Dönem: 22
Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S. Sayısı : 950)
Maden Kanununda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun
Tasarısı ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/1025)
________________
Not: Tasarı; Başkanlıkça Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji ile Plan ve Bütçe Komisyonlarına havale
edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık 3.5.2005
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-424/2058
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanan ve
Başkanlığınıza arzı Bakanlar kurulunca 15.3.2005 tarihinde kararlaştırılan
“Maden Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı” ile gerekçesi
ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
3213 sayılı Maden Kanununun 9 uncu
maddesinin birinci fıkrasında, madencilik faaliyetlerine uygulanacak teşvik
tedbirlerinin Bakanlar Kurulunca belirleneceği hükme bağlanmakta, ikinci
fıkrasında, ürettiği madeni yurt içinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma
değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için
Devlet hakkının % 50'sinin alınmaması da bir teşvik tedbiri olarak
öngörülmektedir.
Ancak, 3213 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesinde 5177 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle; I. grup madenler ve mıcır
ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü
yapı hammaddesinin yukarıda belirtilen teşviklerden yararlandırılmaması hükme
bağlanmıştır.
Bilindiği üzere, I. grup madenler
kapsamına; inşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan
kum ve çakıl ile tuğla-kiremit kili, çimento, marn, puzolanik kayaç (tras) ile
çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan
kayaçlar girmektedir.
Madencilik faaliyetleri; 5177 sayılı
Kanunun yürürlüğe girdiği 5/6/2004 tarihinden önce Bakanlar Kurulu kararıyla
KDV istisnası, gümrük vergisi ve Toplu Konut Fonu istisnası ile bütçe kaynaklı
kredi desteği gibi teşviklerden faydalandırılmaktaydı. 5177 sayılı Kanunun
yürürlüğe girmesi ile madencilik faaliyetleri daha önce yararlandığı söz konusu
teşviklerden yararlanamaz duruma gelmiştir.
3213 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin
üçüncü fıkrasında sayılan madenlerin
teşvik kapsamı dışında tutulması, bu sektörde yatırım yapacak yerli ve
yabancı firmaların yeni yatırım yapmamasına yol açacağı gibi madencilik
sektöründe ayrımcılığa da neden olacaktır.
Bu nedenle, 9 uncu maddenin üçüncü
fıkrasında sayılan madenlere de teşvik uygulanabilmesi için bu Tasarı
hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1.- Madde ile, 3213 sayılı Maden
Kanununun 9 uncu maddesinin üçüncü
fıkrasında sayılan inşaat ve yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak
bulunan kum, çakıl ile tuğla-kiremit kili, çimento kili, marn, puzolanik kayaç
(tras), çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer
almayan kayaçlar ile mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol yapılarında
kullanılan her türlü yapı hammaddesinin de aynı maddede sayılan teşviklerden
yararlandırılması öngörülmektedir.
Madde 2.- Yürürlük maddesidir.
Madde 3.- Yürütme
maddesidir.
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Plan ve Bütçe
Komisyonu 16.6.2005
Esas No.: 1/1025
Karar No.: 42
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı
tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 3.5.2005 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 6.5.2005 tarihinde tali
komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji
Komisyonuna, esas komisyon olarak da
Komisyonumuza havale edilen 1/1025 esas numaralı "Maden Kanununda
Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı", Komisyonumuzun 15.6.2005 tarihinde yapmış olduğu 60 ıncı
birleşiminde Hükümeti temsilen Enerji
ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler ile Maliye Bakanlığı, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, Hazine
Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı temsilcilerinin de
katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.
Bilindiği gibi, 3213 sayılı Maden
Kanununun 9 uncu maddesinde 5177 sayılı Kanunla yapılan değişiklik
doğrultusunda I. Grup madenler ve mıcır
ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü
yapı hammaddesinin teşviklerden yararlandırılmaması düzenlenmiştir. Ancak, söz
konusu madenlerin teşvik kapsamı dışında tutulması, sektörde yatırım yapacak
yerli ve yabancı firmaların yeni yatırım yapmamasına yol açmaktadır.
Tasarı ile 3213 sayılı Maden Kanununun I.
Grup madenlerin sayıldığı 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında inşaat ve yol
yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum, çakıl ile
tuğla-kiremit kili, çimento kili, marn, puzolanik kayaç (tras), çimento ve
seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlara ilave
olarak mıcır ile kaba inşaat, baraj,
gölet, liman, yol yapılarında kullanılan her türlü yapı hammaddesinin de
Kanunun 9 uncu maddesinde sayılan teşviklerden yararlandırılması
öngörülmektedir.
Komisyonumuzda, Tasarının geneli üzerine
yapılan müzakerelerde;
- Teşvik anlayışının belirli önceliklere
dayandırılması gerektiği, teşvik kapsamının her alana verilmesinin öngörülen
amaçların gerçekleşmesine hizmet etmeyeceği,
- 5177 sayılı Kanun ile Maden Kanununda
önemli değişiklikler yapıldığı, uygulamanın bir süre izlenmesi gerektiği,
- Söz konusu maden grubuna ilişkin çalışmalarda
kullanılan makine, teçhizat ve ekipmana
teşvik verilmesi gerektiği,
- Maden sektörü içinde belirli ölçütlere
göre teşviklerin farklılaştırılması gerektiği, aksi takdirde üretim koşulları
ağır olan madencilik faaliyetlerinin iktisadi rasyonalitesinin kalmayacağı,
Şeklindeki görüş, eleştiri ve temennileri
müteakip Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda ise;
- Teşvik mevzuatının genel teşvikler ve
ilgili faaliyet alanına ilişkin düzenlemelerden oluştuğu, söz konusu
faaliyetlerin genel teşviklerden yararlandığı, Tasarının bu faaliyetlerin
Devlet hakkı indiriminden yararlanmasına yönelik olarak hazırlandığı,
- 5177 sayılı Maden Kanunu ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5.6.2004 tarihli Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girdiği, müteakiben uygulamaya ilişkin esasları
belirleyen iki yönetmeliğin yürürlüğe girdiği,
- 5.6.2004 tarihinden itibaren maden
müracaatlarının dokuz ay süre ile durdurulduğu, müracaatların açıldığı 7.3.2005 tarihinden 15.6.2005 tarihine
kadar toplam 7085 adet maden arama ruhsatı müracaatı yapıldığı, müracaatların
aynı gün değerlendirildiği ve hak sağlayan müracaat sahiplerinin harç ve
teminat miktarlarını yatırmaları halinde ruhsatlarını alabildikleri,
- Maden sahalarının ihale edilmesine yönelik
işlemlerin devam ettiği, sahaların ihale edilmesinde ihale gelirlerinden ziyade
öncelikle atıl durumdaki sahaların işletmeye açılarak sektöre kazandırılmasının amaçlandığı, böylece atıl
durumdaki sahaların sektöre kazandırılmış olacağı ve yeni istihdam imkânı ve ek
katma değer oluşturacağı,
- Yeni Maden Kanununun yürürlüğe
girmesinden sonra sektörde bir hareketlenme olduğu, önceki yıllara göre gerek
ihracat ve gerekse gayri safi millî hâsıla içindeki sektörün payında önemli
artışlar olduğu, sanayi üretimi artışı içinde madencilik ve taşocakçılığı imalatının diğer sektörlere göre en yüksek
artışı sağladığı,
İfade edilmiştir.
Tasarının geneli üzerinde yapılan
müzakereleri müteakip, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca da benimsenerek
maddeler üzerindeki görüşmelere geçilmiştir.
Tasarının;
- 1 inci maddesi; ürettiği madeni yurt
içinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde
üretimde değerlendirilen maden miktarı için Devlet hakkının % 50'sinin
alınmayacağına ilişkin hükmün I. Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj,
gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için
uygulanmamasını temin eden bir
hükmün 3213 sayılı Kanunun 9 uncu
maddesinin ikinci fıkrasının sonuna eklenmesi suretiyle,
- 5177 sayılı Kanun ile öngörülen sistem
içinde bor tuzlarından yeterli payı alamayan belediyelerin mağduriyetinin
giderilmesi amacıyla 3213 sayılı Kanuna bir ek maddenin eklenmesini düzenleyen
bir maddenin metne 2 nci madde olarak
ilave edilmesi suretiyle,
- Yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3
üncü maddeleri; 3 ve 4 üncü maddeler olarak aynen,
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak
üzere Yüksek Başkanlığınıza saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Sait Açba |
M. Altan
Karapaşaoğlu |
Sabahattin
Yıldız |
|
|
Afyonkarahisar |
Bursa |
Muş |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Sekmen |
Halil
Aydoğan |
Mehmet
Melik Özmen |
|
|
İstanbul |
Afyonkarahisar |
Ağrı |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet
Zekai Özcan |
Osman
Kaptan |
M. Mesut
Özakcan |
|
|
Ankara |
Antalya |
Aydın |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
A. Kemal
Deveciler |
Ali Osman
Sali |
Osman
Nuri Filiz |
|
|
Balıkesir |
Balıkesir |
Denizli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Alaattin
Büyükkaya |
A. Kemal
Kumkumoğlu |
Birgen
Keleş |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Kemal
Kılıçdaroğlu |
M.
Mustafa Açıkalın |
Bülent
Baratalı |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İzmir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Fazıl
Karaman |
Y.
Selahattin Beyribey |
Mustafa
Elitaş |
|
|
İzmir |
Kars |
Kayseri |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Taner
Yıldız |
Mikail
Arslan |
Muzaffer
Baştopçu |
|
|
Kayseri |
Kırşehir |
Kocaeli |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hasan
Fehmi Kinay |
Muharrem
Doğan |
Mustafa
Özyürek |
|
|
Kütahya |
Mardin |
Mersin |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Gürol
Ergin |
O. Seyfi
Terzibaşıoğlu |
Osman
Seyfi |
|
|
Muğla |
Muğla |
Nevşehir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Cemal
Uysal |
İmdat
Sütlüoğlu |
Musa
Uzunkaya |
|
|
Ordu |
Rize |
Samsun |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Sabahattin
Cevheri |
M. Ergun
Dağcıoğlu |
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
Şanlıurfa |
Tokat |
Trabzon |
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN
MADEN
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN
TASARISI
MADDE 1.- 4.6.1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 9
uncu maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun Hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN
VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
MADEN
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN
TASARISI
MADDE 1.- 4.6.1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 9
uncu maddesinin ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiş ve üçüncü
fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
"Bu hüküm I. Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat,
baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi
için uygulanmaz."
MADDE 2.- 3213 sayılı Maden Kanununa aşağıdaki ek madde
eklenmiştir.
EK MADDE 6.- Bor Tuzları için, 2464 sayılı Belediye
Gelirleri Kanununun değişik mükerrer 97 nci maddesinin (b) bendine göre
hesaplanacak belediye payı, belediye sınırları ve mücavir alanlardan çıkartılan
madenlerden elde edilecek işletme brüt karının % 2' sinden az olamaz.
MADDE 3.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 4.- Bu Kanun Hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
K. Tüzmen |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı V. |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
R. Akdağ |
|
|
Devlet
Bakanı V. |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı V. |
|
|
M. V. Gönül |
K. Tüzmen |
M. A. Şahin |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı V. |
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
A. Babacan |
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
H. Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım
ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
S. Güçlü |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı V. |
En.
ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Aksu |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre
ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|