Dönem: 22 Yasama Yılı: 3

T.B.M.M. (S. Sayısı: 976)

Avrupa Sosyal Şartına Değişiklik Getiren Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ile Dışişleri Komisyonları

Raporları (1/967)

Not: Tasarı; Başkanlıkça Avrupa Birliği Uyum; Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ile Dışişleri komisyonlarına havale edilmiştir.

T.C.
Başbakanlık	7.2.2005
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı : B.02.0.KKG.0.10/101-1018/570

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 25.1.2005 tarihinde kararlaştırılan “Avrupa Sosyal Şartına Değişiklik Getiren Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

Recep Tayyip Erdoğan

Başbakan

GEREKÇE

Bilindiği üzere, uluslararası standartları yaşama geçirmek kapsamında uluslararası sözleşme ve anlaşmaları imzalamak, onaylamak ve daha da önemlisi gerektirdiği gibi uygulamak konusunda kararlı olan Ülkemiz, ihtiyaçlarımız ve imkanlarımız çerçevesinde yeni sözleşme ve anlaşmaların imzalanmasına ve onaylanmasına yönelik çalışmalarını olumlu bir politika olarak sürdürmektedir.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Aralık 1991 tarihinde almış olduğu bir kararla, Şarta taraf ülkelerce onaylanıp onaylanmadığına bakılmaksızın 1991 tarihli Torino Protokolü’nün fiilen uygulamaya konulması ve Şart denetimlerinin de bu Protokolün öngördüğü esaslara göre yapılması kararlaştırılmıştır.

Avrupa Sosyal Şartının denetim sistemi ile ilgili hükümlerini değiştiren 1991 tarihli Torino Protokolünün, Ülkemizin özellikle son yıllarda ekonomik ve sosyal insan hakları alanında sarf etmekte olduğu çabaları ve bu hususlardaki iyi niyetini ortaya koyması bakımından, Ülkemiz tarafından 6.10.2004 tarihinde imzalanmış bulunmaktadır.

17 Aralık 2004 tarihinde yapılan Avrupa Konseyi Toplantısında müzakerelerin başlaması için tarih almış bir ülke olarak, Avrupa Sosyal Şartında yer alan çalışma hayatına ilişkin düzenlemelere daha fazla önem atfettiğimiz bu dönemde, Sosyal Şartta etkili bir denetim mekanizmasını öngören Protokol hükümleri ile ulusal yasalar, yönetmelikler ve uygulamaların karşılaştırılarak yapılan değerlendirmesi sonucunda, 1991 tarihli Torino Protokolünün, Ülkemiz tarafından imzalanmasının ulusal hukukumuz açısından bir olumsuzluk yaratmayacağı ve onaylanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Sağlık, Aile, Çalışma ve	28.2.2005
Sosyal İşler Komisyonu
Esas No.: 1/967
Karar No.: 13

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca, 7.2.2005 tarihinde Başkanlığınıza sunulan “Avrupa Sosyal Şartına Değişiklik Getiren Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı”, Başkanlığınızca 11.2.2005 tarihinde esas komisyon olarak Dışişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak Avrupa Birliği Uyum Komisyonu ve Komisyonumuza havale edilmiş ve Komisyonumuz 24.2.2005 tarihli onbirinci toplantısında, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Adalet ve Dışişleri bakanlıkları temsilcilerinin de katılımıyla Tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

Tasarı ile Avrupa Sosyal Şartına değişiklik getiren Protokolün onaylanması uygun bulunarak, Şartın rapor ve gözlem örneklerinin gönderilmesi, raporların tetkiki, Bağımsız Uzmanlar Komitesi, Hükümet Komitesi, Bakanlar Komitesi ve Parlamenterler Meclisi maddelerinde değişiklik yapılmakta, denetim mekanizmasının işleyişi artırılmaktadır.

Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerin ardından, Tasarı ile gerekçesi Komisyonumuzca uygun bulunarak oybirliği ile maddelerine geçilmiştir.

Tasarının söz konusu Protokolün onaylanmasını uygun bulan 1 inci maddesi ile yürürlük ve yürütmeye ilişkin 2 ve 3 üncü maddeleri Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Dışişleri Komisyonuna sunulmak üzere arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Cevdet Erdöl	Nevzat Doğan	Sabri Varan
Trabzon	Kocaeli	Gümüşhane
Kâtip	Üye	Üye
Mehmet Kılıç	Mehmet Kerim Yıldız	Muzaffer R. Kurtulmuşoğlu
Konya	Ağrı	Ankara
Üye	Üye	Üye
Bayram Meral	Remziye Öztoprak	Osman Akman
Ankara	Ankara	Antalya
(Katılmıyorum)
Üye	Üye	Üye
Şerif Birinç	Agah Kafkas	İrfan Rıza Yazıcıoğlu
Bursa	Çorum	Diyarbakır
Üye	Üye	Üye
İzzet Çetin	Ali Arslan	Medeni Yılmaz
Kocaeli	Muğla	Muş
	(Katılmıyorum)
Üye	Üye	Üye
İdris Sami Tandoğdu	Feramus Şahin	Alim Tunç
Ordu	Tokat	Uşak
(Katılmıyorum)

SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

AVRUPA SOSYAL ŞARTINA DEĞİŞİKLİK GETİREN PROTOKOLÜN

ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI

MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Dışişleri Komisyonu	29.6.2005
Esas No.: 1/967
Karar No.: 88

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Avrupa Sosyal Şartına Değişiklik Getiren Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, Komisyonumuzun 17 Mart 2005 tarihli 14 üncü ve 23 Haziran 2005 tarihli toplantılarında Dışişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcilerinin katılmalarıyla görüşülmüştür.

Komisyonumuz, 17 Mart 2005 tarihli 14 üncü toplantısında konunun etraflıca incelenmesini teminen bir alt komisyon kurulmasına karar vermiştir. Söz konusu Alt Komisyon, raporunu hazırlayarak Başkanlığımıza sunmak suretiyle görevini tamamlamıştır.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Aralık 1991 tarihinde almış olduğu bir kararla, 1991 tarihli Torino Protokolünün fiilen uygulamaya konulması ve Şart denetimlerinin de bu Protokolün öngördüğü esaslar çerçevesinde yapılmasını kararlaştırmıştır.

Bu çerçevede, ülkemizin son yıllarda ekonomik ve sosyal insan hakları alanında sarf ettiği çabalar dikkate alındığında Avrupa Sosyal Şartının denetim sistemi ile ilgili hükümlerini değiştiren 1991 Tarihli Torino Protokolünün onaylanmasının ulusal hukukumuz açısından yararlı olacağı düşünülmektedir.

Çalışma hayatına ilişkin düzenlemelere daha fazla yarar sağlayacağı düşünülen söz konusu Protokol, Komisyonumuzca benimsenmiş ve maddelerine geçilmesine karar verilmiştir. Tasarının 1 inci, 2 nci, 3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

Başkan	Başkanvekili	Sözcü
Mehmet Dülger	Eyyüp Sanay	Mustafa Dündar
Antalya	Ankara	Bursa
Kâtip	Üye	Üye
Metin Yılmaz	Mahmut Koçak	Ramazan Toprak
Bolu	Afyonkarahisar	Aksaray
Üye	Üye	Üye
Ahmet Edip Uğur	Aziz Akgül	Abdülbaki Türkoğlu
Balıkesir	Diyarbakır	Elazığ
Üye	Üye	Üye
Halil Akyüz	Mehmet B. Denizolgun	Hüseyin Kansu
İstanbul	İstanbul	İstanbul
Üye	Üye	Üye
Fikret Ünlü	Ufuk Özkan	Nihat Eri
Karaman	Manisa	Mardin
Üye	Üye
Süleyman Gündüz	Abdullah Veli Seyda
Sakarya	Şırnak

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

AVRUPA SOSYAL ŞARTINA DEĞİŞİKLİK GETİREN PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1.- 1961 tarihli Avrupa Sosyal Şartının denetim sistemi ile ilgili hükümlerini değiştiren ve ülkemiz tarafından 6.10.2004 tarihinde imzalanan 21 Ekim 1991 tarihli “Avrupa Sosyal Şartına Değişiklik Getiren Protokol”ün onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN

KABUL ETTİĞİ METİN

AVRUPA SOSYAL ŞARTINA DEĞİŞİKLİK GETİREN PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR

KANUN TASARISI

MADDE 1.- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 2.- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

MADDE 3.- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.

Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.	Devlet Bak. ve Başb. Yrd.
A. Gül	A. Şener	M. A. Şahin
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı V.	Devlet Bakanı
B. Atalay	B. Atalay	M. Aydın
Devlet Bakanı	Devlet Bakanı	Adalet Bakanı
G. Akşit	K. Tüzmen	C. Çiçek
Millî Savunma Bakanı	İçişleri Bakanı	Maliye Bakanı
M. V. Gönül	A. Aksu	K. Unakıtan
Millî Eğitim Bakanı	Bayındırlık ve İskân Bakanı	Sağlık Bakanı
H. Çelik	Z. Ergezen	R. Akdağ
Ulaştırma Bakanı	Tarım ve Köyişleri Bakanı	Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı
B. Yıldırım	S. Güçlü	M. Başesgioğlu
Sanayi ve Ticaret Bakanı	En. ve Tab. Kay. Bakanı	Kültür ve Turizm Bakanı V.
A. Coşkun	M. H. Güler	O. Pepe
	Çevre ve Orman Bakanı
	O. Pepe

AVRUPA SOSYAL ŞARTINA DEĞİŞİKLİK

GETİREN PROTOKOL

(TORİNO PROTOKOLÜ)

Torino, 21.10.1991

18 Ekim 1961 tarihinde Torino’da imzaya açılan ve daha sonra “Şart” ismini alan Avrupa Sosyal Şartının işbu Protokolünü imzalayan Avrupa Konseyine üye devletler:

Şartın etkinliğini, özellikle de denetim mekanizmasının işleyişini artırmaya yönelik özel tedbirler alınması gerektiğini gözönüne alarak;

Şartın bazı hükümlerinin değiştirilmesi zamanının geldiğini gözönünde bulundurarak;

Aşağıdaki hükümlerde mutabık kalmışlardır:

Madde 1:

Şartın 23. Maddesi aşağıdaki gibidir:

“Madde 23- Rapor ve gözlem örneklerinin gönderilmesi;

1- Taraf ülkelerden herbiri, 21 inci ve 22 nci maddeler uyarınca, Genel Sekretere bir rapor sunarken bu raporun bir örneğini, 27 nci maddenin 2 nci fıkrası gereği, Hükümet Komitesi toplantılarına davet edilecek uluslararası işçi ve işveren örgütlerine üye olan kendi ulusal örgütlerine gönderecektir. Bu örgütler taraf ülkelerin raporlarına ilişkin olabilecek görüşlerini Genel Sekretere göndereceklerdir. Genel Sekreter, bu gözlemlerin birer örneğini bildirecek olan ilgili Taraf ülkelere gönderir.

2- Genel Sekreter Taraf ülkelerin raporlarının bir örneğini Avrupa Konseyinin danışmanı statüsünü taşıyan ve özellikle Şartın incelediği konularda yetkili olan hükümet dışı uluslararası örgütlere gönderir.

3- 21 inci ve 22 nci Maddeler ile işbu madde uyarınca hazırlanan rapor ve gözlemler kişilere verilebilir.”

Madde 2:

Şartın 24 üncü Maddesi aşağıdaki gibidir;

“Madde 24- Raporların Tetkiki;

1- 21 inci ve 22 nci maddeler uyarınca, Genel Sekretere sunulan raporlar, 25 inci Maddeye göre oluşturulan Bağımsız Uzmanlar Komitesince incelenir. Komite, aynı zamanda, 23 üncü Maddenin 1 inci paragrafı gereği Genel Sekretere gönderilen bütün gözlemleri elde edebilecektir. İncelemesinin ardından, Bağımsız Uzmanlar Komitesi görüşlerini içeren bir rapor hazırlayacaktır.

2- 21 inci Madde uyarınca hazırlanan raporlara ilişkin olarak, Bağımsız Uzmanlar Komitesi hukuksal açıdan düzenlemelerin, mevzuatın ve ulusal uygulamaların ilgili Taraf ülkeler için Şarttan kaynaklanan yükümlülüklerin içeriği ile uyumluluğunu belirleyecektir.

3- Bağımsız Uzmanlar Komitesi, tamamlayıcı bilgi ve açıklamalar talep etmek amacıyla bir Taraf ülkeye doğrudan başvurabilecektir. Ayrıca gerekli görürse, kendi isteği veya Taraf ülkenin talebi üzerine Taraf ülkenin temsilcileri ile bir toplantı düzenleyebilecektir. 23 üncü Maddenin 1 inci Paragrafında belirtilen örgütler bilgilendirilecektir.

4- Bağımsız Uzmanlar Komitesinin kararları kamuoyuna duyurulur ve Genel Sekreter vasıtasıyla Hükümet Komitesine, Parlamenter Meclisine ve 23 üncü Maddenin 1 inci ve 27 nci Maddenin 2 nci Paragraflarında belirtilen örgütlere gönderilir.”

Madde 3:

Şart’ın 25 inci Maddesi aşağıdaki gibidir:

“Madde 25- Bağımsız Uzmanlar Komitesi;

1- Bağımsız Uzmanlar Komitesi, Âkif Taraflarca aday gösterilen üstün karakterli ve ulusal ve uluslararası sosyal sorunlardaki ehliyeti tanınmış uzmanlar listesinden Parlamenterler Meclisi’nin oy çokluğu ile seçtiği en az dokuz üyeden oluşmaktadır. Üyelerin kesin sayısı Bakanlar Komitesince belirlenecektir.

2- Komite üyeleri altı yıllık bir süre için seçilirler. Tekrar bir kez daha üyeliğe seçilebilirler.

3- Görev süresi dolmayan bir üyenin yerine geçmek üzere seçilen bir Bağımsız Uzmanlar Komitesi üyesi, yerine geçtiği üyenin kalan süresi kadar görevde kalır.

4- Komite üyeleri toplantılara bireysel unvanlarıyla katılırlar. Bağımsız Uzmanlar Komitesi üyeleri görev sürelerince bağımsızlık ve tarafsızlıkları ile bağdaşmayan, görevlerini engelleyebilecek diğer görevler üstlenemezler.”

Madde 4:

Şart’ın 27 nci Maddesi aşağıdaki gibidir:

“Madde 27- Hükümet Komitesi;

1- 23 üncü Maddenin 1 inci ve 24 üncü Maddenin 3 üncü Paragrafları uyarınca hazırlanan Taraf ülkelerin raporları, gözlemler ve bilgiler yanında Bağımsız Uzmanlar Komitesi’nin raporları Hükümet Komitesine gönderilir.

2- Bu komite, Taraf ülkelerin her bir temsilcisinden oluşur. İki uluslararası işveren örgütünü ve iki uluslararası işçi örgütünü toplantılara danışman sıfatıyla gözlemci göndermeye davet eder. Ayrıca, Avrupa Konseyi’nin danışmanı statüsünü taşıyan ve özellikle de işbu Şart’ın incelediği alanlarda birikime sahip hükümet dışı uluslararası örgüt temsilcilerini görüşlerini almak üzere davet edebilir.

3- Hükümet Komitesi özellikle, Bağımsız Uzmanlar Komitesinin ve Taraf ülkelerin raporları ışığında sosyal ve ekonomi politikası gözlemlerine dayanarak, gerekçeleriyle birlikte, Şart’ın 28 inci maddesi uyarınca, kendi görüşü olarak ilgili her Taraf ülkeyi hedefleyen tavsiye kararı konusu durumları belirler. Kamuoyuna duyurulacak bir raporu Bakanlar Komitesine sunar.

4- Hükümet Komitesi, genel olarak Şart’ın uygulamasına ilişkin gözlemlerine dayanarak Bakanlar Komitesine sosyal sorunlara ve Şart’ın güncellik kazandırabilecek maddelerine ilişkin incelemelere başlanmasını öngören tavsiyelerde bulunabilecektir.”

Madde 5:

Şart’ın 28. Maddesi aşağıdaki gibidir:

“Madde 28- Bakanlar Komitesi;

1- Bakanlar Komitesi sadece oy hakkına sahip Taraf ülkelerin kullandığı oyların üçte iki çoğunluğuyla Hükümet Komitesinin raporuna dayanarak denetim döneminin bütününü kapsayan ve ilgili Taraf ülkelere verilen bireysel tavsiyeleri içeren bir kararı kabul edebilecektir.

2- Bakanlar Komitesi, 27 nci maddenin 4 üncü paragrafı uyarınca, Hükümet Komitesinin verdiği tavsiyeleri dikkate alarak kendisinin uygun gördüğü kararları alacaktır.”

Madde 6:

Şart’ın 29. maddesi aşağıdaki gibidir:

“Madde 29.- Parlamenterler Meclisi;

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri bütün üyelerin hazır bulunduğu dönem toplantılarını gözönüne alarak, Bağımsız Uzmanlar Komitesinin ve Hükümet Komitesinin raporları yanında Bakanlar Komitesinin kararlarını da Parlamenterler Meclisine gönderir.”

Madde 7:

1- İşbu Protokol aşağıdaki şekilde Şart’a Taraf Avrupa Konseyi’ne üye Devletlerin imzasına açılır:

a) onaylama, kabul etme veya uygun görme çekincesi olmadan imzalama;

veya

b) onaylama, kabul etme veya uygun görmenin ardından onaylama, kabul etme veya uygun görme çekincesi altında imzalama.

2- Onaylama, kabul etme veya uygun görme belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine gönderilir.

Madde 8:

İşbu Protokol Şart’a Taraf bütün ülkelerin 7 nci maddenin hükümleri uyarınca, kendilerini Protokol’e bağlı saydıklarını beyan ettikleri tarihten sonraki otuzuncu gün yürürlüğe girer.

Madde 9:

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Konseyin bütün üyelerine;

a) her imzayı;

b) her onaylama, kabul etme veya uygun görme belgesinin gönderilmesini;

c) 8 inci Madde uyarınca işbu Protokol’ün yürürlüğe giriş tarihini;

d) İşbu Protokol ile ilgili her türlü bildiri veya belge gibi her türlü gelişmeyi bildirir.

Sonuç olarak, bu hususta yetkiye sahip olan aşağıda imzası bulunanlar işbu Protokol’ü imzalamışlardır.

21 Ekim 1991 tarihinde, her iki metin de aynı derecede muteber olmak kaydıyla İngilizce ve Fransızca dillerde, Avrupa Konseyi arşivlerinde saklanacak tek nüsha olarak imzalanmıştır. Onaylı nüshaları Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından Avrupa Konseyine üye her Devlete gönderilir.