Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1005)
24.6.2005 Tarihli ve 5372 Sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Anayasanın 89 uncu ve 104 üncü
Maddeleri Gereğince Cumhurbaşkanınca Bir
Daha Görüşülmek Üzere Geri Gönderme
Tezkeresi ile Plan
ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/1066)
Not: Kanun, Başkanlıkça
Anayasa ile Plan ve Bütçe Komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Cumhurbaşkanlığı 6.7.2005
Sayı: B.01.0.KKB.01-18/A-10-2005-553
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
İLGİ: 27.06.2005 günlü,
A.01.0.GNS.0.10.00.02-10106/30721 sayılı yazınız.
Türkiye Büyük Millet
Meclisi Genel Kurulu'nca 24.06.2005 gününde kabul edilen 5372 sayılı
"Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun" incelenmiştir:
İncelenen Yasa'nın 21.
maddesinin ikinci fıkrasında,
"Genel Müdürlüğün
merkez teşkilatında ve temsilciliklerinde görevlendirilecek personelin atama,
yer değiştirme, görevde yükselme usul ve esasları ile Genel Müdür, Genel Müdür
Yardımcılığı, Daire Başkanlığı ve Müdürlüğe atanacaklarda aranacak yabancı dil
seviyesine ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir.”
denilmektedir.
1- Düzenlemede, Sivil
Havacılık Genel Müdürü, Genel Müdür Yardımcısı ve Birinci Hukuk Müşaviri de
dahil tüm personelin atama yöntem ve ilkelerinin, Yasa'nın 22. maddesi uyarınca
Genel Müdürlük'çe çıkarılacak yönetmelikle belirlenmesi öngörülmüştür.
Anayasa'nın 128.
maddesinde,
- Devlet'in, kamu
iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına
göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve
sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği,
- Memurlar ve diğer kamu
görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve
yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin yasayla
düzenleneceği,
kurala bağlanmıştır.
İncelenen Yasa'nın 1.
maddesinde, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün, Ulaştırma Bakanlığı'na bağlı,
özel bütçeli bir kamu tüzelkişisi olduğu belirtilmiştir.
27.09.1984 günlü, 3046
sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkındaki Yasa'nın 10.
maddesinde, bakanlık bağlı kuruluşları, bakanlığın hizmet ve görev alanına
giren ana hizmetleri yürütmek üzere, bakanlığa bağlı olarak özel yasayla
kurulan, genel bütçe içinde ayrı bütçeli, katma bütçeli ya da özel bütçeli
kuruluşlar biçiminde tanımlanmıştır.
Bu tanıma göre, Ulaştırma
Bakanlığı'nın "bağlı kuruluşu” statüsünde bulunan Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü'nün, genel idare esasları kapsamında kamu hizmeti gördüğü; bu
hizmetlerin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri yürüten personelin de, memur
ya da diğer kamu görevlisi olduklarında kuşku bulunmamaktadır.
Bu durumda, Anayasa'nın
128. maddesi uyarınca, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün tüm personelinin
niteliklerinin, atanmalarının, görev ve yetkilerinin, hakları ve
yükümlülüklerinin, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin yasayla düzenlenmesi
gerekmektedir.
Oysa, incelenen Yasa'nın
21. maddesinin ikinci fıkrasında, Genel Müdürlüğün merkez örgütü ve
temsilciliklerinde görevlendirilecek personelin atama, yer değiştirme ve
görevde yükselme yöntem ve ilkelerinin yönetmelikle düzenleneceği
belirtilmiştir.
Yasa'da, sözü edilen
konuların yönetmelikle düzenleneceğinin belirtilmesinin "yasayla
düzenleme” anlamına gelmeyeceği açıktır. Anayasa'da yasayla düzenlenmesi
öngörülen konuların temel ilkelerine yasada yer verilmesi, yürütmenin, ancak çerçevesi
belirlenmiş teknik ayrıntıların düzenlenmesi için yetkili kılınması
gerekmektedir.
İncelenen Yasa'nın 21.
maddesinin ikinci fıkrası, konu ile ilgili hiçbir kural getirilmeden atama, yer
değiştirme ve görevde yükselme yöntem ve ilkelerine ilişkin tüm düzenlemeleri
yönetmeliğe bırakan içeriği nedeniyle Anayasa'nın 128. maddesiyle
bağdaşmamaktadır.
2- İncelenen Yasa'nın 1.
maddesinde, yukarıda da belirtildiği gibi Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü,
Ulaştırma Bakanlığı'nın bağlı kuruluşu olarak yapılandırılmıştır.
Bu yapısal özellik
nedeniyle, hazırlanacak yönetmelikte, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı ve
Birinci Hukuk Müşaviri'ni atama yetkisinin, tek başına ya da birlikte Başbakan
ve Ulaştırma Bakanı'na verilebileceği ortadadır.
Böylece, incelenen
Yasa'yla, üst düzey görevlilerin atama kararnamelerinde Cumhurbaşkanı'nın
imzasını gerektirmeyecek bir düzenleme yapılmasına olanak sağlanmaktadır.
İncelenen Yasa'nın 25.
maddesinin birinci fıkrasında, Genel Müdürlük personelinin 657 sayılı Devlet
Memurları Yasası'na bağlı olduğu belirtilmiştir. Bu gönderme nedeniyle, Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğü üst düzey görevlileri, mali, sosyal ve hukuksal statü
olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarının üst düzey personeli ile eş düzeyde
tutulmuştur.
23.04.1981 günlü, 2451
sayılı "Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun”un
2. maddesi ve bu Yasa'ya ekli (2) sayılı cetvelde, genel müdürler, genel müdür
yardımcıları ve birinci hukuk müşavirlerinin atamalarının ortak kararname ile
yapılacağı kurala bağlanmıştır.
Görüldüğü gibi, incelenen
Yasa'yla, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile diğer kamu kurum ve kuruluşları
arasında üst düzey görevlilerin atama yöntemi yönünden farklılık yaratılmasına
neden olabilecek bir düzenlemeye yer verilmiştir.
a- Çağdaş demokrasilerde,
parlamenter sistem ve bu sistemi yaşama geçirecek erkler ayrılığı ilkesi kabul
edilmiş; yürütmenin iktidar gücü, yasama ve yargı denetimi ile dengelenmeye
çalışılmıştır.
Parlamenter demokratik
sistemin ve erkler ayrılığının benimsendiği Anayasamızda da, bağsız koşulsuz
Ulus'un olan egemenliği, yasama, yürütme ve yargı alanlarında Ulus adına
kullanacak organlar belirtilmiş; yasama ve yargının yürütme organı üzerindeki
denetim yetkisi ve bu yetkinin kullanılma biçim ve sınırları çeşitli maddelerde
kurala bağlanmıştır.
İktidar gücünün çoğunluk
egemenliğine dönüşmesinin parlamenter demokratik sistemi zedeleyeceğini öngören
anayasa koyucu, bununla yetinmemiş, Devlet'in başı olan Cumhurbaşkanı'na bir
denetim, dengeyi ve uyumu sağlama görev ve yetkisi vermiştir.
Nitekim, Anayasa'nın,
- 8. maddesinde, yürütme
yetki ve görevinin, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'nca kullanılıp yerine
getirileceği,
- 104. maddesinde,
Cumhurbaşkanı'nın,
. Anayasa'nın
uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözeteceği,
. Başbakan ve bakanları
atayacağı,
. Gerekli gördüğü
durumlarda Bakanlar Kurulu'na başkanlık edeceği ya da Bakanlar Kurulu'nu
başkanlığı altında toplantıya çağıracağı,
. Kararnameleri
imzalayacağı,
- 105. maddesinde,
Cumhurbaşkanı'nın tek başına yapacağı işlemler dışındaki tüm kararlarının
Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanacağı,
belirtilmiştir.
Bu kurallar,
Cumhurbaşkanı'nın, aynı zamanda yürütmenin de başı olduğunu, kararnameleri
imzalama yolu ile iktidar gücünü denetleyerek, bu güç ile kamu politikalarının
oluşması ve uygulanmasında görev alan üst düzey kamu görevlileri arasındaki
dengeyi sağlaması gerektiğini göstermektedir.
Cumhurbaşkanı'nın bu
denetim ve dengeleme görev ve yetkisi, bir siyasal partinin tek başına iktidar
olduğu ve yasama organında çoğunluğu elde bulundurduğu dönemlerde, çok daha
gerekli olmaktadır. Çünkü, bu dönemlerde, özellikle üst düzey kamu görevlileri siyasal
güce karşı çok daha korunmasız kalmaktadır.
b- Anayasa'nın 8.
maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'nca
kullanılıp yerine getirileceği belirtilirken, yürütme işlemlerinin hukuksal
geçerlilik kazanabilmesi için her iki tarafın katılmasıyla ortaklaşa yapılması
gereği ortaya konulmuştur.
Yine, Anayasa'nın 105.
maddesinde, Cumhurbaşkanı'nın, Anayasa ve diğer yasalarda tek başına
yapabileceği belirtilen işlemler dışındaki tüm kararlarının Başbakan ve ilgili
bakanlarca da imzalanacağı kurala bağlanmıştır. Bu kural, tüm kararlar
bağlamında atama kararlarının da Cumhurbaşkanı'nca imzalanması gerektiğini
göstermesi yönünden önemlidir. Anayasa'nın 104. maddesinde, Cumhurbaşkanı'na
kararnameleri imzalama görev ve yetkisi verilmiş olması da bu yargıyı pekiştirmektedir.
Anayasamızda
Cumhurbaşkanı'na kararnameleri imzalama yetkisinin verilmesi üç önemli
gerekçeye dayanmaktadır. Bunların birincisi, Cumhurbaşkanı'nın yansızlığı
nedeniyle, kararnamelerin, kamu yararına ve kamu hizmetinin gereklerine uygun
olmasının ve olumsuz siyasal emellere hizmet etmemesinin sağlanması; ikincisi,
Cumhurbaşkanı'na, yürütme alanında Hükümet'e öneri ve uyarılarda bulunma
yetkisini kullanabilmesi için olanak yaratılması; üçüncüsü de, Cumhurbaşkanı'nın
Devlet'in ve yürütmenin başı olması ve Devlet organlarının düzenli çalışmasını
gözetme görev ve yetkisiyle donatılmış bulunmasıdır.
Bu anayasal kurallar
karşısında, birer yönetsel işlem olduğunda kuşku bulunmayan atama
işlemlerinden, kurumların karar ve uygulama düzeneklerinde önemli işlev gören
üst düzey kamu görevlilerine ilişkin olanlarının, hukuksal geçerlilik
kazanabilmesi için Cumhurbaşkanı'nca da imzalanması anayasal zorunluluktur.
c- Öte yandan, kamu kurum
ve kuruluşları ve dolayısıyla bu kurum ve kuruluşların üst düzey görevlileri,
siyasal iktidarın uzmanlık ve hizmet alanındaki deneyim eksikliğini gidermek ve
kendi alanında siyasal iktidara yardımcı olmak, değişen iktidarlardan kamu
hizmetlerinin etkilenmemesini ve sürekliliğini sağlamakla yükümlüdürler.
Kamu hizmetinin
sürekliliğinin sağlanması, kamu politikalarının oluşmasında karar verme ve bu
kararları uygulama konumunda olan üst düzey kamu görevlilerinin atama
güvencesinde kamu yararı bulunduğunu göstermektedir.
Devlet organlarının
düzenli çalışması, yönetimde istikrarın sağlanmasıyla olanaklıdır. Yönetimde
istikrar ise, kamu hizmetinin değişken öğesi olan iktidardaki siyasal
partilerle değil, kamu hizmetinin değişmez öğesi olan kamu görevlilerine
sağlanacak "görev güvence”siyle gerçekleştirebilecektir.
Cumhurbaşkanı'nın, kamu
hizmetlerinde sürekliliği ve istikrarı sağlayan üst düzey görevlilerin
atamalarında imzasının bulunması, kimi haksız işlemlerin, siyasal nitelikli
atamaların önlenmesi ve dolayısıyla kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleri
yönünden de gereklidir.
Anayasamıza göre,
yürütmenin iki kanadından birini oluşturan Cumhurbaşkanı, "yansız”
niteliğiyle, siyasal nitelikli Hükümet'e karşı kamu görevlisinin güvencesini
oluşturmaktadır. Bu güvence, atama kararnamelerinin Cumhurbaşkanı'nca imzalanmasıyla
yaşama geçirilmektedir.
Nitekim, bu gerekçeler
gözönünde bulundurularak, 2451 sayılı Yasa'da, müsteşar ve yardımcıları, genel
müdür ve yardımcıları, bakanlık müşavirleri, birinci hukuk müşavirleri,
bakanlık daire başkanları, il idare şube başkanları, bölge müdürleri ve
başmüdürler gibi üst düzey görevlilerin atanmaları, görevden alınmaları ya da
nakillerinin ortak kararnameyle yapılması kurala bağlanmıştır.
d- Adalet Bakanlığı'nda
genel müdürlük daire başkanı ve daha üst kamu görevlerine yapılacak atamalarda
ortak kararname yerine "Bakan'ın önerisi ve Başbakan'ın onayı” yöntemini
getiren 25.06.1992 günlü, 3825 sayılı Yasa ile ilgili Anayasa Mahkemesi'nin
27.04.1993 günlü, E.1992/37, K.1993/18 sayılı kararında,
"Parlamenter hükümet
sistemi benimsenen Anayasa'ya göre, Cumhurbaşkanı'nın yürütmenin başı olarak
karşı-imza kuralı gereği imzalayacağı kararnameler 104. madde uyarınca yürütme
alanına ilişkin görev ve yetkileri ile sınırlı anlaşılmak gerekir.”
denilerek, yürütmenin
başı olan Cumhurbaşkanı'nın atama kararnamelerini, güvence niteliğinde
"karşı-imza” kuramı uyarınca imzalaması gerektiği kabul edilmiştir.
Yüksek Mahkeme'nin aynı
kararında;
"Anayasa'nın 104.
maddesinde Devletin başı olduğu ve Türk Milletinin birliğini temsil ettiği
belirtilen Cumhurbaşkanı, 8. maddeye göre de yürütme yetki ve görevini Bakanlar
Kurulu ile birlikte kullanır ve yerine getirir.
Devletin başı olan
Cumhurbaşkanı Anayasa'da yürütme organı içinde kabul edilmiş ve aynı zamanda
yürütmenin de başı sayılmıştır.
Anayasa'nın 8. maddesinde
..... denilerek yürütme işlemlerinin hukuksal geçerliliği için her ikisinin de
katılmalarıyla ortaklaşa yapılması gereği çok açık bir biçimde ortaya
konulmaktadır.
..........
Başbakan ve tüm
bakanların imzaladıkları ‘Bakanlar Kurulu Kararnamesi’ ile yalnızca Başbakan ve
ilgili Bakanın imzasını taşıyan ‘müşterek kararname’nin de geçerlik
kazanabilmesi için Cumhurbaşkanı tarafından imzalanması anayasal bir zorunluluktur.
..........
Geleneklere dayalı bir
kurallar ve kurumlar düzeni olan parlamenter sistemde önemli devlet
işlemlerinin tümü devlet başkanının imzasıyla tamamlanır.
..........
Bakanlık üst düzey
görevlerine getirilecek bu yüksek memurlara ilişkin atama işlemlerinin,
Anayasa'da benimsenen parlamenter sistem gereği yürütme organını oluşturan
Adalet Bakanı ve Başbakan ile tarafsız Cumhurbaşkanı'nın onayına sunulması,
Anayasa'nın 8., 104. ve 105. maddeleri yönünden bir zorunluluktur.
..........
Bakanın yanında, onun
uzmanlık ve hizmet alanındaki deneyim eksikliğini gidermek, bu alanlarda bakana
yardım etmek ve değişme olasılığı fazla olan Bakanların değişmesinden kamu
hizmetinin etkilenmemesini sağlamak üzere bulundurulan; memur statüsü içinde ve
hizmet kadrosunda en yüksek dereceye yükselmiş böylece teknik deneyim sahibi ve
uzman kimseler olan müsteşarlık, müsteşar yardımcılıkları, Teftiş Kurulu
Başkanlığı ve diğer sayılan üst düzey görevlere aynı yöntemle atama
yapılabilmesi (Bakan'ın önerisi üzerine Başbakan onayı ile), Anayasa'da benimsenen
sistemle bağdaşmamaktadır.
..........
Cumhurbaşkanı'nı
böylesine yetkilerle donatıp güçlendiren, parlamenter hükümet sistemini bütün
gerekleriyle uygulamaya koyan, yürütme yetki ve görevinin Cumhurbaşkanı ve
Bakanlar Kurulu'nca yerine getirileceğini belirten bu kurallar karşısında, kimi
atamalarda Cumhurbaşkanı'nın imzasına gerek görmemek, Anayasa'nın 8. maddesine
aykırılık oluşturur.”
gerekçelerine yer
verilerek, Adalet Bakanlığı'nda genel müdürlük daire başkanlığı, müstakil daire
başkanlığı, genel müdür yardımcılığı, genel müdürlük, müsteşar yardımcılığı ve
müsteşarlık görevlerine yapılacak atamaların Başbakan'ın onayı ile
sonlandırılmasına ilişkin yasa kuralı iptal edilmiştir.
Bu nedenlerle, incelenen
Yasa'nın 21. maddesinin ikinci fıkrası, Anayasa'yla kabul edilen parlamenter
demokratik sistemle, Anayasa'nın 8, 104, 105 ve 128. maddeleriyle, kamu yararı
ve kamu hizmetinin gerekleriyle bağdaşmamaktadır.
Yayımlanması yukarıda
açıklanan gerekçelerle uygun bulunmayan 5372 sayılı "Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun”, 21. maddesinin Türkiye Büyük
Millet Meclisi'nce bir kez daha görüşülmesi için, Anayasa'nın değişik 89 ve
104. maddeleri uyarınca ilişikte geri gönderilmiştir.
Ahmet Necdet SEZER
Cumhurbaşkanı
Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu
|
|
Türkiye Büyük Millet
Meclisi |
|
|
|
Plan ve Bütçe Komisyonu |
20.10.2005 |
|
|
Esas No.: 1/1066 |
|
|
|
Karar No.: 53 |
|
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Büyük Millet
Meclisince görüşülüp kabul edilen ve yayımlanmak üzere 27.6.2005 tarihinde
Cumhurbaşkanlığı Makamına sunulan 24.6.2005 tarihli ve 5372 sayılı "Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun", Sayın
Cumhurbaşkanınca Anayasanın 89 uncu ve 104 üncü maddeleri gereğince
yayımlanması kısmen uygun bulunmayarak, 21 inci maddesi bir daha görüşülmek
üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına geri gönderilmiş ve
Başkanlıkça, 19.9.2005 tarihinde gerekçeli geri gönderme tezkeresi ile birlikte
tali komisyon olarak Anayasa Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza
havale edilmiştir.
Bu defa, Komisyonumuzun
18.10.2005 tarihinde yaptığı 5 inci birleşimde anılan Kanun ile geri gönderme
tezkeresi, Hükümeti temsilen Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ile Ulaştırma
Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin katılımlarıyla incelenip görüşülmüştür.
Cumhurbaşkanlığının geri
gönderme tezkeresinde;
- İncelenen Kanunun 21
inci maddesinin ikinci fıkrasındaki düzenlemeyle; Sivil Havacılık Genel Müdürü,
Genel Müdür Yardımcısı ve I. Hukuk Müşaviri de dahil tüm personelin atama
yöntem ve ilkelerinin çıkarılacak yönetmelikle belirlenmesinin öngörüldüğü,
- Anayasanın 128 inci
maddesinde; Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin
genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin
gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin memurlar ve diğer kamu görevlileri
eliyle görüleceği, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri,
atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri
ile diğer özlük işlerinin yasayla düzenlenmesi gerektiğine ilişkin hükmün yer
aldığı,
- İncelenen Kanunda;
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün Ulaştırma Bakanlığına bağlı, özel bütçeli
bir kamu kuruluşu olduğu, yürüttüğü hizmetin genel idare esaslarına göre kamu
hizmeti niteliğinde olduğu ve bu hizmetlerin gerektirdiği asli ve sürekli
görevi yürüten personelin de Devlet memuru olduğu,
- Anayasada yasayla
düzenlenmesi öngörülen konuların temel ilkelerine yasada yer verilmesi
gerektiği; yürütmenin, çerçevesi yasayla belirlenmiş konulara ilişkin teknik
ayrıntıların düzenlenmesi için yetkili kılındığı; incelenen Kanunun 21 inci
maddesinin ikinci fıkrasında, konu ile ilgili hiçbir kural getirilmeksizin
atama, yer değiştirme ve görevde yükselme yöntem ve ilkelerine ilişkin tüm
düzenlemelerin yönetmeliğe bırakıldığı,
- Genel Müdürlük
personelinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na bağlı olduğu
belirtildiğinden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün üst düzey görevlilerinin
mali, sosyal ve hukuksal statü olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarının üst
düzey personeli ile eş düzeyde olduğu ve bu personelin atanmasına ilişkin
yetkinin tek başına ya da birlikte Başbakan veya Ulaştırma Bakanına
verilebileceği,
- Ulaştırma Bakanlığının
bağlı kuruluşu statüsündeki Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün üst düzey kamu
görevlilerinin atamalarında Cumhurbaşkanının imzasını gerektirmeyen bir
düzenlemenin öngörülebileceği,
- 23.4.1981 günlü 2451
sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun 2 nci
maddesi ve bu Kanuna ekli (2) sayılı cetvelde, Genel Müdür, Genel Müdür
Yardımcıları ve I. Hukuk Müşavirinin atanmalarının ortak kararname ile
yapılacağının kurala bağlandığı,
- Parlamenter demokratik
sistemin kuvvetler ayrılığı ilkesini benimseyen Anayasamızda, kayıtsız şartsız
milletin olan egemenliğin yasama, yürütme ve yargı alanında millet adına hangi
organlar tarafından kullanılacağının belirtildiği; yasama ve yargının yürütme
üzerindeki denetim yetkisi ve bu yetkinin kullanma biçim ve sınırlarının ilgili
maddelerde kurala bağlandığı,
- İktidar gücünün
çoğunluk egemenliğine dönüşmesini engellemek için Anayasada, Devlet'in başı
olan Cumhurbaşkanına denetim, denge ve uyumu sağlama görev ve yetkisinin
verildiği,
- Anayasanın 8 inci
maddesindeki, yürütme yetkisi ve görevinin, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulunca
kullanılıp yerine getirileceğine ilişkin hüküm nedeniyle, yürütme işlemlerinin
hukuksal geçerlik kazanabilmesi için her iki tarafın da ortak katılımının
gerekli olduğu,
- Anayasanın 105 inci
maddesinde "Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler dışındaki tüm
kararlarının Başbakan ile ilgili bakanlarca imzalanacağının" hüküm altına
alındığı, bu düzenlemenin tüm kararlar bağlamında atama kararlarının da
Cumhurbaşkanınca imzalanmasının gerekliliğini gösterdiği, ayrıca Anayasanın 104
üncü maddesinde Cumhurbaşkanına kararnameleri imzalama görev ve yetkisinin
verilmesinin de bu yargıyı pekiştirdiği,
- Cumhurbaşkanının
kararnameleri imzalama yolu ile iktidar gücünü denetleyerek, bu güç ile kamu
politikalarının oluşması ve uygulanmasında görev alan üst düzey kamu
görevlileri arasında dengeyi sağlaması gerektiği,
- Devlet organlarının
düzenli çalışmasını gözetme görev ve yetkisiyle donatılan ve aynı zamanda
Devletin ve yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanına kararnameleri imzalama yetkisi
verilerek; tarafsız olma niteliği de dikkate alındığında, kararnamelerin, kamu
yararına ve kamu hizmetinin gereklerine uygun olarak çıkarılmasının temini
yanında; aynı zamanda yürütme alanında hükümete öneri ve uyarılarda bulunmasına
da imkan sağlandığı,
- Anılan anayasal
kurallar ışığında, idari bir işlem olduğundan kuşku duyulmayan üst düzey kamu
görevlilerine ilişkin atama
işlemlerinin de Cumhurbaşkanınca imzalanmasının anayasal bir zorunluluk olduğu,
- Devlet organlarının
düzenli çalışmasının yönetimde istikrarın sağlanmasıyla olanaklı olduğu,
yönetimde istikrarın ise kamu hizmetinin değişmez öğesi olan kamu görevlilerine
sağlanacak görev güvencesiyle gerçekleştirilebileceği,
- İncelenen Yasanın 21
inci maddesinin ikinci fıkrasının; Anayasa ile kabul edilen parlamenter
demokratik sistemle, Anayasanın 8, 104, 105 ve 128 inci maddeleriyle, kamu
yararı ve kamu hizmetinin gerekleriyle bağdaşmadığı,
Gibi hususlara yer
verilmiştir.
Komisyonumuzda 5372
sayılı Kanunun yalnızca geri gönderme tezkeresine konu olan 21 inci maddesinin
görüşülmesinin kabulünü müteakip yapılan görüşmelerde;
- Cumhurbaşkanının geri
gönderme tezkeresinde yer alan gerekçelerin Anayasanın maddelerine ve ruhuna
uygun olduğu, maddenin bu esaslar doğrultusunda değiştirilmesi gerektiği,
- Benzer alanlara yönelik
yürürlüğe giren kanunlar arasında tutarsızlıkların bulunduğu, kamu yönetiminde
norm birliğinin önemli olduğu,
- Kanunda, öngörülen
yabancı dil seviyesine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmesi gerektiği ve
yine bu doğrultuda objektif bir kriter
belirlenmesinin yerinde olacağı,
- Genel Müdürlük bünyesinde istihdam edilecek
personelin atama usul ve esasları ile görevde yükselme usul ve esaslarının
Anayasaya aykırı olarak yönetmeliğe bırakılmasının uygun olmadığı,
- Cumhurbaşkanının
kararnameleri imzalama yetkisinin şekli bir yetki olmadığı; keyfi uygulamaları
önlemeye yönelik olarak Cumhurbaşkanına gözetim görevinin verildiği,
- Anayasa Mahkemesinin
çeşitli kararlarında da yer aldığı üzere, Cumhurbaşkanlığı Makamının imzasının
biçimsel bir tamamlama olduğu, siyasal bir yerindelik denetimi olmadığı,
- Farklı yasal
düzenlemelere yönelik geri gönderme tezkerelerinde aynı gerekçelerin yer
aldığı,
- 2451 sayılı Kanun
doğrultusunda ortak kararname ile atanması yapılacak unvanların çokluğu
nedeniyle atamaların bürokratik
yoğunluğa yol açtığı, bu nedenle değişen koşullar doğrultusunda 2451 sayılı
Kanunun değiştirilmesi gerektiği,
Şeklindeki görüş ve
eleştirileri müteakip, Hükümet adına yapılan tamamlayıcı açıklamalarda;
- 5372 sayılı Kanunun
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünde çalışacak personelin atanmasına ilişkin
hükmünde bir muğlaklık olduğu; 2451 sayılı Kanun kapsamında yer alan personelin
atanmasını düzenleyen hükme açıklık getirilmesi suretiyle, sözkonusu tereddüdün
giderilebileceği,
- Yabancı dil seviyesinin
farklı unvanlar için farklı dil seviyesi gerektirmesi nedeniyle, bu konuya
ilişkin ayrıntıların yönetmeliğe bırakıldığı,
- Bu düzenleme ile uzun
yıllar görev yapmış, ciddi bilgi ve tecrübeye sahip yetişmiş personelin
muhafaza edilmesinin amaçlandığı,
- Genel Müdürlük
bünyesinde çalışmaya başlayacak uzman yardımcıları için yabancı dil
zorunluluğunun bulunduğu,
İfade edilmiştir.
Komisyonumuzca, Kanunun
geri gönderme tezkeresine konu olan 21 inci maddesi; geri gönderme tezkeresinde
belirtilen Genel Müdürler, Genel Müdür Yardımcıları ve I. Hukuk Müşavirlerinin
atamalarının ortak kararname ile yapılacağına açıklık getirilmesini; görevin
önemi ve niteliği de dikkate alınarak, yeterli yabancı dil seviyesinin ve
havacılık ile ilgili iş tecrübesinin bulunmasını; idari görevlere atanacak
personelin mezun oldukları yükseköğretim kurumlarının adlarının kaldırılması
suretiyle dört yıllık yükseköğretim mezunlarına eşit imkan sağlanmasını teminen
değiştirilerek kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygıyla arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
|
Sait Açba |
M. Altan Karapaşaoğlu |
Sabahattin Yıldız |
|
|
|
Afyonkarahisar |
Bursa |
Muş |
|
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
|
Mehmet Sekmen |
Halil Aydoğan |
Mehmet Zekai Özcan |
|
|
|
İstanbul |
Afyonkarahisar |
Ankara |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
M. Mesut Özakcan |
A. Kemal Deveciler |
Ali Osman Sali |
|
|
|
Aydın |
Balıkesir |
Balıkesir |
|
|
|
(Ayrışık oy yazısı ektedir) |
(Ayrışık oy ektedir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Ahmet İnal |
Alaattin Büyükkaya |
A. Kemal Kumkumoğlu |
|
|
|
Batman |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
|
|
(İmzada bulunamadı) |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Birgen Keleş |
Kemal Kılıçdaroğlu |
M. Mustafa Açıkalın |
|
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
|
(Karşı oy yazım ektedir) |
(Ayrışık oy ektedir) |
|
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Fazıl Karaman |
Y. Selahattin Beyribey |
Mustafa Elitaş |
|
|
|
İzmir |
Kars |
Kayseri |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Taner Yıldız |
Mikail Arslan |
Muzaffer Baştopçu |
|
|
|
Kayseri |
Kırşehir |
Kocaeli |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
Hasan Fehmi Kinay |
Osman Seyfi |
Cemal Uysal |
|
|
|
Kütahya |
Nevşehir |
Ordu |
|
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
|
İmdat Sütlüoğlu |
Musa Uzunkaya |
Sabahattin Cevheri |
|
|
|
Rize |
Samsun |
Şanlıurfa |
|
|
|
Üye |
Üye |
|
|
|
|
M. Ergun Dağcıoğlu |
M. Akif Hamzaçebi |
|
|
|
|
Tokat |
Trabzon |
|
|
|
|
|
(Ayrışık oy yazım ektedir) |
|
|
|
|
|
|
|
|
AYRIŞIK OY
24.6.2005 tarih ve 5372
sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un
21 inci maddesinin ikinci fıkrası Anayasa’nın 8, 104, 105 ve 128 inci
maddeleriyle bağdaşmadığı gerekçesiyle bir kez daha görüşülmek üzere TBMM’ne
iade edilmiştir.
Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü personelinin atama, yer değiştirme, görevde yükselme usul ve
esaslarının yönetmelikle düzenleneceği yönündeki bu hüküm Anayasa’nın 128 inci
maddesindeki memurlar ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atamaları,
görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer
özlük işlerinin yasayla düzenleneceği hükmüne aykırıdır. Komisyon görüşmeleri
sırasında Anayasa’ya aykırılık yönetici düzeydeki personel için giderilmişse de
yönetici düzeyde olmayan diğer personel için giderilmemiş ve onlar açısından
hüküm aynen muhafaza edilmiştir.
Ayrıca komisyon
görüşmeleri sırasında 21 inci maddenin birinci fıkrasında değişiklik yapılarak
genel müdürlükte yönetici düzeydeki bazı kadrolara atanacak personelin belirli
okullardan mezun olma yönündeki şart kaldırılarak kapsam sınırsız bir şekilde
genişletilmiştir. Bu düzenleme de Anayasa’ya aykırıdır.
Düzenlemelere bu nedenle
katılmıyoruz.
|
|
M. Akif Hamzaçebi |
Kemal Kılıçdaroğlu |
M. Mesut Özakcan |
|
|
Trabzon |
İstanbul |
Aydın |
|
|
Birgen Keleş |
A. Kemal Deveciler |
|
|
|
İstanbul |
Balıkesir |
|
ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ
GEREĞİNCE CUMHURBAŞKANINCA BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK
ÜZERE
GERİ GÖNDERİLEN KANUN
SİVİL
HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA
KANUN
Kanun No. 5372 Kabul Tarihi :
24.6.2005
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç
ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1.- Bu Kanunun amacı; Ulaştırma Bakanlığına bağlı,
kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün
teşkilat, görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili esasları düzenlemektir.
Tanımlar
MADDE 2.- Bu Kanunda geçen;
a) Bakan: Ulaştırma Bakanını,
b) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığını,
c) Genel Müdürlük: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünü,
d) Sivil havacılık işletmeleri: Genel Müdürlükten işletme
veya çalışma ruhsatı almış işletmeleri,
e) Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması: 5.6.1945 tarihli
ve 4749 sayılı Kanun ile onaylanmış olan Milletlerarası Sivil Havacılık
Anlaşması ve eklerini,
f) Yeterlik belgesi gerektiren personel: Uluslararası Sivil
Havacılık Anlaşması ile diğer uluslararası ve ulusal mevzuatta belirtilen
niteliklere sahip olması gereken ve bu kapsamda Genel Müdürlükten yeterlik
belgesi alması gereken personeli,
İfade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Teşkilat,
Görevler ve Yetkiler
Teşkilat yapısı
MADDE 3.- Genel Müdürlük, merkez teşkilatı ile doğrudan
merkeze bağlı İstanbul ve Antalya temsilciliklerinden meydana gelir. Sivil
havacılık faaliyetlerinin yoğun olduğu illerde Bakan onayı ile sayısı dördü
geçmemek üzere yeni temsilcilikler kurulabilir.
Temsilcilikler bir müdüre bağlı olarak faaliyet gösterirler.
Temsilciliklerin birimleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle
düzenlenir.
Genel Müdürlüğün merkez teşkilatı ana hizmet, danışma ve
yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.
Genel Müdürlük merkez teşkilatı ekli (I) sayılı cetvelde
gösterilmiştir.
Görevler ve yetkiler
MADDE 4 . - Genel Müdürlüğün görev ve yetkileri şunlardır:
a) Sivil havacılık faaliyetlerinin kamu yararına, ekonomik
ve sosyal gelişmelere ve millî güvenlik amaçlarına uygun olarak düzenlenmesi ve
gelişmesini sağlamak amacıyla, Bakanlık tarafından oluşturulacak politikaları
uygulamak ve takip etmek.
b) Sivil havacılık faaliyetlerinin uluslararası sivil
havacılık kural ve standartlarında düzenlenmesini, sürdürülebilirliğini ve
gelişmesini sağlayacak esasları tespit etmek.
c) Uluslararası sivil havacılık alanındaki gelişmeleri takip
etmek, ilgili uluslararası kuruluşlara üye olmak, katkı veya katılma paylarını
ödemek, bu kuruluşlarla iş birliğinde bulunmak; üyesi olduğumuz uluslararası
kuruluşlarca kabul görmüş kural ve standartların güncel olarak uygulanması için
gerekli düzenlemeleri yapmak ve uygulanmasını sağlamak.
d) Sivil havacılık faaliyetlerine yönelik mevzuata aykırı
eylemlerin önlenmesi amacıyla gerekli
tedbirleri almak.
e) Türk hava sahası ve uluslararası anlaşmalar gereğince
hizmet sorumluluğu üstlenilen uluslararası hava sahalarının kullanımına ilişkin
strateji ve politikalara esas teşkil edecek ilkelerin belirlenmesine yönelik
çalışmalar yapmak; hava trafik yönetim hizmetleri konusunda 2920 sayılı Türk
Sivil Havacılık Kanununa uygun olarak sivil-asker koordinasyonuna ilişkin
esasları belirlemek ve uygulanmasını sağlamak.
f) İlgili kuruluşların görüşlerini almak suretiyle, Türk
hava sahasını kullanan sivil hava araçlarının uyması gereken hava trafik
yönetim hizmetleriyle ilgili düzenlemeler yapmak.
g) Türk hava sahasında hava arama ve kurtarma hizmetlerinin
ilgili kuruluşlarla koordineli bir şekilde mevzuata ve uluslararası
standartlara uygun olarak yapılmasını sağlamak.
h) Yurt içinde ve yurt dışında hava ulaştırma
faaliyetlerinde bulunmak isteyen Türk ve yabancı gerçek veya tüzel kişilere
verilecek izinlerin esaslarını ve şartlarını hazırlamak, gerekli görülmesi
halinde ilgili bakanlık ve kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyonu
sağlamak.
i) Sivil hava ulaştırması konusunda ülke politikalarını
belirlemek; ikili ve çok taraflı anlaşmaların çalışmalarına katılmak ve bunları
sonuçlandırmak.
j) Sivil havacılığın yasadışı müdahaleler ile diğer
tehlikelerden, yangın, sel, deprem gibi doğal afetlerden korunması için gerekli
politikaları belirlemek, önlemleri almak, aldırtmak ve uygulamaları takip
etmek.
k) Bakanlık tarafından verilen yetki kapsamında sivil
havacılık kazalarının ve olaylarının soruşturmasını yapmak veya yaptırmak,
sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almak, bu konuda kamuoyunu bilgilendirmek.
l) Türk hava aracı siciline kaydedilecek sivil hava
araçlarının tescil ve sicil işlemlerini uluslararası standartlara uygun olarak
yapmak, ilgili uluslararası kurum ve kuruluşlarla iş birliğinde bulunmak,
sicilleri bildirmek ve siciller üzerindeki hukuki düzenlemelere uygun kayıtları
tutmak.
m) Sivil hava araçlarıyla emniyetli uçuş operasyonları
yapmak için gerekli olan önlemleri almak, denetimler yapmak ve belge
düzenlemek, onaylamak, yenilemek, iptal etmek ve kayıtları tutmak.
n) Sivil havacılık alanında faaliyette bulunan ve kurallara
aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişilere uygulanacak idari ve teknik
yaptırımlara ilişkin esasları belirlemek ve bunlar hakkında yasal işlem yapmak.
o) Uçuş emniyetinin veya uluslararası standartlar ve
kuralların ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, uçuş operasyonlarını ve
faaliyetlerini yasaklamak, gerektiğinde işletme ruhsatlarını askıya almak veya
iptal etmek ve cezai yaptırım da dahil gereken her türlü önlemi almak.
p) Bu Kanunda öngörülen görev ve yetkileri yerine getirmek
üzere yönetmelik ve genelgeleri hazırlamak.
r) Sivil havacılıkla ilgili teknik alt yapıya ilişkin
düzenlemeler yapmak ve uygulanmasını sağlamak.
s) Genel Müdürlüğün hizmet alanı, görev ve yetkileriyle
ilgili konularda Bakanlıkça belirlenen esaslar dahilinde, diğer kamu kurum ve
kuruluşları ve mahalli idarelerle gerekli iş birliği ve koordinasyonu sağlamak.
t) Sivil havacılık sektörünün gelişimini sağlayacak
tedbirleri almak ve gerekli düzenlemelerin yapılması hususunda ilgili
kuruluşlara önerilerde bulunmak.
u) Kurumun faaliyet alanları ile ilgili fiyat tarifelerini
belirlemek ve Bakan onayına sunmak.
v) 14.10.1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık
Kanunu hükümleri ve uluslararası uygulamalar çerçevesinde, hava alanları, hava
araçları, yolcu, yük ve üçüncü şahıslara yönelik sigorta sorumluluk
limitlerinin belirlenmesi çalışmalarına katılmak, sigorta şartlarının
sağlanmasını kontrol ve takip etmek.
y) Bakanlık döner sermaye imkânları ve kabiliyetleri
kapsamında sivil havacılık eğitimi veren kişi ve kurumları desteklemek, teşvik
etmek, sivil havacılıkla ilgili yurt içi ve yurt dışı kurumlara müşavirlik
hizmeti vermek, kurs, toplantı, konferans, seminer ve eğitim faaliyetleri düzenlemek.
z) Bakanlık tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak.
Genel Müdür
MADDE 5.- Genel Müdür, Genel Müdürlüğün en üst amiri olup;
a) Genel Müdürlüğü mevzuat hükümlerine, uluslararası sivil
havacılık kural ve standartlarına, hükümet programına ve Bakanlar Kurulunca
belirlenen politika ve stratejilere uygun olarak yönetir.
b) Genel Müdürlüğün görev alanına giren hususlarda politika
ve stratejiler geliştirir, bunlara uygun olarak yıllık amaç ve hedefler
oluşturur, performans ölçütleri belirler, Genel Müdürlük bütçesini hazırlar,
gerekli kanunî ve idarî düzenleme çalışmalarını yapar, belirlenen stratejiler,
amaçlar ve performans ölçütleri doğrultusunda uygulamayı koordine eder, izler
ve değerlendirir.
c) Genel Müdürlüğün faaliyetlerini ve işlemlerini denetler,
yönetim sistemlerini gözden geçirir, kurumun yapısı ve yönetim süreçlerinin
etkililiğini gözetir ve yönetimin geliştirilmesini sağlar.
d) Genel Müdürlüğün orta ve uzun vadeli strateji ve
politikalarının belirlenmesinde katılımcı bir anlayışla üniversite, meslek
kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği konusunda gerekli ortamı
oluşturur.
e) Faaliyet alanına giren konularda diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile iş birliği ve koordinasyonu sağlar.
Genel Müdür yukarıda belirtilen
hizmetlerin yürütülmesinden doğrudan Bakana karşı sorumludur.
Genel Müdür Yardımcısı
MADDE 6.- Hizmetlerin yürütülmesinde Genel Müdüre yardımcı
olmak üzere iki Genel Müdür Yardımcısı görevlendirilir. Genel Müdür Yardımcısı
Genel Müdüre karşı sorumludur.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Ana
Hizmet Birimleri
Ana hizmet birimleri
MADDE 7.- Genel Müdürlüğün ana hizmet birimleri şunlardır:
a) Uçuş Standartları Daire Başkanlığı.
b) Hava Ulaşım Daire Başkanlığı.
c) Hava Seyrüsefer Daire Başkanlığı.
d) Hava Alanları Daire Başkanlığı.
e) Havacılık Güvenliği Daire Başkanlığı.
Uçuş Standartları Daire
Başkanlığı
MADDE 8 . - Uçuş Standartları Daire Başkanlığının görevleri
şunlardır:
a) Sivil havacılık faaliyetlerinde bulunmak isteyen gerçek
ve tüzel kişilere verilecek izin, ruhsat ve diğer yetkilendirmelerin esaslarını
ve şartlarını uluslararası standartlara uygun olarak düzenlemek, gerekli
izinleri vermek; bu işletmelerin faaliyetlerini denetlemek, yetkilerini
yenilemek ve gerektiğinde iptal etmek, bu amaçla yapılan uygulamalara ait
kayıtları tutmak.
b) Hava araçları ile gövde, motor, pervane, elektrik ve
elektronik cihaz ve sistemleri ve parçaları ile hava araçlarında kullanılan
diğer teçhizatın uluslararası mevzuata uygun olarak uçuşa elverişlilik
standartlarını belirlemek, bu kapsamda gerekli belge ve sertifikaları
düzenlemek, denetlemek, yenilemek, iptal etmek ve kayıtlarını tutmak.
c) Ülkemizde üretilen hava aracı gövde, motor ve pervane ile
diğer donanımların sivil hava araçlarında kullanımına imkan sağlayacak uçuşa
elverişlilik ve gürültü standartlarını belirlemek; tasarım, üretim, bakım,
onarım, tadilat ve yenileme yapan işletmeleri belirlenen standartlara uygun
olarak yetkilendirmek, bu konuda denetlemeler yapmak, ilgili belgeleri
düzenlemek, onaylamak, yetkileri yenilemek, gerektiğinde iptal etmek ve
kayıtlarını tutmak.
d) Sivil havacılık alanında yeterlik belgesi gerektiren hava
trafik hizmetleri dışındaki personelin lisans ve sertifika işlemlerine esas
olan düzenlemeleri yapmak, belgeleri vermek, onaylamak, yenilemek, gerektiğinde
iptal etmek ve kayıtlarını tutmak.
e) Yeterlik belgesi gerektiren personelin ihtiyaç duyduğu
eğitimlere ve sağlık koşullarına ait standartları belirlemek, bu personeli
yetiştiren eğitim ve sağlık kuruluşlarını yetkilendirmek, yapılan uygulamaların
uluslararası standartlara uygunluğunu denetlemek, gerektiğinde iptal etmek ve
kayıtlarını tutmak.
f) Sivil havacılık işletmelerinin her türlü faaliyetleri ile
bu faaliyetlerinde kullandıkları sistem, tesis, donanım ve belgelerini,
uluslararası sivil havacılık standartlarına uygun olarak, mevzuatla belirlenmiş
usûl ve esaslar içinde yürütmelerini denetlemek.
g) Sivil hava trafiğine açık hava alanlarını kullanan yerli
ve yabancı tescilli hava araçları ve bunların mürettebatını, uçuş emniyetinin
sağlanmasını teminen uluslararası kurallar çerçevesinde denetlemek, gerekli
önlemleri almak ve yaptırımlar uygulamak.
h) Türk hava aracı sicilinde kayıtlı olan sivil hava
araçlarının Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşmasına uygun olarak başka bir
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı üyesi ülke tarafından yetkilendirilmiş
olan işletme bünyesinde operasyon yapma şartlarını ve ilgili ülke ile operasyon
sorumluluklarını belirlemek, yetki devri yapmak veya almak, denetlemek,
yaptırım uygulamak ve kayıtları tutmak,
başka bir Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı üyesi ülke sicilinde
kayıtlı olan sivil hava araçlarının, Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşmasına
uygun olarak Türkiye'de Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş olan bir işletme
bünyesinde operasyon yapma şartlarını ve
ilgili ülke ile operasyon sorumluluklarını belirlemek, yetki devri
yapmak veya almak, denetlemek, yaptırım uygulamak ve kayıtları tutmak.
i) Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatına üye başka bir
ülke ya da uluslararası bir kuruluş tarafından tanzim edilmiş ya da geçerli
kılınmış bir uçuşa elverişlilik sertifikasını, bu sertifikaların tanzim ya da
geçerlik şartlarını Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı standartlarının
üzerinde ya da eşit olması koşuluyla geçerli kılmak.
j) Ülkemiz tescilindeki tüm uçakların, belirlenen kurallara
göre her zaman uçuşa elverişli olup olmadığını denetlemek, uygunluk sağlanmayan
durumlarda uçuşa elverişlilik sertifikalarını askıya almak veya iptal etmek.
k) Yeterlik belgesi alacak personelin belge alması ile
ilgili usul ve esasları belirlemek, bunların yürütülmesini sağlamak.
l) Yeterlik belgesi alacak personeli yetiştiren kurumların
eğitim esaslarını belirlemek, bunları ruhsatlandırmak, denetlemek ve
kayıtlarını tutmak.
m) Yeterlik belgesi verilmesi ile yenilenmesi hususunda
teorik ve uygulamalı sınavların yapılması veya yaptırılması için yetki
verilecek kuruluşları belirlemek ve uygunluğunu denetlemek.
n) Uçucu personelin uçuş görev saatlerine ve çalışma
şartlarına ilişkin düzenlemeleri yapmak ve uygulamalarını denetlemek.
o) Alkol, uyuşturucu ve diğer uyarıcı maddelerin etkisi
altında iken uçuş operasyon ya da hizmetleri ile ilgili görevlerin ifa
edilmemesi için gerekli önlemleri almak.
p) Kurulmuş veya kurulacak olan tüm havacılık işletmelerini,
organizasyon, mali yapı ve personel yapısı ile ilgili olarak belirlenen şartlara uygunluğu bakımından
denetlemek veya denetletmek.
r) Havacılık işletmelerine işletme ruhsatı vermek için
oluşturulacak inceleme komisyonunun sekreterlik hizmetlerini yürütmek.
s) Sivil hava araçlarının tescil işlemlerini yapmak,
tescilden düşmek ve kayıtlarını tutmak, yasal yollardan konulması istenen her
türlü hukuki kısıtlamaları işlemek, uçuşlarını durdurmak.
t) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Hava Ulaşım Daire
Başkanlığı
MADDE 9 . - Hava Ulaşım Daire Başkanlığının görevleri
şunlardır:
a) Tüm uçuş operasyonlarının milli kurallar, ikili ve çok
taraflı anlaşmalar ve ilgili mevzuat çerçevesinde yapılmasını sağlamak ve
denetlemek.
b) Türkiye'ye sefer yapan yabancı hava taşıma işletmelerinin
uçuş tarifelerini ve seferlerini incelemek, onaylamak ve izinlerini vermek.
c) Türkiye üzerinden geçen tüm sivil uçaklara uçuş izni
vermek.
d) Hava taşıma işletmelerinin hat taleplerini
değerlendirmek.
e) İkili veya çok taraflı hava ulaştırma anlaşmalarını
yapmak ve anlaşma hükümlerine uyulup uyulmadığını denetlemek.
f) Hava aracı hareketleri, yolcu, kargo ve posta trafiği ile
ilgili istatistiksel veri ve eğilimleri değerlendirmek.
g) Yolcu hakları ile ilgili uluslararası alanda belirlenen
kuralları uygulamak için gerekli düzenlemeleri yapmak ve denetlemek.
h) Trafiği yoğun hava alanlarında slot uygulanmasını
sağlamak, bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak ve takip etmek.
i) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Hava Seyrüsefer Daire
Başkanlığı
MADDE 10 . - Hava
Seyrüsefer Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Sivil terminal ve kontrol sahaları, hava trafik
hizmetleri ile ilgili hava sahası düzenleme çalışmaları yapmak, ilgili sivil ve
askeri kurum ve kuruluşlar ile koordinasyonu sağlamak.
b) Hava trafik yönetim hizmetlerinin düzenli, emniyetli,
süratli ve ekonomik bir şekilde yürütülmesi için ilgili kuruluşlar ile
koordinasyon içinde planlamalar yapmak, kural koymak ve uygulanmasını sağlamak.
c) Hava hadiselerini incelemek, inceletmek ve
değerlendirmek, konuyla ilgili kişi ve kurumlara gerekli uyarıları yapmak ve
gerekli önlemleri alarak koordinasyonu sağlamak.
d) Uçuş operasyonu ile ilgili personele herhangi bir
havacılık kolaylığı, hizmeti, yöntemi ya da bir tehlikenin varlığı, koşulları
ve değişikliğine ilişkin bilgileri zamanında duyurmak amacıyla NOTAM ile
Havacılık Bilgi Yayınının güncel olarak yayınlanmasını sağlamak.
e) Hava arama kurtarma konusunda koordinasyonu sağlamak.
f) Hava trafik yönetimi ile ilgili yapılan anlaşmaların
uygulanmasını takip etmek.
g) Havacılık haberleşmesi ve uygulamalarını takip etmek ve
bu çerçevede frekans koordinasyonunu sağlamak.
h) Havacılık meteorolojisi ile ilgili çalışmaları koordine
etmek, uygulanmasını sağlamak.
i) Sivil hava araçlarının kamu ve uçuş emniyeti ile hava
seyrüsefer güvenliği bakımından uyması gereken düzenlemeleri yapmak,
denetlemek, hava trafik yönetim hizmetleriyle ilgili önlemler almak ve ilgili
personelin lisanslandırılma esaslarını belirlemek, takibini yapmak, yenilemek
ve iptal etmek.
j) Yasak, tahditli ve tehlikeli sahaların belirlenmesi
aşamasında askeri ve sivil kuruluşların görüşlerini alarak gerekli işlemleri
başlatmak.
k) Hava trafik personeline eğitim verecek kurumların eğitim
esaslarını belirlemek, bunları ruhsatlandırmak, denetlemek ve kayıtlarını
tutmak.
l) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Hava Alanları Daire
Başkanlığı
MADDE 11.- Hava Alanları Daire Başkanlığının görevleri
şunlardır:
a) İnşa edilecek sivil hava alanları, helikopter iniş-kalkış
alanları, deniz hava tesisleri ve sivil havacılıkta kullanılacak her türlü
iniş-kalkış pistlerinin yer seçimine ait kriterleri belirlemek, uygulamaları
denetlemek.
b) Mevcut sivil hava alanları ile helikopter iniş-kalkış
alanları ve deniz hava tesislerinin işletilmesine ve geliştirilmesine ait
esasları belirlemek ve uygulamaları denetlemek.
c) Sivil hava trafiğine açık hava alanlarının
sertifikalandırılma esaslarını belirlemek ve uygulamaları denetlemek.
d) Sivil hava alanlarının mania planlarını hazırlamak,
planlara uyulması konusunda ilgili kuruluşlar ile iş birliği yapmak, yerel
yönetimlerin mania planı kapsamında hazırlayacakları imar planlarına uygun
görüş vermek.
e) Sivil hava alanlarının diğer amaçlarla kullanılmasına
ilişkin esasları belirlemek, ilgili kuruluşlara bildirmek ve iş birliği
sağlamak.
f) Hava alanlarında görev alacak hizmet sağlayıcılarının
yetkilendirilmesi ile ilgili düzenlemeleri yapmak, ulusal mevzuat hükümlerine
uygun olarak emniyetli ve güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak üzere
gerekli önlemleri almak veya aldırtmak, denetlemek ve uygulamaları takip etmek.
g) Hava alanı kolaylıkları konusunda uluslararası
standartların uygulanmasını sağlamak ve takip etmek.
h) Hava kargo acentelerinin yetkilendirilme usûl ve
esaslarını belirlemek ve denetimler yapmak.
i) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Havacılık Güvenliği Daire
Başkanlığı
MADDE 12 . - Havacılık Güvenliği Daire Başkanlığının
görevleri şunlardır:
a) Sivil havacılık güvenliğini tehdit eden yasa dışı
müdahaleler ile diğer tehlikelerin önlenmesi için gerekli tedbirleri almak.
b) Uluslararası güvenlik standartlarının sivil havacılık
sektöründe uygulanması için gerekli
tedbirleri almak, takip etmek ve denetlemek, uluslararası standartlara uygun
nitelikte "Temel Havacılık Güvenliği" eğitimlerinin periyodik olarak
verilmesini sağlamak, uygulanmasını takip etmek.
c) Kuraldışı ve kabul edilmeyen yolcuların taşınması ile
ilgili düzenlemeler yapmak ve denetlemek.
d) Tehlikeli maddelerin hava yolu ile taşınması ile ilgili
düzenlemeler yapmak ve denetlemek.
e) Hava alanı giriş kartlarının usûl ve esaslarını
belirlemek, basımını yapmak veya yaptırmak, ücreti karşılığında dağıtımını
sağlamak.
f) Hava kargo acentelerinin güvenlik kurallarına uymaları
konusunda gerekli düzenlemeleri ve denetimleri yapmak.
g) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Danışma
Birimleri
Danışma birimleri
MADDE 13.- Genel Müdürlüğün danışma birimleri şunlardır:
a) Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı.
b) Hukuk Müşavirliği.
Strateji Geliştirme Daire
Başkanlığı
MADDE 14.- Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının görevleri
şunlardır:
a) Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık
program çerçevesinde Genel Müdürlüğün orta ve uzun vadeli strateji ve
politikalarını belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları
yapmak.
b) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda performans
ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine
getirmek.
c) Genel Müdürlük bütçesini stratejik plana ve yıllık
hedeflere göre hazırlamak; Genel Müdürlük faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu
izlemek ve değerlendirmek.
d) Genel Müdürlüğün yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi
ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek, yorumlamak ve
yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak.
e) Genel Müdürlük üst yönetiminin iç denetime yönelik
işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları
yapmak.
f) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda,
hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması
yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel
araştırmalar yapmak.
g) Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine
getirmek.
h) Genel Müdürlük hizmet ve faaliyetleri ile ilgili gerekli
verileri, istatistik teknik ve yöntemleri çerçevesinde toplamak, geliştirmek,
tasnif etmek, analiz ve değerlendirmelerini yapmak, ileriye dönük tahminlerde
bulunmak ve elde edilen sonuçları ilgili
mercilere göndermek ve yayınlamak.
i) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Hukuk Müşavirliği
MADDE 15. - Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konulardaki mevzuatı
hazırlamak, Genel Müdür, Genel Müdürlük birimleri ve Bakanlık tarafından
gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarıları ile diğer hukuki konular
hakkında görüş bildirmek.
b) Genel Müdürlüğün menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları
önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu
esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak.
c) Adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak,
taraf olduğu davalarda ve icra takiplerinde Genel Müdürlüğü temsil etmek veya
Genel Müdürlükçe hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen dava ve icra
işlemlerini takip ve koordine etmek.
d) Genel Müdürlük personeli hakkında düzenlenip gönderilen
inceleme ve soruşturma raporlarını inceleyerek mevzuat gereği kovuşturmalarla
ilgili işlemleri yapmak.
e) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Genel Müdürlük lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri
nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekalet ücretlerinin
hukuk müşaviri ve avukatlara dağıtılmasında, 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı
Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet
Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Yardımcı
Hizmet Birimleri
Yardımcı hizmet birimleri
MADDE 16.- Genel Müdürlüğün yardımcı hizmet birimleri
şunlardır:
a) İnsan Kaynakları Müdürlüğü.
b) Destek Hizmetleri Müdürlüğü.
İnsan Kaynakları
Müdürlüğü
MADDE 17.- İnsan Kaynakları Müdürlüğünün görevleri
şunlardır:
a) Genel Müdürlüğün insan gücü politikası ve planlaması
konusunda çalışmalar yapmak ve tekliflerde bulunmak.
b) Genel Müdürlük personelinin atama, nakil, sicil, terfi,
ücret, emeklilik ve benzeri özlük işlemlerini yürütmek.
c) Genel Müdürlüğün eğitim planını hazırlamak, uygulamak ve
değerlendirmek.
d) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
Destek Hizmetleri
Müdürlüğü
MADDE 18.- Destek Hizmetleri Müdürlüğünün görevleri
şunlardır:
a) Genel Müdürlüğün ihtiyacı olan her türlü yapım, satın
alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, sağlık ve benzeri her türlü idarî ve
malî hizmetleri yürütmek.
b) Taşınır ve taşınmaz kayıtlarını tutmak.
c) Genel Müdürlüğün sivil savunma ve seferberlik
hizmetlerini planlamak ve yürütmek.
d) Genel Müdür tarafından verilecek benzeri görevleri
yapmak.
ALTINCI
BÖLÜM
Sorumluluk,
Yetki Devri, Atama ve
Düzenleme
Yapma
Yöneticilerin
sorumlulukları
MADDE 19.- Genel Müdürlüğün her kademedeki yöneticileri,
görevlerini mevzuata, stratejik plan ve programlara, performans ölçütlerine ve
hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst kademelere karşı
sorumludur.
Yetki devri
MADDE 20.- Genel Müdür ve her kademedeki Genel Müdürlük
yöneticileri, sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak şartıyla
yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, uygun araçlarla
ilgililere duyurulur.
Atama
MADDE 21.- Genel Müdürlüğe, Genel Müdür Yardımcılığına,
Daire Başkanlığına ve Müdürlüğe atanmak için 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununda belirtilen genel şartlara ilave olarak; en az dört yıllık eğitim
veren yüksek öğretim kurumlarının veya bunlara denkliği kabul edilen yurt
dışındaki yüksek öğretim kurumlarının
uçak/uzay, makine, elektrik-elektronik, inşaat, mekatronik, bilgisayar,
endüstri, fizik, metalurji, meteoroloji, harita ve kadastro (jeodezi ve
fotogrametri mühendislikleri) mühendislikleri ile havacılık, mimarlık, hukuk,
iktisat, uluslararası ilişkiler, maliye, işletme ve kamu yönetimi bölümlerinden
veya en az dört yıllık eğitim veren harp okullarından veya polis akademisinden
mezun olmak ve ayrıca havacılık deneyimine sahip olmak şartı aranır. Harp
okullarından veya polis akademisinden mezun olanların havayolu nakliye pilotu
lisansına sahip olması gerekir.
Genel Müdürlüğün merkez teşkilatında ve temsilciliklerinde
görevlendirilecek personelin atama, yer değiştirme, görevde yükselme usûl ve
esasları ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcılığı, Daire Başkanlığı ve
Müdürlüğe atanacaklarda aranacak yabancı dil seviyesine ilişkin hususlar
yönetmelikle düzenlenir.
Düzenleme görev ve
yetkisi
MADDE 22.- Genel Müdürlük, bu Kanunun uygulanması ile ilgili
yönetmelik çıkarmaya yetkilidir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Teknik
Denetçiliğe Görevlendirme, Havacılık Uzmanlığı, Personelin Statüsü
Teknik denetçiliğe
görevlendirme
MADDE 23.- Hava aracı uçuşa elverişlilik, hava aracı bakım
ve imalat, personel lisansları, hava alanları, hava trafik yönetim hizmetleri,
yer hizmetleri, sivil havacılık güvenliği, havacılık işletmeleri, havacılık
bakım, sağlık ve eğitim kuruluşları ile havacılıkla ilgili diğer inceleme ve
denetimleri yapmak üzere; havacılıkla ilgili eğitim görmüş ve uluslararası
geçerliliği olan sertifikaya sahip Genel
Müdürlük personelinden sivil havacılık alanında en az üç yıl çalışmış
olanlar teknik denetçi olarak görevlendirilebilir.
Teknik denetçi olarak görevlendirileceklerin görev ve
yetkileri, çalışma usûl ve esasları Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
Havacılık uzmanlığı ve
havacılık uzman yardımcılığı
MADDE 24.- Genel Müdürlükte, bu Kanunda belirtilen
görevlerin yerine getirilmesinde havacılık uzmanı ve havacılık uzman yardımcısı
istihdam edilir. Havacılık uzmanı ve uzman yardımcılığı pozisyonlarında görev
alabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde
belirtilen genel şartlara ek olarak aşağıdaki nitelikler aranır:
a) En az dört yıllık eğitim veren yüksek öğretim kurumlarının
veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim
kurumlarının uçak/uzay, makine, elektrik-elektronik, inşaat, mekatronik,
bilgisayar, endüstri, fizik, metalurji, meteoroloji, harita ve kadastro
(jeodezi ve fotogrametri mühendislikleri) mühendislikleri ile havacılık,
mimarlık, hukuk, iktisat, uluslararası ilişkiler, maliye, işletme ve kamu
yönetimi bölümlerinden veya en az dört yıllık eğitim veren hava harp okulundan
mezun olmak.
b) Yapılacak yarışma ve yeterlik sınavında başarılı olmak.
c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının ilk gününde otuz
yaşını doldurmamış olmak.
d) İngilizce Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye
Tespit Sınavından asgari (C) düzeyinde puan veya uluslararası kabul görmüş
yabancı dil seviye tespit sınavlarından bu puana denk puan almak.
Havacılık uzmanları ve havacılık uzman yardımcılarının
mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez konularının
belirlenmesi, tez hazırlama, tez değerlendirme ve yeterlik sınavı ile
eğitimleri yönetmelikle düzenlenir.
Personelin statüsü
MADDE 25.- Genel Müdürlük personeli 657 sayılı Devlet
Memurları Kanununa tâbidir. Genel Müdürlükte, bu Kanunun eki (II) sayılı cetvelde
yer alan pozisyonlarda belirtilen unvan ve sayıda teknik personel idarî hizmet
sözleşmesiyle istihdam edilebilir. İdarî hizmet sözleşmesiyle istihdam
edilenler, ücret ve mali haklar dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa
tâbidir.
İdarî hizmet sözleşmesi ile çalıştırılanlar emeklilik ve
sosyal güvenlik yönünden 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununa tâbidir. Bunlar emeklilik açısından Bakanlık bağlı genel
müdürlüklerinin emsali personeline denk statüde olduğu kabul edilir.
İdarî hizmet sözleşmesi ile istihdam edilenlerin sözleşme
usûl ve esasları ile ücret miktarı ve her çeşit ödeme tutarı, Genel Müdür için
belirlenen her türlü ödemeler dahil mali ve sosyal haklar tutarını geçmeyecek
şekilde, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir.
İdarî hizmet sözleşmesi ile çalıştırılan personel, Türk Ceza
Kanununun uygulanmasında memur sayılır ve bu personelin ifa ettikleri
görevlerinden doğan suçlardan dolayı haklarında memurlarla ilgili hükümler
uygulanır.
Ayrıca, özel bir meslek bilgisi ve ihtisası gerektiren
işlerde, zaruri hallere münhasır olmak üzere, genel hükümlere tabi olmaksızın
geçici olarak yabancı uyruklu sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Ancak, bu
şekilde çalıştırılacakların sayısı (II) sayılı cetvelde belirtilen pozisyon
sayısının yüzde onunu geçemez.
23 üncü maddeye göre teknik denetçi olarak
görevlendirilenlerden idarî hizmet sözleşmesi ile istihdam edilmeyenlere her ay
aylıkla birlikte, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt
tutarının yüzde ikiyüzünü geçmeyecek
şekilde, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecek
miktarda sivil havacılık denetleme tazminatı ödenir.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Gelirler,
Anlaşmalarla Hizmet Yapma ve
Anlaşmazlıkların
Halli
Gelirler
MADDE 26 . - Genel Müdürlüğün gelirleri şunlardır:
a) Genel Müdürlükçe, bu Kanun ve 2920 sayılı Türk Sivil
Havacılık Kanunu ve yönetmelikler gereğince verilen ruhsatlar, sertifikalar,
tescil belgeleri, lisanslar, her türlü izin ve diğer yetki belgeleri, anılan
belgelerin yenilenmesi ile tescil işlemleri karşılığında elde edilecek
gelirler.
b) Yeterlik belgesini haiz sivil havacılık personeli
sınavları ve bunların denetimleri için yapılacak çalışmalar karşılığında elde
edilecek gelirler.
c) Genel Müdürlüğün görevi kapsamında bulunan ve
uluslararası kural ve standartlar ile kanunlar ve yönetmeliklerle belirlenmiş
her türlü denetlemelerden elde edilecek gelirler.
d) Genel Müdürlükçe verilecek kurs, toplantı, konferans,
seminer ve eğitim faaliyetlerinden elde edilecek gelirler.
e) Her türlü basılı evrak, form ve yayınlardan elde edilecek
gelirler.
f) Müşavirlik hizmetlerinden elde edilecek gelirler.
g) Genel Müdürlük lehine takdir edilen ve dağıtıma tabi
tutulan bölüm dışında kalan vekalet ücretleri.
h) Genel Müdürlük görev kapsamında sözleşmelerle yapılan
hizmetlerden elde edilen gelirler.
i) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ile
Genel Müdürlük arasında yapılacak protokol çerçevesinde Eurocontrol
gelirlerinden alınacak pay.
Genel Müdürlük gelirlerinin giderlerini karşılaması esastır.
Gelirlerin giderleri karşılayamaması halinde doğabilecek açık, genel bütçeden
karşılanabilir.
Gelirlerin tahsil zaman ve yöntemleri, Genel Müdürlükçe
hazırlanıp Bakanlıkça onaylanacak yönetmelikle belirlenir.
Anlaşmalarla hizmet
yapma, sınavlar, denetlemeler
MADDE 27.- Genel Müdürlük, görev kapsamı içinde kalmak
kaydıyla bedeli karşılığında sözleşmelerle hizmet yapmaya veya yaptırmaya
yetkilidir.
Genel Müdürlük görev ve yetki kapsamı içinde bulunan,
yeterlik belgesini haiz veya yeni belge alacak sivil havacılık personelinin
sınavları ve bunların denetimleri ile sivil havacılık işletmelerinin
uluslararası sivil havacılık kural ve standartları, kanunlar ve yönetmeliklerle
belirlenmiş her türlü denetim, yetkilendirme, ruhsat, sertifika ve lisans
hizmetlerini, Bakanlık tarafından belirlenecek ücretler karşılığında yapar.
Sivil havacılık işletmelerinin uluslararası sivil havacılık kural ve
standartlarına uygunluğunun denetimi bağımsız dış denetim kuruluşlarına ve
teknik gözetim şirketlerine yaptırılabilir.
Genel Müdürlük tarafından bağımsız dış denetim
kuruluşlarından ve teknik gözetim şirketlerinden temin edilerek
görevlendirilecek denetçilerin, bu Kanunun 23 üncü maddesinde belirtilen
özellikleri taşıması ve 2 nci maddesinin (d) bendinde tanımlanmış kuruluşlarda
fiilen çalışıyor olmaması şartı aranır.
Anlaşmazlıkların halli
MADDE 28.- Genel Müdürlük ile Devlet daireleri, müessese ve
teşekkülleri veya gerçek ve tüzel kişiler arasında çıkan ve henüz yargı
mercilerine veya icraya intikal etmemiş bulunan uyuşmazlıkların sulh yoluyla
hallinde, anlaşma veya sözleşmelerin değiştirilmesinde veya bozulmasında,
açılmış dava ve icra takiplerinin sulh yoluyla hallinde yarar görüldüğü
takdirde hukuk müşavirliğinin görüşü alınarak, tanınacak veya terkin olunacak
hak ve işin kapsadığı menfaatlerin;
a) 50.000 YTL'ye kadar olanları, Genel Müdürün kararı,
b) 50.000 YTL'den 300.000 YTL'ye kadar olanları, Bakanın kararı,
c) 300.000 YTL'den fazla olanları, Danıştayın görüşü üzerine
müşterek karar,
İle halledilir. Yukarıda belirtilen parasal sınırlar, her
yıl bütçe kanunları ile tespit edilir.
Konusu kalmayan, yanlışlıkla açıldığı anlaşılan veya Genel
Müdürlüğe ait hak ve menfaati bulunmayan davalar ile icra takipleri miktar veya
değeri yukarıda belirtilen parasal sınırlara tâbi olarak iptal edilerek dava ve
icra kayıtlarının silinmesi veya dava ve icra takiplerinde aleyhte verilen
kararlara karşı üst mahkemelere başvurulmasından vazgeçilmesinde Genel Müdür
yetkilidir.
Yukarıdaki hükümlere uygun bir karar alınmış olmadıkça, dava
ve icra takiplerinin açılması ve tamamen veya kısmen aleyhe sonuçlanan
davalarla, icra takiplerinde kanun yollarına gidilmesi mecburidir. Bu
mecburiyeti yerine getirmemek suretiyle hukuki veya maddi sebeplerle bozulması
mümkün bir hükmün kesinleşmesine ve bir hakkın kaybolmasına sebep olan
avukatlarla daire amirleri hakkında kanuni takibat yapılmakla beraber, meydana
gelen zarar kendilerine tazmin ettirilir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümleri
saklıdır.
Atıflar
MADDE 29.- 9.4.1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda ve diğer mevzuatta
Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne yapılan atıflar Genel
Müdürlüğe yapılmış sayılır.
DOKUZUNCU
BÖLÜM
Değiştirilen
ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
MADDE 30.- 9.4.1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 8 inci maddesinin (d) bendi
ile 12 nci maddesi yürürlükten kaldırılmış, anılan Kanunun eki (1) sayılı
cetvelin ana hizmet birimlerine ilişkin bölümünde yer alan "Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğü" ibaresi metinden çıkarılmıştır.
MADDE 31. - 14.10.1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil
Havacılık Kanununun 27 nci maddesinin, birinci fıkrasında yer alan
"Ulaştırma Bakanlığının" ibaresi "Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğünün", ikinci fıkrasında yer alan "Ulaştırma Bakanlığınca"
ibaresi "Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce" olarak değiştirilmiş ve
maddeye ikinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
Sivil havacılık alanında faaliyet gösteren tüm işletmeler ve
yeterlik belgesine sahip olması gereken personel, Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğü tarafından yürürlüğe konulan düzenlemeleri takip etmek, Genel
Müdürlüğün verdiği talimatlara uymak, Genel Müdürlük yetkililerince talep
edilen her türlü bilgi ve belgeyi vermek ve istenen ekipmana her zaman
erişebilmelerini sağlamakla yükümlüdür.
Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen teknik denetçiler,
denetimlerde;
a) Hava aracının uçuşa elverişli olmaması,
b) Mürettebatın o hava aracı tipi için gerekli nitelikleri
taşımaması veya uçuşu yürütecek fiziksel ya da zihinsel kapasiteye sahip
olmaması,
c) Operasyonun can ve mal emniyeti için tehlike oluşturması,
d) Tespit edilen eksiklik veya bulguların can ve mal
emniyeti ile uçuş emniyetini doğrudan ilgilendirmesi,
Durumlarında işletmecinin ya da yeterlik belgesi gerektiren
personelin uçuş operasyonunu ve/veya işletmecinin faaliyetini durdurmaya
yetkilidir.
MADDE 32.- Ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar iptal
edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki Ulaştırma Bakanlığına ait
cetvelden çıkarılmış, ekli (2) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (III) sayılı cetvele Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü bölümü olarak eklenmiştir.
MADDE 33.- 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (II) sayılı cetvele "51- Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü" ibaresi
eklenmiştir.
ONUNCU BÖLÜM
Geçici
ve Son Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla Bakanlık merkez ve taşra teşkilatına ait taşınır, araç, gereç,
malzeme, demirbaş ve taşıtlardan fiilen Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce
kullanılanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte fiilen görev yapan personel
ile Bakanlığa ait her türlü hak ve yükümlülüklerden Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğünü ilgilendirenler hiçbir işleme gerek kalmaksızın Genel Müdürlüğe
devredilmiş ve taşınmazlar ise tahsis edilmiş sayılır.
Genel Müdürlüğün 2005 mali yılı harcamaları, 5277 sayılı
2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun 15 inci maddesinin (a) fıkrasının (8) numaralı
bendine istinaden yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar Bakanlığın 2005 yılı
bütçesinde yer alan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne ait ödeneklerden
karşılanır.
GEÇİCİ MADDE 2.- Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğünde; Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve Şube Müdürü
unvanlı görevlerde bulunanların görevleri, bu Kanunun yayımı tarihinde sona
erer. Bu Kanuna göre görevleri sona eren, kadro ve görev unvanları değişen
yahut kaldırılan veya bu Kanunda öngörülen şartları taşımayan personel ile
kadro unvanı değişmeyip bu Kanunda öngörülen şartları taşıyanlardan idarî
hizmet sözleşmesi ile istihdam edilmek istemeyenler en geç altı ay içinde
derece ve kademelerine uygun olmak kaydıyla Genel Müdürlük veya Bakanlıkta
ihtiyaç duyulan diğer kadrolara atanırlar. Bu personel, atama işlemi
yapılıncaya kadar Genel Müdürlükçe ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilir.
Bunlar, yeni bir kadroya atanıncaya kadar, eski kadrolarına ait aylık, ek
gösterge ve her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali haklarını almaya devam
ederler. Söz konusu personelin, atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge,
her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali hakları toplamının net tutarı, eski
kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her
türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali hakları toplamı net tutarından az
olması halinde, aradaki fark, farklılık giderilinceye kadar atandıkları
kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat
olarak ödenir. Bu madde uyarınca yapılacak atamalarda ihtiyaç duyulan kadro
değişiklikleri 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin son
fıkrası hükmü uygulanmaksızın anılan Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre
yapılır.
Bu Kanunun yayımı tarihinde Ulaştırma Bakanlığı Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğüne ait kadrolarda bulunanlardan, birinci fıkra
uyarınca görevi sona erenler ile bu Kanunda öngörülen şartları taşımayanlar
hariç kadro ve görev unvanı değişmeyenler Genel Müdürlüğe ait aynı unvanlı
kadrolara atanmış sayılırlar.
GEÇİCİ MADDE 3.- Genel Müdürlüğün bu Kanunda belirlenen
esaslara göre teşkilatlanmasının tamamlanacağı, İstanbul ve Antalya
temsilciliklerinin kurulup faaliyete geçeceği tarihe kadar, anılan yerlerdeki
görev ve hizmetler daha önce bu görev ve hizmetleri yapmakta olan birimler veya
personel tarafından yapılmaya devam edilir.
GEÇİCİ MADDE 4.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
Bakanlık Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü hizmetleri ile ilgili olarak Bakanlığa
karşı açılan davalardan;
a) Adli davalar 4353 sayılı Kanuna göre Maliye Bakanlığınca,
b) İdari davalar Ulaştırma Bakanlığınca,
Takip edilir ve sonuçlandırılır. Sonuçlanan ve kesinleşen
kararlar gereği için Genel Müdürlüğe intikal ettirilir.
GEÇİCİ MADDE 5.- Ekli (II) sayılı cetvelde yer alan
havacılık uzmanı unvanlı pozisyon adedinin beşte birini geçmemek üzere;
Bakanlığın doğrudan sivil havacılık konularıyla ilgili birimlerinde çalışan ve
24 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentlerinde belirtilen şartları
taşıyanlar, Genel Müdürlük tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir yıl içinde yaptırılacak en fazla iki yarışma sınavından birinden
en az yetmiş puan almak, Genel Müdürlüğün görev alanıyla ilgili tez hazırlamak
ve Genel Müdürlükçe açılacak yeterlik sınavında başarılı olmak kaydıyla, başarı
sıralamasına göre durumlarına uygun havacılık uzmanı pozisyonlarına atanabilirler.
GEÇİCİ MADDE 6.- Bu Kanunla öngörülen bütün geçiş, devir,
temlik ve intikal işlemleriyle düzenlenecek protokoller her türlü vergi, resim,
harç, ücret ve fondan müstesnadır.
GEÇİCİ MADDE 7.- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler
yürürlüğe girinceye kadar, aynı konuları düzenleyen tüzük ve yönetmeliklerin bu
Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 34. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 35. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
PLAN
VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
SİVİL
HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLAT VE GÖREVLERİ HAKKINDA
KANUN
Atama
MADDE 21.- 23.4.1981 tarihli ve 2451 sayılı Kanun kapsamı
dışında kalan görevlerden 1-4 dereceli kadrolara Genel Müdürün teklifi üzerine
Bakan, diğer bütün görevlere atamalar ise Genel Müdür tarafından yapılır.
Ancak, Bakan ve Genel Müdür bu yetkilerini gerekli gördüğü alt kademelere
devredebilir.
Genel Müdürlüğe, Genel Müdür Yardımcılığına, Daire
Başkanlığına ve Müdürlüğe atanmak için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda
belirtilen şartlara ilave olarak en az dört yıllık eğitim veren yüksek öğretim
kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim
kurumlarından, en az dört yıllık eğitim veren harp okullarından ve polis
akademilerinden mezun olmak ve ayrıca yeterli yabancı dil seviyesine ve
havacılık tecrübesine sahip olmak şartları aranır.
Genel Müdürlüğün merkez teşkilatında ve temsilciliklerinde
görevlendirilecek diğer personelin atama ve yer değiştirme, görevde yükselme
usul ve esasları ile Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcılığı, Daire Başkanlığı ve
Müdürlüklere atanacaklarda aranacak yabancı dil seviyesi ve havacılık
tecrübesine ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir.
ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE CUMHURBAŞKANINCA BİR DAHA
GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE GERİ GÖNDERİLEN KANUNA EKLİ CETVELLER
(I)
SAYILI CETVEL
SİVİL
HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLATI
Genel Müdür
Genel Müdür Yardımcısı Ana
Hizmet Birimi Danışma
Birimi Yardımcı Hizmet Birimi
Genel Müdür 1.
Genel Müdür 1. Uçuş Standartları Daire 1. Strateji Geliştirme 1. İnsan Kaynakları
Yardımcısı Başkanlığı Daire Başkanlığı Müdürlüğü
2. Genel Müdür 2. Hava Ulaşım Daire 2. Hukuk Müşavirliği 2. Destek Hizmetleri
Yardımcısı Başkanlığı Müdürlüğü
3.
Hava Seyrüsefer Daire
Başkanlığı
4. Hava
Alanları Daire
Başkanlığı
5.
Havacılık Güvenliği Daire
Başkanlığı
(II) SAYILI CETVEL
POZİSYON UNVANI ADEDİ
Havacılık Uzmanı 20
Havacılık Uzman
Yardımcısı 20
Kontrol Pilotu 5
Mühendis 40
Hava Trafik Kontrolörü 5
AIM (Havacılık Bilgi
Yönetimi) Uzmanı 5
TOPLAM: 95
ANAYASANIN 89 UNCU VE 104 ÜNCÜ MADDELERİ GEREĞİNCE BİR DAHA GÖRÜŞÜLMEK ÜZERE
GERİ GÖNDERİLEN KANUNA EKLİ LİSTELER
(1) SAYILI LİSTE
İPTAL EDİLEN KADROLAR
KURUMU :
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI
TEŞKİLATI :
MERKEZ
SINIFI UNVANI DERECESİ ADEDİ
GİH Genel Müdür 1 1
GİH Genel Müdür
Yardımcısı 1 2
GİH Daire Başkanı 1 4
GİH Şube Müdürü 1 11
GİH Şube Müdürü 2 1
TH Kontrol Pilotu 1 2
TH Kontrol Pilotu 2 1
TH Matematikçi 1 1
TH Matematikçi 5 1
TH Mühendis 1 3
TH Mühendis 2 2
TH Mühendis 5 8
TH Mühendis 6 22
TH Mühendis 7 15
GİH Şef 3 9
GİH Şef 4 2
GİH Şef 5 1
GİH Şef 6 1
GİH Programcı 2 1
GİH Programcı 7 2
TH Teknik Ressam 3 1
GİH Hava Trafik
Kontrolörü 6 2
GİH Hava Trafik
Kontrolörü 5 2
GİH Mütercim 4 1
GİH Mütercim 6 1
GİH Bilgisayar
İşletmeni 7 1
GİH Bilgisayar
İşletmeni 5 1
GİH Veri Hazırlama ve
Kontrol İşletmeni 7 1
GİH Veri Hazırlama ve
Kontrol İşletmeni 8 1
GİH Veri Hazırlama ve
Kontrol İşletmeni 11 1
GİH Çözümleyici 8 1
TH Ekonomist 5 1
TH İstatistikçi 5 1
GİH Memur 8 3
GİH Memur 7 2
GİH Memur 6 2
GİH Memur 5 7
GİH Daktilograf 5 1
GİH Daktilograf 8 1
TOPLAM
121
(2) SAYILI LİSTE
İHDAS EDİLEN KADROLAR
KURUMU : SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞKİLATI : MERKEZ
TUTULU TOPLAM
KADRO KADRO
SINIFI UNVANI DERECESİ ADEDİ ADEDİ ADEDİ
GİH Genel Müdür 1 1 - 1
GİH Genel Müdür Yardımcısı 1 2 - 2
GİH Uçuş Standartları Daire Başkanı 1 1 - 1
GİH Hava Ulaşım Daire Başkanı 1 1 - 1
GİH Hava Seyrüsefer Daire Başkanı 1 1 - 1
GİH Hava Alanları Daire Başkanı 1 1 - 1
GİH Havacılık Güvenliği Daire
Başkanı 1 1 - 1
GİH Strateji Geliştirme Daire Başkanı 1 1 - 1
GİH I. Hukuk Müşaviri 1 1 - 1
GİH İnsan Kaynakları Müdürü 1 1 - 1
GİH Destek Hizmetleri Müdürü 1 1 - 1
AH Avukat 6 1 - 1
AH Avukat 7 2 - 2
SH Tabip 1 1 - 1
SH Tabip 2 1 - 1
SH Tabip 3 1 - 1
GİH Müdür 1 12 - 12
GİH Müdür 2 2 - 2
TH Matematikçi 1 1 - 1
TH Matematikçi 5 1 - 1
GİH Programcı 2 1 - 1
GİH Programcı 7 2 - 2
TH Teknik Ressam 3 1 - 1
GİH Mütercim 4 1 - 1
GİH Mütercim 6 1 - 1
GİH Bilgisayar İşletmeni 7 1 - 1
GİH Bilgisayar İşletmeni 5 1 - 1
GİH Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 7 1 - 1
GİH Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 8 1 - 1
GİH Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni 11 1 - 1
GİH Çözümleyici 8 1 - 1
TH Ekonomist 5 1 - 1
TH İstatistikçi 5 1 - 1
GİH Memur 8 3 - 3
GİH Memur 7 4 - 4
GİH Memur 6 2 - 2
GİH Memur 5 7 - 7
TOPLAM 64