Dönem: 22 Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S. Sayısı: 820)
Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Hakkında Değişiklik
Protokolüne Katılmamızın Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve
Dışişleri Komisyonu Raporu (1/894)
Not: Tasarı, Başkanlıkça Plan ve Bütçe ile Dışişleri
komisyonlarına havale edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
T.C. |
|
|
|
Başbakanlık |
29.9.2004 |
|
|
Kanunlar ve Kararlar |
|
|
|
Genel Müdürlüğü |
|
|
|
Sayı :
B.02.0.KKG.0.10/101-959/4508 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 20.9.2004 tarihinde kararlaştırılan “Gümrük Rejimlerinin
Basitleştirilmesi ve Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Hakkında
Değişiklik Protokolüne Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ” ile
gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ)
“Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Ahenkleştirilmesine İlişkin
Uluslararası Sözleşme (Kyoto Sözleşmesi)” 18.5.1973 tarihinde Kyoto’da
imzalanmış ve yasal prosedürünün tamamlanmasından sonra 25.9.1974 tarihinde
yürürlüğe girmiştir. Ülkemizin Sözleşmeye taraf olması ise 27.9.1994 tarihli ve
4035 sayılı Kanunla uygun bulunmuş olup; Kyoto Sözleşmesi ile A.1, A.2, A.3,
B.1, E.3 ve F.5 sayılı eklerine ihtirazi kayıt ile katılınması, Bakanlar
Kurulunca 23.1.1995 tarihli ve 95/6515 sayılı Kararname ile
kararlaştırılmıştır. Bu çerçevede, Sözleşme ve ekleri 22.4.1995 tarihli ve
22266 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Âkit tarafların Sözleşme
eklerine çok sayıda rezerv koymaları dolayısıyla, 31 ekten yalnızca 27’si
yürürlüğe girmiş, ancak yürürlüğe giren eklere de madde bazında rezerv
konulması nedeniyle Sözleşme uygulanamaz hale gelmiş, bu nedenle Dünya Gümrük
Örgütü bünyesinde Revize Kyoto Sözleşmesinin hazırlanmasına yönelik 1995-1999
yılları arasındaki çalışmalar sonucu, “Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve
Ahenkleştirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme (Kyoto Sözleşmesi) ve
eklerinin yerine geçmek üzere hazırlanan Değişiklik Protokolü 26.6.1999
tarihinde Âkit tarafların imzasına sunulmuştur. Anılan Protokol uyarınca, 61
taraf ülkenin 40’ının Değişiklik Protokolünü kabulünden sonra Revize Sözleşme
yürürlüğe girecektir.
Revize Sözleşme, kabul
edilmesi zorunlu olan ana metin ve genel ek ile taraf olunması ihtiyari olan 10
özel ekten oluşmaktadır. Sözleşmeye taraf olacak ülkelere genel eki kabul
zorunluluğu getirilmiş olup, söz konusu eke rezerv konulamayacağı hususu da
hükme bağlanmıştır.
24.3.2001 tarihli ve
24352 (mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Avrupa Birliği
Müktesabatının Üstelenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı”nın “Gümrük
Birliği” bölümü içerisinde “Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Uyumlu
Hale Getirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme (Kyoto Sözleşmesi)”
üstlenilmesi kısa dönem önceliklerimiz arasında sayılmaktadır.
Halihazırda yürürlükte
olan Birlik müktesabatı içerisinde Revize Kyoto Sözleşmesi yer almadığından
mevzuat izleme çizelgelerinde değerlendirmeler 1974 tarihli Sözleşme esas
alınarak yapılmaktadır. Ulusal Program açısından, “Gümrük Birliği” bölümünün
1974 tarihli Sözleşmenin Birlik tarafından kabul edilmiş bazı eklerine tekabül
eden 103, 104, 106, 109, 111, 113, 114 sayılı müktesabatının Türkiye tarafından
üstlenilip üstlenilmediği kriteri esas alınmaktadır. Ulusal Programda yeralan
kısa dönem yükümlülüklerimizin önceliği dikkate alınarak yakın gelecekte
yürürlükten kalkacak olan 1974 tarihli Sözleşme yerine, Revize Kyoto
Sözleşmesine taraf olunması gerekmektedir.
Avrupa Birliği ve üye
ülkelerin 3.4.2003 tarihinde Birlik Resmî Gazetesinde yayımlanan 17.3.2003
tarihli Konsey Kararı ile Revize Kyoto Sözleşmesine ait Değişiklik Protokolünü
kabul ettiği ve ana metin ve genel ekinin Birlik iç hukukunun parçası haline
geldiği dikkate alındığında, Türkiye’nin Revize Kyoto Sözleşmesinin Değişiklik
Protokolü ile eki ana metin ve genel ekine taraf olmak üzere onay prosedürünü
tamamlaması gerekmektedir. Revize Sözleşmenin özel eklerine de Avrupa Birliği
ve üye ülkeleriyle eş zamanlı olarak katılım sağlanması öngörülmektedir.
Dünya Gümrük Örgütünün
kurucu üyesi olan ve Revize Sözleşmenin hazırlık çalışmalarına Âkit taraf
olarak aktif katılım sağlayan ülkemizin, bu sözleşmeye katılımı, uluslararası
taahhütlerinin bir gereği olduğu kadar, eşya ticaretinde Âkit tarafların farklı
gümrük uygulamalarının uyumlaştırılması, gümrük formalitelerinin
basitleştirilmesi ve gümrük kontrollerinin standart hale getirilmesi suretiyle
dış ticaret işlemlerinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması bakımından da
gereklidir.
Dışişleri Komisyonu
Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
Dışişleri Komisyonu |
24.2.2005 |
|
|
Esas No.: 1/894 |
|
|
|
Karar No.:48 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Gümrük Rejimlerinin
Basitleştirilmesi ve Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Hakkında
Değişiklik Protokolüne Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı,
Komisyonumuzun 24 Şubat 2005 tarihli 12 nci toplantısında Dışişleri Bakanlığı
ve Maliye Bakanlığı temsilcileri ile Gümrük Müsteşarlığı yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
Ülkemiz, Gümrük
Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Ahenkleştirilmesine İlişkin Uluslararası
Sözleşmeye 27.9.1994 tarihinde taraf olmuştur. Ancak, Âkit tarafların sözleşme
eklerine, eklere de madde bazında rezerv konulması dolayısıyla Sözleşme
uygulanamaz hale gelmiştir. Bu nedenle 1995-1999 yılları arasında, Dünya Gümrük
Örgütü bünyesinde Revize Kyoto Sözleşmesinin hazırlanmasına yönelik, anılan
Sözleşme ve eklerinin yerine geçmek üzere hazırlanan değişiklik Protokolü
26.6.1999 tarihinde Âkit tarafların imzasına açılmış olmakla birlikte, 61 taraf
ülkenin 40'ının Değişiklik Protokolünü kabulünden sonra Revize Sözleşme
yürürlüğe girecektir.
Dünya Gümrük Örgütünün
kurucu üyesi olan ülkemizin, bu Sözleşmeye katılımı ile farklı gümrük
uygulamalarının uyumlaştırılması, gümrük formalitelerinin basitleştirilmesi ve
gümrük kontrollerinin standart hale getirilmesi suretiyle dış ticaret
işlemlerinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması bakımından yarar sağlayacağı
düşünülen söz konusu Tasarı, Komisyonumuzca uygun görülmüş ve Tasarının 1 inci,
2 nci ve 3 üncü maddeleri oylanarak aynen kabul edilmiştir. Tasarının tümü oya
sunulmuş ve kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
|
|
|
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Mehmet Dülger |
Eyyüp Sanay |
Mustafa Dündar |
|
|
Antalya |
Ankara |
Bursa |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Metin Yılmaz |
Mahmut Koçak |
Ramazan Toprak |
|
|
Bolu |
Afyonkarahisar |
Aksaray |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Abdülbaki Türkoğlu |
Halil Akyüz |
Mehmet B. Denizolgun |
|
|
Elazığ |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Selami Yiğit |
Ufuk Özkan |
|
|
|
Kars |
Manisa |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
GÜMRÜK REJİMLERİNİN BASİTLEŞTİRİLMESİ VE UYUMLAŞTIRILMASINA
İLİŞKİN ULUSLARARASI SÖZLEŞME HAKKINDA
DEĞİŞİKLİK PROTOKOLÜNE KATILMAMIZIN
UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- 26 Haziran 1999
tarihinde imzaya açılan “Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve
Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme Hakkında Değişiklik
Protokolü”ne katılmamız uygun bulunmuştur.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL
ETTİĞİ METİN
GÜMRÜK REJİMLERİNİN BASİTLEŞTİRİLMESİ VE UYUMLAŞTIRILMASINA
İLİŞKİN ULUSLARARASI SÖZLEŞME HAKKINDA
DEĞİŞİKLİK PROTOKOLÜNE KATILMAMIZIN
UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Tasarının 2 nci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.- Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd.V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
M. V. Gönül |
B. Atalay |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
Millî
EğitimBakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
H. Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
S. Güçlü |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
En. ve
Tab. Kay. Bakanı V. |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
B. Yıldırım |
E. Mumcu |
|
|
|
Çevre ve
Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
GÜMRÜK REJİMLERİNİN BASİTLEŞTİRİLMESİ VE UYUMLAŞTIRILMASINA
İLİŞKİN
ULUSLARARASI SÖZLEŞME HAKKINDA DEĞİŞİKLİK PROTOKOLÜ
(26 Haziran
1999 tarihinde Brüksel'de düzenlenmiştir)
Bundan böyle, "Konsey" olarak
anılacak olan Gümrük İşbirliği Konseyi'nin himayesi altında hazırlanan,
"Sözleşme" olarak anılacak olan Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi
ve Uyumlaştırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmenin (18 Mayıs 1973 tarihinde
Kyoto'da imzalanmış ve 25 Eylü1
1974 tarihinde yürürlüğe girmiştir,) Âkit Tarafları,
- gümrük rejimleri ve uygulamaları
arasındaki uluslararası ticaret ve diğer mübadeleleri engelleyebilecek
farklılığın ortadan kaldırılması;
- gümrük rejimlerinin ve uygulamalarının
kolaylaştırılması, basitleştirilmesi ve ahenkleştirilmesine ilişkin gümrük ve
ticaretin ihtiyaçlarının karşılanması;
- gümrük kontrolünün uygun standartlarının
sağlanması; ve
- gümrüğün, iş ve idari metotlar ile
tekniklerdeki esaslı değişikliklere cevap vermesine imkan verilmesi amacıyla
Sözleşmenin değiştirilmesi gerektiğini
DİKKATE ALARAK,
ve ayrıca değiştirilmiş Sözleşmenin:
- basitleştirme ve uyumlaştırmaya ilişkin
temel ilkeleri değiştirilmiş Sözleşmenin Âkit Tarafları için zorunlu hale
getirmesinin gerektiğini,
- gümrük idarelerine uygun ve etkili
kontrol metodu ile desteklenen etkin rejimler sağlaması gerektiğini,
- Gümrük İşbirliği Konseyi'nin ana amacı
olan gümrük rejimleri ve uygulamalarının büyük ölçüde basitleştirilmesi ve
ahenkleştirilmesinin gerçekleştirilmesine imkan vereceğini ve böylece
uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasına önemli derecede katkıda
bulunacağını,
DİKKATE ALARAK,
aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır.
MADDE 1
Sözleşmenin Giriş ve Maddeleri, Ek I' de
yer alan metinle değiştirilir.
MADDE 2
Sözleşmenin Ekleri, Ek II' de yer alan
Genel Ek ve Ek III' de yer alan Özel Ekler ile değiştirilir.
MADDE 3
1. Sözleşmenin bir Âkit Tarafı, Ek I ve Ek
II'yi içeren bu Protokolü kabul etme isteğini:
a) onaylama kaydı olmaksızın imzalayarak;
b) onaylama kaydı ile imzaladıktan sonra
bir onay belgesi tevdi ederek; veya
c) katılarak;
beyan edebilir.
2. Bu Protokol, Brüksel'deki Konsey
Merkezinde 30 Haziran 2000 tarihine kadar Sözleşmenin Âkit Taraflarının
imzasına açık bulundurulacaktır. Bu tarihten sonra katılma için açık
bulunacaktır.
3. Ek I ve Ek II'yi içeren bu Protokol,
kırk Âkit Tarafın onay kaydı olmaksızın bu Protokolü imzalamasından yahut onay
veya katılma belgelerini tevdi etmelerinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
4. Paragraf I’e uygun olarak kırk Âkit
Tarafın bu Protokolü kabul etme isteğini beyan etmelerinden sonra Sözleşmenin
bir Âkit Tarafı Sözleşmede yapılan değişiklikleri sadece bu Protokole taraf
olmak suretiyle kabul edecektir. Bu Sözleşme sözkonusu Âkit Taraf için bu
Protokolü onay kaydı olmaksızın imzalamasından yahut onay veya katılma
belgesini tevdi etmesinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 4
Sözleşmenin bir Âkit Tarafı bu Protokolü
kabul etme isteğini beyan ettiği sırada Ek III' de yer alan Özel ekleri veya
Bölümlerin herhangi birini kabul edebilir ve bu kabulüne ve çekince koyduğu
Tavsiye Edilen Uygulamalara ilişkin Konsey Genel Sekreterine bildirimde
bulunur.
MADDE 5
Bu Protokol yürürlüğe girdikten sonra,
Konsey Genel Sekreteri Sözleşmeyi onaylama veya katılma belgesi kabul etmez.
MADDE 6
Taraflar arasındaki ilişkilerde Ekleriyle
birlikte bu Protokol Sözleşmenin yerini alacaktır.
MADDE 7
Konsey Genel Sekreteri, bu Protokolün
tevdi merciidir ve bu Protokolün Ek I'inde yer alan 19 uncu Maddede belirlenen görevleri yerine getirir.
MADDE 8
Bu Protokol, Brüksel'deki Konsey
Merkezinde 26 Haziran 1999 tarihinden itibaren Sözleşmenin Âkit Taraflarının
imzasına açılacaktır.
MADDE 9
Birleşmiş Milletler Anayasası'nın 102 nci
Maddesi gereğince bu Protokol ve Ekleri, Konsey Genel Sekreterinin isteği
üzerine, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğince tescil edilecektir.
Yukarıdaki hususları tasdik amacıyla,
aşağıda imzası bulunan tam yetkili temsilciler, bu Protokolü imzalamışlardır.
Her iki metin de aynı derecede geçerli
olmak üzere, İngilizce ve Fransızca dillerinde tek bir nüsha olarak bin dokuz
yüz doksan dokuz yılının Haziran ayının yirmi altıncı günü Brüksel'de
düzenlenmiştir. Orijinal nüsha, bu Protokolün Ek I'de yer alan 8 inci Madde
paragraf 1'de adı geçen tüm taraflara onaylanmış birer kopyasını gönderecek
olan Konsey Genel Sekreterine verilecektir.
Ek-1
GÜMRÜK
REJİMLERİNİN BASİTLEŞTİRİLMESİ VE UYUMLAŞTIRILMASINA
İLİŞKİN
ULUSLARARASI SÖZLEŞME
(Değişik)
ANA METİN
GİRİŞ
Gümrük İşbirliği Konseyi'nin himayesinde hazırlanan bu
Sözleşmenin Âkit Tarafları,
Gümrük rejim ve uygulamaları arasında uluslararası ticaret
ve diğer mübadeleleri engelleyebilen farklılığı ortadan kaldırmaya çalışarak,
Gümrük rejim ve uygulamalarını basitleştirmek ve
uyumlaştırmak ve uluslararası işbirliğini teşvik etmek suretiyle uluslararası
ticaret ve mübadelelerin gelişmesine etkin bir şekilde katkıda bulunmayı arzu
ederek,
Uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasının önemli
yararlarına Gümrük kontrolünün uygun standartlarından taviz vermeksizin
ulaşılabileceğini kaydederek,
Bu tür basitleştirme ve uyumlaştırmanın özellikle aşağıdaki
ilkelerin uygulanması ile sağlanabileceğini kabul ederek:
l Gümrük
rejim ve uygulamalarının devamlı bir şekilde modernizasyonunu amaçlayan
programların uygulanması ve böylece etkinlik ve verimliliğin artırılması,
l Gümrük
rejim ve uygulamalarının öngörülebilir, istikrarlı ve şeffaf bir şekilde
uygulanması,
l Gümrük
Kanunu, yönetmelikler, idari yönergeler, prosedürler ve uygulamalara ilişkin
gerekli tüm bilgilerin ilgili taraflara sağlanması,
l Risk
yönetimi, defter ve belgeye dayalı kontroller gibi modern tekniklerin kabulü ve
bilgi teknolojisinin azami ölçüde uygulamaya geçirilmesi,
l Uygun
olduğu durumlarda diğer ulusal makamlar, diğer Gümrük İdareleri ve ticaret
erbabı ile işbirliği,
l İlgili
uluslararası standartların uygulanması,
l Etkilenen
tarafların idari ve adli inceleme süreçlerine kolayca ulaşabilmesinin
sağlanması.
Âkit Tarafların uygulamayı taahhüt ettikleri yukarıda
belirtilen hedefleri ve prensipleri içeren uluslararası bir belgenin, Gümrük
İşbirliği Konseyi'nin başlıca amacı olan gümrük rejimleri ile uygulamalarının
ileri düzeyde basitleştirilmesi ve uyumlaştırılmasına yol açacağına ve böylece
uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasına büyük ölçüde katkıda bulunacağına
inanarak,
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:
BÖLÜM I
Tanımlar
Madde 1
Bu Sözleşmenin uygulanmasında:
a) "Standart",
gümrük rejim ve uygulamalarının uyumlaştırılması ve basitleştirilmesini
sağlamak için uygulanmasının gerekli olduğu kabul edilen bir hüküm;
b) "Geçiş
Standart" Genel Ek'te yer alan ve uygulanması için daha uzun bir
döneme izin verilen bir Standart;
c) "Tavsiye
Edilen Uygulama", bir Özel Ek'te yer alan ve gümrük rejim ve
uygulamalarının uyumlaştırılması ve basitleştirilmesi yönünde bir ilerleme
olduğu düşünülen ve mümkün olduğu kadar yaygın bir şekilde uygulanmaları arzu
edilen bir hüküm;
d) "Ulusal
Mevzuat" bir Âkit Tarafın yetkili bir mercii tarafından konulan ve
sözkonusu Âkit Tarafın topraklarında uygulanabilen kanunlar, yönetmelikler ile
diğer önlemler veya Âkit tarafça kabul edilmiş olan yürürlükteki antlaşmalar ;
e) "Genel
Ek", bu Sözleşmede atıfta bulunulan tüm gümrük rejim ve uygulamalarına
tatbik edilebilir hükümlerin bütünü;
f) "Özel
Ek", bu Sözleşmede atıfta bulunulan bir ya da daha fazla gümrük rejim
ve uygulamalarına tatbik edilebilen hükümlerin bütünü;
g) "Rehberler",
Sözleşmedeki Genel Ek, Özel Ekler ve Bölümlerin hükümlerine ilişkin olarak
Standartların, Geçiş Standartlarının ve Tavsiye Edilen Uygulamaların tatbikinde
izlenecek muhtemel yolların bazılarını gösteren ve özellikle en iyi uygulamaları
tarif eden ve daha fazla kolaylıkların örneklerini tavsiye eden açıklamalar
bütünü;
h) "Daimi
Teknik Komite" Konseyin Daimi Teknik Komitesi;
ij) "Konsey";
15 Aralık 1950 tarihinde Brüksel'de tanzim edilen "Bir Gümrük İşbirliği
Konseyi Teşkiline İlişkin Sözleşme" ile kurulan Örgüt;
k) "Gümrük
Birliği veya Ekonomik Birlik", bu Sözleşmenin düzenlediği konular
bakımından bu Devletler üzerinde bağlayıcılığı bulunan kendi mevzuatlarını
kabul etme ve kendi iç prosedürlerine uygun olarak bu Sözleşmeyi imzalama,
onaylama veya katılma kararı verme yetkisine sahip Devletlerden oluşan ve
onların kurduğu bir Birlik;
anlamındadır.
BÖLÜM II
KAPSAM VE
YAPI
Sözleşmenin
Kapsamı
Madde 2
Her Âkit Taraf gümrük işlemlerinin basitleştirilmesini
ve uyumlaştırılmasını geliştirmek ve bu amaçla, bu Sözleşmenin hükümlerine
uygun olarak Sözleşmenin Ek'lerinde bulunan Standartlara, Geçiş Standartlara ve
Tavsiye Edilen Uygulamalara uymakla yükümlüdür. Bununla beraber, herhangi bir
Âkit Tarafın Sözleşmede öngörülenlerden daha fazla kolaylıklar sağlamasını
hiçbir şey önleyemez ve her Âkit Tarafa mümkün olduğu kadar kapsamlı bir
şekilde kolaylıklar tanıması tavsiye edilir.
Madde 3
Bu Sözleşmenin hükümleri, gümrük
kontrolüne tabi eşya üzerindeki yasak veya kısıtlamalarla ilgili olarak ulusal
mevzuatın uygulanmasını engellemez.
Sözleşmenin
Yapısı
Madde 4
1. Sözleşme bir Ana Metin, bir Genel Ek ve
Özel Eklerden oluşmaktadır.
2. Bu Sözleşmenin Genel Eki ve her Özel
Eki, ilke olarak, bir Eki kısımlara ayıran Bölümlerden oluşur ve:
a) tanımlar; ile
b) bir kısmı Genel Ek'teki Geçiş
Standartlarından oluşan Standartları kapsamaktadır.
3. Her Özel Ek, ayrıca Tavsiye Edilen
Uygulamalar içermektedir.
4) Her Ek'e, metinleri Âkit Taraflar
üzerinde bağlayıcı olmayan Rehberler eşlik etmektedir.
Madde 5
Bu Sözleşmenin uygulanmasında, bir Âkit
Tarafın kabul etmiş olduğu Özel Ek(ler) veya bunlar içinde yer alan Bölüm(ler)
Sözleşmenin ayrılmaz parçasını teşkil eder ve bu Âkit Tarafla ilgili olarak
Sözleşmeye yapılan herhangi bir atıfın, bu Ek(ler) veya Bölüm(ler)e yapılan
atıfı da kapsadığı kabul edilir.
BÖLÜM III
SÖZLEŞMENİN
YÜRÜTÜLMESİ
Yürütme
Komitesi
Madde 6
1. Bu Sözleşmenin uygulanmasını göz etmek,
sözleşmenin yorumlanması ve uygulanmasındaki birliği sağlamaya yönelik
önlemleri almak ve önerilen değişiklikleri ele almak üzere bir Yürütme Komitesi
kurulur.
2. Âkit Taraflar, Yürütme Komitesi'nin
üyesidirler.
3. 8 inci Madde hükümleri kapsamında bu
Sözleşmeye Âkit Taraf olmaya hak kazanan herhangi bir taraf yetkili idaresi
veya Dünya Ticaret Örgütü'nün herhangi bir Üyesi Yürütme Komitesi'nin
oturumlarına gözlemci olarak katılma hakkına sahiptir. Bu gözlemcilerin statü
ve hakları bir Konsey kararı ile belirlenir. Yukarıda belirtilen haklar sözkonusu
Kararın yürürlüğe girmesinden önce kullanılamaz.
4. Yürütme Komitesi, uluslararası hükümet
ve hükümet dışı örgütlerin temsilcilerini gözlemciler olarak Yürütme
Komitesi'nin oturumlarına katılmaya davet edebilir.
5. Yürütme Komitesi,
(a) Âkit Taraflara;
(i) Bu Sözleşmenin Ana Metninde
değişiklikler;
(ii) Sözleşmedeki Genel Ek, Özel Ekler ve
bunlar içinde yer alan Bölümlerde değişiklikler ve Genel Ek' e yeni Bölümler
eklenmesi; ve
(iii) Yeni Özel Ekler ilave edilmesi ve
Özel Eklere yeni Bölümler eklenmesini tavsiye eder;
(b) Tavsiye Edilen Uygulamaları
değiştirilmesine veya 16 ncı Maddeye uygun olarak Özel Eklere veya bunlar
içinde yer alan Bölümlere yeni Tavsiye Edilen Uygulamalar eklenmesine karar
verebilir;
(c) 13 üncü Madde paragraf 4'e uygun
olarak bu Sözleşmenin hükümlerinin uygulanmasını değerlendirir;
(d) Rehberleri gözden geçirir ve
güncelleştirir;
(e) Bu Sözleşmeyle ilgisi bulunan ve buna
isnat edilen diğer meseleleri görüşür;
(f) Kararlarını Konseye ve Daimi Teknik
Komite'ye bildirir.
6. Âkit Tarafların yetkili idareleri, bu
Maddenin paragraf 5 (a), (b), (c) veya (d) çerçevesindeki önerilerini ve bunun
nedenlerini, Yürütme Komitesi'nin oturumlarının Gündem maddelerine ilave
yapılmasına ilişkin talepleri ile birlikte Konseyin Genel Sekreterine bildirir.
Konsey Genel Sekreteri, önerileri Âkit Tarafların yetkili idarelerinin ve bu
Maddenin 2, 3 ve 4 üncü paragraflarında sözü edilen gözlemcilerin dikkatine
sunar.
7. Yürütme Komitesi her yıl en az bir kez
toplanır. Yıllık olarak bir Başkan ve Başkan Yardımcısı seçer. Konsey Genel
Sekreteri, Yürütme Komitesi toplanmadan en az altı hafta önce, bu Maddenin 2, 3
ve 4 üncü paragraflarında sözü edilen Âkit Taraf yetkili idareleri ve
gözlemcilere davet ve taslak Gündemin dağıtımını yapar.
8. Oy birliği ile karar verilemediği
durumda Yürütme Komitesi'nde görüşülen konular hazır bulunan Âkit Tarafların
oylaması ile karara bağlanır. Bu maddenin paragraf 5 (a), (b) veya (c)
çerçevesindeki önerileri kullanılan oyların üçte iki çoğunluğuyla onaylanır. Diğer
tüm konular kullanılan oyların çoğunluğuyla karara bağlanır.
9. Bu Sözleşmenin 8 inci Maddesi 5 inci
paragrafının uygulandığı durumda, Âkit Taraflar olan Gümrük Birlikleri veya
Ekonomik Birlikler oylamada Âkit Taraflar olan Üyelerine tahsis edilen toplam
oylara eşit oy sayısına sahiptir.
10. Yürütme Komitesi oturumun
kapanmasından önce bir rapor kabul eder. Sözkonusu rapor Konsey'e, 2, 3 ile 4
üncü paragraflarda sözü edilen Âkit Taraflara ve gözlemcilere gönderilir.
11. Bu maddede ilgili hükümlerin bulunmadığı
durumda Yürütme Komitesi aksine karar vermediği takdirde Konsey İç Tüzüğü
uygulanır.
Madde 7
Yürütme Komitesi oylamalarında, her Özel
Ek ve bir Özel Ek'in her Bölümü üzerinde ayrı oylama yapılır.
(a) Her Âkit Taraf, Sözleşmenin Ana Metni
ve Genel Ekinin yorumlanması, uygulanması ve değiştirilmesi ile ilgili
konularda oy kullanma hakkına sahiptir.
(b) Yürürlükte bulunan bir Özel Ek veya
bir Özel Ek'in Bölümü ile ilgili konularda yalnızca bu Özel Ek veya Bölümü
kabul etmiş olan Âkit Taraflar oy kullanma hakkına sahiptir.
(c) Her Âkit Taraf yeni Özel Ekler veya
bir Özel Ekin yeni Bölümlerinin taslakları üzerinde oy kullanma hakkına
sahiptir.
BÖLÜM IV
ÂKİT TARAF
Sözleşmenin
Onaylanması
Madde 8
1. Konsey'in herhangi bir Üyesi ve
Birleşmiş Milletler veya onun ihtisas kuruluşlarının herhangi bir Üyesi;
a) onaylama kaydı olmaksızın imzalayarak;
b) onaylama kaydı ile imzaladıktan sonra
bir onay belgesi tevdi ederek; veya
c) katılarak;
bu Sözleşmeye Âkit Taraf olabilir.
2. Bu Sözleşme 30 Haziran 1974 tarihine
kadar Brüksel'deki Konsey Merkezinde bu Maddenin 1 inci paragrafında belirtilen
Üyelerin imzasına, o tarihten sonra da bu Üyelerin katılımına açık
bulundurulur.
3. Bir Âkit Taraf bu Sözleşmeyi imzalama,
onaylama veya katılma sırasında varsa kabul ettiği Özel Ekleri veya bunlar
içinde yer alan Bölümleri belirtir. Bu Âkit Taraf sonradan bir veya daha fazla
Özel Eki veya bunlar içinde yer alan Bölümü kabul ettiğini tevdi merciine
bildirebilir.
4. Yeni bir Özel Ek veya bir Özel Ek'in
yeni bir Bölümünü kabul eden Âkit Taraflar, bu Maddenin 3 üncü paragrafına
uygun olarak tevdi merciine bildirimde bulunurlar.
5. (a) Bir Gümrük Birliği veya Ekonomik
Birlik bu Maddenin 1, 2 ve 3 üncü paragraflarına uygun olarak Âkit Taraf
olabilir. Bu tür Gümrük Birliği veya Ekonomik Birlik bu Sözleşmeyle düzenlenen
konularla ilgili olarak yetkisini tevdi merciine bildirir. Bu Gümrük Birliği
veya Ekonomik Birlikler yetkileri kapsamında meydana gelen önemli
değişiklikleri de tevdii merciine bildirir.
(b) Bu Sözleşmeye Âkit Taraf olan bir
Gümrük Birliği veya Ekonomik Birlik yetkisi dahilindeki konular açısından, bu
Sözleşmeye Âkit Taraflar olan Üyelerine Sözleşmenin sağladığı hakları kendi
adına kullanır ve yüklediği sorumlulukları yerine getirir. Böyle bir durumda,
bu Birliğin Üyeleri, oy kullanma hakkı dahil olmak üzere bu hakları bireysel
olarak kullanma hakkına sahip değildirler.
Madde 9
1. Bu Sözleşmeyi onaylayan veya katılan
bir Âkit Taraf, onay veya katılma belgesini tevdi ettiği tarihte yürürlüğe
girmiş bulunan Genel Ek dahil Sözleşmedeki değişiklikleri kabul eder.
2. Bir Özel Ek veya bunun içinde yer alan
Bölümü kabul eden bir Âkit Taraf, kabulünü tevdi merciine bildirdiği tarihte
yürürlüğe girmiş bulunan bu Özel Ek veya Bölümde yer alan Standartlardaki
değişiklikleri kabul eder. Bir Özel Ek veya Bölümü kabul eden bir Âkit Taraf,
bu Sözleşmenin 12 nci Maddesine uygun olarak Tavsiye Edilen Uygulamaların bir
veya daha fazlasına rezerv koymadığı takdirde kabulünü tevdi merciine
bildirdiği tarihte, yürürlüğe girmiş bulunan bu Özel Ek veya Bölümde yer alan
söz konusu Tavsiye Edilen Uygulamalardaki değişiklikleri kabul eder.
Anlaşmanın
Uygulanması
Madde 10
1. Her Âkit Taraf bu Sözleşmeyi onay kaydı
olmaksızın imzaladığı veya onay yahut katılma belgesini tevdi ettiği sırada
veya sonradan tevdi merciine vereceği bildiri ile uluslararası ilişkilerinden
sorumlu olduğu toprakların hepsini veya bir kısmını bu Sözleşmenin kapsamına
aldığını beyan edebilir. Bu bildiri, tevdi mercii tarafından alındıktan üç ay
sonra geçerli olur. Bununla beraber, bu Sözleşme ilgili Âkit Taraf için
yürürlüğe girmeden önce bildiride belirtilen topraklarda uygulanmaz.
2. Bu Maddenin 1 inci paragrafına göre
uluslararası ilişkilerinden sorumlu olduğu topraklardan herhangi birini bu
Sözleşmenin kapsamına alındığını bildirmiş olan Âkit Taraf, bu Sözleşmenin 19
uncu Maddesinde öngörülen prosedür altında Sözleşmenin artık söz konusu
topraklarda uygulanmayacağını tevdi merciine bildirebilir.
Madde 11
Bu Sözleşmenin uygulanmasında Âkit Taraf
olan bir Gümrük Birliği veya Ekonomik Birlik, Gümrük veya Ekonomik Birliği
meydana getiren topraklarını ve bu toprakların tek bölge olarak kabul
edilmesini Konsey Genel Sekreterine bildirir.
Hükümlerin
kabulü ve ihtirazi kayıtlar
Madde 12
1. Genel Ek Tüm Âkit Tarafları bağlar.
2. Bir Âkit Taraf Sözleşmedeki Özel
Eklerin bir veya daha fazlasını ya da bunlar içinde yer alan Bölümlerin bir
veya daha fazlasını kabul edebilir. Sözleşmedeki bir Özel Ek'i veya içinde yer
alan Bölümü(leri) kabul eden bir Âkit Taraf burada yer alan tüm Standartlara
uymakla yükümlüdür. Bir Özel Ek'i veya Bölümü(leri) kabul eden bir Âkit Taraf,
kabul sırasında veya sonradan tevdi merciine çekince koyduğu Tavsiye Edilen
Uygulamaları, ulusa1 mevzuatının hükümleri ile ilgili Tavsiye Edilen
Uygulamanın(ların) hükümleri arasındaki mevcut farkları belirterek bildirmediği
takdirde, bu Tavsiye Edilen Uygulamalara uymak zorundadır. Çekince koyan Âkit
Taraf, kararının geçerli olduğu tarihi belirterek çekincesini kısmen veya
tamamen geri aldığını tevdi merciine her zaman, bildirebilir.
3. Sözleşmedeki bir Özel Ek'i veya
Bölümü(leri) kabul etmiş olan her Âkit Taraf, 2 nci paragrafta belirtilen
koşullar çerçevesinde koyduğu rezervlerin geri alınması ihtimalini inceler ve
söz konusu Âkit Taraf için bu Sözleşmenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren
başlamak üzere her üç yıllık dönemin sonunda inceleme sonuçlarını ulusal
mevzuatında, rezervlerin kaldırılmasına ters düşen hükümleri belirtmek
suretiyle Konsey Genel Sekreterine bildirimde bulunur.
Hükümlerin
uygulanması
Madde 13
1. Her Âkit Taraf, kabul etmiş olduğu
Genel Ek, Özel Ek(ler) veya Bölüm(ler)in bu Âkit Taraf için yürürlüğe
girmesinden sonra 36 ay içinde bunlarda yer alan Standartları uygular.
2. Her Âkit Taraf Genel Ek'in bu Âkit
Taraf için yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 ay içinde, bu Ek'te yer alan
Geçiş Standartlarını uygular.
3. Her Âkit Taraf, bu Âkit Taraf için
yürürlüğe girmesinden sonra 36 ay içinde kabul etmiş olduğu Özel Ek(1er) veya
Bölüm(ler)deki Tavsiye Edilen Uygulamaları bir veya daha fazlasına rezerv
konulmadığı takdirde uygular.
4. (a) Bu Maddenin 1 veya 2 nci
paragraflarında belirtilen sürenin bir Âkit Taraf için pratikte Genel Ek'in
hükümlerinin uygulanması açısından yeterli olmadığı durumda bu Âkit Taraf bu
Maddenin 1 ve 2 nci paragraflarında öngörülen sürenin bitiminden önce Yürütme
Komitesi'nden bu sürenin uzatılmasını isteyebilir. Talebini yaparken Âkit Taraf
süre uzatımının gerektiği Genel Ek hüküm(ler)ini ve talebin gerekçelerini
belirtir.
(b) İstisnai koşullarda Yürütme Komitesi
böyle bir uzatma tanımaya karar verebilir. Yürütme Komitesinin uzatma kararı,
kararı haklı gösteren istisnai durumları belirtir ve uzatma hiçbir durumda bir
yıldan fazla olmaz. Uzatma süresinin bitiminde Âkit Taraf uzatmanın tanındığı
hükümlerin uygulanması hususunda tevdi merciine bildirimde bulunur.
Anlaşmazlıkların
çözümü
Madde 14
1. Bu Sözleşmenin yorumu veya
uygulanmasına ilişkin olarak iki veya daha fazla Âkit Taraf arasında çıkan
anlaşmazlıklar mümkün olduğu kadar kendi aralarında yapılacak müzakerelerle
çözümlenir.
2. Müzakerelerle çözümlenemeyen
anlaşmazlıklar, aralarında anlaşmazlık bulunan Âkit Taraflarca anlaşmazlığı
inceleyerek çözümü için tavsiyelerde bulunmak üzere Yürütme Komitesi'ne
götürülür.
3. Aralarında anlaşmazlık bulunan Âkit
Taraflar, Yürütme Komitesi tarafından verilecek tavsiyelerin bağlayıcılığını
önceden kabul edebilirler.
Sözleşmede
değişiklik yapılması
Madde 15
1. Yürütme Komitesi tarafından 6 ncı Madde
paragraf 5 (a) (i) ve (ii)'ye uygun olarak Âkit Taraflara tavsiye edilen
değişiklik metni Konsey Genel Sekreteri tarafından tüm Âkit Taraflara ve Âkit
Taraf olmayan Konsey Üyelerine gönderilir.
2. Sözleşmenin Ana Metnindeki
değişiklikler, bu değişikliklerin bildirilme tarihinden itibaren on iki aylık
bir süre içinde herhangi bir Âkit Tarafça bir itirazda bulunulmadığı takdirde
değişikliklerin tavsiye edildiği Yürütme Komitesi oturumunda hazır bulunan Âkit
Tarafların kabul belgelerini tevdi etmelerinden on iki ay sonra tüm Âkit
Taraflar için yürürlüğe girer.
3. Bu Sözleşmenin Genel Ek'i yahut Özel
Ekleri veya Bölümlerinde tavsiye edilen herhangi bir değişiklik;
a) bir Âkit Taraf, ya da Özel Ek veya
Bölüm söz konusu olduğunda bu Özel Ek veya Bölümü kabul etmiş olan bir Âkit
Tarafça itirazda bulunulmadığı, yahut
b) bir Âkit Taraf tavsiye edilen
değişikliği kabul etme niyetinde olmasına rağmen söz konusu kabul için gerekli
şartların henüz yerine getirilmediğini Konsey Genel Sekreterine bildirmediği
takdirde
tavsiye edilen değişikliğin Âkit Taraflara
bildirildiği tarihten altı ay sonra kabul edilmiş sayılır.
4. Bir Âkit Taraf, bu Maddenin paragraf 3
(b)'de belirtilen bildirimi Konsey Genel Sekreterine gönderirse, tavsiye edilen
değişikliği kabul ettiğini Konsey Genel Sekreterine bildirmediği sürece bu
Maddenin paragraf 3 deki altı aylık sürenin bitiminden itibaren, on sekiz aylık
bir süre içinde tavsiye edilen değişikliğe bir itiraz sunabilir.
5. Bu Maddenin paragraf 3 (a) veya 4'te
öngörülen koşullar uyarınca bir itiraz yapılırsa değişiklik kabul edilmemiş
sayılır ve hükümsüz olur.
6. Bir Âkit Taraf bu Maddenin paragraf 3
(b)'ye uygun olarak bir bildirim göndermiş ise değişiklik, aşağıdaki
tarihlerden en yakın olanında kabul edilmiş sayılır:
a) bu gibi bildirimleri göndermiş olan
bütün Âkit Tarafların tavsiye edilen değişikliği kabul ettiklerini Konsey Genel
Sekreterine bildirdikleri tarih; ancak bütün kabullerin bu Madde paragraf 3'te
belirtilen altı aylık sürenin bitiminden önce bildirilmesi halinde bu tarih,
söz konusu altı aylık sürenin bitim tarihi olarak kabul edilir.
b) bu Madde paragraf 4'te belirtilen on
sekiz aylık sürenin bitim tarihi.
7. Bu Sözleşmenin Genel Eki yahut Özel
Ekleri veya Bölümlerinde kabul edilmiş sayılan her değişiklik, ya kabul edilmiş
sayıldığı tarihten itibaren ya altı ay sonra ya da tavsiye edilen değişiklikte
farklı bir süre öngörülmüş ise değişikliğin kabul edilmiş sayıldığı tarihten
itibaren bu sürenin bitiminde yürürlüğe girer.
8. Konsey Genel Sekreteri, tavsiye edilen
değişiklikle ilgili olarak bu Madde paragraf 3 (a) uyarınca yapılan itirazları
ve paragraf 3 (b) uyarınca alınan bildirimleri mümkün olan en kısa sürede bu
Sözleşmenin Âkit Taraflarına bildirir. Konsey Genel Sekreteri, bildirimde
bulunmuş olan Âkit Taraf veya Tarafların tavsiye edilen değişikliğe itirazları
olduğu ya da kabul ettikleri hususunda Âkit Tarafları sonradan bilgilendirir.
Madde 16
1. Bu Sözleşmenin 15 inci maddesinde
belirtilen değişiklik prosedürünün yanı sıra Yürütme Komitesi, 6 ncı Maddeye
uygun olarak bir Tavsiye Edilen Uygulamayı değiştirmeye ya da bir Özel Ek veya
Bölüme yeni Tavsiye Edilen Uygulama ilave etmeye karar verebilir. Her Âkit
Taraf, Konsey Genel Sekreteri tarafından Yürütme Komitesi'nin görüşmelerine
katılmaya davet edilir. Böyle bir kararla kabul edilen herhangi bir
değişikliğin metni veya yeni Tavsiye Edilen Uygulama, Konsey Genel Sekreteri
tarafından Âkit Taraflara ve bu Sözleşmeye Âkit Taraf olmayan Konsey Üyelerine
bildirilir.
2. Bu Madde paragraf 1 çerçevesinde karar
verilen bir değişiklik veya yeni Tavsiye Edilen Uygulamanın ilave edilmesi,
Konsey Genel Sekreteri tarafından bildirildikten altı ay sonra yürürlüğe girer.
Söz konusu değişikliklere veya yeni Tavsiye Edilen Uygulamaların eklenmesine
konu olan bir Özel Ek veya Bölümü kabul etmiş olan her Âkit Taraf, bu
Sözleşmenin 12 nci Maddesinde belirtilen prosedür altında bir çekince koymadığı
takdirde bu değişiklikleri veya yeni Tavsiye Edilen Uygulamaları kabul etmiş
sayılır.
Katılım
süresi
Madde 17
1. Bu Sözleşme süresizdir. Ancak herhangi
bir Âkit Taraf, Sözleşmenin 18 inci Maddesine göre tespit edilmiş olan
yürürlüğe giriş tarihinden sonra her zaman bu Sözleşmeden çekilebilir.
2. Çekilme, tevdi merciine verilen yazılı
bir belge ile yapılır.
3. Çekilme, tevdi merciinin çekilme
belgesini almasından altı ay sonra geçerli olur.
4. Bu Maddenin paragraf 2 ve 3 hükümleri,
herhangi bir Âkit Tarafın yürürlüğe giriş tarihinden sonra kabulünü her zaman
geri alabileceği Özel Ekler veya Bölümlere de uygulanır .
5. Genel Ek'in kabulünü geri alan bir Âkit
Taraf Sözleşmeden çekilmiş sayılır. Bu durumda paragraf 2 ve 3 hükümleri de
uygulanır.
BÖLÜM V
NİHAİ
HÜKÜMLER
Sözleşmenin
yürürlüğe girmesi
Madde 18
1. Bu Sözleşme, 8 inci Madde paragraf 1 ve
5'te belirtilen tarafların beşinin onay kaydı olmaksızın Sözleşmeyi
imzalamalarından yahut onay veya katılma belgelerini tevdi etmelerinden üç ay
sonra yürürlüğe girer.
2. Bu Sözleşme, her bir Âkit Taraf için 8
inci Madde hükümlerine uygun olarak Âkit Taraf olmasından üç ay sonra yürürlüğe
girer.
3. Bu Sözleşmenin bir Özel Ek veya Bölümü
beş Âkit Tarafın bu Özel Ek veya Bölümü kabul etmesinden üç ay sonra yürürlüğe
girer.
4. Bir Özel Ek veya Bölüm bu Madde
paragraf 3' e uygun olarak yürürlüğe girdikten sonra, bu Özel Ek veya Bölüm,
her bir Âkit Taraf için kabullerinin bildirilmesinden üç ay sonra yürürlüğe
girer. Ancak, bir Âkit Taraf için bir Özel Ek veya Bölüm, bu Sözleşmenin bu
Âkit Taraf için yürürlüğe girmesinden önce yürürlüğe girmez.
Sözleşmenin
tevdi mercii
Madde 19
1. Bu Sözleşme, onay kaydı olan veya
olmayan tüm imzalar ve onay veya katılma belgelerinin tümü Konsey Genel
Sekreterine tevdi edilir.
2. Tevdi mercii:
a) bu Sözleşmenin metinlerinin aslını
teslim alır ve muhafaza eder;
b) bu Sözleşmenin asıl metinlerinin
onaylanmış kopyalarını hazırlar ve Âkit Taraflara, Âkit Taraf olmayan Konsey
Üyelerine ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine gönderir;
c) bu Sözleşmeye katılma veya onaylama,
onay kaydı olan veya olmayan bütün imzaları kabul eder ve buna ilişkin bildirim
ve yazışma belgelerini teslim alır ve muhafaza eder;
d) bu Sözleşmeyle ilgili bir belgenin
imzası, bildirim veya yazışmanın gerekli ve uygun şekilde yapılıp yapılmadığını
inceler ve gerekirse konuyu söz konusu Âkit Tarafın dikkatine sunar;
e) Âkit Taraflara, Âkit Taraf olmayan
Konsey Üyelerine ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine aşağıdaki hususları
bildirir;
- 8 inci Maddede belirtilen imza, onay,
katılmalar ve Ekler ve Bölümlerin kabulleri;
- Yürütme Komitesi'nin bu Sözleşmeye ilave
edilmesini tavsiye ettiği Genel Ek yeni Bölümleri ve yeni Özel Ekler veya
Bölümler;
- bu Sözleşmenin, Genel Eki'nin, her bir
Özel Ek veya Bölümü'nün 18 inci Madde gereğince yürürlüğe giriş tarihi;
- Bu Sözleşmenin 8, 10, 11, 12 ve 13 üncü
Maddeleri gereğince alınan bildirimler;
- Âkit Taraflarca Ekler/Bölümlerin
kabulünün geri alınması;
- 17 nci Maddeye göre bildirilen
çekilmeler;
- 15 inci Maddeye göre kabul edilmiş
sayılan değişiklikler ve bunların yürürlüğe giriş tarihleri.
3. Bir Âkit Taraf ile tevdi mercii
arasında tevdi merciinin görevlerine ilişkin bir anlaşmazlık ortaya çıktığında,
tevdi mercii veya bu Âkit Taraf konuyu diğer Âkit Tarafların ve imzacıların ya
da duruma göre Yürütme Komitesi veya Konseyin dikkatine sunabilir.
Tescil ve
geçerli metinler
Madde 20
Birleşmiş Milletler Şartı'nın 102 nci
Maddesi gereğince bu Sözleşme, Konsey Genel Sekreterinin isteği üzerine,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğince tescil edilecektir.
Yukarıdaki hususları tasdik zımnında,
aşağıda imzası bulunan tam yetkili temsilciler, bu Sözleşmeyi imzalamışlardır.
Her iki metin de aynı derecede geçerli
olmak üzere, İngilizce ve Fransızca dillerinde tek bir nüsha olarak bin dokuz
yüz yetmiş üç yılının Mayıs ayının onsekizinci günü Kyoto'da, düzenlenmiştir.
Orijinal nüsha, bu Sözleşmenin 8 inci Maddesi paragraf 1 'de adı geçen tüm
taraflara onaylanmış birer kopyasını gönderecek olan Konsey Genel Sekreterine
tevdi edilir.
Ek-2
GENEL EK
BÖLÜM 1
GENEL
İLKELER
1.1.
Standart
Bu Ek'teki Tanımlar, Standartlar ve Geçiş
Standartları, bu Ek'te belirtilen gümrük işlem ve uygulamalarına ve uygun
olduğu hallerde Özel Ekler'deki rejim ve uygulamalara tatbik edilir.
1.2.
Standart
Bu Ek ve Özel Ekler' deki rejim ve
uygulamalar için yerine getirilecek şartlar ve tamamlanacak gümrük işlemleri
ulusal mevzuatta belirtilir ve mümkün olduğu kadar basit olur.
1.3.
Standart
Gümrük idaresi, işbirliğini artırmak ve
ulusal hükümler ve uluslararası anlaşmalara uygun en etkin çalışma
yöntemlerinin tesis edilmesine katılımı kolaylaştırmak için ticaret
çevreleriyle resmi danışmanlık ilişkileri kurar ve sürdürür.
BÖLÜM 2
TANIMLAR
Bu Sözleşme Eklerinin uygulanması
bakımından;
1. İtiraz, gümrüğün bir karar veya
ihmalinden doğrudan etkilenen ve mağdur olduğunu düşünen ve yetkili idare
karşısında telafisini isteyen kişi tarafından yapılan işlem;
2. Vergi ve
resimlerin tahakkuku,
ödenecek vergi ve resimlerin tespiti;
3. Defter
ve belgeye dayalı kontrol, ilgili kişiler tarafından tutulan ilgili defter, kayıt,
şirket sistemi, ve ticari verilerin incelenmesi yoluyla beyanın doğruluğu ve
gerçekliği hususlarında gümrüğü ikna edecek önlemler;
4. Eşya
beyannamesinin kontrolü, eşya beyanının doğru bir şekilde yapıldığına ve istenilen
destekleyici belgelerin öngörülen şartları yerine getirdiğine ikna olmak
amacıyla gümrük tarafından gerçekleştirilen eylemler;
5. Gümrük
işlemlerinin tamamlanması, eşyanın yurtiçi kullanımına, ihraç edilmesi veya bir başka
gümrük rejimine tabi tutulmasına izin vermek için gerekli gümrük işlemlerinin
tamamlanması;
6. Gümrük, gümrük mevzuatının
uygulanması ve vergi ve resimlerin toplanmasından ve eşyanın ithali, ihracı,
taşınması veya depolanması ile ilgili diğer kanun ve düzenlemelerin yerine
getirilmesinden sorumlu hükümet birimi;
7. Gümrük
kontrolü,
gümrük mevzuatına uygunluğu sağlamak üzere gümrük tarafından uygulanan
önlemler;
8. Gümrük
vergileri,
gümrük bölgesine giren veya çıkan eşyanın tabi olduğu gümrük tarifesinde yer
alan vergiler;
9. Gümrük
işlemleri,
gümrük mevzuatı uyarınca ilgili kişiler ve gümrük tarafından yerine getirilmesi
gereken tüm muameleler;
10. Gümrük
mevzuatı,
eşyanın ithali, ihracı, taşınması veya depolanması ile ilgili olarak idaresi ve
uygulaması özellikle gümrüğün sorumluluğunda olan kanuni ve düzenleyici
hükümler ve kanuni yetkisi kapsamında gümrük tarafından yapılan düzenlemeler;
11. Gümrük
idaresi,
gümrük işlemlerinin yerine getirilmesi ile yetkili gümrük idari birimi ve
yetkili makamlarca bu amaç için tayin edilmiş bina ve müştemilatı veya diğer
alanlar;
12. Gümrük
bölgesi,
bir Âkit Tarafın gümrük mevzuatının uygulandığı bölge;
13. Karar, gümrüğün gümrük mevzuatı
ile ilgili bir konudaki bireysel tasarrufu;
14. Beyan
sahibi,
eşya beyanında bulunan veya adına beyanda bulunulan kişi;
15. Ödeme
tarihi,
vergi ve resimlerin ödenmesi gereken tarih;
16. Vergi
ve resimler,
ithalat ve/veya ihracat vergi ve resimleri;
17. Eşyanın
fiziki muayenesi,
eşyanın cinsi, menşei, durumu, miktarı ve kıymetinin eşya beyannamesinde
belirtilen hususlara uygunluğu konusunda ikna olmak için gümrük tarafından
eşyanın fiziksel muayenesi;
18. İhracat
vergi ve resimleri,
sağlanan hizmetin yaklaşık maliyeti ile sınırlı olan veya diğer ulusal makam
adına gümrük tarafından tahsil edilen harçlar dışında, eşyanın ihracında veya
ihracı dolayısıyla alınan gümrük vergileri ve diğer tüm vergiler, resimler veya
harçlar;
19. Eşya
beyannamesi,
gümrükçe öngörülen usule uygun olarak yapılan ilgili kişinin, eşyaya
uygulanacak gümrük rejimini belirttiği ve bu rejimin uygulanması için gümrüğü
talep ettiği hususları içeren beyan;
20. İthalat
vergi ve resimleri,
sağlanan hizmetin yaklaşık maliyeti ile sınırlı olan veya diğer ulusal makam
adına gümrük tarafından tahsil edilen harçlar dışında, eşyanın ithalatında veya
ithalatı dolayısıyla alınan gümrük vergileri ve diğer tüm vergiler, resimler veya
harçlar;
21.
Karşılıklı idari yardım, bir gümrük idaresinin bir başka gümrük idaresi adına veya
onunla işbirliği ile gümrük mevzuatının usulünce uygulanması ve gümrük
suçlarının önlenmesi, soruşturulması ve müdahale edilmesi ile ilgili yaptığı
işlem;
22. İhmal, gümrüğün gümrük mevzuatı
uyarınca usulüne uygun olarak kendisinden talep edilen bir konuda makul bir
süre içerisinde bir karar vermemesi veya bir fiilde bulunmaması;
23. Kişi, metinde aksi
belirtilmedikçe gerçek ve tüzel kişiler;
24. Eşyanın
teslimi,
gümrük işlemleri tamamlanan eşyanın ilgili kişinin kullanımına sunulmasını
sağlamak üzere gümrük tarafından yapılan eylem;
25. Geri
ödeme,
eşyaya ilişkin ödenmiş olan vergi ve resimlerin tamamının veya bir kısmının
geri ödenmesi ve ödemenin yapılmadığı durumda tamamından veya bir kısmından
feragat edilmesi;
26.
Teminat,
gümrüğe karşı bir yükümlülüğün yerine getirileceğine dair gümrüğün ikna
edilmesidir. Teminat çeşitli işlemlerden doğan yükümlülükleri kapsadığı
takdirde "genel" olarak tanımlanır;
27. Üçüncü
taraf,
ithalat, ihracat, eşyanın depolanması veya taşınması ile ilgili olarak bir
başka kişi için veya onun adına gümrükle doğrudan ilişkide bulunan kişi;
anlamına gelmektedir.
BÖLÜM 3
GÜMRÜK
İŞLEMLERİNİN TAMAMLANMASI VE DİĞER GÜMRÜK İŞLEMLERİ
Yetkili
Gümrük idareleri
3.1.
Standart
Gümrük, eşyanın sunulabileceği veya gümrük
işlemlerinin tamamlanabileceği gümrük idarelerini belirler. Bu gümrük
idarelerinin yetkilerinin, yerlerinin ve çalışma saatlerinin belirlenmesinde
göz önüne alınacak faktörler özellikle ticaretin gereksinimlerini içerir.
3.2.
Standart
Gümrük, ilgili kişinin isteği üzerine ve
geçerli sayacağı nedenlerle, bir gümrük rejimi ve uygulamasına ilişkin
görevlerini gümrük idarelerinden uzakta ve belirlenen çalışma saatleri dışında
imkanlara bağlı olarak yerine getirir. Gümrük tarafından tahsil edilecek
masraflar sağlanan hizmetlerin yaklaşık maliyetiyle sınırlı tutulur.
3.3.
Standart
Gümrük idarelerinin ortak sınır
geçişlerinde bulunduğu durumlarda ilgili gümrük idareleri çalışma saatleri ve
bu idarelerin yetkilerinde uyum sağlarlar.
3.4. Geçiş
Standardı
Ortak sınır geçişlerinde ilgili gümrük
idareleri mümkün olduğu durumlarda ortak kontroller gerçekleştirirler.
3.5. Geçiş
Standardı
Gümrük, ortak sınır geçişinde yeni bir
gümrük idaresi kurma veya mevcut gümrük idaresini değiştirmeye niyetli
olduğunda, ortak kontrollerin kolaylaştırılması amacıyla bitişik gümrük idaresi
kurulması için komşu gümrüklerle mümkün olduğunca işbirliğinde bulunur.
Beyan
sahibi
(a) Beyan
sahibi sıfatıyla hareket edebilen kişiler
3.6.
Standart
Ulusal mevzuat kişinin hangi şartlar
altında beyan sahibi sıfatı ile hareket edebileceğini belirler.
3.7.
Standart
Eşya üzerinde tasarruf hakkına sahip
herhangi bir kişi, beyan sahibi sıfatıyla hareket eder.
(b) Beyan
sahibinin sorumlulukları
3.8. Standart
Beyan sahibi, gümrüğe karşı eşya
beyannamesinde belirtilen bilgilerin doğruluğu ile vergi ve resimlerin
ödenmesinden sorumludur.
(b) Beyan
sahibinin hakları
3.9.
Standart
Eşya beyannamesi vermeden önce, beyan
sahibine gümrük tarafından tespit edilen bazı şartlar dahilinde;
a) eşyayı kontrol etme, ve
b) numune alma hakkı tanınır.
3.10.
Standart
Gümrük, gümrük kontrolü altında alınmasına
izin verdiği numuneler için, bu numunelerin ilgili sevkıyata ilişkin eşya
beyannamesinde yer alması şartı ile ayrı bir eşya beyannamesi talep etmez.
Eşya
beyannamesi
(a) Eşya
beyannamesinin şekli ve içeriği
3.11.
Standart
Eşya beyannamesinin içeriği Gümrük
tarafından belirlenir. Eşya beyannamesinin sayfa şekli, BM formatına uygun
olur.
Gümrük işlemlerinin, bilgisayar sistemi
ile tamamlanması için elektronik olarak verilen beyannamelerin şekli bilgi
teknolojisine ilişkin Gümrük İşbirliği Konseyi Tavsiye Kararlarında
belirtildiği üzere elektronik bilgi değişimine ilişkin uluslararası
standartlara uygun olmalıdır.
3.12.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesinde yer alması
gereken bilgileri, vergi ve resimlerin tahsili ve tahakkuku, istatistiklerin
derlenmesi ve gümrük mevzuatının uygulanması için gerekli gördükleri hususlarla
sınırlı tutar.
3.13.
Standart
Gümrükçe geçerli sayılacak nedenlerle,
beyan sahibinin eşya beyannamesi hazırlamak için gerekli tüm bilgilere sahip
olmadığı durumda gümrükçe gerekli görülen hususları içermesi ve beyan sahibinin
belirlenen sürede tamamlamayı üstlenmesi kaydıyla geçici veya eksik eşya
beyannamesi verilmesine izin verilir.
3.14.
Standart
Gümrüğün, geçici veya eksik bir eşya
beyannamesini tescil etmesi halinde, eşyaya uyan tarife tatbiki ile tamamlanmış
ve doğru eşya beyannamesi ilk kez verildiğinde eşyaya uyan tarife tatbiki
arasında fark bulunmaz.
Uygulanabilir vergi ve resimlerin
tahsilini sağlamak üzere gerekli olan teminat verildiği takdirde eşyanın
teslimi geciktirilmez.
3.15.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesinin aslı ve
gerekli olan asgari sayıda nüshasının verilmesini talep eder.
(c)
Beyannameyi tevsik edici belgeler
3.16.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesini tevsik için
kontrol işlemine imkan vermek ve gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin tüm
gereklere riayet edilmesini sağlamak için sadece gerekli olan belgeleri talep
eder.
3.17.
Standart
Tevsik edici belgelerin, gümrük tarafından
geçerli sayılacak nedenlerle, eşya beyannamesi ile verilememesi halinde gümrük,
belirlenen süre zarfında bu belgelerin hazırlanmasına izin verir.
3.18. Geçiş
Standardı
Gümrük, tevsik edici belgelerin elektronik
yollarla verilmesine izin verir.
3.19.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesinin işleme tabi
tutulmasında gerekli olanlar hariç, tevsik edici belgedeki hususların
tercümesini istemez.
Beyannamenin
Verilmesi, Tescil Edilmesi ve Kontrol Edilmesi
3.20.
Standart
Gümrük, eşya beyannamenin belirlenmiş
herhangi bir gümrük idaresine verilmesine izin verir.
3.21. Geçiş
Standardı
Gümrük, eşya beyannamesinin elektronik
yollarla verilmesine izin verir.
3.22.
Standart
Eşya beyannamesi, gümrükçe belirlenen
saatler içinde verilir.
3.23.
Standart
Ulusal mevzuat, eşya beyannamesinin
verilmesi hususunda belirli bir süre tespit ettiği takdirde, izin verilen bu
süre, beyan sahibinin eşya beyannamesini tamamlamasına ve tevsik edici
belgeleri elde etmesine imkan vermesi için yeterli olur.
3.24.
Standart
Gümrük, beyan sahibinin isteği üzerine ve
gümrükçe geçerli sayılacak nedenlerle eşya beyannamesinin verilmesi için
tanınan süreyi uzatır.
3.25.
Standart
Ulusal mevzuat, eşyanın varışından önce eşya
beyannamesinin ve tevsik edici belgelerin verilmesi ve tescil edilmesini veya
kontrol edilmesini hükme bağlar.
3.26.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesini tescil
edemediği takdirde gerekçeleri beyan sahibine bildirir.
3.27.
Standart
Gümrük, halihazırda verilmiş olan eşya
beyannamesinde beyan sahibinin değişiklik yapmasına, talep alındığı sırada
beyannamenin kontrol edilmesine veya eşyanın muayenesine başlamamış olması
kaydıyla izin verir.
3.28. Geçiş
Standardı
Eşya beyannamesinin kontrolüne başladıktan
sonra talepte bulunulması halinde, gümrük, beyan sahibinin beyannameyi
değiştirmesine, beyan sahibi tarafından verilen nedenleri geçerli saydığı
takdirde izin verir.
3.29. Geçiş
Standardı
Beyan sahibinin eşya beyannamesini geri
almasına veya başka bir gümrük rejimi beyanında bulunmasına, talebin eşyanın
tesliminden önce yapılması ve nedenlerin gümrükçe geçerli sayılması halinde
izin verilir.
3.30.
Standart
Eşya beyannamesinin kontrolü, tesciliyle
aynı zamanda veya mümkün olan en kısa sürede sonuçlandırılır.
3.31.
Standart
Eşya beyannamesinin kontrol edilmesi amacı
ile gümrük, sadece gümrük mevzuatına uygunluğu sağlamak için gerekli gördüğü
eylemlerde bulunur.
İzin sahibi
kişilere mahsus özel işlemler
3.32. Geçiş
Standardı
Gümrüğün gereklerine riayet etme hususunda
uygun bir sicile ve ticari kayıtlarının idaresi için yeterli bir sisteme sahip
olma dahil, gümrük tarafından belirlenen kriterleri karşılayan izin sahibi
kişiler için gümrük:
- eşyanın tanımlanması için gerekli asgari
bilginin temin edilmesi üzerine eşyanın teslimine ve nihai eşya beyannamesinin
daha sonra tamamlanmasına izin verilmesine;
- eşyanın gümrük işlemlerinin, beyan
sahibinin mekanında veya gümrükçe izin verilen diğer bir yerde tamamlanmasına;
ve buna ek olarak mümkün olduğu ölçüde:
- eşyanın sık sık aynı kişi tarafından
ithal veya ihraç edildiği durumda belirli bir süre içinde tüm ithalat veya
ihracatlar için tek bir eşya beyannamesine izin verilmesine;
- vergi ve resim yükümlüklerinin
kendilerince tahakkuk edilmesi ve uygun olduğu durumda diğer gümrük
gerekliliklerine uyumu sağlamak için izin sahibi kişilerin ticari kayıtlarını
kullanmasına;
- sonradan tamamlayıcı bir eşya
beyannamesiyle desteklenmek kaydıyla eşya beyannamesinin izin sahibi kişinin
kayıtlarına geçilerek verilmesine;
imkan sağlar.
Eşyanın
Muayenesi
(a) Eşyanın
muayenesi için gereken süre
3.33.
Standart
Gümrük, beyan edilen eşyanın muayenesine
karar verirse, bu muayene eşya beyannamesinin tescil edilmesinden sonra en kısa
sürede yapılır.
3.34.
Standart
Muayenelerin planlanmasında canlı
hayvanlar, bozulabilir eşya ve gümrüğün aciliyet gördüğü diğer eşyaya öncelik
verilir.
3.35. Geçiş
Standardı
Eşyanın diğer yetkili makamlar tarafından
da kontrol edilmesi gerektiği ve gümrük tarafından muayene yapılması
planlandığı takdirde gümrük, muayenelerin koordine edilmesi ve mümkünse aynı
zamanda gerçekleştirilmesini temin eder.
(b) Eşyanın
muayene edilmesinde beyan sahibinin hazır bulunması
3.36.
Standart
Gümrük, beyan sahibinin eşyanın
muayenesinde hazır bulunma veya temsil edilme talebini değerlendirir. Bu tür
talepler, olağandışı koşullar bulunmadığı takdirde yerine getirilir.
3.37.Standart
Gümrük yararlı görürse muayeneyi
kolaylaştırmak için gümrüğe gerekli yardımda bulunması amacıyla beyan sahibinin
eşyanın muayenesinde hazır bulunmasını veya temsil edilmesini ister.
(c) Gümrük
tarafından numune alınması
3.38
Standart
Numuneler, gümrük tarafından sadece
gerekli görüldüğü takdirde beyan edilen eşyanın tarife tanımının veya
kıymetinin tespit edilmesi ya da ulusal mevzuatın diğer hükümlerinin
uygulanması amacıyla alınır. Alınan numuneler mümkün olduğu kadar küçük olur.
Hatalar
3.39.Standart
Gümrük, hataların kasıtlı olmadığına ve
hile niyeti ya da ağır ihmal bulunmadığına kanaat getirdiği takdirde hatalar
için büyük cezalar yüklemez. Söz konusu hataların tekrar edilmesini önlemek
için gerekli olduğunu düşünürse ancak amacı aşmayacak şekilde bir ceza
yükleyebilir.
Eşyanın
Teslimi
3.40.
Standart
Beyan edilen eşya, gümrük tarafından
muayenesi yapıldıktan sonra veya muayene yapmamaya karar verildikten hemen
sonra;
- bir suç bulunmaması;
- ithal veya ihracat belgesi ya da gerekli
diğer belgelerin alınması;
- ilgili işleme ilişkin tüm izinlerin
verilmesi; ve
- vergi ve resimlerin ödenmesi veya
tahsillerini sağlayacak gerekli önlemlerin alınması şartıyla
teslim edilir.
3.41.
Standart
Gümrük, beyan sahibinin eşyanın gümrük
işlemlerinin tamamlanması ile ilgili tüm işlemleri sonradan tamamlayacağına
kanaat getirdiği takdirde, beyan sahibinin ilgili sevkıyatın ana hususlarını
içeren ticari ya da resmi belgeyi ibraz etmesi ve gerekli görülürse uygulanacak
vergi ve resimlerin tahsilini sağlamak üzere teminat vermesi kaydı ile eşyayı
teslim eder.
3.42.
Standart
Gümrük, numunelerin laboratuvar tahliline,
ayrıntılı teknik dokümanlara veya uzmanlara danışılmasına ihtiyaç duyulduğuna
karar verirse gerekli teminatın verilmesi ve eşyanın yasak veya kısıtlamalara
tabi olmadığına kanaat getirmesi kaydıyla bu tür muayenenin sonuçları
bilinmeden önce eşyayı teslim eder.
3.43.
Standart
Bir ihlal tespit edildiği takdirde gümrük,
eşyanın müsadere konusu olmaması veya eşyaya sonraki bir aşamada kanıt olarak
ihtiyaç duyulmaması ve beyan sahibinin vergi ve resimleri ödemesi ve herhangi
ek vergi ve resimler ile yüklenecek cezanın tahsil edilmesini temin etmek üzere
teminat vermesi kaydıyla eşyayı teslim etmeden önce idari veya yasal işlemlerin
tamamlanmasını beklemez.
Eşyanın
terki veya imha edilmesi
3.44.
Standart
Eşyanın yurtiçi kullanım için henüz teslim
edilmediği veya diğer bir gümrük rejimine tabi tutulduğu durumda ve bir suç
tespit edilmemiş olması kaydıyla ilgili kişinin vergi ve resimleri ödemesinin
talep edilmemesi ve geri ödemeye hak kazanması aşağıdaki hallerde mümkündür:
- beyan sahibinin isteği üzerine ve
gümrüğün kararı uyarınca eşyanın Hazineye terk edilmesi, gümrük kontrolü
altında imha edilmesi veya ticari açıdan değersiz kılınması. Doğacak her türlü
masraf ilgili kişi tarafından üstlenilir.
- eşya kaza veya mücbir sebep sonucu imha
olur veya telafi edilemeyecek şekilde kayba uğrarsa bu imha ve kaybın gümrük
tarafından kabul edilebilir olması.
- eşyanın tabiatı nedeniyle eksilme
meydana gelmesi ve bunun gümrük tarafından kabul edilebilir olması.
İmhadan arta kalan atık ve döküntüler
yurtiçinde kullanılacaksa veya ihraç edilecekse, atık ve döküntüler bu halde
ithal edildiğinde veya ihraç edildiğinde uygulanabilecek vergi ve resimlere
tabi olur.
3.45. Geçiş
Standardı
Gümrüğün izin verilen süre içinde beyan
edilmemiş veya bir suç ortaya çıkarılmamış olmasına rağmen teslim edilmemiş
eşyayı satması halinde vergi ve resimler ile tüm ücret ve masrafların
çıkarılmasından sonra, bu satışın hasılatı hak sahiplerine veya mümkün olmadığı
takdirde belirli bir süre için hak sahiplerinin kullanımlarına bırakılır.
BÖLÜM 4
VERGİ VE
RESİMLER
A. VERGİ VE
RESİMLERİN TAHAKKUKU, TAHSİLİ VE ÖDENMESİ
4.1.
Standart
Ulusal mevzuat, vergi ve resimleri doğuran
halleri belirler.
4.2.
Standart
Vergi ve resimlerin tahakkuk edildiği süre
ulusal mevzuatta belirtilir. Tahakkuk, eşya beyannamesi verildikten sonra veya
mükellefiyet başka türlü doğduktan sonra en kısa sürede yapılır.
4.3.
Standart
Vergi ve resimlerin tahakkukunun
dayandırıldığı unsurlar ve belirlendikleri koşullar ulusal mevzuatta
belirtilir.
4.4.
Standart
Vergi ve resimlerin oranları resmi
yayınlarda belirtilir.
4.5.
Standart
Ulusal mevzuat, vergi ve resimlerin
oranlarını tayin etmek amacı ile dikkate alınacak zaman dilimini belirler.
4.6.
Standart
Ulusal mevzuat, vergi ve resimlerin
ödenmesinde kullanılabilecek yöntemleri belirler.
4.7.
Standart
Ulusal mevzuat, vergi ve resimleri
ödemekle yükümlü kişi(leri) belirler.
4.8.
Standart
Ulusal mevzuat, ödemenin yapılması gereken
tarihi ve yeri belirler.
4.9.
Standart
Ulusal mevzuat ödeme tarihini eşyanın
tesliminden sonraki tarih olarak belirlediğinde, bu tarih eşyanın tesliminden
sonra en az 10 gün olur. Eşyanın teslimi ile ödeme tarihi arasındaki süre için
faiz işlemez.
4.10.
Standart
Ulusal mevzuat, zamanında ödenmeyen vergi
ve resimlerin tahsili için gümrüğün yasal işlemleri başlatabileceği süreyi
belirler.
4.11.
Standart
Ulusal mevzuat, ödeme tarihinde ödenmemiş
olan vergi ve resimlere uygulanacak faiz oranını ve bu faizin uygulanma
şartlarını belirler.
4.12.
Standart
Vergi ve resimler ödendiğinde, ödemeye
ilişkin başka bir kanıt olmadığı takdirde, ödemeyi yapan kişiye ödemenin ispatı
olarak bir makbuz verilir.
4.13. Geçiş
Standardı
Ulusal mevzuat, belli bir miktarın altında
vergi ve resimlerin tahsil edilmeyeceği asgari gümrük vergi ve resim kıymet ve/veya
miktarını belirtir.
4.14.
Standart
Gümrük, eşya beyannamesinde veya vergi ve
resimlerin tahakkukunda yapılan hataların yasal olarak tahsil edilecek veya
tazmin edilecek vergi ve resimlerin miktarından daha az tahsil edilmesine
sebebiyet verdiğini veya vereceğini tespit ederse, hataları düzeltir ve eksik
miktarı tahsil eder. Ancak, bu miktar ulusal mevzuatta belirtilen asgari
miktardan az ise gümrük bu miktarı tahsil veya tazmin etmez.
B. GÜMRÜK
VERGİ VE RESİMLERİNİN ÖDENMESİNİN ERTELENMESİ
4.15. Standart
Ulusal mevzuat vergi ve resimlerin
ödenmesinin ertelenmesine imkân sağladığında, böyle bir kolaylığa izin verilen
şartları belirtir.
4.16.
Standart
Ertelenmiş ödemede mümkün olduğu ölçüde
faiz işletilmez.
4.17.
Standart
Vergi ve resimlerinin ertelenmiş ödeme
süresi en az 14 gündür.
C. GÜMRÜK
VERGİ VE RESİMLERİNİN GERİ ÖDENMESİ
4.18.
Standart
Tahakkuklarındaki bir hata sonucunda vergi
ve resimlerin fazla tahsil edildiğinin tespiti halinde geri ödeme sağlanır.
4.19.
Standart
Kusurlu olduğu ya da ithalat veya ihracat
esnasında üzerinde mutabakata varılan özelliklere uygun olmadığı saptanan ve
tedarikçiye ya da tedarikçi tarafından tayin edilen diğer bir kişiye iade
edilen ithalata ya da ihracata konu eşyaya aşağıdaki koşullara tabi olmak
kaydıyla geri ödeme sağlanır:
- eşyanın ithal ülkesinde işlenmemiş,
tamir edilmemiş veya kullanılmamış olması ve makul bir süre içerisinde yeniden
ihraç edilmesi,
- eşyanın ihraç ülkesinde işlenmemiş,
tamir edilmemiş veya kullanılmamış olması ve makul bir süre içerisinde yeniden
ithal edilmesi,
Ancak, eşyanın kullanımı, eğer bu tür
kullanım eşyaya ilişkin noksanlıkları veya eşyanın yeniden ithal veya ihracına
sebebiyet veren diğer şartları ortaya çıkarmak için zorunlu ise, vergi ve
resimlerin geri ödenmesini engellemez.
Yeniden ihracat veya yeniden ithalata bir
alternatif olarak, eşya Hazineye bırakılabilir veya gümrük makamlarının
vereceği karara göre gümrük kontrolü altında imha edilebilir veya ticari olarak
değersiz hale getirilebilir. Ancak, bu tür terk veya imha Hazineye herhangi bir
maliyet yüklememelidir.
4.20. Geçiş
Standardı
Başlangıçta bir gümrük işlemi için beyan
edilen ve vergi ve resimleri ödenen eşyanın bir başka gümrük işlemine geçişine
gümrük tarafından izin verildiğinde, geri ödeme, ödenmiş olan ve yeni işlem
kapsamında ödenmesi gereken miktarı aşan vergi ve resimlerinden oluşur.
4.21.
Standart
Geri ödemeye ilişkin karara gecikmeye
mahal verilmeksizin varılır ve ilgili kişilere yazılı olarak bildirilir; fazla
ödenen miktarın geri verilmesi, söz konusu talebe ilişkin gerekli incelemeler
yapıldıktan sonra mümkün olduğu kadar kısa sürede gerçekleştirilir.
4.22.
Standart
Gümrük tarafından vergi ve resimlerin
tahakkuk esnasında gümrüğün hatası nedeniyle fazla alındığı tespit edilirse,
geri ödeme öncelikli olarak gerçekleştirilir.
4.23.
Standart
Aşılması halinde geri ödeme taleplerinin
kabul edilmeyeceği süre sınırlarının konulması durumunda, bu sınırlar geri
ödemenin sağlanabilmesi için her bir olayın içerebileceği farklı durumları
dikkate alacak şekilde yeterli uzunlukta olur.
4.24.
Standart
Söz konusu miktar ulusal mevzuatta
belirlenen asgari miktardan az ise geri ödeme yapılmaz.
BÖLÜM 5
TEMİNAT
5.1.
Standart
Ulusal mevzuat, teminatı gerektiren
durumları sayar ve teminatın sağlanma şekillerini belirler.
5.2.
Standart
Gümrük teminat miktarını belirler.
5.3.
Standart
Teminat vermesi istenen kişinin, gümrük
tarafından kabul edilmek kaydıyla, herhangi bir teminat türünü seçmesine izin
verilir.
5.4.
Standart
Gümrük, ulusal mevzuat olanak tanıdığında,
yükümlülüğün yerine getirileceği hususunda ikna edilirse teminat talep etmez.
5.5.
Standart
Teminat bir gümrük rejiminden doğan
yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak üzere istendiğinde gümrük,
özellikle gümrük bölgesindeki farklı gümrüklerde düzenli olarak eşya beyanında
bulunan beyan sahiplerinden genel bir teminat kabul eder.
5.6.
Standart
Teminat istenildiğinde, verilecek
teminatın miktarı mümkün olduğu kadar düşük tutulur ve teminatın vergi ve
resimlerinin ödenmesine ilişkin olduğu hallerde, miktarı tahakkuk edebilecek
vergi ve resimlerin miktarını aşamaz.
5.7.
Standart
Bir teminat verildiğinde, teminat
alınmasını gerektiren yükümlülüklerin yerine getirildiği hususunda gümrüğün
ikna edilmesinden sonra teminat çözülür.
BÖLÜM 6
GÜMRÜK
KONTROLÜ
6.1.
Standart
Taşıma araçları da dahil olmak üzere
gümrük bölgesine giren veya çıkan tüm eşya, vergi ve resimlere konu olsun
olmasın gümrük kontrolüne tabi tutulur.
6.2.
Standart
Gümrük kontrolü, gümrük mevzuatına
uygunluğu sağlayacak ölçüyle sınırlıdır.
6.3.
Standart
Gümrük kontrolünün yapılmasında gümrük
makamları risk yönetimini kullanır.
6.4.
Standart
Gümrük, hangi kişilerin ve taşıma araçları
da dahil olmak üzere hangi eşyanın muayene edileceğini ve muayenenin kapsamını
belirlemek için risk analizini kullanır.
6.5.
Standart
Gümrük, risk yönetimini desteklemek için
uygun bir ölçüm stratejisi benimser.
6.6.
Standart
Gümrük kontrol sistemleri, defter ve
belgeye dayalı kontrolü de kapsar.
6.7.
Standart
Gümrük, diğer gümrük idareleri ile
işbirliğine gidebilir ve gümrük kontrolünü artırmak için karşılıklı idari
yardımda bulunur.
6.8.
Standart
Gümrük, ticaret erbabı ile işbirliği ve
gümrük kontrolünü artırmak için Mutabakat Zaptı imzalama yollarını araştırır.
6.9. Geçiş
Standardı
Gümrük, gümrük kontrolünü artırmak için
bilgi teknolojisi ve elektronik ticareti mümkün olan en geniş kapsamda
kullanır.
6.10.
Standart
Gümrük, ticaret erbabının ticari
sistemlerinin gümrük işlemleri üzerinde bir etkiye sahip olması halinde, gümrüğün
gerekliliklerine uygunluğu sağlamak üzere bu sistemleri değerlendirir.
BÖLÜM 7
BİLGİ
TEKNOLOJİSİNİN UYGULANMASI
7.1.
Standart
Gümrük, gümrük ve ticaret erbabı için
maliyet etkin ve verimli olduğunda gümrük işlemlerini desteklemek için bilgi
teknolojisini uygular. Gümrük, bilgi teknolojisinin uygulanma koşullarını
belirler.
7.2.
Standart
Gümrük, bilgisayar uygulamalarına
geçtiğinde uluslararası olarak kabul edilen standartları kullanır.
7.3.
Standart
Bilgi teknolojisi, doğrudan etkilenen tüm
ilgili taraflarla mümkün olduğunca çok istişareler gerçekleştirilerek
yürütülür.
7.4.
Standart
Yeni veya revize edilmiş ulusal mevzuat;
- basılı evrak ihtiyaçlarına bir
alternatif olarak elektronik ticaret yöntemlerini,
- basılı evraka dayalı doğrulama
yöntemlerinin yanı sıra elektronik doğrulama yöntemlerini,
- gümrüğün bilgileri kendi kullanımı için
alıkoyma ve uygun olduğunda bu bilgiyi diğer gümrük idareleri ve yasal olarak
onaylanmış diğer bütün taraflarla elektronik ticaret teknikleri yolu ile değişme
hakkını,
sağlar.
BÖLÜM 8
GÜMRÜK İLE
ÜÇÜNCÜ TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
8.1.
Standart
İlgili kişiler, gümrük ile doğrudan ya da
kendi namına hareket etmek üzere üçüncü bir kişi tayin ederek muamelede bulunma
seçeneğine sahiptirler.
8.2.
Standart
Ulusal mevzuat, bir kişinin bir başka kişi
için veya onun adına gümrük idareleri ile yapacağı muamelelere ilişkin şartları
belirler ve üçüncü tarafların gümrüklere karşı vergi ve resimler ve
usulsüzlükler açısından sorumluluklarını belirtir.
8.3.
Standart
Kendi adına iş yapan ilgili kişiye
uygulanan gümrük muameleleri, üçüncü bir kişi tarafından ilgili kişi adına
yürütülen gümrük muamelelerinden daha az kayırıcı veya daha katı şartlara sahip
olmaz.
8.4.
Standart
Üçüncü taraf olarak tayin edilen bir kişi,
gümrük işlemleri açısından adına tayin edildiği kişi ile aynı haklara sahiptir.
8.5.
Standart
Gümrük, ticaret erbabı ile yaptığı resmi
istişarelere üçüncü tarafların katılımını sağlar.
8.6.
Standart
Gümrük, üçüncü bir kişi ile muamelede
bulunmayacağı şartları belirler.
8.7.
Standart
Gümrük, üçüncü tarafa muamelede
bulunmayacağı kararını yazılı olarak bildirir.
BÖLÜM 9
GÜMRÜK
MAKAMLARI TARAFINDAN VERİLEN BİLGİ, KARARLAR VE
KURALLAR
A. GENEL
UYGULAMA BİLGİSİ
9.1.
Standart
Gümrük, gümrük mevzuatına ilişkin bütün
genel uygulama bilgisini her ilgili kişiye sağlar.
9.2.
Standart
Kullanıma sunulmuş bilginin, gümrük
mevzuatı, idari düzenlemeler veya şartlardaki değişiklikler nedeniyle tadil
edilmesi gerektiğinde gümrük, ön bildirime bir engel olmaması kaydıyla, ilgili
kişilerin değişiklikleri göz önüne almalarına imkân tanımak üzere yürürlüğe
girmesinden yeterince önce revize edilen bilgiyi kullanıma hazır hale getirir.
9.3. Geçiş
Standardı
Gümrük, bilgi tedarikini geliştirmek için
bilgi teknolojisini kullanır.
B. ÖZEL
NİTELİKLİ BİLGİ
9.4.
Standart
Gümrük, ilgili kişinin talebi üzerine,
mümkün olduğu kadar çabuk ve doğru olarak, ilgili kişi tarafından istenilen
özel durumlara ilişkin ve gümrük mevzuatına ait bilgiyi sağlar.
9.5.
Standart
Gümrük, sadece özel olarak istenilen
bilgiyi değil aynı zamanda ilgili kişinin bilmesi gerektiğini düşündüğü diğer
ilgili bilgileri de sağlar.
9.6.
Standart
Gümrük bilgi verdiğinde, gümrüğü ya da
üçüncü tarafları etkileyen özel veya gizli nitelikli hususları, ulusal mevzuat
bu tip açıklamayı gerektirmedikçe veya buna izin vermedikçe, ifşa etmeyeceğini
temin eder.
9.7.
Standart
Gümrük bilgiyi ücretsiz sağlayamadığında,
ücret, sağlanan hizmetin yaklaşık maliyetiyle sınırlıdır.
KARARLAR VE
HÜKÜMLER
9.8.
Standart
İlgili kişinin yazılı talebi üzerine,
gümrük kararını ulusal mevzuatta belirtilen süre içerisinde yazılı olarak
bildirir. Alınan kararın ilgili kişinin aleyhine olması halinde bunun sebepleri
belirtilir ve itiraz hakkı sağlanır.
9.9.
Standart
Gümrük, gerekli olduğunu düşündüğü bütün
bilgiye sahip olması kaydıyla ilgili kişinin talebi üzerine bağlayıcı hükümler
verir.
BÖLÜM 10
GÜMRÜK
KONULARINDA İTİRAZ
A. İTİRAZ
HAKKI
10.1.
Standart
Ulusal mevzuat gümrük konularında itiraz
hakkını sağlar.
10.2. Standart
Gümrüğün bir kararı veya ihmalinden
doğrudan etkilenen herhangi bir kişi itiraz hakkına sahiptir.
10.3.
Standart
Gümrüğün bir kararı veya ihmalinden
doğrudan etkilenen kişiye gümrük idaresine talepte bulunduktan sonra, ulusal
mevzuatta belirtilen süre içerisinde, bu kararın veya ihmalin sebepleri
bildirilir. Bu, bir itiraza neden olabilir veya olmayabilir.
10.4.
Standart
Ulusal mevzuat, gümrüğe ilk itiraz hakkını
sağlar.
10.5.
Standart
Gümrüğe itiraz reddedildiğinde, itiraz
eden kişi gümrükten bağımsız bir kuruma temyiz hakkına sahiptir.
10.6.
Standart
Son durumda, itiraz eden kişi adli bir
makama itiraz hakkına sahiptir.
İTİRAZIN
ŞEKLİ VE GEREKÇESİ
10.7.
Standart
İtiraz yazılı olur ve itirazın
dayandırıldığı gerekçeleri belirtir.
10.8.
Standart
Gümrüğün aldığı bir karara karşı itirazın
yapılması için bir süre sınırı konur ve bu süre, itiraz eden kişi için itirazı
hazırlamak ve itiraz edilen karar ile ilgili çalışmalar yapacak yeterlilikte
olur.
10.9.
Standart
Gümrüğe itiraz edildiğinde, gümrük, itiraz
ile birlikte destekleyici kanıtları istemez ancak, bu kanıtların sunulması için
uygun şartlar altında makul bir süre verir.
C. İTİRAZIN
İNCELENMESİ
10.10.
Standart
Gümrük, itiraza ilişkin hükümleri ve
yazılı bildirimi itiraz eden kişiye en kısa sürede iletir.
10.11.
Standart
Gümrüğe yapılan itiraz reddedildiğinde,
gümrük bunun nedenlerini yazılı olarak bildirir ve itiraz sahibine idari veya
bağımsız bir makama temyiz için müracaat edebileceğini ve itirazda bulunulacak
süre sınırlarını bildirir.
10.12.
Standart
İtiraz haklı görüldüğünde, gümrük idaresi,
karar aleyhine itirazda bulunacağı haller dışında, kararını veya bağımsız ya da
adli makamın hükmünü mümkün olan en kısa süre içerisinde yürürlüğe koyar.