Dönem: 22           Yasama Yılı: 3

 

              T.B.M.M.                                (S. Sayısı: 953)

 

Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısı ile Avrupa Birliği Uyum ve Adalet Komisyonları Raporları (1/992)

 

                                              

Not: Tasarı, Başkanlıkça Plan ve Bütçe, Avrupa Birliği Uyum ve Adalet Komisyonlarına havale edilmiştir.

 

                                   T.C.

                             Başbakanlık                                                                                 

                     Kanunlar ve Kararlar

                         Genel Müdürlüğü                                                                      10.3.2005

        Sayı : B.02.0.KKG0.10/101-1067/1083

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulu’nca 28.2.2005 tarihinde kararlaştırılan “Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                                                                                                         Recep Tayyip Erdoğan

                                                                                                                   Başbakan

GENEL GEREKÇE

Çağdaş ceza infaz sisteminin temel amacı, hükümlünün sosyalleşmesini teşvik etmek, yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, üretken, kanunlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmak, böylece özel ve genel önlemeyi sağlamak, toplumu suça karşı korumaktır.

19 uncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren tartışılmaya başlayan cezanın amacı ve nitelikleri konusundaki yeni görüşler, buna bağlı olarak yeni yöntem ve kurumların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ceza hukuku alanında insana değer veren düşüncenin etkinlik kazanması nedeniyle; hapis cezalarının her zaman iyi sonuç vermediği, hükümlünün toplumla bütünleşmesini gerçekleştirmede yeterli etkiyi yapmadığı, infaz rejimlerinde hükümlünün iyileştirilmesini ve topluma yeniden kazandırılmasına imkân  sağlayacak değişiklikler yapılması gerektiği görüşleri de gündeme getirilmiştir. Tüm bu çabalara rağmen, kısa ve uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların kötü etkileri ortadan kaldırılamamıştır. Yapılan kriminolojik araştırmalarda, hükümlünün kişiliğine bilimsel yöntemlerle yaklaşılması, uygulamalarda değişiklikler yapılması gerektiği düşüncelerini doğrulayıp desteklemiştir.

Birleşmiş Milletler "Hükümlülerin İyileştirilmesi İçin Asgari Standart Kurallar"ının 79, 80 ve 81 inci maddeleri; hükümlülerin salıverilme sonrasında topluma kazandırılmalarını ve buna kamu kurumu dışındaki gönüllü kuruluşların da yardım etmesini, çalışacakları bir iş sağlanmasını öngörmektedir.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nce hazırlanan R(87)3 sayılı "Avrupa Cezaevi Kuralları"nın 87, 88 ve 89 uncu maddeleri; tüm hükümlülerin salıverilme sonrası topluma ve aile yaşamına uyumlarının kolaylaştırılmasını, uzun süreli hapis cezasına hükümlü olanların etkili bir sosyal desteği de içeren denetim altında cezalarının yerine getirilmesini ve koşullu salıverilme olanağının bulunmasını, salıverilenlerin toplumdaki yerlerini alabilmeleri için sosyal hizmetler ve diğer kuruluşlarla işbirliği içinde bulunulmasına ilişkin düzenlemelere yer vermiştir.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin R(2000)22 sayılı "Kamusal Cezalar ve Tedbirler Hakkında Avrupa Kurallarının Uygulamasının Geliştirilmesi" konulu Tavsiye Kararında; üye devletlere, hapis cezası dışında çeşitli tedbirler düzenlemelerini ve kısa süreli hapis cezalarından kaçınmalarını önermektedir. Bu kapsamda; tutuklamaya ve hapis cezasına seçenek tedbirlerin türleri de belirtilmiştir. 

Mukayeseli hukukta, örneğin İngiltere, Fransa, İtalya, Estonya ve Çek Cumhuriyeti'nde, "probation", "yardım" ve "arabuluculuk" gibi çeşitli isimler altında adlandırılan ve bu amaçla kurulmuş teşkilâtlanmaların ve kurumların olduğu görülmektedir.

Ceza infaz sisteminin uluslararası kurallarını oluşturan bu belgeler ışığında; çağdaş ülkelerde cezalar, hapis cezaları ile hapis cezasına seçenek tedbirler olarak iki ayrı alanda infaz edilmekte, cezaları ertelenenler, koşullu salıverilenler toplum içinde izlenmekte ve denetlenmektedir.

Bunlar, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda düzenlenmiş bulunan; adlî kontrol, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar, kamuya yararlı bir işte çalıştırma, cezanın koşullara bağlı ve denetimli olarak ertelenmesi, büyüklere, çocuklara, alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde bağımlılarına özgü güvenlik tedbirleri, koşullu salıverilme, koşullu salıverilenler ile mükerrirler ve özel tehlikeli hükümlüler hakkında denetimli serbestlik, cezanın konutta infazına ilişkin hükümlerle örtüşmektedir. Açıklanan ve sistemin işleyebilmesi için çok önem taşıyan bu görevlerin yerine getirilebilmesi, suçtan zarar görenlere psiko-sosyal ve diğer yardımların yapılabilmesi, salıverilme sonrası iş sağlanmasına yardımcı olunması konularında başarıya ulaşılabilmek için "Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları"nın oluşturulması gerekmektedir.

Tasarı, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 104 üncü maddesinde de değinilen "Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları"nın kurulması, görev ve çalışma esas ve usullerinin düzenlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.

 

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1.-  5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 104 üncü maddesinde belirtilen; cezaları ertelenen, salıverilen veya haklarında hapis cezası dışında herhangi bir tedbire hükmedilen hükümlülerin toplum içinde izlenmesi, iyileştirilmesi, psiko-sosyal problemlerinin çözülmesi, salıverme sonrası korunması ve yargılanan kişiler hakkında sosyal araştırma raporlarının düzenlenmesi ve mağdurun korunması gibi görevleri yerine getirmek, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinde sayılan kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımların bazılarının ne şekilde yerine getirileceğini düzenlemek ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesinde belirtilen adlî kontrol kararlarının yerine getirilmesini sağlamak üzere "denetimli serbestlik ve yardım merkezleri"nin ve salıverilme sonrasında hükümlülere iş sağlanması için 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 104 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulması öngörülen "koruma kurulları"nın kuruluş, görev ve çalışma esas ve usullerinin düzenlenmesi Kanunun amacı olarak belirlenmiştir.

Maddede geçen "salıverilme" kavramı, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun anlamında  hem "koşullu", hem de "hakederek salıverilme"yi  de kapsamaktadır.

Madde 2.- Madde ile, Kanunun kapsamı belirlenmiş olup, Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu, Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlükleri ile koruma kurulları tarafından yapılacak yardım ve infaz işlemleri hakkındaki kurallar ile bu süreçte görev yapan kişilerin görev, yetki, hak ve yükümlülüklerinin bu Kanunla düzenleneceği hükme bağlanmıştır. 

Ayrıca, maddenin ikinci fıkrasında, sırf askerî suçlar ile askerî disiplin suçlarına ilişkin hükümlerin saklı olduğu belirtilmiştir.

Madde 3.- Madde ile Kanunun çeşitli maddelerinde geçen bazı ifadelerin tanımı yapılmıştır. 

Madde 4.- Madde ile, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde göz önüne alınacak temel ilkelere yer verilmiştir.

Birinci ilke, "insan onuruna saygı ve dürüstlük"tür. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde ve Anayasada ifadesini bulan "kişi dokunulmazlığı", "kişinin maddî ve manevî varlığının korunması" ve "kişi hürriyeti ve güvenliği" gibi temel hak ve hürriyetlerin bir uzantısı olarak, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde görev alanların, insan haklarına saygı, dürüstlük ve kararlılık çerçevesinde hareket edip, görevlerini yerine getirirlerken aşağılayıcı, onur kırıcı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunamayacakları ifade edilmiştir.

İkinci ilke "gizlilik"tir. Kanunun uygulanmasında görev alanların; suçtan zarar gören, şüpheli veya sanık, hükümlü ya da bunların ailesi hakkında öğrenmiş olduğu bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlü oldukları, ayrıca bu bilgilerin kanunun zorunlu kıldığı hâller dışında hiçbir kurum veya kişiye verilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Suçtan zarar gören, şüpheli, sanık veya hükümlünün müdafii veya avukatlarının müvekkilleri ile savunma mesleği çerçevesindeki ilişkileri yönünden bu hüküm uygulanmayacaktır.

Düzenleme ile, Anayasanın 20 nci maddesinde düzenlenen "özel hayatın gizliliği ve korunması" ilkesine paralel bir hüküm getirilmiştir. Burada amaç, kişinin özel hayatı ve sır dünyasına saygı göstermek olduğu kadar, konuyla ilgisi olmayan üçüncü kişilerin haberdar olmasının önüne geçilmesi ve kişinin toplum önünde ifşa edilmemesinin sağlanmasıdır.

Üçüncü ilke, "tarafsızlık"tır. Bu ilke uyarınca, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde görev alanların, görevleri ile ilgili belgeleri inceleme yetkileri bulunmakla birlikte, buradan elde ettikleri bilgilerle ilgili olarak soruşturmanın gizliliği ilkesine uymak, tarafsızlığına gölge düşürecek davranış ve ilişkilerden kaçınmak ve davanın taraflarına aynı mesafede bulunmak zorundadırlar. Buradaki belgelerle ifade edilmek istenen, denetimli serbestlik görevlilerinin denetim görevi ile doğrudan ilgisi bulunan ve dava dosyasında veya dava dosyası dışındaki belgelerdir. Böylece soruşturma kapsamındaki kişilerin veya davanın taraflarının, yapılan işlemlere güven duymaları ve işlemlerin sonucunda verilen kararlarında adil ve hukuka uygun olduklarına dair inançları sağlanmış olacaktır.

Madde 5.- Madde ile, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 26 ncı maddesinde düzenlenen ve hükümlünün yükümlülüklerinden birisini oluşturan "cezayı çekme, güvenlik ve iyileştirme programına uyma" yükümlülüğünün bir uzantısı olarak, hakkında herhangi bir tedbire hükmedilen kişilerin haklarında verilen kararlara uygun olarak, şube müdürlüklerinin kendileri ile ilgili hazırladıkları programlara ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.

Ceza infaz kurumlarında barındırılan hükümlüler, hapis cezasının yerine getirilmesine katlanma ve bu amaçla düzenlenen infaz rejimine uygun tutum ve davranışlar içinde bulunmakla ve ceza infaz kurumunun güvenlik ve iyileştirme programlarına uyum göstermekle yükümlü olduklarından, her ne amaçla olursa olsun kendi yaşamlarını ve bedensel bütünlüklerini tehlikeye düşürecek eylemlere girişmeleri durumunda bu eylemlerin cezanın yerine getirilmesine katlanma yükümlülüğünün ihlâli sayılacağından, aynı düşünceyle hakkında tedbir kararı verilip denetimli serbestliğe tâbi tutulan kişilerin de benzer yükümlülükleri olacaktır.

Madde 6.- Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri ile ilgili olarak verilen görevleri yerine getirmek üzere, Adalet Bakanlığında, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı, adlî yargı ilk derece mahkemeleri adalet komisyonlarının bulunduğu yerlerde denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü ile  koruma kurullarının kurulacağı belirtilmiştir.

Öte yandan, danışma organı olarak Adalet Bakanlığında Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulunun oluşturulacağı hükme bağlanmıştır.

Bu kurumlardan birinci fıkrada sayılanlar, doğrudan icracı organ olarak, ikinci fıkrada belirtilen Danışma Kurulu ise,  danışma organı şeklinde görevlerini yerine getirecektir.

Madde 7.- Madde ile, yardım merkezleri ile koruma kurullarının teşkilât yapıları düzenlenmiştir. Buna göre, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinin, Bakanlık merkez teşkilâtında Daire Başkanlığı, taşra teşkilâtında ise şube müdürlükleri ve koruma kurulları vasıtasıyla yürütüleceği belirtilmiştir.

Madde 8.- Madde ile, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulacak Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığının oluşum şeklinin, bir Daire Başkanı, yeteri kadar tetkik hâkimi, uzman personel ile en az üç şubeden oluşacağı belirtilmiştir. Buradaki uzman personel kavramına, sosyal çalışmacı, psikolog, sosyolog ve öğretmen gibi meslek grupları girmektedir.

Madde 9.- Maddede Daire Başkanlığının görevleri bentler hâlinde sayılmıştır.

Madde 10.- Maddenin birinci fıkrasında, şube müdürlüklerinin, adlî yargı ilk derece mahkemeleri adalet komisyonlarının bulunduğu yerlerde Cumhuriyet başsavcılığına bağlı olarak kurulacağı hükme bağlanmıştır. Ayrıca, iş durumu ve coğrafi konum dikkate alınarak, Genel Müdürlüğün önerisi ve Bakanlık onayı ile şube müdürlüğü bulunmayan ilçelerde de denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerini yürütmek üzere şube müdürlüklerine bağlı büroların kurulabileceği ifade edilmiştir.

İkinci fıkrada, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yetki alanının adlî yargı ilk derece mahkemeleri adalet komisyonlarının yargı çevresi ile, büroların yetki alanının ise bulundukları ilçenin yargı çevresi ile sınırlı olduğu belirtilmiştir.

Maddenin üçüncü fıkrasında, şube müdürlüklerinde görev yapacak personel ve bunların meslekî unvanları sayılmıştır. Buna göre, her şube müdürlüğünde; bir şube müdürü, yeterli sayıda psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı, öğretmen, benzeri personel ile bu alanda özel hizmet içi eğitim almış diğer unvanlardaki personel ve şubelerin yönetim hizmetlerinde çalıştırılacak görevliler bulunacaktır. Her meslek grubundan ne kadar personel çalıştırılacağı şube müdürlüğünün görev alanındaki iş durumuna göre belirlenecektir.

Maddenin son fıkrasına göre, şube müdürlüğüne, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri için ceza infaz kurumlarında görev yapan, infaz ve koruma memurlarından atama yapılması veya bunların görevlendirilmesinde, bu hizmetlere yönelik olarak en az iki ay süre ile  yapılacak hizmet içi eğitiminde başarılı olma koşulu getirilmiştir. Şube müdürlüğünden ceza infaz kurumlarına veya adliyelere, ceza infaz kurumlarından veya adliyelerden şube müdürlüğüne atama veya görevlendirme söz konusu olduğunda, buna ilişkin adalet komisyonu kararları, ilgisine göre Genel Müdürlük veya Personel Genel Müdürlüğüne gönderilerek, alınacak Bakanlık onayı ile tamamlanacaktır.

Madde 11.- Maddede şube müdürlüğünün görevleri bentler halinde sayılmıştır.

Maddenin (a) bendine göre, şube müdürlüğü, bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri, soruşturma ve kovuşturma evreleri ile hükümden ve salıverilmeden sonra  hazırlanacak bir denetim planı çerçevesinde yerine getirecektir. Maddede yer alan denetim planı, denetimin yöntemini belirleyen ve uzmanlar tarafından hazırlanacak olan plan olup, planda alınan tedbirin amacı, niteliği, süresi, hakkında tedbir kararı uygulanan kişinin ihtiyaçları, suçun mahiyeti ve denetimin zaman planlamasına ilişkin hususlara yer verilecektir.

(b) bendine göre, şube müdürlüğü, çocuk mahkemeleri ile aile mahkemelerine, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri alanında yardımda bulunabilecektir. Çocuk mahkemeleri ile, aile mahkemeleri, kendi görev alanına giren konulardaki, koruma ve tedbir kararlarının infazında denetimli serbestlik merkezleri şube müdürlüklerinden yardım alabilecektir. Ancak, denetimli serbestlik ve yardım şube müdürlükleri personeli asıl görevlerindeki iş ve işlemlerini aksatmayacak ve bu görevlerindeki hizmetleri tam bir şekilde yerine getirdikten sonra söz konusu yerlerde görevlendirilebilecektir.

Öte yandan, kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek de şube müdürlüğünün görevleri içindedir.

Madde 12.- Maddeyle, şube müdürlüğünün "soruşturma evresindeki" görevleri sayılmıştır.

Maddenin  (a)  bendine  göre,  5271  sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesi gereğince haklarında adlî kontrol kararı verilen şüphelilerle ilgili kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek şube müdürlüğünün bu aşamadaki görevlerinden birisidir.

(b) bendine göre, Cumhuriyet başsavcılığı gerekli gördüğünde, şube müdürlüğü şüpheli hakkında sosyal araştırma raporu düzenleyip sunacaktır. Burada Cumhuriyet savcısı kendiliğinden ya da şüpheli veya müdafiinin başvurusu üzerine gerekli gördüğünde, şüpheli hakkında söz konusu raporun düzenlenmesini isteyebilecektir. Başka bir anlatımla, Cumhuriyet savcısı kendiliğinden bu yola başvurabileceği gibi, şüphelinin veya müdafiinin başvurusu üzerine de gerekli gördüğünde bu olanağı kullanabilecektir. Buradaki incelemede şüphelinin geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi gibi kişisel, sosyal ve ekonomik durumlarından biri veya bir kaçı hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu verilebilecektir.

Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunları gibi sorunlarının çözümünde danışmanlık yaparak onlara yardımcı olmak, maddenin (c) bendi ile şube müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır. Burada, psiko-sosyal yardımla ifade edilmek istenen, denetimli serbestlik ve yardım kapsamındaki bireylerin yeniden topluma kazandırılması için psikolojik ve sosyal açıdan gereksinim duyduğu danışmanlık ve rehberlik hizmetlerini yapmak ve bu çerçevede olabilecek müdahalelerde bulunmaktır. Maddedeki "yardımcı olmak" kavramı gerekli işbirliğini de içermektedir. 

Şube müdürleri istek hâlinde şüpheliye psiko-sosyal danışmanlık da yapacaktır. Buradaki psiko-sosyal yardım tutuksuz yargılananlar yönünden  söz konusu olacaktır.

Madde 13.- Maddede şube müdürlüğünün kovuşturma evresindeki görevleri bentler hâlinde sayılmıştır. Maddenin (a) bendine göre, şube müdürlüğü adlî kontrol altındaki sanıklarla ilgili kovuşturma aşamasında verilen kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütecektir.

(b) bendine göre, karar öncesinde mahkeme veya hâkimin isteği üzerine; sanığın geçmişi, ailesi, çevresi,  eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlayıp söz konusu makamlara sunmak şube müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır. Buradaki "karar"  sözcüğü her türlü hüküm ve kararı ifade etmektedir.

Maddenin (c) bendine göre, şube müdürlüğü, suçtan zarar gören kişilere tıpkı soruşturma evresinde olduğu gibi, kovuşturma evresinde de psiko-sosyal yardımlarda bulunabilecek, ayrıca bu kişilerin ekonomik sorunlarının çözümünde danışmanlık yapabilecek veya bu hususlarda yardımcı olabilecektir. Yine soruşturma evresinde şüpheliye yapıldığı gibi bu evrede de, sanığa psiko-sosyal danışmanlık yapmak şube müdürlüğünün bir görevi olarak düzenlenmiştir.

Madde 14.- Şube müdürlüğünün kovuşturma evresinden sonraki görevleri düzenlenmiştir.

Öncelikle, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (d), (e) ve (f) bendinde sayılan kısa süreli hapis cezasına seçenekli yaptırımlar ile, 5275 sayılı Türk Ceza Kanununun 105 inci maddesinde belirtilen kamuya yararlı bir işte çalıştırma seçenek yaptırımı ile ilgili olarak, gerektiğinde kolluk makamlarıyla işbirliği içinde ve kanunda belirtilen kurallara uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak şube müdürlüğünün kovuşturma evresinden sonraki görevlerinin başında gelmektedir.

İkinci olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 51 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hapis cezasının ertelenmesi hükmüne bağlı olarak, haklarında anılan maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen kararlar ile 53 üncü maddenin beşinci fıkrasında belirtilen güvenlik tedbirine ilişkin karar verilenlerin denetim sürelerini kanunda belirtilen kurallara uygun olarak geçirmelerini, güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesini, gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde sağlamak şube müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır. "Kanun" ibaresini, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu kapsayacak şekilde anlamak gerekir.

Öte yandan, şube müdürlüğü; 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun, 51 inci maddesinin beşinci fıkrası gereğince mahkeme tarafından denetim süresi içerisinde hükümlüye yapılacak rehberlik görevinin, "kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak suçu"nun düzenlendiği 191 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen ve denetimli serbestlik tedbirine hükmedilen kişiye  yapılacak rehberlik görevinin yerine getirilmesini kovuşturma evresinden sonra gerçekleştirmekle yükümlü olacaktır.

Yukarıda belirtilen tedbirlerin uygulanması süresince şube müdürlüğü sürekli olarak hükümlülerle yakın temas kurarak, onları izlemek, kurallara uygun davranıp davranmadıklarını denetlemek ve onları bu konuda yönlendirmek  zorundadır. Ayrıca bu evrede çıkan psiko-sosyal sorunların çözümü yoluna gitmek veya bu konuda yardımda bulunmak, bu işlemlerin sonucunu ve yükümlülüklere uymayanları ya da suç işleyenleri ilgili yerlere bildirmekle yükümlüdürler. Bu konuda yetkili makamlar, mahkemeler, hâkimlikler ve Cumhuriyet başsavcılıklarıdır. Bu durumda kişinin 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin altıncı fıkrasında ve 51 inci maddesinin yedinci fıkrasındaki yaptırımla karşılaşmaları söz konusu olacaktır.

Bilindiği gibi, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda hükümlülere verilecek izinler düzenlenmiş ve bunlardan birisinin de Kanunun 96 ncı maddesinde hükme bağlanan "iş arama izni" olduğu ifade edilmiştir. Buna göre koşullu salıverilmesine bir ay kalmış olan hükümlülere verilen iş arama izni süresi içersinde şube müdürlükleri, izin verilen bu hükümlülere yardımda bulunmakla yükümlü olacaklardır.

Ayrıca, şube müdürlükleri, hükümlülerin yeniden topluma kazandırılmaları ve salıverilmeye hazırlanmaları sırasında ceza infaz kurumlarında görev yapan psiko-sosyal servislerle işbirliği yaparak gerektiğinde hükümlülerle görüşmek suretiyle salıverilme öncesine ilişkin hazırlanacak değerlendirme raporuna katkıda bulunmak  görevini de yerine getirecektir.

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun "özel infaz usulleri"ni düzenleyen 110 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları kapsamındaki kişilerin hapis cezalarının konutta çektirilmesi sırasında, bu hükümlülerin psiko-sosyal sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak, bu konuda rapor düzenlemek ve hükümlünün infazın gereklerine uyup uymadığının kontrol edilerek aykırı davranışlar hâlinde durumu Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek de bu evredeki görevler arasındadır.

Son olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa göre etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanıp da haklarında güvenlik tedbirine hükmolunanlarla ilgili bu tedbirlerin uygulanmasını sağlama görevi şube müdürlüğüne verilmiş bulunmaktadır.

Burada belirtilmesi gereken diğer bir konu da, denetimli serbestlik görevlilerinin infaz görevlisi olmadığıdır. Aksine bu görevliler infaz görevlilerinin işlemlerini denetleyecek, kararı infaz etmeyecektir. Örneğin aynen iade ve tazminde bu husus geçerlidir. Ancak maddenin (c) bendinde olduğu gibi denetimli serbestlik görevlisi sürücü belgesinin geri alınmasında belgeyi alacak, ancak trafik şubesine bildirerek bu konuda şerh düşülmesini isteyebilecektir.

Madde 15.- Maddede şube müdürlüğünün salıverme sonrası görevleri düzenlenmiştir.

Bu kapsamda 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun "koşullu salıverilme"ye ilişkin 107 nci maddesinin yedi, sekiz, dokuz, oniki ve ondördüncü fıkraları ile, "mükerrirlere özgü infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbiri"nin düzenlendiği 108 inci maddesinin dört ve altıncı fıkralarında düzenlenen yükümlülüklerin denetlenmesi için kendilerine verilen görevleri, gerekli hâllerde kolluk makamları ile birlikte yerine getirmek, salıverilme sonrası görevlerin başında gelmektedir.

Bu konularda düzenlenecek raporda 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin onuncu fıkrasında belirtilen durumlarda bu tedbirin veya belirlenen yükümlülüklerin kaldırılması için görüş bildirme yönünde görev de verilmiştir.

Maddenin (d) bendinde, ayrıca şube müdürlüğünün salıverme sonrası işbirliği yapacağı kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerle birlikte 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 90 ve 91 inci maddelerinde düzenlenen, salıverilen kişilerin iş bulmalarında veya meslek ve sanatları ile ilgili bir iş kurmalarında ayrıca çevre ve aileleri ile olabilecek psiko-sosyal sorunların çözümünde görev yapacaklardır.

(e) bendinde, hükümlülerin yeniden suç işlemelerinin önüne geçmek ve topluma kazandırılmalarını sağlayıcı etkenleri güçlendirmek amacına yönelik çalışmalar yapmak konusu da şube müdürlüğünün görevleri arasında düzenlenmiş bulunmaktadır.

Madde 16.- Maddenin birinci fıkrasında, koruma kurullarının nerelerde kurulacağı ve kimlerden oluşacağı gösterilmiştir.

Maddenin ikinci fıkrasında, koruma kurullarının yazı işleri hizmetlerinin şube müdürlüğünce yürütüleceği belirtilmiştir.

Madde 17.- Maddede, koruma kurullarının görevleri belirtilmiştir.

Kurullar, şube müdürlüklerinden kendilerine iletilen suçtan zarar görenlerin karşılaştıkları sosyal ve ekonomik sorunların çözümüne yardımcı olacak, böylelikle bu kişilerde meydana gelen suçun olumsuz etkisinin en aza indirilmesi sağlanacak, salıverilen hükümlülerin meslek veya sanat edinmeleri, kendilerine en uygun işi bulmalarında; sanat sahibi olanlar ile tarım işletmeciliği yapmak isteyen hükümlülere araç, malzeme ve kredi sağlanmasında; ve işyeri açmak isteyenlerin karşılaştıkları güçlüklerin çözümünde yardımcı olacak ayrıca çocuk ve genç hükümlülerin öğrenimlerine devam etmelerini sağlayacak ve kanunla verilen diğer görevleri yapacaktır. Koruma kurullarının tahliyeden sonraki diğer güçlüklerin çözümündeki yardımları konusuna tedavi yardımları da girmektedir.

Madde 18.- Maddede, denetimli serbestlik ve yardım merkezleri ile koruma kurullarının, idarî nitelikteki işlem ve eylemlerine karşı ilgililerin 4675 sayılı  İnfaz Hâkimliği Kanunu kapsamında infaz hâkimliğine şikâyet hakkı olduğu, bu Kanunun uygulaması ile ilgili olarak verilen mahkeme ve hâkim kararlarına karşı itiraz yolunun açık olduğu ve diğer kanunlarda belirtilen kanun yollarına başvurma hakkının da  saklı olduğu belirtilmiştir.

Madde 19.- Madde ile, Adalet Bakanlığı bünyesinde, Bakanlık Müsteşarının  başkanlığında denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin danışma organı olarak görev yapmak üzere Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulunun kurulacağı, Kurulun teşekkül tarzı, görev süresi ve toplantı zamanı düzenlenmiştir. Ayrıca, Danışma Kurulunun başkan vekilinin Adalet Bakanlığı müsteşar yardımcısının olacağı ve Kurulun yazı işleri hizmetlerinin Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır.

Madde 20.- Maddede, Danışma Kurulunun görevlerinin; denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin olarak temel ilkeleri belirlemek, öneri niteliğinde karar almak ve bu kararları ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek, Genel Müdürlük tarafından sunulan, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yıllık faaliyetlerini değerlendirmek ve önerilerde bulunmak, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının görevleri ile ilgili olarak hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslaklarını incelemek ve önerilerde bulunmak ve kanunla verilen diğer görevleri yapmak olduğu belirtilmiştir.

Madde 21.- Maddede, şube müdürlüğünde görev alacak görevlilerin özlük işlemlerinin ne şekilde yapılacağı düzenlenmiştir.

Madde 22.- Maddede, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerinde gönüllü olarak çalışacak kişilerden de faydalanabilme imkânı getirilmiş, böylelikle bu alandaki hizmetin daha iyi yapılması ve toplum içinde yaşayan bireylerin bu hizmete katılması sağlanmak istenmiştir.

Gönüllü kişilerin, faaliyetlerinde bu Kanunda belirtilen ilkeleri gözetmeleri gerektiği, görev, yetki ve sorumluluk yönünden kamu görevlilerine ilişkin hükümlere tâbi oldukları, bu faaliyetleri çerçevesinde işledikleri veya kendilerine karşı işlenecek suçlarda kamu görevlisi sayıldıkları, bunların görevleri sebebiyle işlemiş oldukları suçlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı ve soruşturma izninin adalet komisyonu başkanı tarafından verileceği hükme bağlanmıştır.

Burada belirtilmesi gereken bir husus da, gönüllü çalışanların da sır saklama yükümlülüğünün bulunduğudur.

Madde 23.- Maddede, şube müdürlüklerinin denetiminin ve koruma kurullarının işlemlerinin denetiminin adalet müfettişleri tarafından yapılacağı belirtilmiştir. Burada koruma kurullarının denetimi bir kurumsal denetim niteliğindedir.

Madde 24.-  Maddede, şube müdürlüklerinde görevli personele verilecek eğitimin yapılacağı yer ile niteliği belirtilmiş, ayrıca, gönüllü çalışanlara da aynı eğitimin verilebileceği hükme bağlanmıştır.

Madde 25.- Maddede, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerinin sağlıklı yürütülmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarına yükümlülükler getirilmiştir.

Buna göre, kolluk görevlileri, şube müdürlüklerinin görevlerine ilişkin olarak Cumhuriyet başsavcılığı aracılığı ile iletilen istemleri yerine getirecek, kamu kurum ve kuruluşları bu hizmetlerin yerine getirilmesinde katkıda bulunacak ve görevlilere yardımcı olacak, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı, öğretmen ve benzeri personeli çalıştıran kurum ve kuruluşlar ihtiyaç hâlinde şube müdürlüğünün bu nitelikteki personel talebine yardımcı olacak, şube müdürlüğünün istemi hâlinde aile ve çocuk mahkemelerinde görevli benzeri personel, ilgili hakimin onayı ile bu hizmetlerin yerine getirilmesine yardım edecek ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler, gönüllü gerçek ve tüzel kişiler denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine katkıda bulunmaya teşvik edilecektir.

Çocuk mahkemeleri ve aile mahkemelerindeki personelin, iş ve kadro durumunun uygun olması halinde, denetimli serbestlik ve yardım merkezleri ile koruma kurullarına yardımcı olmalarında, öncelikle görevli oldukları asıl mahkemelerdeki görevlerini tam bir şekilde yerine getirerek, aksamaya sebebiyet vermeyecek şekilde görev yapmalarına dikkat edilecektir.

Madde 26.- Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerini yürütmek üzere bu Kanun ile oluşturulan taşra teşkilâtında görevli Devlet memurlarının, hizmet sınıfı, unvan ve derecelerine göre ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde görev yapan emsallerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca ödenen zam ve tazminatlardan yararlanacağı belirtilmiştir.

Danışma Kurulunun toplantılarına katılan üyelere ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödenmesi hükme bağlanmıştır.

Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri için Adalet Bakanlığı bütçesine yeterli ödeneğin konulacağı ve gönüllü çalışanların ulaşım ve iaşe gibi zorunlu giderlere ilişkin hususların bütçe kanunlarıyla belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Madde 27.- Kanunun uygulamasına ilişkin konularda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak hazırlanacak yönetmeliğin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Adalet Bakanlığınca çıkarılacağı belirtilmiştir.

Madde 28.- Madde ile, Adalet Bakanlığının merkez ve taşra teşkilâtında kullanılmak üzere kadro ihdas edilmiştir.

Geçici Madde 1.- Maddede, şube müdürlüklerinin teşkilâtlanmasının Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde tamamlanacağı düzenlenmiş, böylelikle bu teşkilâtın bir an önce kurularak hizmet vermeye başlaması amaçlanmıştır.

Maddenin ikinci fıkrasında, şube müdürlüklerinin kuruluşunda şube müdürü ihtiyacının karşılanması amacıyla alınacak personelin nitelikleri ve atanma usulü gösterilmiştir.

Geçici Madde 2.- Maddede, şube müdürlüklerinin araç, gereç ve diğer ihtiyaçlarının bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde satın alma veya kiralama yoluyla sağlanacağı, bu amaçla Bakanlık bütçesine yeteri kadar ödenek aktarılacağı belirtilmiştir.

Geçici Madde 3.- Bu Kanunla kurulması öngörülen şube müdürlüklerinin, teşkilâtlanması ve burada görev yapacak personelin atanıp göreve başlamasına kadar geçecek süre zarfında, ortaya çıkacak fiilî durumun düzenlenmesi amacıyla maddede çeşitli hükümlere yer verilmiştir.

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 104 üncü maddesine göre, kurulması öngörülen ve bu Kanunla da şube müdürlüğüne verilen, özellikle 5237 ve 5271 sayılı kanunlardan kaynaklanan görevlerin yerine getirilmesi, hem mahkemelerce hükmedilen tedbirlerin yerine getirilmesi, hem de cezanın bireyselleştirilmesi cümlesinden olmak üzere önem arz etmektedir.

Maddenin birinci fıkrası ile, şube müdürlüklerinin kuruluşu, buralarda görev yapacak personelin atanması, göreve başlaması ve eğitimi gibi işlemler sonuçlanıncaya kadar, bu Kanunla verilen görevlerin, şube müdürlüklerinde çalışacak benzeri personeli bulunan kamu kurum ve kuruluşlarından veya aile ve çocuk mahkemelerinden geçici görevlendirme veya yardım suretiyle yerine getirileceği belirtilmiştir.

İkinci fıkra ile, geçici görevlendirme suretiyle yararlanılan personelin malî ve özlük hakları saklı tutulmuş ve bu hakların kendi kurumlarınca sağlanacağı öngörülmüştür.

Maddenin üçüncü fıkrasında, şube müdürlükleri teşkilâtlanıncaya kadar bu Kanunla verilen görevleri  yerine getirmek  üzere    Cumhuriyet  başsavcılıkları nezdinde geçici statüde  olmak üzere "büro" kurulacağı hükme bağlanmıştır. Ayrıca bu büroların amir ve diğer personelinin ne şekilde görevlendirileceğine ilişkin usul hükümlerine yer verilmiştir.

Maddenin dördüncü fıkrasında, kamu kurum ve kuruluşlarından veya çocuk ve aile mahkemelerinden yapılacak geçici görevlendirme taleplerinin ne şekilde yapılacağına ve bu işlemlerin yerine getirilmesine ilişkin diğer hükümlere yer verilmiştir. Geçici görevlendirmede büro amirinin önerisi ve Cumhuriyet başsavcılığının talebi aranacaktır. Ancak çocuk ve aile mahkemelerinde görevli benzeri personelin geçici görevlendirmesinde ilgili hâkimin muvafakatinin bulunması şarttır.

Maddenin beşinci fıkrasında, geçici görevlendirme süresinin altı ay olduğu, bu sürenin görevlendirmedeki usule göre bir defaya mahsus olmak üzere altı aya kadar uzatılabileceği hükme bağlanmıştır.

Maddenin son fıkrasında, asıl memuriyet mahalli veya yerleşim yerleri dışında bürolarda geçici olarak görevlendirilen personele, 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Madde 29.- Yürürlük maddesidir.

Madde 30.- Yürütme maddesidir.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Raporu

      Türkiye Büyük Millet Meclisi

  Avrupa Birliği Uyum Komisyonu                                                          15.4.2005

                Esas No.: 1/992

                  Karar No.: 5                                                                                

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Adalet Bakanlığınca hazırlanıp Bakanlar Kurulu'nca, 10.3.2005 tarihinde Başkanlığınıza sunulan, "Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısı", Başkanlığınızca, aynı tarihte esas komisyon olarak Adalet Komisyonuna, tali komisyon olarak da Plan ve Bütçe Komisyonu ile Komisyonumuza havale edilmiştir. Komisyonumuz, 7.4.2005 tarihli 21 inci toplantısında Adalet Bakanlığı  temsilcilerinin katılımıyla Tasarıyı incelemiştir.

Komisyonumuzda Tasarının Avrupa Birliği'ne uyum yönünden incelenmesi sırasında şu görüşler ileri sürülmüştür:

• Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısının hazırlanması sırasında birtakım uluslararası sözleşme, bildirgeler ve kurallardan yararlanılmıştır. Özellikle Birleşmiş Milletlerin Hükümlülerin İyileştirilmesine İlişkin Asgari Standartlar Kurallarının, 79, 80 ve 81 inci maddelerinde öngörülen hükümlülerin sonradan salıverilmesi, sonrasında topluma kazandırılmaları buna kamu kurumları dışında gönüllü kuruluşların da yardım etmelerinin, çalışacaklara da bu konuda iş sağlamalarına ilişkin temel kurallar dikkate alınmıştır.

• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin, R 87/3 sayılı Avrupa Cezaevi Kurallarının 87, 88 ve 89 uncu maddelerinde, özellikle hükümlülerin salıverilmesi sonrası topluma ve aile yaşamlarına uyum sağlaması, uzun süreli hapis cezasından hükümlü olanların etkili ve sosyal desteği de içeren denetim altında cezalarını yerine getirmesine ilişkin direktifler Tasarıya yansıtılmıştır.

• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin, R 2000/22 sayılı Kamusal Cezalar ve   Tedbirler Hakkında Avrupa Kurallarının Uygulanması ve Geliştirilmesi konulu tavsiye kararları da Tasarının hazırlanmasında faydalı olmuştur.

Komisyonumuzda Tasarının görüşülmesi sırasında koruma kurulları başlığı altındaki 16 ncı madde üzerinde durulmuştur. Maddede koruma kurullarının adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısının başkanlığında oluşturulması öngörülmüştür. Komisyonumuzda yapılan görüşmeler sonrasında Cumhuriyet başsavcısına verilen yetkilerin tekrar gözden geçirilmesi gerektiği fikri ortaya çıkmıştır. Komisyonumuz,  Avrupa Birliği açısından ele aldığı 16 ncı maddede Cumhuriyet başsavcısının koruma kurulunu oluştururken kurul üyelerini kendisinin belirlemesinin Kopenhag Kriterleri içinde sayılan temel hukuk devleti  yanında işler bir piyasa ekonomisi mantığına ve rekabet kurallarına aykırı olduğunu, tüm kurumların, kuruluşların rekabet edeceği eşit koşullar yaratılması anlayışının olması gerektiğini savunmuştur.

Komisyonumuz, Tasarı için olumlu görüş bildirmekle beraber sistemin hayata geçirilmesi için Türkiye gerçeklerinin de dikkate alınarak bir pilot bölge uygulamasının  faydalı olacağını düşünmüştür.

Komisyon, Tasarının bütün maddelerini aynen kabul etmiştir.

Raporumuz, Adalet Komisyonuna arz olunur. 

 

Başkanvekili

Kâtip

Üye

 

Ali Rıza Alaboyun

Nevin Gaye Erbatur

Mehmet Ceylan

 

Aksaray

Adana

Karabük

 

 

(İmzada bulunamadı)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Musa Sıvacıoğlu

Ömer İnan

Şükrü Mustafa Elekdağ

 

Kastamonu

Mersin

İstanbul

 

 

 

(İmzada bulunamadı)

 

Üye

Üye

 

 

Algan Hacaloğlu

İnci Özdemir

 

 

İstanbul

İstanbul

 

 

(Raporda belirtilen

 

 

 

itirazlar kaydıyla)

 

 

AVRUPA BİRLİĞİ UYUM KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

DENETİMLİ SERBESTLİK VE YARDIM MERKEZLERİ İLE KORUMA KURULLARI

KANUNU TASARISI

Madde 1.- Tasarının 1 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 2.- Tasarının 2 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 3.- Tasarının 3 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 4.- Tasarının 4 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 5.- Tasarının 5 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 6.- Tasarının 6 ncı maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 7.- Tasarının 7 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 8.- Tasarının 8 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 9.- Tasarının 9 uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 10.- Tasarının 10 uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 11.- Tasarının 11 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 12.- Tasarının 12 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 13.- Tasarının 13 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 14.- Tasarının 14 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 15.- Tasarının 15 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 16.- Tasarının 16 ncı maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 17.- Tasarının 17 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 18.- Tasarının 18 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 19.- Tasarının 19 uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 20.- Tasarının 20 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 21.- Tasarının 21 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 22.- Tasarının 22 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 23.- Tasarının 23 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 24.- Tasarının 24 üncü maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 25.- Tasarının 25 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 26.- Tasarının 26 ncı maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 27.- Tasarının 27 nci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 28.- Tasarının 28 inci maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Geçİcİ Madde 1.- Tasarının geçici 1 inci maddesi, Komisyonumuzca, aynen kabul edilmiştir.

Geçİcİ Madde 2.- Tasarının geçici 2 nci maddesi, Komisyonumuzca, aynen kabul edilmiştir.

Geçİcİ Madde 3.- Tasarının geçici 3 üncü maddesi, Komisyonumuzca, aynen kabul edilmiştir.

Madde 29.- Tasarının 29 uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Madde 30.- Tasarının 30 uncu maddesi, Komisyonumuzca, başlığıyla birlikte aynen kabul edilmiştir.

Adalet Komisyonu Raporu

 

      Türkiye Büyük Millet Meclisi

              Adalet Komisyonu

                Esas No.: 1/992                                                                       21.6.2005

                 Karar No.: 90

                            

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Başkanlığınızca 10.3.2005 tarihinde tali komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonu ile Avrupa Birliği Uyum komisyonlarına, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilmiş olan "Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısı (1/992)", Komisyonumuzun 15.3.2005 tarihli 14 üncü birleşiminde, geneli üzerindeki görüşmeleri tamamlanarak maddelerine geçilmesi kabul edilmiş, ancak maddelerin ayrıntılı bir biçimde incelenerek düzenlenmesi için beş kişilik bir alt komisyona havale edilmiştir.

Tasarı, Komisyonumuzun 21.6.2005 tarihli 30 uncu birleşiminde, Adalet ve İçişleri bakanlıkları ile Yargıtay Başkanlığı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve Türkiye Barolar Birliği temsilcilerinin de katılmalarıyla alt komisyonun yaptığı çalışmalar sonucunda Komisyonumuza sunduğu metin esas alınmak suretiyle incelenip görüşülmüş, maddeler üzerindeki kabul, ilave ve değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.

Tasarının 2 nci maddesinin birinci fıkrasında geçen "Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı"nın ismi "Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı" şeklinde değiştirilerek; ikinci fıkrasında, asker kişilerin statüleri devam ettiği sürece denetimli serbestliğe ilişkin hükümlerin uygulanmayacağına dair değişiklik yapılarak kabul edilmiştir.

Tasarının 3 ve 6 ncı maddelerinde geçen "Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı"nın ismi "Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı" şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına, şube müdürlüklerindeki görevliler arasına bürolarda görev yapacak bir şef eklenmiş, şube müdürlüklerindeki görevlilerin; psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen gibi benzeri alanlarda eğitim alan personel olduğunu açıklığa kavuşturmak üzere "benzeri personel" ibaresi "benzeri alanlarda eğitim alan personel" şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, çocuklar hakkında verilen kararlarda gözetimin esas olması nedeniyle değişiklik yapılmıştır.

Tasarının 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine, mahkeme veya hâkimin isteği üzerine, şube müdürlüğünün kovuşturma evresinde hazırlayacağı sosyal araştırma raporuna, sanığın ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk de eklenmiştir.

Tasarının 14 ve 15 inci maddelerinde "kolluk makamlarıyla" ibaresi sadece kolluk birimleriyle sınırlı kalmadan diğer birimlerle de iş birliği yapılabilmesini sağlamak amacıyla "kolluk ve ilgili diğer makamlarla" şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının 16 ncı maddesinin birinci fıkrasına, "Halk Bankası" müdürlerinin de koruma kurulları arasına eklenmesi uygun görülerek "Ziraat ve Halk Bankası müdürleri" şeklinde değişiklik yapılmıştır.

Tasarının 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (l) bendinde, maddeyle oluşturulan Danışma Kurulu üyeleri arasında uyumun sağlanması amacıyla değişiklik yapılmış, (r) bendinde geçen "Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı"nın ismi "Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı" şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının 21 inci maddesinde, 10 uncu maddede yapılan değişiklikle şube müdürlüklerindeki görevliler arasına eklenen şefin özlük işlerinin de Genel Müdürlükçe yürütülmesini sağlamak amacıyla değişiklik yapılmıştır.

Tasarının geçici 3 üncü maddesindeki "yapılır" ibaresi "yapılabilir" şeklinde değiştirilmiştir.

Tasarının 29 uncu maddesi, bu Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesini sağlamak amacıyla değiştirilerek kabul edilmiştir.

Tasarının  diğer maddeleri aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

Köksal Toptan

Recep Özel

Ramazan Can

 

Zonguldak

Isparta

Kırıkkale

 

Kâtip

Üye

Üye

 

Hasan Kara

Fehmi Hüsrev Kutlu

Halil Ünlütepe

 

Kilis

Adıyaman

Afyonkarahisar

 

Üye

Üye

Üye

 

Halil Özyolcu

Haluk İpek

Feridun Fikret Baloğlu

 

Ağrı

Ankara

Antalya

 

(Toplantıya katılmadı)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Yüksel Çorbacıoğlu

Orhan Yıldız

Mehmet Küçükaşık

 

Artvin

Artvin

Bursa

 

(Toplantıya katılmadı)

 

 

 

Üye

Üye

Üye

 

Feridun Ayvazoğlu

Muzaffer Külcü

Mustafa Nuri Akbulut

 

Çorum

Çorum

Erzurum

 

Üye

Üye

Üye

 

Mahmut Durdu

Mehmet Yılmazcan

Hakkı Köylü

 

Gaziantep

Kahramanmaraş

Kastamonu

 

 

 

(Toplantıya katılmadı)

 

Üye

Üye

Üye

 

Muharrem Kılıç

Orhan Eraslan

Enver Yılmaz

 

Malatya

Niğde

Ordu

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Nuri Saygun

Ahmet Çağlayan

Bekir Bozdağ

 

Tekirdağ

Uşak

Yozgat

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

DENETİMLİ SERBESTLİK VE YARDIM MERKEZLERİ İLE KORUMA KURULLARI KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam, Tanımlar, İlkeler

ve Yükümlülükler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1.- (1) Bu Kanunun amacı; denetimli serbestlik ve yardım merkezleri ile koruma kurullarının kuruluş, görev ve çalışma esas ve usullerini düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2.- (1) Bu Kanun; Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu, Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlükleri ile koruma kurullarınca yapılacak yardım ve infaz işlemleri hakkındaki kurallar ile bu sürece katılan kişilerin görev, yetki, hak ve yükümlülüklerini düzenler.

(2) Sırf askerî suçlar ile askerî disiplin suçlarına ilişkin hükümler saklıdır.

 

Tanımlar

MADDE 3.- (1) Bu Kanunda yer alan;

a) Bakan                   : Adalet Bakanını,

b) Bakanlık              : Adalet Bakanlığını,

c) Danışma Kurulu  : Denetimli Serbestlik

                                  ve Yardım Merkezleri

                                  ile Koruma Kurulları

                                  Danışma Kurulunu,

d) Genel Müdürlük  : Ceza ve Tevkifevleri

                                   Genel Müdürlüğünü,

e) Daire Başkanlığı   : Denetimli Serbestlik

                                   ve Yardım Daire

                                   Başkanlığını,

f) Adalet Komisyonu : Adlî yargı ilk

                                     derece mahkemesi

                                      adalet komisyonunu,

g) Şube Müdürlüğü  : Denetimli serbestlik

                                  ve yardım merkezi

                                  şube müdürlüğünü,

h) Koruma Kurulu   : Adlî yargı ilk derece

                                  mahkemeleri adalet

                                  komisyonlarının  bulunduğu

                                  yerde oluşturulan

                                  kurulu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Temel İlkeler ve Yükümlülükler

Temel ilkeler

MADDE 4.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde aşağıdaki ilkeler dikkate alınır.

a) İnsan onuruna saygı ve dürüstlük: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;  insan haklarına saygı, dürüstlük ve kararlılık çerçevesinde hareket eder; görevlerini yerine getirirken; aşağılayıcı, onur kırıcı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunamaz.

b) Gizlilik: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;   suçtan zarar gören, şüpheli veya sanık, hükümlü ya da bunların ailesi hakkında öğrenmiş olduğu bilgilerin gizliliğini korumak zorundadır. Bu bilgiler kanunun zorunlu kıldığı hâller dışında hiçbir kurum ve kişiye verilemez.

c) Tarafsızlık: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;  görevleri ile ilgili belgeleri inceleyebilir; ancak buradan elde ettiği bilgilerle ilgili olarak soruşturmanın gizliliği ilkesine uymak, tarafsızlığına gölge düşürecek davranış ve ilişkilerden kaçınmak ve davanın taraflarına eşit uzaklıkta olmak zorundadır.

Yükümlülük

MADDE 5.- (1) Hakkında herhangi bir tedbire hükmedilen kişi, karara uygun olarak  şube müdürlüğünün hazırladığı programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorundadır.

İKİNCİ KISIM

Kuruluş, Teşkilât ve Görev

BİRİNCİ BÖLÜM

Kuruluş ve Teşkilât

Kuruluş

MADDE 6.- (1) Bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Genel Müdürlük bünyesinde Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı, adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü ile koruma kurulu kurulur.

(2) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine ilişkin danışma organı olarak Bakanlıkta Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu oluşturulur.

Teşkilât

MADDE 7.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri, Bakanlık merkez teşkilâtında daire başkanlığı, taşra teşkilâtında şube müdürlükleri ve koruma kurulları tarafından yürütülür.

İKİNCİ BÖLÜM

Daire Başkanlığı

Daire Başkanlığı

MADDE 8.- (1) Daire Başkanlığı; bir Daire Başkanı, yeteri kadar tetkik hâkimi, uzman personel ve en az üç şubeden oluşur.

Daire Başkanlığının görevleri

MADDE 9.- (1) Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:

 a) Şube müdürlükleri ile koruma kurullarının genel amaç ve politikalar çerçevesinde düzenli ve verimli çalışmalarını sağlamak,

b) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerini geliştirmek, hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirmek amacına yönelik çalışmalar yapmak,

c) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarınca hazırlanan yıllık iş programları ve projeleri ile çalışma raporlarını Genel Müdürlüğe sunmak; Genel Müdürlükçe yayınlanacak yıllık faaliyet raporunu hazırlamak,

d) Şube müdürlükleri bulunmayan ilçelerde büroların kurulmasını veya kaldırılmasını Genel Müdürlüğe önermek,

e) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yönetim, denetim ve gözetim görevlerini yürütmek,

f) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının çalışmaları ile ilgili her türlü karar ve işlemi yürütmek ve görevleri ile ilgili bakanlık, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler ile uygun görülen gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapmak,

g) Görev alanına giren kanun ve düzenleyici işlemlerdeki ihtiyaçlara ilişkin inceleme ve araştırma yaparak Genel Müdürlüğe öneride bulunmak, bu konuda gerekli tasarıları hazırlamak,

h) Toplum için tehlike hâli taşıyanlara özel dikkat gösterilmesini sağlamak ve bunlara özgü iyileştirme tedbirlerini geliştirmek,

ı) Görev alanına giren konularda çocuk ve gençlere özel dikkat gösterilmesini, özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya bu etkiyi doğuran her türlü madde kullanma ve aile içi şiddet söz konusu olduğunda, koruyucu ve tedavi edici yöntemlerin özenle uygulanmasını sağlamak,

i) Danışma Kurulunun yazı işleri hizmetlerini yürütmek,

j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Şube Müdürlüğü

Şube müdürlüğü

MADDE 10.- (1) Adalet komisyonunun bulunduğu yerdeki Cumhuriyet başsavcılığına bağlı olarak bir şube müdürlüğü kurulur. İş durumu ve coğrafi konum göz önüne alınarak Genel Müdürlüğün önerisi ve Bakanlık onayı ile şube müdürlüğü bulunmayan ilçelerde de denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerini yürütmek üzere şube müdürlüğüne bağlı büro kurulabilir.

(2) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yetki alanı adalet komisyonunun, büroların yetki alanı bulundukları ilçenin yargı çevreleri ile sınırlıdır.

(3) Şube müdürlüklerinde bir şube müdürü, yeterli sayıda psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen, benzeri personel ile bu alanda özel hizmet içi eğitim almış diğer unvanlardaki personel ve yönetim hizmetlerini yürütecek görevliler bulunur.

(4) Şube müdürlüğüne, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetleri için infaz ve koruma memuru atanması veya görevlendirilmesinde bu hizmetlere yönelik en az iki ay süreli hizmet içi eğitimi başarı ile tamamlamış olmaları koşulu aranır. Şube müdürlüğünden ceza infaz kurumlarına veya adliyelere, ceza infaz kurumlarından veya adliyelerden şube müdürlüğüne atama veya görevlendirmeye ilişkin adalet komisyonu kararları, ilgisine göre Genel Müdürlük veya Personel Genel Müdürlüğüne gönderilerek alınacak Bakanlık onayı ile tamamlanır.

 

Şube müdürlüğünün görevleri

MADDE 11.- (1) Şube müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri, soruşturma ve kovuşturma evreleri ile hükümden ve salıverilmeden sonra bir denetim planı çerçevesinde yerine getirmek,

b) Çocuk mahkemeleri ile aile mahkemelerine, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetleri alanında yardımda bulunmak,

c) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

Soruşturma evresindeki görevler

MADDE 12.- (1) Şube müdürlüğünün soruşturma evresindeki görevleri şunlardır:

a) 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesine göre adlî kontrol altına alınan şüphelilerle ilgili olarak, kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek,

b) Cumhuriyet başsavcılığınca gerekli görüldüğünde, şüpheli hakkında sosyal araştırma raporu düzenleyip sunmak,

c) Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapmak ve bu kişilere yardımcı olmak,

d) İstek hâlinde şüpheliye psiko-sosyal danışmanlık yapmak.

Kovuşturma evresindeki görevler

MADDE 13.- (1) Şube müdürlüğünün kovuşturma evresindeki görevleri şunlardır:

a) 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesine göre adlî kontrol altındaki sanıklarla ilgili olarak, kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek,

b) Karar öncesinde mahkeme veya hâkimin isteği üzerine; sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu hakkında, ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlayıp sunmak,

c) Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapmak ve bu kişilere yardımcı olmak,

d) İstek hâlinde sanığa psiko-sosyal danışmanlık yapmak.

 

Kovuşturma evresinden sonraki görevler

MADDE 14.- (1) Şube müdürlüğünün kovuşturma evresinden sonraki görevleri şunlardır:

a) Haklarında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının;

1) (c) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etme,

2) (d) bendinde belirtilen belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma,

3) (e) bendinde belirtilen ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma,

4) (f) bendinde ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 105 inci maddesinde belirtilen kamuya yararlı bir işte çalışma ile ilgili işlemleri yapma,

biçiminde seçenek yaptırımların gerektiğinde kolluk makamlarıyla işbirliği içinde kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak,

b) Haklarında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun; 51 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hapis cezasının ertelenmesi hükmüne bağlı olarak;

1) (a) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün bu amaçla bir eğitim programına devam etmesi,

2) (b) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalışması,

3) (c) bendinde belirtilen çocuk hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesi, kararı verilenlerin, denetim sürelerini, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak geçirmelerini, güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesini gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde sağlamak,

c) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince belli bir hak veya yetkinin kullanılmasının yasaklanması ve altıncı fıkrası gereğince meslek veya sanatın icrasının yasaklanması ya da sürücü belgesinin geri alınması kararı verilenlerin, denetim sürelerini, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak geçirmelerini, güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesini gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde sağlamak,

d) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 51 inci maddesinin beşinci fıkrası ile 191 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince rehberlikle ilgili görevleri yerine getirmek,

e) (a), (b), (c) ve (d) bentlerindeki tedbirlerin uygulanması süresince hükümlüleri izlemek, denetlemek ve yönlendirmek, hükümlülerin psiko-sosyal sorunlarını çözmek ve bunlara yardımda bulunmak, izleme ve denetleme sonucunu ve yükümlülüğe uymayanları ya da suç işleyenleri mahkeme, hâkim veya Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek,

f) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 96 ncı maddesi gereğince salıverilmesine bir ay kalmış olan hükümlülere, verilen iş arama izni süresince yardımcı olmak,

g) Hükümlülerin topluma kazandırılmasında ve salıverilmeye hazırlanmasında ceza infaz kurumlarının psiko-sosyal servisleriyle işbirliği yapmak, gerektiğinde hükümlü ile görüşerek salıverilme öncesi değerlendirme raporunun hazırlanmasına  katılmak,

h) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 110 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında düzenlenen hapis cezasının konutta infaz edilmesi sırasında hükümlünün psiko-sosyal sorunlarının çözümüne yardımda bulunmak, bu konuda rapor düzenlemek, hükümlünün infazın gereklerine uymadığının belirlenmesi durumunda Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek,

ı) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa göre etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanıp da haklarında güvenlik tedbirine hükmolunanlarla ilgili bu tedbirlerin uygulanmasını sağlamak.

Salıverme sonrası görevler

MADDE 15.- (1) Şube müdürlüğünün salıverme sonrası görevleri şunlardır:

a) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin;

1) Yedinci fıkrasında  düzenlenen denetim süresinde hükümlünün kamu kuruluşunda  veya bir başkasının gözetiminde ücretle çalıştırılması,

2) Sekizinci fıkrasında düzenlenen çocuk hükümlülerin, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna yerleştirilmesi,

3) Dokuzuncu fıkrasında düzenlenen uzman bir kişinin görevlendirilmesi ve hükümlünün davranışlarının izlenerek hâkime rapor verilmesi,

4) Onikinci fıkrasında düzenlenen denetim süresinde hükümlünün yükümlülüklere uyması veya hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlememesi,

5) Ondördüncü fıkrasında düzenlenen denetim süresini iyi hâlle geçirmesi,

biçimindeki yükümlülüklerin denetimi kapsamında kendisine verilen görevleri gerektiğinde, kolluk makamlarıyla işbirliği yaparak yerine getirmek,  

b) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 108 inci maddesinin dördüncü ve altıncı fıkraları gereğince düzenlenen denetim süresinin iyi hâlle geçirilmesi yükümlülüğünün denetimi kapsamında kendisine verilen görevleri, gerektiğinde kolluk makamlarıyla işbirliği yaparak yerine getirmek,

c) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin onuncu fıkrasında belirtilen denetimli serbestlik tedbirinin veya belirlenen yükümlülüklerin kaldırılması konusunda düzenleyeceği bir raporla görüş bildirmek,

d) Koruma kurulları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler ile uygun görülen gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yaparak 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun  90 ve 91 inci maddelerinde düzenlenen, salıverilen kişilerin iş bulmalarına veya meslek ve sanatlarıyla ilgili bir iş kurmalarına, çevre ve aileleriyle olabilecek psiko-sosyal sorunların çözümüne yardımcı olmak,

e) Hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirme amacına yönelik çalışmalar yapmak.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Koruma Kurulları

Koruma kurulları

MADDE 16.- (1) Koruma kurulları; adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendireceği Cumhuriyet başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısının başkanlığında; baro temsilcisi, belediye başkanı veya görevlendireceği yardımcısı, Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenecek bir ceza infaz kurumu müdürü, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürü, millî eğitim müdürü, sosyal hizmetler müdürü, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı temsilcisi, teşkilâtı bulunan yerlerde Türkiye İş Kurumu müdürü, Ziraat Bankası müdürü, varsa ticaret ve sanayi odaları, ziraat odaları, borsalar, esnaf ve sanatkârlar birliği yöneticileri ile; varsa kamuya ait fabrikalar ile istekleri hâlinde o yerde şubesi bulunan kamuya yararlı dernek veya vakıflar ve özel bankaların yönetici seviyesindeki temsilcilerinden Cumhuriyet başsavcısı tarafından  uygun görülenlerin katılımı ile oluşur.

(2) Koruma kurullarının yazı işleri hizmetleri, şube müdürlüğünce yürütülür.

Koruma kurullarının görevleri

MADDE 17.- (1) Koruma kurullarının görevleri şunlardır:

a) Şube müdürlüklerinden iletilen suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları sosyal ve ekonomik sorunların çözümü ile ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin meslek veya sanat edinmelerinde, iş bulmalarında, sanat sahibi olanlar ile tarım işletmeciliği yapmak isteyenlere araç ve kredi sağlanmasında, iş yeri açmak isteyenlere yardım edilmesinde ve karşılaştıkları diğer güçlüklerin çözümünde yardımcı olmak, çocuk ve genç hükümlülerin öğrenimlerine devam etmelerini sağlamak, diğer hükümlülere bu konuda yardımcı olmak.

b) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Şikâyet ve İtiraz 

Şikâyet ve itiraz

MADDE 18.- (1) Şube müdürlükleri ile koruma kurullarının idarî nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hâkimliğine şikâyette bulunulabilir.

(2) Bu Kanunun uygulanması kapsamında verilmiş olan hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde mahkeme kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. Diğer kanunlarda belirtilen kanun yolları saklıdır.

ALTINCI BÖLÜM

Danışma Kurulu

Danışma Kurulunun oluşumu

MADDE 19.- (1) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin olarak danışma organı niteliğinde görev yapmak üzere Bakanlıkta, Bakanlık Müsteşarının  başkanlığında Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu kurulur.

(2) Danışma Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur:

a) Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü,

b) Bakanlık Kanunlar Genel Müdürü,

c) Bakanlık Personel Genel Müdürü,

d) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği bir temsilci,

e) Yüksek Öğretim Kurulunca görevlendirilecek, üniversitelerin hukuk fakültelerinin ceza ve ceza usul hukuku ana bilim dalından bir, sosyal hizmetler yüksek okulu veya bölümünden bir, fakültelerin sosyoloji ve psikoloji bölümlerinden birer profesör veya doçent unvanına sahip, öncelikle bu Kanunun içerdiği konularda çalışmaları bulunan öğretim üyesi,

f) Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü,

g) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü,

h) Kadının Statüsü Genel Müdürü,

ı) Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürü,

j) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürü,

k) Millî Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürü,

l) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından bir temsilci,

m) Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı,

n) Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün asayişten sorumlu genel müdür yardımcısı veya daire başkanı,

o) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden bir temsilci,

p) Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonundan bir temsilci,

r) Denetimli Serbestlik ve Yardım  Daire Başkanı.

(3) Danışma Kurulu her takvim yılında en az bir defa toplanır. Başkan, gerekli gördüğü hâllerde Danışma Kurulunu toplantıya çağırabilir.

(4) Danışma Kurulunun başkan vekili Bakanlık müsteşar yardımcısıdır. Bakanlık Müsteşarının bulunmadığı zamanlarda Danışma Kuruluna, Bakanlık müsteşar yardımcısı başkanlık eder.

(5) Danışma Kurulunun yazı işleri hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.

Danışma Kurulunun görevleri

MADDE 20.- (1) Danışma Kurulunun görevleri şunlardır:

a) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin temel ilkeleri belirlemek, öneri niteliğinde kararlar almak ve bu kararları ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek,

b) Genel Müdürlük tarafından sunulan, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yıllık faaliyetlerini değerlendirmek ve önerilerde bulunmak,

c) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının görevleri ile ilgili olarak hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslaklarını incelemek ve önerilerde bulunmak,

d) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Çeşitli ve Son Hükümler

Şube müdürlüğü personelinin özlük işleri

MADDE 21.- (1) Şube müdürlüklerinde görev yapan müdür, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen ve benzeri personelin her türlü özlük işlemleri Genel Müdürlükçe, diğer personelin ise adalet komisyonlarınca yürütülür.

Gönüllü çalışanlar

MADDE 22.- (1) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerinde bu Kanunda belirtilen ilkeler gözetilerek gönüllü kişilerden de yararlanılabilir. Bu durumda gönüllü çalışanlara görev, yetki ve sorumluluk yönünden kamu görevlililerine ilişkin hükümler uygulanır.

(2) Görevleri nedeniyle gönüllü çalışanlara karşı işlenen suçlar hakkında kamu görevlilerine karşı işlenen suçlara, gönüllü çalışanların görevleri nedeniyle işledikleri suçlar hakkında kamu görevlilerinin işledikleri suçlara ilişkin hükümler uygulanır. Bunların görevleri sebebiyle işlemiş oldukları suçlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Gönüllü çalışanların görevleri sebebiyle işlemiş oldukları suçlarla ilgili olarak soruşturma izni adalet komisyonu başkanı tarafından verilir.

Denetim

MADDE 23.- (1) Şube müdürlüklerinin denetimleri, adalet müfettişleri tarafından yapılır.

(2) Koruma kurullarının işlemleri, adalet müfettişleri tarafından denetlenir.

Personelin eğitimi

MADDE 24.- (1) Şube müdürlüklerinde görevli personele, Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezlerinde hizmet öncesi, aday memurluk, hizmet içi ve görevde yükselme eğitiminin yanı sıra görevleri ile ilgili eğitim uygulanır. Gerektiğinde gönüllü çalışanlara da eğitim verilebilir.

Diğer kurumların görevleri, teşvik ve işbirliği 

MADDE 25.- (1) Cumhuriyet başsavcılığı aracılığı ile, şube müdürlüklerinin görevlerine ilişkin olarak iletilen istemler, kolluk görevlilerince yerine getirilir.

(2) Kamu kurum ve kuruluşları, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetinin görülmesine katkıda bulunurlar ve denetimli serbestlik görevlilerine yardımcı olurlar.

(3) Psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı, öğretmen ve benzeri personeli çalıştıran kurum ve kuruluşlar ihtiyaç hâlinde şube müdürlüğünün bu nitelikte personel istemine yardımcı olurlar.

(4) Aile ve çocuk mahkemelerinde görevli benzeri personel, şube müdürlüğünün önerisi ve Cumhuriyet başsavcılığının talebi üzerine denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine yardımda bulunur.

(5) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler, gönüllü gerçek ve tüzel kişiler denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine katkıda bulunmaya teşvik edilir.

Malî hükümler

MADDE 26.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerini yürütmek üzere bu Kanun ile oluşturulan taşra teşkilâtında görevli Devlet memurları, hizmet sınıfı, unvan ve derecelerine göre ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde görev yapan emsallerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca ödenen zam ve tazminatlardan yararlanırlar. 

(2) Danışma Kurulunun toplantılarına katılan üyelere 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödenir.

(3) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri için Bakanlık bütçesine yeterli ödenek konulur. Bu hizmetlerde çalışan gönüllülere, talepleri üzerine fiilen çalıştıkları her gün için ulaşım ve iaşe giderleri karşılığı olarak yapılacak günlük ödeme tutarı ve tüm gönüllülere ödeme yapılabilecek yıllık toplam gün sayısı bütçe kanunlarıyla belirlenir. Bu ödemelerden herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz.

Yönetmelik

MADDE 27.- (1) Danışma Kurulu, Daire Başkanlığı, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının teşkilât, görev, çalışma, disiplin ve denetimine ilişkin esas ve usuller, kadrolu veya gönüllü çalışanların sınav, atama, görevde yükselme, görev, yetki ve sorumlulukları, nitelikleri, nakil, sicil, disiplin, eğitim ve benzeri özlük işlemleri ile malî hükümlere ilişkin esas ve usuller ile diğer hususlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Kadro ihdası

MADDE 28.- (1) Ekli (1), (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerin Adalet Bakanlığına ait bölümlerine eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1.- (1) Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde teşkilâtlanma tamamlanır. 

(2) Kuruluşunda şube müdürü ihtiyacını karşılamak üzere, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, şube müdürlüklerine; hukuk, siyasal bilgiler ve eğitim bilimleri fakülteleri ile fakülte ve yüksek okulların kamu yönetimi, sosyal hizmetler, sosyoloji, psikoloji gibi dört yıllık eğitim veren bölümlerinden mezun, olumlu sicil almış, mesleğin niteliklerini taşıyan ve adliye ve ceza infaz kurumlarında en az dört yıldan beri görev yapmakta olan personelden Bakanlıkça yazılı ve mülâkat sınavından başarılı olanlar arasından atama yapılır.  

GEÇİCİ MADDE 2.- (1) Şube müdürlüklerinin araç, gereç ve diğer ihtiyaçları bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde satın alma veya kiralama yoluyla sağlanır, bu amaçla Bakanlık bütçesine yeteri kadar ödenek aktarılır.

GEÇİCİ MADDE 3.- (1) Bu Kanunla öngörülen şube müdürlüklerinin kuruluşu, buralarda görev yapacak personelin atanması, göreve başlaması ve eğitimi gibi işlemler sonuçlanıncaya kadar bu Kanunla verilen görevler, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı ve benzeri personeli çalıştıran kamu kurum ve kuruluşlarından veya aile ve çocuk mahkemelerinde görevli benzeri personelden, geçici görevlendirme veya yardım suretiyle yerine getirilir.

(2) Birinci fıkra hükmüne göre kamu kurum veya kuruluşlarından geçici görevlendirme suretiyle yararlanılan personelin her türlü malî ve özlük hakları saklı olup, malî ve özlük hakları kendi kurumları tarafından karşılanır.

(3) Bu Kanunda öngörülen şube müdürlükleri teşkilâtlanıncaya kadar denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerini yürütmek üzere adalet komisyonlarının bulunduğu Cumhuriyet başsavcılıkları nezdinde geçici bürolar kurulur. Büroların amirlik görevini yürütmek üzere, Bakanlık onayı ile ceza infaz kurumu personelinden bu görevi yürütebilecek olanlardan biri ve adalet komisyonunca yönetim hizmetlerini yürütecek yeteri kadar personel geçici olarak görevlendirilir. Şube müdürlüklerinin teşkilâtlanmasından sonra bu bürolardaki her türlü araç gereç şube müdürlüklerine devrolunur.

(4) Geçici görevlendirme talepleri, geçici büro amirinin önerisi ve bağlı oldukları Cumhuriyet başsavcılığının talebi üzerine ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilir. Çocuk ve aile mahkemelerinde görevli benzeri personelin geçici görevlendirilmesinde ilgili hâkimin muvafakati aranır.

(5) Geçici görevlendirme altı ay süreyle yapılır. Bu süre, görevlendirmedeki usule uygun olarak bir defaya mahsus olmak üzere  altı aya kadar uzatılabilir.

(6) Asıl memuriyet mahalli veya yerleşim yerleri dışında, bürolarda geçici olarak görevlendirilen personele 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre kazanmış oldukları dereceye uygun olarak Devlet memurlarına ödenen miktarda harcırah ödenir.

Yürürlük

MADDE 29.- (1) Bu Kanunun;

a) 24 üncü, 27 nci, geçici 1 inci ve geçici 3 üncü maddeleri yayımı tarihinde,

b) Diğer maddeleri 1.4.2005 tarihinde,

yürürlüğe girer. 

Yürütme

MADDE 30.- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

DENETİMLİ SERBESTLİK VE YARDIM MERKEZLERİ İLE KORUMA KURULLARI KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam, Tanımlar, İlkeler ve Yükümlülükler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1.- (1) Bu Kanunun amacı; denetimli serbestlik ve yardım merkezleri ile koruma kurullarının kuruluş, görev ve çalışma esas ve usullerini düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2.- (1) Bu Kanun; Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu, Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlükleri ile koruma kurullarınca yapılacak yardım ve infaz işlemleri hakkındaki kurallar ile bu sürece katılan kişilerin görev, yetki, hak ve yükümlülüklerini düzenler.

(2) Asker kişiler hakkında statüleri devam ettiği sürece bu Kanunda belirtilen denetimli serbestliğe ilişkin hükümler uygulanmaz.

Tanımlar

MADDE  3.- (1) Bu Kanunda yer alan;          

a) Bakan                   : Adalet Bakanını,

b) Bakanlık               : Adalet Bakanlığını,

c) Danışma Kurulu   : Denetimli Serbestlik

                                  ve Yardım Merkezleri

                                  ile Koruma Kurulları

                                  Danışma Kurulunu,

d) Genel Müdürlük  : Ceza ve Tevkifevleri

                                  Genel Müdürlüğünü,

e) Daire Başkanlığı   : Denetimli Serbestlik ve

                                  Yardım Hizmetlerinden

                                  Sorumlu Daire

                                  Başkanlığını,

f) Adalet Komisyonu : Adlî yargı ilk derece

                                  mahkemesi adalet

                                  komisyonunu,

g) Şube Müdürlüğü   : Denetimli serbestlik

                                  ve yardım merkezi

                                  şube müdürlüğünü,

h) Koruma Kurulu    : Adlî yargı ilk derece

                                  mahkemeleri adalet

                                  komisyonlarının bulunduğu

                                  yerde oluşturulan

                                  kurulu,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Temel İlkeler ve Yükümlülükler

Temel ilkeler

MADDE  4.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde aşağıdaki ilkeler dikkate alınır.

a) İnsan onuruna saygı ve dürüstlük: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;  insan haklarına saygı, dürüstlük ve kararlılık çerçevesinde hareket eder; görevlerini yerine getirirken; aşağılayıcı, onur kırıcı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunamaz.

b) Gizlilik: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;   suçtan zarar gören, şüpheli veya sanık, hükümlü ya da bunların ailesi hakkında öğrenmiş olduğu bilgilerin gizliliğini korumak zorundadır. Bu bilgiler kanunun zorunlu kıldığı hâller dışında hiçbir kurum ve kişiye verilemez.

c) Tarafsızlık: Bu Kanunun uygulanmasında görev alanlar;  görevleri ile ilgili belgeleri inceleyebilir; ancak buradan elde ettiği bilgilerle ilgili olarak soruşturmanın gizliliği ilkesine uymak, tarafsızlığına gölge düşürecek davranış ve ilişkilerden kaçınmak ve davanın taraflarına eşit uzaklıkta olmak zorundadır.

Yükümlülük

MADDE  5.- (1) Hakkında herhangi bir tedbire hükmedilen kişi, karara uygun olarak  şube müdürlüğünün hazırladığı programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorundadır.

İKİNCİ KISIM

Kuruluş, Teşkilât ve Görev

BİRİNCİ BÖLÜM

Kuruluş ve Teşkilât

Kuruluş

MADDE 6.- (1) Bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere, Genel Müdürlük bünyesinde Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı, adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü ile koruma kurulu kurulur.

(2) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine ilişkin danışma organı olarak Bakanlıkta Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu oluşturulur.

Teşkilât

MADDE 7.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri, Bakanlık merkez teşkilâtında daire başkanlığı, taşra teşkilâtında şube müdürlükleri ve koruma kurulları tarafından yürütülür.

İKİNCİ BÖLÜM

Daire Başkanlığı

Daire Başkanlığı

MADDE 8.- (1) Daire Başkanlığı; bir Daire Başkanı, yeteri kadar tetkik hâkimi, uzman personel ve en az üç şubeden oluşur.

Daire Başkanlığının görevleri

MADDE  9.- (1) Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Şube müdürlükleri ile koruma kurullarının genel amaç ve politikalar çerçevesinde düzenli ve verimli çalışmalarını sağlamak,

b) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerini geliştirmek, hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirmek amacına yönelik çalışmalar yapmak,

c) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarınca hazırlanan yıllık iş programları ve projeleri ile çalışma raporlarını Genel Müdürlüğe sunmak; Genel Müdürlükçe yayınlanacak yıllık faaliyet raporunu hazırlamak,

d) Şube müdürlükleri bulunmayan ilçelerde büroların kurulmasını veya kaldırılmasını Genel Müdürlüğe önermek,

e) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yönetim, denetim ve gözetim görevlerini yürütmek,

f) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının çalışmaları ile ilgili her türlü karar ve işlemi yürütmek ve görevleri ile ilgili bakanlık, diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler ile uygun görülen gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapmak,

g) Görev alanına giren kanun ve düzenleyici işlemlerdeki ihtiyaçlara ilişkin inceleme ve araştırma yaparak Genel Müdürlüğe öneride bulunmak, bu konuda gerekli tasarıları hazırlamak,

h) Toplum için tehlike hâli taşıyanlara özel dikkat gösterilmesini sağlamak ve bunlara özgü iyileştirme tedbirlerini geliştirmek,

ı) Görev alanına giren konularda çocuk ve gençlere özel dikkat gösterilmesini, özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya bu etkiyi doğuran her türlü madde kullanma ve aile içi şiddet söz konusu olduğunda, koruyucu ve tedavi edici yöntemlerin özenle uygulanmasını sağlamak,

i) Danışma Kurulunun yazı işleri hizmetlerini yürütmek,

j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Şube Müdürlüğü

Şube müdürlüğü

MADDE 10.- (1) Adalet komisyonunun bulunduğu yerdeki Cumhuriyet başsavcılığına bağlı olarak bir şube müdürlüğü kurulur.  İş durumu ve coğrafi konum göz önüne alınarak Genel Müdürlüğün önerisi ve Bakanlık onayı ile şube müdürlüğü bulunmayan ilçelerde de denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerini yürütmek üzere şube müdürlüğüne bağlı büro kurulabilir.

(2) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yetki alanı adalet komisyonunun, büroların yetki alanı bulundukları ilçenin yargı çevreleri ile sınırlıdır.

(3) Şube müdürlüklerinde bir şube müdürü, bürolarda bir şef, yeterli sayıda psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen, benzeri alanlarda eğitim alan personel ile bu alanda özel hizmet içi eğitim almış diğer unvanlardaki personel ve yönetim hizmetlerini yürütecek görevliler bulunur.

(4) Şube müdürlüğüne, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetleri için infaz ve koruma memuru atanması veya görevlendirilmesinde bu hizmetlere yönelik en az iki ay süreli hizmet içi eğitimi başarı ile tamamlamış olmaları koşulu aranır. Şube müdürlüğünden ceza infaz kurumlarına veya adliyelere, ceza infaz kurumlarından veya adliyelerden şube müdürlüğüne atama veya görevlendirmeye ilişkin adalet komisyonu kararları, ilgisine göre Genel Müdürlük veya Personel Genel Müdürlüğüne gönderilerek alınacak Bakanlık onayı ile tamamlanır.

Şube müdürlüğünün görevleri

MADDE  11.- (1) Şube müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri, soruşturma ve kovuşturma evreleri ile hükümden ve salıverilmeden sonra bir denetim planı çerçevesinde yerine getirmek,

b) Çocuk mahkemeleri ile aile mahkemelerine, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetleri alanında gözetim esaslarına göre yardımda bulunmak,

c) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

Soruşturma evresindeki görevler

MADDE 12.- (1) Şube müdürlüğünün soruşturma evresindeki görevleri şunlardır:

a) 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesine göre adlî kontrol altına alınan şüphelilerle ilgili olarak, kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek,

b) Cumhuriyet başsavcılığınca gerekli görüldüğünde, şüpheli hakkında sosyal araştırma raporu düzenleyip sunmak,

c) Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapmak ve bu kişilere yardımcı olmak,

d) İstek hâlinde şüpheliye psiko-sosyal danışmanlık yapmak.

Kovuşturma evresindeki görevler

MADDE 13.- (1) Şube müdürlüğünün kovuşturma evresindeki görevleri şunlardır:

a) 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesine göre adlî kontrol altındaki sanıklarla ilgili olarak, kararda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek,

b) Karar öncesinde mahkeme veya hâkimin isteği üzerine; sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk hakkında, ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlayıp sunmak,

c) Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapmak ve bu kişilere yardımcı olmak,

d) İstek hâlinde sanığa psiko-sosyal danışmanlık yapmak.

Kovuşturma evresinden sonraki görevler

MADDE  14.- (1) Şube müdürlüğünün kovuşturma evresinden sonraki görevleri şunlardır:

a) Haklarında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının;

1) (c) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etme,

2) (d) bendinde belirtilen belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma,

3) (e) bendinde belirtilen ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma,

4) (f) bendinde ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 105 inci maddesinde belirtilen kamuya yararlı bir işte çalışma ile ilgili işlemleri yapma,

biçiminde seçenek yaptırımların gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak,

b) Haklarında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun; 51 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hapis cezasının ertelenmesi hükmüne bağlı olarak;

1) (a) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün bu amaçla bir eğitim programına devam etmesi,

2) (b) bendinde belirtilen bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalışması,

3) (c) bendinde belirtilen çocuk hükümlülerin, bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesi, kararı verilenlerin, denetim sürelerini, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak geçirmelerini, güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesini gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde sağlamak,

c) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince belli bir hak veya yetkinin kullanılmasının yasaklanması ve altıncı fıkrası gereğince meslek veya sanatın icrasının yasaklanması ya da sürücü belgesinin geri alınması kararı verilenlerin, denetim sürelerini, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak geçirmelerini, güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesini gerektiğinde kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği içinde sağlamak,

d) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 51 inci maddesinin beşinci fıkrası ile 191 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince rehberlikle ilgili görevleri yerine getirmek,

e) (a), (b), (c) ve (d) bentlerindeki tedbirlerin uygulanması süresince hükümlüleri izlemek, denetlemek ve yönlendirmek, hükümlülerin psiko-sosyal sorunlarını çözmek ve bunlara yardımda bulunmak, izleme ve denetleme sonucunu ve yükümlülüğe uymayanları ya da suç işleyenleri mahkeme, hâkim veya Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek,

f) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 96 ncı maddesi gereğince salıverilmesine bir ay kalmış olan hükümlülere, verilen iş arama izni süresince yardımcı olmak,

g) Hükümlülerin topluma kazandırılmasında ve salıverilmeye hazırlanmasında ceza infaz kurumlarının psiko-sosyal servisleriyle işbirliği yapmak, gerektiğinde hükümlü ile görüşerek salıverilme öncesi değerlendirme raporunun hazırlanmasına  katılmak,

h) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 110 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarında düzenlenen hapis cezasının konutta infaz edilmesi sırasında hükümlünün psiko-sosyal sorunlarının çözümüne yardımda bulunmak, bu konuda rapor düzenlemek, hükümlünün infazın gereklerine uymadığının belirlenmesi durumunda Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek,

ı) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa göre etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanıp da haklarında güvenlik tedbirine hükmolunanlarla ilgili bu tedbirlerin uygulanmasını sağlamak.

Salıverme sonrası görevler

MADDE 15.- (1) Şube müdürlüğünün salıverme sonrası görevleri şunlardır:

a) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin;

1) Yedinci fıkrasında  düzenlenen denetim süresinde hükümlünün kamu kuruluşunda  veya bir başkasının gözetiminde ücretle çalıştırılması,

2) Sekizinci fıkrasında düzenlenen çocuk hükümlülerin, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna yerleştirilmesi,

3) Dokuzuncu fıkrasında düzenlenen uzman bir kişinin görevlendirilmesi ve hükümlünün davranışlarının izlenerek hâkime rapor verilmesi,

4) Onikinci fıkrasında düzenlenen denetim süresinde hükümlünün yükümlülüklere uyması veya hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlememesi,

5) Ondördüncü fıkrasında düzenlenen denetim süresini iyi hâlle geçirmesi,

biçimindeki yükümlülüklerin denetimi kapsamında kendisine verilen görevleri gerektiğinde, kolluk ve ilgili diğer makamlarla işbirliği yaparak yerine getirmek,  

b) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 108 inci maddesinin dördüncü ve altıncı fıkraları gereğince düzenlenen denetim süresinin iyi hâlle geçirilmesi yükümlülüğünün denetimi kapsamında kendisine verilen görevleri, gerektiğinde kolluk makamlarıyla işbirliği yaparak yerine getirmek,

c) 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin onuncu fıkrasında belirtilen denetimli serbestlik tedbirinin veya belirlenen yükümlülüklerin kaldırılması konusunda düzenleyeceği bir raporla görüş bildirmek,

d) Koruma kurulları, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler ile uygun görülen gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yaparak 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun  90 ve 91 inci maddelerinde düzenlenen, salıverilen kişilerin iş bulmalarına veya meslek ve sanatlarıyla ilgili bir iş kurmalarına, çevre ve aileleriyle olabilecek psiko-sosyal sorunların çözümüne yardımcı olmak,

e) Hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirme amacına yönelik çalışmalar yapmak.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Koruma Kurulları

Koruma kurulları

MADDE 16.- (1) Koruma kurulları; adalet komisyonunun bulunduğu yerlerde Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendireceği Cumhuriyet başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısının başkanlığında; baro temsilcisi, belediye başkanı veya görevlendireceği yardımcısı, Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenecek bir ceza infaz kurumu müdürü, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürü, milli eğitim müdürü, sosyal hizmetler müdürü, sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı temsilcisi, teşkilâtı bulunan yerlerde Türkiye İş Kurumu müdürü, Ziraat ve Halk Bankası müdürleri, varsa ticaret ve sanayi odaları, ziraat odaları, borsalar, esnaf ve sanatkârlar birliği yöneticileri ile; varsa kamuya ait fabrikalar ile istekleri hâlinde o yerde şubesi bulunan kamuya yararlı dernek veya vakıflar ve özel bankaların yönetici seviyesindeki temsilcilerinden Cumhuriyet başsavcısı tarafından  uygun görülenlerin katılımı ile oluşur.

(2) Koruma kurullarının yazı işleri hizmetleri, şube müdürlüğünce yürütülür.

Koruma kurullarının görevleri

MADDE 17.- (1) Koruma kurullarının görevleri şunlardır:

a) Şube müdürlüklerinden iletilen suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları sosyal ve ekonomik sorunların çözümü ile ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin meslek veya sanat edinmelerinde, iş bulmalarında, sanat sahibi olanlar ile tarım işletmeciliği yapmak isteyenlere araç ve kredi sağlanmasında, iş yeri açmak isteyenlere yardım edilmesinde ve karşılaştıkları diğer güçlüklerin çözümünde yardımcı olmak, çocuk ve genç hükümlülerin öğrenimlerine devam etmelerini sağlamak, diğer hükümlülere bu konuda yardımcı olmak.

b) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Şikâyet ve İtiraz 

Şikâyet ve itiraz

MADDE 18.- (1) Şube müdürlükleri ile koruma kurullarının idarî nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hâkimliğine şikâyette bulunulabilir.

(2) Bu Kanunun uygulanması kapsamında verilmiş olan hâkim kararları ile kanunun gösterdiği hâllerde mahkeme kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. Diğer kanunlarda belirtilen kanun yolları saklıdır.

ALTINCI BÖLÜM

Danışma Kurulu

Danışma Kurulunun oluşumu

MADDE 19.- (1) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin olarak danışma organı niteliğinde görev yapmak üzere Bakanlıkta, Bakanlık Müsteşarının  başkanlığında Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Danışma Kurulu kurulur.

(2) Danışma Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur:

a) Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü,

b) Bakanlık Kanunlar Genel Müdürü,

c) Bakanlık Personel Genel Müdürü,

d) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği bir temsilci,

e) Yüksek Öğretim Kurulunca görevlendirilecek, üniversitelerin hukuk fakültelerinin ceza ve ceza usul hukuku ana bilim dalından bir, sosyal hizmetler yüksek okulu veya bölümünden bir, fakültelerin sosyoloji ve psikoloji bölümlerinden birer profesör veya doçent unvanına sahip, öncelikle bu Kanunun içerdiği konularda çalışmaları bulunan öğretim üyesi,

f) Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü,

g) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü,

h) Kadının Statüsü Genel Müdürü,

ı) Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürü,

j) Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürü,

k) Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürü,

l) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından üst düzey bir temsilci,

m) Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanı,

n) Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün asayişten sorumlu genel müdür yardımcısı veya daire başkanı,

o) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden bir temsilci,

p) Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonundan bir temsilci,

r) Denetimli Serbestlik ve Yardım  Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanı.

(3) Danışma Kurulu her takvim yılında en az bir defa toplanır. Başkan, gerekli gördüğü hâllerde Danışma Kurulunu toplantıya çağırabilir.

(4) Danışma Kurulunun başkan vekili Bakanlık müsteşar yardımcısıdır. Bakanlık Müsteşarının bulunmadığı zamanlarda Danışma Kuruluna, Bakanlık müsteşar yardımcısı başkanlık eder.

(5) Danışma Kurulunun yazı işleri hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.

Danışma Kurulunun görevleri

MADDE 20.- (1) Danışma Kurulunun görevleri şunlardır:

a) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin temel ilkeleri belirlemek, öneri niteliğinde kararlar almak ve bu kararları ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek,

b) Genel Müdürlük tarafından sunulan, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının yıllık faaliyetlerini değerlendirmek ve önerilerde bulunmak,

c) Şube müdürlükleri ve koruma kurullarının görevleri ile ilgili olarak hazırlanan kanun, tüzük ve yönetmelik taslaklarını incelemek ve önerilerde bulunmak,

d) Kanunla verilen diğer görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Çeşitli ve Son Hükümler

Şube müdürlüğü personelinin özlük işleri

MADDE 21.- (1) Şube müdürlüklerinde görev yapan müdür, şef, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen ve benzeri personelin her türlü özlük işlemleri Genel Müdürlükçe, diğer personelin ise adalet komisyonlarınca yürütülür.

Gönüllü çalışanlar

MADDE 22.- (1) Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerinde bu Kanunda belirtilen ilkeler gözetilerek gönüllü kişilerden de yararlanılabilir. Bu durumda gönüllü çalışanlara görev, yetki ve sorumluluk yönünden kamu görevlilerine ilişkin hükümler uygulanır.

(2) Görevleri nedeniyle gönüllü çalışanlara karşı işlenen suçlar hakkında kamu görevlilerine karşı işlenen suçlara, gönüllü çalışanların görevleri nedeniyle işledikleri suçlar hakkında kamu görevlilerinin işledikleri suçlara ilişkin hükümler uygulanır. Bunların görevleri sebebiyle işlemiş oldukları suçlar hakkında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Gönüllü çalışanların görevleri sebebiyle işlemiş oldukları suçlarla ilgili olarak soruşturma izni adalet komisyonu başkanı tarafından verilir.

Denetim

MADDE 23.- (1) Şube müdürlüklerinin denetimleri, adalet müfettişleri tarafından yapılır.

(2) Koruma kurullarının işlemleri, adalet müfettişleri tarafından denetlenir.

Personelin eğitimi

MADDE 24.- (1) Şube müdürlüklerinde görevli personele, Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezlerinde hizmet öncesi, aday memurluk, hizmet içi ve görevde yükselme eğitiminin yanı sıra görevleri ile ilgili eğitim uygulanır. Gerektiğinde gönüllü çalışanlara da eğitim verilebilir.

Diğer kurumların görevleri, teşvik ve işbirliği 

MADDE 25.- (1) Cumhuriyet başsavcılığı aracılığı ile, şube müdürlüklerinin görevlerine ilişkin olarak iletilen istemler, kolluk görevlilerince yerine getirilir.

(2) Kamu kurum ve kuruluşları, denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetinin görülmesine katkıda bulunurlar ve denetimli serbestlik görevlilerine yardımcı olurlar.

(3) Psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı, öğretmen ve benzeri personeli çalıştıran kurum ve kuruluşlar ihtiyaç hâlinde şube müdürlüğünün bu nitelikte personel istemine yardımcı olurlar.

(4) Aile ve çocuk mahkemelerinde görevli benzeri personel, şube müdürlüğünün önerisi ve Cumhuriyet başsavcılığının talebi üzerine denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine yardımda bulunur.

(5) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler, gönüllü gerçek ve tüzel kişiler denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerine katkıda bulunmaya teşvik edilir.

Malî hükümler

MADDE 26.- (1) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerini yürütmek üzere bu Kanun ile oluşturulan taşra teşkilâtında görevli Devlet memurları, hizmet sınıfı, unvan ve derecelerine göre ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde görev yapan emsallerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca ödenen zam ve tazminatlardan yararlanırlar. 

(2) Danışma Kurulunun toplantılarına katılan üyelere 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödenir.

(3) Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetleri için Bakanlık bütçesine yeterli ödenek konulur. Bu hizmetlerde çalışan gönüllülere, talepleri üzerine fiilen çalıştıkları her gün için ulaşım ve iaşe giderleri karşılığı olarak yapılacak günlük ödeme tutarı ve tüm gönüllülere ödeme yapılabilecek yıllık toplam gün sayısı bütçe kanunlarıyla belirlenir. Bu ödemelerden herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz.

Yönetmelik

MADDE 27.- (1) Danışma Kurulu, Daire Başkanlığı, şube müdürlükleri ve koruma kurullarının teşkilât, görev, çalışma, disiplin ve denetimine ilişkin esas ve usuller, kadrolu veya gönüllü çalışanların sınav, atama, görevde yükselme, görev, yetki ve sorumlulukları, nitelikleri, nakil, sicil, disiplin, eğitim ve benzeri özlük işlemleri ile malî hükümlere ilişkin esas ve usuller ile diğer hususlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

 

 

Kadro ihdası

MADDE 28.- (1) Ekli (1), (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerin Adalet Bakanlığına ait bölümlerine eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1.- (1) Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde teşkilâtlanma tamamlanır. 

(2) Kuruluşunda şube müdürü ihtiyacını karşılamak üzere, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, şube müdürlüklerine; hukuk, siyasal bilgiler ve eğitim bilimleri fakülteleri ile fakülte ve yüksek okulların kamu yönetimi, sosyal hizmetler, sosyoloji, psikoloji gibi dört yıllık eğitim veren bölümlerinden mezun, olumlu sicil almış, mesleğin niteliklerini taşıyan ve adliye ve ceza infaz kurumlarında en az dört yıldan beri görev yapmakta olan personelden Bakanlıkça yazılı ve mülâkat sınavından başarılı olanlar arasından atama yapılır.  

GEÇİCİ MADDE 2.- (1) Şube müdürlüklerinin araç, gereç ve diğer ihtiyaçları bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde satın alma veya kiralama yoluyla sağlanır, bu amaçla Bakanlık bütçesine yeteri kadar ödenek aktarılır.

GEÇİCİ MADDE 3.- (1) Bu Kanunla öngörülen şube müdürlüklerinin kuruluşu, buralarda görev yapacak personelin atanması, göreve başlaması ve eğitimi gibi işlemler sonuçlanıncaya kadar bu Kanunla verilen görevler, psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, eğitim uzmanı ve benzeri personeli çalıştıran kamu kurum ve kuruluşlarından veya aile ve çocuk mahkemelerinde görevli benzeri personelden, geçici görevlendirme veya yardım suretiyle yerine getirilir.

(2) Birinci fıkra hükmüne göre kamu kurum veya kuruluşlarından geçici görevlendirme suretiyle yararlanılan personelin her türlü malî ve özlük hakları saklı olup, malî ve özlük hakları kendi kurumları tarafından karşılanır.

(3) Bu Kanunda öngörülen şube müdürlükleri teşkilâtlanıncaya kadar denetimli serbestlik ve yardım hizmetlerini yürütmek üzere adalet komisyonlarının bulunduğu Cumhuriyet başsavcılıkları nezdinde geçici bürolar kurulur. Büroların amirlik görevini yürütmek üzere, Bakanlık onayı ile ceza infaz kurumu personelinden bu görevi yürütebilecek olanlardan biri ve adalet komisyonunca yönetim hizmetlerini yürütecek yeteri kadar personel geçici olarak görevlendirilir. Şube müdürlüklerinin teşkilâtlanmasından sonra bu bürolardaki her türlü araç gereç şube müdürlüklerine devrolunur.

(4) Geçici görevlendirme talepleri, geçici büro amirinin önerisi ve bağlı oldukları Cumhuriyet başsavcılığının talebi üzerine ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilir. Çocuk ve aile mahkemelerinde görevli benzeri personelin geçici görevlendirilmesinde ilgili hâkimin muvafakati aranır.

(5) Geçici görevlendirme altı ay süreyle yapılabilir. Bu süre, görevlendirmedeki usule uygun olarak bir defaya mahsus olmak üzere  altı aya kadar uzatılabilir.

(6) Asıl memuriyet mahalli veya yerleşim yerleri dışında, bürolarda geçici olarak görevlendirilen personele 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre kazanmış oldukları dereceye uygun olarak Devlet memurlarına ödenen miktarda harcırah ödenir.

Yürürlük

MADDE 29.- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 30.- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.  

 

 

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

Başbakan

 

 

 

Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

A. Gül

A. Şener

M. A. Şahin

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

 

B. Atalay

A. Babacan

M. Aydın

 

Devlet Bakanı V.

Devlet Bakanı

Adalet Bakanı

 

A. Aksu

K. Tüzmen

C. Çiçek

 

Millî Savunma Bakanı

İçişleri Bakanı

Maliye Bakanı

 

M. V. Gönül

A. Aksu

K. Unakıtan

 

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı

 

H. Çelik

Z. Ergezen

R. Akdağ

 

Ulaştırma Bakanı

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

 

B. Yıldırım

S. Güçlü

M. Başesgioğlu

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür ve Turizm Bakanı

 

A. Coşkun

M. H. Güler

A. Koç

 

 

Çevre ve Orman Bakanı

 

 

 

O. Pepe

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTELER

(1) SAYILI LİSTE

KURUMU : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI : MERKEZ

(II) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

(MESLEK MENSUPLARI)

                                                                                   SERBEST          TUTULAN

                                                                                    KADRO             KADRO

    UNVAN                                DERECE                    ADEDİ               ADEDİ            TOPLAM

Daire Başkanı                                 1                                 1                        -                                1

Tetkik Hâkimi                                3                                 3                        -                                3

                                                                                                                                              

                                         TOPLAM                                 4                        -                                4

 

 

 

(2) SAYILI LİSTE

KURUMU        : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI      : MERKEZ

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

                                                                                     SERBEST       TUTULAN

                                                                                      KADRO           KADRO

SINIF           UNVAN                           DERECE         ADEDİ             ADEDİ              TOPLAM

GİH              Şube Müdürü                       1                       1                        -                            1

GİH              Şube Müdürü                       2                       2                        -                            2

GİH              Şube Müdürü                       3                       2                        -                            2

GİH              Şef                                        5                       4                        -                            4

GİH              Şef                                        6                       3                        -                            3

GİH              Şef                                        7                       3                        -                            3

GİH              V.H.K.İ.                               9                    15                        -                         15

GİH              Memur                                 9                    10                        -                         10

GİH              Sosyolog                              8                       5                        -                            5

SH                Sosyal Çalışmacı                  8                       5                        -                            5

SH                Psikolog                               8                       5                        -                            5

EÖH             Öğretmen                             8                       5                        -                            5

                                                                                                                                              

                                                   TOPLAM                     60                        -                          60

                                                                   

 

(3) SAYILI LİSTE

KURUMU       : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI     : TAŞRA

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

 

                                                                                     SERBEST       TUTULAN

                                                                                      KADRO           KADRO

SINIF           UNVAN                           DERECE         ADEDİ             ADEDİ              TOPLAM

GİH              Şube Müdürü                       1                     10                        -                          10

GİH              Şube Müdürü                       2                     20                        -                          20

GİH              Şube Müdürü                       3                     30                        -                          30

GİH              Şube Müdürü                       4                     40                        -                          40

GİH              Şube Müdürü                       5                     40                        -                          40

GİH              Şef                                        6                     50                        -                          50

GİH              Şef                                        7                     50                        -                          50

GİH              Şef                                        8                     50                        -                          50

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       6                   200                        -                        200

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       7                   300                        -                        300

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       8                   500                        -                        500

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       9                   800                        -                        800

GİH              V.H.K.İ.                               6                     10                        -                          10

GİH              V.H.K.İ.                               7                     10                        -                          10

GİH              V.H.K.İ.                               8                     20                        -                          20

GİH              V.H.K.İ.                               9                     40                        -                          40

GİH              V.H.K.İ.                             10                     40                        -                          40

GİH              Sosyolog                              5                     50                        -                          50

GİH              Sosyolog                              6                     50                        -                          50

GİH              Sosyolog                              7                   100                        -                        100

GİH              Sosyolog                              8                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               5                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               6                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               7                   200                        -                        200

SH                Psikolog                               8                   200                        -                        200

SH                Sosyal Çalışmacı                  5                   100                        -                        100

SH                Sosyal Çalışmacı                  6                   100                        -                        100

SH                Sosyal Çalışmacı                  7                   200                        -                        200

SH                Sosyal Çalışmacı                  8                   200                        -                        200

EÖH             Öğretmen                             5                     40                        -                          40

EÖH             Öğretmen                             6                     40                        -                          40

EÖH             Öğretmen                             7                     60                        -                          60

EÖH             Öğretmen                             8                     60                        -                          60

EÖH             Öğretmen                             9                     90                        -                          90

                                                                                                                                           

                                                   TOPLAM                 4000                                               4000

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ADALET KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ LİSTELER

 

(1) SAYILI LİSTE

KURUMU        : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI      : MERKEZ

(II) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

(MESLEK MENSUPLARI)

                                                                                   SERBEST          TUTULAN

                                                                                    KADRO             KADRO

    UNVAN                                DERECE                    ADEDİ               ADEDİ            TOPLAM

Daire Başkanı                                 1                                 1                        -                                1

Tetkik Hâkimi                                3                                 3                        -                                3

                                                                                                                                              

                                         TOPLAM                                 4                        -                                4

 

 

 

 

 

 

 

(2) SAYILI LİSTE

 

KURUMU : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI                     : MERKEZ

 

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

                                                                                     SERBEST       TUTULAN

                                                                                      KADRO           KADRO

SINIF           UNVAN                           DERECE         ADEDİ             ADEDİ              TOPLAM

GİH              Şube Müdürü                       1                       1                        -                            1

GİH              Şube Müdürü                       2                       2                        -                            2

GİH              Şube Müdürü                       3                       2                        -                            2

GİH              Şef                                        5                       4                        -                            4

GİH              Şef                                        6                       3                        -                            3

GİH              Şef                                        7                       3                        -                            3

GİH              V.H.K.İ.                               9                    15                        -                         15

GİH              Memur                                 9                    10                        -                         10

GİH              Sosyolog                              8                       5                        -                            5

SH                Sosyal Çalışmacı                  8                       5                        -                            5

SH                Psikolog                               8                       5                        -                            5

EÖH             Öğretmen                             8                       5                        -                            5

                                                                                                                                              

                                                   TOPLAM                     60                        -                          60

 

 

 

 

 

 

 

 

(3) SAYILI LİSTE

KURUMU      : ADALET BAKANLIĞI

TEŞKİLÂTI    : TAŞRA

(I) SAYILI CETVEL

İHDAS EDİLEN KADROLAR

                                                                                     SERBEST       TUTULAN

                                                                                      KADRO           KADRO

SINIF           UNVAN                           DERECE         ADEDİ             ADEDİ              TOPLAM

GİH              Şube Müdürü                       1                     10                        -                          10

GİH              Şube Müdürü                       2                     20                        -                          20

GİH              Şube Müdürü                       3                     30                        -                          30

GİH              Şube Müdürü                       4                     40                        -                          40

GİH              Şube Müdürü                       5                     40                        -                          40

GİH              Şef                                        6                     50                        -                          50

GİH              Şef                                        7                     50                        -                          50

GİH              Şef                                        8                     50                        -                          50

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       6                   200                        -                        200

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       7                   300                        -                        300

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       8                   500                        -                        500

GİH              İnfaz ve Koruma Mem.       9                   800                        -                        800

GİH              V.H.K.İ.                               6                     10                        -                          10

GİH              V.H.K.İ.                               7                     10                        -                          10

GİH              V.H.K.İ.                               8                     20                        -                          20

GİH              V.H.K.İ.                               9                     40                        -                          40

GİH              V.H.K.İ.                             10                     40                        -                          40

GİH              Sosyolog                              5                     50                        -                          50

GİH              Sosyolog                              6                     50                        -                          50

GİH              Sosyolog                              7                   100                        -                        100

GİH              Sosyolog                              8                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               5                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               6                   100                        -                        100

SH                Psikolog                               7                   200                        -                        200

SH                Psikolog                               8                   200                        -                        200

SH                Sosyal Çalışmacı                  5                   100                        -                        100

SH                Sosyal Çalışmacı                  6                   100                        -                        100

SH                Sosyal Çalışmacı                  7                   200                        -                        200

SH                Sosyal Çalışmacı                  8                   200                        -                        200

EÖH             Öğretmen                             5                     40                        -                          40

EÖH             Öğretmen                             6                     40                        -                          40

EÖH             Öğretmen                             7                     60                        -                          60

EÖH             Öğretmen                             8                     60                        -                          60

EÖH             Öğretmen                             9                     90                        -                          90

                                                                                                                                           

                                                   TOPLAM                 4000                                               4000