Dönem: 22

Dönem: 22 Yasama Yılı: 3

T.B.M.M. (S. Sayısı: 849)

Askerî Ceza Kanunu ile Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve

Adalet Komisyonu Raporu (1/996)

Not: Tasarı, Başkanlıkça Millî Savunma ve Adalet komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.

Başbakanlık

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü 24.3.2005

Sayı: B.02.0.KKG.0.10/1080/1323

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Millî Savunma Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 7.3.2005 tarihinde kararlaştırılan “Askerî Ceza Kanunu ile Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GENEL GEREKÇE

26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 5 inci maddesi hükmü ve gerekçesi; 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 10 uncu, 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 1 inci ve yeni Türk Ceza Kanununun Hükümet Tasarısının 3 üncü maddesi hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümlerine aykırı olan özel ceza kanunları ile ceza hükümleri içeren diğer kanunlardaki hükümlerin hükümsüz kalacağında şüphe bulunmamaktadır.

1 Nisan 2005 tarihinden itibaren bazı askerî mahkemeler ve disiplin mahkemelerince 1632 sayılı Kanunun ve 16.6.1964 tarihli ve 477 sayılı Kanunun 5237 sayılı Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmasına son verileceği açıktır.

Mecburî askerlik sisteminin geçerli olduğu Türk Silâhlı Kuvvetlerinin disiplini ile sıkı sıkıya bağlı olan "firar, emre itaatsizlikte ısrar ve üste fiilen taarruz" gibi sırf askerî suçlardan dolayı verilecek hapis cezaları ile askerî disiplin suçlarından dolayı verilecek oda ve göz hapsi cezaları kanunda belirtilen ceza süreleri nedeniyle ertelenebilecek ve adlî para cezası veya seçenek diğer yaptırımlara çevrilebilecektir. Bu durum ise disiplinin tesisinde zafiyetlere yol açabilecektir.

5237 sayılı Kanunun etkisi ve uygulamadan doğan ihtiyaçlar dikkate alınarak hazırlanan Askerî Ceza Kanunu Tasarısı taslağı üzerindeki çalışmalar sürdürülmektedir. Bu çalışmalarda 5237 sayılı Kanunun getirdiği sistem göz önünde bulundurulmakta, ancak, ayrı bir Askerî Ceza Kanununun varlık sebebi olan sırf askerî suçlara ilişkin hususlarda ihtiyaca cevap verebilecek ayrı hükümlere yer verilmektedir.

Kanunlaşma süreci dikkate alındığında Askerî Ceza Kanunundaki değişikliğin 1 Nisan 2005 tarihinden sonraya sarkabileceği değerlendirildiğinden, Tasarı ile, uygulamada doğabilecek aksaklıkların önüne geçebilmek amacıyla, 1 Nisan 2005 tarihinden itibaren yürürlüğünü sağlamak üzere, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununa madde ve 477 sayılı Kanunun 63 üncü maddesine bir fıkra eklenmek suretiyle 5237 sayılı Kanunun 5 inci maddesine istisna getirilmekte, Askerî Ceza Kanununun ilgili hükümleri saklı tutulmaktadır.

Ayrıca, 1 Nisan 2005 tarihinden itibaren ağır hapis cezalarının hapis cezasına dönüşecek ve bu sebeple Askerî Ceza Kanununda alt sınırı belirtilmemiş ağır hapis cezalarının alt sınırının bir yıldan bir aya inecek olması nedeniyle, bu hükümden etkilenen suçlardan mahkûm olanlar hakkındaki kesinleşmiş veya infaz edilmekte olanlar ile ilgili dava dosyalarının yeniden ele alınması gibi mahkemelerin iş yüklerinin gereksiz yere artırılmasına ve diğer davalar için ayrılması gereken zamanın azalmasına yol açılmasına engel olmak üzere bazı suçların cezalarının alt sınırının yeniden belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1.- 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 5 inci maddesi hükmü ve gerekçesi; 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 10 uncu, 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 1 inci ve yeni Türk Ceza Kanununun Hükümet Tasarısının 3 üncü maddesi hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümlerine aykırı olan özel ceza kanunları ile ceza hükümleri içeren diğer kanunlardaki hükümlerin hükümsüz kalacağında şüphe bulunmamaktadır.

1 Nisan 2005 tarihinden itibaren bazı askerî mahkemelerce 1632 sayılı Kanunun 5237 sayılı Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmasına son verileceği açıktır.

Mecburî askerlik sisteminin geçerli olduğu Türk Silâhlı Kuvvetlerinin disiplini ile sıkı sıkıya bağlı olan "firar, emre itaatsizlikte ısrar ve üste fiilen taarruz" gibi sırf askerî suçlardan dolayı verilecek hapis cezaları kanunda belirtilen ceza süreleri nedeniyle ertelenebilecek ve adlî para cezası veya seçenek diğer yaptırımlara çevrilebilecektir. Bu durum ise disiplinin tesisinde zafiyetlere yol açabilecektir.

Kanunlaşma süreci dikkate alındığında Askerî Ceza Kanunundaki değişikliğin 1 Nisan 2005 tarihinden sonraya sarkabileceği değerlendirildiğinden, uygulamada doğabilecek aksaklıkların önüne geçebilmek amacıyla, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununa eklenen ek 8 inci madde ile 5237 sayılı Kanunun 5 inci maddesine, hapis cezalarının ertelenmesinde, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma çevrilmesinde, ön ödemede, fer'î askerî cezalarda ve zamanaşımına ilişkin hükümlerde istisna getirilmekte, bu konular ile ilgili olarak 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun ilgili hükümleri saklı tutulmaktadır.

Memuriyetten mahrumiyet cezası yerine getirilen hak yoksunluğu güvenlik tedbirinin TSK personeli hakkında ne şekilde yerine getirileceğine dair 1632 sayılı Kanun hükmü bu düzenleme ile ilgili olarak korunmaktadır.

Ayrıca, 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlükten kalkacak olan 13.7.1965 tarihli ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin son fıkrası paralelinde, askerlik hizmetinin gereklerine uygun olarak subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar hakkında, bu sıfatlarını korudukları sürece, herhangi bir suç nedeniyle verilen kısa süreli hapis cezalarının "bir eğitim kurumuna devam etme, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma, kamuya yararlı bir işte çalıştırılma" gibi tedbirlere çevrilebilmesinin önüne geçilmektedir.

Yine; 4.11.2004 tarihli ve 5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 6 ncı maddesi ile "özel ceza kanunları ile ceza içeren kanunlarda öngörülen "ağır hapis" cezalarının, "hapis" cezasına dönüştürüldüğü" belirtilmektedir. Bu hüküm ile 1 Nisan 2005 tarihinden itibaren, 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununda yer alan ve alt sınırı belirtilmeyen "ağır hapis" cezalarının alt sınırı, 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereği "bir yıl" iken 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği "bir ay"a inecektir. Bu durum, 1632 sayılı Kanunda yer alan bazı ağır suçlar için daha hafif suçlardan daha az ceza öngörülmesine yol açacak, kanunun ceza sistematiğini bozacak ve adaletsizliklere sebebiyet verecektir. Ayrıca, bu hükümden etkilenen suçlardan mahkûm olanlar hakkındaki kesinleşmiş veya infaz edilmekte olanlar ile ilgili dava dosyalarının yeniden ele alınması gibi mahkemelerin iş yüklerinin gereksiz yere artırılmasına ve diğer davalar için ayrılması gereken zamanın azalmasına yol açacaktır.

Madde 2.- 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 5 inci maddesi hükmü ve gerekçesi; 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 10 uncu, 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 1 inci ve yeni Türk Ceza Kanununun Hükümet Tasarısının 3 üncü maddesi hükümleri ile birlikte değerlendirildiğinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümlerine aykırı olan özel ceza kanunları ile ceza hükümleri içeren diğer kanunlardaki hükümlerin hükümsüz kalacağında şüphe bulunmamaktadır.

1 Nisan 2005 tarihinden itibaren bazı disiplin mahkemelerince 16.6.1964 tarihli ve 477 sayılı Kanunun 5237 sayılı Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmasına son verileceği açıktır.

Bu durum karşısında, mecburî askerlik sisteminin geçerli olduğu Türk Silâhlı Kuvvetlerinin disiplini ile sıkı sıkıya bağlı olan askerî disiplin suçlarından dolayı öngörülen oda ve göz hapsi cezaları ertelenebilecek ve adlî para cezası veya seçenek diğer yaptırımlara çevrilebilecektir. Bu durum ise disiplinin tesisinde zafiyetlere yol açabilecektir.

Yine cezaların infazı konusundaki tereddütlerin önüne geçilmekte, 477 sayılı Kanunda yer alan cezaların bu Kanunda belirtilen şekilde yerine getirileceği öngörülmektedir.

Yapılan düzenleme ile, 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlükten kalkacak olan 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkındaki Kanunun 4 üncü ve 6 ncı maddelerinin son fıkralarına uygun sonuç doğuracak hüküm getirilmekte olup, Türk Ceza Kanununun "Cezalar" başlıklı Birinci Kitap, Üçüncü Kısım Birinci Bölümünde yer alan ve 477 sayılı Kanunda atıf yapılmayan hükümlerin disiplin suç ve cezaları hakkında uygulanmasının önüne geçilmektedir. Bu suretle ceza türleri ile erteleme ve hapis cezasına seçenek yaptırıma çevirme hükümlerinin, 477 sayılı Kanunda belirtilenler dışında uygulanmasının, askerlik hizmetinin gereklerine ve disiplinin teminine yönelik olarak askerî disiplin suçlarında önüne geçilmektedir.

Madde 3.- Yürürlük maddesidir.

Madde 4.- Yürütme maddesidir.

Adalet Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Adalet Komisyonu 29.3.2005

Esas No.: 1/996

Karar No.: 73

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınızca 24.3.2005 tarihinde talî komisyon olarak Millî Savunma Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Askerî Ceza Kanunu ile Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 29.3.2005 tarihli 16 ncı birleşiminde Millî Savunma Bakanı Sayın Vecdi Gönül ile Millî Savunma ve Adalet bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla incelenip görüşülmüş, geneli üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasından sonra maddelerine geçilmesi kabul edilmiş ve Tasarının çerçeve 1 ve 2 nci maddelerinde kanun tekniğine uygun olarak redaksiyon yapılmış, 3 üncü ve 4 üncü maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Köksal Toptan	Recep Özel	Ramazan Can
Zonguldak	Isparta	Kırıkkale
	(Çekimser)	(Muhalifim, muhalefet şerhi ektedir)
Kâtip	Üye	Üye
Hasan Kara	Fehmi Hüsrev Kutlu	Halil Ünlütepe
Kilis	Adıyaman	Afyonkarahisar
	(İmzada bulunamadı)
Üye	Üye	Üye
Halil Özyolcu	Haluk İpek	Feridun Fikret Baloğlu
Ağrı	Ankara	Antalya
	(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Yüksel Çorbacıoğlu	Orhan Yıldız	Mehmet Küçükaşık
Artvin	Artvin	Bursa
(Toplantıya katılmadı)		(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Feridun Ayvazoğlu	Muzaffer Külcü	Mahmut Durdu
Çorum	Çorum	Gaziantep
Üye	Üye	Üye
Nimet Çubukçu	Mehmet Yılmazcan	Hakkı Köylü
İstanbul	Kahramanmaraş	Kastamonu
Üye	Üye	Üye
Muharrem Kılıç	Orhan Eraslan	Enver Yılmaz
Malatya	Niğde	Ordu
	(Toplantıya katılmadı)
Üye	Üye	Üye
Mehmet Nuri Saygun	Ahmet Çağlayan	Bekir Bozdağ
Tekirdağ	Uşak	Yozgat
	(Toplantıya katılmadı)

MUHALEFET ŞERHİ

Komisyonumuzda görüşülerek oyçokluğuyla kabul edilen Askerî Ceza Kanunu ile Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının aleyhinde oy kullanmış bulunmaktayım.

Muhalefet Gerekçem:

TCK’muz kısmen fiilen yürürlüğe girmiş resmen de 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girecektir. TCK genel bir kanundur. Askerî Ceza Kanunu ise özel bir kanundur. Özel Kanun Genel Kanuna tâbi olmak zorundadır. Ancak buna rağmen Askerî Ceza Kanunu ile TCK ihlal edilerek istisna tanımak hukuken mümkün değildir.

Öte yandan Askerî Ceza Kanununda kapsamlı değişiklik yapılarak TCK’na uyum sağlanmalıdır. Böyle hareket edilse idi hukuk zarurete feda edilmezdi. Bu mülahazalarla mezkûr tasarıya muhalefet ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ve talep ederim. 29.3.2005

Muhalefet Eden

Ramazan Can

Kırıkkale

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

ASKERÎ CEZA KANUNU İLE DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGILAMA USULÜ VE DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI HAKKINDAKİ KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1.- 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununa aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

"EK MADDE 8.- 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümleri bu Kanunda yer verilen suçlar hakkında da uygulanır. Ancak, bu Kanunun fer'î askerî cezalara ve cezaların ertelenmesine ilişkin hükümleri ile zamanaşımına ilişkin 49 uncu maddesinin (A) bendi hükümleri saklıdır.

Sırf askerî suçlar ile bu Kanunun Üçüncü Babının Dördüncü Faslında yazılı suçlar hakkında, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar ile ön ödeme hükümleri uygulanmaz.

Kamu görevinin üstlenilmesinden yoksun bırakılma veya bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına dair güvenlik tedbirleri, Türk Silâhlı Kuvvetleri mensupları hakkında, öngörülen süre kadar açığa çıkarılma şeklinde uygulanır. Yedek subaylar ile erbaş ve erler hakkında bu tedbirin uygulanması, askerlik hizmetlerinin tamamlanmasından sonra yerine getirilir.

Yedek subaylar hariç olmak üzere subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ve Millî Savunma Bakanlığı ile Türk Silâhlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşunda çalışan sivil personel hakkında, askerî ve adliye mahkemelerince verilen kısa süreli hapis cezaları Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerinde yazılı olanlar dışındaki seçenek yaptırımlara çevrilemez.

EK MADDE 9.- Bu Kanunda alt sınırı belirtilmeyen ağır hapis cezalarının alt sınırları "bir sene" olarak uygulanır."

MADDE 2.- 16.6.1964 tarihli ve 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunun 63 üncü maddesinin başlığı "Askerî Ceza Kanunu ve Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu ile Türk Ceza Kanunu ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun uygulanması" şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

"Bu Kanunda açıkça belirtilmediği sürece, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun Birinci Kitap Üçüncü Kısım Birinci Bölüm hükümleri ve zamanaşımı süresine ilişkin hükümleri ile 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun hükümleri, disiplin suç ve cezaları hakkında uygulanmaz."

MADDE 3.- Bu Kanun 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Devlet Bakanı
B. Atalay	A. Babacan	M. Aydın
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
G. Akşit	K. Tüzmen	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Maliye Bakanı
M. V. Gönül	A. Aksu	K. Unakıtan
Millî Eğitim Bakanı V.	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
M. V. Gönül	Z. Ergezen	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı V.
B. Yıldırım	S. Güçlü	S. Güçlü
Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı
A. Coşkun	M. H. Güler	A. Koç
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

ADALET KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

ASKERÎ CEZA KANUNU İLE DİSİPLİN MAHKEMELERİ KURULUŞU, YARGI-LAMA USULÜ VE DİSİPLİN SUÇ VE CEZALARI HAKKINDAKİ KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1.- 22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununa aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.

Sırf askerî suçlar ile bu Kanunun Üçüncü Babının Dördüncü Faslında yazılı suçlar hakkında, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar ile ön ödeme hükümleri uygulanmaz.

EK MADDE 9.- Bu Kanunda alt sınırı belirtilmeyen ağır hapis cezalarının alt sınırları "bir sene" olarak uygulanır."

MADDE 2.- 16.6.1964 tarihli ve 477 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkındaki Kanunun 63 üncü maddesinin başlığı "Askerî Ceza Kanunu, Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu, Türk Ceza Kanunu ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun uygulanması" şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

MADDE 3.- Bu Kanun 1 Nisan 2005 tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.