Dönem: 22                                   Yasama Yılı: 3

 

T.B.M.M.           (S. Sayısı: 973)

 

Ankara Milletvekili Salih Kapusuz’un; Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu (2/560)

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifim ve Gerekçesi ilişikte sunulmuştur.

Gereğini arz ederim.

                                 Salih Kapusuz

                                            Ankara

 

GENEL GEREKÇE

4054 sayılı Rekabet Kanununun Kanunun 22 nci maddesine göre Kurulca, Kurumun uzmanlık sıfatını kazanmış meslek personeli arasından gösterilecek Rekabet Kurulu üye adaylarının, 23 üncü maddedeki 10 yıllık süreyi tamamlayamamış olmaları nedeniyle aday gösterilememektedir. Yapılacak düzenleme ile Kurum meslek mensupları arasından aday gösterilmesi ihtiyari hale getirilmiştir. Kanunun 35 inci maddesinde Rekabet Uzman Yardımcılığına atanmanın şartları düzenlenmiş, siyasal bilgiler fakültelerinin bütün bölümlerinden mezun olanlar Kuruma Uzman Yardımcısı olarak atanabildikleri halde, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinin ise sadece iktisat ve işletme bölümlerinden mezun olanlar atanabilmektedirler. Bu farklılığın ortadan kaldırılması ihtiyacı bulunmaktadır. Diğer yandan, Kanunun 43 üncü maddesine göre Kurul Üyeleri, rekabet soruşturmalarında görev almaktadır. Bu durum ise Kurulun vermiş olduğu kararların soruşturmacı kurul üyesinin karara katılması gerekçe gösterilerek Danıştayca iptal edilmektedir. Yapılan düzenleme ile Kurul üyelerinin soruşturmacı olmaları önlenmiştir. Bu teklif, belirtilen konulardaki sorunları gidermek amacıyla hazırlanmıştır.

 

MADDE GEREKÇELERİ

Madde 1.- Kanunun 22 nci maddesine göre; Kurul üyeliklerinden dört tanesi, her boş üyelik için iki aday gösterilmek suretiyle Kurulca yapılmaktadır. Aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise, Kurulca gösterilecek adayların en az yarısının uzmanlık sıfatını kazanmış meslek personeli arasından seçilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak, Rekabet Kurumunda çalışan uzmanların Kanunun 23 üncü maddesinde aranan meslekleri ile ilgili kamu veya özel sektörde en az on yıl çalışmış olma şartını taşımaması nedeniyle 22 nci maddenin üçüncü fıkrasına göre seçim yapılamamaktadır. Bu nedenle, bu maddenin üçüncü fıkrasındaki değişiklikle Kurum meslek mensupları arasından aday gösterilmesi ihtiyari hale getirilmiştir.

Madde 2.- Kanunun 35 inci maddesinin mevcut halinde Siyasal Bilgiler Fakültesi kamu yönetimi bölümü öğrencilerinin uzman yardımcısı olması mümkünken, aynı programı uygulayan İktisadi İdari Bilimler Fakültelerinin anılan bölümünden mezun olanların uzman yardımcısı olamaması gibi hakkaniyete uygun düşmeyen bir durum ortaya çıkıyordu. Bu haksızlığı ortadan kaldırmak için maddenin (a) bendinde söz konusu değişiklik yapılmıştır. Maddenin (b) bendinde ise, Kurumun insan gücü ihtiyacına göre farklı branşlarda sınav yapılması imkânı sağlayacak bir düzenleme yapılmaktadır.

Madde 3.- Kanunun 43 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre; Kurul bir soruşturma kararı aldığı takdirde raportör veya raportörler ile birlikte soruşturmayı yürütecek Kurul üyesi veya üyelerini belirlemektedir. Soruşturma raporları Kurul üyesinin gözetiminde ve onun da imzasını taşıyarak tamamlanmakta ve taraflara tebliğ edilmektedir. Yazılı ve sözlü savunmalardan sonra soruşturma ile ilgili olarak karar aşamasına gelinmektedir. Soruşturmayı yürüten Kurul üyesi mevcut Kanun çerçevesinde karar müzakerelerine katılmakta ve oy kullanmaktadır. Ancak, Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulu, bu uygulamayı hukuka aykırı bularak Kurul kararlarını iptal etmiştir. Rekabet Kurulu kararlarında ağırlaştırılmış toplantı ve karar nisabı öngörüldüğünden, kararların alınmasında soruşturmacı üyenin katılamaması nedeniyle kararların alınamaması gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, maddede soruşturmalara Kurul üyesinin katılmasını öngören ibarelerin çıkarılması amacıyla düzenleme yapılmaktadır.

Madde 4.- Yürürlük maddesidir.

Madde 5.- Yürütme maddesidir.

 

 

 

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

            Türkiye BüyükMillet Meclisi

             Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu                29.6.2005

Esas No.: 2/560

Karar No.: 54

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

"Ankara Milletvekili Salih Kapusuz'un, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi"  Başkanlığınızca 25.6.2005 tarihinde esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilmiştir.

Komisyonumuz 29.6.2005 tarihli toplantısında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve Rekabet Kurulu temsilcilerinin katılımıyla  Teklif üzerindeki çalışmalarını tamamlamıştır.

Teklif ile;

- 4054 sayılı Kanunda öngörülen muafiyet için bildirim, zorunlu olmaktan çıkarılarak, Avrupa Birliği mevzuatına paralel olarak ihtiyari hale getirilmekte, Kurula resen muafiyet verme yetkisi tanınmakta ve muafiyet kararlarının işlemin yapıldığı tarihte yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmaktadır.

- İzne tabi birleşme ve devralmaların Kurulun izni olmaksızın gerçekleştirilmesi halinde cezai yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı hususuna açıklık getirilmiştir.

- Kurul üye sayısı 11'den 7'ye düşürülmüş, buna göre üyelikler için aday gösterecek yerler yeniden düzenlenmiştir.

- Rekabet uzman yardımcılığına atanmanın şartları yeniden düzenlenmiş, benzer mesleklerde olduğu gibi iktisadi ve idari bilimler fakültelerinin iktisat ve işletme bölümlerinin yanı sıra diğer ilgili bölümlerinin mezunlarının da uzman yardımcılığı sınavına girme hakkı tanınmıştır.

- Kurul kararlarında soruşturmacı kurul üyesinin karar toplantısında katılmasının yarattığı genel hukuk prensiplerine aykırı  durum giderilmiştir.

Teklifin geneli üzerindeki görüşmeler tamamlanmış ve maddelerine geçilmesi  kabul edilmiştir.

Teklifin 1 inci maddesinin okunmasından önce  7.12.1994 tarihli 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen koşulları taşıyan anlaşma, uyumlu eylem ve kararlar Kanunun 4 üncü maddesinin uygulanmasından muaf  tutulması gündeme gelmiştir. Muafiyet müessesesinin amacı, ortaya koyduğu yararları piyasadaki rekabet üzerindeki olumsuz etkilerinden daha  fazla olan anlaşma, eylem ve kararların yasaklanmasını engellemektir. Kanunun 10 uncu maddesinin ilk fıkrasında yer alan "Bildirilmemiş  anlaşmalara muafiyet uygulanmaz." hükmü, 5 inci maddedeki koşulları taşıyan,  dolayısıyla toplumsal yararları olan bazı anlaşmaların bildirilmemiş olmaları  nedeniyle muafiyetten yararlanmalarını engellemekte, bu anlaşmaların Kanunun 4 üncü  madde gereğince hukuken geçersiz sayılmasına ve anlaşmaya  taraf olanların cezalandırılmalarına neden olmaktadır. Bunların yanı sıra muafiyet bildirimleri iş yükünü artırarak Rekabet Kurumunun kaynaklarını ciddi  ihlaller üzerinde yoğunlaştırmasını engellemektedir. Kurula re'sen muafiyet  verilmesi yetkisinin tanınması ve verilen muafiyet kararından önceki dönemlerde de sözleşmenin geçerli sayılması, bildirim yükümlülüğünün kaldırılması sonucunda oluşması muhtemel hukuki belirsizliklerin giderilmesi amacını taşımaktadır.  Ancak koşullu muafiyet halinde, geçerlilik için doğal  olarak koşulun yerine getirildiği tarih esas alınması amaçlanmış, Teklife 1 inci madde olarak bu düzenleme eklenmiştir.

Yukarıdaki düzenlemeye paralel olarak 4054 sayılı Kanunun  10 uncu maddesinin başlığındaki "anlaşma" ibaresi ile ilk fıkrası  madde metninden çıkarılmış, 16 ncı maddesinde yerinde incelemelere ilişkin olarak madde metninde açıkça yer verilmeyen "hiç bilgi verilmemesi" durumunda yaşanan belirsizlikleri ortadan kaldırmak ve yukarıdaki değişikliklere paralel olarak anlaşmalara ilişkin bildirmeme cezasını kaldırmak; Kurul iznine  tabi iken Kurul izni olmaksızın gerçekleştirilecek birleşme ve devralmalar için uygulanacak cezaya ilişkin belirsizliği gidermek amacıyla, Teklife 2 nci madde olarak eklenmiş Teklifin diğer maddeleri buna göre yeniden teselsül ettirilmiştir.

Teklifin 1 inci maddesi eklenen yeni  çerçeve maddelerden dolayı 3 üncü madde  olarak teselsül ettirilmiş verilen değişiklik önergesiyle Kurul üye sayısı, 11'den 7'ye düşürülmüş, Kurul üyelerinin nasıl belirleneceğine açıklık kazandırmak için yeniden düzenlenmiştir.

Teklifin 2 nci maddesinin birinci fıkrasına  Kanunun numarası konulmuş "bend" ibareleri "bent" olarak düzeltilmiş, ayrıca (b) bendinde "yarışma sınavında" ibaresi "sınavda" olarak değiştirilerek Teklifin 4 üncü maddesi olarak kabul edilmiştir.

Teklifin 3 üncü maddesi; kurul üyelerinin soruşturmalarda  görev almalarının sakıncaları dikkate  alınarak bu durum giderilmiş, ayrıca Kurul üye sayısının 11'den 7'ye düşürülmesi nedeniyle yeni sayıya uygun toplantı ve karar nisapları belirlenmiş ve Teklifin 5 inci maddesi olarak kabul edilmiştir. Yukarıdaki düzenlemelerle paralellik sağlamak için "geçici madde 4"ün Teklife 6 ncı madde olarak eklenmesi kabul edilmiştir.

Teklifin 4 üncü maddesi 7 nci madde olarak, 5 inci maddesi de 8 inci madde olarak aynen kabul edilmiştir.

Raporumuz, gereği yapılmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile sunulur.

                 

 

Başkan

Başkanvekili

Sözcü

 

Soner Aksoy

Hasan Ali Çelik

Hasan Angı

 

Kütahya

Sakarya

Konya

 

Üye

Üye

Üye

 

Atilla Başoğlu

Tacidar Seyhan

Ahmet Rıza Acar

 

Adana

Adana

Aydın

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Güner

Fahri Çakır

Mehmet Ali Arıkan

 

Bolu

Düzce

Eskişehir

 

Üye

Üye

Üye

 

Ahmet Uzer

İsmail Katmerci

Nuri Çilingir

 

Gaziantep

İzmir

Manisa

 

Üye

Üye

Üye

 

Vahit Çekmez

Şükrü Ünal

Mustafa Öztürk

 

Mersin

Osmaniye

Sinop

 

Üye

Üye

 

 

Mehmet Özlek

Fazlı Erdoğan

 

 

Şanlıurfa

Zonguldak

 

 

 

 

 

ANKARA MİLLETVEKİLİ  SALİH KAPUSUZ’UN TEKLİFİ

 

 

REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN BAZI  MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN  TEKLİFİ

 

 

MADDE 1.- 7.12.1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 22 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Rekabet Kurulunca gösterilecek adayların en fazla ikisinin kurumunun uzmanlık sıfatını kazanmış meslek personeli arasından seçilmesi tercih edilir.”

MADDE 2.- Kanunun 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya işletme mühendisliği ya da endüstri mühendisliği bölümlerinden en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak, yahut bunlara denkliği kabul edilen yurtdışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,

b) Yukarıdaki bend’de sayılan branşlar için birlikte veya ayrı ayrı yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak,”

MADDE 3.- Kanunun 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi; “Soruşturma yapılmasına karar verildiği takdirde Kurul, ilgili daire başkanının gözetiminde soruşturmayı yürütecek raportör veya raportörleri belirler.” Şekilde değiştirilmiş; 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesindeki “Kurul üyesi ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

 

 

 

 

MADDE 4.- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 5.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ

KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

 

REKABETİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNUN BAZI MADDELERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN  TEKLİFİ

 

MADDE 1.- 7.12.1994 tarihli 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un        5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "ilgililerin talebi üzerine" ibaresi madde metninden çıkarılmış, ikinci fıkrası  aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Muafiyet belirli bir süre için verilebileceği gibi, muafiyetin verilmesi belirli şartların ve/veya belirli yükümlülüklerin yerine getirilmesine bağlanabilir. Muafiyet kararları anlaşmanın ya da uyumlu eylemin yapıldığı veya teşebbüs birliği kararının alındığı yahut bir koşula bağlanmışsa koşulun yerine getirildiği tarihten itibaren geçerlidir."

MADDE 2.- 4054 sayılı Kanunun  10 uncu maddesinin başlığındaki "Anlaşma" ibaresi ile birinci fıkrası madde metninden çıkarılmış,      16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "hallerinde" ibaresinden sonra gelmek üzere "hiç bilgi verilmemesi" ibaresi eklenmiş, (c) bendinde yer alan "birleşme veya devralmanın ya da 4 üncü madde kapsamına giren anlaşma, uyumlu eylem ve kararların süresi içinde bildirilmemesi halinde" ibaresi "İzne tabi birleşme veya devralma işlemlerinin Rekabet Kurulunun izni olmaksızın gerçekleştirilmesi halinde" şeklinde değiştirilmiştir.

MADDE 3.- 4054 sayılı Kanunun 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 22.- Rekabet Kurulu biri Başkan biri İkinci Başkan olmak üzere toplam yedi üyeden teşekkül eder.

Bakanlar Kurulu, iki üyeyi Rekabet Kurulunun, bir üyeyi Sanayi ve Ticaret Bakanlığının, bir üyeyi Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı olduğu Devlet Bakanlığının, birer üyeyi ise Yargıtay, Danıştay ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin her boş üyelik için kendi kurumları içinden veya dışarıdan göstereceği ikişer aday arasından seçer ve atar.

Bakanlar Kurulu, Kurulun göstereceği üç aday arasından birisini Başkan olarak görevlendirir. İkinci Başkanı Kurul üyeleri seçer."

MADDE 4.- 4054 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"a) Hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya işletme mühendisliği ya da endüstri mühendisliği bölümlerinden en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak, yahut bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,

b) Yukarıdaki bentte sayılan branşlar için birlikte veya ayrı ayrı yapılacak sınavda başarılı olmak,"

MADDE 5.- 4054 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesindeki "Kurul üyesi ve" ibaresi madde metninden çıkarılmış, 47 nci maddesinin ikinci fıkrasında geçen "7"  ibaresi "dört" olarak, 51 inci maddesinin birinci fıkrasındaki "8" ibaresi "beş" olarak ve "6" ibaresi "dört" olarak değiştirilmiştir.

"Soruşturma yapılmasına karar verildiği takdirde Kurul ilgili daire başkanının gözetiminde soruşturmayı yürütecek raportör veya raportörleri belirler."

MADDE 6.- 4054 sayılı Kanuna aşağı-daki geçici madde eklenmiştir: 

"GEÇİCİ MADDE 4.- Kurul üye sayısı yediye ininceye kadar boşalan üyelikler için seçim ve atama yapılmaz."

MADDE  7.- Teklifin 4 üncü maddesi   7 nci madde olarak aynen kabul edilmiştir.

MADDE  8.- Teklifin 5 inci maddesi   8 inci madde olarak aynen kabul edilmiştir.