Dönem: 22 Yasama Yılı: 3
T.B.M.M. (S.
Sayısı: 935)
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına Dair
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri
Komisyonu Raporu (1/1014)
T.C.
Başbakanlık 15.4.2005
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü
Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1072/1782
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar
Kurulunca 4.4.2005 tarihinde kararlaştırılan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Parlamenter Asamblesinin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına Dair Protokolün
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte
gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GEREKÇE
31 Ekim 1993 tarihinde
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) üyesi dokuz ülkenin imzaladığı bir
Bildiri ile kurulan KEİPA'nın, 1995 yılında Yunanistan'ın, 1997'de
Bulgaristan'ın ve son olarak da 2004 yılında Sırbistan ve Karadağ'ın
katılmasıyla 14 üyesi bulunmaktadır. Sekretaryası İstanbul'da olan KEİPA,
KEİ'nin parlamentolararası işbirliği boyutunu oluşturmakta ve KEİ hedeflerine
ulaşılması için çalışmaktadır.
Uluslararası kuruluşlarda
evsahibi ülke anlaşması ile bağışıklıklar ve ayrıcalıklar protokolü mutaden
yapılmaktadır. Bu çerçevede 31 Ekim 2003 tarihinde Azerbaycan'da yapılan KEİ
Dışişleri Bakanları Konseyi 9. Toplantısı'nda "Karadeniz Ekonomik
İşbirliği Parlamenter Asamblesi Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına Dair
Protokol" 11 üye ülke tarafından imzalanmıştır.
Protokol, KEİPA binasının
ve arşivlerinin dokunulmazlığını sağlamakta ve üye ülkeler Parlamentolarının
temsilcileri ile KEİPA görevlilerinin toplantılar sırasında görevlerini
layıkıyla yerine getirebilmeleri için gerekli bağışıklıkları düzenlemektedir.
Öte yandan, 25 Nisan 2002
tarihinde Kiev'de imzalanan KEİPA Evsahibi Ülke Anlaşması 5.2.2003 tarihli ve
4808 sayılı Kanunla uygun bulunması üzerine 4.6.2003 tarihli ve 2003/5718
sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanmıştır.
KEİPA Ayrıcalık ve
Bağışıklıklar Protokolünün bir benzeri olan KEİ Ayrıcalıklar ve Bağışıklıklar
Protokolü ise 18.10.2001 tarihli ve 4716 sayılı Kanunla uygun bulunması
üzerine, 17.12.2002 tarihli ve 2002/4975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla
onaylanmıştır.
KEİPA Sekretaryası
İstanbul'dadır. Ayrıca, KEİPA üyeliğimiz bu protokole taraf olmamızı
gerektirmektedir.
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Dışişleri
Komisyonu 13.6.2005
Esas No.: 1/1014
Karar No.: 84
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Karadeniz Ekonomik
İşbirliği Parlamenter Asamblesinin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına Dair
Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı,
Komisyonumuzun 9 Haziran
2005 tarihli 20 nci toplantısında Dışişleri Bakanlığı temsilcilerinin
katılmalarıyla görüşülmüştür.
Sekretaryası İstanbul'da olan KEİPA, KEİ'nin parlamentolararası
işbirliği boyutunu oluşturmaktadır. Söz konusu kuruluş, bölge ülkeleri arasında
işbirliği ve etkileşimi daha da etkinleştirmek, istikrar ve barışı teşvik
etmek, KEİ'nin ilke ve hedeflerini gerçekleştirmek amacını taşımaktadır.
Söz konusu Protokol ile;
KEİPA binasının ve arşivlerinin dokunulmazlığının sağlanması ve üye ülkeler
parlamentolarının temsilcileri ile KEİPA görevlilerinin toplantılar sırasında
görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için gerekli bağışıklıkların
düzenlenmesi öngörülmektedir.
Komisyonumuzca, Tasarı üzerinde bilgi alınmasını müteakiben
maddelerine geçilmesine karar verilmiştir. Adı geçen Tasarı, Komisyonumuzca
uygun görülmüş ve 1 inci, 2 nci, 3 üncü maddeleri ile tümü aynen kabul
edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurulun
onayına sunulmak üzere Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Başkanvekili |
Sözcü |
|
|
Mehmet
Dülger |
Eyyüp
Sanay |
Mustafa
Dündar |
|
|
Antalya |
Ankara |
Bursa |
|
|
Kâtip |
Üye |
Üye |
|
|
Metin
Yılmaz |
Mahmut
Koçak |
Ramazan
Toprak |
|
|
Bolu |
Afyonkarahisar |
Aksaray |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet
Edip Uğur |
V. Haşim
Oral |
Aziz
Akgül |
|
|
Balıkesir |
Denizli |
Diyarbakır |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Muzaffer
Gülyurt |
İnal Batu |
Halil
Akyüz |
|
|
Erzurum |
Hatay |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet B.
Denizolgun |
Şükrü
Mustafa Elekdağ |
Hüseyin
Kansu |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Onur
Öymen |
Ufuk
Özkan |
Nihat Eri |
|
|
İstanbul |
Manisa |
Mardin |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Abdullah
Veli Seyda |
|
|
|
|
Şırnak |
|
HÜKÜMETİN
TEKLİF ETTİĞİ METİN
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ PARLAMENTER ASAMBLESİNİN
AYRICALIK VE BAĞIŞIKLIKLARINA DAİR PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA
DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- 31 Ekim 2003
tarihinde Bakü’de imzalanan “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter
Asamblesinin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına Dair Protokol”ün onaylanması uygun
bulunmuştur.
MADDE 2.- Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3.- Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
DIŞİŞLERİ
KOMİSYONUNUN
KABUL ETTİĞİ METİN
KARADENİZ EKONOMİK İŞBİRLİĞİ PARLAMENTER ASAMBLESİNİN AYRICALIK VE BAĞIŞIKLIKLARINA DAİR
PROTOKOLÜN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1.- Tasarının 1
inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 2.- Tasarının 2 nci
maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
MADDE 3.- Tasarının 3
üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
|
|
|
|
M. V. Gönül |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
|
|
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
|
|
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
|
|
|
|
G. Akşit |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
|
|
|
|
Millî
Savunma Bakanı M. V. Gönül |
İçişleri
Bakanı A. Aksu |
Maliye
Bakanı K. Unakıtan |
|
|
||
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
|
|
|
|
H. Çelik |
Z. Ergezen |
R. Akdağ |
|
|
|
|
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım
ve Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
|
|
|
|
B. Yıldırım |
S. Güçlü |
M. Başesgioğlu |
|
|
|
|
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı |
En.
ve Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
|
|
|
|
A. Coşkun |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
|
|
|
|
Çevre
ve Orman Bakanı |
|
|
|
|
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
|
|
KARADENİZ EKONOMİK
İŞBİRLİĞİ PARLAMENTER ASAMBLESİNİN
AYRICALIK VE BAĞIŞIKLIKLARINA DAİR PROTOKOL
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'na Üye Devletler - Arnavutluk Cumhuriyeti, Ermenistan Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti, Gürcistan, Yunanistan Cumhuriyeti, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye Cumhuriyeti ve Ukrayna;
Karadeniz Ekonomik
İşbirliği Teşkilatı Şartı'nın 20 nci Maddesi'ne göre Üye Ülkelerin ulusal
parlamentolarını temsil eden Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter
Asamblesi'nin Karadeniz işbirliği sürecine istişari düzeyde sürekli destek
sağladığını, keza 25 Haziran 1992 tarihinde İstanbul'da kabul edilen
"Karadeniz Ekonomik İşbirliği Zirve Deklarasyonu", müteakip Zirve
Toplantılarında alınan kararlar ve 26 Şubat 1993 tarihinde İstanbul'da kabul
edilen "Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi'nin Kurulmasına
Dair Deklarasyon" muhteviyatında yer alan ilkeler çerçevesinde KEİPA'nın,
KEİ hedeflerine ulaşılması için KEİ ile yakın işbirliği içerisinde çalışmakta
olduğunu dikkate alarak;
İşbirliği ve etkileşimi
daha da etkinleştirmek için kamu desteği oluşturulmasına, bölgede istikrar ve
barışın teşvik edilmesine ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin ilke ve
amaçlarının gerçekleştirilmesine yardımcı olmak üzere KEİ Parlamenter Asamblesi'nin
oynayabileceği rolü gözönünde bulundurarak;
Karadeniz Ekonomik
İşbirliği Parlamenter Asamblesi'nin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına dair bir Ek
Protokol'ün, KEİ ilke ve hedefleri doğrultusundaki Asamble faaliyetlerine
yardımcı olacağına inanarak;
Aşağıdaki hususlarda
anlaştılar:
BÖLÜM I
Tanımlar
Madde 1
İşbu Protokolün amaçları
bakımından:
a) "Şart", 5
Haziran 1998 tarihinde Yalta'da kabul edilen Karadeniz Ekonomik İşbirliği
Teşkilatı Şartı anlamına gelmektedir.
b) "Konsey",
KEİ Teşkilatı' nın Dışişleri Bakanları Konseyi anlamına gelmektedir.
c) "Üye
Devletler", 5 Haziran 1998 tarihinde Yalta'da kabul edilen KEİ Şartı'na ve
işbu Ek Protokol'e taraf olan Devletler anlamına gelmektedir.
d) "KEİPA", Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi
anlamına gelmektedir.
e) "Üye Devletlerin
Parlamentolarının Temsilcileri", ilgili ulusal parlamentolar tarafından
tayin edilmiş olan ulusal delegasyonlar ile KEİPA ve organlarının çalışmalarına
iştirak eden yedek delegeler, danışmanlar, teknik uzmanlar ve ulusal
delegasyonların sekreterleri anlamına gelmektedir,
f) "KEİ Daimi
Uluslararası Sekretaryası", Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın
Daimi Uluslararası Sekretaryası anlamına gelmektedir.
g) "Uluslararası
Sekretarya Personeli", KEİPA Uluslararası Sekretaryası'nın yönetici
personeli, profesyonel personeli ve teknik personeli anlamına gelmektedir.
h) "KEİPA
Malvarlığı", KEİPA tarafından yerine getirilen resmi görevlere uygun
olarak KEİPA'ya ait olan, KEİPA tarafından sahip olunan ve/veya denetlenen fon
ve diğer mülkler dahil her türlü malvarlığı anlamına gelmektedir.
i) "Bina",
mülkiyetine bakılmaksızın sadece KEİPA amaçları için kullanılan bina veya bina
kısımları ile bunlarla ilintili arazi anlamına gelmektedir.
j) "Arşiv",
KEİPA'ya ait olan veya onun tarafından muhafaza edilen kayıtlar, yazışmalar,
dokümanlar, muhasebe kayıtları ve tüm mali dokümanlar, müsveddeler, sabit ve
hareketli resimler ile filmler, ses kayıtları, bilgisayar programları, yazılı
malzemeler, video bandları ve diskleri, veri taşıyan diskler ve bantlar
anlamına gelmektedir.
BÖLÜM II
Mülk
Madde 2
KEİPA, malvarlığı ve
malları nerede olursa olsun ve kim tarafından tutulursa tutulsun, her türlü
hukuki işlemden, özel durumlarda Konseyin aldığı bir karar ile bu bağışıklığın
kaldırılması yetkisini vermesi dışında, bağışıklığa sahip olacaktır. Ancak bu
bağışıklığın kaldırılmasının, malvarlığına el konulması veya alıkonulması ile
ilgili önlemler alınmasını kapsamayacağı kabul edilmiştir.
Madde 3
KEİPA binası
dokunulmazlığa sahiptir.
Madde 4
KEİPA arşivleri ve genel
olarak sahip olduğu yahut muhafaza ettiği tüm dokümanlar nerede bulunurlarsa
bulunsun dokunulmazlığa sahiptir.
BÖLÜM III
Üye Devletlerin Parlamentolarının Temsilcileri
Madde 5
Üye Devletlerin
Parlamentolarının Temsilcileri; KEİPA toplantıları sırasında görevlerini yerine
getirirken ve bu toplantı yerlerine gidişleri ve dönüşleri sırasında aşağıdaki
ayrıcalık ve bağışıklıklardan istifade edeceklerdir:
a) tutuklanma ya da göz
altına alınmasından ve şahsi valizlerine el konulmasından bağışıklık ve
temsilci sıfatıyla vermiş oldukları sözlü ya da yazılı ifadeler ile tüm
eylemlerine ilişkin her türlü yasal süreçten muafiyet;
b) bilgisayar
programları, video bantlar veya veri ihtiva eden diskler de dahil olmak üzere
zilyetliklerindeki her türlü kağıt ve belgenin dokunulmazlığı vardır;
c) kripto kullanabilirler
ve kurye vasıtasıyla yahut Üye Devletlerin diplomatik misyonları vasıtasıyla
mühürlü çanta içerisinde kağıt veya muhaberat teslim alabilirler;
d) görevlerini ifa etmek
üzere ziyaret ettikleri yahut üzerinden geçtikleri bir KEİ Üyesi Devlette
mevcut olan göç kısıtlamalarından, yabancı kayıtlarından veya ulusal hizmet
yükümlülüklerinden eşleri ile birlikte muaftırlar;
e) gümrükler ve döviz
kontrolü muvacehesinde ise, kendilerine:
- geçici bir görev ile
yurtdışına giden kıdemli memurlara hükümetleri tarafından verilmiş olan
kolaylıklar aynen tanınır,
- başka Üye Devletlerin
hükümetleri tarafından, geçici resmi görevle gelen yabancı hükümetlerin
temsilcilerine tanınan kolaylıklar aynen tanınır.
Madde 6
Üye Devletlerin
Parlamentolarının Temsilcilerinin ifade özgürlüklerinin ve görevlerini yerine
getirirken bağımsızlıklarının temini maksadıyla; görevlerini yerine getirirken
sarf ettikleri sözlü yahut yazılı sözcükler ve her türlü eylemleri ile ilgili
hukuki takibat bağışıklığı, ilgili şahıslar bu görevleri ifa etmekten artık
sorumlu olmasalar dahi devam edecektir.
Madde 7
Ayrıcalık ve
bağışıklıklar Üye Devletlerin Parlamentolarının Temsilcilerine bireylerin şahsi
istifadesi için değil ancak KEİPA çerçevesindeki görevlerini bağımsız bir
şekilde yerine getirmelerini sağlamak maksadıyla verilmektedir. Dolayısıyla,
bir üye Devlet, kendi görüşüne göre, bağışıklığın adaletin yerine getirilmesine
engel olduğu veya uğrunda tanındığı amaca zarar gelmeksizin kaldırılabileceği
düşüncesinde bulunduğu tüm hallerde kendi Parlamentosunun temsilcisinin
muafiyetini kaldırma hakkına sahiptir.
Madde 8
5, 6 ve 7 nci Maddelerin
hükümleri, Üye Devletin Parlamentosunun temsilcisi ile o Devlet arasında
uygulanmayacaktır.
BÖLÜM IV
Uluslararası Sekretarya Personeli
Madde 9
5, 6, 7 ve 8 inci
maddelerin hükümleri, Uluslararası Sekretarya personeline, KEİPA toplantıları
sırasında görevlerini ifa ederken ve bu toplantılara gidiş ve dönüşleri
sırasında uygulanacaktır.
BÖLÜM V
Anlaşmazlıkların Halli
Madde 10
İşbu Protokol 'ün tefsiri
yahut tatbikinden mütevellit Üye Devletler arasında doğacak olan her türlü
anlaşmazlık istişare edilecektir. Şayet bunun sonucunda bir anlaşmaya varılamaz
ise, ilgili taraflar anlaşmazlık konusunu, değerlendirme yapılabilmesi ve
uluslararası hukuka uygun biçimde gerekli işlemlerin yapılabilmesi için
Konsey'e sunacaklardır.
BÖLÜM VI
Son Hükümler
Madde 11
İşbu Protokol'de yeralan
hiçbirşey, KEİPA'nın Şart'ın 20 nci Maddesi çerçevesindeki KEİ'yle ilgili
kuruluş statüsünü doğrudan ya da dolaylı olarak değiştiremez.
Madde 12
1. İşbu Protokol,
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'na Üye tüm Devletlerin imzasına ve
katılımına açıktır.
2. İşbu Protokol, onay,
kabul veya tasvibe tabidir.
3. Onay, kabul, tasvip
veya katılım belgeleri KEİ Daimi Uluslararası Sekretaryasına tevdi edilecektir.
Madde 13
İşbu Protokole, 8. ve 9.
madde hükümleri dışında, çekince konulamaz.
Madde 14
1. İşbu Protokol, imzacı
dokuz Devletin onay, kabul veya tasvip belgelerini tevdi ettikleri tarihi takip
eden ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.
2. İşbu Protokolü,
yürürlüğe girmesinden sonra onaylayan, kabul, tasvip eden veya katılan her bir
Devlet için Protokol, Devletin ilgili belgeyi tevdi ettiği tarihte yürürlüğe
girecektir.
Madde 15
1. Herhangi bir Üye
Devlet, işbu Protokol'e değişiklik teklifinde bulunabilir.
2. Teklif edilen herhangi
bir değişiklik metni, KEİ Daimi Uluslararası Sekretaryası vasıtasıyla Teşkilat
üyesi Devletlere dağıtılacak ve değerlendirme ve onay için Konsey'e
sunulacaktır .
3. Yukarıdaki 2 nci
paragrafa uygun olarak onaylanmış olan işbu Protokole ilişkin değişiklikler,
Üye Devletlerin onay, kabul veya tasvibine tabi olacak ve Madde l4'te
belirtilen usule uygun olarak yürürlüğe girecektir.
Madde 16
İşbu Protokol 'ün aslı,
İngilizce dilinde tek nüsha olarak Depozitör makama teslim edilecektir.
Aşağıda imzası bulunan
yetkililer bu hususları tasdiken işbu Protokol'ü imzalamışlardır.
Bakü'de, ikibinüç yılının
Ekim ayının otuzbirinci gününde imzalanmıştır.
Arnavutluk Cumhuriyeti adına (imza)
Ermenistan Cumhuriyeti adına (imza)
Azerbaycan Cumhuriyeti adına (imza)
Bulgaristan Cumhuriyeti adına (imza)
Gürcistan adına (imza)
Yunanistan Cumhuriyeti adına (imza)
Moldova Cumhuriyeti adına (imza)
Romanya adına (imza)
Rusya Federasyonu adına (imza)
Türkiye Cumhuriyeti adına (imza)
Ukrayna adına (imza)