Dönem: 22 Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S. Sayısı: 832)
23.2.2005 Tarihli ve
5306 Sayılı Yükseköğretim Kanununa Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun ve
Anayasanın 89 uncu ve 104 üncü Maddeleri
Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme
Tezkeresi ile Millî Eğitim, Kültür, Gençlik
ve Spor Komisyonu Raporu (1/980)
Not: Kanun; Başkanlıkça Anayasa ile Millî Eğitim, Kültür,
Gençlik ve Spor komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Cumhurbaşkanlığı
Sayı:
B.01.0.KKB.01-18/A-1-2005-159 02
/ 03 / 2005
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İLGİ: 24.02.2005 günlü,
A.01.0.GNS.0.10.00.02-9357/28944 sayılı yazınız.
Türkiye Büyük Millet
Meclisi Genel Kurulu'nca 23.02.2005 gününde kabul edilen 5306 sayılı
"Yükseköğretim Kanununa Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun"
incelenmiştir.
İncelenen Yasa'nın 1.
maddesiyle 2547 sayılı Yükseköğretim Yasası'na eklenen geçici 50 ve geçici 51.
maddelerde; yükseköğretim kurumlarının hazırlık ve diğer sınıflarında ön lisans
ve lisans düzeyinde öğrenim yapmakta ya da bu kurumlarda lisans üstü öğretim
görmekte iken 29.06.2000 gününden bu Yasa'nın yürürlüğe girdiği güne kadar
-kendi isteği ile ilişiği kesilenler dahil- her ne nedenle olursa olsun
kurumlarıyla ilişiği kesilen öğrencilere, uygulanan sistem gözetilerek, ek
devam süresi ve/veya ek sınav hakkı ya da ek tez hazırlama süresi verilmekte ve
yükseköğretim kurumundan ayrıldıkları aşamadan başlayarak öğretimlerini
sürdürmelerine olanak sağlanmaktadır.
Yükseköğretim
kurumlarında ön lisans, lisans ve lisans üstü öğrenim gören öğrencilerin, diğer
nedenler yanında disiplin kuralları gereği verilen disiplin cezaları uyarınca
da yükseköğretim kurumlarıyla ilişiği kesilebilmektedir.
Nitekim, 13.01.1985
günlü, 18634 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve 4. maddesine göre, herhangi
bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans (mastır), doktora,
tıpta uzmanlık ya da sanatta yeterlilik öğrenimi gören öğrencileri kapsayan
"Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği"nin 10.
maddesinde, yükseköğretim kurumundan çıkarma cezasını gerektiren eylem ve durumlar
sayılmaktadır.
Bu nedenle, incelenen
Yasa'nın 1. maddesiyle 2547 sayılı Yasa'ya eklenen geçici 50 ve geçici 51.
maddelerde yer verilen "her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilmiş
öğrencilere" ve "her ne sebeple olursa olsun kurumları ile ilişiği kesilen
öğrencilere" ibarelerinin, disiplin cezası gereğince yükseköğretim
kurumlarından ilişiği kesilen öğrencileri de kapsadığı açıktır.
Bir disiplin cezası
nedeniyle yükseköğretim kurumlarıyla ilişiği kesilenlere yeniden öğrenim hakkı
verilmesi "af" niteliğindedir.
Çünkü, bu düzenlemeyle,
disiplin suçu oluşturan bir eylem nedeniyle verilen disiplin cezasının, hatta
bu cezaya ilişkin karara karşı dava açılmış ve reddedilmiş ise yargı kararının
hukuksal sonuçları ortadan kaldırılmaktadır.
Anayasa'nın 87.
maddesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, üye tamsayısının beşte üç
çoğunluğunun kabulüyle genel ve özel af ilanına karar verebileceği
belirtilmiştir.
Görüldüğü gibi maddede,
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne genel ve özel af yetkisi verilirken
"hürriyeti bağlayıcı ceza-para cezası" ya da "adli ceza-idari
ceza" ayrımı yapılmamıştır.
İdari cezalar da diğer
cezalar gibi kendi alanında kamu düzenini sağlamaya yönelik "cezai"
yaptırımlardır. Bu nitelikleri nedeniyle idari cezalara ilişkin af kararlarının
da, Anayasa'nın 87. maddesi kapsamına girdiğinde kuşku bulunmamakta ve maddede
belirtilen nitelikli çoğunlukla alınması gerekmektedir.
Bu nedenle, incelenen
Yasa'nın 1. maddesiyle 2547 sayılı Yasa'ya eklenen geçici 50 ve geçici 51.
maddelerin, disiplin cezalarına getirilen af yönünden, üye tamsayısının beşte
üç çoğunluğunun oyu ile kabul edilmesi anayasal gerekliliktir.
Belirtilen hukuksal
duruma karşın, tutanakların incelenmesinden, 5306 sayılı Yasa'nın anılan
maddelerinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda, üye tamsayısının
beşte üç çoğunluğunun oyu ile kabul edilmediği anlaşılmaktadır.
Çünkü, tutanaklarda,
oylama sonucuna ilişkin oy sayılarına yer verilmediği gibi, geçici maddelerin
üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun oyu ile kabul edildiğine ilişkin
herhangi bir kayıt da bulunmamaktadır.
Bu nedenle, incelenen
Yasa'nın 1. maddesiyle 2547 sayılı Yasa'ya eklenen geçici 50 ve geçici 51.
maddeleri, Anayasa'nın 87. maddesinde öngörülen karar yetersayısı olmaksızın
kabul edildiğinden, bu maddeye uygun düşmemektedir.
Yayımlanması yukarıda
açıklanan gerekçelerle uygun görülmeyen 5306 sayılı "Yükseköğretim
Kanununa Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun", Türkiye Büyük Millet
Meclisi'nce bir kez daha görüşülmesi için, Anayasa'nın değişik 89 ve 104. maddeleri
uyarınca ilişikte geri gönderilmiştir.
Ahmet Necdet Sezer
Cumhurbaşkanı
Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor
Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Milli Eğitim, Kültür,
Gençlik ve
Spor
Komisyonu
Esas No.: 1/980 8.3.2005
Karar No.: 6
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Başkanlıkça 4.3.2005
tarihinde Anayasa Komisyonuna tali komisyon, Komisyonumuza esas komisyon olarak
havale edilen Yükseköğretim Kanununa Geçici Maddeler Eklenmesine Dair 23.2.2005
tarihli ve 5306 sayılı Kanun ve Anayasanın 89 uncu ve 104 üncü Maddeleri
Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme Tezkeresi
(1/980), 8.3.2005 tarihli toplantımızda görüşülmüştür.
Toplantımıza Milli Eğitim
Bakanlığı Müsteşarı ve Bakanlığın yetkilileri katılmışlardır.
Toplantıda öncelikle
Komisyon Başkanı tarafından Cumhurbaşkanının geri gönderme gerekçeleri
açıklanmıştır. Buna göre çıkarılan Kanun ile disiplin cezaları nedeniyle
yükseköğretim kurumlarından ilişik kesilmesinin de kapsama alındığı disiplin
cezası nedeniyle kurumlarıyla ilişiği kesilenlere yeniden öğrenim hakkının
verilmesinin "af" niteliğinde olduğu; Anayasanın 87 nci maddesi
uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisinin ancak üye tam sayısının beşte üç
çoğunluğunun kabulüyle genel ve özel af ilanına karar verebileceği ve sonuç
olarak 5306 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, 2547 Sayılı Kanuna eklenen geçici
50 ve 51 inci maddelerde bu nitelikli çoğunluğun aranmadığının tespiti
nedeniyle bir kere daha görüşülmek üzere geri gönderildiği ifade edilmektedir.
Kanunun tümü üzerindeki
görüşmelerde, konunun hukuksal ve eğitsel boyutlarının yeterince açıklığa
kavuşmadığı bu nedenle alt komisyon kurulmak ve konunun taraflarını dinlemek
suretiyle sorunun çözülebileceği önerilmiştir.
Yükseköğretim kurumlarıyla ilgili af konusunun çözüm yerinin üniversiteler
olduğu, bu konuda kararın Türkiye Büyük Millet Meclisine bırakılmaması
gerektiği ifade edilmiştir. Üniversite özerkliğinin bunu gerektirdiği iddia
edilmiştir.
Bazı üyelerimiz, bu
düzenleme ile yargı kararlarının sonucunu etkileyen affın aynı şekilde
değerlendirilemeyeceğine, burada disiplin kuralları sonucu verilen disiplin
cezalarını tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırmaya yönelik bir düzenleme amaçlanmadığına
dikkat çekmişlerdir.
Bu görüşmelerden sonra
Kanunun bir alt komisyonda değerlendirilmesi amacıyla verilen önerge, oya
sunulmuş ve Komisyonumuzca kabul edilmemiştir.
Kanunun tümü üzerindeki
görüşmelerden sonra çerçeve 1 inci maddesiyle 2547 Sayılı Kanuna eklenen geçici 50 ve 51 inci maddeleri,
yürürlük ve yürütmeyi düzenleyen 2 ve 3 üncü maddeleri ayrı ayrı ve tümü ayrıca
oya sunulmuş ve komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Tayyar
Altıkulaç |
Hikmet
Özdemir |
Hacı
Biner |
|
|
İstanbul |
Çankırı |
Van |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Ali
Aydınlıoğlu |
Hüseyin
Ekmekçioğlu |
Faruk
Anbarcıoğlu |
|
|
Balıkesir |
Antalya |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa
Özyurt |
Mustafa
Gazalcı |
Mehmet
Yüksektepe |
|
|
Bursa |
Denizli |
Denizli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ömer
Özyılmaz |
Hasan
Aydın |
Temel
Yılmaz |
|
|
Erzurum |
Giresun |
Gümüşhane |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Berhan
Şimşek |
Avni
Doğan |
Remzi
Çetin |
|
|
İstanbul |
Kahramanmaraş |
Konya |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Çerçi |
Ali
Cumhur Yaka |
Mehmet
Sarı |
|
|
Manisa |
Muğla |
Osmaniye |
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
Osman
Kılıç |
Mehmet
Faruk Bayrak |
|
|
|
Sivas |
Şanlıurfa |
|
ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE
CUMHURBAŞKANINCA BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE GERİ GÖNDERİLEN KANUN
YÜKSEKÖĞRETİM KANUNUNA
GEÇİCİ MADDELER EKLENMESİNE DAİR KANUN
Kanun No. 5306 Kabul Tarihi : 23.2.2005
MADDE 1.- 4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim
Kanununa aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 50.- Yükseköğretim kurumlarının hazırlık ve
diğer bütün sınıflarında ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenim yapan
öğrencilerden, 29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar
-kendi isteği ile ilişiği kesilenler dahil- her ne sebeple olursa olsun
ilişikleri kesilmiş öğrencilere ilişiklerinin kesilmesine neden olan bütün
dersler için bir öğretim yılı devam ve üç sınav hakkı verilir. Öğrenciler, daha
önce başarısız oldukları dersler programdan çıkarılmış ise bu derslerin yerine
kurumlarınca belirlenecek başka derslerden sınava girerler ve bu sınavlarda
başarılı olmaları halinde öğrenciliğe intibakları yapılır.
Birinci fıkradaki haklar saklı kalmak kaydıyla, uygulamalı
eğitim-öğretim yapan okullardan ayrılan öğrencilere, devam edemedikleri dersler
ve uygulamalar için ilgili yükseköğretim kurumunca devam imkânı sağlanır. Bu
öğrenciler için Kanunun öngördüğü sınav süreci ilgili yönetmeliklerdeki devam
şartını tamamladıktan sonra başlar.
Sınıf geçme sistemi uygulayan yükseköğretim kurumlarında en
çok üç dersten başarısız olup bir üst sınıfa geçemeyen öğrencilere; üst sınıfa
devam etme ve alt sınıfta başarısız oldukları dersler için üç sınav hakkı
verilir. Not ortalaması sebebiyle sınıf geçemeyen öğrencilere de bir üst sınıfa
devam etme ve istedikleri üç dersten not yükseltmek için bir sınav hakkı
tanınır; mezun olamayan öğrencilere ise istedikleri üç dersten not yükseltmek
için bir sınav hakkı tanınır.
2547 sayılı Kanunda öngörülen azamî öğrenim sürelerini
doldurdukları için, kurumları ile ilişikleri kesilen öğrencilere; alamadıkları
dersler için, bir defaya mahsus olmak üzere
bir yıl devam etme ve sınav hakkı tanınır.
Yükseköğretim Kurulu tarafından yürütülen denklik
işlemlerine esas olmak üzere yapılan seviye tespit sınavlarında başarısız olan
öğrencilere ek bir sınav hakkı verilir.
Müracaat süreleri içerisinde askerlik zamanı gelmiş olanlar,
bu Kanun hükümlerine göre verilmiş hakları kullandıkları takdirde tecilli
sayılırlar. Halen askerlik görevini yapmakta olanların terhislerinden sonraki
iki ay içinde müracaat hakları saklıdır. Gözlem altında veya tutuklu
bulunanlar, bu hallerinin sona ermesini takip eden iki ay içinde müracaat
ettikleri takdirde, bu Kanun hükümleri çerçevesinde haklarını kullanabilirler.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun
yayımı tarihinden itibaren iki ay içinde ilgili yükseköğretim kurumuna
başvurmaları şarttır.
GEÇİCİ MADDE 51.- 29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihe kadar, lisansüstü öğrenim görürken, her ne sebeple olursa olsun
kurumları ile ilişiği kesilen öğrencilere başarısız oldukları dersler ve
yeterlilik için iki sınav hakkı; yüksek
lisans öğrencileri için bir yıl, doktora öğrencileri için iki yıl tez hazırlama
süresi verilir. Doktora yeterlik sınavına girebilmek için yabancı dil sınavında
başarısız olanlara iki sınav hakkı tanınır.
29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe
kadar; sanatta yeterlilik veya tıpta uzmanlık alanlarında başarısız olanlara,
başarısız oldukları derslerden laboratuvar ve uygulamalı derslere devam ve
eksik rotasyonlarını tamamlamaları şartı ile iki sınav hakkı tanınır.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun
yürürlük tarihinden itibaren iki ay içinde kurumlarına müracaatları şarttır.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
MİLLÎ
EĞİTİM, KÜLTÜR, GENÇLİK VE SPOR KOMİSYONUNUN
KABUL
ETTİĞİ METİN
YÜKSEKÖĞRETİM
KANUNUNA GEÇİCİ MADDELER EKLENMESİNE DAİR
KANUN
MADDE 1.- Kanunun 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 50.- Kanunun Geçici 50 nci maddesi Komisyonumuzca
aynen kabul edilmiştir.
GEÇİCİ MADDE 51.- Kanunun Geçici 51 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 2.- Kanunun 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.
MADDE 3.- Kanunun 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul
edilmiştir.