Dönem: 22 Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S. Sayısı: 852)
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu
Raporu (1/952)
Not: Tasarı, Başkanlıkça Plan ve Bütçe ile Dışişleri
komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü 25.1.2005
Sayı:
B.02.0.KKG.0.10/101-1029/329
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 31.12.2004 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
Yatırımların Karşılıklı
Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının ana amacı; beraberinde yalnızca sermaye
değil, aynı zamanda teknoloji, yönetim becerisi, çeşitli pazarlara giriş şansını
getiren doğrudan yabancı yatırımları taraf ülkeler arasında teşvik etmek ve
ilgili ülkenin hukuki düzeni içinde yatırımların korunmasını sağlamaktır.
Ülkemiz müteşebbis ve
sermayesinin dış ülkelere açılması, aynı zamanda yabancı yatırım ve ileri
teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin küreselleşen dünya
ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel ekonomik politikamızın ana
hedefleri arasındadır. Bu çerçevede, ülkemizde yapılan yabancı sermaye
yatırımlarının korunması ve daha fazla yabancı yatırım gelişinin
özendirilebilmesi için, yatırım ve ticaret ilişkilerimizin yoğun olduğu veya bu
ilişkilerin genişlemesine yönelik potansiyele sahip olduğu düşünülen ülkelerle,
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının imzalanmasına 1962
yılında başlanmıştır. Ülkemizin sermaye ihraç eder hale gelmesi ile bu süreç
hızlandırılmış ve bugüne kadar 70 ülke ile anılan anlaşma imzalanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti arasında imzalanan Yatırımların Karşılıklı
Teşviki ve Korunması Anlaşmasının esasları aşağıda özet halinde sunulmaktadır.
1. Anlaşmaya taraf ülke
sınırlarında gerçekleştirilen yabancı sermayeli yatırımların ve ilgili
faaliyetlerin tâbi olacağı muameleyi belirleyerek ekonomik işbirliği için uygun
koşulları yaratmak.
2. Türkiye ve Katar’da
yabancı yatırımların kamulaştırma ve devletleştirme yönünden tâbi olacağı
muamele ve sahip olduğu haklara açıklık getirmek.
3. Her iki ülkede, özel
teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm yollarını tespit
etmek.
Daha istikrarlı bir
yatırım ortamının teminini öngören bu Anlaşma ile birlikte iki ülke arasındaki
sermaye akışında artış gerçekleşmesi beklenmektedir. Anlaşma, yatırımcılara
ekonomik ve yasal güvence verirken, ilgili ülkelere yeni herhangi bir yük
getirmemektedir.
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Dışişleri
Komisyonu
Esas No.: 1/952 1.4.2005
Karar No.: 61
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve
Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısı, Komisyonumuzun 31 Mart 2005 tarihli 16 ncı toplantısında Dışişleri
Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı temsilcileri ile Hazine Müsteşarlığı
yetkililerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.
Ülkemiz müteşebbis ve sermayesinin dış ülkelere açılması,
yabancı sermayenin ve ileri teknolojinin ülkemize gelmesi yolu ile ekonomimizin
küreselleşen dünya ekonomisi içinde etkin bir şekilde yer alması, genel
ekonomik politikamızın ana hedefleri arasındadır.
Bu itibarla Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti
arasında imzalanan söz konusu Anlaşma ile, ekonomik işbirliği için uygun
koşullar yaratılması, her iki ülkede yabancı yatırımların kamulaştırma ve
devletleştirme yönünden tâbi olacağı muamele ve sahip olduğu haklara açıklık
getirilmesi ve özel teşebbüsle devlet arasında çıkabilecek ihtilafların çözüm
yollarının bulunması amaçlanmaktadır.
Komisyonumuzca söz konusu Tasarı üzerinde bilgi alınmasını
müteakiben, Tasarının maddelerine geçilmesine karar verilmiştir. Tasarının 1
inci, 2 nci ve 3 üncü maddeleri ile tümü oybirliği ile aynen kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Mehmet
Dülger |
Eyyüp
Sanay |
Mustafa
Dündar |
|
|
Antalya |
Ankara |
Bursa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet
Edip Uğur |
Aziz
Akgül |
Abdulbaki
Türkoğlu |
|
|
Balıkesir |
Diyarbakır |
Elazığ |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer
Gülyurt |
Halil
Akyüz |
Mehmet B.
Denizolgun |
|
|
Erzurum |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Şükrü
Mustafa Elekdağ |
Hüseyin
Kansu |
Onur
Öymen |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ufuk
Özkan |
Nihat Eri |
Süleyman
Gündüz |
|
|
Manisa |
Mardin |
Sakarya |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Abdullah
Veli Seyda |
|
|
|
|
Şırnak |
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ İLE KATAR DEVLETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE
KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
TASARISI
MADDE 1.- 25 Aralık 2001
tarihinde Ankara’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti
Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin
Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Recep
Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
A. Gül |
A. Şener |
M. A.
Şahin |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A.
Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet Bakanı |
Devlet Bakanı |
Adalet Bakanı |
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî Savunma Bakanı |
İçişleri Bakanı |
Maliye Bakanı |
|
|
M. V.
Gönül |
A. Aksu |
K.
Unakıtan |
|
|
Millî Eğitim Bakanı |
Bayındırlık ve İskân Bakanı |
Sağlık Bakanı |
|
|
H. Çelik |
Z.
Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma Bakanı |
Tarım ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B.
Yıldırım |
S. Güçlü |
M.
Başesgioğlu |
|
|
Sanayi ve Ticaret Bakanı |
En. ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür ve Turizm Bakanı |
|
|
A. Coşkun |
M. H.
Güler |
E. Mumcu |
|
|
|
Çevre ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ İLE KATAR DEVLETİ HÜKÜMETİ ARASINDA YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE
KORUNMASINA İLİŞKİN ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN
TASARISI
MADDE 1.- Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Tasarının 2 nci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.- Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
KATAR DEVLETİ HÜKÜMETİ ARASINDA
YATIRIMLARIN KARŞILIKLI TEŞVİKİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN
ANLAŞMA
Türkiye Cumhuriyeti
Hükümeti ve Katar Devleti Hükümeti bundan sonra "Âkit Taraflar"
olarak anılacaklardır.
Özellikle bir Âkit
Tarafın yatırımcılarının, diğer Âkit Tarafın ülkesindeki yatırımları ile ilgili
olarak, aralarında ekonomik işbirliğini artırma arzusu ile,
Anlaşmanın yatırımlara
uygulanmasının sermaye ve teknoloji akışını ve Âkit Tarafların ekonomik
kalkınmasını canlandıracağını kabul ederek,
Yatırımlara adil ve
hakkaniyetle muamelenin, yatırımlar için istikrarlı bir ortamın ve ekonomik
kaynakların en etkin kullanımının temini için gerektiğine inanarak, ve
Yatırımların karşılıklı
teşviki ve korunması ile ilgili bir anlaşmanın ihdasına karar vermiş olarak,
Aşağıdaki şekilde
anlaşmaya varmışlardır:
MADDE I
Tanımlar
İşbu Anlaşmanın amacı
bakımından ve işbu Anlaşmada başka bir şekilde ifade olunmadıkça:
1. "Yatırımcı"
terimi:
(a) her bir Âkit Tarafın
yürürlükteki mevzuatına göre vatandaşı sayılan gerçek kişileri,
(b) Âkit Taraflardan her
birinin yürürlükteki mevzuatı çerçevesinde kurulmuş ve merkezi o Âkit Tarafın
ülkesinde bulunan şirketler, firmalar, iş ortaklıkları veya kamu kuruluşlarını
ifade eder.
2. (a)
"Yatırım" terimi her türlü mal varlığını ve sınırlayıcı olmamakla
beraber özellikle aşağıdakileri kapsar:
(i) tahviller veya
şirketlere katılımın diğer şekilleri,
(ii) yeniden yatırımda
kullanılan hasılatlar, para alacakları yatırımla ilgili mali değeri olan diğer
haklar,
veya bir
(iii) taşınır ve taşınmaz
mallar, aynı zamanda diğer haklar veya ipotek, tedbir, rehin ve söz konusu mal
ülkesinde bulunan Âkit Tarafın kanunları ve nizamlarına uygun olarak
tanımlanmış diğer benzer haklar,
(iv) sınai ve fikri
mülkiyet hakları, patentler, sınai tasarımlar, ticari markalar, peştemaliye,
know-how ve diğer benzer haklar ,
(v) doğal kaynaklar ile
ilgili imtiyazlar dahil olmak üzere kanun veya sözleşme ile verilmiş iş
imtiyazları.
(b) Yatırım terimi, söz
konusu yatırımların yapıldığı Âkit Tarafın ülkesindeki kanun ve nizamlarına
uygun olarak yapılmış tüm doğrudan yatırımları ifade eder, ve işbu Anlaşmanın
yürürlüğe girmesinden önce veya sonra bir Âkit Tarafın ülkesinde yapılmış tüm
yatırımları kapsar.
3. "Hasılatlar"
terimi, bir yatırımdan elde edilen meblağları ve özellikle, ancak sınırlayıcı
olmayacak şekilde, kar, faiz ve temettüleri ifade eder.
4. "Ülke"
terimi,
- Katar Devleti
bakımından "ülke", Katar Devletinin kara ülkesini; deniz ülkesini ve
Katar Devletinin uluslar arası hukuka göre üzerinde egemenlik ve egemen veya yargısal
haklarını kullandığı kıta sahanlığını içeren deniz alanlarını ifade eder.
Türkiye Cumhuriyeti
bakımından "ülke", Türkiye Cumhuriyeti'nin kara ülkesini, deniz
ülkesini, aynı zamanda uluslar arası hukuka uygun olarak doğal kaynakların
araştırılması, kullanılması, saklanması ve işletilmesi amaçlarıyla üzerinde
yargılama ve egemenlik haklarına sahip olduğu deniz alanlarını ifade eder.
MADDE II
Yatırımların Teşviki ve Korunması
1. Her bir Âkit Taraf,
ülkesindeki yatırımlara ve yatırımlarla ilgili faaliyetlere, benzer durumlarda
herhangi üçüncü bir ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına göstereceği
muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde, kendi kanun ve nizamları
çerçevesinde, izin verecektir.
2. Her bir Âkit Taraf,
kurulmuş olan bu yatırımlara benzer durumlarda kendi yatırımcılarının
yatırımlarına veya herhangi üçüncü bir ülkenin yatırımcılarının yatırımlarına
gösterilen muameleden hangisi en elverişli ise, o muameleden daha az elverişli
olmayan bir muamele uygulayacaktır.
3. Âkit Tarafların, yabancıların
ülkeye giriş, geçici ikamet ve istihdamı ile ilgili kanun ve nizamlarına uygun
olarak;
(a) Âkit Taraflardan her
birinin vatandaşları, kendilerinin veya kendilerini istihdam eden Âkit Tarafın
bir yatırımcısının önemli bir miktar sermaye veya başka kaynak taahhüdünde
bulunduğu veya bulunmak üzere olduğu bir yatırımın kurulması, geliştirilmesi,
idaresi amacıyla veya işletilmesine ilişkin tavsiyelerde bulunmak üzere diğer
Âkit Tarafın ülkesine girmesine ve kalmasına izin verilecektir.
(b) Bir Âkit Tarafın
yürürlükteki kanun ve nizamlarına uygun olarak kurulan ve diğer Âkit Tarafın
yatırımcılarının yatırımı olan şirketler seçtikleri idari ve teknik personeli,
milliyeti ne olursa olsun, istihdam etmeye mezun olacaklardır.
4. İşbu maddenin
hükümleri, Âkit Taraflardan herhangi birinin taraf olduğu aşağıdaki anlaşmalar
bakımından geçerli olmayacaktır:
(a) mevcut veya gelecekteki herhangi bir
gümrük birliği, bölgesel ekonomik teşkilat veya benzer uluslararası anlaşmalar;
(b) tamamen veya esas
olarak vergilendirmeye ilişkin olanlar
MADDE III
Kamulaştırma ve Tazminat
1. Yatırımlar,
yürürlükteki mevzuata ve bu Anlaşmanın II'inci Maddesinde belirtilen genel
prensiplere uygun olarak, kamu yararına ve ayrımcı olmayacak biçimde yapılması
ve anında, yeterli, etkin tazminat ödenmesi dışında kamulaştırılmayacak,
devletleştirilmeyecek veya doğrudan ya da dolaylı olarak benzer etkisi olan
uygulamalara maruz bırakılmayacaktır.
2. Tazminat,
kamulaştırılan yatırımın kamulaştırma işleminin yapıldığı veya duyurulduğu
tarihten önceki gerçek piyasa değerine eşit olacaktır. Tazminat beklenmedik
gecikme olmaksızın ödenecek ve serbestçe transfer edilebilir olacaktır.
3. Yatırımları, diğer
Âkit Tarafın ülkesinde savaş, ayaklanma, iç karışıklık veya diğer benzer
olaylar nedeniyle zarar gören Âkit Taraflardan her birinin yatırımcıları, diğer
Âkit Tarafça kendi yatırımcılarına ya da herhangi üçüncü bir ülke
yatırımcılarına uygulanan muameleden daha az elverişli olmayacak şekilde bu tür
kayıplarla ilgili olarak benimsenecek işlemlerden hangisi en elverişli ise o
muameleye tabi tutulacaklardır.
MADDE IV
Ülkesine İade ve Transfer
1. Âkit Taraflardan her
biri bir yatırımla ilgili bütün transferlerin serbestçe ve makul olmayan bir
gecikme olmaksızın kendi ülkesinden içeri ve dışarı yapılmasına izin
verecektir. Bu tür transferler aşağıdakileri içerir:
(a) hasılatlar,
(b) bir yatırımın
tamamının veya bir kısmının satışı veya tasfiyesinden elde edilen kazançlar,
(c) Madde III
çerçevesinde tazminat,
(d) yatırımlarla ilgili
borçlardan kaynaklanan geri ödemeler ve faiz ödemeleri,
(e) diğer Âkit Tarafın
ülkesinde, bir yatırımla ilgili çalışma izni almış olan bir Âkit Tarafın
vatandaşlarının elde ettikleri maaşlar, haftalık ücretler ve diğer ödemeler,
(f) bir yatırım
uyuşmazlığından doğan ödemeler.
2. Transferler, yatırımın
yapılmış olduğu konvertibl para birimi veya yatırımcının rızası olması kaydıyla
herhangi bir konvertibl para birimi üzerinden transferin yapıldığı tarihte
geçerli olan döviz kuru esas alınarak yapılacaktır.
MADDE V
Halefiyet
1. Eğer bir Âkit Taraf
yatırımcısının yatırımı, ticari olmayan risklere karşı kanuni bir sistem
dahilinde sigorta edilmişse, sigortalayanın sigorta anlaşmasının şartlarından
ileri gelen her türlü halefiyeti diğer Âkit Tarafça tanınacaktır.
2. Sigortalayan,
yatırımcının kullanmaya yetkili olabileceği haklar dışında hiçbir hakkı
kullanmaya yetkili olmayacaktır.
3. Bir Âkit Taraf ile
sigortalayan arasındaki kanuni uyuşmazlıklar, işbu Anlaşmanın IX. Maddesi
hükümleri uyarınca çözümlenecektir.
MADDE VI
Aykırılık
Bu Anlaşma, yatırımları
veya ilgili faaliyetleri benzer durumlarda bu Anlaşma ile sağlanandan daha
elverişli bir muameleye tabi kılan,
(a) Âkit Taraflardan her
birinin kanun ve nizamları, idari uygulamaları veya usullere ya da idari veya
yargısal kararlara,
(b) uluslararası hukuki
yükümlülüklere, veya
(c) bir yatırım anlaşması
veya yatırım izni kapsamındakiler de dahil olmak üzere, herhangi bir Âkit
Tarafın üstlenmiş olduğu yükümlülüklere aykırı olmayacaktır.
MADDE VII
Engel Olma
1. İşbu Anlaşma Âkit
Taraflardan her birinin kamu düzeni ve ahlakının korunması için gerekli
önlemleri uygulamasını, uluslararası barış veya güvenliğin sürdürülmesi veya
sağlanmasına yönelik yükümlülüklerini yerine getirmesini veya kendi lüzumlu
güvenlik çıkarlarını korumasını engellemeyecektir.
2. İşbu Anlaşma Âkit
Taraflardan her birinin, bu gibi işlemlerin işbu Anlaşmada ileri sürülen
haklardan hiçbirinin özünü bozmaması koşuluyla, yatırımların kurulması ile
ilgili özel işlemler emretmesini engellemeyecektir.
MADDE VIII
Danışma
Âkit Taraflar, içlerinden
birinin talebi üzerine, işbu Anlaşma ile ilgili herhangi bir uyuşmazlığı çözmek
veya işbu Anlaşmanın uygulanması veya yorumu ile ilgili herhangi bir sorunu
tartışmak üzere, derhal danışmalarda bulunmayı kabul ederler.
MADDE IX
Bir Âkit Taraf ile Diğer Âkit Tarafın Yatırımcıları
Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Âkit Taraflardan
birinin yatırımcısı ile diğer Âkit Taraf arasında bir yatırımdan kaynaklanan
her türlü kanuni uyuşmazlık ilgili iki taraf arasında iyi niyetle çözülecektir.
2. Eğer bu uyuşmazlık,
uyuşmazlığın bir veya diğer taraftarınca yazılı olarak ortaya konulduğu
tarihten itibaren altı aylık bir süre içerisinde çözümlenmemişse, taraflardan
herhangi birinin talebi ve seçimi üzerine, çözüm için aşağıdaki mercilerden
birine sunulacaktır:
(a) sözkonusu yatırım
ülkesinde yapılan Âkit Tarafın yetkili mahkemesi; veya
(b) bu sözleşme
uygulanabilir ise; 18 Mart 1965 tarihinde Washington’da yapılan Devletler ile
Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü
Sözleşmesi ile kurulmuş olan Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıkları Çözüm Merkezi
(ICSID), veya
(c) Birleşmiş Milletler
Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu'nun Tahkim Kurallarına göre bu maksatla
kurulacak bir hakem mahkemesi (UNCITRAL).
Yukarıda belirtilen
uyuşmazlığın çözümü yollarından birini seçen yatırım uyuşmazlığının herbir
tarafı, diğer iki yolu takip edemez.
3. Tahkim;
a) işbu Anlaşmanın
hükümlerine,
b) kanunlar ihtilafı ile
ilgili kurallar dahil olmak üzere, sözkonusu yatırım ülkesinde yapılan Âkit
Tarafın ulusal kanun ve nizamlarına dayanacaktır.
4. Tahkim kararları
uyuşmazlığın bütün Âkit Tarafları için kesin ve bağlayıcı olacaktır. Her bir
Âkit Taraf verilen kararları kendi kanunları çerçevesinde yerine getirecektir.
5. Tahkim Heyeti
Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine kararını yorumlayacaktır.
Taraflarca başka şekilde kararlaştırılmadığı taktirde, tahkim yeri the Hague,
Hollanda'dır.
6. Uyuşmazlığa taraf olan
Âkit Taraf, yatırım uyuşmazlıklarını içeren muameleler sırasında hiç bir zaman
bağışıklığını veya uğranılmış zararın veya kaybın tümünü veya bir bölümünü
içeren bir sigorta sözleşmesi kapsamı altında yatırımcının tazminat aldığı
gerçeğini bir savunma olarak öne süremez.
MADDE X
Âkit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümü
1. Âkit Taraftar, işbu
Anlaşmanın uygulaması veya yorumu konusunda aralarında vaki olan herhangi bir
uyuşmazlığı iyi niyet ve işbirliği ruhu içinde, çabuk ve adil bir şekilde
çözümlemeye çalışacaklardır. Bu bakımdan, Âkit Taraflar bu gibi çözümlere
varmak için doğrudan ve anlamlı müzakerelerde bulunmayı kabul ederler. Eğer
Âkit Taraflar, uyuşmazlığın ortaya çıkmasından itibaren altı ay içinde sözü
edilen yöntemle bir anlaşmaya varamazlarsa, Âkit Taraflardan herhangi birinin
talebi üzerine, uyuşmazlık üç üyeli bir tahkim heyetine götürülebilir.
2. Her bir Âkit Taraf
talebin alınmasından itibaren iki ay içinde, birer hakem tayin edecektir. Bu
iki hakem, Âkit Tarafların her ikisi ile diplomatik ilişkisi olan üçüncü bir
ülke vatandaşı olan üçüncü bir hakemi Başkan olarak seçeceklerdir.
Âkit Taraflardan biri
belirlenen süre içinde bir hakem tayin edemezse, diğer Âkit Taraf, Uluslararası
Adalet Divanı'nın Başkanından bu tayini yapmasını talep edebilir.
3. Eğer iki hakem,
seçimlerinden itibaren iki ay içinde Heyet Başkanının seçimi konusunda anlaşma
sağlayamazlarsa, Heyet Başkanı, Âkit Taraflardan birinin talebi üzerine
Uluslararası Adalet Divanı Başkanı tarafından seçilecektir.
4. Eğer Uluslararası
Adalet Divanı Başkanı, görevini yerine getirmekten alıkonulursa veya bu şahıs
Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise seçim Başkan Yardımcısı tarafından
yapılacaktır ve eğer Başkan Yardımcısı da anılan görevi yerine getirmekten
alıkonulursa veya Âkit Taraflardan birinin vatandaşı ise, seçim Âkit
Taraflardan birinin vatandaşı olmayan en kıdemli Divan üyesi tarafından
yapılacaktır.
5. Tahkim Heyeti, Heyet
Başkanının seçildiği tarihten itibaren bir ay içinde, işbu Anlaşmanın diğer
maddeleriyle tutarlı olacak şekilde usul kuralları üzerinde anlaşmaya
varacaklardır. Eğer Tahkim Heyeti bir ay içinde usul kurallarını tayin
edemezse, UNCITRAL kuralları uygulanabilir olacaktır.
6. Aksi
kararlaştırılmadıkça, Başkanın seçildiği tarihten itibaren sekiz ay içinde,
bütün beyanlar yapılacak, bütün duruşmalar tamamlanacak ve Tahkim Heyeti
-hangisi daha sonra gerçekleşirse- duruşmaların bittiği tarihte veya son
beyanlardan sonra iki ay içinde karara varacaktır. Tahkim Heyeti, nihai ve
bağlayıcı olacak kararını oy çokluğu ile alacaktır.
7. Tahkim Heyeti
uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak işbu Anlaşmanın kurallarını uygulayacaktır.
Tahkim yeri the Hague, Hollanda olacaktır.
8. Başkanın, diğer
hakemlerin masrafları ve yargılama ile ilgili diğer masraflar Âkit Taraflarca
eşit olarak ödenecektir. Bununla birlikte, Tahkim Heyeti giderlerin daha yüksek
bir oranının Âkit Taraflardan biri tarafından ödenmesine re'sen karar
verebilir.
9. Eğer bir uyuşmazlık,
bu Anlaşmanın IX. Maddesi uyarınca bir uluslar arası tahkim mahkemesine
sunulmuş ve hâlâ orada çözüm beklemekte ise, aynı uyuşmazlık işbu madde
hükümleri uyarınca başka bir uluslararası tahkim mahkemesine sunulmayacaktır.
Bu, her iki Âkit Taraf arasında doğrudan ve anlamlı görüşmeler yoluyla bağlantı
kurmayı engellemeyecektir.
MADDE XI
Yürürlüğe Girme
1. İşbu Anlaşma, onay
belgelerinin teatisinin tamamlandığı tarihte yürürlüğe girecektir. Anlaşma on
yıllık bir dönem için yürürlükte kalacak ve bu Maddenin ikinci paragrafına göre
sona erdirilmediği sürece süresiz olarak yürürlükte kalacaktır. İşbu Anlaşma,
yürürlüğe giriş tarihinde mevcut olan yatırımlar yanında bu tarihten sonra
yapılan veya edinilen yatırımlara da uygulanacaktır.
2. Âkit Taraflardan her
biri yazılı olarak diğer Âkit Tarafa bir yıl öncesinden feshi ihbarda
bulunarak, Anlaşmayı ilk on yıllık dönemin sonunda veya bundan sonra her an
sona erdirebilir.
3. İşbu Anlaşma Âkit
Taraflar arasında yazılı bir anlaşma ile değiştirilebilir. Herhangi bir
değişiklik, Âkit Taraflardan her birinin diğer Âkit Tarafa değişikliğin
yürürlüğe girmesi için gerekli tüm dahili formaliteleri tamamladığını bildirmesi
üzerine yürürlüğe girecektir.
4. İşbu Anlaşmanın sona
erme tarihinden önce yapılan ya da gerçekleşen ve bu Anlaşmanın uygulanacağı
yatırımlarla ilgili olarak, bu Anlaşmanın diğer bütün Maddelerinin hükümleri,
söz konusu sona erme tarihinden itibaren ilave bir on yıl daha yürürlükte
kalacaktır.
Bu Anlaşmayı Tarafların
tam yetkili temsilcileri, huzurlarında imzalamışlardır.
Ankara'da, 25 Aralık 2001
tarihinde Türkçe, Arapça ve İngilizce dillerinde, hepsi de aynı derecede
geçerli olarak akdedilmiştir.
Yorumda farklılık halinde
İngilizce metin geçerli olacaktır.
|
|
TÜRKİYE
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ |
KATAR
DEVLETİ HÜKÜMETİ |
|
|
ADINA |
ADINA |
|
|
(İmza) |
(İmza) |