güzergahlarından oluşmaktadır.

Madde 3

Asya Karayolu Ağının Geliştirilmesi

Asya Karayolu ağındaki güzergahlar bu Anlaşmanın Ek II’sinde belirlenen sınıflandırma ve projelendirme standartları ile uyumlu hale getirilmelidir.

Madde 4

Asya Karayolu Ağının İşaretlenmesi

1. Asya Karayolu ağı güzergahları bu Anlaşmanın Ek III’ünde tanımlanan güzergah işareti ile belirtilmelidir.

2. Bu Anlaşmanın Ek III’ünde tanımlanana uygun güzergah işaretleri tüm Asya Karayolu ağı üzerindeki yollara, 6. Maddeye göre işbu Anlaşmanın İlgili Devlet için yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş (5) yıl içerisinde yerleştirilmelidir.

Madde 5

Bu Anlaşmaya Taraf Olunması ve İmzalanmasına İlişkin Usuller

1. Bu Anlaşma 26-28 Nisan 2004 tarihleri arasında Şangay-Çin’de ve daha sonra 1 Mayıs 2004-31 Aralık 2005 tarihleri arasında New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezinde, Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu üyesi Devletlerin imzasına açık olacaktır.

2. Bu Devletler aşağıdaki hususlara göre bu Anlaşmaya Taraf olabileceklerdir:

(a) Kesin imza,

(b) Onay, kabul veya tasdike tabi imzayı takiben onay, kabul veya tasdik; veya

(c) Katılma.

3. Usulüne uygun olarak hazırlanan belgenin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne tevdi edilmesiyle onay, tasdik ya da katılma yürürlüğe girecektir.

Madde 6

Bu Anlaşmanın Yürürlüğe Girişi

1. Bu Anlaşma en az sekiz (8) Devletin Hükümetlerinin Anlaşmanın 5. Maddesi 2. paragrafına göre Anlaşma ile bağlanma rızası verdiği günü takip eden doksanıncı gün yürürlüğe girecektir.

2. Yürürlüğe girmesine dair koşulların yerine getirilmesinden sonra işbu Anlaşmaya kesin imza koyan veya onay, kabul, tasdik veya katılım belgesini tevdi eden her bir Devlet için, Anlaşma, kesin imza veya mezkur belgenin tevdi tarihini izleyen doksanıncı (90) günde yürürlüğe girecektir.

Madde 7

Asya Karayolu Ağı Çalışma Grubu

1. Bu Anlaşmanın uygulanmasını ve tüm değişiklik tekliflerini mütalaa etmek amacıyla Birleşmiş Milletler, Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu tarafından Asya Karayolu Çalışma Grubu kurulacaktır. Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu üyesi olan tüm Devletler Çalışma Grubunun üyesi olacaktır.

2. Çalışma Grubu iki yılda bir toplanacaktır. Herhangi bir Taraf sekretarya’ya hitaben vereceği bir bildirimle Çalışma Grubunun özel toplantı yapmasını isteyebilir. Sekretarya tüm çalışma grubu üyelerine bu talebi duyuracak, sekretarya’nın bildirim tarihinden sonraki dört (4) aylık bir dönem içerisinde Tarafların üçte birinden daha az olmayan kısmının bu talebe muvafakat vermesi halinde Çalışma Grubu özel bir oturum için toplanacaktır.

Madde 8

Bu Anlaşmanın Ana Metninde Yapılacak Değişikliklere İlişkin Usuller

1. Bu anlaşmanın ana metni bu maddede belirtilen usullere göre değiştirilebilir.

2. Herhangi bir Taraf bu Anlaşma ile ilgili değişiklikleri önerebilir.

3. Herhangi bir değişiklik teklifinin metni Sekretarya tarafından değişikliğin kabulü için önerilen Çalışma Grubu toplantısından en az kırk beş (45) gün önce bütün Asya Karayolu Çalışma Grubu üyelerine ulaştırılacaktır.

4. Bir değişiklik, mevcut Tarafların oylarının üçte ikilik çoğunluğu ile Asya Karayolu Çalışma Grubu tarafından kabul edilecektir. Kabul edilen değişiklik, sekretarya tarafından, değişikliği kabul için tüm Taraflara iletecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne bildirecektir.

5. Bu maddenin 4. paragrafı uyarınca kabul edilen değişiklik, Tarafların üçte ikisince kabul edilmesinden on iki (12) ay sonra yürürlüğe girecektir. Değişiklik bu değişikliği yürürlüğe girmeden önce onaylanmadığını açıklayan Taraflar haricindeki bütün Taraflar için yürürlüğe girecektir. Değişikliği kabul etmediğini açıklayan herhangi bir Taraf, bu paragraf uyarınca bundan sonraki herhangi bir zamanda bu değişikliği onayladığına dair belgeyi Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne tevdi edebilir. Söz konusu belgenin tevdi tarihinden on iki (12) ay sonra değişiklik o Devlet için yürürlüğe girecektir.

Madde 9

Bu Anlaşmanın EK I’inin Değiştirilmesine İlişkin Usul

1. Bu Anlaşmanın EK I’i bu maddede belirtilen usule göre değiştirilebilir.

2. Değişiklikler uluslararası sınır geçişlerinde tadilat yapmayan yerel güzergah ile ilgili değişiklik hariç olmak üzere konuyla doğrudan ilgili komşu Devlet ile müzakere edilip uzlaşma sağlanmasından sonra herhangi bir Tarafça teklif edilebilir.

3. Herhangi bir değişiklik teklifinin metni değişikliğin kabulu için önerilen Çalışma Grubu Toplantısından en az kırk beş (45) gün önce sekretarya tarafından bütün Asya Karayolu Çalışma Grubu üyelerine ulaştırılacaktır.

4. Bir değişiklik mevcut Tarafların çoğunluğunun oylarıyla Asya Karayolu Çalışma Grubu tarafından kabul edilecektir. Kabul edilen değişiklik sekretarya tarafından bu değişikliği tüm taraflara iletecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne bildirilecektir.

5. Bu maddenin 4. paragrafına göre kabul edilen bir değişiklik, değişikliğin bildirim tarihinden sonraki altı (6) aylık bir dönemde doğrudan ilgili Taraflardan hiçbiri Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne değişiklik ile ilgili itirazlarını bildirmediği takdirde kabul edilmiş sayılacaktır.

6. Bu maddenin 5. paragrafına göre kabul edilen değişiklik, bu maddenin 5. paragrafında belirtilen altı (6) aylık dönemin bitmesinden üç (3) ay sonra tüm Taraflar için yürürlüğe girecektir.

7. Aşağıdakiler doğrudan ilgili Taraflarca dikkate alınacaktır:

(a) Herhangi bir Tarafın topraklarından geçen birden fazla alt bölgeyi önemli ölçüde kateden mevcut ya da yeni bir Asya Karayolu güzergahında değişiklik olması halinde; ve

(b) Alt bölgelerde bulunan karayolu güzergahları, komşu alt bölgelerdeki ve üye Devletlerde yer alan güzergahlara bağlantıları kapsayan yeni ya da mevcut Asya Karayolu güzergahında değişiklik olması halinde, söz konusu güzergah ya da birden fazla alt bölgeyi önemli ölçüde kateden yeni ya da değişikliğe uğramış güzergah, üzerinden geçtiği, değişiklik teklifinde bulunan Devlete hemhudut Devletin topraklarına bağlanır. İki tarafın topraklarının bitme noktası Asya Karayolu güzergahı üzerinden deniz yoluyla ayrılıyorsa birden fazla alt bölge veya yukarıda tanımlanan güzergahlardan ayrılıyorsa bu paragrafın amaçlarının yerine getirilmesi için hemhudut olarak göz önüne alınacaktır.

8. Bu maddenin 5. paragrafına göre itirazlar için değişiklik metni ile birlikte, bu değişiklikle doğrudan ilgili Tarafların listesini sekretarya Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne bildirilecektir.

Madde 10

Bu Anlaşma’nın Ek II ve Ek III’ünün Değiştirilmesine İlişkin Usul

1. Bu Anlaşmanın Ek II ve Ek III’ü bu maddede belirtilen usule göre değiştirilebilir.

2. Değişiklikleri herhangi bir Taraf önerebilir.

3. Herhangi bir değişiklik teklifinin metni değişikliğin kabulü için önerilen Çalışma Grubu toplantısından en az kırk beş (45) gün önce Sekretarya tarafından Çalışma Grubunun bütün üyelerine iletilecektir.

4. Bir değişiklik mevcut Tarafların çoğunluğunun oylarıyla Asya Karayolu Çalışma Grubu tarafından kabul edilecektir. Kabul edilen değişiklik, sekretarya tarafından bu değişikliği tüm Taraflara iletecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne bildirilecektir.

5. Bu maddenin 4. paragrafına göre kabul edilen değişiklik bildirim tarihinden sonraki altı (6) aylık bir dönemde Taraflardan üçte birinden azı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne değişiklikle ilgili itirazlarını bildirdiği takdirde kabul edilmiş sayılacaktır.

6. Bu maddenin 5. paragrafına göre kabul edilen değişiklik, bu maddenin 5. paragrafında belirtilen altı (6) aylık dönemin bitmesinden üç (3) ay sonra tüm Taraflar için yürürlüğe girecektir.

Madde 11

Çekinceler

Bu Anlaşmanın hükümlerinden Madde 14’ün 5. paragrafı hariç olmak üzere hiçbirine çekince koyulamaz.

Madde 12

Bu Anlaşmadan Çekilme

Herhangi bir Taraf Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne hitaben yazılı bir bildirimle bu Anlaşmadan çekilebilir. Çekilme bu tür bir bildirimin Genel Sekreterce alındığı tarihten itibaren bir (1) yıl sonra yürürlüğe girecektir.

Madde 13

Bu Anlaşmanın Geçerliğinin Sonlandırılması

Bu Anlaşma ardıl herhangi bir on iki (12) aylık süre boyunca Tarafların sayısı sekiz (8) den az olduğu takdirde yürürlükten kalkacaktır.

Madde 14

Uyuşmazlıkların Çözümü

1. Anlaşmanın yorumlanması veya uygulanmasına ilişkin olarak iki veya daha fazla Taraf arasında çıkan ve uyuşmazlık Taraflarınca müzakere veya danışmalar yoluyla çözüme kavuşturulamayan herhangi bir uyuşmazlık için, uyuşmazlık Taraflarından birinin talep etmesi halinde uzlaştırmaya başvurulacak ve bu amaçla uyuşmazlık Taraflarının ortak kararı ile seçilecek bir ya da daha fazla uzlaştırmacıya sunulacaktır. Uzlaştırma talebinden itibaren 3 ay içerisinde uyuşmazlık Tarafları uzlaştırmacı veya uzlaştırmacıların seçimi konusunda anlaşmaya varamazsa uyuşmazlık Taraflarından herhangi biri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nden uyuşmazlığın sunulacağı tek bir uzlaştırmacı atamasını talep edebilir.

2. Bu maddenin 1. paragrafına göre tayin edilen uzlaştırmacı veya uzlaştırmacıların tavsiyeleri bağlayıcı niteliğinde olmayıp uyuşmazlık Tarafları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak konunun yeniden gözden geçirilmesine temel teşkil edecektir.

3. Uyuşmazlık Tarafları, ortak bir karar ile uzlaştırmacı veya uzlaştırmacıların tavsiyelerini bağlayıcı olarak kabul edecekleri hususunda önceden anlaşmaya varabilirler.

4. Bu maddenin 1, 2 ve 3. paragrafları uyuşmazlık Taraflarının ortak karar verecekleri diğer çözüm tedbirlerinin hariç tutulacağı şeklinde yorumlanmayacaktır.

5. Herhangi bir Devlet, herhangi bir zamanda bu Anlaşmanın kesin imzası, onay, kabul, tasdik veya katılma belgelerinin sunulması sırasında uyuşmazlıkların giderilmesine ilişkin bu mevcut maddenin hükümlerine karşı kendisini bağlı addetmediğini belirten bir çekince tevdi edebilir. Bu tür bir çekinceyi tevdi eden Taraf ile uzlaştırmayı ilgilendiren bu mevcut maddenin hükümleri diğer Taraflar için de bağlayıcı olmayacaktır.

Madde 15

Bu Anlaşmanın uygulama sınırları

1. Bu Anlaşmada geçen hiçbir madde, Taraflardan birinin iç ya da dış güvenliği tehlikeye girdiğinde durumun gereklerine ve Birleşmiş Milletler Kuruluş hükümlerine uygun olarak harekete geçmesini engelleyici bir unsur teşkil ettiği şeklinde yorumlanmayacaktır.

2. Taraflar bütçesi ve diğer mali kaynaklarının elverişliliğine bağlı olarak, kendi kanun ve yönetmeliklerine göre, bu Anlaşmaya uygun olarak Asya Karayolu ağını geliştirmek için ellerinden gelen her türlü çabayı harcayacaktır.

3. Bu Anlaşmadaki hiçbir şey herhangi bir Tarafın kendi toprakları üzerinde yük ve yolcu taşımacılığına izin verme zorunluluğunu kabul ettiği anlamında yorumlanmayacaktır.

Madde 16

Taraflara Bildirimler

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, bu Anlaşmanın 7, 8, 9 ve 10. Maddesinde öngörülen bildirimlere ve 14. Maddesinde öngörülen çekinceye ilaveten, Taraflara ve 5. Maddede atıf yapılan diğer Devletlere aşağıdakileri bildirecektir:

(a) 5. Madde tahtında kesin imzaları, onayları, kabulleri, tasdikleri ve katılımları;

(b) Bu Anlaşmanın 6. Maddesine göre yürürlüğe giriş tarihleri;

(c) Bu Anlaşmanın 8. Maddesi 5. paragrafı, 9 Maddesi 6. paragrafı ve 10. Maddesi 6. paragraflarına göre yapılan değişikliklerin yürürlüğe giriş tarihleri;

(d) 12. Maddeye göre çekilmeler;

(e) 13. Maddeye göre bu Anlaşmanın sonlandırılması.

Madde 17

Anlaşmanın Ekleri

Anlaşmanın EK I, II ve III’ü bu Anlaşmanın ayrılmaz parçasını oluşturur.

Madde 18

Anlaşmanın Sekretaryası

Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomik ve Sosyal Komisyonu bu Anlaşmanın sekretaryası olacaktır.

Madde 19

Anlaşmanın Genel Sekreter’e Tevdi Edilmesi

Bu Anlaşmanın orijinali, bu Anlaşmanın 5. Maddesinde belirtilen bütün Devletlere onaylı kopyasını gönderecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne tevdi edilecektir.

Yukarıdaki hususları tasdiken, aşağıda imzası bulunan tam yetkili kişiler işbu Anlaşmayı imzalamıştır.

Şangay-Çin’de yirmi altı Nisan iki bin dörtte tek nüsha halinde ve her üç metin aynı derecede geçerli olmak üzere, Çince, İngilizce ve Rusça dillerinde imzaya açılmıştır.

EK I

ASYA KARAYOLU AĞI

1. Asya Karayolu ağı: Doğu ve Kuzeydoğu Asya, Güney ve Güneybatı Asya, Güneydoğu Asya ve Kuzey ve Orta Asya gibi birden fazla alt bölgeyi önemli ölçüde kateden karayolu güzergahlarını da kapsayan, alt bölgelerde bulunan ve komşu alt bölgelere bağlanan karayolu güzergahlarından, üye Devletlerde bulunan ve (a) başkentlere; (b) başlıca sanayi ve tarım merkezlerine; (c) başlıca hava, deniz ve nehir limanlarına; (d) başlıca konteynır terminalleri ve antrepolara; ve (e) başlıca turistik merkezlere erişim sağlayan karayolu güzergahlarından, Asya’da bulunan uluslararası öneme haiz karayolu güzergahlarından oluşmaktadır.

2. Güzergah numaralı Asya Karayolu anlamına gelen “AH” ile başlayıp bir veya iki veya üç rakamla devam eder.

3. 1 ila 9 arasındaki tek basamaklı güzergah numaraları birden fazla alt bölgeyi kateden Asya Karayolu güzergahlarına tahsislidir.

4. İki veya üç basamaklı güzergah numaraları alt bölgelerde bulunan ve komşu alt bölgelere güzergahları ve üye Devletlerde bulunan karayolu güzergahlarına bağlanan güzergahları aşağıdaki gibi belirlemek üzere tahsis edilmektedir:

(a) 10-29 ve 100-299 arasındaki güzergah numaraları Brunei Darussalam, Kamboçya, Endonezya, Lao Demokratik Halk Cumhuriyeti, Malezya, Maynamar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam’ı kapsayan güney doğu Asya alt bölgesine tahsislidir.

(b) 30-39 ve 300-399 arasındaki güzergah numaraları Çin, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Japonya, Moğolistan, Kore Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu’nu1 (Uzak Doğu) kapsayan Doğu ve Kuzeydoğu Asya alt bölgelerine tahsislidir.

(c) 40-59 ve 400-599 arasındaki güzergah numaraları Bangladeş, Butan, Hindistan, Nepal, Pakistan ve Sri Lanka’yı kapsayan Güney Asya alt bölgesine tahsislidir.

(d) 60-89 ve 600-899 arasındaki güzergah numaraları Afganistan, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, İran İslam Cumhuriyeti, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya Federasyonu1, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Özbekistan’ı kapsayan Kuzey, Orta ve Güneybatı Asya alt bölgesine tahsislidir.

______________

(1) Rusya federasyonu coğrafi büyüklüğünden dolayı güzergahların numaralandırılması amacıyla iki adet alt bölgede yer almaktadır.

ASYA KARAYOLU GÜZERGAHLARI LİSTESİ

Birden fazla alt bölgeyi önemli ölçüde kateden Asya Karayolu Güzergahları

AH route

number Itinerary

Tokyo - Fukuoka - ferry - Pusan - Kyongju - Taegu - Taojon - Seoul - Munsan - Gaesung - Pyongyang - Sinuiju - Dandong - Shenyang - Beijing - Shijiazhuang - Zhengzhou - Xinyang - Wuhan - Changsha - Xiangtan - Guangzhou (-Shenzhen) - Nanning - Youyiguan - Huu Nghi - Dong Dang - Ha Noi - Vinh - Dong Ha - Hue - Da Nang - Hoi An - Nha Trang - Bien Hoa (-Vung Tau) - Ho Chi Minh City - Moc Bai - Bavet - Phnom Penh - Pojpet - Aranyaprathet - Kabin Buri - Hin Kong - Bang Pa-in (-Bangkok) - Nakhon Sawan - Tak - Mae Sot - Myawadi - Payagyi (-Yangon) - Meiktila - Mandalay - Tamu - Moreh - Imphal - Kohima - Dimapur - Nagaon - jora-

AH1 bat (-Guwahati) - Shillong - Dawki - Tamabil - Sylhet - Katchpur - Dhaka - Jessore - Benapol - Bongaon - Kolkata - Barhi - Kanpur - Agra - New Delhi - Attari - Wahgah - Lahore - Rawalpindi (-Islamabad) - Hassanabdal - Peshawar - Torkham - Kabul - Kandahar - Dilaram - Herat - Islam Qala - Dogharun - Mashhad - Sabzevar - Damghan - Semnan - Tehran - Qazvin - Tabriz - Eyvoghli - Bazargan - Gürbulak - Doğubeyazıt - Aşkale - Refahiye - Sivas - Ankara - Gerede - İstanbul - Kapıkule - Border of Bulgaria

AH2 Denpasar - Surabaya - Surakarta - Semarang - Cikampek (-Bandung) - Jakarta (-Merak) - ferry - Singapore - Senai Utara - Seremban - Kuala Lumpur - Butterworth - Bukit Kayu Hitam - Sa Dao - Hat Yai - Bangkok - Bang Pa-in - Nakhon Sawan - Tak - Chiang Rai - Mae Sai - Tachilek - Kyaing Tong - Meiktila -Mandalay - Tamu - Moreh - Imphal - Kohima - Dimapur - Nagaon - Jorabat (-Guwahati) - Shillong - Dawki - Tamabii - Sylhet - Katchpur - Dhaka - Hatikamrul - Banglabandha - Siliguri - Kakarbhitta - Pathlaiya - Narayanghat - Kohalpur- Mahendranagar - Bramhadev Mandi - Banbasa - Rampur - New Delhi - Attari - Wahgah - Lahore - Multan - Rohri _Quetta - Taftan - Mirjaveh - Zahedan - Kerman - Anar - Yazd - Salafchegan (-Tehran) - Saveh - Hamadan - Khosravi

Ulan-Ude - Kyahta - Altanbulag - Darkhan - Ulaanbaatar - Nalayh - Choir Saynshand - Zamin - Uud - Erenhot - Beijing - Tanggu

AH3

Shanghai-Hanegzhou-Nanchang-Xiangtan-Guivang-Kunming - Jinghong (-Daluo- Mongla - Kyaing Tong) - Mohan - Boten - Nateuy - Houayxay - Chiang Khong - Chiang Rai

Novosibirsk - Barnaul - Tashanta - Ulaanbaishint - Hovd - Yarantai Urumqi

AH4 Kashi - Honqiraf - Khunjerab - Hassanabdal - Rawalpindi (-Islamabad) - Lahore - Multan - Rohri - Hyderabad - Karachi

AH5 Shanghai - Nanjing - Xinyang - Xi’an - Lanzhou - Tulfan - Urumqi - Kuitun - Jinghe - Horgos - Almaty - Kaskelen - Kordai - Georgievka - Bishkek - Kara Balta - Chaldovar - Merke - Shymkent - Zhibek Zholy - Chemyavka - Tashkent - Syrdaria - Samarkand - Navoi - Bukhara - Alat - Farap - Turkmenabat - Mary - Tejen - Ashgabat

Serdar-

Turkemenbashi - ferry - Baku - Alat - Gazi Mammed - Ganja - Kazakh - Red Bridge - Tbilisi - Mtskheta - Khashuri - Senaki - Poti (-ferry to Bulgaria, Romania, Ukraine) - Batumi (-ferry to Bulgaria, Romania, Ukraine) - Sarpi - Sarp - Trabzon - Samsun - Merzifon - Gerede - İstanbul - Kapıkule - Border of Bulgaria

AH6 Pusan - Kyongju - Kangnung - Kansong - Kosong - Wonsan (-Pyongyang) - Chongjin - Sonbong - Khasan - Hasan - Razdolnoe (-Vladivostok - Nahodka) - Ussuriysk - Pogranichny - Suifenhe - Harbin - Qiqihar - Manzhouli - Zabaykalsk - Chita - Ulan-Ude - Irkutsk - Krasnoyarsk - Novosibirsk - Omsk - Isilkul - Karakuga - Petropavlovsk - Chistoe - Petuhovo - Chelyabinsk - Ufa - Samara - Moscow - Krasnoe - Border of Belarus

Yekaterinburg - Chelyabinsk - Troisk - Kaerak - Kostanai - Astana - Karaganda

AH7 Burubaital - Merke - Chaldovar - Kara Balta - Osh - Andijon - Tashkent - Syrdaria - Khavast - Khujand - Dushanbe - Nizhniy Panj - Shirkhan - Polekhumri - Djbulsarcj - Kabul - Kandahar - Speenboldak - Chaman - Quetta - Kalat - Karachi

AH8 Border of Finland - Torpynovka - Vyborg - St. Petersburg - Moscow - Tambov - Borysoglebsk - Volgograd - Astrakhan - Hasavjurt - Mahachkala - Kazmalyarskiy - Samur - Sumgayit - Baku - Alat - Bilasuvar - Astara - Rasht - Qazvin - Tehran - Saveh - Ahvaz - Bandar Emam

Komşu alt bölgelere ve üye Devletlerde yer alan Asya Karayolu güzergahlarını bağlanan güzergahları kapsayan alt bölgelerdeki Asya Karayolu güzergahları

Güney Doğu Asya

AH11 Vientiane - Ban Lao - Thakhek - Seno - Pakse - Veunkham - Tranpeangkreal - Stung Treng Kratie - Phnom Penh - Sihanoukville

AH12 Nateuy - Oudomxai - Pakmong - Louang - Phrabang - Vientiane - Thanaleng - Nong Khai - Udon Thani - Khon Kaen - Nakhon Ratchasima - Hin Kong

AH13 Oudomxai - Muang Ngeun - Huai Kon - Uttaradit - Phitsanulok - Nakhon - Sawan,

AH14 Hai Phong - Ha Noi - Viet Tri - Lao Cai - Hekou - Kunming - Ruili - Muse - Lashio - Mandalay

AH15 Vih - Cau Treo - Keoneau - Ban Lao - Thakhek - Nakhon Phanom - Udon Thani

AH16 Dong Ha - Lao Bao - Densavanh - Seno - Savannakhet - Mukdahan - Khon Kaen - Phitsanulok - Tak

AH18 Hat Yai - Sungai Kolok - Rantau Panjang - Kota Bahru - Kuantan - Johor Bahru - Johor Bahru Causeway

AH19 Nakhon Ratchasima - Kabin Buri - Laem Chabang - Chonburi - Bangkok

AH25 Banda Aceh - Medan - Tebingtinggi - Dumai - Pekanbaru - Jambi - Palembang - Tanjung Karang - Bakauheni - ferry - Merak

AH26 Laoag - Manila - Legazpi - Matnog - ferry - Allen - Tacloban (-Ormoc - ferry - Cebu) - Liloan - ferry - Surigao - Davao (-Cagayan de Oro) - General Santos - Zamboanga

Doğu ve Kuzey Doğu Asya

AH30 Ussuriysk - Khabarovsk - Belogorsk - Chita

AH31 Belogorsk - Blagoveshchensk - Heihe - Harbin - Changchun - Shenvang - Dalian

AH32 Sonhong - Wonjong - Quanhe - Hunchun - Changchun - Arshan - Numrug - Sumber - Choybalsan - Ondorhaan - Malayh - Ulaan baatar - Uliastay - Hovd

AH33 Harbin - Tongjiang

AH34 Lianyungang - Zhengzhou - Xi’an

Güney Asya

AH41 Border of Myanmar - Teknaf - Cox’s Bazar - Chittagong - Katchpur - Dhaka - Hatikamrul - Jessore - Mongla

AH42 Lanzhou - Xining - Golmud - Lhasa - Zhangmu - Kodari-Kathmandu-Narayanghat - Pathlaiya - Birgunj - Raxaul - Piprakothi - Muzaffarpur - Barauni - Barhi

AH43 Agra - Gwalior - Nagpur - Hyderabad - Bangalore - Krishnagiri - Madurai - Dhanushkodi - ferry - Tallaimannar - Anuradhapura - Dambulla - Kurunegala (-Kandy) - Colombo - Galle - Matara

AH44 Dambulla - Trinconmalee

AH45 Kolkata - Kharagpur - Balasore - Bhubaneswar - Visakhapatnam - Vijayawada - Chennai - Krishnagiri - Bangalore

AH46 Kharagpur - Nagpur - Dhule

AH47 Gwalior - Dhule - Thane (-Mumbai) - Bangalore

AH48 Phuentsholing - Border of India

AH51 Peshawar - Dera Ismail Khan - Quetta

Kuzey, Orta ve Güney Batı Asya

AH60 Omsk - Cherlak - Pnirtyshskoe - Pavlodar - Semipalatinsk - Georgievka - Taskesken - Ucharal - Almaty - Kaskelen - Burubaital

AH61 Kashi - Turugart - Torougart - Naryn - Bishkek - Georgievka - Kordai - Merke - Shymkent - Kyzylorda - Aralsk - Karabutak - Aktyubinsk - Ural’sk - Kamenka - Ozinki - Saratov - Borysoglebsk - Voronezh - Kursk - Krupets - Border of Ukraine

AH62 Petropavlovsk - Arkalyk - Zhezkazgan - Kyzylorda - Shymkent - Zhibek Zholy - Chernyavka - Tashkent - Syrdaria - Samarkand - Guzar - Termez - Hairatan - Mazar-i - Sharif

AH63 Samara - Kurlin - Pogdaevo - Ural’sk - Atyrau - Beyneu - Oazis - Nukus - Bukhara - Guzar

AH64 Barnaul - Veseloyarskyj - Krasny Aul - Semipalatinsk - Pavlodar - Shiderty - Astana - Kokshetau - Petropavlovsk

AH65 Kashi - Arkaxtam - Irkeshtam - Sary - Tash (-Osh) - Karamyk - Vakhdat - Dushanbe - Tursunzade - Uzun - Termez

AH66 Border of China - Kulma Pass - Khorugh - Kulob - Vakhdat - Dushanbe

AH67 Kuitun - Baketu - Bakhty - Taskesken - Semipalatinsk - Pavlodar - Shiderty - Karaganda - Zhezkazgan

AH68 Jinghe - Alatawshankou - Dostyk - Ucharal

AH70 Border of Ukraine - Donetsk - Volgograd - Astrakhan - Kotyaevka - Atyrau - Beyneu - Zhetybai (-Aktau) - Bekdash - Turkemenbashi - Serdar - Gudurolum - Inche Boroun - Gorgan - Sari - Semnan - Damghan - Yazd - Anar - Bandar Abbas

AH71 Dilaram - Zarang - Milak - Zabol - Dashtak

AH72 Tehran - Qom - Esfahan - Shiraz - Bushehr

AH75 Tejen - Sarahs - Sarakhs - Mashhad - Birjand - Nehbandan - Dashtak - Zahedan - Chabahar

AH76 Polekhumri - Mazar-i Sharif - Herat

AH77 Djbulsarcj - Bamiyan - Herat - Tourghondi - Serkhetabat - Mary

AH78 Ashgabat - Chovdan Pass - Bajgiran - Qucham - Sabzevar - Kerman

AH81 Larsi - Mtskheta - Tbilisi - Sadakhlo - Bagratashen - Vanadjor - Ashtarak - Yerevan - Eraskh - Sadarak - Nakhchivan - Julfa (-Jolfa) - Ordubad - Agarak - Meghri Aghband - Goradiz - Gazi Mammed - Alat - Baku - ferry - Aktau

AH82 Border of the Russian Federation - Leselidze - Sukhumi - Senaki - Khashuri - Akhaltsikhe (-Vale) - Zdanov - Bavra - Gumri (-Akurik) - Ashtarak - Yerevan - Eraskh - Goris - Kapan - Meghri - Agarak - Nour Douz - Jolfa - Iveoqlu

AH83 Kazakh - Uzungala - Paravakar - Yerevan

AH84 Doğubeyazıt - Diyarbakır - Gaziantep - Toprakkale (-İskenderun) - Adana - İçel

AH85 Refahiye - Amasya - Merzifon

AH86 Aşkale - Bayburt - Trabzon

AH87 Ankara - Afyon - Uşak - İzmir

Not: Parantez içerisindeki güzergahlar parantezden hemen önceki yerlerdeki güzergahları tanımlar.

Altı çizili kesimler olası Asya Karayolu güzergahlarıdır.

“Feri” kelimesi Taraflar üzerinde herhangi bir dayatma anlamında yorumlanmayacaktır.
EK II

ASYA KARAYOLU SINIFLANDIRMASI VE PROJELENDİRME

STANDARTLARI

I. GENEL

Asya Karayolu sınıflandırması ve projelendirme standartları Asya Karayollarının yapımı, iyileştirilmesi ve bakımı için gereken minimum standart ve talimatları sağlamaktadır. Taraflar hem yeni güzergahlar inşa ederken hem de mevcut güzergahları modernize ederken ya da iyileştirirken bu hükümlere uyma hususunda olabilecek tüm çabalarını harcayacaklardır. Bu standartlar meskun mahallere uygulanmaz.1

II. ASYA KARAYOLU GÜZERGAHLARININ SINIFLANDIRILMASI

Asya Karayolları Tablo 1’de görüldüğü şekilde sınıflandırılmaktadır.

Sınıflandırma Tanım Kaplama Cinsi

Otoyol Erişim Kontrollü Karayolları Asfalt Betonu veya

Beton

I. Sınıf Yol 4 veya daha çok şeritli Asfalt Betonu veya

Beton

II. Sınıf Yol 2 şeritli Asfalt Betonu veya

Beton

III. Sınıf Yol 2 şeritli Çift Katlı Bitüm Kaplama

“Otoyol” sınıflandırması erişim kontrollü karayollarını belirtmektedir. Erişim kontrollü karayolları sadece otomobiller tarafından kullanılmaktadır. Erişim kontrollü karayollarına erişim sadece seviye ayrımlı kavşaklarla sağlanmaktadır. Otomobillerin yüksek hızla seyretmelerini ve trafik güvenliğinin sağlanması için Mopedlerin (motorlu bisikletler), bisikletlerin ve yayaların erişim kontrollü karayollarına girmelerine izin verilmemelidir. Erişim kontrollü yollarda eşdüzey kavşaklar projelendirilmemeli ve taşıma yolu refüj ile bölünmelidir.

“III. Sınıf” yol standardı sadece yol inşaatı için gereken arazinin ve/veya finansmanın kısıtlı olduğu durumlarda kullanılmalıdır. Kaplama cinsi olabildiğince çabuk bir şekilde ilerideki yıllarda asfalt betonu ya da betona dönüştürülmelidir. Çünkü III. Sınıf standardı arzu edilen en düşük standarttır. III. Sınıf standardı altında olan tüm yol kesimlerinin II. Sınıf standardına dönüştürülmesi teşvik edilmelidir.

_____________

(1) Taraflar kendi gereklerine uygun olarak meskûn mahalleri belirtecektir.
III. ASYA KARAYOLU GÜZERGAHLARI

PROJELENDİRME STANDARTLARI

1. Arazi Sınıflandırması

Arazi sınıflandırması Tablo 2’de gösterilmektedir

Tablo 2. Arazi Sınıflandırması

Arazi Sınıflandırması Enine Eğim

Düz Yüzde 0-10

Dalgalı Yüzde 10-25’den fazla

Dağlık Yüzde 25-60’dan fazla

Apik Yüzde 60’dan fazla

2. Proje Hızı

Proje hızı olarak 120, 100, 80, 60, 50, 40 ve 30 km/sa kullanılmalıdır. Proje hızı, karayolu sınıflandırması ve arazi sınıflandırması arasındaki ilişki Tablo 3’de gösterilmektedir. 120 km/sa proje hızı sadece refüj ile bölünmüş ve seviye ayrımlı kavşakları olan otoyollar (erişim kontrollü karayolları) için kullanılmalıdır.

Tablo 3. Proje hızı, karayolu sınıflandırılması ve arazi sınıflandırması

(Birimi: km/sa)

Arazi Otoyol I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf

Düz 120 100 80 60

Dalgalı 100 80 60 50

Dağlık 80 50 50 40

Apik 60 50 40 30

3. Enine Kesit

Her bir karayolu sınıfı için kamulaştırma alanı, şerit genişliği, banket genişliği, orta refüj genişliği, kaplama eğimi ve banket eğimi ölçüleri Tablo 4’de gösterilmektedir.

Düzgün trafik akışının yayalar, bisikletler ve hayvanların çektiği arabalar gibi yerel trafiğin varlığı ile engellendiği karayolu kesimlerinde mümkün olduğunca yan yollar ve/veya kaldırımlar ile yerel trafik transit trafikten ayrılmalıdır.

4. Yatay Eksen

Karayollarının yatay ekseni yolun geçtiği arazinin topoğrafyasına uygun olmalıdır. Minimum yatay kurp yarıçapı sadece gerekli hallerde ve geçiş eğrileri ile birlikte kullanılmalıdır. Birleşik kurplardan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Tablo 5’de her bir karayolu sınıfı için minimum yatay kurp yarıçapları gösterilmektedir.

Tablo 5. Minimum Yatay Kurp Yarıçapı

(Birim: m)

Arazi Otoyol I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf

Düz 520 (1000) 350 (600) 210 115

Dalgalı 350 (600) 210 (350) 115 80

Dağlık 210 (350) 80 (110) 80 50

Apik 115 (160) 80 (110) 50 30

Not: Parantez içindeki değerler arzu edilen değerlerdir

Minimum kurp yarıçapının kaçınılmaz durumlarda uygulanması ve yüzde 50 ile 100 den daha büyük değerlerin uygulanması tavsiye edilmektedir.

Dağlık ve apik arazilerde, çok keskin virajların yarıçap, mesafe ve eğimlerinin kombinasyonlarının kullanılması önerilmektedir.

Geçiş eğrileri Tablo 6’da gösterilen değerlerden daha küçük yarıçaplı kurpları birleştirmek için kullanılmalıdır. Ayrıca, yarıçapın Tablo 6’daki değerlerin iki misli büyüklükte olduğu yerlerde bile geçiş eğrilerinin kullanılması önerilmektedir.

Tablo 6. Geçiş Eğrileri için kullanılacak olan yarıçaplar

(Birim: m)

Arazi Otoyol I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf

Düz 2100 1500 900 500

Dalgalı 1500 900 500 350

Dağlık 900 500 350 250

Apik 500 500 250 130

Tablo 7’de gösterilen minimum geçiş eğrisi uzunlukları önerilmektedir.

Tablo 7. Minimum geçiş eğrisi uzunluğu

(Birim: m)

Arazi Otoyol I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf

Düz 100 85 70 50

Dalgalı 85 70 50 40

Dağlık 75 50 40 35

Sarp 50 50 35 25

Tüm arazi sınıflandırmaları için maksimum dever yüzde 10 olmalıdır.

5. Düşey Eksen

Düşey eksen ekonomik olarak yapılabilirliği elverdiğince yatık olmalıdır; şöyle ki, arazinin dalgalı doğasını ortadan kaldırmak için yarma ve dolguların dengelenmesi gerekmektedir. Maksimum düşey eksen kullanımında tasarımcının aklında açıkça şu olmalıdır; belirli düşey eğim ekseni ile bir kez inşa edilen karayolunun daha düşük meyil ile iyileştirilmesi başlangıçtaki tüm karayolu yatırımı gözden çıkarılmadan yapılamaz.

Tablo 8’de gösterilen maksimum düşey eğim değerleri tüm karayolu sınıflandırmaları için kullanılmalıdır.

Tablo 8. Maksimum Düşey Eğim

Arazi Sınıflandırması Maksimum Düşey Eğim

Düz Yüzde 4

Dalgalı Yüzde 5

Dağlık Yüzde 6

Apik Yüzde 7

Ağır taşıt trafiğine sahip yukarı eğimli karayolu kesimlerinde Tablo 9’daki eğim uzunluğunun geçildiği hallerde tırmanma şeridi yapılması tavsiye edilmektedir.

Otoyol ve I. Sınıf karayollarında tırmanma şeridi yapımı için tavsiye edilen kritik eğitim boyu Tablo 9’da gösterildiği gibidir.

Tablo 9. Tırmanma Şeridi Yapımı Gerektiren Kritik Eğim Uzunluğu

Arazi Sınıflandırması Otoyol I. Sınıf

Yüzde 3 - 800 m Yüzde 3 - 900 m

Düz Yüzde 4 - 500 m Yüzde 4 - 700 m

Yüzde 4 - 700 m Yüzde 4 - 800 m

Dalgalı Yüzde 5 - 500 m Yüzde 5 - 600 m

Yüzde 5 - 600 m Yüzde 5 - 700 m

Dağlık Yüzde 6 - 500 m Yüzde 6 - 500 m

Yüzde 6 - 500 m Yüzde 6 - 500 m

Apik Yüzde 7 - 400 m Yüzde 7 - 400 m

6. Kaplama

Taşıma yollarının kaplaması beton asfalt ya da beton olmalıdır. Bununla birlikte, III. Sınıf karayolu çift katlı bitüm ile kaplanabilir.

Asya Karayolu üyesi ülkelerindeki pek çok karayolu kesiminin kaplaması yetersiz taşıma kapasitesi yüzünden tahrip olmaktadır. Bu nedenle kaplamanın taşıma gücü yol yüzeyi hasarlarını önlemek ve netice itibarıyla bakım masraflarını azaltmak amacıyla dikkatlice belirlenmelidir.

Bununla birlikte karayolu kaplamaları aşağıdakiler dikkate alınarak tasarlanmalıdır.

(a) Dingil Yükü

(b) Trafik Hacmi

(c) Karayolu inşasında alttemel ve temel için kullanılan malzemenin cinsi (Kullanılan malzemenin kalitesi ülkeden ülkeye değişim gösterdiği için kaplamanın taşıma özellikleri Asya Karayolu standartlarına dahil edilmemiştir.)

Ek III

ASYA KARAYOLU AĞININ BELİRLENMESİ VE İŞARETLENMESİ

1. Asya Karayolu güzergahını belirten ve gösteren işaret dikdörtgen şeklinde olacaktır.

2. İşaret AH harflerini içermekte olup genellikle güzergahı gösteren Arapça sayılar tarafından takip edilmektedir.

3. İşaretin yazıları siyah veya beyaz olup diğer trafik levhalarına eklenebilir ve birlikte kullanılabilir.

4. Seyir halindeki taşıtların sürücüleri tarafından kolaylıkla tanımlanabilecek ve anlaşılabilecek büyüklükte olmalıdır.

5. Asya Karayolu güzergahlarının belirlenmesi ve gösterilmesi için kullanılan işaret ulusal düzeydeki karayollarında trafik işaretlerinin kullanılmasını engellemez.

6. Prensip olarak Asya Karayolu güzergahı numaraları üye Devletlerdeki yön levhaları sistemine entegre olacak ya da birleşik olarak kullanılacaktır. Bu numaralama sistemi her bir yol veya kavşağa erişimden önce veya sonra yerleştirilebilir.

7. Devletlerin hem Asya Karayolu Ağı Hükümetlerarası Anlaşmasına hem de Uluslararası Ana Trafik Arterleri Avrupa Anlaşmasına Taraf olması halinde karayolu güzergahlarını Asya Karayolu güzergah işareti ya da E-yolu işareti ile ya da her ikisi ile de işaretlenecek olması hususu Tarafların yetkisindedir.

8. Asya Karayolu güzergahının değişmesi başka bir güzergaha geçmesi veya bir başka Asya Karayolu güzergahı ile kesişmesi halinde, Asya Karayolu güzergahı numaraları kavşaktan ya da erişimden önce belirtilmelidir.