Dö­nem: 22                                                                           Ya­sa­ma Yı­lı: 5

 

TBMM                                                        (S. Sa­yı­sı: 1364)

 

Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı ile Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Ba­şoğ­lu’nun Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi ve Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji

Ko­mis­yon­la­rı Ra­por­la­rı (1/1218, 2/87)

 

                                            

Not: Ta­sa­rı; Baş­kan­lık­ça Ada­let, Plan ve Büt­çe; Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum ile Sa­na­yi, Ti­ca­ret, Ener­ji, Ta­biî Kay­nak­lar, Bil­gi ve Tek­no­lo­ji ko­mis­yon­la­rı­na ha­va­le edil­miş­tir.

 

                                   T.C.

                             Baş­ba­kan­lık

                     Ka­nun­lar ve Ka­rar­lar

                         Ge­nel Mü­dür­lü­ğü                                                                      26/5/2006

         Sa­yı: B.02.0.KKG.0.10/101-644/2712

 

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Baş­kan­lı­ğı­nı­za ar­zı Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca 1/5/2006 ta­ri­hin­de ka­rar­laş­tı­rı­lan “Si­gor­ta­cı­lık  Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı” ile ge­rek­çe­si ili­şik­te gön­de­ril­miş­tir.

Ge­re­ği­ni arz ede­rim.

                                                                                                         Re­cep Tay­yip Er­do­ğan

                                                                                                                   Baş­ba­kan

GE­NEL GE­REK­ÇE

Türk ma­li sek­tö­rü, 1980 yı­lın­dan baş­la­ya­rak uy­gu­la­ma­ya ko­nu­lan li­be­ral po­li­ti­ka­lar so­nu­cun­da önem­li öl­çü­de ya­pı­sal de­ği­şik­li­ğe uğ­ra­mış, di­na­mizm ka­zan­mış­tır. Fi­nan­sal fa­ali­yet­le­rin gay­ri­sa­fi millî hâsı­la için­de­ki pa­yı gi­de­rek ge­niş­le­miş, malî pi­ya­sa­la­rın de­rin­li­ği art­mış­tır. Bu nok­ta­da, malî pi­ya­sa­lar için­de si­gor­ta­cı­lık­ta da önem­li ge­liş­me­ler kay­de­dil­miş­tir.

Çok çe­şit­li ri­zi­ko­la­rı te­mi­nat al­tı­na al­ma­sı ne­de­niy­le si­gor­ta, top­lum­la­rın he­men he­men tüm ke­sim­le­ri­ni il­gi­len­di­ren tek­nik ve yay­gın bir eko­no­mik fa­ali­ye­tin­ ko­nu­su­nu teş­kil eder. Di­ğer ta­raf­tan, eko­no­mik ge­liş­me­ye uzun va­de­li fon ya­rat­ma­sı, ül­ke ta­sar­ruf ka­pa­si­te­si­ni ar­tır­ma­sı ne­de­niy­le si­gor­ta­cı­lık ay­nı za­man­da önem­li bir fi­nan­sal hiz­met gö­re­vi­ni de üst­len­miş du­rum­da­dır. Bu nok­ta­da, si­gor­ta­cı­lı­ğın ken­di­ne has kar­ma­şık tek­ni­ği­nin iş­le­yi­şin­de or­ta­ya çı­ka­cak pü­rüz­le­ri ber­ta­raf et­me ve top­lu­mun re­fah ve is­tik­ra­rı­na kat­kı­da bu­lun­ma­sı­na yar­dım­cı ol­ma gi­bi zo­run­lu­luk­lar çer­çe­ve­sin­de sek­tö­rün eko­no­mik fa­ali­yet ala­nı­nın dü­zen­len­me­si ve et­kin bir şe­kil­de de­net­len­me­si bir ih­ti­yaç ola­rak or­ta­ya çık­mış­tır. Ni­te­kim, fon akı­mı ve eko­no­mi­nin ge­nel iş­le­yi­şi ile sey­ri­ni et­ki­le­me gü­cü olan ve tüm bu yön­le­ri ile de gü­ven un­su­ru­nu ön pla­na çı­ka­ran si­gor­ta­cı­lık, tüm ül­ke­ler­de özel bir dü­zen­le­me, gö­ze­tim ve de­ne­ti­me ta­bi tu­tul­muş­tur. Si­gor­ta­cı­lı­ğın de­net­len­me­si ge­re­ği bu­gün ar­tık hiç­bir ül­ke­de tar­tış­ma ko­nu­su da­hi edil­me­yen bir ger­çek­tir.

Os­man­lı İm­pa­ra­tor­lu­ğun­dan Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­ne kap­sam­lı bir si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı in­ti­kal et­me­miş­tir. 1926 yı­lın­dan baş­la­ya­rak Cum­hu­ri­ye­tin ge­rek özel si­gor­ta söz­leş­me­si ve ge­rek­se si­gor­ta de­ne­tim hu­ku­kun­da za­man za­man uy­gu­la­ma­ya koy­du­ğu ya­sal dü­zen­le­me­ler, ge­niş bir si­gor­ta­cı­lık faa­liy­e­ti­nin ge­rek­tir­di­ği top­lum­sal ve eko­no­mik du­ru­mun o ta­rih­ler­de oluş­ma­ma­sı ne­de­niy­le si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­liş­me­si­ne kat­kı­da bu­lu­na­ma­mış­tır. 1996-2000 dö­ne­mi­ni kap­sa­yan Ye­din­ci Beş Yıl­lık Kal­kın­ma Pla­nı­na ka­dar uy­gu­la­nan al­tı adet kal­kın­ma pla­nı­na ko­nu­lan si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li he­def­lerin de pek azı ger­çek­leş­ti­ri­le­bil­miş­tir. Bun­da, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da çok uzun yıl­lar bo­yun­ca ko­ru­ma­cı ve mü­da­ha­le­ci bir sis­te­min ka­tı bir şe­kil­de uy­gu­lan­ma­sı ile pa­za­ra gi­ri­şin ön­len­me­si ve ta­ri­fe­le­rin ka­mu oto­ri­te­si ta­ra­fın­dan tes­pit edi­le­rek re­ka­bet şart­la­rı­nın ya­ra­tı­la­ma­ma­sı­nın da önem­li et­ki­le­ri ol­muş­tur. Do­la­yı­sıy­la az sa­yı­da kü­çük öl­çek­li şir­ke­tin sı­nır­lı sa­yı­da ri­zi­ko­ya te­mi­nat ver­di­ği, ay­nı ürü­nü her­ke­sin ay­nı fi­ya­ta il­gi­li­le­re sun­du­ğu kârlı bir pi­ya­sa ya­pı­sı oluş­muş­tur. Top­lu­mun da si­gor­ta­ya kar­şı du­yar­lı ol­ma­ma­sı, si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­li­şi­mi­ni et­ki­le­yen di­ğer bir un­sur­dur.

1959 yı­lın­dan be­ri yü­rür­lük­te olan Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da­ki te­mel de­ği­şik­lik­ler ön­ce 3379 sa­yı­lı Ka­nun­la 1987 yı­lın­da ya­pıl­mış­tır. An­cak, ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ler hız­la ge­li­şen sek­tö­rün ge­ri­sin­de kal­mış­tır. 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun sek­tör­de­ki ya­pı de­ği­şik­li­ği için ye­ter­li ol­ma­dı­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı, sek­tö­rün ül­ke ih­ti­yaç­la­rı­na ce­vap ve­re­cek di­na­miz­mi ka­zan­ma­sı için ka­de­me­li ola­rak ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne ge­çil­di­ği 1990 yı­lın­dan iti­ba­ren ye­ni bir de­ne­tim hu­ku­ku çer­çe­ve­si çi­zil­me­si ge­rek­li­li­ği­ni or­ta­ya çı­kar­mış­tır. Ka­nun­da­ki ek­sik­lik­le­ri gi­der­mek ama­cıy­la ha­zır­la­nan ve Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­ne sevk edi­len Ka­nun Ta­sa­rı­sı­nın uza­yan ka­nun­laş­ma sü­re­cin­de so­run­la­ra acil çö­züm ge­tir­mek ama­cıy­la ha­zır­la­nan ve 1992 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gi­ren 510 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin Yet­ki Ka­nu­nu­na bağ­lı ola­rak ip­tal edil­me­si ile bir­lik­te, özü iti­ba­rıy­la 510 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­den fark­lı ol­ma­yan 539 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me 1994 yı­lın­da ya­yım­la­na­rak yü­rür­lü­ğe gir­miş­tir. An­cak, 539 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin ya­sal da­ya­na­ğı­nı teş­kil eden 3991 sa­yı­lı Yet­ki Ka­nu­nu­nun 10/2/1995 ta­ri­hin­de ip­ta­li ile, 539 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin ve bu­na bağ­lı ola­rak da de­ği­şik­li­ğe uğ­ra­yan  Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­nin ip­ta­li müm­kün ha­le gel­miş­tir. Ni­te­kim, Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun 20 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın (d) ben­di, 9 un­cu mad­de­si­nin son fık­ra­sı ile bu­nun so­nu­cun­da Acen­te­ler Yö­net­me­li­ği, 26 ncı mad­de­si­nin son fık­ra­sı ile 27 nci mad­de­si Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ta­ra­fın­dan ip­tal edil­miş­tir. Ay­rı­ca, ma­li pi­ya­sa­la­rı­mı­zın ulus­la­ra­ra­sı pi­ya­sa­lar­la bü­tün­leş­me­si­nin sağ­la­na­bil­me­si için ma­li pi­ya­sa­lar için­de yer alan si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li dü­zen­le­me­le­rin de Av­ru­pa Bir­li­ği ve ulus­la­ra­ra­sı stan­dart­la­ra in­ti­bak et­ti­ril­me­si ge­rek­li­lik arz et­mek­te­dir.

Yu­ka­rı­da özet ola­rak be­lir­ti­len ih­ti­yaç­la­rı gi­der­mek ama­cıy­la ha­zır­lan­mış olan bu Ta­sa­rı ile si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­lu­şu, yö­ne­ti­mi, ça­lış­ma esas­la­rı, de­vir, bir­leş­me ve tas­fi­ye­le­ri ile de­ne­tim­le­ri, ge­rek uy­gu­la­ma­da kar­şı­la­şı­lan so­run­lar ge­rek­se ulus­la­ra­ra­sı alan­da­ki ge­liş­me­ler dik­ka­te alın­mak su­re­tiy­le ye­ni­den dü­zen­len­miş­tir. Ka­nu­nun te­mel ama­cı, Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun ya­pı­sı­nı bel­li bir öl­çü­de de­ğiş­ti­re­rek, sek­tö­rün ulus­la­ra­ra­sı öl­çü­ler­de ge­ri kal­mış­lı­ğı­nı ber­ta­raf et­mek, si­gor­ta­cı­lı­ğı hız­la ge­li­şen ma­li sek­tö­rü­müz için­de öne­mi­ne la­yık ye­re yer­leş­tir­mek ve si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce hal­kı­mı­za da­ha iyi ve et­kin hiz­met ve­ril­me­si­ni de­net­le­ye­bil­mek­tir. Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den son­ra çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­ler bu alan­da hu­ku­ki alt ya­pı­nın tam otur­tul­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak­tır.

MAD­DE GE­REK­ÇE­LE­Rİ

Mad­de 1- Mad­de ile, Ka­nu­nun ama­cı­nın, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün açık ve ob­jek­tif ku­ral­lar için­de sağ­lık­lı bir şe­kil­de ge­liş­ti­ril­me­si­nin, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ma­li ya­pı­la­rı­nın güç­len­di­ril­me­si­nin ve ben­zer ko­şul­lar­da re­ka­bet et­ti­ri­le­rek si­gor­ta­lı­ya en iyi hiz­met ver­me­le­ri­nin sağ­lan­ma­sı ol­du­ğu ön­gö­rül­mek­te­dir. Di­ğer ta­raf­tan, sis­te­min sağ­lık­lı iş­le­me­si ve söz­leş­me şart­la­rı­nın za­ma­nın­da ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si Dev­le­tin de­ne­tim fa­ali­ye­tin­de bu­lun­ma­sı­nı da ge­rek­ti­rir. Bu Ka­nun çer­çe­ve­sin­de Dev­let mü­da­ha­le­si, si­gor­ta­lı­yı, si­gor­ta et­ti­re­ni ve si­gor­ta söz­leş­me­si­nin ta­raf­la­rı dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti­ne kar­şı taz­mi­nat ta­le­bin­de bu­lun­ma hak­kı­nı ka­zan­mış üçün­cü ki­şi­le­rin ko­run­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cı­na yö­ne­lik­tir.

Sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı, Tür­ki­ye İh­ra­cat Kre­di Ban­ka­sı A.Ş. ve bi­rey­sel emek­li­lik şir­ket­le­ri gi­bi ken­di ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ku­ru­luş­lar Ka­nun kap­sa­mı dı­şın­da bı­ra­kıl­mış­tır. An­cak, özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ku­ru­luş­la­rın, si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li fa­ali­yet­le­ri­nin de­ne­ti­mi­nin, de­ne­tim­de bir bü­tün­lük sağ­la­mak ama­cıy­la bu hü­küm­den is­tis­na ol­du­ğu be­lir­til­miş­tir.

Mad­de 2- Mad­de­de, Ka­nun­da yer alan ba­zı ko­nu­lar­da kav­ram bir­li­ği­ni ve Ka­nu­nun da­ha ko­lay an­la­şı­la­bi­lir­li­ği­ni sağ­la­mak ama­cıy­la ta­nım­la­ma­la­ra ve kı­salt­ma­la­ra yer ve­ril­miş­tir.

Mad­de 3- Av­ru­pa Bir­li­ği mük­te­se­ba­tı­na uyum sağ­la­mak ama­cıy­la bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da yer alan “ku­ru­luş ön iz­ni” kal­dı­rı­la­rak “fa­ali­yet iz­ni” esa­sı ka­bul edil­miş­tir. Bu du­rum­da, ken­di özel mev­zu­atı­na gö­re ku­ru­lan şir­ket­ler, sa­de­ce fa­ali­yet iz­ni için Müs­te­şar­lık­tan izin al­mak zo­run­da­dır. Di­ğer ta­raf­tan, si­gor­ta­cı­lık ya­pa­bi­le­cek şir­ket­le­rin ano­nim şir­ket ve­ya ko­ope­ra­tif ol­ma­la­rı ge­rek­ti­ği il­ke­si ko­run­muş­tur. Ko­ope­ra­tif şek­lin­de ör­güt­len­me­de ara­nı­la­cak şart­lar Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ye­ni­den dü­zen­len­miş­tir.

Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, mün­ha­sı­ran si­gor­ta­cı­lık­la ve bun­lar­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­sı bu­lu­nan iş­ler­le uğ­ra­şa­bi­le­cek­tir. Şöy­le ki, si­gor­ta­cı­lık gü­ven un­su­ru­na da­ya­lı, tek­nik ve ti­ca­ri bir fa­ali­yet olup top­lu­mun ge­niş bir ke­si­mi­ne hi­tap eder. Bu nok­ta­da, ak­si bir uy­gu­la­ma, doğ­ma­sı muh­te­mel risk­ler so­nu­cu si­gor­ta­lı­la­rın mağ­dur ol­ma­la­rı­na ne­den ola­bi­lir. Di­ğer ta­raf­tan, si­gor­ta­cı­lı­ğın an­la­mı ve sı­nır­la­rı ön­ce­den ön­gö­rü­le­me­yen bir şe­kil­de her ge­çen gün ge­niş­le­mek­te ve di­ğer fa­ali­yet kol­la­rıy­la da iliş­ki­si art­mak­ta­dır. Bu ne­den­le de si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri için fa­ali­yet ala­nı, si­gor­ta­cı­lık ya­nın­da si­gor­ta­cı­lık­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­sı bu­lu­nan iş­le­ri kap­sa­ya­cak şe­kil­de be­lir­len­miş­tir.

Ano­nim şir­ket şek­lin­de fa­ali­yet gös­te­re­cek şir­ket­le­rin his­se se­net­le­ri­nin na­kit kar­şı­lı­ğı çı­ka­rıl­ma­sı ve il­ke ola­rak na­ma ya­zı­lı ol­ma­la­rı ön­gö­rül­müş­tür. His­se se­net­le­ri­nin na­kit kar­şı­lı­ğı çı­ka­rıl­ma­sı ile ku­ru­luş­ta­ki li­ki­di­te­nin; na­ma ya­zı­lı ol­ma­sı ile de şir­ket or­tak­la­rı­nın bi­lin­me­si ve böy­le­lik­le his­se se­net­le­ri­nin dev­ri­ne açık­lık ge­ti­ril­me­si sağ­lan­mış­tır.

Si­gor­ta mü­es­se­se­si gü­ven un­su­ru üze­ri­ne ku­rul­du­ğun­dan, ku­ru­cu­lar­da be­lir­li ni­te­lik­ler aran­mış ve bun­lar gü­nün ko­şul­la­rı, mev­zu­at de­ği­şik­lik­le­ri ve Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ye­ni­den dü­zen­len­miş­tir. Bu çer­çe­ve­de, tas­fi­ye­ye ta­bi tu­tu­lan fi­nan­sal ku­ru­luş­lar­da ve hak­kın­da bu Ka­nun uya­rın­ca ted­bir uy­gu­la­nan şir­ket­ler­de oy hak­kı­nın ve­ya doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ser­ma­ye­nin yüz­de on ve da­ha faz­la bir oran­da pay sa­hi­bi olan ya da de­ne­tim ve yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı olan pay sa­hip­le­ri­nin ku­ru­cu or­tak ol­ma­la­rı en­gel­len­miş, ku­ru­cu­la­rın suç­tan kay­nak­la­nan mal var­lı­ğı de­ğer­le­ri­ni ak­la­ma su­çun­dan hü­küm giy­me­miş ol­ma­sı ko­şu­lu mad­de­ye ek­len­miş­tir. Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri çer­çe­ve­sin­de de ku­ru­cu­lar­da ay­rı­ca iti­bar­lı ol­ma şar­tı aran­mış­tır.

Her­han­gi bir ka­nun de­ği­şik­li­ği ya­pıl­ma­dan Av­ru­pa Bir­li­ği mük­te­se­ba­tı­na uyum sağ­la­na­bil­me­si­ni te­mi­nen, ya­ban­cı si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­ter­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­la­rı be­lir­le­me yet­ki­si Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na ve­ril­miş­tir.

Mad­de 4- Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri bi­rer gü­ven mü­es­se­se­si ol­duk­la­rın­dan  mad­de ile bu şir­ket­ler­de yer ala­cak yö­ne­ti­ci ve de­net­çi­le­rin be­lir­li ni­te­lik­le­re sa­hip ol­ma­sı ge­rek­li­li­ği üze­rin­de du­rul­muş­tur. Ay­nı dü­şün­cey­le, şir­ket sa­hip­li­ği­nin da­ha sağ­lık­lı bir şe­kil­de iz­len­me­si­ni te­mi­nen, ha­kim his­se­dar tü­zel ki­şi­le­rin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­le­rin­de de, ma­li güç dı­şın­da ku­ru­cu­lar­da ara­nan şart­lar aran­mış­tır.

Ko­nu­ya açık­lık ge­tir­mek ve ka­nu­na kar­şı hi­le­nin önü­ne ge­çe­bil­mek ama­cıy­la mu­rah­has üye­le­rin ge­nel mü­dür­de ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­la­rı ge­rek­ti­ği ve baş­ka un­van­lar­la is­tih­dam edil­se­ler da­hi yet­ki ve gö­rev­le­ri iti­ba­rıy­la ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı­na denk ve­ya da­ha üst ko­num­da gö­rev ya­pan di­ğer yö­ne­ti­ci­le­rin de ge­nel mü­dür ve ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı­na iliş­kin hü­küm­le­re ta­bi ol­ma­sı hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Mad­de 5- Si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti­nin eko­no­mi­de­ki öne­mi ve yay­gın bir kit­le­yi il­gi­len­dir­me­si ba­kı­mın­dan özel mev­zu­at­la­rı­na gö­re ku­rul­muş olan si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin fa­ali­ye­te baş­la­ya­bil­me­si, ön­ce­den ol­du­ğu gi­bi, ruh­sat şar­tı­na bağ­lan­mış­tır. Ma­li bir iş­let­me olan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, sağ­lık­lı bir şe­kil­de ida­me et­ti­ril­me­si ve si­gor­ta­lı­la­ra gü­ven ve­re­bil­me­si için be­lir­li bir fa­ali­yet ser­ma­ye­si te­sis et­me­le­ri ge­re­kir. Söz ko­nu­su ser­ma­ye, do­ğal ola­rak fa­ali­yet gös­te­ri­le­cek si­gor­ta branş­la­rı­na gö­re fark­lı­lık gös­te­rir. Şir­ke­tin fa­ali­ye­te ge­çe­bil­me­si için ge­rek­li olan ser­ma­ye mik­ta­rı ise, gü­nün ko­şul­la­rı­na gö­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek, an­cak bu ser­ma­ye hiç­bir za­man beş mil­yon Ye­ni Türk Li­ra­sın­dan az ola­ma­ya­cak­tır. Beş mil­yon Ye­ni Türk Li­ra­sı ise Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri de göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak, bir si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ke­ti­nin ida­me­si için ge­rek­li en az mik­tar ola­rak tes­pit edil­miş­tir.

Ka­mu­oyun­da yan­lış an­la­ma­la­ra ne­den olun­ma­ma­sı ama­cıy­la, ku­ru­luş iş­lem­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de ruh­sat için baş­vur­ma­yan şir­ket­le­rin, ti­ca­ret un­van­la­rın­da si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti iba­re­si­ni kul­la­na­ma­ya­cak­la­rı ön­gö­rül­müş­tür.

Mad­de 6- Av­ru­pa Bir­li­ği di­rek­tif­le­ri­ne pa­ra­lel şe­kil­de, ruh­sat ta­le­bi­nin han­gi hal­ler­de red­de­di­le­bi­le­ce­ği Ka­nun­da açık­ça be­lir­len­miş­tir.

Mad­de 7- Ka­nun­da­ki özel dü­zen­le­me­ler ha­riç ol­mak üze­re Av­ru­pa Bir­li­ği di­rek­tif­le­ri de göz önün­de bu­lun­du­rul­mak su­re­tiy­le ruh­sa­tın han­gi hal­ler­de ip­tal edi­le­ce­ği dü­zen­len­miş­tir. Ay­rı­ca, ruh­sa­tı ip­tal edi­len an­cak, ip­tal ta­ri­hin­den ön­ce mev­cut bu­lu­nan port­fö­yün ay­nı şir­ket­te de­vam et­ti­ril­me­si, uy­gu­la­ma­da bir çok sı­kın­tı­ya yol aç­tı­ğın­dan port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik ted­bir al­ma ko­nu­sun­da Müs­te­şar­lı­ğa yet­ki ve­ril­miş­tir. 

Mad­de 8- Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ana söz­leş­me­le­rin­de ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik­ler Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü­ne ta­bi kı­lın­mak su­re­tiy­le, Ka­nu­na uy­gun­luk de­ne­ti­mi sağ­lan­mak is­te­nil­miş­tir. 

Mad­de 9- Ha­li­ha­zır­da­ki uy­gu­la­ma­da ol­du­ğu gi­bi, bel­li oran­lar­da ya­pı­la­cak his­se edi­nim­le­rin­de Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni aran­mış­tır. Zi­ra, ma­li pi­ya­sa­nın bir par­ça­sı du­ru­mun­da­ki si­gor­ta şir­ket­le­rin­de be­lir­li oran­lar­da­ki or­tak­lık­la­rın de­ne­ti­mi bü­yük önem arz et­mek­te­dir.

Bu mad­de ile ön­ce­ki dü­zen­le­me­den fark­lı ola­rak doğ­ru­dan ya­pı­lan his­se edi­nim­le­ri ya­nın­da do­lay­lı his­se edi­nim­le­ri­nin de iz­ne ta­bi ol­du­ğu be­lir­til­mek su­re­tiy­le uy­gu­la­ma­da da­ha ön­ce ya­şan­mış olan tar­tış­ma­la­rın önü­ne ge­çil­mek is­te­nil­miş­tir. Amaç, şir­ket­te bel­li oran­lar­da pa­ya sa­hip olan şir­ket or­tak­lık­la­rı­nın de­ne­ti­mi ol­du­ğun­dan, his­se edi­ni­mi­nin doğ­ru­dan ol­ma­sı ile do­lay­lı ol­ma­sı ara­sın­da, so­nuç ola­rak fark bu­lun­ma­mak­ta­dır. Asıl olan, şir­ket yö­ne­ti­min­de et­ki­li ola­bil­mek ol­du­ğun­dan his­se edi­nim oran­la­rı mad­de­de ya­zı­lı oran­la­rın al­tın­da da­hi ol­sa yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se se­net­le­ri­nin dev­ri de iz­ne ta­bi kı­lın­mış­tır. Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri­ne uy­gun ola­rak ve mad­de­de yer alan oran­la­rın an­lam­la­rı göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak, ön­ce­den ol­du­ğu gi­bi, his­se edi­nim­le­ri­nin sa­de­ce bu oran­la­rı aş­ma­sı de­ğil bu oran­la­rı bul­ma­sı da iz­ne ta­bi kı­lın­mış­tır. Di­ğer ta­raf­tan, be­lir­li oran­lar­da­ki his­se edi­nim­le­ri­nin iz­ne ta­bi ol­du­ğu ka­bul edil­di­ğin­den, ön­ce­ki dü­zen­le­me­den fark­lı ola­rak, bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ser­ma­ye­si­nin yüz­de on ve­ya faz­la­sı­nı tem­sil eden pay­la­rın edi­ni­mi iz­ne ta­bi ol­mak­tan çı­ka­rıl­mış­tır. Ay­rı­ca, ge­rek­li izin alın­ma­dan ya­pı­lan edi­nim­le­ri, pay def­te­ri­ne kay­de­dil­miş ol­sa da­hi, ön­ce­den ka­bul edi­len hü­küm­süz­lük mü­ey­yi­de­si, ye­ni oran­la­ra gö­re alı­nan ka­rar­lar so­nu­cu ya­pı­lan iş­lem­le­rin tas­fi­ye­si­nin her za­man müm­kün ola­ma­ma­sı ne­de­niy­le or­ta­ya çı­ka­bi­le­cek so­run­la­rın önü­ne ge­çi­le­bil­me­si­ni te­mi­nen kal­dı­rıl­mış­tır. Ye­ni dü­zen­le­me­ye gö­re ge­rek­li izin alın­ma­dan ya­pı­lan pay edi­nim­le­ri pay def­te­ri­ne kay­do­lun­ma­ya­cak, an­cak kay­do­lun­muş­sa da ge­çer­li ka­bul edi­le­cek­tir.  

Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­tin­de mad­de­de yer alan oran­lar­da ve­ya üze­rin­de his­se, oy ve­ya in­ti­fa hak­kı sa­hip­le­ri­nin ve­ya yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­ru­lu­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı olan his­se sa­hip­le­ri­nin ku­ru­cu­lar­da ara­nı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­la­rı ge­re­kir. Ak­si tak­dir­de, his­se edi­nim­le­ri­ne izin ve­ril­me­ye­cek­tir. An­cak, ge­rek­li iz­nin alın­ma­sın­dan son­ra, ki­şi­le­rin ara­nı­lan ni­te­lik­le­ri kay­bet­me­le­ri ha­lin­de, te­met­tü dı­şın­da­ki or­tak­lık hak­la­rı, ön­ce­ki uy­gu­la­ma­dan fark­lı ola­rak kay­yım ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­cak­tır. Şöy­le ki, ön­ce­ki uy­gu­la­ma­da ol­du­ğu gi­bi, or­tak­lık hak­la­rı­nın tüm üye­le­ri­nin men­fa­ati­ni ko­ru­mak için ku­rul­muş olan Bir­lik ta­ra­fın­dan kul­la­nıl­ma­sı ba­zı du­rum­lar­da men­fa­at ça­tış­ma­la­rı­na ne­den ola­bi­lir. Hal­bu­ki bu­ra­da bir ma­lın ida­re­si söz ko­nu­su­dur ve ida­re yet­ki­si ma­lın sa­hi­bin­den alın­mış­tır. Me­de­ni Ka­nu­nu­muz­da bu tür hal­ler için ka­bul edil­miş kay­yım­lık mü­es­se­se­si­nin si­gor­ta­cı­lık­ta da uy­gu­lan­ma­sı hu­kuk tek­ni­ği açı­sın­dan da­ha doğ­ru bu­lun­muş­tur.

Mad­de 10- Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin bir­leş­me­si, ak­tif ve pa­sif­le­riy­le baş­ka bir şir­ke­te dev­ro­lun­ma­sı ve bir­bir­le­ri­ne port­föy dev­ret­me­si, bir­le­şi­len şir­ket ve­ya şir­ke­ti ya da port­fö­yü dev­ra­lan şir­ket açı­sın­dan ye­ni yü­küm­lü­lük­ler içer­di­ğin­den Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi tu­tul­muş ve bu öne­me bi­na­en izin­siz iş­lem­ler hü­küm­süz­lük mü­ey­yi­de­si­ne ta­bi kı­lın­mış­tır. Mad­de­de be­lir­ti­len iş­lem­ler si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ken­di ara­la­rın­da ola­bi­le­ce­ği gi­bi bir si­gor­ta şir­ke­ti ile si­gor­ta­cı­lık port­fö­yüy­le il­gi­li ol­mak üze­re bir emek­li­lik şir­ke­ti ara­sın­da da ola­bi­lir.

Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin fa­ali­ye­ti­ne son ve­ril­me­si, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün gü­ven un­su­ru üze­ri­ne ku­rul­muş ol­ma­sı ve si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin Müs­te­şar­lık nez­din­de te­mi­nat te­sis et­me­le­ri do­la­yı­sıy­la özel­lik arz et­mek­te­dir. Bu ne­den­le, si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin ko­run­ma­sı ama­cıy­la ya­pı­lan de­ne­tim, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ku­ru­luş ve fa­ali­yet­le­rin­de ol­du­ğu gi­bi, fa­ali­yet­le­ri­ne son ver­me­le­ri ha­lin­de de ken­di­ni gös­te­rir. Bu ne­den­le, Müs­te­şar­lı­ğa, lü­zu­mu ha­lin­de tas­fi­ye me­mur­la­rı­nı de­ğiş­ti­re­bil­me­yi ta­lep yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Si­gor­ta­cı­lı­ğın gü­ven esa­sı üze­ri­ne ku­rul­du­ğu ve bu ne­den­le söz­leş­me ta­ra­fı­nın kim ol­du­ğu­nun özel­lik­le si­gor­ta et­ti­ren açı­sın­dan önem arz et­ti­ği göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak söz­leş­me­si dev­re­di­len port­föy­de yer alan si­gor­ta et­ti­ren­ler ile bir­le­şen şir­ket­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pan si­gor­ta et­ti­ren­le­re, men­fa­at­ler den­ge­si­nin sağ­lan­ma­sı için si­gor­ta söz­leş­me­si­ni fes­het­me hak­kı ta­nın­mış­tır. Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­dan fark­lı ola­rak, de­vir, bir­leş­me ya da port­föy dev­ri hal­le­ri­nin ida­ri ka­rar ol­ma­sı ge­rek­çe­siy­le, bu tür hal­ler için si­gor­ta et­ti­re­nin iti­raz hak­kı kal­dı­rıl­mış­tır.

İf­las ha­lin­de si­gor­ta­lı­la­ra if­las ma­sa­sın­da ta­nı­nan özel sı­ra, bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da ol­du­ğu gi­bi ko­run­muş­tur.

Müs­te­şar­lı­ğa ta­nı­nan tas­fi­ye me­mur­la­rı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep yet­ki­si, ay­nı ge­rek­çe­ler­le if­las ma­sa­sın­da­ki yet­ki­li­le­re yö­ne­lik ola­rak da ka­bul edil­miş­tir.

Mad­de 11- Si­gor­ta mev­zu­atı­nın tek­nik ve ay­rın­tı­lı bil­gi­ler ge­rek­tir­me­si ne­de­ni ile si­gor­ta­lı ol­mak is­te­yen­le­rin, si­gor­ta­nın kap­sam ve il­gi­li di­ğer hü­küm­le­ri­ne iliş­kin doğ­ru ve ye­ter­li bil­gi­ye sa­hip ola­rak söz­leş­me yap­ma­sı, si­gor­ta­lı­nın ko­run­ma­sı açı­sın­dan bü­yük bir önem arz et­ti­ğin­den, Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne iliş­kin hü­küm­le­ri­ne de pa­ra­lel ola­rak si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin Müs­te­şar­lık­ça onay­la­nan ge­nel şart­la­ra gö­re ya­pıl­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür. An­cak, bu dü­zen­le­me ile Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de, ön­ce­ki uy­gu­la­ma­ya açık­lık ge­ti­ri­le­rek, si­gor­ta ge­nel şart­la­rı­nın söz­leş­me­nin ana muh­te­va­sı ol­du­ğu hu­su­su vur­gu­lan­mış­tır. Böy­le­lik­le, ta­raf­lar her za­man için ka­nu­nun em­re­di­ci hü­küm­le­ri­ne, ah­la­ka ve ada­ba ay­kı­rı ol­ma­mak ve si­gor­ta­lı aley­hi­ne ol­ma­mak üze­re ge­nel şart­la­rı de­ğiş­ti­ri­ci ni­te­lik­te da­hi ol­sa özel şart ka­rar­laş­tı­ra­bi­le­cek­ler­dir. Di­ğer ta­raf­tan, Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri­ne gö­re, si­gor­ta ge­nel şart­la­rı tas­di­ke ta­bi de­ğil­dir ve her şir­ket ken­di ge­nel şart­la­rı­nı ha­zır­la­mak­ta­dır. Ge­rek ürün çe­şit­len­dir­me­si­ni, ge­rek­se Av­ru­pa Bir­li­ği­ne uyu­mu sağ­la­ya­bil­mek açı­sın­dan, Müs­te­şar­lı­ğa onay zo­run­lu­lu­ğu­nu kal­dır­mak su­re­tiy­le si­gor­ta ge­nel şart­la­rı­nın be­lir­len­me­si­ni şir­ket­le­re bı­rak­ma yet­ki­si ta­nın­mış an­cak bu du­rum­da da, ge­nel şart­la­rın as­ga­ri içe­ri­ği­nin ne ol­ma­sı ge­rek­ti­ği ay­rı­ca be­lir­til­miş­tir.

Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da ha­yat si­gor­ta­la­rı için ka­bul edi­len sus­ma­nın ka­bul sa­yı­la­ca­ğı­na iliş­kin dü­zen­le­me ay­nen ko­run­muş­tur.

Mad­de 12- Si­gor­ta ta­ri­fe­le­ri­nin ser­best­çe be­lir­len­me­si­ne iliş­kin hü­küm­le, il­ke ola­rak, dün­ya­da­ki ge­liş­me­le­re ve ser­best pi­ya­sa eko­no­mi­si­ne uy­gun bir dü­zen­le­me­ye gi­dil­miş­tir. Si­gor­ta prim­le­ri­nin si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği­ne ve esas­la­rı­na uy­gun ola­rak si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce ser­best­çe be­lir­len­me­si, bu­nun so­nu­cu ser­best ta­ri­fe sis­te­mi ile si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de ya­ra­tı­la­cak re­ka­bet or­ta­mı; hem si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin da­ha ve­rim­li ve et­kin ça­lış­ma­la­rı­na yö­ne­lik ted­bir al­ma­la­rı­nı hem de si­gor­ta­lı­la­rın ürün çe­şit­len­me­sin­den ya­rar­lan­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin üst­len­dik­le­ri risk­le­rin da­ğı­lı­mı­nı iyi ya­pa­rak da­ha ve­rim­li port­föy oluş­tur­ma­la­rı­na ve bu port­fö­ye da­ya­nan is­ta­tis­tik­le­re gö­re fi­yat be­lir­le­me­le­ri­ne yar­dım­cı ola­cak­tır.

Ka­mu men­fa­ati göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ih­das edi­len zo­run­lu si­gor­ta­lar­da ise ta­ri­fe­ler ilk aşa­ma­da ser­best bı­ra­kıl­ma­mış an­cak Ba­ka­na ge­rek­li şart­la­rın oluş­ma­sı du­ru­mun­da te­mi­nat­lar ha­ri­cin­de tes­pit et­miş ol­du­ğu ta­ri­fe­le­ri ser­best bı­rak­ma ko­nu­sun­da yet­ki ve­ril­miş­tir.

Si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği­ne ay­kı­rı fi­yat uy­gu­la­ma­sı­nın önü­ne ge­çil­me­si için şir­ket­le­rin fi­yat­la­rı­na baz teş­kil ede­cek ta­ri­fe yap­ma­la­rı ge­re­kir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ge­nel pren­sip­le­ri­ne ay­kı­rı fi­yat re­ka­be­tin­de bu­lun­ma­la­rı ve yü­küm­lü­lük­le­ri­ni kar­şı­la­ma­da zor­lan­ma­la­rı sek­tö­rün sağ­lık­lı bir şe­kil­de ge­liş­me­si­ni en­gel­le­ye­cek­tir. Bu ne­den­le, Ba­ka­na, mal si­gor­ta­la­rı­na gö­re özel­lik ar­ze­den ha­yat ve bir yıl­dan uzun sü­re­li ferdî ka­za, sağ­lık, has­ta­lık ve ih­ti­ya­ri dep­rem si­gor­ta ta­ri­fe ve ta­li­mat­la­rı­nı Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı­na ta­bi kı­la­bil­me ve tas­di­ke ta­bi kıl­dı­ğı ta­ri­fe­le­ri de de­ği­şen şart­la­ra gö­re tek­rar ser­best bı­rak­ma yet­ki­si ve­ril­miş­tir.

Mad­de 13- Ge­le­nek­sel top­lum­dan en­düs­tri­yel top­lu­ma ge­çiş sü­re­ci için­de, bir ta­kım mes­lek ve fa­ali­yet­ler­le uğ­ra­şan ki­şi­le­rin baş­ka­la­rı­na ve­re­bi­le­cek­le­ri za­rar­la­rın tür­le­ri ve ni­te­lik­le­ri gi­de­rek art­mak­ta­dır. Ge­li­şen tek­no­lo­ji­den, be­ra­be­rin­de ge­ti­re­bi­le­ce­ği muh­te­mel ri­zi­ko ve za­rar­lar ne­de­niy­le vaz­geç­mek müm­kün ola­ma­ya­ca­ğın­dan, zo­run­lu so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ile hem za­ra­ra uğ­ra­yan ki­şi­le­rin za­rar­la­rı­nın taz­min edil­me­si bel­li bir öl­çü­de ga­ran­ti al­tı­na alın­mış ol­mak­ta, hem de ne­den ol­duk­la­rı za­ra­rı taz­min bor­cu li­mit­ler da­hi­lin­de si­gor­ta­lı­nın üze­rin­den alın­mış ol­mak­ta­dır.

Di­ğer ta­raf­tan, ül­ke­miz­de si­gor­ta­nın ye­ni yay­gın­laş­ma­ya baş­la­dı­ğı bi­li­nen bir du­rum­dur. Bu ne­den­le çe­şit­li risk­le­rin ka­mu ya­ra­rı esas alı­na­rak zo­run­lu si­gor­ta şek­lin­de uy­gu­lan­ma­sı­nın top­lum­da gü­ven ve re­fa­hı ar­tı­ra­ca­ğı ve si­gor­ta­nın yay­gın­laş­ma­sı­nı sağ­la­ya­ca­ğı da bir ger­çek­tir. Ka­mu ya­ra­rı açı­sın­dan Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun zo­run­lu si­gor­ta­lar ih­das ede­bi­le­ce­ği bu mad­de ile ön­gö­rül­müş­tür. İl­ke ola­rak, zo­run­lu ha­le ge­ti­ri­le­bi­le­cek olan si­gor­ta­lar, so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ol­mak­la bir­lik­te, is­tis­nai de ol­sa çe­şit­li ül­ke uy­gu­la­ma­la­rın­da ol­du­ğu gi­bi mal si­gor­ta­la­rı­nın da zo­run­lu ha­le ge­ti­ril­me­sin­de ka­mu ya­ra­rı bu­lu­na­bi­lir. Bu ne­den­le bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­dan fark­lı ola­rak Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca zo­run­lu ha­le ge­ti­ri­le­cek si­gor­ta­lar­da­ki so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı kal­dı­rıl­mış­tır. İh­das edi­le­cek zo­run­lu si­gor­ta­lar mev­cut bir si­gor­ta­nın zo­run­lu ha­le ge­ti­ril­me­si şek­lin­de ola­bi­le­ce­ği gi­bi, da­ha ön­ce uy­gu­la­ma­sı ol­ma­yan bir si­gor­ta­nın zo­run­lu ola­rak uy­gu­lan­ma­sı şek­lin­de de ola­bi­lir.

Si­gor­ta söz­leş­me­si­nin ta­ra­fı olan ki­şi­le­re ge­ti­ri­len si­gor­ta zo­run­lu­lu­ğu­na pa­ra­lel ola­rak söz­leş­me­nin di­ğer ta­ra­fı olan ve il­gi­li branş­ta fa­ali­yet gös­te­ren şir­ket­ler için de zo­run­lu si­gor­ta­la­rı yap­mak­tan im­ti­na ede­me­ye­cek­le­ri hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Gü­nü­müz­de zo­run­lu si­gor­ta­la­rın üçün­cü ki­şi­le­ri ko­ru­ma ama­cı, si­gor­ta­lı­yı ko­ru­ma ama­cı­na gö­re gi­de­rek da­ha ağır­lık ka­zan­mak­ta­dır. Bu nok­ta­da ka­mu men­fa­ati­nin ön pla­na çık­tı­ğı bu tür si­gor­ta­la­rın de­ne­ti­mi­ni da­ha et­kin bir ha­le ge­ti­re­bil­mek ama­cıy­la bir fa­ali­ye­tin ic­ra­sı ya da bir şe­yin kul­la­nıl­ma­sı için izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve bun­la­rı de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­le­re de si­gor­ta­la­rın yap­tı­rı­lıp yap­tı­rıl­ma­dı­ğı­nı de­net­le­me, araş­tır­ma ve ge­çer­li te­mi­nat te­min edi­le­ne ka­dar fa­ali­ye­tin dur­du­rul­ma­sı yet­ki­si ta­nın­mış­tır. Ay­rı­ca, et­kin bir de­ne­ti­min sağ­la­na­bil­me­si için, her­han­gi bir izin ve­ya ruh­sa­tı ge­rek­tir­me­yen iş­lem­ler­de de de­ne­tim mer­ci­le­ri­nin kap­sa­mı­nı be­lir­le­me­ye Müs­te­şar­lık yet­ki­li kı­lın­mış­tır.

Mad­de 14- Mad­de ile si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de da­ha ön­ce kıs­men var olan ga­ran­ti sis­te­mi, mad­de­de ön­gö­rü­len zo­run­lu si­gor­ta­la­rın tü­mü­nü kap­sa­ya­cak şe­kil­de ye­ni­den dü­zen­len­miş­tir. Özel­lik­le if­las ka­rar­la­rı ile il­gi­li ya­sal sü­re­cin uzun za­man ge­rek­tir­me­si, si­gor­ta­lı­la­rın taz­mi­nat­la­rı­nı al­ma­la­rın­da ge­cik­me­le­re ne­den ol­mak­tay­dı. Mad­de ile öde­me­le­rin if­las­tan ön­ce ruh­sat ip­ta­li so­nu­cu ya­pı­la­bil­me­si im­ka­nı ge­ti­ril­miş, hem te­mi­nat­la­rın hem de oluş­tu­ru­lan ye­ni kay­na­ğın Gü­ven­ce He­sa­bı ça­tı­sı al­tın­da top­lan­ma­sı, ay­rı­ca ga­ran­ti sis­te­mi­nin ge­liş­miş ül­ke­ler­de­ki gi­bi ye­ni­den dü­zen­len­me­si sağ­lan­mış­tır.

Ya­pı­lan bu dü­zen­le­me ile zo­run­lu kı­lı­nan si­gor­ta­lar­dan do­ğan taz­mi­nat­la­rın kar­şı­la­na­bil­me­si amaç­lan­mış­tır. Mad­de uya­rın­ca, söz ko­nu­su si­gor­ta­la­rın zo­run­lu ha­le ge­ti­ril­miş ol­ma­sı ne­de­niy­le du­yu­lan gü­ve­nin ze­de­len­me­me­si için, her­han­gi bir za­rar gö­rül­me­si du­ru­mun­da or­ta­ya çı­kan za­ra­rın be­lir­li ku­ral­lar da­hi­lin­de kar­şı­la­na­bil­me­si amaç­lan­mış­tır.

Mad­de ile Gü­ven­ce He­sa­bı­nın ge­lir­le­ri de dü­zen­len­miş­tir.

Mad­de 15- Yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­la­ra iliş­kin mad­de ile Tür­ki­ye’de yer­le­şik ki­şi­le­rin Tür­ki­ye’de­ki si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni mün­ha­sı­ran Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne yap­tır­ma­la­rı zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ri­le­rek si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­liş­ti­ril­me­si, mev­cut ka­pa­si­te­nin tam kul­la­nıl­ma­sı ve bu alan­da sağ­la­na­cak fon­la­rın ül­ke eko­no­mi­si­ne ka­na­li­ze edil­me­si­ne ola­nak sağ­lan­mış­tır. Bu­nun­la bir­lik­te, ge­rek­ti­ği tak­dir­de Av­ru­pa Bir­li­ği ile uyum sağ­la­ya­bil­mek ama­cıy­la, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­la­rın ne­ler ola­bi­le­ce­ği­ne iliş­kin Ka­nun­da­ki dü­zen­le­me­yi ge­niş­let­me yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Mad­de 16- Mad­de ile, bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­na gö­re si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri için ay­rıl­ma­sı zo­run­lu olan kar­şı­lık­la­ra ila­ve ola­rak ye­ni kar­şı­lık­lar dü­zen­len­miş­tir. Bu çer­çe­ve­de ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı, ma­te­ma­tik kar­şı­lık­lar, mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lık­la­rı­na ila­ve ola­rak, de­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı ve ik­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı zo­run­lu ha­le ge­ti­ril­miş­tir. De­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı­nın ye­ter­siz kal­dı­ğı risk­ler için ay­rı­la­cak­tır. İk­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı, şir­ket­le­rin ca­ri yı­lın tek­nik so­nuç­la­rı­na gö­re si­gor­ta­lı­lar ve­ya leh­dar­lar için ik­ra­mi­ye ve­ya in­di­rim uy­gu­la­ma­sı ha­li için ta­sar­lan­mış­tır. 

Mad­de 17- Te­mi­nat­lar­la il­gi­li dü­zen­le­me­de Av­ru­pa Bir­li­ği di­rek­tif­le­ri esas alın­mış ve ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, yü­küm­lü­lük kar­şı­la­ma ye­ter­li­li­ği­nin üç­te bi­rin­den az ol­ma­mak üze­re mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis et­me­le­ri ön­gö­rül­müş, Müs­te­şar­lı­ğa da te­sis edi­len mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı­nı blo­ke ve­ya ipo­tek te­sis et­tir­me yet­ki­si ve­ril­miş­tir. Bu dü­zen­le­me ile te­mi­nat blo­ke­si­ni ön­gör­me­yen Av­ru­pa Bir­li­ği di­rek­tif­le­ri ile il­ke ola­rak pa­ra­lel­lik sağ­lan­mış­tır. An­cak, Ka­nun­da bu­nu ke­sin bir hü­küm şek­lin­de ver­mek­ten de ka­çı­nıl­mış­tır. Av­ru­pa Bir­li­ği’ne tam üye­li­ğe ka­dar, ma­li dü­zen­le­me­le­rin ge­li­şi­mi ve pi­ya­sa­lar­da­ki ge­liş­me­ler çer­çe­ve­sin­de Müs­te­şar­lık, ge­re­kir­se bu yet­ki­si­ni kul­la­na­cak­tır. Ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren şir­ket­ler­de­ki te­mi­nat uy­gu­la­ma­sı ise es­ki­den ol­du­ğu gi­bi de­vam et­ti­ril­miş­tir. An­cak, bi­ri­kim­li ha­yat si­gor­ta­la­rın­da ve­ri­len se­ne­lik risk te­mi­nat­la­rı da da­hil ol­mak üze­re, bir yıl ve bir yıl­dan kı­sa sü­re­li ha­yat, ferdî ka­za, sağ­lık ve has­ta­lık te­mi­nat­la­rı, ha­yat dı­şı si­gor­ta­lar­la pa­ra­lel dü­zen­len­miş­tir.

Şir­ket tas­fi­ye­si­nin ol­duk­ça uzun za­man alı­yor ol­ma­sı ne­de­niy­le, bu sü­reç­te si­gor­ta­lı­la­rın mağ­dur ol­ma­ma­la­rı ve si­gor­ta taz­mi­nat­la­rı­nı za­ma­nın­da ala­bil­me­le­ri­ni te­mi­nen Müs­te­şar­lı­ğa te­mi­nat­la­rı ma­li bün­ye za­afi­ye­ti hal­le­rin­de de kul­la­na­bil­me yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Te­mi­nat­la­rın si­gor­ta­lı­la­rın tüm ala­cak­la­rı öden­me­den if­las ve tas­fi­ye ma­sa­sı­na da­hil edi­le­me­ye­ce­ği ve ic­ra ta­ki­bi­ne ko­nu ol­ma­ya­ca­ğı­na iliş­kin hü­küm Ka­nun­da ay­nen ko­run­mak­la be­ra­ber, uy­gu­la­ma­da ya­şa­nan sı­kın­tı­la­rın ber­ta­raf edi­le­bil­me­si ama­cıy­la, te­mi­nat­lar üze­ri­ne ih­ti­ya­ti ted­bir ve ih­ti­ya­ti ha­ciz ko­nu­la­ma­ya­ca­ğı da açık ola­rak vur­gu­lan­mış­tır.

Mad­de 18- Si­gor­ta­lı­la­rın ko­run­ma­sı ve sek­tö­rün de­ne­ti­mi açı­sın­dan, si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ma­li bün­ye­le­ri­nin ya­kın­dan iz­len­me­si, ka­mu­oyu ve si­gor­ta­lı­la­rın şir­ket­ler ara­sın­da kar­şı­laş­tır­ma ya­pa­bil­me­si için ma­li ve­ri­ler­de yek­ne­sak­lı­ğın sağ­lan­ma­sı şart­tır. Bu ne­den­le ma­li tab­lo­la­rın Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas­la­ra gö­re dü­zen­len­me­si ge­rek­li gö­rül­müş­tür.

Ma­li ke­si­min tüm un­sur­la­rı için ge­çer­li ol­du­ğu gi­bi, ge­niş top­lum ke­sim­le­ri­ne hi­tap eden, ta­sar­ruf­la­rı ve eko­no­mi­nin ge­nel iş­le­yi­şi­ni et­ki­le­me gü­cü olan ve gü­ven un­su­ru­nu ön pla­na çı­ka­ran si­gor­ta­cı­lık­ta, şir­ke­tin ma­li du­ru­mu­nun doğ­ru tes­pi­ti bü­yük önem arz eder. Bu ne­den­le şir­ket ma­li tab­lo­la­rı­nın ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rın­ca in­ce­let­ti­ril­me­si zo­run­lu kı­lın­mış, Müs­te­şar­lı­ğa da ge­rek gö­rü­len hal­ler­de, di­ğer ko­nu­la­ra iliş­kin her tür­lü ra­po­ru is­te­me yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Si­gor­ta­lı ve ka­mu­oyu ta­ra­fın­dan si­gor­ta­cı hak­kın­da bil­gi edi­nil­me­si ve bu çer­çe­ve­de ka­rar­lar ve­ril­me­si, sek­tö­rün sağ­lık­lı bir ya­pı­ya ka­vuş­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak ras­yo­nel bir dav­ra­nış­tır. Bu ne­den­le, si­gor­ta­lı­la­rın, şir­ket­le­rin fa­ali­yet so­nuç­la­rı­nın bir gös­ter­ge­si olan ma­li tab­lo­la­rı hak­kın­da doğ­ru bil­gi edin­me­le­ri­ni sağ­la­mak için, şir­ket­ler­ce ilan edi­len bi­lan­ço ve­ya kâr–za­rar cet­ve­li­nin ger­çe­ğe ay­kı­rı ol­du­ğu­nun tes­pi­ti ha­lin­de Müs­te­şar­lı­ğa bu ma­li tab­lo­la­rı dü­zel­til­miş ola­rak ye­ni­den ya­yım­lat­tır­ma yet­ki­si ve­ril­miş­tir.

Şir­ket­le­rin ba­si­ret­li dav­ran­ma­ma­la­rı ne­de­niy­le ma­li bün­ye­le­ri­nin bo­zul­ma­sı du­ru­mun­da si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri teh­li­ke­ye gi­re­ce­ğin­den ve sek­tö­re olan gü­ven sar­sı­la­ca­ğın­dan, şir­ket­le­rin ma­li bün­ye ve öz­kay­nak ye­ter­li­li­ği­nin tes­pi­ti gi­bi ko­nu­lar­da dü­zen­le­me yap­ma yet­ki­si Müs­te­şar­lı­ğa bı­ra­kıl­mış­tır. Ay­rı­ca, şir­ket hak­kın­da doğ­ru bil­gi sağ­lan­ma­sı ve ge­rek­ti­ğin­de ka­mu­nun, şir­ke­tin du­ru­mu hak­kın­da ka­rar ve­re­bil­me­si­ni te­mi­nen Müs­te­şar­lı­ğa gön­de­ri­le­cek ve ka­mu­ya açık­la­na­cak ma­li tab­lo­la­ra iliş­kin dü­zen­le­me­ler ya­pıl­ma­sı ve ge­rek du­yu­lan bil­gi­le­rin sağ­lık­lı te­mi­ni için şir­ket­ler­den, di­ğer ka­nun­lar­da zo­run­lu kı­lı­nan def­ter­ler­den baş­ka özel def­ter­ler tut­ma­la­rı­nın is­ten­me­si yö­nün­de dü­zen­le­me­le­re gi­dil­miş­tir.

Mad­de 19- Mad­de­de ak­tif azal­tı­cı iş­lem ya­sa­ğı ile il­gi­li ola­rak, şir­ket or­tak­la­rı ve­ya ça­lı­şan­la­rı­nın ken­di­le­ri dı­şın­da ge­li­şen olay­lar ve kon­jonk­tür­de­ki ge­liş­me­ler so­nu­cu or­ta­ya çı­kan ak­tif azal­tı­cı iş­lem­ler ile ola­yın özel­lik­le­ri dik­ka­te alı­na­rak şir­ke­tin ak­ti­fi­ni dü­şü­rü­cü ol­mak­la bir­lik­te şir­ke­tin ma­li du­ru­mu­nu boz­ma­yan iş­lem­le­rin, ak­tif azal­tı­cı iş­lem ya­sa­ğı çer­çe­ve­sin­de dü­şü­nül­me­me­si ge­rek­ti­ğin­den ha­re­ket­le, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak ak­tif azal­tı­cı iş­lem­ler­de bu­lu­nu­la­ma­ya­ca­ğı dü­zen­len­miş­tir. Ay­rı­ca, ör­tü­lü ka­zanç ak­ta­rı­mı­nın ya­sak ol­du­ğu vur­gu­lan­mış­tır.

Mad­de 20- Ma­li sek­tör­de do­ğa­bi­le­cek olum­suz­luk­la­rın re­el eko­no­mi­yi çok hız­lı bir şe­kil­de et­ki­li­yor ol­ma­sı ya­nın­da si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin ko­run­ma­sı ve top­la­nan fon­la­rın ül­ke eko­no­mi­sin­de ve­rim­li ve et­kin bir şe­kil­de kul­la­nıl­ma­sı gi­bi amaç­lar­la ma­li bün­ye­si bo­zuk ve öde­me güç­lü­ğü­ne dü­şen şir­ket­le­rin, ka­mu ta­ra­fın­dan iz­len­me­le­ri ve de­net­len­me­le­ri ge­re­kir.

Malî du­ru­mu za­afa uğ­ra­dı­ğı tes­pit edi­len şir­ket­ler­de, söz ko­nu­su za­afi­ye­te yol açan un­sur­la­rın or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı ça­re­le­ri­nin araş­tı­rıl­ma­sı ve uy­gu­lan­ma­sı için mad­de­de be­lir­ti­len hal­ler­de ka­mu oto­ri­te­si­ne yet­ki ve­ril­mek­te­dir. Bu mad­de­ ile şir­ke­tin ma­li bün­ye­si­nin iyi­leş­ti­ril­me­si için ser­ma­ye ta­ba­nı­nın güç­len­di­ril­me­si, yü­küm­lü­lük­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­sin­de kar­şı­la­şı­lan dar­bo­ğa­zın aşıl­ma­sı için şir­ket var­lık­la­rı­nın el­den çı­ka­rıl­ma­sı, si­gor­ta port­fö­yü­nün sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı gi­bi ted­bir­ler ka­bul edil­miş­tir. Mad­de­de sa­yı­lan ted­bir­ler tah­di­di ol­ma­dı­ğı gi­bi ara­la­rın­da ön­ce­lik son­ra­lık iliş­ki­si de söz ko­nu­su de­ğil­dir.

Ya­pı­lan de­ne­tim ve gö­ze­tim­ler so­nu­cun­da şir­ke­tin ma­li bün­ye­si­nin güç­len­di­ril­me­si­ne im­kan ol­ma­dı­ğı­nın ya da ted­bir­le­rin uy­gu­lan­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­dı­ğı ve­ya şir­ke­tin öde­me­le­ri­ni ta­til et­me­si du­ru­mun­da si­gor­ta­lı­la­rın hak­la­rı­nın ko­run­ma­sı ve sis­tem­de­ki gü­ven ve is­tik­ra­rın sür­dü­rül­me­si ba­kı­mın­dan Ba­ka­na şir­ke­tin söz­leş­me yap­ma ve tem­dit et­me yet­ki­si­ni kal­dır­ma ve­ya ruh­sa­tı­nı ip­tal et­me gi­bi yet­ki­ler ta­nın­mış­tır.

Mad­de 21- Si­gor­ta­cı­lık, ger­çek bir risk ana­li­zi ve ak­tü­er­yal he­sap­la­ma­la­rın ya­pıl­ma­sı­nı zo­run­lu kı­lan bir sek­tör­dür. Si­gor­ta şir­ke­ti­nin üst­len­di­ği ri­zi­ko­lar için al­ma­sı ge­re­ken prim mik­ta­rı­nın be­lir­len­me­si, si­gor­ta­lı­la­rın ta­lep­le­ri­ne gö­re ta­ri­fe­le­rin ha­zır­lan­ma­sı, kâr pa­yı da­ğı­tım he­sap­la­rı gi­bi hu­sus­lar ge­nel ola­rak ak­tü­er­le­rin gö­rev ve so­rum­lu­luk alan­la­rı­na gi­ren ko­nu­lar­dır. Ak­tü­er­ler, ya­tı­rım, fi­nans­man ve de­mog­ra­fi ko­nu­la­rın­da ma­te­ma­tik ve is­ta­tis­tik te­ori­le­ri­ni kul­la­na­rak si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı hü­küm­le­ri da­hi­lin­de ge­rek­li he­sap­la­ma­la­rı yap­mak­ta­dır. Bu ne­den­le, si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti­nin gü­ven için­de yü­rü­tül­me­si açı­sın­dan si­gor­ta­cı­lık­ta­ki rol­le­ri ol­duk­ça önem­li ol­du­ğun­dan ha­yat şir­ket­le­ri ya­nın­da ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne de ak­tü­er­le ça­lış­ma zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ril­miş­tir. Tür­ki­ye’de­ki ak­tü­er sa­yı­sı dik­ka­te alın­dı­ğın­da, ak­tü­er­le olan ça­lış­ma de­vam­lı is­tih­dam et­me şek­lin­de ola­bi­le­ce­ği gi­bi dı­şa­rı­dan bir ak­tü­er­le ça­lış­ma şek­lin­de de ola­bi­le­cek­tir.

Ül­ke­miz­de bro­ker­lik fa­ali­yet­le­ri yurt dı­şı uy­gu­la­ma­la­rı­na gö­re çok ge­ri plan­da kal­mış­tır. Bro­ker­le­rin ül­ke için­de si­gor­ta­lı­nın tem­sil­ci­si ol­du­ğu fik­rin­den ha­re­ket­le acen­te­lik fa­ali­ye­ti se­vi­ye­si­ne çı­ka­rıl­ma­sı, ay­nı za­man­da yurt dı­şı ör­nek­le­ri­ne pa­ra­lel ha­le ge­ti­ril­me­si asıl amaç­tır. Bu amaç çer­çe­ve­sin­de bro­ker­lik mes­le­ği­ni ic­ra ede­cek ki­şi­le­rin Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­ma­la­rı ge­rek­ti­ği bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da ol­du­ğu gi­bi ay­nen ko­run­muş­tur.

Pro­dük­tör­le­rin de bir ara­cı ol­du­ğu göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak bro­ker­ler­de ol­du­ğu gi­bi pro­dük­tör­ler için de Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­ma şar­tı ge­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 22- Si­gor­ta eks­per­le­ri, ge­nel ola­rak ha­sa­rın or­ta­ya çık­ma­sı nok­ta­sın­da rol üst­le­nen ve ba­ğım­sız ya­pı­la­rıy­la önem ka­za­nan si­gor­ta­cı­lık ak­tör­le­ri­dir. Eks­pe­rin ba­ğım­sız­lı­ğı, hem si­gor­ta et­ti­ren hem de si­gor­ta­cı açı­sın­dan bü­yük öne­mi ha­iz­dir. Eks­pe­rin, ön eks­per­tiz­de­ki ve­ya or­ta­ya çı­kan ha­sa­ra iliş­kin oluş­tur­du­ğu ka­ra­rı­nın ob­jek­tif, yan­sız ve ba­ğım­sız bir şe­kil­de or­ta­ya çık­ma­sı, söz­leş­me ta­raf­la­rı­nın hak­la­rı­nın ko­run­ma­sın­da son de­re­ce önem­li­dir. Do­la­yı­sıy­la, si­gor­ta eks­pe­ri­nin kul­lan­dı­ğı yet­ki­le­rin ta­nım­lan­ma­sı, çer­çe­ve­si­nin çi­zil­me­si ve il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­ma­sı, adil bir si­gor­ta­cı­lık pi­ya­sa­sı­nın oluş­ma­sın­da önem­li kat­kı sağ­la­ya­cak bir hu­sus­tur.

Mad­de ile, si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pı­la­bil­me­si için ge­rek­li şart­lar be­lir­len­miş ve si­gor­ta eks­per­li­ği­nin ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler eliy­le ya­pı­la­bi­le­ce­ği hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Si­gor­ta­cı­lık mü­es­se­se­si gü­ven un­su­ru üze­ri­ne ku­rul­du­ğun­dan ve eks­per­lik mes­le­ği­nin bu gü­ve­nin sağ­lan­ma­sı ba­kı­mın­dan önem­li bir rol oy­na­dı­ğın­dan ha­re­ket­le, eks­per­lik mes­le­ği­nin ic­ra edi­le­bil­me­si için, Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­ma zo­run­lu­lu­ğu­nun ya­nı­sı­ra Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de tu­tu­lan Lev­ha­ya ya­zıl­ma ön ko­şul ola­rak hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Ge­rek­ti­ği tak­dir­de Av­ru­pa Bir­li­ği ile tam uyum sağ­la­ya­bil­mek ve ka­nu­na es­nek­lik ka­zan­dı­ra­bil­mek ama­cıy­la, ya­ban­cı eks­per­le­rin fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin esas­la­rı be­lir­le­me yet­ki­si Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na bı­ra­kıl­mış­tır.

Eks­per­lik mes­le­ği­nin ic­ra edi­le­bil­me­si için ge­rek­li şart­lar­dan bi­ri olan Lev­ha­ya ya­zıl­ma ya­nın­da,  Lev­ha­dan si­lin­me­ye iliş­kin usul ve esas­lar da mad­de ile hü­küm al­tı­na alın­mış­tır. 

Eks­per­lik mü­es­se­se­si­nin ay­rı bir uz­man­lık ala­nı ve mes­lek ol­ma­sı ger­çe­ğin­den ha­re­ket­le, ger­çek ki­şi eks­per­le­rin eks­per­li­ği mu­tat mes­lek ola­rak yap­ma­la­rı, tü­zel ki­şi eks­per­le­rin ise mün­ha­sı­ran si­gor­ta eks­per­li­ği ko­nu­sun­da fa­ali­yet gös­ter­me­le­ri il­ke­si be­nim­sen­miş­tir. Ay­rı­ca, eks­per­tiz ra­po­run­da ger­çek ki­şi eks­pe­rin im­za­sı­nın bu­lun­ma­sı ge­rek­li­li­ği hük­me bağ­lan­mış­tır.

Mad­de ile si­gor­ta eks­per­lik un­va­nı­nın baş­ka­la­rı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­ma­ya­ca­ğı hü­küm al­tı­na alı­na­rak eks­per­li­ğin te­mel il­ke­si olan ba­ğım­sız­lık ve ta­raf­sız­lı­ğın sağ­la­na­bil­me­si­ni te­mi­nen si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, acen­te­le­ri­nin ve bro­ker­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri ile bu şir­ket­ler­de doğ­ru­dan si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li fa­ali­yet­te bu­lu­nan ça­lı­şan­la­rın eks­per­lik ya­pa­ma­ya­ca­ğı ve tü­zel ki­şi eks­per­le­re or­tak ve­ya yö­ne­ti­ci ola­ma­ya­ca­ğı­na iliş­kin dü­zen­le­me ya­pıl­mış­tır.

Uy­gu­la­ma­da ka­za tes­pit tu­ta­na­ğı tu­tul­ma­sın­da­ki zor­luk­lar göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak si­gor­ta eks­per­le­ri­ne ka­za tes­pit ra­po­ru dü­zen­le­ye­bil­me yet­ki­si de ve­ril­miş­tir.

Mad­de ile si­gor­ta söz­leş­me­si­ne ta­raf olan ki­şi­le­rin mağ­du­ri­ye­ti­nin ön­len­me­si ama­cıy­la, si­gor­ta eks­per­le­ri­ne işi ka­bul edip et­me­dik­le­ri­nin bil­di­ri­mi için za­man sı­nı­rı ge­ti­ri­le­rek, işi iki eks­per ta­ra­fın­dan red­do­lu­nan ki­şi­ye Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne baş­vu­ra­rak eks­per ta­le­bin­de bu­lu­na­bil­me hak­kı ve­ril­miş­tir.

Mad­de 23- Si­gor­ta acen­te­le­ri, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de si­gor­ta­cı­lık işi­nin bir çok aşa­ma­sın­da doğ­ru­dan rol üst­le­nen ve bir ve­ya bir­den çok si­gor­ta şir­ke­tiy­le olan iliş­ki­le­ri ile önem ka­za­nan si­gor­ta­cı­lık ak­tör­le­ri­dir. Si­gor­ta acen­te­si­nin hu­ku­ki ve eko­no­mik ko­nu­mu hem si­gor­ta et­ti­ren hem de si­gor­ta­cı açı­sın­dan ha­ya­ti öne­mi ha­iz­dir. Ço­ğu za­man si­gor­ta­cı ile si­gor­ta et­ti­ren ara­sın­da­ki iliş­ki acen­te yo­luy­la ger­çek­leş­ti­ri­lir.

Ül­ke­miz­de bu iliş­ki çok da­ha yay­gın­dır. Zi­ra, si­gor­ta acen­te­le­ri, uzun yıl­lar­dır si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin doğ­ru­dan sa­tış ör­gü­tü ye­ri­ne geç­miş ve şir­ket­le­rin prim üre­tim­le­ri­nin ne­re­dey­se ta­ma­mı­na ya­kı­nı acen­te­ler ka­na­lıy­la ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir. Si­gor­ta şir­ke­ti ve top­lam ola­rak sek­tör açı­sın­dan bu­ra­da sö­zü edi­len yö­nüy­le, si­gor­ta acen­te­si­nin, Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu ya­nın­da hu­ku­ki ola­rak ay­rı­ca dü­zen­len­me­si son de­re­ce önem­li bir hu­sus­tur. Bu sa­ye­de, si­gor­ta şir­ke­ti ile acen­te ara­sın­da­ki iliş­ki çok da­ha be­lir­gin bir şe­kil­de ta­nım­la­na­bi­le­cek ve ha­li­ha­zır­da uy­gu­la­ma­da ya­şa­nan  bir çok so­run or­ta­dan kal­dı­rıl­mış ola­cak­tır.

Acen­te, si­gor­ta­lı­yı doğ­ru­dan il­gi­len­di­ren ve sa­tın al­dı­ğı hiz­me­tin ka­li­te­si­ni et­ki­le­yen, do­la­yı­sıy­la da si­gor­ta­lı­nın ya­şam ka­li­te­si­ne olum­lu ve­ya olum­suz et­ki­de bu­lu­nan bir rol üst­len­mek­te­dir. Acen­te, ade­ta si­gor­ta şir­ke­ti­nin hal­ka açı­lan pen­ce­re­si gi­bi ça­lış­mak­ta­dır. Si­gor­ta et­ti­ren­le özel­lik­le söz­leş­me­le­rin ya­pıl­ma­sı aşa­ma­sın­da doğ­ru­dan te­ma­sa ge­çen ve si­gor­ta et­ti­re­ni ya­pa­ca­ğı si­gor­ta söz­leş­me­si hak­kın­da yön­len­di­ren acen­te­dir. An­cak, acen­te­nin ro­lü bu nok­ta­da sa­de­ce söz­leş­me­nin ya­pıl­ma­sı ile sı­nır­lı de­ğil­dir. Ri­zi­ko­nun ger­çek­leş­me­si aşa­ma­sın­da da ge­rek en ya­kın da­nış­man ola­rak, ge­rek­se de şir­ket­le te­ma­sa ge­çen ak­tör ola­rak önem­li gö­rev­ler ifa et­mek­te­dir.

Yu­ka­rı­da ya­pı­lan açık­la­ma­lar çer­çe­ve­sin­de si­gor­ta acen­te­si­nin ka­nun­la dü­zen­len­me­si, söz­leş­me ta­raf­la­rı­nın hak­la­rı­nın ko­run­ma­sın­da son de­re­ce önem­li­dir. Si­gor­ta acen­te­si­nin kul­lan­dı­ğı yet­ki­le­rin ta­nım­lan­ma­sı, çer­çe­ve­si­nin çi­zil­me­si ve il­ke­le­ri­nin or­ta­ya ko­nul­ma­sı, adil bir si­gor­ta­cı­lık pi­ya­sa­sı­nın oluş­ma­sın­da önem­li kat­kı sağ­la­ya­cak bir hu­sus­tur.

Bu amaç doğ­rul­tu­sun­da, mad­de ile, si­gor­ta acen­te­li­ği  ya­pı­la­bil­me­si için ge­rek­li şart­lar be­lir­len­miş ve si­gor­ta acen­te­li­ği­nin ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler eliy­le ya­pı­la­bi­le­ce­ği hü­küm al­tı­na alın­mış­tır. Si­gor­ta acen­te­li­ği­nin ifa edi­le­bil­me­si için, Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma şar­tı ge­ti­ril­miş­tir. Sek­tö­rün en önem­li ak­tör­le­rin­den bi­ri olan acen­te­le­rin be­lir­li ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­la­rı ge­rek­mek­te­dir. Bu ne­den­le, Lev­ha­ya ka­yıt için,  acen­te­le­re Müs­te­şar­lık­tan bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı gös­te­ren bir bel­ge al­ma zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ril­miş­tir. An­cak, ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar, ni­te­lik­le­rin­den do­la­yı, bu hü­küm­ler­den mu­af tu­tul­muş­tur.

Si­gor­ta hiz­met­le­ri ile il­gi­li ola­rak, mad­de ile, Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 4/A mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­na is­tis­na ge­ti­ril­miş­tir. Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü açı­sın­dan anı­lan fık­ra de­ğer­len­di­ril­di­ğin­de, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin hiz­met sağ­la­yı­cı ola­rak; acen­te­le­rin ise salt ara­cı­lık fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la sun­duk­la­rı ayıp­lı hiz­met­ten so­rum­lu tu­tul­ma­sı il­ke­si be­nim­sen­miş­tir.

Ya­ban­cı acen­te­le­rin Tür­ki­ye’de­ki fa­ali­yet­le­ri ile Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren acen­te­le­rin ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na Tür­ki­ye’de­ki ara­cı­lı­ğı­na iliş­kin dü­zen­le­me yap­ma yet­ki­si Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na ve­ril­miş­tir. Bu yet­ki dev­ri ile amaç­la­nan, Av­ru­pa Bir­li­ği­ne uyum sü­re­cin­de ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı­nın sağ­lan­ma­sı­dır.

Uy­gu­la­ma­da gö­rü­len taz­mi­nat öde­me­le­rin­de ge­cik­me­nin ta­ma­men or­ta­dan kalk­ma­sı, prim­le­rin za­ma­nın­da tah­sil edi­le­rek şir­ket ta­ra­fın­dan en kı­sa sü­re­de ve­rim­li alan­la­ra ya­tı­rıl­ma­sı ile müm­kün ola­cak­tır. Acen­te­ler ta­ra­fın­dan top­la­nan prim­le­rin baş­ka fa­ali­yet alan­la­rın­da kul­la­nıl­ma­sı­nın önü­ne ge­çe­bil­mek ama­cıy­la ken­di­le­ri­ne söz­leş­me yap­ma ve prim tah­sil et­me yet­ki­le­ri ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, ku­ral ola­rak, baş­ka ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­na­ma­ya­cak­la­rı esa­sı bu mad­de­de de ko­run­muş­tur. Di­ğer ta­raf­tan bu şe­kil­de­ki bir uy­gu­la­ma ile acen­te­lik­te ku­rum­sal­laş­ma ar­ta­cak ve pro­fes­yo­nel si­gor­ta­cı­lı­ğı be­nim­se­yen acen­te­ler sek­tör­de yer­le­ri­ni ala­cak­lar­dır. Böy­le­ce, si­gor­ta et­ti­ren de te­mi­nat al­tı­na alın­ma­sı­nı is­te­di­ği ri­zi­ko ko­nu­sun­da hiz­met ala­bi­le­ce­ği et­kin bir si­gor­ta ara­cı­sı bu­la­bi­le­cek­tir. An­cak, ban­ka­lar ve özel ka­nun­la yet­ki ve­ri­len ku­ru­luş­lar ile söz­leş­me yap­ma­ya ve­ya prim tah­si­li­ne ha­yat si­gor­ta­la­rı ve­ya zo­run­lu si­gor­ta­lar­la sı­nır­lı ola­rak yet­ki ve­ri­len acen­te­ler bi­rey­sel emek­li­lik iş­lem­le­riy­le il­gi­li acen­te­lik fa­ali­ye­ti ha­riç ol­mak üze­re bu ya­sak kap­sa­mı dı­şın­da bı­ra­kıl­mış­tır. Di­ğer ge­liş­miş ül­ke­ler­de ol­du­ğu gi­bi, ge­nel­lik­le bel­li bir or­tak­lık iliş­ki­si için­de ve­ya ay­nı grup için­de yer al­ma­la­rın­dan do­la­yı ban­ka acen­te­li­ği­nin yay­gın­laş­ma­ya baş­la­dı­ğı ül­ke­miz­de bu tür ku­ru­luş­la­rın, baş­ka fa­ali­yet ya­sa­ğı çer­çe­ve­sin­de acen­te­lik ya­pa­ma­ya­ca­ğı­nı ka­bul et­mek doğ­ru ol­ma­ya­cak­tır. Zo­run­lu si­gor­ta­lar ile ha­yat si­gor­ta­la­rı da, özel­lik­le­rin­den do­la­yı is­tis­na kap­sa­mı içe­ri­si­ne alın­mış­tır.

Mad­de 24- Bu mad­de ile Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­nin gö­rev ve yet­ki­le­ri, sta­tü ve or­gan­la­rı ile gi­der­le­ri­nin kar­şı­lan­ma­sı­na iliş­kin hu­sus­lar dü­zen­len­miş­tir. Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­dan fark­lı ola­rak, si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ge­nel ku­rul­da seç­me ve se­çil­me hak­kı ile iliş­ki­len­di­ri­len Lev­ha sis­te­mi ge­ti­ril­miş, bu doğ­rul­tu­da, Lev­ha­dan si­lin­me­ye iliş­kin usul ve esas­lar da be­lir­len­miş­tir. Mad­de ile, ay­rı­ca, Müs­te­şar­lı­ğa Bir­lik Ge­nel Ku­ru­lun­da tem­sil­ci bu­lun­du­ra­bil­me hak­kı ta­nın­mış­tır. Böy­le­lik­le, sek­tö­rün tüm so­run­la­rı­nın or­ta­ya ko­nul­du­ğu ve tar­tı­şıl­dı­ğı bir plat­form­da Müs­te­şar­lık da yer al­mış ola­cak­tır.

Mad­de 25- Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği or­gan­la­rı­nın se­çim iş­lem­le­rin­de uy­gu­la­na­cak usul ve esas­lar ile ya­sak­lar be­lir­len­miş­tir.

Mad­de 26- Si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ve eks­per­lik hiz­me­ti­nin ge­liş­me­si ve yay­gın­laş­ma­sı­nın ku­rum­sal­laş­ma­sı­nın sağ­lan­ma­sı, ba­ğım­sız­lık ve ta­raf­sız­lı­ğı­nın ko­run­ma­sı, mes­lek eti­ği­nin be­lir­len­me­si ve mes­le­ki da­ya­nış­ma­nın güç­len­di­ril­me­si, si­gor­ta eks­per­le­ri­nin bir bir­lik ça­tı­sı al­tın­da top­lan­ma­sı ku­rum­sal­lı­ğa ka­vuş­ma­sı ile müm­kün bu­lun­mak­ta­dır.

Bu nok­ta­dan ha­re­ket­le, eks­per­ler için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de bir ic­ra ko­mi­te­si oluş­tu­rul­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür. İc­ra Ko­mi­te­si­nin, si­gor­ta eks­per­li­ği­nin mes­lek ola­rak ku­rum­sal­laş­tı­rıl­ma­sı ve stan­dart­la­rı­nın be­lir­len­me­si iş­lev­le­ri­nin ya­nı sı­ra ruh­sat­lan­dır­ma ve Lev­ha sis­te­mi pro­se­dür­le­ri­ne iliş­kin ge­rek­li iş­lem­le­rin yü­rü­tül­me­si, si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li yurt için­de­ki ve yurt dı­şın­da­ki ge­liş­me­le­rin iz­len­me­si, si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti ile il­gi­li ko­nu­lar­la sı­nır­lı ol­mak üze­re di­sip­lin ce­za­sı ve­ril­me­si gi­bi gö­rev­le­ri bu­lun­mak­ta­dır. 

Mad­de 27- Si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ve acen­te­lik hiz­me­ti­nin ge­liş­me­si ve yay­gın­laş­ma­sı­nın sağ­lan­ma­sı, mes­le­ki da­ya­nış­ma­nın güç­len­di­ril­me­si ve mes­le­ğin ku­rum­sal­laş­ma­sı ile müm­kün­dür.

Bu nok­ta­dan ha­re­ket­le, acen­te­ler için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de Sek­tör Mec­li­si ile İc­ra Ko­mi­te­si oluş­tu­rul­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür. İc­ra Ko­mi­te­si­nin, si­gor­ta acen­te­li­ği­nin mes­lek ola­rak ku­rum­sal­laş­tı­rıl­ma­sı ve stan­dart­la­rı­nın be­lir­len­me­si iş­lev­le­ri­nin ya­nı sı­ra Lev­ha sis­te­mi­ne iliş­kin ge­rek­li iş­lem­le­rin yü­rü­tül­me­si, si­gor­ta acen­te­li­ği ile il­gi­li yurt için­de­ki ve yurt dı­şın­da­ki ge­liş­me­le­rin iz­len­me­si, si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti ile il­gi­li ko­nu­lar­la sı­nır­lı ol­mak üze­re di­sip­lin ce­za­sı ve­ril­me­si gi­bi gö­rev­le­ri bu­lun­mak­ta­dır. 

Mad­de 28- Si­gor­ta De­net­le­me Ku­ru­lu­na iliş­kin bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Ka­nun­da yer alan dü­zen­le­me te­mel­de ko­run­muş; de­ne­tim­le il­gi­li tüm yet­ki­le­rin Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lık ve­ya Müs­te­şar­lık­ta top­lan­dı­ğı hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Mad­de 29- Sağ­lık­lı bir iz­le­me ve de­net­le­me ya­pı­la­bil­me­si­ni te­mi­nen mad­de­de sa­yı­lan ki­şi ve ku­ru­luş­la­ra Ka­nu­nun uy­gu­la­ma­sı ile il­gi­li ola­rak Müs­te­şar­lık­ça is­te­ni­le­cek bil­gi ve bel­ge­le­ri ver­me yü­küm­lü­lü­ğü ge­ti­ril­miş­tir.

Mad­de 30- Bi­lin­di­ği gi­bi, si­gor­ta söz­leş­me­si­nin ta­ra­fı olan si­gor­ta et­ti­ren­ler ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da­ki iliş­ki­ler söz­leş­me hu­ku­ku­nun ko­nu­su­dur. Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün dü­zen­len­me­si ve de­net­len­me­si iş­le­vi­ni ye­ri­ne ge­ti­ren ve ka­mu hu­ku­ku­na gö­re gö­rev ya­pan Müs­te­şar­lı­ğın, si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı­lık söz ko­nu­su ol­ma­dı­ğı tak­dir­de ya­pı­lan uy­gu­la­ma­la­ra mü­da­ha­le et­me­si müm­kün bu­lun­ma­mak­ta­dır.

Si­gor­ta et­ti­ren­ler ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da­ki uyuş­maz­lık­lar ad­li yar­gı me­ka­niz­ma­la­rıy­la çö­züm­len­mek­te­dir. An­cak si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da ih­ti­sas mah­ke­me­le­ri­nin ol­ma­ma­sı, yar­gı sü­re­ci­nin uzun za­man al­ma­sı ve mas­raf­lı ol­ma­sı, si­gor­ta­lı­la­rın mağ­du­ri­ye­ti­ne ne­den ol­mak­ta ve za­ra­rın te­la­fi­si uzun za­man al­dı­ğın­dan si­gor­ta­nın var ol­ma ama­cı­na ay­kı­rı­lık teş­kil et­mek­te­dir. Bu ne­den­le, si­gor­ta­lı­lar, ba­zı uyuş­maz­lık­lar­da, ris­ki üst­le­nen ta­raf­la­rın hak­sız da ol­sa öner­dik­le­ri taz­mi­na­tı ka­bul et­mek du­ru­mun­da kal­mak­ta­dır. Bu du­rum, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­ne du­yu­lan gü­ve­ni sar­san bir fak­tör ola­rak kar­şı­mı­za çık­mak­ta­dır.

Di­ğer ta­raf­tan, ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­lar in­ce­len­di­ğin­de, ya­pı­la­rı fark­lı­lık arz et­se de bir çok ül­ke­de si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da om­buds­man mü­es­se­se­si­nin var ol­du­ğu gö­rül­mek­te­dir.

Mad­de ile ge­ti­ril­mek is­te­ni­len tah­kim sis­te­mi ile, si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan tüm uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü amaç­lan­mak­ta­dır. Bu bağ­lam­da, ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­lar­da va­ro­lan “Om­buds­man Sis­te­mi”nin iş­le­yi­şi esas alın­mış,  ül­ke­miz­de­ki hu­kuk sis­te­mi ile pa­ral­lel­lik sağ­lan­ma­sı­nı te­mi­nen Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nun­da yer alan tah­kim sis­te­mi­nin te­mel esas ve usul­le­ri çer­çe­ve­sin­de sis­tem şe­kil­len­di­ril­miş­tir. 

Ön­ce­lik­le, ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­lar ile ris­ki üst­le­nen ta­raf açı­sın­dan ka­rar­la­rın be­lir­li bir mik­ta­ra ka­dar bağ­la­yı­cı ol­ma­sı dik­ka­te alı­na­rak, Tah­kim Ko­mis­yo­nu, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği ça­tı­sı al­tın­da teş­ki­lat­lan­dı­rıl­mış­tır. Tah­kim sis­te­mi­nin iş­le­yi­şe ka­vuş­ma­sı ve uy­gu­la­ma ala­nı bul­ma­sı, si­gor­ta­lı­la­rın sis­te­min ta­raf­sız­lı­ğı­na olan gü­ve­ni­nin sağ­lan­ma­sı ile müm­kün ola­bi­le­cek­tir. Bu amaç­la, si­gor­ta ha­kem­li­ği mü­es­se­se­si ta­sar­lan­mış ve be­lir­li ni­te­lik­le­re sa­hip ki­şi­le­rin, Ko­mis­yo­na baş­vu­ra­rak lis­te­ye kay­dol­ma­la­rı te­min edil­miş­tir. Uyuş­maz­lı­ğın çö­zü­mü­ne iliş­kin Ko­mis­yo­na ya­pı­la­cak baş­vu­ru­da, be­lir­li usul ve esas­lar çer­çe­ve­sin­de, Ko­mis­yon­ca lis­te­den bir ha­kem ata­na­cak ve uyuş­maz­lık ta­ma­men ta­raf­sız olan ha­kem ta­ra­fın­dan çö­zü­le­cek­tir.

Mad­de ile, si­gor­ta ha­kem­li­ği lis­te­si­nin bir ör­ne­ği­nin Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na gön­de­ril­me­si hü­küm al­tı­na alın­mış­tır. Bu hü­küm ile amaç­la­nan, si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın, Tah­kim Ko­mis­yo­nu dı­şın­da Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de­ki tah­kim mü­es­se­se­si ile çö­züm­len­me­si ha­lin­de, uy­gu­la­ma­da pa­ra­lel­lik sağ­lan­ma­sı ba­kı­mın­dan si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da be­lir­li ni­te­lik­le­ri ta­şı­yan si­gor­ta ha­kem­le­ri­ne baş­vu­rul­ma­sı­nı te­min et­mek­tir.

Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun be­lir­li ni­te­lik­le­ri ha­iz bir Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si, iki Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği tem­sil­ci­si, bir tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ve Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek bir hu­kuk­çu­dan oluş­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür. Ko­mis­yo­na bağ­lı ola­rak bir mü­dür, iki mü­dür yar­dım­cı­sı, ra­por­tör­ler ve ye­ter­li sa­yı­da per­so­ne­lin ça­lı­şa­ca­ğı hü­küm al­tı­na alın­mış­tır. Ko­mis­yo­nun ni­hai ka­rar­lar­da her­han­gi bir ini­si­ya­ti­fi bu­lun­ma­mak­ta olup ida­ri iş­lem­le­rin dü­zen­len­me­sin­den so­rum­lu­dur.

Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun iş­le­vi­nin ger­çek an­lam­da uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ol­ma­sın­dan ha­re­ket­le, Tah­kim Ko­mis­yo­nu­na baş­vu­ru için ön­ce­lik­le il­gi­li si­gor­ta şir­ke­ti­ne ya da ris­ki üst­le­nen ta­ra­fa baş­vu­rul­ma­sı ve ki­şi­nin ta­le­bi­nin kıs­men ya da ta­ma­men olum­suz so­nuç­lan­dı­ğı­nın bel­ge­len­miş ol­ma­sı şar­tı aran­mak­ta­dır. Sis­te­min ge­rek­siz kul­la­nı­mın­dan ka­çı­nıl­ma­sı ama­cıy­la, baş­vu­ru­da bu­lu­na­cak si­gor­ta et­ti­ren­ler ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler­den Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek oran­da cü­zi bir üc­ret alın­ma­sı ta­sar­lan­mış­tır.

Ris­ki üst­le­nen ta­raf­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi­nin Tah­kim Ko­mis­yo­nu­na baş­vu­ru­su, ön­ce­lik­le ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan in­ce­le­ne­cek, uyuş­maz­lık ko­nu­su ek­sik bil­gi­len­dir­me, ev­rak­la­rın ek­sik­li­ği gi­bi ko­nu­lar­dan kay­nak­la­nı­yor­sa ra­por­tör­le­rin ris­ki üst­le­nen ta­raf­la ile­ti­şi­mi ile so­nuç­lan­dı­rı­la­cak­tır. An­cak ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan so­nuç­lan­dı­rı­la­ma­yan baş­vu­ru­lar si­gor­ta ha­ke­mi­ne ile­ti­le­cek­tir.

Ris­ki üst­le­nen ta­raf­lar açı­sın­dan sis­te­me ka­tı­lım ta­ma­men gö­nül­lü­lük esa­sı­na da­yan­mak­ta­dır. Sis­te­me üye ol­mak is­te­yen­ler­den Bir­lik­çe be­lir­le­ne­cek ve Müs­te­şar­lık­ça onay­la­na­cak mik­tar­da ka­tıl­ma pa­yı alın­ma­sı ta­sar­lan­mış­tır. Ulus­la­ra­ra­sı uy­gu­la­ma­lar ve mah­ke­me­le­rin iş yü­kü dik­ka­te alı­na­rak, ha­ke­min ver­di­ği ka­ra­rın be­lir­li bir mik­ta­ra ka­dar her iki ta­raf için de ke­sin ol­ma­sı, bu mik­ta­rın üs­tü için Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de tem­yiz yo­lu­na baş­vu­ru­la­bil­me­si il­ke­si be­nim­sen­miş­tir.

Uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü için ha­kem­le­rin ka­rar ver­me sü­re­si dört ay ile sı­nır­lan­dı­rıl­mış­tır. An­cak bu sü­re, ta­raf­la­rın ya­zı­lı mu­va­fa­ka­ti ile uza­tı­la­bil­mek­te­dir. Ka­ra­rın res­mi­yet ka­za­na­bil­me­si ve ic­ra ka­bi­li­ye­ti açı­sın­dan sü­re baş­lan­gı­cı­nın be­lir­le­ne­bil­me­si için, Ha­ke­min ver­di­ği ka­ra­rın Ko­mis­yon mü­dü­rün­ce, en geç üç iş gü­nü için­de, 1086 sa­yı­lı Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 532 nci mad­de­si uya­rın­ca ge­re­ği­nin ya­pı­la­bil­me­si için da­va­yı gör­me­ye yet­ki­li mah­ke­me­ye ile­til­me­si ön­gö­rül­müş­tür.

Mad­de­de, ay­rı­ca, Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan öde­ne­cek si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin üc­ret­le­ri­nin Bir­li­ğin gö­rü­şü alın­mak su­re­tiy­le Müs­te­şar­lık­ça  be­lir­le­ne­ce­ği hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Mad­de 31- Mad­de ile, Ba­ka­na yurt için­den ve yurt dı­şın­dan si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da ge­le­bi­le­cek eği­tim ta­lep­le­ri­nin kar­şı­lan­ma­sı ama­cıy­la si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi kur­ma yet­ki­si ve­ril­miş­tir. Gü­nü­müz eği­tim sis­te­min­de, Tür­ki­ye’de si­gor­ta­cı­lı­ğın aka­de­mik an­lam­da ay­rı bir uz­man­lık da­lı ola­rak ge­liş­me­si ol­duk­ça ye­ni­dir. Bu ne­den­le, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da ha­li­ha­zır­da Müs­te­şar­lı­ğa, ge­rek üni­ver­si­te­ler­den ge­rek­se özel sek­tör ve ka­mu sek­tö­rün­den yo­ğun bir eği­tim ta­le­bi gel­mek­te­dir. Bu ta­lep­le­rin da­ha sis­te­ma­tik bir bi­çim­de kar­şı­la­na­bil­me­si ve Tür­ki­ye’de si­gor­ta­cı­lı­ğın ay­rı bir uz­man­lık ala­nı ola­rak be­nim­sen­me­si, si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi­nin ku­rul­ma­sı ile müm­kün ola­bi­le­cek­tir. Ay­rı­ca, yurt dı­şın­dan, özel­lik­le Türk Cum­hu­ri­yet­le­rin­den ge­len si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li eği­tim ta­lep­le­ri­nin tek bir el­den ve Dev­let ka­na­lıy­la kar­şı­lan­ma­sı sağ­la­na­cak­tır. Mer­ke­zin gi­der­le­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren mes­lek ku­ru­luş­la­rı­nın kat­kı­la­rın­dan, mer­ke­zin hiz­met ve­re­ce­ği il­gi­li ka­mu ve özel sek­tör ku­ru­luş­la­rın­dan ve hi­be­ler­den yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek esas­lar çer­çe­ve­sin­de kar­şı­lan­ma­sı ön­gö­rül­mek­te­dir. 

Di­ğer ta­raf­tan, uy­gu­la­ma­da yek­ne­sak­lık sağ­la­na­bil­me­si­ni te­mi­nen, der­nek, fe­de­ras­yon ve bir­lik gi­bi be­lir­li bir ka­nu­na ta­bi ola­rak ku­ru­lan ku­ru­luş­lar ha­riç ol­mak üze­re, si­gor­ta­cı­lık ve re­asü­rans uy­gu­la­ma­la­rı ile il­gi­li ola­rak sek­tör­de fa­ali­yet gös­te­ren ki­şi­le­rin yap­tık­la­rı iş­lem­ler do­la­yı­sıy­la si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da ör­güt­len­me­ler oluş­tu­rul­ma­sı Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi kı­lın­mış­tır.

Mad­de 32- Çe­şit­li rek­lam ve pa­zar­la­ma tek­nik­le­riy­le kar­şı kar­şı­ya olan si­gor­ta­lı­nın ta­lep ede­ce­ği hiz­me­tin bo­yut­la­rı hak­kın­da doğ­ru bil­gi­ye sa­hip ol­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Şir­ket­ler ara­sı re­ka­bet­te si­gor­ta­lı­nın, rek­lam tek­nik­le­ri ne­de­niy­le ih­ti­yaç­la­rı ve is­tek­le­ri­ne gö­re da­ha fark­lı ter­cih­ler­de bu­lun­ma­sı­nın, sek­tö­rün ge­li­şi­mi­ni olum­suz yön­de et­ki­le­ye­ce­ğin­den, ilan ve rek­lam­la­rın bel­li bir di­sip­lin için­de ya­pıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Bu doğ­rul­tu­da, ilan ve rek­lam­lar­da, ge­rek si­gor­ta­cı­lık pren­sip­le­ri­ne ge­rek­se ge­nel pren­sip­le­re ay­kı­rı­lık ha­li­nin Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca fa­ali­yet gös­te­ren Rek­lam Ku­ru­lu­na bil­di­ril­me­si ön­gö­rül­müş­tür.

Si­gor­ta sek­tö­rü­nün ge­li­şi­mi, si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, acen­te­ler, ak­tü­er­ler, bro­ker­ler ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin, si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni gö­zet­me­si­ne ve dav­ra­nış­la­rı­nın iyi­ni­yet ku­ral­la­rı çer­çe­ve­sin­de ger­çek­leş­me­si­ne bağ­lı ol­du­ğun­dan, adı ge­çen ki­şi­le­re yü­küm­lü­lük ge­ti­ril­miş­tir.

Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri ile ve­ri­len te­mi­nat­lar çer­çe­ve­sin­de, ris­kin ger­çek­leş­me­si so­nu­cu si­gor­ta­lı­la­ra ve­ri­le­cek taz­mi­na­tın en kı­sa sü­re­de öden­me­si ko­nu­su sek­tö­rün önem­li so­run­la­rın­dan bi­ri­si­ni oluş­tur­mak­ta­dır. Ni­te­kim, uy­gu­la­ma­da si­gor­ta­lı­la­rın en çok mağ­dur edil­dik­le­ri hu­sus, si­gor­ta taz­mi­nat­la­rı­nın za­ma­nın­da öden­me­me­si­dir. Ay­nı za­man­da si­gor­ta taz­mi­nat­la­rı­nın geç öde­me­si, bu taz­mi­nat­la­rı za­ma­nın­da öde­yen şir­ket­ler için hak­sız re­ka­bet teş­kil et­mek­te­dir. Bu ne­den­ler­le si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin hak­lı bir ne­de­ne da­yan­ma­dan, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta taz­mi­na­tı­nı öde­mek­te ge­cik­me­me­le­ri ge­rek­ti­ği mad­de­de dü­zen­len­miş­tir. Hak­lı ne­den ve iyi­ni­yet ku­ral­la­rı ise her so­mut ola­yın özel­li­ği­ne gö­re de­ğer­len­di­ri­le­cek­tir. Ay­rı­ca, bir söz­leş­me­nin un­sur­la­rı için­de, ta­raf­lar­dan bi­ri­nin bu söz­leş­me­de yer alan her­han­gi bir hu­sus­ta si­gor­ta yap­ma­ya zo­run­lu tu­tul­du­ğu hâller­de, söz ko­nu­su si­gor­ta­nın bel­li bir şir­ke­te yap­tı­rıl­ma­sı­na iliş­kin söz­leş­me­ye ko­nul­muş her tür­lü şar­tın hü­küm­süz ol­du­ğu be­lir­ti­le­rek, si­gor­ta­lı­la­rın is­te­di­ği si­gor­ta şir­ke­ti­ni ser­best­çe seç­me hak ve öz­gür­lü­ğü­nün bu­lun­du­ğu hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Mad­de 33- Mad­de ile, bu Ka­nun­la yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Ka­nun­da var olan ih­ti­sas ko­mi­te­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me ko­run­muş­tur.

Mad­de 34- De­ne­ti­min et­kin­li­ği, cay­dı­rı­cı ve za­ma­nın­da uy­gu­la­na­bi­len yap­tı­rım­la­rın var­lı­ğı­na bağ­lı­dır. Ay­rı­ca, eko­no­mik su­ça eko­no­mik ce­za ve­ril­me­si esas­tır. Bu yak­la­şım­dan ha­re­ket­le, mad­de­de ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin dü­zen­le­me ge­ti­ril­mek­te­dir. İda­ri ce­za­la­rın dü­zen­len­me­sin­de, Ka­ba­hat­ler Ka­nu­nu te­mel alın­mış­tır.

Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin de­ne­tim ve gö­ze­tim gö­re­vi­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­sin­de et­kin­li­ği sağ­la­mak ve de­ne­ti­min iş­lev­sel­li­ği­ni ar­tır­mak ama­cıy­la, ka­mu oto­ri­te­si­ne, ge­rek­çe­si­ni be­lirt­mek şar­tıy­la mad­de­de sı­nı­rı çi­zi­len du­rum­lar­da ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­ma yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­dan fark­lı ola­rak, mad­dey­le, de­ne­tim­den uzak izin­siz fa­ali­yet­le­rin ön­len­me­si ve bu du­rum ne­de­niy­le za­ra­ra uğ­ra­ya­bi­le­cek­le­rin mağ­du­ri­yet­le­ri­nin bir an ön­ce gi­de­ril­me­si ba­kı­mın­dan Ba­ka­na ma­li sek­tör­de izin al­ma­dan fa­ali­yet gös­te­ren­le­rin iş­yer­le­ri­ni ge­çi­ci ola­rak ka­pat­ma­yı ta­lep et­me yet­ki­si ve­ril­miş­tir.

Mad­de 35- Adlî ce­za­lar, Türk Ce­za Ka­nu­nu pren­sip­le­ri doğ­rul­tu­sun­da dü­zen­len­miş­tir. Mad­de­de yer alan ad­li ce­za­la­rın, izin­siz fa­ali­yet­te bu­lun­mak ve ka­nun de­ne­ti­mi­nin et­kin­li­ği­nin azal­tıl­ma­sı­na yol açan ey­lem­ler baş­ta ol­mak üze­re önem­li hal­ler­de uy­gu­lan­ma­sı ön­gö­rül­mek­te­dir.

Mad­de 36- Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da yer alan ko­vuş­tur­ma usu­lü te­mel­de ko­run­muş ol­mak­la bir­lik­te da­ha ön­ce sa­de­ce ara­cı­la­rın bu Ka­nun­da suç sa­yı­lan fi­il­le­ri­ne kar­şı kal­dı­rı­lan mü­da­ha­le usu­lü, bu mad­de ile eks­per­ler­in bu Ka­nu­na ay­kı­rı fi­il­le­rin­den kay­nak­la­nan suç­lar ile sır­la­rı açık­la­ma ve şir­ket­le­rin iti­ba­rı­nı ze­de­le­me suç­la­rı için de ka­bul edil­miş­tir. Böy­le­lik­le, is­tis­na kap­sa­mın­da­ki suç­lar­dan do­la­yı ta­ki­ba­tın ya­pıl­ma­sı Ce­za Mu­ha­ke­me­le­ri Usu­lü Ka­nu­nu­na ta­bi ola­cak, ta­ki­bat ya­pı­la­bil­me­sin­de Müs­te­şar­lı­ğın mü­da­hil ola­rak ka­tıl­ma­sı­na ge­rek ol­ma­ya­cak­tır.

Mad­de 37- Mad­de ile Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu ile Mü­ker­rer Si­gor­ta Hak­kın­da Ka­nu­nun yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­ma­sı ön­gö­rül­müş­tür.

Bu mad­de ile ay­rı­ca, çe­şit­li ka­nun­lar­da de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­mış­tır. Ön­ce­lik­le, bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­dan fark­lı ola­rak bu mad­de ile ye­ni kar­şı­lık­lar ih­das edil­di­ğin­den ve mev­cut kar­şı­lık­la­rın ta­nı­mı de­ğiş­ti­ril­di­ğin­den, Ku­rum­lar Ver­gi­si Ka­nu­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (4) nu­ma­ra­lı ben­di de­ğiş­ti­ri­le­rek, bu Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­si ile dü­zen­le­nen tek­nik kar­şı­lık­la­rın ku­rum­lar ver­gi­si mat­ra­hı­nın tes­pi­tin­de gi­der ola­rak ka­bul edi­le­ce­ği hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Di­ğer ta­raf­tan, bu Ka­nun ile si­gor­ta eks­per­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de ön­gö­rü­len ör­güt­len­me­yi sağ­la­ya­cak şe­kil­de, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun il­gi­li hü­küm­le­rin­de ge­rek­li de­ği­şik­lik ya­pıl­mış­tır.  

Di­ğer ta­raf­tan, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de da­ha ön­ce kıs­men var olan ga­ran­ti sis­te­mi­nin kap­sa­mı ge­niş­le­ti­le­rek ye­ni bir ya­pı­ya ka­vuş­tu­rul­du­ğun­dan, Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ka­nu­nu ile ih­das edi­len Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bı­na iliş­kin ge­rek­li dü­zen­le­me ya­pıl­mış­tır.

Ge­çi­ci Mad­de 1- Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bı­nın tüm hak ve yü­küm­lü­lük­le­ri­nin bir ay için­de He­sa­ba dev­ro­lu­na­ca­ğı ve Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bıy­la iliş­ki­li ola­rak açı­lan da­va­lar ve ya­pı­lan ta­kip­ler He­sap­la iliş­ki­li ola­rak de­vam ede­ce­ği dü­zen­len­miş­tir.

Ge­çi­ci Mad­de 2- Bu Ka­nun uya­rın­ca ha­zır­la­na­cak ka­rar­na­me, yö­net­me­lik ve teb­liğ­ler yü­rür­lü­ğe ko­nu­lun­ca­ya ka­dar, ge­çiş sü­re­cin­de do­ğa­bi­le­cek mev­zu­at boş­lu­ğu­nun ön­len­me­si ba­kı­mın­dan, bun­la­rın dü­zen­le­ye­ce­ği ko­nu­la­ra iliş­kin mev­zu­atın bu Ka­nu­na ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­na de­vam olu­na­ca­ğı hük­me bağ­lan­mış­tır.

Ge­çi­ci Mad­de 3- Bu Ka­nun ile ge­ti­ri­len branş ay­rı­mı çer­çe­ve­sin­de, şir­ket­le­rin ye­ni du­ru­ma ken­di­le­ri­ni adap­te ede­bil­me­le­ri­ni sağ­la­ya­bil­mek için şir­ket­le­re ge­çi­ci bir sü­re ve­ril­miş, branş ay­rı­mı­na uyu­mu te­mi­nen de bir yıl so­nun­da ge­rek­li dü­zen­le­me­le­ri yap­ma­yan şir­ket­le­re prim gi­ri­şi en­gel­len­miş­tir.

Di­ğer si­gor­ta­la­ra gö­re da­ha fark­lı bir ya­pı­da olan, ha­yat si­gor­ta­la­rı­nın ha­yat dı­şı si­gor­ta­la­ra na­za­ran fark­lı bir mu­ha­se­be­leş­tir­me ve de­ğer­len­dir­me ge­rek­tir­me­si ne­de­niy­le, Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu ile da­ha ön­ce ge­ti­ril­miş ha­yat–ha­yat dı­şı ay­rım­laş­ma­sı­nı sağ­la­ya­bil­mek açı­sın­dan, kar­ma şir­ket­le­re prim gir­di­si ta­ma­mıy­la dur­du­rul­muş ve Ba­ka­na si­gor­ta port­fö­yü­nü re­sen dev­ret­me yet­ki­si ta­nın­mış­tır.

Ge­çi­ci Mad­de 4- 20 nci mad­de hük­mü uya­rın­ca, şir­ket yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne ata­nan­la­ra iliş­kin dü­zen­le­me, bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu uya­rın­ca atan­mış ki­şi­ler ile bu ki­şi­ler hak­kın­da açıl­mış da­va­lar ve ta­kip­ler için de ge­çer­li kı­lın­mış­tır.

Ge­çi­ci Mad­de 5- Bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 7397 sa­yı­lı Ka­nun uya­rın­ca ay­rı­lan dep­rem ha­sar kar­şı­lık­la­rı­nın, bu Ka­nun ile kal­dı­rıl­mış ol­ma­sı ve söz ko­nu­su kar­şı­lık­la­rın ver­gi­si öden­miş ve şir­ke­te ait bir öz­kay­nak ha­li­ne gel­miş ol­ma­sı ne­de­niy­le, ih­ti­ya­ri ye­dek ak­çe­le­re dev­ro­lu­na­ca­ğı­na da­ir dü­zen­le­me ya­pıl­mış­tır.

Ge­çi­ci Mad­de 6- Ka­nu­nun ya­yım­lan­ma­sın­dan son­ra­ki ge­çiş sü­re­cin­de ön­ce­den alı­nan ruh­sat­la­rın de­ğiş­tir­me iş­le­mi ya­pı­lın­ca­ya ka­dar ge­çer­li ol­du­ğu, bu­nun bir yıl için­de ya­pı­la­ca­ğı ve eks­per­le­re Lev­ha­ya ka­yıt için dört ay­lık sü­re ta­nı­na­ca­ğı mad­de ile dü­zen­len­miş­tir.

Ge­çi­ci Mad­de 7- Acen­te­le­rin sa­yı­sı göz önü­ne alı­na­rak Müs­te­şar­lık­tan uy­gun­luk bel­ge­si alın­ma­sı ve bu­na bağ­lı ola­rak Lev­ha­ya ka­yıt için bir yıl­lık bir ge­çiş sü­re­ci ön­gö­rül­müş­tür.

Ge­çi­ci Mad­de 8- 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce iş­le­nen suç­lar için de ku­ru­cu­la­ra ve ku­ru­cu­la­rın ni­te­lik­le­ri­ne iliş­kin hü­küm­le­rin ge­çer­li ol­du­ğu hü­küm al­tı­na alın­mış­tır.

Mad­de 38- Yü­rür­lük mad­de­si­dir.

Mad­de 39- Yü­rüt­me mad­de­si­dir.

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fim ve ge­rek­çe­si ili­şik­te su­nul­muş­tur.

Ge­re­ği­ni say­gı­la­rım­la arz ede­rim.

                                                                                                                Atil­la Ba­şoğ­lu

                                                                                                                      Ada­na

GE­REK­ÇE

Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü son yıl­lar­da ül­ke­miz­de bü­yük ge­liş­me­ler kay­det­miş­tir an­cak ha­len bir ta­kım ek­sik­lik­le­re sa­hip­tir.

Si­gor­ta söz­leş­me ve po­li­çe­le­rin­de açık ol­ma­yan ifa­de­le­rin ve ya­ban­cı ke­li­me­le­rin kul­la­nı­mı, ya­nlış an­la­şıl­ma­la­ra ne­den ola­bil­mek­te, si­gor­ta­lı­la­rı bek­len­me­yen za­rar­la­ra uğ­ra­ta­bil­mek­te­dir.

Şir­ket­ler söz­leş­me ve po­li­çe­ler­de kar­şı­la­mak­la yü­küm­lü ol­duk­la­rı risk­le­ri bil­dir­mek­te­dir. An­cak risk­le­rin ger­çek­leş­me­si ha­lin­de ay­nı şir­ket­ler bir ta­kım şart­la­rın ta­mam­lan­ma­ma­sı se­be­biy­le ko­nu­nun kap­sam dı­şın­da kal­mış ol­du­ğu­nu ifa­de ede­bil­mek­te­dir­ler. Bu ko­nu­nun çö­zül­me­si ama­cıy­la il­gi­li me­tin­ler­de söz­leş­me­yi ha­zır­la­yan ku­ru­lu­şun han­gi şart­lar­da do­ğa­cak za­ra­rı kar­şı­la­ma­ya­ca­ğı­nın ta­nım­la­ma­sı önem ta­şı­mak­ta­dır. Tü­ke­ti­ci­nin söz­leş­me­yi im­za­lar­ken han­gi risk­le­ri te­mi­nat al­tı­na al­dır­dı­ğı­nın bil­gi­si­ne sa­hip ol­ma­sı sa­de­ce hu­ku­ki de­ğil ah­la­ki bir yü­küm­lük­tür de.

Her sek­tö­rün ken­di kav­ram­la­rıy­la iş yap­ma­sı son de­re­ce do­ğal­dır. An­cak kul­la­nı­lan kav­ram­la­rın ya­ban­cı ke­li­me­ler­den oluş­ma­sı ge­rek­me­mek­te­dir. “All risk” gi­bi kav­ram­lar her ko­nu­yu ber­rak ola­rak an­la­şı­lır kıl­ma­mak­ta, hem de di­li­mi­ze za­rar ver­mek­te­dir. Dün­ya­da bir çok ül­ke­nin dil­le­ri­ni ya­ban­cı ke­li­me­le­re kar­şı ko­ru­yu­cu ön­lem­ler al­mış ol­ma­sı bo­şu­na de­ğil­dir.

Söz ko­nu­su Ka­nun Tek­li­fi­nin ka­bul edil­me­si ha­lin­de va­tan­daş­la­rı­mız im­za­la­mış ol­duk­la­rı söz­leş­me­nin ken­di­le­ri­ni han­gi za­rar­la­ra kar­şı ko­ru­du­ğu­nu zan ile de­ğil bil­gi ile gö­re­cek, elin­de­ki bel­ge­yi da­ha gü­ven­le tu­ta­cak­tır.

ADANA MİLLETVEKİLİ ATİLLA BAŞOĞLU’NUN TEKLİFİ

SİGORTA MURAKABE KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA

KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 21/12/1959 tarihli ve 7379 sayılı Sigorta Murakabe Kanununun 28 inci maddesinin 3 üncü fıkrasına aşağıdaki cümle ve bu fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş olan riskler, garanti kapsamında sayılır.” ifadesi ilave edilmiştir.

“Sigorta sözleşmeleri ve poliçelerinde yabancı kelimelere yer verilemez. Yabancı kelimelerin karşılığı olarak Türk Dil Kurumu tarafından önerilen kelimelerin kullanımı esastır.”

MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Raporu

         Türkiye Büyük Millet Meclisi

     Avrupa Birliği Uyum Komisyonu                                                         15/02/2007

                  Esas No: 1/1218

                      Karar No:2

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlar Kurulunca hazırlanarak, 26/05/2006 tarihinde Başkanlığınıza sunulan, “Sigortacılık Kanunu Tasarısı”, Başkanlığınızca, 02/06/2006 tarihinde, esas Komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, tali komisyon olarak da Adalet, Plan ve Bütçe Komisyonları ile Komisyonumuza havale edilmiş, Komisyonumuz da 28/12/2006 ve 15/02/2007 tarihli toplantılarında Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliği temsilcilerinin de katılımlarıyla tasarıyı inceleyip görüşmüştür.

Tasarı ile ülkemiz sigortacılığının geliştirilmesini sağlamak, sigorta şirketlerinin mali yapılarının güçlendirilmesi ve sigorta şirketlerince sigortalıya daha iyi ve etkin hizmet verilmesini temin için sigorta ve reasürans şirketlerinin kuruluşu, yönetimi, çalışma esasları, devir, birleşme ve tasfiyeleri ile denetlenmesine ilişkin hususlar yeniden düzenlenmekte, sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesine yönelik olarak sigorta tahkim sistemi getirilmekte, bu sebeple Sigorta Murakebe Kanunu ile Mükerrer Sigorta Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılarak ilgili kanunlarda da değişiklikler yapılmaktadır.

Komisyonumuzun 28/12/2006 tarihli toplantısında; Tasarının geneli üzerinde yapılan görüşmeler sırasında, şu görüşler ileri sürülmüştür:

- Tasarının hazırlanma gerekçelerinin ardında; Avrupa Birliğine uyum amacı öncelikli olarak yer almaktadır. Bu gerekçe ile sigorta ve reasürans şirketlerinin hali hazırda kuruluş aşamasında almak zorunda oldukları “ön izin” şartı kaldırılmakta ve söz konusu şirketler tasarının yasalaşması ile birlikte, diğer anonim şirketlerin kuruluş prosedürüne tabi olmaktadırlar.

- AB’de sigorta şirketlerinin, kuruluş aşamasında gerekli minimum sermaye tutarı, 3 milyon Euro’dur. Tasarı ile ülkemizdeki şirketlerin 10,3 milyon YTL olan minimum sermaye tutarı,
5 milyon YTL’ye indirilerek AB ile uyum sağlanmaya çalışılmıştır.

- Yapılan araştırmalarda sigorta şirketlerinin büyük çoğunluğunun iflas etme risklerinin ilk on yıl içerisinde oldukça yüksek olduğu ortaya konmuştur. Bu nedenle tasarı ile, gerek iflas riskine karşı gerekse de AB’ye uyum maksadıyla şirketlerden ilk üç yıl boyunca “işletme planı” hazırlanması şartı getirilmektedir.

- AB Üyesi ülke uygulamaları incelendiğinde; herhangi bir sigorta şirketinin öz kaynağı, gerekli sermayesinin üçte biri oranına gerilemesi halinde o şirkete müdahale söz konusu olmaktadır. Bu özel durum uygulaması, “minimum garanti fonu” olarak adlandırılmaktadır. Tasarı, söz konusu fon uygulamasının, Türk şirketleri için de geçerli olması için gerekli düzenlemeleri içermektedir.

Tasarının geneli üzerinde söz alan Avrupa Birliği Genel Sekreterliği yetkilisi; AB Komisyonunun, pek çok kanun tasarısının hazırlanması aşamasında AB mevzuatına uyumun dikkate alınmasını talep ederken, Sigortacılık kanunu tasarısında, AB mevzuatına bütünüyle uyumlu olunması gibi bir beklenti içinde olmadığını ifade etmiştir.

Komisyonumuzun 15/02/2007 tarihli toplantısında ise; tasarının 39 maddesi ile geçici 8 maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Tasarının bütün maddeleri aynen kabul edildiğinden, ayrı bir metin düzenlenmesine gerek görülmemiştir. Ancak Komisyonumuz çeşitli maddeler üzerindeki açıklamalarla görüş ve önerilerini esas komisyona sunmayı uygun görmüştür. Üzerinde açıklama yapılan ya da görüş ve öneri geliştirilen madde ile bu açıklama, görüş ve öneriler şunlardır:

Madde: 2

Maddede; kanunda yer alan bazı konularda kavram birliğini ve kanunun daha kolay anlaşılabilirliğini sağlamak amacıyla tanımlamalara yer verilmiştir. Komisyon üyelerimiz; sigortacılık sektöründe yıllardan beri “broker” mesleğinin mevcut olduğunu; ancak tasarının 2. maddesinde tanımı yapılan “prodüktör” mesleği ile varolan “broker” kurumuna karşı rakip olabilecek yeni bir aracılık kurumunun ihdas edilmeye çalışıldığını, “prodüktörlük” kurumunun, sigortalıya ya da sigorta şirketine karşı hiçbir hukuki veya mali sorumluluk taşımadığı gibi söz konusu mesleğin oda siciline kayıt zorunluluğunun da olmadığını, bu nedenle de sigorta sektöründe olması gereken güven ortamının, yeterli denetim eksikliği nedeniyle zedelenebileceğini ifade etmişlerdir.

Madde hakkında kendisine söz verilen Hazine Müsteşarlığı yetkilisi ise; sigorta prodüktörlerinin Avrupa Birliği direktiflerinde yer aldığını, söz konusu kurumun yürürlükte olan Murakabe Kanununda hali hazırda tanımlanmış olduğunu, “broker”ların sigortalı adına hareket ettiğini “prodüktör” lerin ise bağımsız hareket eden ve sigortacı ile sigortalıyı bir araya getiren kimse olduğunu, “prodüktör” mesleğinin bu kanun tasarısı içinde düzenlenmesiyle, Hazine Müsteşarlığı tarafından ruhsat verilerek denetim altına alınacağını belirtmiştir. Yapılan açıklamalar, Komisyon Üyelerimizin ilgili madde hakkındaki düşüncelerinde bir değişiklik yaratmamıştır.

Bu gerekçelerle Komisyonumuz, kanun tasarısında bulunan “prodüktör” müessesesinin 2. madde metninden çıkarılıp çıkarılmaması hususunun, tasarının görüşüleceği Esas Komisyonun takdir ve görüşlerine sunmayı uygun görmüştür.

Raporumuz, Sanayi, Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna sunulmak üzere saygı ile arz olunur.

 

Başkanvekili

Sözcü

Kâtip

 

 

Ali Rıza Alaboyun

Öner Gülyeşil

Nevin Gaye Erbatur

 

 

Aksaray

Siirt

Adana

 

 

 

 

(Karşı oyum ektedir)

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Mehmet Ceylan

İlyas Çakır

Musa Sıvacıoğlu

 

 

Karabük

Rize

Kastamonu

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Ömer İnan

Afif Demirkıran

Ersin Arıoğlu

 

 

Mersin

Batman

İstanbul

 

 

Üye

Üye

Üye

 

 

Algan Hacaloğlu

İnci Özdemir

Fatma Şahin

 

 

İstanbul

İstanbul

Gaziantep

 

 

(Karşı oyum eklidir)

 

 

 

AYRIŞIK OY

“Sigortacılık Kanun Tasarısı” ile ilgili karşı oy yazımız aşağıda sunulmuştur.

Gereği için arz olunur.

Saygılarımızla.

         Nevin Gaye Erbatur                                                                Algan Hacaloğlu

                    Adana                                                                                  İstanbul

1- Tasarının 2’inci maddesinin (k) fıkrası ile tanımlanmış olan “Prodüktör” uygulaması AB ülkelerinde, “broker” kurumu dışında yer almamaktadır. Bu uygulama ile sigortacılık alanında güven ortamı zedelenecek, kuralsızlık ve kayıtdışılık yaygınlaşacaktır.

“Prodüktörler” ile oluşacak yeni aracı tipinde, mesleki ve mali yeterlilik ile sicile kayıt olma koşulları yer almadığından, tüketicinin (yani sigorta poliçesine taraf olan sigortalının) mağduriyetine yol açılabilecektir.

Ayrıyeten böyle bir uygulama bazı brokerların mevcut personelini işten çıkararak, kendinden “prodüktör” olarak yararlanma arayışına da yönlendirebilecektir.

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

              Türkiye Büyük Millet Meclisi

    Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

             Bilgi ve Teknoloji Komisyonu

                      Esas No.: 1/1218                                                     15/03/2007

                         Ka­rar No.: 69

TÜR­Kİ­YE BÜ­YÜK MİL­LET MEC­Lİ­Sİ BAŞ­KAN­LI­ĞI­NA

Baş­kan­lı­ğı­nız ta­ra­fın­dan 02/06/2006 ta­ri­hin­de esas ko­mis­yon ola­rak Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­mek­le bir­lik­te ta­li ko­mis­yon ola­rak Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­na, Ada­let Ko­mis­yo­nu­na ve Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nuna ha­va­le edil­miş bu­lu­nan 1/1218 esas sa­yı­lı “Si­gor­ta­cı­lık Ka­nun Ta­sa­rı­sı” ve Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nu­nun 15/02/2007 ta­rih­li ve 2 Ka­rar sa­yı­lı Ko­mis­yon Ra­po­ru ile 04/03/2003 ta­ri­hin­de yi­ne esas ko­mis­yon ola­rak Ko­mis­yo­nu­mu­za ha­va­le edil­miş bu­lu­nan 2/87 esas sa­yı­lı Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atilla Başoğlu’nun; “Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi”; Ko­mis­yo­nu­mu­zun 22/02/2007 ve 28/02/2007 ta­rih­le­rin­de Hü­kü­me­ti tem­si­len Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali Babacan ile be­ra­be­rin­de Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı, Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı, Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı Müs­te­şar­lı­ğı, Dış Ti­ca­ret Müs­te­şar­lı­ğı, Ser­ma­ye Pi­ya­sa­sı Ku­ru­mu, Ban­ka­cı­lık Dü­zen­le­me ve De­net­le­me Ku­ru­mu, Av­ru­pa Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­ter­li­ği ve il­gi­li si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı tem­sil­ci­le­ri­nin ka­tı­lım­la­rıy­la yap­tı­ğı 50 nci ve 51 in­ci bir­le­şim­le­rin­de in­ce­le­nip gö­rü­şül­müş­tür.

İn­sa­noğ­lu, ti­ca­ri fa­ali­yet­le­ri­nin art­ma­sı ne­de­niy­le eko­no­mik var­lı­ğı­nı teh­dit eden teh­li­ke­le­rin ço­ğal­ma­sı üze­ri­ne, bun­la­rı ber­ta­raf et­me­nin ça­re­le­ri­ni ara­ma­ya baş­la­mış­tır. Tek ki­şi­nin kar­şı­laş­tı­ğı ri­zi­ko se­be­biy­le uğ­ra­dı­ğı za­ra­rın, ay­nı ri­zi­ko­ya ma­ruz bu­lu­nup he­nüz za­rar gör­me­miş ki­şi­ler top­lu­lu­ğu­nun iş­ti­ra­ki ile kar­şı­lan­ma­sı­nın, za­ra­rın taz­mi­nin­de ko­lay­lık sağ­la­ya­ca­ğı dü­şü­nül­müş­tür. Bu­nun üze­ri­ne fert­le­rin ha­yat­ta kar­şı­la­şa­cak­la­rı ri­zi­ko­la­ra kar­şı ken­di­le­ri­ni em­ni­yet­te his­set­me­le­ri­ni sağ­la­mak ga­ye­siy­le, bel­li tek­nik­ler­le ça­lı­şan ku­rum­sal ya­pı­lar(si­gor­ta­cı) or­ta­ya çık­mış­tır. Si­gor­ta­cı­nın te­mel iş­le­vi, si­gor­ta hi­ma­ye­si baş­la­dık­tan son­ra ger­çek­le­şen ri­zi­ko­lar­dan do­ğa­cak za­rar­la­rı ay­nı ri­zi­ko­ya ma­ruz di­ğer si­gor­ta­lı­lar­dan tah­sil edi­len prim­ler­le kar­şı­la­mak­tır. Ni­te­kim si­gor­ta söz­leş­me­si; si­gor­ta­lı­nın  dü­zen­li ara­lık­lar­la öde­di­ği “prim” ve­ya “ke­se­nek” adı ve­ri­len tu­tar­lar kar­şı­lı­ğın­da ile­ri­de kar­şı­laş­ma­sı muh­te­mel teh­li­ke­le­rin(risk) or­ta­ya çık­ma­sı ha­lin­de si­gor­ta­cı ta­ra­fın­dan taz­mi­nat öden­me­si­ne iliş­kin ta­ah­hüt­le­ri içe­ren, si­gor­ta­cı ile si­gor­ta­lı ara­sın­da im­za­la­nan  söz­leş­me ola­rak ta­nım­lan­mak­ta­dır.

Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ken­di risk­le­ri­ni yö­net­mek ga­ye­siy­le, yük­le­ne­bi­le­cek­le­ri ka­dar ris­ki ken­di üzer­le­rin­de bı­ra­ka­rak yük­le­ne­me­ye­cek­le­ri kıs­mı dev­ret­tik­le­ri si­gor­ta­cı­ya ise re­asü­rör de­nil­mek­te­dir. Ay­rı­ca si­gor­ta­cı­lı­ğın ta­ri­hi ve ya­pı­sal özel­lik­le­rin­den bi­ri­si de, po­tan­si­yel si­gor­ta­lı­la­rın ta­nın­ma­sı ve risk­le­rin bi­lin­me­si ile si­gor­ta­cı­lık­ta ta­raf­lar ara­sın­da te­sis edi­len gü­ve­nin ar­tı­rıl­ma­sı ga­ye­siy­le, ara­cı­la­rın kul­la­nıl­ma­sı­dır. Do­la­yı­sıy­la si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de yer alan ku­rum­sal ya­pı­lar si­gor­ta şir­ket­le­ri, si­gor­ta­lı­lar, re­asü­rans şir­ket­le­ri ve ara­cı­lar ol­mak­ta­dır. Si­gor­ta ara­cı­la­rı ise si­gor­ta acen­te­le­ri, si­gor­ta bro­ker­le­ri ve si­gor­ta pro­dük­tör­le­ri ola­rak sı­nıf­lan­dı­rıl­mak­ta­dır. Si­gor­ta acen­te­le­ri si­gor­ta şir­ke­ti­ne, si­gor­ta bro­ker­le­ri si­gor­ta­lı­ya bağlı olarak, si­gor­ta pro­dük­tör­le­ri ise hiç­bi­ri­ne bağ­lı olmadan ça­lı­şır­lar.

Dün­ya ta­ri­hin­de M.Ö. 4500’lü yıl­lar­da Mı­sır’da Ba­bil­li tüc­car­lar ara­sın­da si­gor­ta ben­ze­ri ti­ca­ri iliş­ki­le­rin ku­rul­du­ğu sa­nıl­mak­ta­dır. Ta­şı­na­cak yü­kün de­ğe­ri­nin % 25’i ora­nın­da ve­ri­len bor­cun, mal­la­rın za­rar gör­me­si ha­lin­de tüc­car ta­ra­fın­dan öden­me­mek­tey­di. Ay­rı­ca Ak­de­niz’de ge­mi­ci­lik ya­pan Fe­ni­ke­li­ler ta­ra­fın­dan ay­nı tek­nik kul­la­nıl­mış, kor­san­lık ve­ya baş­ka ne­den­ler­le ge­mi yol­cu­lu­ğu­nun ba­şa­rı­sız­lık­la so­nuç­lan­ma­sı ha­lin­de yol gi­der­le­ri­ni kar­şı­la­mak ga­ye­siy­le alı­nan bor­cun öden­me­me­si­ne im­ka­nı ta­nın­mış­tı. An­cak bu­gün­kü an­lam­da ilk si­gor­ta­cı­lık Ce­no­va li­ma­nın­da gö­rül­müş­tür. 1347 ta­ri­hin­de İtal­ya’nın Ce­no­va li­ma­nın­dan Ma­yor­ka’ya gi­de­cek olan San­ta Cla­ra ad­lı ge­mi­nin yü­kü­nün gü­ven­li­ği­ni te­min et­mek ama­cıy­la “Mu­ka­ve­le” adı ve­ri­len ilk si­gor­ta söz­leş­me­si dü­zen­len­miş ve ilk si­gor­ta şir­ke­ti 1424 yı­lın­da yi­ne Ce­no­va’da ku­rul­muş­tur. Si­gor­ta ko­nu­sun­da ilk ka­nu­ni dü­zen­le­me 1435 yı­lın­da ya­yım­la­nan Bar­se­lo­na Fer­ma­nı ile ya­pıl­mış ol­ma­sı­na rağ­men si­gor­ta ile il­gi­li ilk ka­nun 1601 yı­lın­da İn­gil­te­re’de çı­ka­rıl­mış­tır. İn­gil­te­re’de 1666 yı­lın­da ya­şa­nan Bü­yük Lon­dra Yan­gı­nı, yan­gın si­gor­ta­sı­nın yay­gın­laş­ma­sı­na ne­den ola­rak ka­ra si­gor­ta­cı­lı­ğı­nın ge­li­şi­min­de baş­lan­gıç nok­ta­sı ol­muş­tur. Ay­rı­ca İn­gi­liz ma­te­ma­tik­çi ve as­tro­no­mi bil­gi­ni Ed­mond Hal­ley ta­ra­fın­dan 1693 yı­lın­da Kra­li­yet Der­ne­ği’ne su­nu­lan ya­şam tab­lo­la­rı, ya­şam si­gor­ta­sı­nın ge­li­şi­mi­ne bü­yük kat­kı sağ­la­mış­tır.

Os­man­lı dö­ne­min­de ge­rek di­ni ina­nış­lar ge­rek­se ka­der­ci­lik an­la­yı­şı ne­de­niy­le si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri ge­liş­me gös­te­re­me­miş­tir. An­cak 1870 yı­lın­da Be­yoğ­lu’nda mey­da­na ge­len 3000 do­la­yın­da ev ve iş­ye­ri­nin yan­dı­ğı ve çok sa­yı­da in­sa­nın ha­ya­tı­nı kay­bet­ti­ği bü­yük yan­gın, si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­nin baş­la­ma­sı­na ve ge­liş­me­si­ne ze­min ha­zır­la­mış­tır. İn­gi­liz si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan 1872 yı­lın­da açı­lan tem­sil­ci­lik­ler ile si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­nin baş­la­ma­sı­nın ar­dın­dan Fran­sa, Al­man­ya, İtal­ya, İs­viç­re ve di­ğer ya­ban­cı ül­ke şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan tem­sil­ci­lik­ler açıl­mış­tır. Ni­te­kim 1890 yı­lın­da Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan 15 ya­ban­cı şir­ket acen­te­si­nin ol­du­ğu kay­de­dil­mek­te­dir. İlk si­gor­ta şir­ke­ti ise Ün­yon Si­gor­ta Kum­pan­ya­sı adı al­tın­da 1891 yı­lın­da ku­rul­muş­tur. An­cak si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­ni dü­zen­le­yen her­han­gi bir hu­ku­ki dü­zen­le­me bu­lun­ma­ma­sı ne­de­niy­le şir­ket­ler, is­te­dik­le­ri gi­bi ha­re­ket et­me im­ka­nı­nı el­de et­miş­ler­dir. Şir­ket­le­rin va­at­le­ri­ni ye­ri­ne ge­tir­me­me­le­ri, ha­sar öde­me­de dü­rüst dav­ran­ma­ma­la­rı ve si­gor­ta­lı­la­rın hak ve hu­ku­ku­nu hi­çe say­ma­la­rı­nın ya­nı sı­ra ya­şa­nan hak­sız re­ka­bet ve eks­per­tiz su­iis­ti­mal­le­ri so­nu­cun­da, si­gor­ta ah­la­kı bo­zul­du­ğu gi­bi si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­ne gü­ven de azal­mış­tır. Bu ne­den­le, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin bir kıs­mı bir ara­ya ge­le­rek Yan­gın Si­gor­ta Şir­ket­le­ri Sen­di­ka­sı adı al­tın­da bir bir­lik oluş­tu­ra­rak yan­gın si­gor­ta­sı için ilk de­fa or­tak bir ta­ri­fe be­lir­le­miş­ler­dir. 1908 ve 1914 yıl­la­rın­da ka­nun­lar­da ya­pı­lan de­ği­şiklik­ler­le ya­ban­cı şir­ket­ler kon­trol al­tı­na alın­ma­ya ça­lı­şıl­mış, ya­ban­cı şir­ket­ler için te­mi­nat gös­ter­me ve ver­gi öde­me zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ril­miş ve sen­di­ka­nın adı “Tür­ki­ye’de Ça­lı­şan Si­gor­ta Şir­ket­le­ri” ola­rak de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

Cum­hu­ri­ye­tin ila­nın­dan son­ra mil­li si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­li­şi­mi için ge­rek ya­sal ge­rek­se ku­rum­sal ola­rak önem­li gi­ri­şim­ler­de bu­lu­nul­muş­tur. 1924 yı­lın­da Türk­çe’yi kul­lan­ma zo­run­lu­lu­ğu ge­ti­ren ya­sa ile po­li­çe­le­rin İn­gi­liz­ce ve Fran­sız­ca dü­zen­len­me­si­ne son ve­ril­miş­tir. 1927 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gi­ren Si­gor­ta­cı­lı­ğın ve Si­gor­ta Şir­ket­le­ri­nin Tef­tiş ve Mu­ra­ka­be­si Hak­kın­da­ki Ka­nun ile si­gor­ta­cı­lık ge­liş­me­ye, yer­li ser­ma­ye ile ku­ru­lan şir­ket­le­rin sa­yı­sı art­ma­ya baş­la­mış­tır. Ni­te­kim 1925’te Gü­neş Si­gor­ta AŞ ve Tür­ki­ye İş Ban­ka­sı ta­ra­fın­dan ilk mil­li si­gor­ta şir­ke­ti olan Ana­do­lu Si­gor­ta, 1926’da ise Boz­kurt Tür­ki­ye Umum Si­gor­ta Şir­ke­ti ku­rul­muş­tur. An­cak ye­ni ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­rin ta­ma­mı ya­ban­cı or­tak­la­ra sa­hip­tir. 26/06/1927 ta­rih­li ve 1160 sa­yı­lı Mü­ker­rer Si­gor­ta İn­hi­sa­rı Hak­kın­da Ka­nun ge­re­ğin­ce re­asü­rans te­ke­li­ni yü­rüt­mek üze­re şir­ket kur­ma­sı is­te­nen Tür­ki­ye İş Ban­ka­sı ta­ra­fın­dan, si­gor­ta­cı­lı­ğın mil­li­leş­ti­ril­me­si­ne ze­min ha­zır­la­mak, re­asü­rans prim­le­ri­nin im­kan nis­pe­tin­de mem­le­ket­te kal­ma­sıy­la dö­viz ta­sar­ru­fun­da bu­lun­mak ve ha­zi­ne­ye ge­lir te­min et­mek amaç­la­rıy­la Mil­li Re­asü­rans TAŞ ku­rul­muş­tur. Sü­mer­bank ta­ra­fın­dan 1935 yı­lın­da ta­ma­men yer­li ser­ma­ye­ye da­ya­nan ilk si­gor­ta şir­ke­ti olan Gü­ven Si­gor­ta’nın ku­rul­ma­sı­nın ar­dın­dan 1942 yı­lın­da, ilk özel ser­ma­ye­li si­gor­ta şir­ke­ti olan Do­ğan Si­gor­ta ku­rul­muş­tur. Plan­lı eko­no­mi dö­ne­mi­nin et­ki­si ile 1984 yı­lı­na ka­dar ye­ni si­gor­ta şir­ke­ti açıl­ma­sı­na izin ve­ril­me­miş, bu kı­sıt­la­ma­nın kal­dı­rıl­ma­sıy­la sek­tör­de ya­şa­nan ser­best­leş­me ha­re­ket­le­ri kap­sa­mın­da bir çok ye­ni şir­ket sek­tö­re gir­miş­tir. 1990 yı­lın­dan iti­ba­ren ül­ke­nin ih­ti­yaç­la­rı dik­ka­te alı­na­rak si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­ne di­na­mizm ka­zan­dır­mak ga­ye­siy­le ka­de­me­li ola­rak ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne ge­çil­miş­tir.

Ül­ke­miz­de­ki si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­nin dü­zen­len­me­si gö­re­vi­nin 1939 yı­lın­da Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı’na ve­ril­me­si­nin ar­dın­dan yü­rü­tü­len ça­lış­ma­lar so­nu­cun­da, 1959 yı­lın­da si­gor­ta sek­tö­rü­nü cid­di bir bi­çim­de ele alan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu yü­rür­lü­ğe gir­miş­tir. Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu’nda ilk kap­sam­lı de­ği­şik­lik 25/6/1987 ta­rih­li ve 3379 sa­yı­lı Ka­nun­la ya­pıl­ma­sı­na rağ­men ya­pı­lan de­ği­şik­lik­ler hız­la ge­li­şen sek­tö­rün ge­ri­sin­de kal­mış­tır. 1992 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gi­ren 510 sa­yı­lı KHK’nın Yet­ki Ka­nu­nu­na bağ­lı ola­rak ip­tal edil­me­si üze­ri­ne, özü iti­ba­rıy­la 510 sa­yı­lı KHK’dan fark­lı ol­ma­yan 539 sa­yı­lı KHK, 1994 yı­lın­da ya­yım­la­na­rak yü­rür­lü­ğe gir­miş­tir. An­cak, 539 sa­yı­lı KHK’nın ya­sal da­ya­na­ğı­nı teş­kil eden 3991 sa­yı­lı Yet­ki Ka­nu­nu­nun 10/2/1995 ta­ri­hin­de ip­ta­li ile, 539 sa­yı­lı KHK’nın ve bu­na bağ­lı ola­rak da de­ği­şik­li­ğe uğ­ra­yan  Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­nin ip­ta­li müm­kün ha­le gel­miş­tir. Ni­te­kim, Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun 20 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın (d) ben­di, 9 un­cu mad­de­si­nin son fık­ra­sı ile bu­nun so­nu­cun­da Acen­te­ler Yö­net­me­li­ği, 26 ncı mad­de­si­nin son fık­ra­sı ile 27 nci mad­de­si Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ta­ra­fın­dan ip­tal edil­miş­tir.

Dün­ya­da ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta prim­le­ri top­la­mı; 1996 yı­lın­da 2.10 tril­yon do­lar, 1997 yı­lın­da 2.13 tril­yon do­lar, 1998 yı­lın­da 2.17 tril­yon do­lar, 1999 yı­lın­da 2.34 tril­yon do­lar, 2000 yı­lın­da 2.44 tril­yon do­lar, 2001 yı­lın­da 2.42 tril­yon do­lar, 2001 yı­lın­da 2.63 tril­yon do­lar, 2003 yı­lın­da 2.96 tril­yon do­lar, 2004 yı­lın­da 3.26 tril­yon do­lar, 2005 yı­lın­da 3.42 tril­yon do­lar ola­rak ger­çek­leş­miş­tir. Ül­ke­miz­de 2005 yı­lı iti­ba­riy­le si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de­ki şir­ket sa­yı­sı 47, acen­te sa­yı­sı 13.000 ve bro­ker sa­yı­sı ise 60’tır. Ba­zı Av­ru­pa Bir­li­ği üye ül­ke­le­rin­de­ki si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de­ki ara­cı­la­ra iliş­kin bil­gi­ler(Tab­lo-1) ile Dün­ya’da ül­ke­ler iti­ba­riy­le üre­ti­len top­lam prim(Tab­lo-2) ve ki­şi ba­şı prim mik­tar­la­rı ve prim üre­ti­mi­nin GSYİH’ya oran­la­rı(Tab­lo-3) aşa­ğı­da­ki tab­lo­lar­da su­nul­muş­tur.

 

Bu alanda 4 sayfa tablo vardır

Ta­sa­rı ve Ge­rek­çe­si in­ce­len­di­ğin­de;

· 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu ile 25/6/1927 ta­rih­li ve 1160 sa­yı­lı Mü­ker­rer Si­gor­ta Hak­kın­da Ka­nu­nun yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­dı­ğı,

· Ta­sa­rı­nın ku­rum­sal ya­pı­lar iti­ba­riy­le si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­ni, acen­te­le­ri, bro­ker­le­ri, pro­dük­tör­le­ri, eks­per­le­ri, ak­tü­er­le­ri, mes­lek ör­güt­len­me­le­ri­ni ve özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan di­ğer ku­ru­luş­la­rı kap­sa­dı­ğı,

· 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da yer alan “ku­ru­luş ön iz­ni” alın­ma­sı­na iliş­kin sis­tem kal­dı­rı­la­rak Müs­te­şar­lık­tan  “fa­ali­yet iz­ni” alın­ma­sı­na iliş­kin sis­te­min ge­ti­ril­di­ği,

· Si­gor­ta­cı­lık ya­pa­bi­le­cek şir­ket­le­rin ano­nim şir­ket ve­ya ko­ope­ra­tif ol­ma­la­rı ge­rek­ti­ği il­ke­si­nin ko­run­du­ğu,

· Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin fa­ali­yet alan­la­rı­nın, si­gor­ta­cı­lık ya­nın­da si­gor­ta­cı­lık­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­lı iş­le­ri kap­sa­ya­cak şe­kil­de be­lir­len­di­ği,

· Si­gor­ta­cı­lı­ğın gü­ven un­su­ru üze­ri­ne ku­ru­lu ol­du­ğu ve gü­nün ko­şul­la­rı, mev­zu­at de­ği­şik­lik­le­ri ile Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­ri dik­ka­te alı­na­rak; ku­ru­cu­lar, yö­ne­ti­ci­ler ve de­net­çi­ler­de ara­nan ni­te­lik­le­rin ye­ni­den dü­zen­len­di­ği,

· Ma­li bir iş­let­me olan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, sağ­lık­lı bir şe­kil­de ida­me et­ti­ril­me­le­ri ve si­gor­ta­lı­la­ra gü­ven ve­re­bil­me­le­ri için, te­sis ede­cek­le­ri fa­ali­yet ser­ma­ye­le­ri­nin fa­ali­yet gös­te­re­cek­le­ri si­gor­ta branş­la­rı­na gö­re be­lir­le­ne­ce­ği,

· Şir­ke­tin fa­ali­ye­te ge­çe­bil­me­si için ge­rek­li olan ser­ma­ye mik­ta­rı­nın, gü­nün ko­şul­la­rı­na gö­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek ol­mak­la bir­lik­te, hiç­bir za­man beş mil­yon Ye­ni Türk Li­ra­sın­dan az ola­ma­ya­ca­ğı,

· Şir­ket­te bel­li oran­lar­da pa­ya sa­hip olan şir­ket or­tak­lık­la­rı­nın de­ne­ti­mi ga­ye­siy­le doğ­ru­dan ya­pı­lan his­se edi­nim­le­ri­nin ve do­lay­lı his­se edi­nim­le­ri­nin ya­nı sı­ra yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se se­net­le­ri­nin dev­ri­nin iz­ne ta­bi ha­le ge­ti­ril­di­ği,

· Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin bir­leş­me­si­nin, ak­tif ve pa­sif­le­riy­le baş­ka bir şir­ke­te dev­ro­lun­ma­sı­nın ve bir­bir­le­ri­ne port­föy dev­ret­me­si­nin, Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi ha­le ge­ti­ril­di­ği,

· Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne iliş­kin hü­küm­le­ri­ne de pa­ra­lel ola­rak, si­gor­ta­lı­nın ko­run­ma­sı ga­ye­siy­le si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin Müs­te­şar­lık­ça onay­la­nan ge­nel şart­la­ra gö­re ya­pı­la­ca­ğı,

· Bu Ta­sa­rı ile kal­dı­rı­la­cak olan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da­ki ha­yat si­gor­ta­la­rı için ka­bul edi­len sus­ma­nın ka­bul sa­yı­la­ca­ğı­na iliş­kin dü­zen­le­me­nin ay­nen ko­run­du­ğu,

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de re­ka­bet or­ta­mı­nın ya­ra­tıl­ma­sı, si­gor­ta­lı­la­rın ürün çe­şit­len­me­sin­den ya­rar­lan­ma­sı, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin da­ha ve­rim­li ve et­kin ça­lış­ma­la­rı­na yö­ne­lik ted­bir­ler al­ma­la­rı ile üst­len­dik­le­ri risk­le­rin da­ğı­lı­mı­nı iyi ya­pa­rak da­ha ve­rim­li port­föy oluş­tur­ma­la­rı ve bu port­fö­ye da­ya­nan is­ta­tis­tik­le­re gö­re fi­yat be­lir­le­me­le­ri sağ­lan­mak ga­ye­siy­le si­gor­ta prim­le­ri­nin si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği­ne ve esas­la­rı­na uy­gun ola­rak si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce ser­best­çe be­lir­le­ne­ce­ği ”Ser­best ta­ri­fe sis­te­mi”nin be­nim­sen­di­ği,

· Ka­mu men­fa­ati göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak ih­das edi­len zo­run­lu si­gor­ta­lar­da ta­ri­fe­le­rin, ilk aşa­ma­da ser­best bı­ra­kıl­ma­dı­ğı,

· Zo­run­lu so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ile; hem za­ra­ra uğ­ra­yan ki­şi­le­rin za­rar­la­rı­nın taz­mi­ni­nin bel­li bir öl­çü­de ga­ran­ti al­tı­na alın­dı­ğı hem de za­ra­rın be­lir­le­nen li­mit­ler da­hi­lin­de si­gor­ta­lı ta­ra­fın­dan taz­min edil­di­ği,

· Ka­mu ya­ra­rı açı­sın­dan Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na zo­run­lu si­gor­ta­lar ih­das et­me yet­ki­si ve­ril­di­ği, Ba­kan­lar Ku­ru­lun­ca zo­run­lu ha­le ge­ti­ri­le­cek si­gor­ta­lar­da­ki so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı sı­nır­lan­dır­ma­sı­nın ise kal­dı­rıl­dı­ğı,

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de da­ha ön­ce kıs­men var olan ga­ran­ti sis­te­mi­nin, zo­run­lu si­gor­ta­la­rın tü­mü­nü kap­sa­ya­cak şe­kil­de ye­ni­den dü­zen­len­di­ği,

· İf­las ka­rar­la­rı ile il­gi­li ya­sal sü­re­cin uzun za­man ge­rek­tir­me­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın taz­mi­nat­la­rı­nı al­ma­la­rın­da ge­cik­me­le­re ne­den ol­ma­sı dik­ka­te alı­na­rak, öde­me­le­rin if­las­tan ön­ce ruh­sat ip­ta­li üze­ri­ne ya­pı­la­bil­me­si­ne im­kan sağ­lan­dı­ğı,

· Tür­ki­ye’de yer­le­şik ki­şi­le­rin Tür­ki­ye’de­ki si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni mün­ha­sı­ran Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne si­gor­ta­lat­tır­ma­la­rı için zo­run­lu­luk ge­ti­ril­di­ği, ba­zı si­gor­ta­la­rın yurt dı­şın­da da yap­tı­rı­la­bil­me­si­ne im­kan sağ­lan­dı­ğı,

· Ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı, ma­te­ma­tik kar­şı­lık­lar ve mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lık­la­rın­dan olu­şan, si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan ay­rıl­ma­sı zo­run­lu olan kar­şı­lık­la­ra de­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı ile ik­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı­nın ek­len­di­ği,

· Şir­ket ma­li tab­lo­la­rı­nın ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rın­ca in­ce­let­ti­ril­me­si­nin zo­run­lu ha­le ge­ti­ril­di­ği,

· Ma­li tab­lo­la­rın gü­ve­ni­lir­li­ği­nin sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le, şir­ket­ler­ce ilan edi­len bi­lan­ço ve­ya kâr-za­rar cet­ve­li­nin ger­çe­ğe ay­kı­rı ol­du­ğu­nun tes­pi­ti ha­lin­de, Müs­te­şar­lı­ğa bu ma­li tab­lo­la­rı dü­zel­til­miş ola­rak ye­ni­den ya­yın­lat­tır­ma yet­ki­si­nin ve­ril­di­ği,

· Ak­tü­er­le­rin si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti­nin gü­ven için­de yü­rü­tül­me­sin­de­ki önem­li rol­le­ri dik­ka­te alı­na­rak, ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne ak­tü­er­le ça­lış­ma zo­run­lu­lu­ğu­nun ge­ti­ril­di­ği,

· Bro­ker­ler, pro­dük­tör­ler ve eks­per­ler için Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­ma şar­tı­nın ge­ti­ril­di­ği,

· Si­gor­ta eks­per­li­ği ve acen­te­li­ği­nin ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler eliy­le ya­pı­la­bil­me­si­ne ola­nak sağ­lan­dı­ğı gi­bi si­gor­ta eks­per­le­ri için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de tu­tu­lan Lev­ha­ya ya­zıl­ma şar­tı­nın ge­ti­ril­di­ği,

· Uy­gu­la­ma­da ka­za tes­pit tu­ta­na­ğı tu­tul­ma­sın­da­ki zor­luk­lar göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak si­gor­ta eks­per­le­ri­ne ka­za tes­pit ra­po­ru dü­zen­le­ye­bil­me yet­ki­si­nin ve­ril­di­ği,

· Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin hiz­met sağ­la­yı­cı, acen­te­le­rin ise salt ara­cı ola­rak sun­duk­la­rı ayıp­lı hiz­met­ten so­rum­lu ola­ca­ğı,

· Acen­te­ler ta­ra­fın­dan top­la­nan prim­le­rin baş­ka fa­ali­yet alan­la­rın­da kul­la­nıl­ma­sı­nın önü­ne ge­çe­bil­mek ama­cıy­la, si­gor­ta acen­te­le­ri için ge­çer­li olan baş­ka ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lun­ma ya­sa­ğı­nın ko­run­du­ğu,

· Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri için ge­nel ku­rul­da seç­me ve se­çil­me hak­kı ile iliş­ki­len­di­ri­len Lev­ha sis­te­mi­nin ge­ti­ril­di­ği, Lev­ha­dan si­lin­me­ye iliş­kin usul ve esas­la­rın be­lir­len­di­ği,

· Eks­per­ler ve acen­te­ler için TOBB nez­din­de bir ic­ra ko­mi­te­si­nin oluş­tu­rul­ma­sı­nın ya­nı sı­ra acen­te­ler için ay­rı­ca sek­tör mec­li­si­nin oluş­tu­rul­du­ğu,

· Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan tüm uyuş­maz­lık­la­rın da­ha hız­lı bir şe­kil­de çö­zü­mü ga­ye­siy­le tah­kim sis­te­mi­nin ge­ti­ril­di­ği ve Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği ça­tı­sı al­tın­da teş­ki­lat­lan­dı­rıl­dı­ğı,

· Uyuş­maz­lı­ğın hız­lı bir şe­kil­de çö­zü­mü için Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­na baş­vu­rul­ma­sı ha­lin­de, be­lir­li usul ve esas­lar çer­çe­ve­sin­de ha­kem ata­na­ca­ğı,

· Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun be­lir­li ni­te­lik­le­ri ha­iz bir Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si, iki Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği tem­sil­ci­si, bir tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ve Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek bir hu­kuk­çu­dan olu­şa­ca­ğı,

· Ha­kem ta­ra­fın­dan ve­ri­len ka­ra­rın be­lir­li bir mik­ta­ra ka­dar her iki ta­raf için de ke­sin ol­du­ğu, bu mik­ta­rın üs­tü için Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de tem­yiz yo­lu­na baş­vu­ru­la­bil­me­si il­ke­si­nin be­nim­sen­di­ği,

· Ba­ka­na yurt için­den ve yurt dı­şın­dan si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da ge­le­bi­le­cek eği­tim ta­lep­le­ri­nin kar­şı­lan­ma­sı ama­cıy­la si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi kur­ma yet­ki­si­nin ve­ril­di­ği,

· İlan ve rek­lam­lar­da, ge­rek si­gor­ta­cı­lık pren­sip­le­ri­ne ge­rek­se ge­nel pren­sip­le­re ay­kı­rı­lık ha­li­nin Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca fa­ali­yet gös­te­ren Rek­lam Ku­ru­lu­na bil­di­ri­le­ce­ği,

an­la­şıl­mak­ta­dır. Ko­mis­yo­nu­mu­zun 22/02/2007 ta­ri­hin­de­ki 50 nci bir­le­şi­min­de Ta­sa­rı üze­rin­de ay­rın­tı­lı bir şe­kil­de ça­lı­şıl­ma­sı ga­ye­siy­le alt ko­mis­yon ku­rul­ma­sı ka­bul edil­miş ve bu­nun üze­ri­ne Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atil­la Başoğlu, Ga­zi­an­tep Mil­let­ve­ki­li Ah­met Uzer,  Van Mil­let­ve­ki­li Yek­ta Haydaroğlu,  Düz­ce Mil­let­ve­ki­li Fah­ri Çakır, Ada­na Mil­let­ve­ki­li Ta­ci­dar Seyhan ile Ma­ni­sa Mil­let­ve­ki­li Nu­ri Çilingir alt ko­mis­yon üye­le­ri ola­rak be­lir­len­miş­tir. Alt Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan 27/02/2007 ta­ri­hin­de Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Si­gor­ta­cı­lık Ge­nel Mü­dür­lü­ğü ve il­gi­li si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı tem­sil­ci­le­ri­nin ka­tı­lım­la­rı ile ya­pı­lan top­lan­tı­da Ta­sa­rı­nın ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­rin ta­mam­lan­ma­sı­nın ar­dın­dan mad­de­le­ri­ne ge­çil­me­si ka­bul edil­miş­tir. Alt ko­mis­yon ta­ra­fın­dan ya­pı­lan gö­rüş­me­ler sı­ra­sın­da Ta­sa­rı­nın;

· 1 in­ci mad­de­si ; ay­nen

· 2 nci mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di de­ğiş­ti­ril­mek ve (k) ben­di çı­ka­rıl­mak su­re­tiy­le,

· 3 ün­cü ve 4 ün­cü mad­de­le­ri; ay­nen,

· 5 in­ci mad­de­si; re­dak­si­yon­la ay­nen,

· 6 ncı, 7 nci, 8 in­ci, 9 un­cu ve 10 un­cu mad­de­le­ri; ay­nen,

· 11 in­ci mad­de­si; si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de ana muh­te­va­nın be­lir­len­me­si ile il­gi­li ola­rak Müs­te­şar­lı­ğın ge­nel şart­la­rın si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce dü­zen­len­me­si­ne izin ver­me yet­ki­si ile si­gor­ta ge­nel şart­la­rın­da bu­lun­ma­sı ge­re­ken as­ga­ri ko­nu­la­ra iliş­kin dü­zen­le­me­nin, tü­ke­ti­ci­le­rin ya­nıl­tıl­ma­sı­nı ko­lay­laş­tı­ra­cak, yar­gı sis­te­mi için­de em­sal ka­rar oluş­ma­sı­nı zor­laş­tı­ra­cak ve mah­ke­me­le­rin iş yü­kü­nü ar­tı­ra­cak ol­ma­sı ne­de­niy­le kal­dı­rıl­ma­sı; ay­rı­ca özel şart­lar baş­lı­ğı al­tın­da top­lan­mak kay­dıy­la söz­leş­me ser­bes­ti­si il­ke­si doğ­rul­tu­sun­da si­gor­ta söz­leş­me­le­ri üze­rin­de ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pı­la­bil­me­si­ne ola­nak sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le bi­rin­ci fık­ra­nın ye­ni­den dü­zen­len­me­si; si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin te­mi­nat­la­rı­na iliş­kin açık­la­ma­la­rın uzun ve ka­rı­şık ola­rak dü­zen­len­me­si su­re­tiy­le si­gor­ta­lı­nın al­da­tıl­ma­sı­nı ve ek­sik te­mi­nat­lar ne­de­niy­le mağ­dur edil­me­si­ni en­gel­le­mek ga­ye­siy­le dör­dün­cü fık­ra­nın ve si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için­de ya­ban­cı kö­ken­li ke­li­me­le­rin kul­la­nı­mı­nın en­gel­len­me­si ga­ye­siy­le be­şin­ci fık­ra­nın ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 12 nci ve 13 ün­cü mad­de­le­ri; ay­nen,

· 14 ün­cü mad­de­si; Av­ru­pa Bir­li­ği Di­rek­tif­le­rin­de­ki dü­zen­le­me­ler­le pa­ra­lel ola­rak eş­ya­ya ge­len za­rar­la­rın ge­rek­ti­ğin­de gü­ven­ce he­sa­bın­dan kar­şı­la­na­bil­me­si­ni te­mi­nen Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na bu ko­nu­da dü­zen­le­me yap­ma yet­ki­si ve­ril­me­si­ne iliş­kin cüm­le­nin ikin­ci fık­ra­nın so­nu­na ek­len­me­si; ül­ke­miz­ce ka­bul edil­miş bu­lu­nan ulus­la­ra­ra­sı ant­laş­ma­lar ge­re­ğin­ce oluş­tu­ru­lan “Ye­şil Kart Sis­te­mi” sa­ye­sin­de ka­ra­yo­lu ile baş­ka ül­ke­le­re ya­pı­lan yol­cu­luk­lar sı­ra­sın­da ka­za ya­pı­lan ül­ke­nin zo­run­lu tra­fik so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı hü­küm­le­rin­den ya­rar­la­nıl­dı­ğı­nın, Bir­lik bün­ye­sin­de ku­rul­muş bu­lu­nan Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­su­nun za­ra­rın taz­mi­ni­ne iliş­kin öde­me­ler­de ara­cı­lık yap­tı­ğı­nın, an­cak bu öde­me­le­rin ya­pıl­ma­sı için ge­rek­li iş­lem­le­rin uzun za­man al­dı­ğı­nın ifa­de edil­me­si üze­ri­ne mağ­dur­la­rın za­rar­la­rı­nın da­ha ça­buk gi­de­ri­le­bil­me­si­ni sağ­la­mak ga­ye­siy­le öde­me­le­rin doğ­ru­dan gü­ven­ce he­sa­bın­dan ya­pıl­ma­sı­nı ve Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­su­nun ise öde­me­le­ri gü­ven­ce he­sa­bı­na ak­tar­ma­sı­nı te­mi­nen ikin­ci fık­ra­sı­na (d) ben­di ek­len­mek ve üçün­cü, be­şin­ci ve ye­din­ci fık­ra­lar­da de­ği­şik­lik ya­pıl­mak su­re­tiy­le,

· 15 in­ci mad­de­si; ay­nen,

· 16 ncı mad­de­si; ulus­la­ra­ra­sı dü­zen­le­me­ler ve Av­ru­pa Bir­li­ği di­rek­tif­le­ri ile uyum  sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le, si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den kay­nak­la­nan yü­küm­lü­lük­le­ri için ay­rı­lan tek­nik kar­şı­lık­la­rın ara­sı­na den­ge­le­me kar­şı­lı­ğı­nın  dör­dün­cü fık­ra ola­rak ila­ve edil­me­si ve di­ğer fık­ra­la­rın te­sel­sül et­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

· 17 nci mad­de­si; ay­nen,

· 18 in­ci mad­de­si; si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ba­ğım­sız dış de­ne­tim ku­ru­luş­la­rı ta­ra­fın­dan de­net­len­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­la­rın be­lir­len­me­si için Müs­te­şar­lı­ğa yet­ki ve­ril­me­si ga­ye­siy­le ikin­ci fık­ra­nın so­nu­na, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin de­ne­ti­min­de et­kin­li­ğin sağ­lan­ma­sı için kon­so­li­de tab­lo­la­rın oluş­tu­rul­ma­sı sı­ra­sın­da fi­nan­sal ra­por­la­ma ile il­gi­li ku­ru­luş­lar­dan bil­gi ve bel­ge te­min et­me yet­ki­si­nin Müs­te­şar­lı­ğa ve­ril­me­si ga­ye­siy­le be­şin­ci fık­ra­sı­nın so­nu­na cüm­le ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 19 un­cu mad­de­si; ay­nen,

· 20 nci mad­de­si; re­dak­si­yon­la ay­nen,

· 21 in­ci mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı su­re­tiy­le,

· 22 nci mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı ve Ta­sa­rı­da kav­ram bü­tün­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le on­do­ku­zun­cu fık­ra­da ge­çen “Tür­ki­ye” iba­re­si­nin çı­ka­rıl­ma­sı su­re­tiy­le,

· 23 ün­cü mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı; si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­la­rın Müs­te­şar­lık­tan bel­ge al­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­len­me­si ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si için, Müs­te­şar­lı­ğın il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı ye­ri­ne TOBB’a gö­rev ve­re­bil­me­si­nin sağ­lan­ma­sı ve bu bağ­lam­da TOBB’a uy­gun gör­dü­ğü il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı ile iş­bir­li­ği ya­pa­bil­me im­ka­nı­nın ta­nın­ma­sı ga­ye­siy­le ikin­ci fık­ra­sı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

· 24 ün­cü mad­de­si; Bir­li­ğe üye şir­ket­le­rin Bir­li­ğin mas­raf­la­rı­na eşit bir şe­kil­de de­ğil de di­rekt prim ge­lir­le­ri ile oran­tı­lı ola­rak ka­tıl­ma­la­rı­nı sağ­la­mak ga­ye­siy­le onal­tın­cı fık­ra­sı­nın ikin­ci cüm­le­si­nin de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

· 25 in­ci mad­de­si; ay­nen,

· 26 ncı mad­de­si; Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin asil üye sa­yı­sı ile ye­dek üye sa­yı­sı­nın eşit­len­me­si ga­ye­siy­le bi­rin­ci fık­ra­sı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

· 27 nci mad­de­si; Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ye­dek ve asil üye sa­yı­sı­nın eşit­len­me­si ve üye­le­rin gö­rev sü­re­si­nin TOBB se­çim­le­ri ile pa­ra­lel ola­rak dört yıl ol­ma­sı, ko­mi­te üye­li­ği için ge­rek­li olan 10 yıl sü­rey­le si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lun­ma zo­run­lu­lu­ğu­nun sek­tör mec­li­si üye­le­ri için de ge­ti­ril­me­si ga­ye­siy­le ikin­ci fık­ra­sı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si; si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin ço­ğu za­man acen­te­yi tem­sil ve il­za­ma yet­ki­li ol­ma­yan ça­lı­şan­lar ta­ra­fın­dan dü­zen­len­di­ği­nin be­lir­til­me­si üze­ri­ne si­gor­ta acen­te­le­rin­de söz­leş­me dü­zen­le­me­ye yet­ki­li per­so­ne­lin ni­te­lik­le­ri­nin be­lir­len­me­si ve bun­la­ra iliş­kin si­ci­lin tu­tul­ma­sı gö­re­vi­nin Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si gö­rev­le­ri ara­sı­na ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 28 in­ci ve 29 un­cu mad­de­le­ri; ay­nen,

· 30 un­cu mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı; Ta­sa­rı­da sis­tem bü­tün­lü­ğü­nün sağ­lan­ma­sı ve mev­cut çe­liş­ki­nin gi­de­ril­me­si ga­ye­siy­le, oni­kin­ci fık­ra­sın­da­ki ha­kem ka­rar­la­rı­nın ke­sin­lik sı­nı­rı­na iliş­kin “alt­mış bin” iba­re­si­nin “kırk bin” ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si su­re­tiy­le,

· 31 in­ci, 32 nci ve 33 ün­cü mad­de­le­ri; ay­nen,

· 34 ün­cü mad­de­si; re­dak­si­yon­la ay­nen,

· 35 in­ci mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ge­rek­li de­ği­şik­lik­le­rin ya­pıl­ma­sı; 16 ncı mad­de­ye ek­le­nen den­ge­le­me kar­şı­lı­ğı ile il­gi­li fık­ra ne­de­niy­le onal­tın­cı fık­ra­da ge­rek­li dü­zelt­me­le­rin ya­pıl­ma­sı; Türk Ce­za Ka­nu­nu hü­küm­le­ri uya­rın­ca ad­li pa­ra ce­za­la­rı için en alt sı­nır olan beş gün üze­rin­den ön öde­me ya­pıl­ma­sı ha­lin­de ce­za­nın kal­dı­rıl­dı­ğı­nın ve bu du­rum­da Ta­sa­rı­da dü­zen­le­nen ce­za­la­rın uy­gu­lan­ma im­ka­nı­nın kal­ma­ya­ca­ğı­nın be­lir­til­me­si üze­ri­ne ad­li pa­ra ce­za­la­rı için alt sı­nır ge­ti­ri­le­rek ce­za­la­rın iş­lev­sel­li­ği­nin sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le mad­de­nin ye­ni­den dü­zen­len­me­si su­re­tiy­le,

· 36 ncı mad­de­si; ay­nen,

· 37 nci mad­de­si; ka­nun tek­ni­ği açı­sın­dan hem yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan hü­küm­le­rin hem de di­ğer ka­nun­lar­da de­ği­şik­lik ya­pan çer­çe­ve ni­te­lik­te­ki hü­küm­le­rin fık­ra ola­rak bir mad­de içe­ri­sin­de dü­zen­len­me­si­nin uy­gun ol­ma­dı­ğı­nın ifa­de edil­me­si üze­ri­ne; on­bi­rin­ci bö­lü­mün adı­nın “Atıf­lar, De­ğiş­ti­ri­len ve Yü­rür­lük­ten Kal­dı­rı­lan Hü­küm­ler” ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si, “Kal­dı­rı­lan ve de­ğiş­ti­ri­len hü­küm­ler” baş­lı­ğı­nın  “Atıf­lar” ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si­nin ar­dın­dan al­tın­cı ve ye­din­ci fık­ra­la­rı­nın 37 nci mad­de ola­rak ye­ni­den dü­zen­len­me­si su­re­tiy­le,

· 37 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­nın ta­şın­ma­sıy­la olu­şan 38 inci mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 37 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ta­şın­ma­sıy­la olu­şan 39 un­cu mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 37 nci mad­de­si­nin be­şin­ci fık­ra­sı­nın di­ğer ka­nun­lar­da de­ği­şik­lik ya­pan çer­çe­ve hü­küm­le­ri­nin ta­şın­ma­sıy­la olu­şan 40 ın­cı mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 25/11/1999 ta­rih­li ve 587 sa­yı­lı Zo­run­lu Dep­rem Si­gor­ta­sı­na Da­ir Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me kap­sa­mın­da ku­ru­lan Do­ğal Afet Si­gor­ta­la­rı Ku­ru­mu­nun(DASK) özel si­gor­ta sek­tö­rün­de­ki ka­pa­si­te­nin ye­ter­siz­li­ği ne­de­niy­le doğ­ru­dan risk ta­şı­yı­cı­sı ola­rak gö­rev yap­tı­ğı­nın, ken­di­ne has ya­pı­lan­ma­sı ile ka­nun­la ku­rul­ma­sı­na rağ­men bir ne­vi özel si­gor­ta­cı­lık iş­le­vi­ni ye­ri­ne ge­tir­di­ği­nin, ta­sar­ru­fun­da bu­lu­nan kay­nak­la­rın ka­mu kay­na­ğı ol­ma­dı­ğı­nın, si­gor­ta­cı­lık iş­le­mi­nin bir par­ça­sı olan ris­kin re­asü­re edil­me­si zo­run­lu­lu­ğu ne­de­niy­le DASK'ın fark­lı teş­ki­lat ya­pı­sı­na sa­hip ol­du­ğu­nun be­lir­til­me­si üze­ri­ne; DASK ile bir­lik­te 587 sa­yı­lı KHK kap­sa­mın­da ya­pı­lan iş ve iş­lem­le­rin 10/12/2003 ta­rih­li ve 5018 sa­yı­lı “Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu” ile 4/1/2002 ta­rih­li ve 4734 sa­yı­lı “Ka­mu İha­le Ka­nu­nu” hü­küm­le­rin­den mu­af ol­ma­sı­nı sağ­la­yan, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 39 un­cu mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki 587 sa­yı­lı KHK’ya mad­de ek­le­yen çer­çe­ve mad­de­nin  41 in­ci mad­de ola­rak ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· Uy­gu­la­ma­da­ki te­red­düt­le­rin gi­de­ril­me­si ga­ye­siy­le şir­ket ele­ma­nı ol­ma­sı­na rağ­men şir­ket için ara­cı­lık eden ki­şi­le­rin bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı ta­nı­mı kap­sa­mı­na alın­ma­sı­nı sağ­la­yan 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 2 nci mad­de­si­nin (l) ben­di­ni de­ğiş­ti­ren, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 25 in­ci mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (a ) ben­di ol­ma­sı; 

- bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­min­de­ki ka­tı­lım­cı­la­rın bi­ri­kim­le­ri­ni ve ka­za­nıl­mış hak­la­rı­nı bir emek­li­lik şir­ke­tin­den di­ğe­ri­ne ak­tar­ma­sı­na iliş­kin mev­cut sü­re sı­nır­la­ma­sı­nın uy­gu­la­ma­da­ki te­red­düt­le­ri or­ta­dan kal­dı­ra­cak şe­kil­de ye­ni­den dü­zen­len­me­si, kat­kı pay­la­rı­nın ya­tı­rı­ma yön­len­di­ril­me­si ve­ya ak­ta­rım ya­pıl­ma­sın­da te­mer­rü­de iliş­kin dü­zen­le­me­nin kal­dı­rıl­ma­sı ve ge­cik­me ce­za­sı ile il­gi­li dü­zen­le­me ya­pıl­ma­sı, kıs­men ve­ya ta­ma­men kat­kı pa­yı­nın öden­di­ği grup emek­li­lik söz­leş­me­le­rin­de uy­gu­la­na­cak esas­la­rın be­lir­len­me­si ko­nu­sun­da Müs­te­şar­lı­ğın yet­ki­len­di­ril­me­si ga­ye­siy­le 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ya­pan, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 26 ncı mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (b) ben­di ol­ma­sı;

- AB di­rek­tif­le­rin­de tas­dik esa­sı ol­ma­ma­sı ne­de­niy­le uy­gu­la­ma esas­la­rı ile ta­ri­fe ve tek­nik esas­la­rın, ge­rek­li hal­ler­de Ba­kan ta­ra­fın­dan Müs­te­şar­lı­ğa onay yet­ki­si ve­ri­le­bil­me­si kay­dıy­la, ser­best­çe be­lir­le­ne­bil­me­si­ni sağ­la­mak ga­ye­siy­le 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 6 ncı mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ya­pan, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 27 nci mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (c) ben­di ol­ma­sı;

- uy­gu­la­ma­da­ki te­red­düt­le­ri gi­der­mek ga­ye­siy­le bi­rey­sel emek­li­lik he­sa­bın­da­ki fon pay­la­rı­nın as­ga­ri üc­ret üze­rin­den he­sap­la­nan bel­li bir kıs­mı­nın hac­zi, reh­ni ve if­las ma­sa­sı­na da­hil edil­me­si ko­nu­sun­da na­fa­ka borç­la­rı ha­riç ya­sak­la­ma ge­ti­ren 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 17 nci mad­de­si­ne fık­ra ek­le­yen, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 27 nci mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (ç) ben­di ol­ma­sı;

- port­föy yö­ne­tim söz­leş­me­le­rin­de, Ser­ma­ye Pi­ya­sa­sı Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen as­ga­ri şart­la­ra uy­gun ol­mak kay­dıy­la, onay­lan­ma zo­run­lu­lu­ğu­nun kal­dı­rıl­ma­sı­na iliş­kin 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 18 in­ci mad­de­sin­de de­ği­şik­lik ya­pan 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 29 un­cu mad­de­si ile ay­nı ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (d) ben­di ol­ma­sı;

- üye­le­ri­ne ve­ya ça­lı­şan­la­rı­na ka­mu emek­li­lik sis­te­min­ce sağ­la­nan emek­li­lik ge­li­ri­ne ek bir ge­lir sağ­la­mak ama­cıy­la gö­nül­lü­lük esa­sı­na gö­re ku­rul­muş emek­li­li­ğe yö­ne­lik ta­ah­hüt­te bu­lu­nan tü­zel ki­şi­le­rin elin­de bu­lu­nan bi­ri­kim­le­rin ve ta­ah­hüt­le­rin kıs­men ve­ya ta­ma­men bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­ne ve­ya yıl­lık ge­lir si­gor­ta­la­rı­na ka­za­nıl­mış hak­lar ko­ru­na­rak ak­ta­rıl­ma­sı için ta­lep­le­rin ol­du­ğu­nun, bu ta­lep­le­rin ne­de­ni­nin bi­ri­kim­le­rin de­ğer­len­di­ril­me­sin­de ve üye­ler ta­ra­fın­dan ta­ki­bin­de bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­nin tek­nik alt ya­pı­sın­dan ve ver­gi teş­vik­le­rin­den ya­rar­lan­mak ol­du­ğu­nun ifa­de­len­di­ril­me­si üze­ri­ne, il­gi­li ku­ru­lu­şun yet­ki­li or­gan­la­rı­nın ka­rar al­ma­sı ko­şu­lu ile ak­ta­rı­mın ger­çek­leş­ti­ri­le­bil­me­si­ni sağ­la­yan 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si­ne fık­ra ek­le­yen, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 31 in­ci mad­de­si ile ben­zer ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, bi­rin­ci fık­ra­nın (e) ben­di ol­ma­sı kay­dıy­la oluş­tu­ru­lan 42 nci mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· Bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­nin gü­ven­li ve et­kin bi­çim­de iş­le­til­me­si­ni sağ­la­mak, ka­tı­lım­cı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­mak ama­cıy­la özel hu­kuk hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­rul­muş bir tü­zel ki­şi­nin “Emek­li­lik Gö­ze­tim Mer­ke­zi” ola­rak gö­rev­len­di­ril­me­si, bu mer­ke­zin ça­lış­ma usul ve esas­la­rı­nın be­lir­len­me­si ve de­ne­ti­mi ko­nu­la­rın­da Müs­te­şar­lı­ğın yet­ki­len­di­ril­me­si­ni, bu mer­ke­ze ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri ile di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın or­tak ola­bil­me­si­ni sağ­la­yan 4632 sa­yı­lı Ka­nu­na mad­de ek­le­yen, 1211 sı­ra sa­yı­sı ile Ge­nel Ku­rul Gün­de­min­de bek­le­yen Ta­sa­rı­nın Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu­nun ka­bul et­ti­ği met­ni­nin 30 un­cu mad­de­si ile ben­zer ma­hi­yet­te­ki dü­zen­le­me­nin, 43 ün­cü mad­de ola­rak ek­len­me­si su­re­tiy­le, 

· Tür­ki­ye dü­ze­yin­de tef­tiş, de­ne­tim ve in­ce­le­me yet­ki­si­ne sa­hip, en az dört yıl sü­re­li yük­sek öğ­re­nim ve­ren fa­kül­te ve­ya yük­se­ko­kul­la­rı bi­tir­miş, bi­rin­ci de­re­ce­li kad­ro­ya atan­mış mer­kez de­ne­tim ele­man­la­rı­na 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­na ek­li (IV) sa­yı­lı Ma­kam Taz­mi­na­tı Cet­ve­li­nin 8/a sı­ra­sı ge­re­ğin­ce ma­kam taz­mi­na­tı öden­di­ği­nin, si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı ile ak­tü­er­le­rin en az dört yıl sü­re­li yük­sek öğ­re­nim ve­ren fa­kül­te­ler­den me­zun ol­muş aday­lar ara­sın­dan üç aşa­ma­lı bir sı­nav­la se­çi­le­rek mes­le­ğe alın­dı­ğı­nın ve en az üç yıl sü­ren yar­dım­cı­lık sü­re­si so­nun­da ya­pı­lan ye­ter­li­lik sı­na­vın­da ba­şa­rı gös­ter­me­le­ri şar­tı ile or­tak ka­rar­na­me ile atan­dık­la­rı­nın, ay­rı­ca tüm mer­kez de­ne­tim ele­man­la­rı gi­bi ül­ke dü­ze­yin­de tef­tiş, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma yap­tık­la­rı­nın, söz ko­nu­su ma­kam taz­mi­na­tı cet­ve­lin­de bu­lun­ma­ma­la­rı ne­de­niy­le 1/1/2002 ta­ri­hi­ne ka­dar si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı ve si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri­ne Si­gor­ta De­net­le­me Ai­da­tı Fo­nun­dan ma­kam taz­mi­na­tı öde­me­si ya­pıl­dı­ğı­nın, an­cak söz ko­nu­su fo­nun ge­nel büt­çe­ye ak­ta­rıl­ma­sı ne­de­niy­le ar­tık bu öde­me­nin ya­pı­la­ma­dı­ğı­nın ifa­de edil­me­si üze­ri­ne, 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­nun (IV) sa­yı­lı Ma­kam Taz­mi­na­tı cet­ve­li­ne si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı ve si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri­ni ek­le­yen 44 ün­cü mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· Ta­rım Si­gor­ta­la­rı Ha­vu­zu ta­ra­fın­dan te­mi­nat kap­sa­mı­na alı­na­cak ürün, risk ve coğ­ra­fi böl­ge­le­rin her yıl Ba­kan­lar Ku­ru­lu Ka­ra­rı ile be­lir­len­di­ği­nin ifa­de edil­me­si­nin ar­dın­dan Ta­rım Si­gor­ta­la­rı Ha­vu­zu­nun güç­len­di­ril­me­si ve pi­ya­sa­da­ki çok baş­lı­lı­ğın ön­len­me­si ga­ye­siy­le Ha­vuz kap­sa­mı içe­ri­si­ne alı­nan­lar için si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin Ha­vuz sis­te­mi dı­şın­da si­gor­ta söz­leş­me­si yap­ma­la­rı­nın ya­sak­lan­ma­sı­nı sağ­la­yan 14/6/2005 ta­rih­li ve 5363 sa­yı­lı Ta­rım Si­gor­ta­la­rı Ka­nu­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­ne fık­ra ek­le­yen 45 in­ci mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 37 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­lar ile be­şin­ci fık­ra­sı­nın yü­rür­lük­ten kal­dır­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri­nin ta­şın­ma­sıy­la olu­şan “Yü­rür­lük­ten kal­dı­rı­lan hü­küm­ler” baş­lık­lı 46 ncı mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· Ge­çi­ci 1 in­ci, 2 nci, 3 ün­cü, 4 ün­cü ve 5 in­ci mad­de­le­ri; ay­nen,

· Ge­çi­ci 6 ncı mad­de­si; pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin kal­dı­rıl­ma­sı ne­de­niy­le de­ği­şik­lik ya­pıl­mak su­re­tiy­le,

· Ge­çi­ci 7 nci mad­de­si; ay­nen,

· Ge­çi­ci 8 in­ci mad­de­si; gü­ven ve iti­ba­ra da­ya­lı si­gor­ta sek­tö­rün­de­ki tüm ak­tör­le­rin ay­nı gü­ven ve iti­bar mü­es­se­se­si­nin ay­rıl­maz bir par­ça­sı ola­rak gö­rül­me­si ge­rek­ti­ği­nin be­lir­til­me­si üze­ri­ne, mad­de­de sa­yı­lan suç­la­rı iş­le­yen ve­ya ce­za­la­rı alan­la­rın si­gor­ta acen­te­li­ği, bro­ker­lik ve si­gor­ta eks­per­li­ği yap­ma­la­rı­nın, bu amaç­la ku­rul­muş tü­zel ki­şi­ler­de or­tak ol­ma­la­rı­nın ve ça­lış­ma­la­rı­nın en­gel­len­me­si ga­ye­siy­le bi­rin­ci fık­ra­sı­nın so­nu­na ek­le­me ya­pıl­mak su­re­tiy­le,

· Ül­ke­miz­de ha­len pa­ra bi­ri­mi­ni ifa­de et­mek için kul­la­nıl­mak­ta olan “YTL” ifa­de­si­nin, 28/1/2004 ta­rih­li ve 5083 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti­nin Pa­ra Bi­ri­mi Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca 2007 yı­lın­dan iti­ba­ren “TL” şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­me­si ha­lin­de, tek­rar ka­nun de­ği­şik­li­ği­ne gi­dil­mek­si­zin uyu­mun sağ­lan­ma­sı ga­ye­siy­le, Ta­sa­rı­da ge­çen “Ye­ni Türk Li­ra­sı” ifa­de­le­ri­nin “Türk Li­ra­sı” ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­si ve ge­çi­ci 9 un­cu mad­de­nin ek­len­me­si su­re­tiy­le,

· 38 in­ci mad­de­si; 539 sa­yı­lı KHK’nın sa­de­ce 7397 sa­yı­lı Ka­nun­da de­ği­şik­lik ya­pan çer­çe­ve hü­küm­ler­den oluş­tu­ğu ve bu ne­den­le söz ko­nu­su Ka­nu­nun yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­ma­sıy­la KHK’nın hü­küm­le­ri­nin de yü­rür­lük­ten kalk­mış ola­ca­ğı ifa­de edil­mek­le bir­lik­te  1160 sa­yı­lı Ka­nu­nun uy­gu­la­ma­sı­na yö­ne­lik Ba­kan­lar Ku­ru­lu Ka­ra­rı­nın sü­re­si 31.12.2006 ta­ri­hin­de so­na er­me­si ne­de­niy­le bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di­nin çı­ka­rıl­ma­sı su­re­tiy­le 47 nci mad­de ola­rak,

· 39 un­cu mad­de­si; 48 in­ci mad­de ola­rak ay­nen,

ka­bul edil­miş­tir.

Ko­mis­yo­nu­mu­zun 28/02/2007 ta­ri­hin­de­ki 51 in­ci bir­le­şi­min­de; alt ko­mis­yon ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­len ça­lış­ma­lar so­nu­cun­da ha­zır­la­nan Alt Ko­mis­yon Ra­po­ru ve Met­ni, Hü­kü­me­ti tem­si­len Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali BA­BA­CAN ile be­ra­be­rin­de­ki Ada­let Ba­kan­lı­ğı, Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı, Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğı, Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Dev­let Plan­la­ma Teş­ki­la­tı Müs­te­şar­lı­ğı, Dış Ti­ca­ret Müs­te­şar­lı­ğı, Ser­ma­ye Pi­ya­sa­sı Ku­ru­mu, Ban­ka­cı­lık Dü­zen­le­me ve De­net­le­me Ku­ru­mu, Av­ru­pa Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­ter­li­ği ve il­gi­li si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı tem­sil­ci­le­ri­nin ka­tı­lım­la­rıy­la in­ce­le­nip gö­rü­şül­müş­tür. 1/1218 esas sa­yı­lı Si­gor­ta­cı­lık Ka­nun Ta­sa­rı­sı ile 2/87 esas sa­yı­lı “Ada­na Mil­let­ve­ki­li Atilla BA­ŞOĞ­LU’nun; Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da De­ği­şik­lik Ya­pıl­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun Tek­li­fi”nin İç­tü­zü­ğün 35 in­ci mad­de­si uya­rın­ca ara­la­rın­da gö­rü­len il­gi­ye is­ti­na­den bir­leş­ti­ri­le­rek gö­rü­şül­me­si­ne ka­rar ve­ril­me­si­nin ar­dın­dan ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re ge­çil­miş­tir.

Ge­ne­li üze­rin­de Hü­kü­met adı­na Dev­let Ba­ka­nı Sa­yın Ali BA­BA­CAN ta­ra­fın­dan ya­pı­lan açık­la­ma­lar­da;

· Dün­ya­da ya­şa­nan hız­lı de­ği­şim sü­re­ci­nin ül­ke­mi­zi de tüm un­sur­la­rı ve ak­tör­le­ri ile de­ği­şi­me ve dö­nü­şü­me zor­la­dı­ğı, ge­rek mak­ro eko­no­mik gös­ter­ge­le­rin git­tik­çe iyi­leş­me­si­nin so­nu­cun­da olu­şan is­tik­rar ve gü­ven or­ta­mı­nın ge­rek­se Av­ru­pa Bir­li­ği ka­tı­lım sü­re­ci­nin et­ki­siy­le ye­ni­len­me­si ge­re­ken sek­tör­ler­den bi­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ol­du­ğu,

· Ül­ke­miz­de si­gor­ta sek­tö­rü­nü dü­zen­le­yen te­mel mev­zu­at olan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun 1959 yı­lın­da yü­rür­lü­ğe gir­di­ği, ge­çen sü­re için­de bir­ta­kım de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­ma­sı­na rağ­men bü­yü­yen ve ge­li­şen sek­tö­rün ih­ti­yaç­la­rı­nın kar­şı­la­na­ma­dı­ğı ve son yıl­lar­da ya­şa­nan eko­no­mik de­ği­şi­min ve ge­liş­me­le­rin, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da ye­ni bir ka­nun ha­zır­lan­ma­sı­nı zo­run­la hâle ge­tir­di­ği,

· Eko­no­mi­de­ki üret­ken­li­ği ar­tı­ran, fon oluş­tu­ran ve böy­le­lik­le bü­yü­me ve ge­liş­me­yi des­tek­le­yen si­gor­ta­cı­lı­ğın, gü­nü­müz­de fi­nan­sal hiz­met­le­rin en önem­li bi­le­şen­le­rin­den bi­ri­si hâli­ne gel­di­ği,

· Ma­li sis­te­min di­ğer un­sur­la­rı gi­bi si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün de kap­sam iti­ba­rıy­la her ge­çen gün gi­de­rek ge­liş­me­siy­le kla­sik si­gor­ta­cı­lık an­la­yı­şı­nın de­ğiş­ti­ği, bu ne­den­le sek­tö­re yö­ne­lik ye­ni stra­te­ji­le­rin ve yak­la­şım­la­rın ge­ti­ril­me­si­nin ka­çı­nıl­maz hâle gel­di­ği,

· Si­gor­ta­cı­lı­ğın, te­mi­nat ve­ren ve bu ne­den­le de gü­ven un­su­ru­nun ön pla­na çık­tı­ğı bir sek­tör ol­du­ğu, hiz­met­le­rin za­ma­nın­da ve ge­re­ği gi­bi ye­ri­ne ge­ti­ril­me­me­si ha­lin­de si­gor­ta­lı­nın za­ra­ra uğ­ra­ma­sı­nın ya­nı sı­ra sek­tö­re olan gü­ve­nin de sar­sı­la­ca­ğı,

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ris­ke da­ya­lı ol­ma­sı­nın, re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ma­li açı­dan güç­lü ol­ma­sı­nı ge­rek­tir­di­ği,

· Si­gor­ta sek­tö­rü­nün prim üre­ti­mi açı­sın­dan ha­li­ha­zır­da ar­zu edi­len ra­kam­la­ra ulaş­ma­mış ol­ma­sı­na rağ­men ge­liş­me po­tan­si­ye­li­nin ve bü­yü­me hı­zı­nın yük­sek ol­du­ğu, Av­ru­pa Bir­li­ği sü­re­cin­de re­ka­bet ede­bi­lir ha­le ge­ti­ril­me­si ga­ye­siy­le sek­tö­rün ulus­la­ra­ra­sı stan­dart­lar­da bir ka­nun­la des­tek­len­me­si­nin bü­yük önem arz et­ti­ği, bu ne­den­le ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı sı­ra­sın­da bir­çok ko­nu­da Av­ru­pa Bir­li­ği mev­zu­atı­na tam an­la­mıy­la in­ti­bak sağ­lan­ma­sı için ça­ba sar­fe­dil­di­ği, ay­rı­ca  Av­ru­pa Bir­li­ği­ne tam üye­lik sü­re­cin­de ka­nun de­ği­şik­li­ği­ne ih­ti­yaç du­yul­mak­sı­zın tam uyu­mun ger­çek­leş­ti­ri­le­bil­me­si ga­ye­siy­le ge­rek­li yet­ki­le­rin ge­rek­li ku­rum­la­ra ve­ril­di­ği,

· Ta­sa­rı­nın ha­zır­lık aşa­ma­sın­da ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı ile il­gi­li si­vil top­lum ör­güt­le­ri dâhil ol­mak üze­re 21 fark­lı ku­rum ve ku­ru­luş­tan gö­rüş alın­dı­ğı, bu gö­rüş­le­rin her aşa­ma­da dik­ka­te alın­dı­ğı ve bu sa­ye­de Ta­sa­rı üze­rin­de müm­kün olan en üst se­vi­ye­de mu­ta­ba­ka­tın sağ­lan­ma­sı için gay­ret sar­fe­dil­di­ği,

· Si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­lu­şuy­la il­gi­li ola­rak ku­ru­luş ön­ce­si ön iz­nin kal­dı­rıl­dı­ğı ve ve­ri­le­cek iz­nin ruh­sat aşa­ma­sıy­la iliş­ki­len­di­ril­me­si su­re­tiy­le Av­ru­pa Bir­li­ği mev­zu­atı­na tam uyu­mun sağ­lan­dı­ğı, ruh­sat ta­le­bi­nin Müs­te­şar­lık­ça red­di­nin be­lir­li ku­ral­la­ra bağ­lan­dı­ğı,

· Şir­ket­ler için ilk üç yıl içe­ri­sin­de iş­let­me pla­nı ha­zır­lan­ma­sı ve iç de­ne­tim sis­te­mi ku­rul­ma­sı zo­run­lu­lu­ğu­nun ge­ti­ril­di­ği,

· Si­gor­ta ve re­asü­rans fir­ma­la­rı­nın fa­ali­yet­le­riy­le il­gi­li ola­rak da ser­ma­ye ye­ter­li­li­ği uy­gu­la­ma­sı­nın ve mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu dü­zen­le­me­si­nin ge­ti­ril­di­ği, mi­ni­mum ser­ma­ye­nin 5 mil­yon YTL ola­rak be­lir­len­me­si­nin ya­nı sı­ra branş ba­zın­da ila­ve ser­ma­ye esa­sı­nın ge­ti­ril­di­ği, ma­li bün­ye za­fi­ye­ti sa­yı­lan hâlle­ri­nin so­mut­laş­tı­rı­la­rak ye­ni­den be­lir­len­di­ği,

· Tek­nik kar­şı­lık­la­rın ye­ni­den dü­zen­len­di­ği, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak bi­çim­de ye­ter­li ak­tif var­lık zo­run­lu­lu­ğu­nun ge­ti­ril­di­ği,

· Ta­ri­fe­ler­de il­ke ola­rak ser­bestî esa­sı be­nim­sen­di­ği,

· Tüm zo­run­lu si­gor­ta­lar için si­gor­ta­sız­lık du­ru­mun­da sa­de­ce be­denî za­rar­la­rı, şir­ket if­las­la­rı du­ru­mun­da ise hem be­denî hem mad­di za­rar­la­rı kar­şı­la­mak üze­re gü­ven­ce fo­nu­nun ku­rul­du­ğu,

· Si­gor­ta­lı ile si­gor­ta şir­ke­ti ara­sın­da­ki ih­ti­laf­la­rın hız­lı çö­zü­mü için tah­kim mü­es­se­se­si­nin ge­ti­ril­di­ği, acen­te ve eks­per­ler için mes­le­ki ör­güt­len­me­nin sağ­lan­dı­ğı,

· Ül­ke­mi­ze Or­ta As­ya, Bal­kan­lar ve Or­ta­do­ğu ül­ke­le­ri ba­kı­mın­dan si­gor­ta­cı­lık eği­ti­mi için bir mer­kez hâli­ne ge­tir­mek ama­cıy­la si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi­nin oluş­tu­rul­du­ğu,

· Ta­sa­rı­nın ka­nun­laş­ma­sı ile ül­ke­miz si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­li­şi­min­de ve si­gor­ta­lı­la­rın ko­run­ma­sın­da önem­li bir adım atıl­mış ola­ca­ğı,

ifa­de edil­me­si­nin ar­dın­dan yi­ne ge­ne­li üze­rin­de söz alan ge­rek üye­le­ri­miz ge­rek­se di­ğer ka­tı­lım­cı­lar ta­ra­fın­dan;

· Ko­mis­yo­nun gün­de­mi­ne al­dı­ğı Ta­sa­rı ve­ya Tek­lif ile il­gi­li ola­rak, bu Ta­sa­rı­da da ol­du­ğu gi­bi, il­gi­li özel ve­ya ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı ile si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­nın gö­rüş­le­ri­ni al­mak ve araş­tır­ma yap­mak su­re­tiy­le ön ça­lış­ma yap­tı­ğı,

· 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da de­ği­şik­lik ya­pan 539 sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin ya­sal da­ya­na­ğı­nı teş­kil eden 3991 sa­yı­lı Yet­ki Ka­nu­nu­nun 10/2/1995 ta­ri­hin­de ip­ta­li dik­ka­te alın­dı­ğı tak­tir­de si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün hu­ku­ki da­ya­nak­tan yok­sun ol­ma­sı­na rağ­men uy­gu­la­ma­da­ki kar­şı­lık­lı an­la­yış sa­ye­sin­de ge­li­şim sağ­la­dı­ğı, bu ne­den­le Ta­sa­rı­nın ül­ke­mi­zin ve sek­tö­rün ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­lar ni­te­lik­te ol­ma­sı­nın önem ar­zet­ti­ği,

· Ta­sa­rı­da ül­ke­mi­zin ve sek­tö­rün ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak ye­ri­ne sek­tör­de­ki güç­ler ara­sın­da den­ge­le­ri sağ­la­ma­nın amaç edi­nil­me­si ha­lin­de, bu du­rum­dan her­ke­sin ve özel­lik­le si­gor­ta­cı­lı­ğın za­rar gö­re­ce­ği,

· Pro­dük­tör­lü­ğün ül­ke­mi­zin iş­siz­lik prob­le­mi­nin çö­zü­mü ve dar ge­lir­li va­tan­daş­la­rı­mı­zın ek ge­lir sağ­la­ma­sı için bir araç ola­rak dü­şü­nül­dü­ğü, bu ne­den­le ka­zanç­la­rı arı­zi ka­zanç ola­rak de­ğer­len­di­ri­le­rek sto­paj usu­lü ile ver­gi­len­di­ril­me­le­ri­nin sağ­lan­dı­ğı, an­cak alt ko­mis­yon­da­ki ça­lış­ma­lar sı­ra­sın­da Ta­sa­rı­dan çı­ka­rıl­dı­ğı

· 1959 yı­lın­da çı­ka­rı­lan 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nun­da da pro­dük­tör­lü­ğe yer ve­ril­di­ği an­cak ba­ğım­sız sa­tı­cı ola­rak de­ğil de acen­te ola­rak de­ğer­len­di­ril­me­si so­nu­cun­da acen­te­le­rin yü­küm­lü­lük­le­ri­ne ta­bi tu­tul­ma­la­rı ne­de­niy­le ge­liş­me kay­de­de­me­di­ği, 

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de ge­liş­me­nin sağ­lan­ma­sı, ka­yıt­dı­şı­lı­ğın azal­tıl­ma­sı ve is­tih­dam edi­len ki­şi sa­yı­sı­nın ar­tı­rıl­ma­sı ga­ye­siy­le ge­ti­ri­len pro­dük­tör­lük mü­es­se­se­si­nin Dün­ya’da bir çok ül­ke­de va­rol­du­ğu,

· Dün­ya’da­ki uy­gu­la­ma­la­rın­da si­gor­ta­cı­nın ve­ya si­gor­ta­lı­nın le­hi­ne fa­ali­yet gös­te­ren pro­dük­tör­le­rin Ta­sa­rı­da acen­te­ler­le ay­nı iş­le­ve sa­hip ola­rak dü­zen­len­di­ği,  

· Li­ya­kat sa­hi­bi ki­şi­ler­den mü­te­şek­kil, ku­rum­sal ya­pı­sı­nı oluş­tur­muş 13 bin ci­va­rın­da­ki acen­te­nin, acen­te­lik mü­es­se­se­si­nin güç­len­di­ril­me­siy­le si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­li­şi­mi­ne faz­la­sıy­la kat­kı sağ­la­ya­ca­ğı,

· Gü­ven un­su­ru­na da­ya­nan si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de tek­nik ve ti­ca­ri ni­te­lik­te fa­ali­yet­te bu­lu­na­cak ki­şi­le­rin so­rum­lu­luk­la­rı ka­nun­la ka­yıt al­tı­na alın­mış mes­le­ki di­sip­li­ne sa­hip kim­se­ler ol­ma­sı ge­rek­ti­ği, geç­miş­te ül­ke­miz­de ha­yat si­gor­ta­sı ala­nın­da bir çok va­tan­da­şın si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de fa­ali­yet gös­ter­me­si­nin sağ­lan­dı­ğı an­cak bu­nun so­nu­cun­da sek­tö­re olan gü­ve­nin azal­dı­ğı,

· Alt ko­mis­yon ça­lış­ma­la­rı sı­ra­sın­da; si­gor­ta söz­leş­me­sin­de be­lir­til­me­miş olan risk­le­rin te­mi­nat kap­sa­mın­da sa­yıl­ma­sı sağ­la­na­rak ve ya­ban­cı ke­li­me­le­rin kul­la­nı­mı­nın ya­sak­lan­ma­sı su­re­tiy­le hem söz­leş­me­nin im­za­lan­ma­sı hem de öde­me aşa­ma­sın­da pro­fes­yo­nel olan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne kar­şı ama­tör si­gor­ta­lı­nın ve do­la­yı­sıy­la tü­ke­ti­ci­nin ko­run­du­ğu,

· Si­gor­ta söz­leş­me­sin­de ta­raf­la­rın bel­li risk­le­ri te­mi­nat al­tı­na al­ma­yı amaç­la­dı­ğı, bu ne­den­le be­lir­til­me­yen risk­le­rin söz­leş­me kap­sa­mın­da var­sa­yıl­ma­sı­nın si­gor­ta şir­ket­le­ri­ni ön­gö­rül­me­miş ve he­sap­lan­ma­mış risk­le­ri taz­min du­ru­mu ile kar­şı kar­şı­ya bı­ra­ka­ca­ğı,

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de kul­la­nı­lan ke­li­me­le­rin bir ço­ğu­nun uy­gu­la­ma­da Türk Dil Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan da be­nim­sen­di­ği, Türk Dil Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan kar­şı­lı­ğı be­lir­len­me­miş bir ya­ban­cı ke­li­me söz ko­nu­su ol­du­ğun­da mec­bu­ren ke­li­me­nin ay­nen kul­la­nı­la­ca­ğı,

· Eks­per­lik mes­le­ği­nin ya­pı­sı ge­re­ği ta­raf­sız ve ba­ğım­sız ol­ma­sı ge­rek­ti­ği, fa­ali­yet­le­ri­nin tek­nik yö­nü ağır ba­san ve bir ne­vi bi­lir­ki­şi­lik ya­pan eks­per­ler­de mes­le­ki di­sip­li­nin olu­şa­bil­me­si için özerk bir ya­pı­lan­ma­nın ge­rek­li ol­du­ğu,

· Ge­rek si­gor­ta­cı şir­ket­le­rin ge­rek­se si­gor­ta­lı özel ve­ya tü­zel ki­şi­le­rin men­fa­at­le­ri­nin en iyi şe­kil­de ko­ru­na­bil­me­si için eks­per­le­rin, po­li­çe­nin ta­raf­la­rın­dan bi­ri­nin üye­si bu­lun­du­ğu Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği(TOBB) bün­ye­sin­de mes­lek ko­mi­te­si ola­rak ya­pı­lan­dı­rıl­ma­sı­nın yan­lış ol­du­ğu bu ne­den­le eks­per­ler için ay­rı ve ba­ğım­sız bir­lik oluş­tu­rul­ma­sı ge­rek­ti­ği,

· TOBB’un bün­ye­sin­de bir­çok mes­lek ko­mi­te­si­nin bu­lun­du­ğu ve bun­la­rın fa­ali­yet­le­riy­le sek­tör­le­rin  ge­li­şi­mi­ne kat­kı sağ­lan­dı­ğı, ba­ğım­sız bir ya­pı­lan­ma­nın da­ha fay­da­lı ola­bi­le­ce­ği an­cak TOBB bün­ye­sin­de oluş­tu­ru­lan mes­lek ko­mi­te­le­ri­nin de si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­li­şi­mi­ne kat­kı sağ­la­ya­ca­ğı,

· Si­gor­ta eks­pe­ri­nin ta­yi­nin­de ser­bes­ti ge­ti­ril­di­ği gi­bi eks­per üc­re­ti­nin ta­raf­lar­dan han­gi­si ta­ra­fın­dan öde­ne­ce­ği ko­nu­sun­da da ser­bes­ti ge­ti­ril­di­ği ve böy­le­lik­le si­gor­ta eks­pe­ri­ni si­gor­ta­lı­nın ta­yi­ni ha­lin­de söz­leş­me ge­re­ği eks­per üc­re­ti­ni öde­mek du­ru­mun­da ka­la­bi­le­ce­ği,

· Eks­per üc­re­ti­nin; si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan po­li­çe kap­sa­mın­da­ki ha­sar gi­de­ri içe­ri­sin­de ol­ma­sı ne­de­niy­le ver­gi mat­ra­hın­dan dü­şül­me­si­ne kar­şın si­gor­ta­lı ta­ra­fın­dan biz­zat ken­di im­kan­la­rıy­la öden­di­ği,

· Ge­rek si­gor­ta şir­ke­ti ge­rek­se si­gor­ta­lı ta­ra­fın­dan ta­yin edi­len eks­pe­rin üc­re­ti­nin; yurt dı­şın­da ol­du­ğu gi­bi si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan öden­me­si­nin hak­ka­ni­ye­te uy­gun ola­ca­ğı, bu sa­ye­de si­gor­ta­lı­nın doğ­ru­dan eks­pe­re baş­vur­ma im­ka­nı­nın önü açı­la­ca­ğı gi­bi eks­per­le­rin si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne ba­ğım­lı­lı­ğı­nın da azal­tıl­mış ola­ca­ğı,

· Eks­per üc­re­ti­nin her­ha­lü­kar­da si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan öden­me­si­nin kö­tü­ye kul­la­nı­la­bi­le­ce­ği, ha­len uy­gu­la­ma­da de­vam et­mek­te olan mas­raf­la­rın si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan öden­me­si­nin eks­per­le­rin ta­raf­sız­lı­ğı­nı ze­de­le­di­ği yö­nün­de­ki id­di­alar ne­de­niy­le Ta­sa­rı­ya bu hük­mün ek­len­di­ği,

· Hem ger­çek hem de tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin fa­ali­yet alan­la­rı­na iliş­kin sı­nır­la­ma ge­ti­ril­me­si­ne rağ­men tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin ku­ru­cu­la­rı­nın eks­per ol­ma­sı­na iliş­kin dü­zen­le­me ya­pıl­ma­ma­sı­nın, bu mes­lek ala­nın­da bü­yük ser­ma­ye şir­ket­le­ri­nin et­kin­li­ği­ne yol aça­bi­le­ce­ği,

· Av­ru­pa Bir­li­ği dü­zen­le­me­le­ri çer­çe­ve­sin­de ara­cı­lar­da dört şart aran­dı­ğı; bun­la­rın ma­li ye­ter­li­lik, mes­le­ki ye­ter­li­lik, tek­no­lo­jik alt­ya­pı ve bir so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı te­min et­mek ol­du­ğu,

· Av­ru­pa Bir­li­ği stan­dart­la­rı dik­ka­te alı­na­rak acen­te­lik fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­cak ki­şi­le­rin as­ga­ri eği­tim dü­zey­le­ri­nin yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­ce­ği, bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı için ge­ti­ri­len as­ga­ri üni­ver­si­te me­zu­nu ol­mak şar­tı­nın sek­tör­de mey­da­na ge­tir­di­ği sı­kın­tı dik­ka­te alı­na­rak as­ga­ri eği­tim se­vi­ye­si­nin li­se me­zu­nu ol­mak şek­lin­de dü­zen­len­me­si­nin dü­şü­nül­dü­ğü,

· Si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de­ki ara­cı­la­rın ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­nan kim­se­ler ol­duk­la­rı dik­ka­te alın­dı­ğın­da eği­tim dü­ze­yi­ne iliş­kin ge­ti­ri­le­cek sı­nır­la­ma­la­rın ser­best pi­ya­sa an­la­yı­şı ile bağ­daş­ma­ya­ca­ğı,

· Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce bil­di­ri­len ka­rar­la­rın TOBB Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren  en geç on­beş gün için­de ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si zo­run­lu­lu­ğu­nun Bir­li­ğin hi­ye­rar­şik ya­pı­sı ile çe­liş­ti­ği,

· TOBB Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun sa­de­ce alı­nan ka­ra­ra iliş­kin usu­li iş­lem­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek­le yü­küm­lü tu­tul­du­ğu, do­kuz üye­den ye­di­si­nin eks­per ol­du­ğu Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan mes­le­ğe iliş­kin ka­rar­la­rın Yö­ne­tim Ku­ru­lun­ca de­ğer­len­di­ril­me­si­nin mes­le­ğin ba­ğım­sız­lı­ğı ile çe­li­şe­ce­ği ve ay­rı­ca Yö­ne­tim Ku­ru­lu ile İc­ra Ko­mi­te­si ara­sın­da usu­li iş­lem­ler açı­sın­dan hi­ye­rar­şik bir iliş­ki­nin söz ko­nu­su ol­ma­dı­ğı,

· Si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­rin­de­ki uyuş­maz­lık­lar­da ge­nel­de mağ­dur olan ta­ra­fın si­gor­ta­lı ol­ma­sı dik­ka­te alın­dı­ğı tak­tir­de ha­kem­le­ri ata­yan Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun ta­raf­sız­lı­ğı­nın sağ­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği, bu ne­den­le si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin tem­sil­ci­le­ri­nin bu ko­mis­yon­da yer al­ma­sı­nın en­di­şe­le­re yol aç­tı­ğı,

· Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun ge­rek bir Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si, iki Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği tem­sil­ci­si, bir tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ve bir aka­de­mis­yen hu­kuk­çu­dan olu­şan ya­pı­sı­nın ge­rek­se Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği içe­ri­sin­de teş­ki­lat­lan­dı­rıl­ma­sı­nın si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün te­me­li olan gü­ven un­su­ru­nu ze­de­le­yi­ci ni­te­lik­te ol­du­ğu,

· Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nun te­mel iş­le­vi­nin an­laş­maz­lık­la­rı çöz­mek de­ğil ha­kem be­lir­le­mek ol­du­ğu, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün gö­ze­tim ve de­ne­ti­min­den so­rum­lu ku­ru­luş olan Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın en te­mel ön­ce­lik­le­rin­den bi­ri­si­nin tü­ke­ti­ci­le­ri ko­ru­mak ol­du­ğu dik­ka­te alın­dı­ğı tak­tir­de Ko­mis­yon­da den­ge­nin ol­du­ğu, ay­rı­ca si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin ta­raf­sız­lı­ğı­nı sağ­la­mak için Müs­te­şar­lık­ça ay­rın­tı­lı dü­zen­le­me­ler ya­pı­la­ca­ğı,

· Si­gor­ta ha­ke­mi ol­mak is­te­yen­le­rin ge­rek­li ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı bel­ge­le­mek su­re­tiy­le Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­na baş­vu­ra­ca­ğı, baş­vu­ru­su uy­gun gö­rü­len­le­rin ka­bul için Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­ri­le­ce­ği, Müs­te­şar­lı­ğın ka­bul et­me­si ha­lin­de il­gi­li­nin is­mi­nin Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan tu­tu­la­cak ve bir ör­ne­ği Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na gön­de­ri­le­cek si­gor­ta ha­kem­li­ği lis­te­si­ne kay­de­di­le­ce­ği dik­ka­te alın­dı­ğın­da si­gor­ta ha­ke­mi ol­ma­nın sı­kı şart­la­ra bağ­lan­dı­ğı,

· Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı ta­ra­fın­dan ge­çi­ci ola­rak tes­pit edi­le­cek Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ile Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin 2008 yı­lı Ekim ve­ya Ka­sım ayı­na ka­dar gö­rev ya­pa­ca­ğı,

ifa­de edil­miş­tir. Ta­sa­rı­nın ge­ne­li üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­rin ta­mam­lan­ma­sı­nın ar­dın­dan Alt Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan Ta­sa­rı Met­ni esas alın­mak kay­dıy­la mad­de­le­re ge­çil­me­si ka­bul edil­miş­tir. Alt ko­mis­yon ta­ra­fın­dan ha­zır­la­nan Ta­sa­rı Met­nin her bir maddesi ayrı ayrı oylanarak tü­mü için ve­ri­len re­dak­si­yon yet­ki­si ile bir­lik­te ay­nen ka­bul edil­miş­tir.

Ra­po­ru­muz, Ge­nel Ku­ru­la su­nul­mak üze­re Yü­ce Baş­kan­lı­ğı­nı­za arz olu­nur.

 

Baş­kan

Baş­kan­vekili

Söz­cü

 

Soner Ak­soy

Hasan Ali Çelik

Hasan Angı

 

Kütah­ya

Sakar­ya

Konya

 

Üye

Üye

Üye

 

Atilla Başoğlu

Tacidar Sey­han

Ah­met Rıza Acar

 

Adana

Adana

Ay­dın

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Güner

Fahri Çakır

Mehmet Vedat Yücesan

 

Bolu

Düzce

Eskişehir

 

Üye

Üye

Üye

 

Ahmet Uzer

İs­mail Kat­mer­ci

Ahmet Büyükakkaşlar

 

Gaziantep

İz­mir

Konya

 

Üye

Üye

Üye

 

Nuri Çilin­gir

Şük­rü Ünal

Mustafa Öztürk

 

Manisa

Os­maniye

Sinop

 

Üye

Üye

 

 

Yek­ta Hay­daroğ­lu

Faz­lı Er­doğan

 

 

Van

Zon­gul­dak

 

HÜ­KÜ­ME­TİN TEK­LİF ET­Tİ­Ğİ ME­TİN

Sİ­GOR­TA­CI­LIK KA­NU­NU TA­SA­RI­SI

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Amaç, Kap­sam ve Ta­nım­lar

Amaç ve kap­sam

MAD­DE 1 - (1) Bu Ka­nu­nun ama­cı, ül­ke­miz si­gor­ta­cı­lı­ğı­nın ge­liş­ti­ril­me­si­ni sağ­la­mak, si­gor­ta söz­leş­me­sin­de yer alan ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­mak ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün gü­ven­li ve is­tik­rar­lı bir or­tam­da et­kin bir şe­kil­de ça­lış­ma­sı­nı te­min et­mek üze­re bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi ve ku­ru­luş­la­rın, fa­ali­ye­te baş­la­ma, teş­ki­lat, yö­ne­tim, ça­lış­ma esas ve usul­le­ri ile fa­ali­yet­le­ri­nin so­na er­me­si ve de­net­len­me­si­ne iliş­kin hu­sus­lar ve si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­züm­len­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak si­gor­ta tah­kim sis­te­mi ile il­gi­li usul ve esas­la­rı dü­zen­le­mek­tir.

(2) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği, ara­cı­lar, ak­tü­er­ler ile si­gor­ta eks­per­le­ri bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne ta­bi­dir.

(3) Sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı, Tür­ki­ye İh­ra­cat Kre­di Ban­ka­sı Ano­nim Şir­ke­ti ile bu Ka­nu­nun de­ne­tim­le il­gi­li hü­küm­le­ri ha­riç ol­mak üze­re özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan di­ğer ku­ru­luş­lar bu Ka­nun kap­sa­mın­da de­ğil­dir.

Ta­nım­lar

MAD­DE 2 - (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ak­tü­er: Si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile bu­na iliş­kin ya­tı­rım, fi­nans­man ve de­mog­ra­fi ko­nu­la­rın­da ola­sı­lık ve is­ta­tis­tik te­ori­le­ri­ni uy­gu­la­ya­rak, ya­sal dü­zen­le­me­le­re uy­gun prim, kar­şı­lık ve kâr pay­la­rı­nı he­sap­la­yan, ta­ri­fe ve tek­nik esas­la­rı ha­zır­la­yan ki­şi­yi,

b) Ara­cı: Si­gor­ta acen­te­si, bro­ker ve si­gor­ta pro­dük­tö­rü­nü,

c) Ba­kan: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın bağ­lı ol­du­ğu Ba­ka­nı,

ç) Bir­lik: Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­ni,

d) Bro­ker: Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si yap­tır­mak is­te­yen­le­ri tem­sil ede­rek, bu söz­leş­me­le­rin yap­tı­rı­la­ca­ğı şir­ket­le­rin se­çi­min­de ta­ma­men ta­raf­sız ve ba­ğım­sız dav­ra­na­rak ve te­mi­nat al­mak is­te­yen ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni gö­ze­te­rek söz­leş­me­le­rin ak­din­den ön­ce­ki ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rüt­me­yi ve ge­rek­ti­ğin­de söz­leş­me­le­rin uy­gu­lan­ma­sın­da ve­ya taz­mi­na­tın tah­si­lin­de yar­dım­cı ol­ma­yı mes­lek edi­nen ki­şi­yi,

e) He­sap: Gü­ven­ce He­sa­bı­nı,

f) İş pla­nı: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­luş ama­cı ile en az ilk üç yıl­da­ki fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin tah­min­le­ri­ni ve yü­küm­lü­lük­le­ri­ni sü­rek­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­re­bi­le­ce­ği­ni ay­rın­tı­lı bir şe­kil­de or­ta­ya ko­yan pla­nı,

g) Ko­mis­yon: Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nu,

ğ) Lev­ha: Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri için Bir­lik ta­ra­fın­dan, si­gor­ta eks­per­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri için ise Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan ay­rı ay­rı dü­zen­le­ne­cek fa­al ola­rak ça­lı­şan­la­ra iliş­kin ka­yıt­la­rı gös­te­rir lev­ha­la­rı,

h) Lis­te: Si­gor­ta ha­kem­le­ri lis­te­si­ni,

ı) Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yü­küm­lü­lük kar­şı­la­ma ye­ter­li­li­ği­nin en az üç­te bi­ri­ne denk dü­şen tu­ta­rı,

i) Müs­te­şar­lık: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nı,

j) Öz­kay­nak: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin öden­miş ve­ya Tür­ki­ye’ye ay­rıl­mış ser­ma­ye­le­ri, her tür­lü ye­dek ak­çe­le­ri, ye­ni­den de­ğer­le­me fo­nu, da­ğı­tıl­ma­mış kâr, kâr ve ser­ma­ye ye­dek­le­ri ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek ser­ma­ye ben­ze­ri kay­nak­lar ve di­ğer kay­nak­lar­dan var­sa bi­lan­ço za­ra­rı ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer de­ğer­le­rin dü­şül­me­sin­den son­ra bu­lu­nan tu­ta­rı,

k) Pro­dük­tör: Si­gor­ta et­ti­ren ve si­gor­ta şir­ke­ti­ne bağ­lı ol­mak­sı­zın çe­şit­li si­gor­ta dal­la­rın­da si­gor­ta yap­tır­mak is­te­yen­le­re bil­gi ve­re­rek si­gor­ta söz­leş­me­si­nin şart­la­rı­nı mü­za­ke­re eden,  teh­li­ke­nin ko­nu­su ve özel­lik­le­ri­ne gö­re si­gor­ta tek­lif­na­me­si­ni ha­zır­la­ma­da yar­dım­cı olan ki­şi­yi,

l) Re­asü­rans şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­la­tı­nı,

m) Si­gor­ta acen­te­si: Ti­ca­ri mü­mes­sil, ti­ca­ri ve­kil, sa­tış me­mu­ru ve­ya müs­tah­dem gi­bi ta­bi bir sı­fa­tı ol­mak­sı­zın bir söz­leş­me­ye da­ya­na­rak mu­ay­yen bir yer ve­ya böl­ge için­de da­imî bir su­ret­te si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin nam ve he­sa­bı­na si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne ara­cı­lık et­me­yi ve­ya bun­la­rı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na yap­ma­yı mes­lek edi­nen, söz­leş­me­nin ak­din­den ön­ce ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rü­ten ve söz­leş­me­nin uy­gu­lan­ma­sı ile taz­mi­na­tın öden­me­sin­de yar­dım­cı olan ki­şi­yi,

n) Si­gor­ta eks­pe­ri: Si­gor­ta ko­nu­su risk­le­rin ger­çek­leş­me­si so­nu­cun­da or­ta­ya çı­kan ka­yıp ve ha­sar­la­rın mik­ta­rı­nı, ne­den­le­ri­ni ve ni­te­lik­le­ri­ni be­lir­le­yen ve mu­ta­ba­kat­lı kıy­met tes­pi­ti, ön eks­per­tiz ve ha­sar gö­ze­ti­mi gi­bi iş­le­ri mu­tat mes­lek ola­rak ya­pan ta­raf­sız ve ba­ğım­sız ki­şi­yi,

o) Si­gor­ta ha­ke­mi: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rı çö­zen ki­şi­yi,

ö) Si­gor­ta ra­por­tö­rü: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ama­cıy­la Ko­mis­yo­na in­ti­kal et­miş şi­ka­yet­ler üze­rin­de ön in­ce­le­me­yi ya­pan ki­şi­yi,

p) Si­gor­ta şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­la­tı­nı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Şir­ket­le­ri ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri

Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­lu­şu

MAD­DE 3 - (1) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­re­cek si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ano­nim şir­ket ve­ya ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­rul­muş ol­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, si­gor­ta­cı­lık iş­lem­le­ri ve bun­lar­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­sı bu­lu­nan iş­ler dı­şın­da baş­ka iş­le iş­ti­gal ede­mez.

(2) Ano­nim şir­ket şek­lin­de ku­ru­la­cak si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Ku­ru­cu­la­rı­nın;

1) Müf­lis ve­ya kon­kor­da­to ilan et­miş ol­ma­ma­sı,

2) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ku­ru­cu­su ve­ya or­ta­ğı ol­ma­nın ge­rek­tir­di­ği ma­li gü­ce ve iti­ba­ra sa­hip bu­lun­ma­sı,

3) Tas­fi­ye­ye ta­bi tu­tu­lan fi­nan­sal ku­ru­luş­lar­da ve hak­kın­da 20 nci mad­de­nin ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri uy­gu­la­nan şir­ket­ler­de oy hak­kı­nın ya da ser­ma­ye­si­nin doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı yüz­de on ve da­ha faz­la bir oran­da ve­ya bu ora­nın al­tın­da ol­sa bi­le de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de de­ne­tim ve yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı ve­ren pay sa­hi­bi ol­ma­ma­sı,

4) Tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re af­fa uğ­ra­mış ol­sa­lar da­hi sü­re­li ha­pis ve­ya si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı ha­re­ket­le­rin­den do­la­yı ha­pis ve­ya bir­den faz­la ad­li pa­ra ce­za­sı­na mah­kum edil­me­miş ya­hut ce­za­sı ne olur­sa ol­sun ba­sit ve ni­te­lik­li zim­met, ir­ti­kap, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma, hi­le­li if­las, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma gi­bi yüz kı­zar­tı­cı suç­lar ile ka­çak­çı­lık suç­la­rı, resmî iha­le ve alım sa­tım­la­ra fe­sat ka­rış­tır­ma, suç­tan kay­nak­la­nan mal­var­lı­ğı de­ğer­le­ri­ni ak­la­ma, Dev­let sır­la­rı­nı açı­ğa vur­ma ve­ya ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı suç­la­rın­dan do­la­yı hü­küm giy­me­miş ol­ma­sı,

5) Tü­zel ki­şi ol­ma­sı ha­lin­de bu tü­zel ki­şi­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­le­rin, ma­li güç dı­şın­da ku­ru­cu­lar­da ara­nan di­ğer şart­la­rı ta­şı­ma­sı,

b) His­se se­net­le­ri­nin na­kit kar­şı­lı­ğı çı­ka­rıl­ma­sı ve hal­ka açık ano­nim şir­ket­ler­de hal­ka açık olan kı­sım ha­riç ol­mak üze­re ta­ma­mı­nın na­ma ya­zı­lı ol­ma­sı,

c) Bir hol­ding bün­ye­sin­de fa­ali­yet gös­te­re­cek ol­ma­sı hâlin­de, hol­ding şir­ke­ti­nin fi­nan­sal du­ru­mu­nun da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­ni ida­me et­tir­me­ye ye­ter­li ol­ma­sı,

zo­run­lu­dur.

(3) Üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si yap­ma­yan ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Mü­tü­el (kar­şı­lık­lı) si­gor­ta­cı­lık yap­ma­sı,

b) Or­tak sa­yı­sı­nın iki yüz­den az ol­ma­ma­sı,

c) Yö­ne­ti­ci­le­ri­ne her­han­gi bir ay­rı­ca­lık ver­me­me­si,

zo­run­lu­dur.

(4) Ko­ope­ra­tif­le­rin, üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pa­bil­me­si, bu hu­su­sun ana söz­leş­me­le­rin­de açık­ça yer al­ma­sı şar­tıy­la Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir. Ko­ope­ra­tif üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pı­la­bil­me­si için ko­ope­ra­tif­le­rin ser­ma­ye­le­ri­ni, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­me­si zo­run­lu­dur.

(5) Ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­ter­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­lar Ba­kan­lar Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin teş­ki­la­tı

MAD­DE 4 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yö­ne­tim ku­rul­la­rı ge­nel mü­dür dâhil beş ki­şi­den, de­net­çi­ler ise iki ki­şi­den az ola­maz. Ge­nel mü­dür, yö­ne­tim ku­ru­lu­nun do­ğal üye­si­dir.

(2) Yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri­nin ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı; ço­ğun­lu­ğu­nun en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(3) Ge­nel mü­dür ve yar­dım­cı­la­rı­nın, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve ge­nel mü­dür­lü­ğe ata­na­cak­la­rın en az on yıl, si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın ye­di yıl­dan az ol­ma­mak üze­re si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rı­nın en az bi­rin­de; di­ğer ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın da so­rum­lu ola­cak­la­rı alan­da en az ye­di yıl de­ne­yim sa­hi­bi ol­ma­sı şart­tır. Ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rın­dan en az bi­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ol­ma­sı zo­run­lu­dur.

(4) Mu­rah­has üye­le­rin ge­nel mü­dür­de ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur.

(5) Baş­ka un­van­lar­la is­tih­dam edil­se­ler da­hi, yet­ki ve gö­rev­le­ri iti­ba­rıy­la ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı­na denk ve­ya da­ha üst ko­num­lar­da gö­rev ya­pan di­ğer yö­ne­ti­ci­ler de ge­nel mü­dür ve ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı­na iliş­kin hü­küm­le­re ta­bi­dir.

(6) De­net­çi­le­rin, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­la­rı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­la­rı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, hu­kuk, ma­li­ye, iş­let­me ve mu­ha­se­be alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(7) Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ha­kim his­se­da­rı tü­zel ki­şi­le­rin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­ler­de de, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­lar ara­nır.

(8) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri; tüm iş ve iş­lem­le­ri­nin, si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı ve il­gi­li di­ğer mev­zu­ata, şir­ke­tin iç yö­ner­ge­le­ri ile yö­ne­tim stra­te­ji­si ve po­li­ti­ka­la­rı­na uy­gun­lu­ğu­nun sü­rek­li kon­trol edil­me­si, de­net­len­me­si ile ha­ta, hi­le ve usul­süz­lük­le­rin tes­pi­ti ve ön­len­me­si ama­cıy­la risk yö­ne­tim sis­tem­le­ri de da­hil ol­mak üze­re et­kin bir iç de­ne­tim sis­te­mi kur­mak zo­run­da­dır. İç de­ne­tim, dı­şa­rı­dan hiz­met alı­mı yo­luy­la da ya­pı­la­bi­lir.

Ruh­sat

MAD­DE 5 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, fa­ali­ye­te ge­çe­bil­mek için, fa­ali­yet gös­ter­mek is­te­dik­le­ri her bir si­gor­ta bran­şın­da Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­mak zo­run­da­dır. Alı­nan ruh­sat­lar, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta grup­la­rın­dan sa­de­ce bi­rin­de fa­ali­yet gös­te­re­bi­lir. Bu grup­lar­da yer alan si­gor­ta branş­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(3) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­ni ta­mam­la­yan ve ruh­sat ta­le­bin­de bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, öden­miş ser­ma­ye­le­ri­ni, ruh­sat ta­lep edi­len si­gor­ta branş­la­rı için ön­gö­rü­len ser­ma­ye tu­tar­la­rı ile ve­ril­mek is­te­nen te­mi­nat­la­ra bağ­lı ola­rak, beş mil­yon Ye­ni Türk Li­ra­sın­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­mek zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık, söz ko­nu­su mik­ta­rı, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan açık­la­nan Üre­ti­ci Fi­yat­la­rı En­dek­si ar­tış ora­nı­nı aş­ma­mak kay­dıy­la ar­tır­ma­ya yet­ki­li­dir.

(4) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de ruh­sat baş­vu­ru­sun­da bu­lun­ma­mış si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, ti­ca­ret un­van­la­rın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti iba­re­si­ni kul­la­na­maz.

Ruh­sat ta­le­bi­nin de­ğer­len­di­ril­me­si

MAD­DE 6 - (1) Ruh­sat ta­le­bi;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­cu­la­rı ile yö­ne­ti­ci ve de­net­çi­le­ri­nin bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­ma­sı,

b) İş pla­nı­na ve ib­raz edi­len bel­ge­le­re gö­re si­gor­ta söz­leş­me­si­ne ta­raf olan­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin ye­te­rin­ce ko­ru­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin sü­rek­li ve ye­ter­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bi­le­cek şe­kil­de oluş­tu­rul­ma­ma­sı,

c) Baş­vu­ru­nun ye­ter­li be­yan ve bil­gi­le­ri içer­me­me­si ve­ya bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­dı­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı,

ç) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, ge­rek­li tek­nik do­na­nım ya da ye­ter­li sa­yı­da ni­te­lik­li per­so­ne­le sa­hip ol­ma­dı­ğı­nın ve­ya ruh­sat ta­lep edi­len alan­da si­gor­ta­cı­lık yap­ma ye­ter­li­li­ği­nin bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya­pı­lan de­ne­tim­le tes­pit edil­me­si,

hâlle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da red­de­di­lir.

Ruh­sat ip­ta­li

MAD­DE 7 - (1) Bu Ka­nu­nun ruh­sat ip­ta­li­ne iliş­kin hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la;

a) Ruh­sat ve­ril­me­si­ne iliş­kin şart­la­rın bir kıs­mı­nın ve­ya ta­ma­mı­nın kay­bol­ma­sı hâlin­de, üç ay­dan az ol­ma­mak üze­re, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

b) Ruh­sa­tın ve­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şüy­le ya­pı­lan­lar ha­riç ol­mak üze­re, ara­lık­sız ola­rak al­tı ay sü­re ile si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ak­de­dil­me­me­si,

c) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı uy­gu­la­ma­lar so­nu­cun­da si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­nin teh­li­ke­ye düş­tü­ğü­nün an­la­şıl­ma­sı,

ç) 20 nci mad­de hük­mü ha­riç ol­mak üze­re, bu Ka­nun hü­küm­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­rin ağır şe­kil­de ih­lal edil­me­si ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin ih­la­li­nin mu­tat hâle gel­me­si du­ru­mun­da, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan, üç ay­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

d) İş pla­nın­da be­lir­ti­len he­def­ler­den, Müs­te­şar­lı­ğın bil­gi­si da­hi­lin­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik dı­şın­da ma­kul ne­den­ler ol­mak­sı­zın aşı­rı de­re­ce­de uzak­la­şıl­mış ol­ma­sı,

hâlle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin il­gi­li branş ya da bü­tün branş­lar­da­ki ruh­sat­la­rı Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ip­tal edi­le­bi­lir. Ruh­sat ip­ta­li, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.  

(2) Ruh­sa­tı ip­tal edi­len şir­ket­ler, al­tı ayı geç­me­mek üze­re Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de ip­tal edi­len ruh­sat­la bağ­lan­tı­lı port­föy­le­ri­ni dev­ret­mek zo­run­da­dır. Ak­si tak­dir­de Müs­te­şar­lık re­sen de­vir de dâhil ol­mak üze­re port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya yet­ki­li­dir.

Ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri

MAD­DE 8 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ana söz­leş­me­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­sin­de, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ara­nır. Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rül­me­yen de­ği­şik­lik ta­sa­rı­la­rı ge­nel ku­rul gün­de­mi­ne alı­na­maz ve ge­nel ku­rul­da gö­rü­şü­le­mez. Si­cil me­mu­ru, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ol­mak­sı­zın ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri­ni ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ede­mez.

İn­ti­fa ve oy kul­lan­ma hak­la­rı­nın edi­nil­me­si

MAD­DE 9 - (1) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ser­ma­ye­si­nin yüz­de onu­nu, yüz­de yir­mi­si­ni, yüz­de otuz üçü­nü ve­ya yüz­de el­li­si­ni bu­la­cak ya da aşa­cak şe­kil­de­ki his­se edi­nim­le­ri ile bir or­ta­ğa ait his­se­le­rin söz ko­nu­su oran­la­rı bul­ma­sı ve­ya bu oran­la­rın al­tı­na düş­me­si so­nu­cu­nu do­ğu­ran his­se de­vir­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(2) Şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se dev­ri, oran­sal sı­nır­la­ma­la­ra ba­kıl­mak­sı­zın Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(3) Bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ola­rak izin alın­mak­sı­zın ya­pı­lan his­se de­vir­le­ri pay def­te­ri­ne kay­do­lun­maz.

(4) İn­ti­fa hak­kı ile oy hak­kı­nın edi­nil­me­sin­de de bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(5) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak ser­ma­ye­nin ya da oy ve in­ti­fa hak­la­rı­nın yüz­de on ve da­ha faz­la­sı­na sa­hip olan ve­ya bu oran­la­rın al­tın­da ol­sa da­hi şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­mi­ne et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se­le­re sa­hip olan or­tak­la­rın, si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan or­tak­la­rı­nı Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­rir. Ku­ru­cu­lar­da ara­nan ni­te­lik­le­ri kay­be­den or­tak­lar te­met­tü dı­şın­da­ki or­tak­lık hak­la­rın­dan ya­rar­la­na­maz. Bu hâlde di­ğer or­tak­lık hak­la­rı kay­yım ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır.

(6) Ba­kan, fa­ali­yet alan­la­rı iti­ba­rıy­la si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ma­li bün­ye­le­ri­ni olum­suz et­ki­le­ye­cek du­rum­da­ki or­tak­la­ra, bu şir­ket­ler­de his­se sı­nır­la­ma­la­rı ge­ti­re­bi­lir.

 

Tas­fi­ye, bir­leş­me, de­vir, port­föy dev­ri ve if­las

MAD­DE 10 - (1) Bir si­gor­ta şir­ke­ti­nin ken­di ta­le­bi ile tas­fi­ye edil­me­si, bir ve­ya bir­kaç şir­ket ile bir­leş­me­si ve­ya ak­tif ve pa­sif­le­ri ile baş­ka bir şir­ke­te dev­ro­lun­ma­sı, si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te kıs­men ve­ya ta­ma­men di­ğer bir şir­ke­te dev­ret­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi­dir. Re­asü­rans şir­ket­le­ri hak­kın­da da bu fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. Bu fık­ra hük­mü­ne ay­kı­rı ola­rak ya­pı­lan tas­fi­ye, bir­leş­me, dev­ral­ma ve port­föy de­vir­le­ri hü­küm­süz­dür.

(2) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu hâlin­de, tas­fi­ye me­mur­la­rı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

(3) Bir­leş­me, de­vir ve port­föy de­vir­le­ri, Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de, bi­rer haf­ta aray­la en az iki­şer de­fa ya­yım­lan­mak su­re­tiy­le du­yu­ru­lur. Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri dev­re­di­len port­föy­de yer al­mak kay­dıy­la port­fö­yü­nü dev­re­den ve­ya bir şir­ke­te dev­ro­lu­nan ya da bir­le­şen şir­ket­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­miş olan ki­şi­ler; bir­leş­me, de­vir ya da port­föy dev­ri­ni öğ­ren­dik­le­ri ta­rih­ten iti­ba­ren, de­vir, bir­leş­me ya da port­föy dev­ri ne­de­niy­le, üç ay için­de söz­leş­me­le­ri­ni fes­he­de­bi­lir.

(4) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin if­la­sı hâlin­de si­gor­ta­lı­lar, if­las ma­sa­sı­na üçün­cü sı­ra­da iş­ti­rak eder.

(5) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu hâlin­de if­las ma­sa­sın­da­ki yet­ki­li­le­rin de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Söz­leş­me­le­ri

Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri

MAD­DE 11 - (1) Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin ana muh­te­va­sı, Müs­te­şar­lık­ça onay­la­nan ve si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce ay­nı şe­kil­de uy­gu­la­na­cak olan ge­nel şart­la­ra uy­gun ola­rak dü­zen­le­nir. An­cak, Müs­te­şar­lık onay zo­run­lu­lu­ğu­nu kal­dı­ra­rak ge­nel şart­la­rın be­lir­len­me­si­ni si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne bı­ra­ka­bi­lir. Bu du­rum­da, si­gor­ta ge­nel şart­la­rın­da as­ga­ri ola­rak;

a) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin yük­len­di­ği te­mi­na­tın kap­sam ve is­tis­na­la­rı­na,

b) Taz­mi­nat yü­küm­lü­lü­ğü­nün tü­rü ve kap­sa­mı­na,

c) Ta­raf­la­rın hak, borç ve yü­küm­lü­lük­le­ri ile özel­lik­le prim öde­me­le­rin­de­ki te­mer­rüt hâli ve be­yan yü­küm­lü­lük­le­ri­ne,

ç) Si­gor­ta söz­leş­me­si­nin sü­re­si ve söz­leş­me­yi so­na er­di­ren hâlle­re,

d) Uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mün­de iz­le­ne­cek yo­la ve yet­ki­li mer­ci­le­re,

e) Za­man aşı­mı­na,

iliş­kin hu­sus­la­rın yer al­ma­sı zo­run­lu­dur.

(2) Ha­yat si­gor­ta­la­rı­na iliş­kin söz­leş­me­le­rin ya­pıl­ma­sı­na da­ir tek­lif­na­me­nin si­gor­ta şir­ke­ti­ne ulaş­tı­ğı ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan red­de­dil­me­me­si hâlin­de si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pıl­mış olur.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri ta­ra­fın­dan, ge­rek söz­leş­me­nin ku­rul­ma­sı ge­rek­se söz­leş­me­nin de­va­mı sı­ra­sın­da si­gor­ta et­ti­ren, leh­dar ve si­gor­ta­lı­ya ya­pı­la­cak bil­gi­len­dir­me­ye iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Ta­ri­fe­ler

MAD­DE 12 - (1) Si­gor­ta ta­ri­fe­le­ri, si­gor­ta­cı­lık esa­sı­na ve ge­nel ka­bul gör­müş ak­tü­er­yal tek­nik­le­re uy­gun ola­rak si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan ser­best­çe be­lir­le­nir. An­cak, bu Ka­nu­na ve di­ğer ka­nun­la­ra gö­re ih­das edi­len zo­run­lu si­gor­ta­la­rın te­mi­nat tu­tar­la­rı ile ta­ri­fe ve ta­li­mat­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan tes­pit olu­nur ve Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­la­nır.

(2) Ba­kan, ge­rek gö­rü­len hâller­de ha­yat, bir yıl­dan uzun sü­re­li ferdî ka­za, sağ­lık, has­ta­lık ve ih­ti­ya­ri dep­rem si­gor­ta­la­rı ta­ri­fe­le­ri ile prim, for­mül ve cet­vel­le­ri­nin uy­gu­la­ma­ya ko­nu­la­bil­me­si­ni Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı­na ta­bi kı­la­bi­lir ve­ya özel ka­nun­lar­da­ki hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la ge­rek­li gö­rü­len hâller­de, tes­pit ve ilan et­ti­ği ara­cı­lık ko­mis­yon­la­rı­nı, tas­di­ke ta­bi kıl­dı­ğı ve­ya tes­pit et­ti­ği her tür­lü ta­ri­fe­yi ser­best bı­ra­ka­bi­lir.

Zo­run­lu si­gor­ta­lar

MAD­DE 13 - (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ka­mu ya­ra­rı açı­sın­dan ge­rek­li gör­dü­ğü hâller­de zo­run­lu si­gor­ta­lar ih­das ede­bi­lir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri, 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di ile üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la fa­ali­yet gös­ter­di­ği si­gor­ta branş­la­rı­nın kap­sa­mın­da bu­lu­nan zo­run­lu si­gor­ta­la­rı yap­mak­tan ka­çı­na­maz.

(2) Müs­te­şar­lık, zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden men­fa­at üze­rin­de ya­pa­cak­la­rı iş ve iş­lem­ler ne­de­niy­le, il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın gö­rüş­le­ri­ni ala­rak zo­run­lu si­gor­ta de­ne­ti­mi ya­pa­bi­le­cek­le­ri be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) Bir fa­ali­ye­tin ic­ra­sı ya da bir şe­yin kul­la­nıl­ma­sı için izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve­ya bun­la­rı de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler ile ikin­ci fık­ra uya­rın­ca be­lir­le­nen ku­rum ve ku­ru­luş­lar; yü­rü­te­cek­le­ri iş ve iş­lem­ler­de, ya­pıl­ma­sı zo­run­lu si­gor­ta­la­rın ge­çer­li te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de yap­tı­rı­lıp yap­tı­rıl­ma­dı­ğı­nı araş­tır­mak­la yü­küm­lü­dür. Bu ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler­ce, ge­çer­li te­mi­nat tu­ta­rın­da si­gor­ta ya­pıl­ma­mış ol­du­ğu­nun tes­pi­ti hâlin­de iş­lem ya­pıl­maz. Ge­çer­li te­mi­nat alı­na­na ka­dar si­gor­ta­lı­nın zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden fa­ali­ye­ti yet­ki­li mer­ci­ler ta­ra­fın­dan dur­du­ru­lur.

Gü­ven­ce He­sa­bı

MAD­DE 14 - (1) Bu Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si, 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu ve 10/7/2003 ta­rih­li ve 4925 sa­yı­lı Ka­ra­yo­lu Ta­şı­ma Ka­nu­nu ile ih­das edi­len zo­run­lu so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ile bu Ka­nun­la kal­dı­rı­lan 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ih­das edil­miş olan zo­run­lu si­gor­ta­la­ra iliş­kin ola­rak aşa­ğı­da­ki ko­şul­la­rın oluş­ma­sı hâlin­de or­ta­ya çı­kan za­rar­la­rın bu si­gor­ta­lar­la sap­ta­nan ge­çer­li te­mi­nat mik­tar­la­rı­na ka­dar kar­şı­lan­ma­sı ama­cıy­la Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği nez­din­de Gü­ven­ce He­sa­bı oluş­tu­ru­lur.

(2) He­sa­ba;

a) Si­gor­ta­lı­nın tes­pit edi­le­me­me­si du­ru­mun­da ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

b) Ri­zi­ko­nun mey­da­na gel­di­ği ta­rih­te ge­çer­li olan te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de si­gor­ta­sı­nı yap­tır­ma­mış olan­la­rın ne­den ol­du­ğu be­den­sel za­rar­lar için,

c) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin ma­li bün­ye za­afi­ye­ti ne­de­niy­le sü­rek­li ola­rak bü­tün branş­lar­da ruh­sat­la­rı­nın ip­tal edil­me­si ya da if­la­sı hâlin­de öde­mek­le yü­küm­lü ol­du­ğu mad­di ve be­den­sel za­rar­lar için,

ç) Ça­lın­mış ve­ya gasp edil­miş bir ara­cın ka­rış­tı­ğı ka­za­da, Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu uya­rın­ca iş­le­te­nin so­rum­lu tu­tul­ma­dı­ğı hâller­de, ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

baş­vu­ru­la­bi­lir.

(3) He­sa­bın ge­lir­le­ri; bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len zo­run­lu si­gor­ta­lar için tah­sil edi­len top­lam prim­le­rin yüz­de bi­ri ora­nın­da si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce öde­ne­cek ka­tıl­ma pay­la­rı ile si­gor­ta et­ti­ren­ler­den sa­fi prim­le­rin yüz­de iki­si ora­nın­da tah­sil edi­le­cek ka­tıl­ma pay­la­rın­dan olu­şur. Ba­kan, bu oran­la­rı bin­de be­şe ka­dar in­dir­me­ye ve­ya tek­rar ka­nu­ni sı­nır­la­rı­na ka­dar yük­selt­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, üçün­cü fık­ra hük­mü ge­re­ğin­ce ken­di­le­ri ta­ra­fın­dan öden­me­si ge­re­ken bir tak­vim yı­lı­na iliş­kin ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ta­kip eden yı­lın Şu­bat ayı so­nu­na ka­dar; si­gor­ta et­ti­ren­ler­den tah­sil edi­len ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ise, tah­sil edil­dik­le­ri ayı ta­kip eden ayın so­nu­na ka­dar He­sa­ba ya­tır­mak zo­run­da­dır.

(5) He­sap kap­sa­mın­da­ki her zo­run­lu si­gor­ta için ay­rı he­sap açı­lır ve bun­la­rın ge­lir ve gi­der­le­ri bu he­sap­lar­da iz­le­nir.

(6) He­sa­bın ge­lir ve gi­der­le­ri ile iş­lem­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça her yıl de­net­le­nir.

(7) He­sa­bın ku­ru­lu­şu­na, iş­le­yi­şi­ne, fon var­lık­la­rı­nın ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı­na, He­sap­tan ya­pı­la­cak öde­me­le­re, rü­cu­la­ra, 24 ün­cü mad­de uya­rın­ca oluş­tu­ru­la­cak bil­gi mer­ke­zi­ne ve Ko­mis­yo­na ya­pı­la­cak kat­kı pa­yı ve di­ğer har­ca­ma­la­ra iliş­kin esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­lar

MAD­DE 15 - (1) Tür­ki­ye’de yer­le­şik ki­şi­ler, Tür­ki­ye’de­ki si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni, Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne ve Tür­ki­ye’de yap­tır­mak zo­run­da­dır.

(2) An­cak;

a) İh­ra­cat ve it­ha­lat ko­nu­su mal­lar için nak­li­yat si­gor­ta­sı,

b) Uçak, ge­mi, he­li­kop­ter için, dış kre­di ile sa­tın alın­dık­la­rın­da, mün­ha­sı­ran dış kre­di mik­ta­rı ile sı­nır­lı ola­rak ve dış borç öde­nin­ce­ye ka­dar; yurt dı­şın­dan fi­nan­sal ki­ra­la­ma yo­lu ile ge­ti­ril­me­le­rin­de ise fi­nan­sal ki­ra­la­ma söz­leş­me­si sü­re­si ile sı­nır­lı ola­rak yap­tı­rı­la­cak tek­ne si­gor­ta­la­rı,

c) Ge­mi­le­rin iş­le­til­me­sin­den do­ğan so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı,

ç) Ha­yat si­gor­ta­la­rı,

d) Ki­şi­le­rin Tür­ki­ye ha­ri­cin­de bu­lu­na­cak­la­rı sü­re için bu sü­re ile sı­nır­lı ol­mak kay­dıy­la ve­ya ge­çi­ci ola­rak yurt dı­şın­da kal­dık­la­rı sı­ra­da yap­tı­ra­bi­le­cek­le­ri ferdî ka­za, has­ta­lık, sağ­lık ve mo­tor­lu ta­şıt si­gor­ta­la­rı,

yurt dı­şın­da da yap­tı­rı­la­bi­lir.

(3) Ba­kan­lar Ku­ru­lu yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­la­rın kap­sa­mı­nı ge­niş­let­me­ye yet­ki­li­dir.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

Ma­li Bün­ye

Tek­nik kar­şı­lık­lar

MAD­DE 16 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri için, bu mad­de­de be­lir­ti­len esas­la­ra gö­re ye­te­ri ka­dar kar­şı­lık ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı; yü­rür­lük­te bu­lu­nan her bir si­gor­ta söz­leş­me­si­ne iliş­kin ola­rak ya­zı­lan brüt pri­min gün esa­sı­na gö­re ta­kip eden he­sap dö­ne­mi­ne ve­ya dö­nem­le­ri­ne sar­kan kıs­mın­dan; yü­rür­lük­te bu­lu­nan yıl­lık ha­yat si­gor­ta­la­rı ile sü­re­si bir yı­lı aşan bi­ri­kim pri­mi­nin de alın­dı­ğı ha­yat si­gor­ta­la­rın­da ise, ya­zı­lan brüt prim­ler­den var­sa bi­ri­ki­me ay­rı­lan kı­sım dü­şül­dük­ten son­ra ka­lan tu­ta­rın ta­kip eden dö­ne­me ve­ya dö­nem­le­re sar­kan kıs­mın­dan olu­şur. An­cak, gün esa­sı­na gö­re kar­şı­lık he­sap­la­ma­sı müm­kün ol­ma­yan re­asü­rans ve ret­ro­ses­yon iş­lem­le­rin­de, se­kiz­de bir esa­sı­na gö­re ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı ay­rıl­ma­sı müm­kün­dür.

(3) De­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta söz­leş­me­si­nin sü­re­si bo­yun­ca üst­le­ni­len risk dü­ze­yi ile ka­za­nı­lan prim­le­rin za­ma­na bağ­lı da­ğı­lı­mı­nın uyum­lu ol­ma­dı­ğı ka­bul edi­len si­gor­ta branş­la­rın­da, ay­rı­ca ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı­nın şir­ke­tin ta­şı­dı­ğı risk ve bek­le­nen mas­raf dü­ze­yi­ne gö­re ye­ter­siz kal­ma­sı hâlin­de ay­rı­lır.

(4) Ma­te­ma­tik kar­şı­lık; bir yıl­dan uzun sü­re­li ha­yat, sağ­lık, has­ta­lık ve ferdî ka­za si­gor­ta­sı söz­leş­me­le­ri için si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan si­gor­ta et­ti­ren­ler ile leh­dar­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni kar­şı­la­mak üze­re söz­leş­me tek­nik esas­la­rın­da be­lir­ti­len, is­ta­tis­tik­sel ve ak­tü­er­yal yön­tem­ler kul­la­nı­la­rak he­sap­la­nan kar­şı­lık­lar ile ta­ah­hüt edil­miş­se, bu kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­ma yön­len­di­ril­me­si so­nu­cu el­de edi­len ge­lir­den si­gor­ta­lı­la­ra ay­rı­lan pay kar­şı­lık­la­rı top­la­mı­dır.

(5) Mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lı­ğı; kay­da geç­miş an­cak öden­me­miş taz­mi­nat tu­tar­la­rı ile ger­çek­leş­miş an­cak kay­da geç­me­miş tah­mi­ni taz­mi­nat tu­tar­la­rı ve bu taz­mi­nat­lar ile il­gi­li ya­pı­lan gi­der kar­şı­lık­la­rı ve bu tu­tar­la­rın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ye­ter­li­lik için Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen esas­lar çer­çe­ve­sin­de ay­rı­lan ek kar­şı­lık­lar­dan olu­şur.

(6) İk­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ik­ra­mi­ye ve­ya in­di­rim uy­gu­la­ma­sı­na git­me­si du­ru­mun­da, ca­ri yı­lın tek­nik so­nuç­la­rı­na gö­re si­gor­ta­lı­lar ve­ya leh­dar­lar için ay­rı­lan ik­ra­mi­ye ve in­di­rim tu­tar­la­rın­dan olu­şur.

(7) Tek­nik kar­şı­lık­lar­da re­asü­rör pa­yı­nın, dev­re­di­len risk ve prim­le oran­tı­lı ol­ma­sı esas­tır. An­cak, Müs­te­şar­lık ma­li açı­dan be­lir­le­ye­ce­ği kri­ter­le­ri kar­şı­la­ya­ma­yan re­asü­rör­le­re dev­re­di­len iş­ler­de re­asü­rör pa­yı­nın dü­şül­me­me­si­ni is­te­ye­bi­lir.

(8) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin var­lık­la­rı, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak dü­zey­de ol­ma­lı­dır. Tek­nik kar­şı­lık­la­ra iliş­kin usul ve esas­lar ile tek­nik kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­la­ca­ğı var­lık­la­ra iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Te­mi­nat­lar

MAD­DE 17 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, yurt için­de ak­det­miş ol­duk­la­rı si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan ta­ah­hüt­le­ri­ne kar­şı­lık ola­rak bu mad­de­de be­lir­le­nen esas­la­ra gö­re te­mi­nat ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen dö­nem­ler iti­ba­rıy­la ay­rı­lan ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rı ile mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lık­la­rı­nın top­la­mın­dan, 29/6/1956 ta­rih­li ve 6762 sa­yı­lı Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu uya­rın­ca ya­pı­lan ik­raz­lar ve he­nüz tah­sil edil­me­miş prim ala­cak­la­rı tu­ta­rı­na isa­bet eden ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rın dü­şül­me­sin­den son­ra ka­lan tu­ta­ra kar­şı­lık ge­len var­lık­la­rı Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen sü­re­ler için­de ve Müs­te­şar­lık le­hi­ne te­mi­nat ola­rak blo­ke ve­ya ipo­tek et­tir­mek zo­run­da­dır. Ye­ni ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­rin­de ilk üç yıl iti­ba­rıy­la te­sis edi­le­cek te­mi­nat tu­ta­rı, şir­ke­tin öden­miş ser­ma­ye­si de dik­ka­te alı­na­rak Müs­te­şar­lık­ça tes­pit edi­lir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl ve bir yıl­dan kı­sa sü­re­li ver­dik­le­ri ha­yat, ferdî ka­za, sağ­lık ve has­ta­lık te­mi­nat­la­rı için dör­dün­cü fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(3) He­sap yı­lı için­de, ha­yat bran­şın­da­ki tah­si­la­tı aşa­cak şe­kil­de bu branş­ta si­gor­ta­lı­la­ra öde­me yap­mak zo­run­da ka­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, söz ko­nu­su bran­şa ait te­mi­nat ola­rak gös­te­ri­len ve blo­ke edi­len var­lık­la­rın­dan, aşı­lan mik­tar dâhi­lin­de Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek kı­sım ser­best bı­ra­kı­lır.

(4) Ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri, he­sap­la­ma yön­te­mi yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek yü­küm­lü­lük kar­şı­la­ma ye­ter­li­li­ği­nin üç­te bi­rin­den az ol­ma­mak kay­dıy­la te­mi­nat ola­rak mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis eder. Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu, hiç bir dö­nem­de ça­lı­şı­lan branş­lar iti­ba­rıy­la ge­rek­li olan as­ga­ri ser­ma­ye tu­tar­la­rı­nın üç­te bi­rin­den az ola­maz. Müs­te­şar­lık te­sis edi­len mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ve­ya ipo­tek te­sis et­tir­me­ye yet­ki­li­dir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl­dan uzun sü­re­li yap­tık­la­rı ferdî ka­za, has­ta­lık ve sağ­lık si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için ayı­ra­cak­la­rı te­mi­nat­lar hak­kın­da ikin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

(5) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin fa­ali­ye­ti­ne son ver­di­ği branş­la­ra ait te­mi­nat blo­ka­jı, si­gor­ta­lı­la­ra kar­şı bu bran­şa ait tüm öde­me­le­rin ya­pıl­mış ol­ma­sı kay­dıy­la Müs­te­şar­lık­ça ser­best bı­ra­kı­lır. An­cak, şir­ke­tin öde­me güç­lü­ğü­ne düş­me­si hâlin­de, Müs­te­şar­lık, si­gor­ta­lı­la­ra te­mi­nat­lar­dan öde­me ya­pıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir.

(6) Te­mi­nat­lar, si­gor­ta­lı­la­rın tüm ala­cak­la­rı öden­me­den if­las ve­ya tas­fi­ye ma­sa­sı­na dâhil edi­le­mez, hac­zo­lu­na­maz, üzer­le­ri­ne ih­ti­ya­ti ted­bir ve ih­ti­ya­ti ha­ciz ko­nu­la­maz. An­cak, Müs­te­şar­lı­ğın, si­gor­ta­lı ala­cak­la­rı­nın ko­run­ma­sı ama­cıy­la te­mi­nat­lar üze­rin­de ih­ti­ya­ti ted­bir koy­durt­ma hak­kı sak­lı­dır.

(7) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ile si­gor­ta­cı­lık ya­pan di­ğer ku­ru­luş­la­rın ma­li bün­ye ve öz­kay­nak ye­ter­li­li­ği­ne iliş­kin dü­zen­le­me­le­ri yap­ma­ya ve blo­ke edi­le­cek var­lık­la­rın tür, de­ğer­le­me esas­la­rı ile blo­kaj, deb­lo­kaj, ipo­tek te­si­si ve fek­ki­ne iliş­kin usul ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu iş­lem­le­re iliş­kin mas­raf­lar il­gi­li şir­ket ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

 

He­sap esas­la­rı, ka­yıt dü­ze­ni ile te­mel ma­li tab­lo ve ma­li bün­ye dü­zen­le­me­le­ri

MAD­DE 18 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, he­sap­la­rı­nı ve ma­li tab­lo­la­rı­nı, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ve ör­ne­ğe uy­gun ola­rak dü­zen­le­mek, ilan et­tir­mek ve Müs­te­şar­lı­ğa gön­der­mek zo­run­da­dır.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri bi­lan­ço­la­rı­nın, kâr ve za­rar cet­vel­le­ri­nin ve Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer ma­li tab­lo­la­rı­nın ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rı­na de­net­let­ti­ril­me­si ve ilan et­ti­ril­me­si zo­run­lu­dur.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­rin­ce ilan edi­len ma­li tab­lo­la­rın ger­çe­ğe ay­kı­rı­lı­ğı­nın tes­pi­ti hâlin­de Müs­te­şar­lık, ge­nel ka­bul gör­müş mu­ha­se­be ku­ral ve il­ke­le­ri­ni göz önün­de bu­lun­du­ra­rak söz ko­nu­su ma­li tab­lo­la­rı dü­zel­til­miş ola­rak ye­ni­den ilan et­ti­re­bi­lir.

(4) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­rin­den, di­ğer ka­nun­la­rın zo­run­lu kıl­dı­ğı def­ter­ler­den baş­ka, özel def­ter­ler tut­ma­la­rı­nı ta­lep et­me­ye ve bu def­ter­le­rin ta­bi ola­ca­ğı esas ve usul­le­ri tes­pi­te, be­lir­le­ye­ce­ği esas­lar ve ör­nek­le­re uy­gun ola­rak her tür­lü bil­gi, cet­vel, ra­por, he­sap özet­le­ri ve ma­li tab­lo­lar is­te­me­ye, ge­rek­li gör­dü­ğü tak­dir­de ma­li tab­lo­la­rı ilan et­tir­me­ye, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ma­li ya­pı­sı­nın güç­len­di­ril­me­si için fi­nan­sal oran­lar tes­pit et­me­ye, şir­ket kay­nak­la­rı­nın han­gi ak­tif­le­re ve ne oran­da ya­tı­rı­la­ca­ğı­nı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ge­rek­li gö­rü­len hâller­de Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­rin­den her tür­lü bil­gi, bel­ge ve ra­po­ru is­te­me­ye yet­ki­li­dir.

Ak­tif azal­tı­cı iş­lem ya­sa­ğı

MAD­DE 19 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri, de­net­çi­le­ri ve ça­lı­şan­la­rı, şir­ket ana söz­leş­me­si ve­ya ge­nel ku­rul ya da yö­ne­tim ku­ru­lu ka­ra­rı ile sap­ta­nan hü­küm­ler dâhi­lin­de per­so­ne­le ya­pı­lan öde­me­ler, yar­dım ve­ya ve­ri­len avans­lar ha­riç, şir­ket kay­nak­la­rı­nı do­lay­lı ya da do­lay­sız kul­la­na­maz, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak ak­ti­fin de­ğe­ri­ni dü­şü­ren iş­lem­ler­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir su­ret­te ör­tü­lü ka­zanç ak­ta­rı­mı ya­pa­maz. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri ken­di borç­la­rı ve­ya si­gor­ta iş­lem­le­rin­den do­ğan­lar ha­riç ol­mak üze­re per­so­ne­li, or­tak­la­rı, iş­ti­rak­le­ri ve­ya di­ğer ki­şi ve ku­rum­lar le­hi­ne mal var­lı­ğı­nı te­mi­nat ola­rak gös­te­re­mez, ke­fil ola­maz ve kre­di sağ­la­ya­maz.

Ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si

MAD­DE 20 - (1) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin mi­mu­mum ga­ran­ti fo­nu tu­ta­rı­nı kar­şı­la­ya­ma­dı­ğı­nın, te­sis et­me­si ge­re­ken te­mi­na­tı te­sis ede­me­di­ği­nin, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak ye­ter­li ve­ya tek­nik kar­şı­lık­la­ra uy­gun var­lık­la­rı­nın bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya da söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ya­hut şir­ke­tin ma­li bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek de­re­ce­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pi­ti hâlle­rin­de, Ba­kan uy­gun bir sü­re ve­re­rek, ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak il­gi­li si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ke­tin­den;

a) Ma­li bün­ye­sin­de­ki za­afi­ye­tin na­sıl gi­de­ri­le­ce­ği­ni ve si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin na­sıl ko­ru­na­ca­ğı­nı içe­ren kap­sam­lı bir iyi­leş­tir­me pla­nı su­nul­ma­sı ve uy­gu­lan­ma­sı­nı,

b) Ser­ma­ye­si­nin ar­tı­rıl­ma­sı, öden­me­miş kıs­mı­nın öden­me­si, ser­ma­ye­ye mah­su­ben şir­ke­te öde­me ya­pıl­ma­sı ve­ya kâr da­ğı­tı­mı­nın dur­du­rul­ma­sı ya da ila­ve te­mi­nat te­sis edil­me­si­ni,

c) Var­lık­la­rı­nın kıs­men ya da ta­ma­men el­den çı­ka­rıl­ma­sı ve­ya el­den çı­ka­rıl­ma­sı­nın dur­du­rul­ma­sı­nı, ye­ni iş­ti­rak ve sa­bit de­ğer­ler edi­nil­me­me­si­ni,

ç) Ma­li bün­ye­si­ni ve li­ki­di­te­si­ni güç­len­di­ri­ci ve ris­ki azal­tı­cı ben­zer ted­bir­ler alın­ma­sı­nı,

d) Tes­pit edi­le­cek gün­dem­le ge­nel ku­ru­lun ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya çağ­rıl­ma­sı­nı ve­ya ge­nel ku­rul top­lan­tı­sı­nın er­te­len­me­si­ni,

e) Ben­ze­ri di­ğer hu­sus­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ni,

is­te­ye­bi­lir.

(2) Ay­rı­ca, Ba­kan;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­rin­de şir­ke­tin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu si­gor­ta branş­la­rın­dan, re­asü­rans şir­ket­le­rin­de ise si­gor­ta grup­la­rın­dan bi­ri­ne ve­ya ta­ma­mı­na ait si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te baş­ka şir­ket ve­ya şir­ket­le­re dev­ret­me­ye, dev­ra­la­cak şir­ket bu­lu­na­ma­dı­ğı tak­dir­de ise dev­re­di­le­cek port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya,

b) Si­gor­ta port­fö­yü­nü sı­nır­lan­dır­ma­ya,

c) Yö­ne­tim ve­ya de­ne­tim ku­ru­lu üye­le­rin­den bir kıs­mı­nı ve­ya ta­ma­mı­nı gö­rev­den ala­rak ya da bu ku­rul­lar­da­ki mev­cut üye sa­yı­sı­nı ar­tı­ra­rak bu ku­rul­la­ra üye ata­ma­ya ve­ya si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin yö­ne­ti­mi­nin kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye,

ç) Ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ben­ze­ri di­ğer ted­bir­le­ri al­ma­ya,

yet­ki­li­dir. 4 ün­cü mad­de­de ön­gö­rü­len şart­lar, bu fık­ra­nın (c) ben­di uya­rın­ca ata­na­cak ki­şi­ler için de ara­nır.

(3) Bu mad­de­de ön­gö­rü­len ted­bir­le­rin uy­gu­lan­ma­ma­sı ve­ya uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin öde­me­le­ri­ni ta­til et­me­si, si­gor­ta­lı­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­me­si ve­ya şir­ket öz­kay­nak­la­rı­nın mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu­nun al­tı­na düş­me­si hâlin­de, Ba­kan, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin tüm branş­lar­da ve­ya il­gi­li branş­lar­da ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­me ve tem­dit yet­ki­si­ni kal­dır­ma­ya, ruh­sat­la­rı­nı ip­tal ve var­lık­la­rı­nı blo­ke et­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri dı­şın­da ve ken­di özel ka­nun­la­rı uya­rın­ca, Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ya­pan di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın, söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ve ma­li bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek şe­kil­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pit edil­me­si hâlin­de, Ba­kan, ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ted­bir­ler al­ma­ya, yö­ne­tim ve de­ne­tim­de yer alan ki­şi­le­rin ta­ma­mı­nı ve­ya bir kıs­mı­nı gö­rev­den ala­rak ye­ni­le­ri­ni ata­ma­ya ve­ya yö­ne­ti­min kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ma­li bün­ye za­afi­ye­ti­nin kri­ter­le­ri yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(6) Bu mad­de uya­rın­ca şir­ket yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne ata­nan­lar, şir­ke­te ait doğ­muş ve­ya do­ğa­cak ka­mu borç­la­rın­dan, sos­yal gü­ven­lik ku­ru­luş­la­rı­na olan borç­la­rın­dan ve şir­ke­tin di­ğer ma­li yü­küm­lü­lük­le­rin­den so­rum­lu tu­tu­la­maz. Bu mad­de uya­rın­ca ata­nan ka­mu gö­rev­li­le­ri hak­kın­da ce­za da­va­sı açı­la­bil­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi ol­du­ğu gi­bi bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan hu­kuk da­va­la­rı da Müs­te­şar­lı­ğa kar­şı açıl­mış sa­yı­lır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan açı­lan da­va­lar ha­riç ol­mak üze­re, bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan da­va­lar ve baş­la­tı­lan so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­lar­da, yar­gı­la­ma gi­der­le­ri ve Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ğin­ce açık­la­nan as­ga­ri üc­ret ta­ri­fe­sin­de be­lir­le­nen avu­kat­lık üc­re­ti, Müs­te­şar­lık büt­çe­sin­den kar­şı­la­nır. Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun yö­ne­tim ku­ru­lu­nun ib­ra­sı­na iliş­kin hü­küm­le­ri bu mad­de uya­rın­ca ata­nan­lar hak­kın­da uy­gu­lan­maz.

BE­ŞİN­Cİ BÖ­LÜM

Ak­tü­er­ler, Ara­cı­lar ve Si­gor­ta Eks­per­le­ri

Ak­tü­er­ler, bro­ker­ler ve pro­dük­tör­ler

MAD­DE 21 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, ye­ter­li sa­yı­da ak­tü­er­le ça­lış­mak zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ak­tü­er­le­rin kay­de­dil­di­ği bir Ak­tü­er­ler Si­ci­li tu­tu­lur. Si­ci­le kay­do­lun­ma­dan ak­tü­er­lik ya­pı­la­maz. Ak­tü­er­lik un­va­nı­nın ka­za­nıl­ma­sı ile ak­tü­er­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(2) Bro­ker­lik, Müs­te­şar­lık­tan alı­nan bro­ker­lik ruh­sa­tı ile ya­pı­lır. Müs­te­şar­lık, ruh­sat ile il­gi­li iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir. Bro­ker­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, pro­dük­tör­le­rin ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı; bro­ker­lik ya­pa­maz, tü­zel ki­şi bro­ke­rin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(4) Pro­dük­tör­le­rin fa­ali­yet­te bu­lu­na­bil­mek için Müs­te­şar­lık­tan pro­dük­tör­lük ruh­sa­tı al­ma­la­rı zo­run­lu­dur. Müs­te­şar­lık, ruh­sat ile il­gi­li iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir. Pro­dük­tör­lük ya­pa­cak­la­rın ni­te­lik­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik ile be­lir­le­nir.

(5) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, bro­ker­le­rin ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı; pro­dük­tör­lük ya­pa­maz, tü­zel ki­şi si­gor­ta pro­dük­tör­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(6) Si­gor­ta bro­ker­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, bro­ker­lik ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi, bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun bro­ker­lik mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz. Bu hü­küm pro­dük­tör­ler için de ge­çer­li­dir.

(7) Si­gor­ta bro­ker­le­ri ve pro­dük­tör­le­ri ile bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

Si­gor­ta eks­per­le­ri

MAD­DE 22 - (1) Si­gor­ta eks­per­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır.

(2) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­mak is­te­yen ki­şi­le­rin;

a) Müs­te­şar­lık­tan si­gor­ta eks­per­lik ruh­sa­tı al­ma­sı,

b) Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(3) Ya­ban­cı si­gor­ta eks­per­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye Ba­kan­lar Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta eks­pe­ri un­va­nı, si­gor­ta eks­per­li­ği ruh­sat­na­me­si­nin alın­ma­sın­dan son­ra ka­za­nı­lır. Si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­cak­lar, ruh­sat­na­me­le­ri­ni al­dık­tan son­ra Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, ruh­sat­na­me­ye iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(5) Si­gor­ta eks­pe­ri­nin kay­dı;

a) Al­mış ol­du­ğu ruh­sat­la­rın tü­mü ip­tal edil­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sın­dan iti­ba­ren al­tı ay için­de mes­le­ği­ni ifa et­mez­se,

ç) Si­gor­ta eks­per­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta eks­pe­ri­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Ay­rı­ca, Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta eks­pe­ri­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(7) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta eks­pe­ri, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta eks­pe­rin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(8) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(9) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Müs­te­şar­lı­ğa ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Müs­te­şar­lık en geç on­beş iş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(10) Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, si­gor­ta eks­per­li­ği­ni mu­tat mes­lek hâlin­de yap­mak zo­run­da­dır. Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, bu fa­ali­yet­le­ri­ne de­vam et­tik­le­ri sü­re­de es­naf ve­ya ta­cir sı­fa­tıy­la mes­le­ğin ni­te­li­ği ile bağ­daş­ma­sı müm­kün ol­ma­yan baş­ka bir iş­le uğ­ra­şa­maz, si­gor­ta acen­te­li­ği, bro­ker­lik ve pro­dük­tör­lük fa­ali­yet­le­rin­de bu­lu­na­maz.

(11) Bir ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri bir­den faz­la bü­ro aça­maz.

(12) Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri mün­ha­sı­ran si­gor­ta eks­per­li­ği ko­nu­sun­da fa­ali­yet gös­ter­mek zo­run­da­dır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri ile iş ya­pıl­ma­sı du­ru­mun­da, eks­per­lik işi tü­zel ki­şi­ye ve­ri­lir. An­cak, işi ta­kip ede­cek olan si­gor­ta eks­pe­ri­ne tü­zel ki­şi ta­ra­fın­dan yet­ki bel­ge­si dü­zen­le­nir. Eks­per­tiz ra­po­run­da şir­ket ka­şe­si ya­nın­da ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin de im­za­sı yer alır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri nez­din­de ça­lı­şan si­gor­ta eks­per­le­ri, tü­zel ki­şi­ler­den ba­ğım­sız ola­rak iş ka­bul ede­mez, üc­ret­li ve­ya ma­aş­lı bir gö­rev­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir şe­kil­de bir baş­ka tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin nam ve he­sa­bı­na ça­lı­şa­maz.

(13) Si­gor­ta eks­pe­ri ta­raf­sız ol­mak zo­run­da­dır. Si­gor­ta eks­per­le­ri, ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile ara­sın­da ta­raf­sız­lı­ğı­nı şüp­he­ye dü­şü­re­cek önem­li ne­den­ler ve­ya ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile 18/6/1927 ta­rih­li ve 1086 sa­yı­lı Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 245 in­ci mad­de­si­nin (1), (2) ve (3) nu­ma­ra­lı bent­le­rin­de ya­zı­lı de­re­ce­ler­de ak­ra­ba­lı­ğı ve­ya bir iş or­tak­lı­ğı var­sa, si­gor­ta eks­per­li­ği gö­re­vi­ni ka­bul ede­mez. Bu hü­küm, tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin ya­nın­da ça­lış­tır­dık­la­rı si­gor­ta eks­per­le­ri için de ge­çer­li­dir. Bu hük­me ay­kı­rı ola­rak dü­zen­le­nen ra­por­lar ge­çer­siz­dir.

(14) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, bro­ker­le­rin ve pro­dük­tör­le­rin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz; tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(15) Si­gor­ta eks­per­le­ri ve bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(16) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi, bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(17) Mad­di ha­sar­la so­nuç­la­nan tra­fik ka­za­la­rı için yet­ki­li si­gor­ta eks­per­le­ri ta­ra­fın­dan dü­zen­len­miş, ör­ne­ği İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­ca tes­pit olu­na­cak ra­por, si­gor­ta taz­mi­na­tı­nın öden­me­sin­de Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun 99 un­cu mad­de­sin­de­ki ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı hük­mün­de­dir. Eks­per­ler ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen ra­por­lar de­lil ni­te­li­ğin­de­dir.

(18) Si­gor­ta eks­per­le­ri, ken­di­le­ri­ne tek­lif edi­len işi her­han­gi bir se­bep gös­ter­mek­si­zin red­de­de­bi­lir; an­cak, müc­bir ne­den­ler ve umul­ma­yan hâller ha­riç ol­mak üze­re en geç üç iş gü­nü için­de işi ka­bul edip et­me­di­ği­ni, işi tek­lif ede­ne ya­zı­lı ola­rak bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bil­di­rim­de bu­lun­ma­yan si­gor­ta eks­pe­ri, işi ka­bul et­miş sa­yı­lır.

(19) Si­gor­ta eks­pe­ri, si­gor­ta­cı ve­ya si­gor­ta et­ti­ren ya da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ser­best­çe ta­yin edi­le­bi­lir. Si­gor­ta söz­leş­me­sin­de, si­gor­ta eks­pe­ri­nin si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ta­yin edil­me­si hâlin­de üc­re­tin han­gi ta­raf­ça kar­şı­la­na­ca­ğı be­lir­ti­lir. Söz­leş­me­de be­lir­til­me­di­ği tak­dir­de üc­ret si­gor­ta­cı ta­ra­fın­dan öde­nir. İki si­gor­ta eks­pe­ri ta­ra­fın­dan red­do­lu­nan ki­şi, ken­di­si­ne si­gor­ta eks­pe­ri ta­yin edil­me­si­ni Tür­ki­ye Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­den ta­lep ede­bi­lir. Ta­yin olu­nan si­gor­ta eks­pe­ri, Ko­mi­te ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen üc­ret kar­şı­lı­ğın­da işi ka­bul et­mek zo­run­da­dır. An­cak, işi ka­bul zo­run­lu­lu­ğu bu mad­de­nin on­ye­din­ci fık­ra­sı uya­rın­ca dü­zen­le­nen ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı için uy­gu­lan­maz.

(20) Eks­per­tiz üc­re­ti­nin mik­ta­rı, si­gor­ta eks­pe­ri ile ken­di­si­ni ta­yin eden ta­raf ara­sın­da ser­best­çe ka­rar­laş­tı­rı­lır.

(21) Si­gor­ta eks­per­li­ği kurs­la­rı, sı­nav­la­rı ve sta­jı, yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek her bir eks­per­lik da­lı için ay­rı ay­rı ya­pı­lır. Si­gor­ta eks­per­lik kur­su ve di­ğer eği­tim fa­ali­yet­le­ri, 8/6/1965 ta­rih­li ve 625 sa­yı­lı Özel Öğ­re­tim Ku­rum­la­rı Ka­nu­nu­na ta­bi de­ğil­dir.

(22) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ki­şi, si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi, ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta eks­per­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

Si­gor­ta acen­te­le­ri

MAD­DE 23 - (1) Si­gor­ta acen­te­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır. Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak is­te­yen­le­rin Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­ce tu­tu­lan Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı ge­re­kir.

(2) Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­la­rın ni­te­lik­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik ile be­lir­le­nir. Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­lar, Müs­te­şar­lık­tan bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı gös­te­ren bir bel­ge ala­rak Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, bel­ge alın­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si için il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(3) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar hak­kın­da bu mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan Lev­ha­ya ka­yıt zo­run­lu­lu­ğu ile Müs­te­şar­lık­tan bel­ge al­ma­ya iliş­kin ikin­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

(4) Aşa­ğı­da­ki hâller­de si­gor­ta acen­te­si­nin kay­dı;

a) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma­sı için ge­rek­li ni­te­lik­le­ri kay­bet­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı­nı mü­te­akip al­tı ay için­de fa­ali­ye­te geç­mez­se,

ç) Si­gor­ta acen­te­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­sın­da­ki kay­dı si­lin­miş­se,

e) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(5) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta acen­te­si­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta acen­te­si­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya sa­vun­ma­sı din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta acen­te­si, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta acen­te­sin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(7) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(8) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu en geç on­beş iş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(9) 23/2/1995 ta­rih­li ve 4077 sa­yı­lı Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 4/A mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü si­gor­ta acen­te­le­ri için, sa­de­ce acen­te­lik fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la su­nu­lan hiz­met­ler­de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta şir­ke­ti­nin sağ­la­yı­cı ola­rak yap­tı­ğı ayıp­lı hiz­met­ler­den si­gor­ta acen­te­si so­rum­lu de­ğil­dir.

(10) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar ve söz­leş­me yap­ma­ya ve­ya prim tah­si­li­ne, ha­yat si­gor­ta­la­rı ve­ya zo­run­lu si­gor­ta­lar­la sı­nır­lı ola­rak yet­ki ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri ha­riç ol­mak üze­re ken­di­le­ri­ne söz­leş­me yap­ma ve­ya prim tah­sil et­me yet­ki­si ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri, bi­rey­sel emek­li­lik iş­lem­le­riy­le il­gi­li acen­te­lik fa­ali­ye­ti dı­şın­da baş­ka bir ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz.

(11) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ya­ban­cı si­gor­ta acen­te­le­ri­nin Tür­ki­ye’de­ki fa­ali­yet­le­ri ile Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na Tür­ki­ye’de­ki ara­cı­lık hiz­met­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me yap­ma­ya yet­ki­li­dir.

(12) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için bro­ker­lik ya­pan­la­rın, pro­dük­tör­le­rin ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar si­gor­ta acen­te­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz; im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz; bu şir­ket­le­re or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir. An­cak, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin yö­ne­ti­min­de, de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­la­rın eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için sı­nır­lan­dır­ma bu ki­şi­le­rin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu şir­ke­tin si­gor­ta acen­te­li­ği için­dir.

(13) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi, ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta acen­te­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

(14) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak­tan ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta acen­te­li­ğiy­le il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi, bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(15) Si­gor­ta acen­te­si, acen­te­lik söz­leş­me­si­nin so­na er­me­si ha­lin­de, si­gor­ta et­ti­ren­ler­le yap­tı­ğı ve­ya kı­sa bir sü­re için­de ya­pa­ca­ğı iş­ler­le il­gi­li söz­leş­me iliş­ki­si de­vam et­miş ol­say­dı el­de ede­ce­ği ko­mis­yo­na hak ka­za­nır.

(16) Söz­leş­me iliş­ki­si­nin so­na er­me­sin­den son­ra si­gor­ta şir­ke­ti si­gor­ta acen­te­si­nin port­fö­yü sa­ye­sin­de önem­li men­fa­at­ler el­de edi­yor ve hak­ka­ni­yet ge­rek­ti­ri­yor­sa, si­gor­ta acen­te­si, si­gor­ta şir­ke­tin­den taz­mi­nat ta­lep ede­bi­lir. An­cak, si­gor­ta acen­te­si­nin hak­lı bir ne­de­ne da­yan­mak­sı­zın söz­leş­me­yi fes­het­me­si ya da ken­di ku­su­ruy­la söz­leş­me­nin fes­hi­ne ne­den ol­ma­sı ha­lin­de taz­mi­nat hak­kı dü­şer.

(17) Si­gor­ta acen­te­le­ri ile bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(18) Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun acen­te­le­re iliş­kin hü­küm­le­ri si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da da uy­gu­la­nır.

AL­TIN­CI BÖ­LÜM

Mes­lek Ör­güt­len­me­le­ri

Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği

MAD­DE 24 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, mer­ke­zi İs­tan­bul’da bu­lu­nan ve ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de bir mes­lek ku­ru­lu­şu olan, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­ne, ruh­sat al­ma­la­rın­dan iti­ba­ren bir ay için­de üye ol­mak zo­run­da­dır. An­cak, Ba­kan­lar Ku­ru­lu, üye ol­ma zo­run­lu­lu­ğu­nu kal­dır­ma­ya yet­ki­li­dir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri hak­kın­da 18/5/2004 ta­rih­li ve 5174 sa­yı­lı Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 9 un­cu mad­de­si­nin ye­din­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

(2) Bir­lik üye­si olan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti­nin, Bir­lik Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan derhâl Lev­ha­ya kay­de­dil­me­si ge­re­kir. Aşa­ğı­da­ki hâller­de si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti­nin kay­dı;

a) Al­mış ol­du­ğu ruh­sat­la­rın tü­mü ip­tal edil­miş­se,

b) Tüm branş­lar­da ye­ni si­gor­ta ve re­asü­rans söz­leş­me­si yap­ma yet­ki­si kal­dı­rıl­mış­sa,

c) Ruh­sa­tın ve­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın bil­gi­si dâhi­lin­de ya­pı­lan­lar ha­riç ol­mak üze­re, ara­lık­sız ola­rak al­tı ay sü­re ile si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ak­det­me­miş­se,

ç) Si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti hak­kın­da if­las ve­ya tas­fi­ye ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

d) Ken­di­si­ne ya­pı­lan teb­li­ga­ta rağ­men sü­re­si için­de gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ve ai­dat­la­rı­nı öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(3) Lev­ha­ya ka­yıt­lı ol­ma­yan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti Ge­nel Ku­rul­da seç­me ve se­çil­me hak­kı­na sa­hip de­ğil­dir. Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­tin­den gi­riş ai­da­tı alın­maz.

(4) Bir­lik Yö­ne­tim Ku­ru­lu ge­rek­li gör­dü­ğü hâller­de, ne­den­le­ri­ni de açık­la­mak su­re­tiy­le Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­ni, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­ta­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(5) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti, Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun sil­me ve­ya ret ka­ra­rı­na kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Müs­te­şar­lı­ğa ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Müs­te­şar­lık en geç on­beş iş gü­nü için­de ka­ra­rı­nı bil­dir­mek zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lı­ğın bu ko­nu­da ve­re­ce­ği ka­rar ke­sin­dir.

(6) Ruh­sat­la­rı­nın tü­mü ip­tal edi­len, hak­kın­da if­las ve tas­fi­ye ka­ra­rı ve­ri­len ve­ya baş­ka ne­den­ler­le fa­ali­ye­ti so­na eren si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin Bir­lik üye­lik­le­ri dü­şer.

(7) Bir­li­ğin ama­cı;

a)     Si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­liş­me­si­ni te­min et­mek,

b)     Üye­le­ri­nin da­ya­nış­ma, bir­lik ve si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­rek­tir­di­ği va­kar ve di­sip­lin için­de eko­no­mi­nin ih­ti­yaç­la­rı­na uy­gun ola­rak ça­lış­ma­la­rı­nı sağ­la­mak,

c)     Hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek üze­re ge­rek­li ka­rar­la­rı al­mak ve uy­gu­la­mak­tır.

(8) Bir­li­ğin gö­rev ve yet­ki­le­ri şun­lar­dır;

a) Si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­liş­me­si­ni sağ­la­yı­cı ön­lem­ler al­mak, bu amaç­la araş­tır­ma ku­ru­luş­la­rı te­sis et­mek ve bu ko­nu­da­ki araş­tır­ma ve ça­lış­ma­la­rı des­tek­le­mek,

b) Tür­ki­ye’de si­gor­ta­cı­lı­ğı tem­sil et­mek ve ta­nıt­mak için ge­rek­li gi­ri­şim­ler­de bu­lun­mak, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki il­gi­li ku­ru­luş­la­ra ge­rek­ti­ğin­de üye ol­mak ve de­le­ge gön­der­mek,

c) Ge­rek­ti­ğin­de si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne iliş­kin reh­ber ta­ri­fe­le­ri ha­zır­la­ya­rak sek­tö­rün hiz­me­ti­ne sun­mak,

ç) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı ile ken­di­si­ne ve­ri­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek ve al­dı­ğı ka­rar­la­rın ve ön­lem­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­nı iz­le­mek,

d) Uyul­ma­sı zo­run­lu mes­lek ku­ral­la­rı­nı be­lir­le­mek, üye­le­ri­nin mes­le­ğin ge­rek­tir­di­ği di­sip­lin için­de eko­no­mi­nin ih­ti­yaç­la­rı­na uy­gun ola­rak ça­lış­ma­la­rı­nı sağ­la­mak, üye­le­ri ara­sın­da­ki hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek ama­cıy­la, ge­rek­li her tür­lü ted­bi­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

e) Si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da eği­tim ver­mek ama­cıy­la il­gi­li ku­ru­luş ve der­nek­ler­le iş­bir­li­ği yap­mak, se­mi­ner­ler ve kon­fe­rans­lar dü­zen­le­mek, ki­tap, der­gi ve bro­şür­ler ya­yım­la­mak,

f) Ge­rek­li sa­yı ve ni­te­lik­te si­gor­ta in­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­mi­te­le­ri kur­mak, gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma şe­kil­le­ri­ni dü­zen­le­mek,

g) Üye­le­ri­nin yıl­lık fa­ali­yet so­nuç­la­rı hak­kın­da her yıl ra­por­lar ha­zır­la­mak ve bu ra­por­la­rı üye­le­ri­ne ve il­gi­li­le­re da­ğıt­mak,

ğ) Si­gor­ta­lar­la il­gi­li bil­gi­le­rin tu­tul­ma­sı­nı sağ­la­mak ve bu amaç­la bil­gi mer­ke­zi oluş­tur­mak,

h) Si­gor­ta­cı­lık­ta tah­ki­min iş­le­yi­şi­ni dü­zen­le­mek ve si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin lis­te­si­ni tut­mak.

(9) Bir­lik, il­gi­li ol­du­ğu mes­lek­ler ko­nu­sun­da­ki mev­zu­at ile al­mış ol­du­ğu ka­rar ve ön­lem­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­nı ta­kip eder ve Müs­te­şar­lık­ça alın­ma­sı ta­lep edi­len ted­bir­le­ri alır.

(10) Bir­lik, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak bu Ka­nun hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li tü­zel ki­şi­li­ği ha­iz bü­ro, şir­ket ve va­kıf kur­ma­ya ve ku­ru­lu şir­ket­le­re iş­ti­rak et­me­ye yet­ki­li­dir.

(11) Bir­li­ğin or­gan­la­rı, Ge­nel Ku­rul, Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Baş­kan­lık, Baş­kan­lık Di­va­nı, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu­dur. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri Ge­nel Ku­rul dı­şın­da bu or­gan­lar­dan yal­nız bi­rin­de asıl üye ile tem­sil edi­lir.

(12) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri Ge­nel Ku­rul­da, ge­nel mü­dür ve­ya ve­ki­li ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Müs­te­şar­lık, Bir­lik Ge­nel Ku­ru­lun­da tem­sil­ci bu­lun­du­ra­bi­lir.

(13) Ge­nel Ku­rul­ca iki yıl için se­çi­len Baş­kan­lık Di­va­nı; baş­kan, baş­kan yar­dım­cı­sı ile Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun ilk top­lan­tı­da ken­di ara­la­rın­dan se­çe­cek­le­ri say­man­dan olu­şur.

(14) Bir­lik Baş­ka­nı ile Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu asıl ve ye­dek üye­le­ri Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan se­çi­lir. Bir­lik Baş­ka­nı Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun da baş­ka­nı­dır. Yö­ne­tim Ku­ru­lu üye sa­yı­sı, Ge­nel Ku­rul ya­pıl­dı­ğı ta­rih­te ka­yıt­lı olan üye sa­yı­sı­na gö­re be­lir­le­nir. Üye sa­yı­sı el­li ve el­li­den az ise ye­di, el­li ve alt­mış ara­sın­da ise do­kuz, alt­mış ve da­ha faz­la ise on­bir üye­den ve herhâlukârda dört ye­dek üye­den olu­şur. Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu, üçer asıl ve iki­şer ye­dek üye­den te­şek­kül eder. Bir­lik Baş­ka­nı, Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu­nun gö­rev sü­re­si iki yıl­dır. Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu ilk top­lan­tı­da bir baş­kan se­çer.

(15) Bir­li­ğin ça­lış­ma esas­la­rı ve fa­ali­yet­le­ri­nin kap­sa­mı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, Bir­lik ta­ra­fın­dan alı­na­cak ka­rar ve ted­bir­le­re uy­mak zo­run­da­dır.

(16) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri Bir­lik üye­li­ği­ne gi­riş­te ve her yıl Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen mik­tar­da gi­riş ai­da­tı öder. Bir­li­ğin gi­der­le­ri, tes­pit olu­nan oy sa­yı­sı­na gö­re si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ara­sın­da pay­laş­tı­rı­lır. Ai­dat­lar ve gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­ti­len sü­re için­de öden­me­di­ği tak­dir­de Bir­lik ta­ra­fın­dan ic­ra yo­luy­la tah­sil olu­nur. Gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı­nın öden­me­si­ne da­ir ka­rar­lar 9/6/1932 ta­rih­li ve 2004 sa­yı­lı İc­ra ve İf­las Ka­nu­nu­nun 68 in­ci mad­de­sin­de ya­zı­lı resmî bel­ge ni­te­li­ğin­de­dir.

(17) Bir­lik, oluş­tu­ra­ca­ğı bil­gi mer­ke­zi­nin gi­der­le­ri­ne kat­kı için de si­gor­ta şir­ket­le­rin­den ka­tı­lım ta­lep ede­bi­lir. Ka­tıl­ma pa­yı, bil­gi mer­ke­zin­de ve­ri­le­ri­nin top­lan­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len si­gor­ta­la­ra iliş­kin şir­ket­ler ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len prim üre­ti­mi­nin bin­de bi­ri­ni aş­ma­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nir. Müs­te­şar­lık, bu ora­nın yüz­de el­li ora­nın­da azal­tıl­ma­sı­na ve­ya ar­tı­rıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir. Bil­gi mer­ke­zi gi­der­le­ri­ne, ge­rek­li gö­rül­me­si du­ru­mun­da, Bir­lik büt­çe­sin­den ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak He­sap­tan kat­kı sağ­la­na­bi­lir.

(18) Bir­li­ğin bu mad­de uya­rın­ca al­dı­ğı ka­rar ve ted­bir­le­re za­ma­nın­da ve tam ola­rak uy­ma­yan üye­ler hak­kın­da Yö­ne­tim Ku­ru­lun­ca iki bin Ye­ni Türk Li­ra­sın­dan al­tı bin Ye­ni Türk Li­ra­sı­na ka­dar ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(19) Bir­li­ğin tüm fa­ali­yet­le­ri Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan de­net­le­nir.

Bir­lik or­gan­la­rı­nın se­çim esas­la­rı ve ya­sak­lar

MAD­DE 25 - (1) Bir­li­ğin or­gan se­çim­le­ri giz­li oy ve açık tas­nif ile ya­pı­lır ve or­gan­lar­da her üye­nin bir oy hak­kı var­dır.

(2) Se­çim ya­pı­la­cak Ge­nel Ku­rul top­lan­tı­sın­dan en az on beş gün ön­ce Bir­lik se­çim­le­ri için üye­le­rin tem­sil­ci­le­ri­ni be­lir­le­yen lis­te, top­lan­tı­nın gün­de­mi, ye­ri, gü­nü, sa­ati ile ço­ğun­luk ol­ma­dı­ğı tak­dir­de ya­pı­la­cak ikin­ci top­lan­tı­ya da­ir hu­sus­la­rı be­lir­ten bir ya­zıy­la bir­lik­te üç nüs­ha ola­rak o yer il­çe se­çim ku­ru­lu baş­ka­nı olan hâki­me tev­di edi­lir. Se­çim ya­pı­la­cak yer­de bir­den faz­la il­çe se­çim ku­ru­lu bu­lun­ma­sı hâlin­de, gö­rev­li hâkim, Yük­sek Se­çim Ku­ru­lun­ca be­lir­le­nir. Top­lan­tı ta­rih­le­ri­nin, gün­dem­de yer alan di­ğer ko­nu­lar göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak gö­rüş­me­le­rin bir cu­mar­te­si gü­nü ak­şa­mı­na ka­dar so­nuç­lan­ma­sı ve se­çim­le­rin, er­te­si gü­nü olan pa­zar gü­nü­nün do­kuz ile on ye­di sa­at­le­ri ara­sın­da ya­pıl­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak şe­kil­de dü­zen­len­me­si zo­run­lu­dur.

(3) Hâkim, ge­rek­ti­ğin­de il­gi­li ka­yıt ve bel­ge­le­ri de ge­tir­tip in­ce­le­mek su­re­tiy­le var­sa nok­san­la­rı ta­mam­lat­tır­dık­tan son­ra se­çi­me ka­tı­la­cak üye­le­ri be­lir­le­yen lis­te ile ikin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len di­ğer hu­sus­la­rı onay­lar. Onay­la­nan lis­te ile top­lan­tı­ya ait di­ğer hu­sus­lar Bir­li­ğin ilan yer­le­rin­de asıl­mak su­re­tiy­le üç gün sü­re ile ilan edi­lir.

(4) İlan sü­re­si için­de lis­te­ye ya­pı­la­cak iti­raz­lar hâkim ta­ra­fın­dan in­ce­le­nir ve en geç iki gün için­de ka­ra­ra bağ­la­nır.

(5) Bu su­ret­le ke­sin­le­şen lis­te­ler ile top­lan­tı­ya ait di­ğer hu­sus­lar onay­la­na­rak Bir­li­ğe gön­de­ri­lir.

(6) Hâkim, aday ol­ma­yan üye­ler ara­sın­dan bir baş­kan ile iki üye­den olu­şan bir se­çim san­dık ku­ru­lu atar. Ay­nı şe­kil­de ay­rı­ca üç ye­dek üye de hâkim ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir. Se­çim san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı­nın yok­lu­ğun­da ku­ru­la en yaş­lı üye baş­kan­lık eder.

(7) Se­çim san­dık ku­ru­lu, se­çim­le­rin Ka­nu­nun ön­gör­dü­ğü esas­la­ra gö­re yü­rü­tül­me­si, yö­ne­ti­mi ve oy­la­rın tas­ni­fi ile gö­rev­li olup, bu gö­rev­le­ri se­çim ve tas­nif iş­le­ri bi­tin­ce­ye ka­dar ara­lık­sız ola­rak de­vam eder.

(8) Se­çim sü­re­si­nin so­nun­da se­çim so­nuç­la­rı tu­ta­nak­la tes­pit edi­lip se­çim san­dık ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri ta­ra­fın­dan im­za­la­nır. Bir­den faz­la san­dık bu­lun­ma­sı hâlin­de tu­ta­nak­lar, hâkim ta­ra­fın­dan bir­leş­ti­ri­lir. Tu­ta­nak­la­rın bi­rer ör­ne­ği se­çim ye­rin­de asıl­mak su­re­tiy­le ge­çi­ci se­çim so­nuç­la­rı ilan edi­lir. Kul­la­nı­lan oy­lar ve di­ğer bel­ge­ler tu­ta­na­ğın bir ör­ne­ği ile bir­lik­te üç ay sü­rey­le sak­lan­mak üze­re il­çe se­çim ku­ru­lu baş­kan­lı­ğı­na tev­di edi­lir.

(9) Se­çi­min de­va­mı sı­ra­sın­da ya­pı­lan iş­lem­ler ile tu­ta­nak­la­rın dü­zen­len­me­sin­den iti­ba­ren iki gün için­de se­çim so­nuç­la­rı­na ya­pı­la­cak iti­raz­lar, hâkim ta­ra­fın­dan ay­nı gün in­ce­le­nir ve ke­sin ola­rak ka­ra­ra bağ­la­nır. İti­raz sü­re­si­nin geç­me­si ve iti­raz­la­rın ka­ra­ra bağ­lan­ma­sın­dan he­men son­ra hâkim, yu­ka­rı­da­ki hü­küm­le­re gö­re ke­sin so­nuç­la­rı ilan eder ve Bir­li­ğe bil­di­rir.

(10) Lis­te­de adı ya­zı­lı ol­ma­yan üye­ler oy kul­la­na­maz. Oy­lar, oy ve­re­nin kim­li­ği­ni Bir­lik ve­ya resmî ku­ru­luş­ça ve­ri­len bel­ge ile is­pat et­me­sin­den ve lis­te­de­ki is­mi­nin kar­şı­sın­da­ki ye­rin im­za­lan­ma­sın­dan son­ra kul­la­nı­lır. Oy­lar, or­gan­la­ra gö­re bir­lik­te ve­ya ay­rı ay­rı dü­zen­le­nen oy pu­su­la­la­rı­nın, üze­rin­de il­çe se­çim ku­ru­lu mü­hü­rü bu­lu­nan ve oy ver­me sı­ra­sın­da san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek zar­fa ko­nul­ma­sı su­re­tiy­le kul­la­nı­lır. Bun­la­rın dı­şın­da­ki zarf­la­ra ko­nu­lan oy­lar ge­çer­siz sa­yı­lır. Se­çim­ler­de kul­la­nı­la­cak araç ve ge­reç­ler il­çe se­çim ku­ru­lun­dan sağ­la­nır ve san­dık­la­rın ko­na­ca­ğı yer­ler hâkim ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(11) Hâkim, se­çim so­nuç­la­rı­nı et­ki­le­ye­cek öl­çü­de bir usul­süz­lük ve­ya ka­nu­na ay­kı­rı uy­gu­la­ma se­be­biy­le se­çim­le­rin ip­ta­li­ne ka­rar ver­di­ği tak­dir­de, sü­re­si bir ay­dan az ve iki ay­dan faz­la ol­ma­mak üze­re se­çi­min ye­ni­le­ne­ce­ği pa­zar gü­nü­nü tes­pit ede­rek Bir­li­ğe bil­di­rir. Be­lir­le­nen gün­de yal­nız­ca se­çim ya­pı­lır ve se­çim iş­lem­le­ri bu mad­de ile Ka­nu­nun ön­gör­dü­ğü di­ğer hü­küm­le­re uy­gun ola­rak yü­rü­tü­lür.

(12) İl­çe se­çim ku­ru­lu baş­ka­nı­na, hâki­me ve se­çim san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı ile üye­le­ri­ne, 26/4/1961 ta­rih­li ve 298 sa­yı­lı Se­çim­le­rin Te­mel Hü­küm­le­ri ve Seç­men Kü­tük­le­ri Hak­kın­da Ka­nun­da be­lir­ti­len esas­la­ra gö­re üc­ret öde­nir. Bu üc­ret ve di­ğer se­çim gi­der­le­ri Bir­lik büt­çe­sin­den kar­şı­la­nır.

(13) Se­çim­ler sı­ra­sın­da san­dık ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri­ne kar­şı iş­le­nen suç­lar ka­mu gö­rev­li­le­ri­ne kar­şı iş­len­miş gi­bi ce­za­lan­dı­rı­lır.

(14) Bir­lik, ku­ru­luş amaç­la­rı dı­şın­da fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz. Bir­lik or­gan­la­rı­nın se­çim­le­rin­de si­ya­si par­ti­ler aday gös­te­re­mez. Amaç­la­rı dı­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren Bir­li­ğin so­rum­lu or­gan­la­rı­nın gö­re­vi­ne, Ba­ka­nın ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­mi üze­ri­ne mah­ke­me ka­ra­rıy­la son ve­ri­lir ve yer­le­ri­ne ye­ni­le­ri seç­ti­ri­lir.

(15) Gö­rev­le­ri­ne son ve­ri­len or­gan­la­rın ye­ri­ne en geç bir ay için­de ye­ni­le­ri se­çi­lir. Ye­ni se­çi­len­ler es­ki­le­rin sü­re­si­ni ta­mam­lar.

(16) Gö­re­ve son ver­me hü­küm­le­ri Bir­lik Ge­nel Ku­ru­lu hak­kın­da uy­gu­lan­maz.

(17) Ba­kan ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın bu Ka­nun uya­rın­ca Bir­lik or­gan­la­rı ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­len iş­lem­ler hak­kın­da ver­di­ği ka­rar­la­rı, gö­rev­li or­gan­lar ay­nen ye­ri­ne ge­tir­mek­le yü­küm­lü­dür. Bu ka­rar­la­rı ka­nu­ni bir se­bep ol­mak­sı­zın ye­ri­ne ge­tir­me­yen ve­ya es­ki ka­rar­da di­ren­me ni­te­li­ğin­de ye­ni bir ka­rar ve­ren ve­ya ka­nu­nun zo­run­lu kıl­dı­ğı iş­lem­le­ri uya­rıl­ma­sı­na rağ­men ye­ri­ne ge­tir­me­yen Bir­lik or­gan­la­rı hak­kın­da da on­dör­dün­cü fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(18) Gö­rev­le­ri­ne son ve­ri­len or­gan üye­le­ri­nin ve tü­zel ki­şi tem­sil­ci­le­ri­nin ce­zai so­rum­lu­luk­la­rı sak­lı­dır. Bu or­gan­la­rın on­ye­din­ci fık­ra ge­re­ğin­ce gö­rev­le­ri­ne son ve­ril­me­si­ne se­bep olan ta­sar­ruf­la­rı hü­küm­süz­dür.

(19) Millî gü­ven­li­ğin, ka­mu dü­ze­ni­nin, suç iş­len­me­si­ni ve­ya su­çun de­va­mı­nı ön­le­me­nin ya­hut ya­ka­la­ma­nın ge­rek­tir­di­ği hâller­de ge­cik­me­de sa­kın­ca var­sa, Ba­kan, Bir­li­ği fa­ali­yet­ten men ede­bi­lir. Ba­ka­nın ka­ra­rı yir­mi­dört sa­at için­de gö­rev­li hâki­min ona­yı­na su­nu­lur. Hâkim ka­ra­rı­nı kırk­se­kiz sa­at için­de açık­lar; ak­si hâlde bu ida­ri ka­rar ken­di­li­ğin­den yü­rür­lük­ten kal­kar.

(20) Bir­lik yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de yer alan­lar ile Bir­lik ça­lı­şan­la­rı, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si

MAD­DE 26 - (1) Dört yıl için se­çi­len ve do­kuz ki­şi­den olu­şan Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ye­di asıl ve dört ye­dek üye­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan tu­tu­lan Lev­ha­ya ka­yıt­lı ve mes­le­ğin­de iti­bar ve tec­rü­be sa­hi­bi si­gor­ta eks­per­le­ri ara­sın­dan, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen usul ve esas­la­ra gö­re se­çi­lir. Ay­rı­ca bu Ko­mi­te­ye Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan bir üye ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­te­ri ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği yar­dım­cı­sı da­imî üye ola­rak ata­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­bil­mek için en az on yıl bil­fi­il si­gor­ta eks­per­li­ği yap­mış ol­mak ge­re­kir. Ye­dek üye­ler­de de asıl üye­ler­de ara­nan ni­te­lik­ler ara­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ilk top­lan­tı­da ken­di için­den bir baş­kan ve bir baş­kan yar­dım­cı­sı se­çer. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de ge­nel mü­dür­le­ri ve­ya şir­ke­ti tem­si­le yet­ki­li ki­şi­ler ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Geç­miş beş yıl için­de di­sip­lin ce­za­sı alan­lar ile hak­kın­da si­gor­ta eks­per­li­ği­ne en­gel bir suç­tan do­la­yı ko­vuş­tur­ma açıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len­ler ko­vuş­tur­ma ta­mam­la­na­na ka­dar, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­mez ve tü­zel ki­şi­yi tem­sil ede­mez. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de yer al­mak­la bir­lik­te da­ha son­ra se­çim ye­ter­li­li­ği­ni kay­be­den, ar­dı ar­dı­na ya­pıl­mış üç top­lan­tı­ya ge­çer­li bir öz­rü ol­ma­dan ken­di­si ve­ya tü­zel ki­şi açı­sın­dan tem­sil­ci­si ka­tıl­ma­yan üye­le­rin üye­lik­le­ri ken­di­li­ğin­den dü­şer.

(2) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, aşa­ğı­da be­lir­ti­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­yet­le­ri­nin adil ve dü­rüst ol­ma­sı, iş ah­la­kı­nın sağ­lan­ma­sı, mes­lek men­sup­la­rı­nın mes­le­ğin ge­rek­tir­di­ği özen, di­sip­lin ve da­ya­nış­ma için­de ça­lış­ma­sı ama­cıy­la mes­lek ku­ral­la­rı­nı oluş­tur­mak,

b) Mes­lek men­sup­la­rı ara­sın­da hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek için ge­rek­li bü­tün ted­bir­le­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

c) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da­ki mes­le­ki ge­liş­me­ler ile ida­ri ve ya­sal dü­zen­le­me­le­ri iz­le­ye­rek, bu ko­nu­da üye­le­ri­ni ay­dın­lat­mak,

ç) Si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak, ulu­sal ve­ya ulus­la­ra­ra­sı ma­li, ik­ti­sa­di ve mes­le­ki ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile iliş­ki­ler kur­mak,

d) Si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ge­liş­ti­ril­me­si ama­cıy­la kurs­lar ter­tip et­mek, se­mi­ner ve kon­fe­rans gi­bi eği­tim fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak,

e) Si­gor­ta­cı­lık ve si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­ne iliş­kin ge­liş­me­le­ri iz­le­mek, bu ko­nu­da­ki ya­yın ve iç­ti­hat­la­rı der­le­ye­rek mes­lek men­sup­la­rı­nın ya­ra­rı­na sun­mak,

f) Mes­le­ki ko­nu­lar­da mü­ta­laa ver­mek ve yet­ki­li mer­ci­le­re gö­rüş bil­dir­mek,

g) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı uya­rın­ca si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­bil­mek için ge­rek­li olan Lev­ha­ya ka­yıt iş­lem­le­ri ile ka­yıt­tan si­lin­me iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek,

ğ) Si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti ile il­gi­li ko­nu­lar­da di­sip­lin ce­za­sı ver­mek,

h) Müs­te­şar­lık­ça ve­ri­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

(3) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­lar en geç on­beş gün için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­la­rın iş­le­me ko­nu­la­bil­me­si­ne yö­ne­lik usu­li iş­lem­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ri­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce ken­di­si­ne bil­di­ri­len ka­rar­la­rın ge­re­ği­ni bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren  en geç on­beş gün için­de ye­ri­ne ge­tir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, ikin­ci fık­ra­da sa­yı­lan iş­lem­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­bil­mek için ge­rek­ti­ğin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ile Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(4) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 94 ün­cü mad­de­si Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si için de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri­ne öde­ne­cek hu­zur hak­kı ve di­ğer öde­me­ler, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun tek­li­fi ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Ku­ru­lun­ca tes­pit edi­lir.

(5) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce, mes­le­ğin va­kar ve onu­ru­na ay­kı­rı fi­il ve ha­re­ket­ler­de bu­lu­nan­lar­la, gö­rev­le­ri­ni yap­ma­yan ve­ya ku­sur­lu ola­rak ya­pan ya­hut gö­re­vi­nin ge­rek­tir­di­ği gü­ve­ni sar­sı­cı ha­re­ket­ler­de bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da, si­gor­ta eks­per­li­ği hiz­met­le­ri­nin ge­re­ği gi­bi yü­rü­tül­me­si mak­sa­dı ile du­ru­mun ni­te­li­ği­ne ve ağır­lık de­re­ce­si­ne gö­re aşa­ğı­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı ve­ri­lir:

a) Uyar­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­ne mes­le­ği­nin ic­ra­sın­da da­ha dik­kat­li dav­ran­ma­sı ge­rek­ti­ği­nin ya­zı ile bil­di­ril­me­si­dir.

b) Kı­na­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­ne gö­re­vin­de ve dav­ra­nı­şın­da ku­sur­lu sa­yıl­dı­ğı­nın ya­zı ile bil­di­ril­me­si­dir.

c) Ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma; si­gor­ta eks­per­li­ği sı­fa­tı sak­lı kal­mak üze­re al­tı ay­dan az, bir yıl­dan çok ol­ma­mak üze­re mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma­dır.

ç) Mes­lek­ten çı­kar­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­nin mes­lek­ten çı­kar­tı­la­rak bir da­ha bu mes­le­ği ic­ra et­me­si­ne izin ve­ril­me­me­si­dir.

(6) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ri­len tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­ni tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li olup mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­me­sin­de so­rum­lu­lu­ğu bu­lu­nan­lar bir da­ha si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz ve baş­ka bir tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­rin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz.

(7) Mes­lek ku­ral­la­rı­na, mes­le­ğin va­kar ve onu­ru­na ay­kı­rı fi­il ve ha­re­ket­te bu­lu­nan­lar­la gö­re­vin ge­rek­tir­di­ği gü­ve­ni sar­sı­cı ha­re­ket­te bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da, uyar­ma, tek­ra­rın­da ise kı­na­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(8) Gö­re­vi­ni ba­ğım­sız­lık, ta­raf­sız­lık ve dü­rüst­lük­le yap­ma­yan ve­ya ku­sur­lu ola­rak ya­pan ve­ya mes­le­ğin ge­nel il­ke­le­ri­ne ay­kı­rı ha­re­ket­te bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri için ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(9) Kas­ten ger­çe­ğe ay­kı­rı eks­per­tiz ra­po­ru dü­zen­le­dik­le­ri mah­ke­me ka­ra­rı ile ke­sin­le­şen mes­lek men­sup­la­rı­na mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ve­ri­lir.

(10) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ge­rek­ti­re­bi­le­cek ma­hi­yet­te­ki bir iş­ten do­la­yı so­ruş­tur­ma ya­pıl­mak­ta olan si­gor­ta eks­pe­ri, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ka­ra­rıy­la, ted­bir ma­hi­ye­tin­de iş­ten el çek­ti­ri­le­bi­lir. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, il­gi­li mer­ci­le­re derhâl du­yu­ru­lur. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, so­ruş­tur­ma­nın dur­du­rul­muş ve­ya si­gor­ta eks­per­li­ği­ne en­gel ol­ma­yan bir ce­za ve­ril­miş ol­ma­sı hâlin­de ken­di­li­ğin­den or­ta­dan kal­kar. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, bu ka­ra­rın ve­ril­me­si­ne esas olan hâl ve şart­la­rın bu­lun­ma­dı­ğı ve­ya son­ra­dan kalk­tı­ğı­nın sa­bit ol­ma­sı du­ru­mun­da kal­dı­rı­lır.

(11) Üç yıl­lık bir dö­nem için­de iki ve­ya da­ha faz­la di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren dav­ra­nış­ta bu­lu­nan si­gor­ta eks­pe­ri hak­kın­da, her ye­ni su­çu için bir ön­ce­kin­den da­ha ağır ce­za uy­gu­la­nır.

(12) Ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rıl­ma­sın­dan son­ra beş yıl­lık dö­nem için­de bu ce­za­yı ge­rek­ti­ren fi­ili ye­ni­den iş­le­yen si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(13) Ko­vuş­tur­ma ve hü­küm te­si­si, di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı ya­pıl­ma­sı­na ve di­sip­lin ce­za­sı uy­gu­lan­ma­sı­na en­gel de­ğil­dir.

(14) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri hak­kın­da­ki so­ruş­tur­ma­lar Müs­te­şar­lık­ça ya­pı­lır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­len ka­rar­lar ke­sin­dir.

(15) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­re­cek ey­lem­le­rin iş­len­me­sin­den iti­ba­ren üç yıl geç­miş ise di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı ya­pı­la­maz. An­cak, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce işe el ko­nul­muş ise bu sü­re iş­le­mez.

(16) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­re­cek ey­lem­le­rin iş­len­me­sin­den iti­ba­ren beş yıl geç­miş ise di­sip­lin ce­za­sı ve­ri­le­mez.

(17) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren ey­lem ay­nı za­man­da suç teş­kil edi­yor­sa ve bu suç için il­gi­li ka­nun­lar­da da­ha uzun bir za­man aşı­mı sü­re­si tes­pit olun­muş­sa, bu mad­de­de­ki za­man aşı­mı sü­re­le­ri ye­ri­ne il­gi­li ka­nun­lar­da­ki za­man aşı­mı sü­re­si uy­gu­la­nır.

(18) Di­sip­lin ka­rar­la­rı­na kar­şı, ka­ra­rın Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce teb­li­ğin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de Müs­te­şar­lı­ğa iti­raz­da bu­lu­nu­la­bi­lir. Müs­te­şar­lık en geç bir ay içe­ri­sin­de iti­ra­zı ka­ra­ra bağ­lar. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­len ka­rar­lar ke­sin­dir.

(19) Di­sip­lin ce­za­la­rı­na iliş­kin ka­rar­lar ke­sin­leş­me­dik­çe uy­gu­la­na­maz.

(20) Mes­lek­ten çı­kar­ma ve ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­la­rın­dan baş­ka bir di­sip­lin ce­za­sı ve­ri­len si­gor­ta eks­per­le­ri, söz ko­nu­su ce­za­la­rın uy­gu­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren beş yıl geç­tik­ten son­ra Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne baş­vu­ra­rak hak­la­rın­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı­nın si­cil­le­rin­den si­lin­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir. İl­gi­li­nin bu sü­re için­de di­sip­lin ce­za­sı al­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de, di­sip­lin ce­za­sı­nın si­lin­me­si­ne ka­rar ve­ri­lir.

(21) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin bu mad­de uya­rın­ca al­dı­ğı ka­rar ve ted­bir­le­re za­ma­nın­da ve tam ola­rak uy­ma­yan üye­ler hak­kın­da Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce iki bin Ye­ni Türk Li­ra­sın­dan al­tı bin Ye­ni Türk Li­ra­sı­na ka­dar ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(22) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin gö­rev­le­ri­ni et­kin bir bi­çim­de ger­çek­leş­ti­re­bil­me­si için uy­gun me­kan, ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel ve ge­rek­li tek­nik do­na­nı­mı te­min eder.

(23) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile Lev­ha­ya ka­yıt üc­re­ti ve­ya ai­da­tı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu öde­me­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği büt­çe­si­ne ge­lir kay­de­di­lir.

(24) Müs­te­şar­lık, mev­zu­ata ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­nel men­fa­at­le­ri­ne ay­kı­rı­lık tes­pit et­me­si hâlin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­den si­gor­ta eks­per­le­ri­ne iliş­kin ya­pı­lan dü­zen­le­me­le­rin ip­tal edil­me­si­ni ve­ya dü­zen­le­me­ler­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­nı is­te­ye­bi­lir.

(25) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ça­lış­ma esas ve usul­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğın­ca çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si

MAD­DE 27 - (1) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si oluş­tu­ru­lur. Kırk ki­şi­den olu­şan Mec­lis üye­le­ri, mes­le­ğin­de iti­bar ve tec­rü­be sa­hi­bi ti­ca­ret oda­sı ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­sı men­su­bu si­gor­ta acen­te­le­ri ara­sın­dan, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­ce ve Müs­te­şar­lık­ça or­tak­la­şa be­lir­le­nen usul ve esas­la­ra gö­re se­çi­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 57 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı hük­mü Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si hak­kın­da uy­gu­lan­maz. 

(2) Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si üye­le­ri, do­kuz ki­şi­den olu­şan Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de gö­rev al­mak üze­re ye­di asıl ve dört ye­dek üye se­çer. Bu Ko­mi­te­ye Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan bir üye ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­te­ri ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği yar­dım­cı­sı da­imî üye ola­rak ata­nır. Ko­mi­te­ye se­çi­le­bil­mek için en az on yıl bil­fi­il si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mış ol­mak ge­re­kir. Ye­dek üye­ler­de de asıl üye­ler­de ara­nan ni­te­lik­ler ara­nır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ilk top­lan­tı­da ken­di için­den bir baş­kan ve bir baş­kan yar­dım­cı­sı se­çer. Tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­le­ri, Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­sin­de ve Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de ge­nel mü­dür­le­ri ve­ya şir­ke­ti tem­si­le yet­ki­li ki­şi­ler ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Geç­miş beş yıl için­de di­sip­lin ce­za­sı alan­lar ile hak­kın­da si­gor­ta acen­te­li­ği­ne en­gel bir suç­tan do­la­yı ko­vuş­tur­ma açıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len­ler ko­vuş­tur­ma ta­mam­la­na­na ka­dar, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­mez ve tü­zel ki­şi­yi tem­sil ede­mez. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de yer al­mak­la bir­lik­te da­ha son­ra se­çim ye­ter­li­li­ği­ni kay­be­den, ar­dı ar­dı­na ya­pıl­mış üç top­lan­tı­ya ge­çer­li bir öz­rü ol­ma­dan ken­di­si ve­ya tü­zel ki­şi açı­sın­dan tem­sil­ci­si ka­tıl­ma­yan üye­le­rin üye­lik­le­ri ken­di­li­ğin­den dü­şer.

(3) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si aşa­ğı­da be­lir­ti­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­yet­le­ri­nin adil ve dü­rüst bir bi­çim­de ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si, iş ah­la­kı­nın sağ­lan­ma­sı, mes­lek men­sup­la­rı­nın da­ya­nış­ma ve si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ge­rek­tir­di­ği özen ve di­sip­lin için­de ça­lış­ma­sı için mes­lek ku­ral­la­rı­nı oluş­tur­mak,

b) Si­gor­ta acen­te­li­ği­nin etik ku­ral­la­rı­nı be­lir­le­mek ve si­gor­ta acen­te­li­ği uy­gu­la­ma­la­rın­da bir­lik sağ­lan­ma­sı­na ça­lış­mak,

c) Si­gor­ta acen­te­le­ri ara­sın­da hak­sız re­ka­be­ti ve hak­sız uy­gu­la­ma­la­rı or­ta­dan kal­dır­mak için ge­rek­li bü­tün ön­lem­le­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

ç) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da si­gor­ta­cı­lık ve si­gor­ta acen­te­li­ği­ne ait ge­liş­me­ler ile ida­ri ve ya­sal dü­zen­le­me­le­ri iz­le­ye­rek top­la­ya­ca­ğı bil­gi­le­ri men­sup­la­rı­na ve il­gi­li­le­re ulaş­tır­mak,

d) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da si­gor­ta acen­te­li­ği ile il­gi­li di­ğer mes­lek ku­ru­luş­la­rı ile iliş­ki kur­mak,

e) Si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ge­liş­ti­ril­me­si ama­cıy­la ge­rek­ti­ğin­de kurs­lar ter­tip et­mek, se­mi­ner ve kon­fe­rans gi­bi eği­tim fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak,

f) Si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti için ge­rek­li as­ga­ri fi­zi­ki şart­la­rı be­lir­le­mek,

g) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na su­nul­mak üze­re yıl­lık ra­por ha­zır­la­mak,

ğ) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı uya­rın­ca si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­bil­mek için ge­rek­li olan Lev­ha­ya ka­yıt iş­lem­le­ri ile ka­yıt­tan si­lin­me iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek,

h) Si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri ile il­gi­li ko­nu­lar­da di­sip­lin ce­za­sı ver­mek.

ı) Müs­te­şar­lık­ça ve­ri­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

(4) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­lar en geç on­beş gün için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­la­rın iş­le­me ko­nu­la­bil­me­si­ne yö­ne­lik usu­li iş­lem­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ri­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce ken­di­si­ne bil­di­ri­len ka­rar­la­rın ge­re­ği­ni bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren  en geç on­beş gün için­de ye­ri­ne ge­tir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, üçün­cü fık­ra­da sa­yı­lan iş­lem­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­bil­mek için ge­rek­ti­ğin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(5) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 94 ün­cü mad­de­si Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si için de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri­ne öde­ne­cek hu­zur hak­kı ve di­ğer öde­me­ler, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun tek­li­fi ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Ku­ru­lun­ca tes­pit edi­lir.

(6) Si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak ve­ri­le­cek di­sip­lin ce­za­la­rın­da Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 87 nci, 88 in­ci ve 89 un­cu mad­de­sin­de be­lir­ti­len yet­ki­ler Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır ve söz ko­nu­su Ka­nu­nun 87 nci mad­de­si, si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da ve­ri­le­cek di­sip­lin suç ve ce­za­la­rı için de uy­gu­la­nır. An­cak, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 87 nci mad­de­si­nin üye­lik­ten ge­çi­ci çı­kar­ma ve üye­lik­ten uzun sü­re­li çı­kar­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri; mes­lek­ten ge­çi­ci çı­kar­ma ve mes­lek­ten uzun sü­re­li çı­kar­ma şek­lin­de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek suç­lar için ay­rı­ca mes­lek­ten men ce­za­sı da ve­ri­le­bi­lir. Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ri­len tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­le­ri­ni tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li olup mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­me­sin­de so­rum­lu­lu­ğu bu­lu­nan­lar bir da­ha si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­maz ve baş­ka bir tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­sin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz. Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ge­rek­ti­re­bi­le­cek ma­hi­yet­te­ki bir iş­ten do­la­yı so­ruş­tur­ma ya­pıl­mak­ta olan si­gor­ta acen­te­si, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ka­ra­rıy­la, ted­bir ma­hi­ye­tin­de iş­ten el çek­ti­ri­le­bi­lir. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, so­ruş­tur­ma­nın dur­du­rul­muş ve­ya si­gor­ta acen­te­li­ği­ne en­gel ol­ma­yan bir ce­za ve­ril­miş ol­ma­sı hâlin­de ken­di­li­ğin­den or­ta­dan kal­ka­ca­ğı gi­bi, bu ka­ra­rın ve­ril­me­si­ne esas olan hâl ve şart­la­rın bu­lun­ma­dı­ğı ve­ya son­ra­dan kalk­tı­ğı­nın sa­bit ol­ma­sı du­ru­mun­da da, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ta­ra­fın­dan kal­dı­rı­lır. Ge­rek iş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, ge­rek­se bu ka­ra­rın kal­dı­rıl­ma­sı si­gor­ta acen­te­si­nin ka­yıt­lı ol­du­ğu oda­ya ve il­gi­li mer­ci­le­re derhâl bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri hak­kın­da sa­de­ce si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la ya­pı­la­cak di­sip­lin so­ruş­tur­ma­la­rı­nın yü­rü­tül­me­si ve bu fık­ra­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı­nın ve­ril­me­si ise Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yük­sek Di­sip­lin Ku­ru­lu­nun yet­ki­sin­de­dir. Si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da ve­ri­le­cek di­sip­lin ce­za­la­rı için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 92 nci mad­de­si uy­gu­la­nır.

(7) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile Lev­ha­ya ka­yıt üc­re­ti ve­ya ai­da­tı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu öde­me­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği büt­çe­si­ne ge­lir kay­de­di­lir.

(8) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin gö­rev­le­ri­ni et­kin bir bi­çim­de ger­çek­leş­ti­re­bil­me­si için uy­gun me­kan, ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel ve ge­rek­li tek­nik do­na­nı­mı te­min eder.

(9) Müs­te­şar­lık, mev­zu­ata ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­nel men­fa­at­le­ri­ne ay­kı­rı­lık tes­pit et­me­si hâlin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­den si­gor­ta acen­te­le­ri­ne iliş­kin ya­pı­lan dü­zen­le­me­le­rin ip­tal edil­me­si­ni ve­ya dü­zen­le­me­ler­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­nı is­te­ye­bi­lir.

(10) Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si ile Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ça­lış­ma esas ve usul­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğın­ca çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

YE­DİN­Cİ BÖ­LÜM

De­ne­tim ve Bil­gi Ver­me

De­ne­tim

MAD­DE 28 - (1) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ku­ru­luş­lar, si­gor­ta ve re­asü­rans ara­cı­la­rı, si­gor­ta eks­per­lik fa­ali­yet­le­ri, ak­tü­er­ler ve si­gor­ta­cı­lık iş­le­mi ya­pan ve­ya si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren di­ğer ki­şi­le­rin her tür­lü si­gor­ta­cı­lık iş­lem­le­ri­nin de­ne­ti­mi, Si­gor­ta De­net­le­me Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(2) Si­gor­ta De­net­le­me Ku­ru­lu, bir baş­kan ile si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rın­dan olu­şur. Bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­la­rın si­gor­ta­cı­lı­ğa, si­gor­ta­ya ve­ya si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren ki­şi ve ku­ru­luş­la­ra iliş­kin hü­küm­le­ri­nin Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğa ve­ya Müs­te­şar­lı­ğa ver­di­ği tef­tiş, de­ne­tim, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma gö­rev ve yet­ki­le­ri si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı eliy­le ifa edi­lir ve kul­la­nı­lır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri, var­lık­la­rı, iş­ti­rak­le­ri, ala­cak­la­rı, öz­kay­nak­la­rı ve borç­la­rı ile kâr ve za­rar he­sap­la­rı ara­sın­da­ki il­gi ve den­ge­le­rin ve ma­li bün­ye­le­ri­ni ve ida­ri ya­pı­la­rı­nı et­ki­le­yen di­ğer tüm un­sur­la­rın, tah­sil edi­len prim­ler ile bi­ri­kim­le­rin de­ğer­len­di­ril­me­si ve ko­run­ma­sı ile ak­tü­er­yal ve fi­nan­sal he­sap ve den­ge­le­rin in­ce­len­me­si, tes­pit ve de­ne­ti­mi si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(4) Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı; si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ile bun­la­rın bağ­lı or­tak­lık­la­rı, iş­ti­rak­le­ri, şu­be­le­ri ile tem­sil­ci­lik­le­rin­den, ara­cı­lar ve ban­ka­lar da dâhil ol­mak üze­re di­ğer ki­şi­ler­den bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­la­rın si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li hü­küm­le­ri ba­kı­mın­dan ge­rek­li gö­re­cek­le­ri bil­gi­le­ri is­te­me­ye ve bun­la­rın tüm def­ter, ka­yıt ve bel­ge­le­ri­ni in­ce­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı, Bir­lik ile di­ğer ben­ze­ri si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı, bu mad­de kap­sa­mı­na gi­ren ko­nu ve iş­lem­ler­le sı­nır­lı ol­mak üze­re, Dev­le­tin gü­ven­li­ği ve te­mel dış ya­rar­la­rı­na kar­şı ağır so­nuç­lar do­ğu­ra­cak hal­ler ile ai­le ha­ya­tı­nın giz­li­li­ği ve sa­vun­ma hak­kı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la, özel ka­nun­lar­da­ki ya­sak­la­yı­cı ve sı­nır­la­yı­cı hü­küm­ler dik­ka­te alın­mak­sı­zın giz­li da­hi ol­sa si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan is­te­ne­cek gö­rev­le­riy­le il­gi­li her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi uy­gun sü­re ve or­tam­da ver­me­ye, is­te­ne­cek def­ter ve bel­ge­le­ri ib­raz et­me­ye ve in­ce­le­me­ye ha­zır bu­lun­dur­mak­la, bil­gi iş­lem sis­te­mi­ni de­ne­tim amaç­la­rı­na uy­gun ola­rak aç­ma­ya ve ve­ri­le­rin gü­ven­li­ği­ni sağ­la­ma­ya mec­bur­dur. Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı bu mad­de kap­sa­mın­da­ki ku­ru­luş­la­rın yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rı­nın top­lan­tı tu­ta­nak­la­rı ile bu ku­rul­la­ra ve­ri­len ra­por­la­rı is­te­me­ye, in­ce­le­me ko­nu­su olan iş­lem­ler­le il­gi­si olan di­ğer ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar nez­din­de in­ce­le­me yap­ma­ya yet­ki­li­dir.

(6) Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len de­ne­tim, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma­lar sı­ra­sın­da ta­lep edil­me­si hâlin­de, in­ce­le­me­ye, de­ne­ti­me ve­ya so­ruş­tur­ma­ya ta­bi ku­ru­luş­lar ta­ra­fın­dan, risk yö­ne­ti­mi ve iç de­ne­tim sis­tem­le­rin­de ça­lı­şan­la­rın yar­dı­mı da dâhil ol­mak üze­re, her tür­lü des­tek sağ­la­nır.

(7) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri ile di­ğer ka­nun­lar­da yer alan hü­küm­ler çer­çe­ve­sin­de, bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın fa­ali­yet­le­ri­nin, risk ya­pı­sı­nın, var­lık­la­rı, ala­cak­la­rı, öz­kay­nak­la­rı, borç­la­rı, yü­küm­lü­lük­le­ri ve ta­ah­hüt­le­ri, ge­lir ve gi­der he­sap­la­rı ara­sın­da­ki il­gi ve den­ge­le­rin ve ma­li bün­ye­yi et­ki­le­yen di­ğer tüm un­sur­la­rın ve bu ku­ru­luş­lar­ca kar­şı­la­şı­lan risk­le­rin gö­ze­tim fa­ali­yet­le­ri çer­çe­ve­sin­de tes­pi­ti, tah­li­li, iz­len­me­si ve öl­çül­me­si çı­kar­tı­la­cak yö­net­me­li­ğe gö­re Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(8) Müs­te­şar­lık, bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­ra ait bil­gi ve bel­ge­le­ri, bu ku­ru­luş­la­rın kon­so­li­de ve kon­so­li­de ol­ma­yan baz­da ma­li bün­ye­le­ri ve ida­ri ya­pı­la­rı­nın mev­zu­ata uy­gun­lu­ğu­nu iz­le­mek, ana­liz et­mek, il­gi­li ku­ru­luş­la­ra ait ra­por, tab­lo ve iç de­ne­tim ra­por­la­rı ile Müs­te­şar­lı­ğın de­ne­tim ve gö­ze­tim so­nuç­la­rı­nı kar­şı­laş­tır­mak su­re­tiy­le de­ğer­len­dir­mek, el­de edi­len so­nuç­la­ra gö­re ku­ru­luş­la­rın ta­şı­dık­la­rı risk­le­rin tür­le­ri, bü­yük­lü­ğü ve ku­ru­luş­la­rı et­ki­le­me du­ru­mu­nu, risk yö­ne­tim sis­te­mi­nin gü­ve­ni­lir­li­ği ile de­ne­tim ris­ki­ni dik­ka­te al­mak su­re­tiy­le ku­ru­luş­lar hak­kın­da ge­rek­li gö­rü­len tüm ted­bir­le­rin alın­ma­sı­nı ve so­nuç­lan­dı­rıl­ma­sı­nı sağ­la­mak, söz ko­nu­su ku­ru­luş­la­rın bağ­lı or­tak­lık­la­rı­nın, ma­li iş­ti­rak­le­ri­nin ve şu­be­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri­ni önem­li öl­çü­de et­ki­le­yen ve­ya et­ki­le­ye­bi­le­cek uy­gu­la­ma­la­rı ta­kip et­mek, ge­re­kir­se il­gi­li­ler nez­din­de gi­ri­şim­de bu­lun­mak ko­nu­la­rın­da yet­ki­li­dir.

(9) Bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi ve ku­ru­luş­lar he­sap ve ka­yıt dü­zen­le­riy­le uyum­lu ola­rak Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen for­mat­la­ra uy­gun bir şe­kil­de üre­te­cek­le­ri bil­gi, bel­ge, cet­vel, ra­por ve ma­li tab­lo­la­rı Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen ile­ti­şim ka­nal­la­rı­nı kul­lan­mak su­re­tiy­le be­lir­le­nen sü­re­ler için­de Müs­te­şar­lı­ğa tev­di et­mek­le yü­küm­lü­dür. Ku­ru­luş­lar ta­ra­fın­dan elek­tro­nik or­tam­da gön­de­ri­len bil­gi­ler, iç de­ne­tim sis­te­mi kap­sa­mın­da yö­ne­tim ku­ru­lu­nun so­rum­lu­lu­ğun­da­dır.

Bil­gi ver­me yü­küm­lü­lü­ğü

MAD­DE 29 - (1) Bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi­ler ile si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li her tür mes­le­ki fa­ali­yet ic­ra eden­ler, si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin iş­ti­rak­le­ri, ban­ka­lar ve di­ğer ki­şi­ler, özel ka­nun­lar­da­ki ya­sak­la­yı­cı ve sı­nır­la­yı­cı hü­küm­ler dik­ka­te alın­mak­sı­zın giz­li da­hi ol­sa bu Ka­nu­nun uy­gu­la­ma­sı ile il­gi­li ola­rak Müs­te­şar­lık­ça is­te­nen her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi ver­mek­le yü­küm­lü­dür. Dev­le­tin gü­ven­li­ği ve te­mel dış ya­rar­la­rı­na kar­şı ağır so­nuç­lar do­ğu­ra­cak hal­ler ile ai­le ha­ya­tı­nın giz­li­li­ği ve sa­vun­ma hak­kı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı­dır.

(2) Mü­te­ka­bi­li­yet çer­çe­ve­sin­de ve bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı ile il­gi­li ola­rak ya­ban­cı ül­ke ka­nun­la­rı­na gö­re de­ne­ti­me yet­ki­li mer­ci­le­rin, ken­di ül­ke­le­rin­de­ki si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de fa­ali­yet gös­te­ren ku­ru­luş­la­rın bu Ka­nu­na ta­bi Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­lat ve­ya or­tak­lık­la­rın­da de­ne­tim yap­ma ve bil­gi is­te­me ta­lep­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir. Bu mer­ci­ler­ce is­te­nen bil­gi­ler, açık­lan­ma­ma­sı kay­dıy­la Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­bi­lir. Müs­te­şar­lık, ya­ban­cı ül­ke­le­rin de­ne­ti­me yet­ki­li mer­ci­le­ri ile ya­pa­ca­ğı an­laş­ma­lar çer­çe­ve­sin­de si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li her tür­lü iş­bir­li­ği ve bil­gi alış­ve­ri­şin­de bu­lu­na­bi­lir.

SE­Kİ­ZİN­Cİ BÖ­LÜM

Tah­kim

Si­gor­ta­cı­lık­ta tah­kim

MAD­DE 30 - (1) Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ama­cıy­la Bir­lik nez­din­de Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu oluş­tu­ru­lur. Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­lar­dan, si­gor­ta tah­kim sis­te­mi­ne üye ol­mak is­te­yen­ler, du­ru­mu ya­zı­lı ola­rak Ko­mis­yo­na bil­dir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta tah­kim sis­te­mi­ne üye olan ku­ru­luş­lar­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi, uyuş­maz­lık ko­nu­su söz­leş­me­de özel bir hü­küm ol­ma­sa bi­le tah­kim usu­lün­den fay­da­la­na­bi­lir.

(2) Ko­mis­yon, bir Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si, iki Bir­lik tem­sil­ci­si, bir tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ile Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek bir aka­de­mis­yen hu­kuk­çu tem­sil­ci­nin ka­tı­lı­mı ile olu­şur. Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si­nin as­ga­ri on yıl ka­mu hiz­me­tin­de ça­lış­mış, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da de­ne­yim sa­hi­bi ve en az da­ire baş­ka­nı se­vi­ye­sin­de ol­ma­sı; Bir­lik tem­sil­ci­le­ri­nin de 4 ün­cü mad­de­de ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı için ön­gö­rü­len şart­la­ra sa­hip ol­ma­sı ge­re­kir. Tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ise Tür­ki­ye ça­pın­da en faz­la üye­ye sa­hip tü­ke­ti­ci der­ne­ği­nin öne­re­ce­ği üç aday ara­sın­dan Müs­te­şar­lık­ça se­çi­lir. Ko­mis­yon ken­di için­den bir Baş­kan se­çer. Ko­mis­yon­da ka­rar­lar üye tam­sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu ile alı­nır. İki yıl için se­çi­len Ko­mis­yon Baş­kan ve üye­le­ri­ne, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri yö­ne­tim ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri­ne öde­nen ay­lık üc­ret ve di­ğer öde­me­ler tu­ta­rın­da üc­ret öde­nir.

(3) Ko­mis­yon aşa­ğı­da­ki gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Mü­dür ve mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nı ata­mak,

b) Bir­lik­çe ay­rı bir he­sap­ta iz­le­ne­cek olan Ko­mis­yo­nun büt­çe­si­ni ha­zır­la­ya­rak Bir­li­ğe sun­mak,

c) Tah­kim sis­te­mi­nin adil, ta­raf­sız ve et­kin bir bi­çim­de iş­le­yi­şi­ni sağ­la­mak için ge­rek­li ön­lem­le­ri al­mak,

ç) Ko­mis­yo­nun fa­ali­yet so­nuç­la­rı hak­kın­da yıl­lık ra­por ha­zır­la­ya­rak Bir­li­ğe ve Müs­te­şar­lı­ğa gön­der­mek,

d) Bil­gi iş­lem alt ya­pı­sı­nı ha­zır­la­mak,

e) Ka­nun­lar­la ken­di­si­ne ve­ri­len di­ğer gö­rev­le­ri yap­mak.

(4) Ko­mis­yon, ge­rek­li gö­rü­len yer­ler­de bü­ro aç­ma­ya yet­ki­li­dir. Bü­ro mü­dü­rü­nün, Ko­mis­yon mü­dü­rü ile ay­nı ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur. Bü­ro mü­dü­rü­ne ve­ri­le­cek gö­rev­ler Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(5) Ko­mis­yo­na bağ­lı ça­lış­mak üze­re, bir mü­dür ve iki mü­dür yar­dım­cı­sı, ra­por­tör­ler ile ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel gö­rev­len­di­ri­lir. Mü­dür ve mü­dür yar­dım­cı­la­rı Ko­mis­yon­ca, ra­por­tör­ler ve di­ğer per­so­nel ise mü­dü­rün öne­ri­siy­le Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan ata­nır. Gö­rev­den alın­ma, gö­re­ve atan­ma ile ay­nı usu­le ta­bi­dir. Ko­mis­yon mü­dü­rü­nün;

a) Ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı,

b) En az dört yıl­lık yük­sek okul me­zu­nu ol­ma­sı,

c) Si­gor­ta hu­ku­kun­da en az iki yıl ve­ya si­gor­ta­cı­lık­ta en az beş yıl de­ne­yi­mi ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(6) Mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın (c) ben­di ha­riç ol­mak üze­re be­şin­ci fık­ra­da sa­yı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur. Ay­rı­ca, mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın en az bi­rin­de iki yıl­lık si­gor­ta­cı­lık de­ne­yi­mi ara­nır.

(7) Uyuş­maz­lık­lar, ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta grup­la­rı­nın sa­de­ce bi­rin­de gö­rev ya­pa­cak olan si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­ler ara­cı­lı­ğıy­la çö­zü­lür.

(8) Si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin;

a) Ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı,

b) En az dört yıl­lık yük­sek okul me­zu­nu ol­ma­sı,

c) Si­gor­ta hu­ku­kun­da en az beş yıl ve­ya si­gor­ta­cı­lık­ta en az on yıl de­ne­yi­mi ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(9) Ko­mis­yon nez­din­de ça­lı­şa­cak olan si­gor­ta ra­por­tör­le­ri, Ko­mis­yon mü­dü­rün­de ara­nan ni­te­lik­le­re sa­hip ol­mak zo­run­da­dır.

(10) Si­gor­ta ha­ke­mi ol­mak is­te­yen­le­rin ge­rek­li ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı bel­ge­le­mek su­re­tiy­le Ko­mis­yo­na baş­vur­ma­sı ge­re­kir. Baş­vu­ru­su uy­gun gö­rü­len­ler ka­bul için Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­ri­lir. Müs­te­şar­lı­ğın ka­bul et­me­si hâlin­de il­gi­li­nin is­mi, Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan tu­tu­la­cak ve bir ör­ne­ği Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na gön­de­ri­le­cek olan si­gor­ta ha­kem­li­ği lis­te­si­ne kay­do­lu­nur ve bu lis­te­de de­ği­şik­lik ol­ma­sı hâlin­de de de­ği­şik­lik­ler al­tı ay­lık dö­nem­ler iti­ba­rıy­la Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ve Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­ri­lir.

(11) Si­gor­ta ha­ke­mi­nin is­mi;

a) Si­gor­ta ha­kem­li­ği yap­mak için ge­re­ken ni­te­lik­le­ri kay­bet­miş­se ve­ya ta­raf­sız­lık il­ke­si­ne ay­kı­rı ha­re­ket et­ti­ği tes­pit edil­miş­se sü­rek­li ola­rak,

b) Ken­di­si­ne ula­şan dos­ya­la­rı bir yıl için­de en faz­la üç kez za­ma­nın­da so­nuç­lan­dır­ma­mış­sa bir yıl sü­rey­le,

Lis­te­den si­li­nir.

(12) Tah­kim sis­te­mi­ne üye ol­mak is­te­yen­ler­den ka­tıl­ma pa­yı, uyuş­maz­lık çö­zü­mü için Ko­mis­yo­na baş­vu­ran­lar­dan ise baş­vu­ru üc­re­ti alı­nır. Uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ta­raf­lar ara­sın­da, açık ve ya­zı­lı şe­kil­de ya­pıl­ma­sı ge­re­ken söz­leş­me ile da­ha yük­sek bir tu­tar be­lir­len­me­miş­se, ha­ke­min ver­di­ği alt­mış bin Ye­ni Türk Li­ra­sı­na ka­dar olan ka­rar­lar her iki ta­raf için ke­sin­dir. Kırk bin Ye­ni Türk Li­ra­sı­nın üze­rin­de­ki ka­rar­lar için tem­yi­ze gi­di­le­bi­lir. Her hâlükârda Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 533 ün­cü mad­de­si hü­küm­le­ri sak­lı­dır. Tem­yi­ze iliş­kin usul ve esas­lar hak­kın­da Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu uy­gu­la­nır.

(13) Ko­mis­yo­na gi­di­le­bil­me­si için, si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi­nin, uyuş­maz­lı­ğa ko­nu teş­kil eden olay ile il­gi­li ola­rak si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­lu­şa ge­rek­li baş­vu­ru­la­rı yap­mış ve ta­le­bi­nin kıs­men ya da ta­ma­men olum­suz so­nuç­lan­dı­ğı­nı bel­ge­le­miş ol­ma­sı ge­re­kir. Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­lu­şun, baş­vu­ru ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş iş gü­nü için­de ya­zı­lı ola­rak ce­vap ver­me­me­si de Ko­mis­yo­na baş­vu­ru için ye­ter­li­dir.

(14) Mah­ke­me­ye ve Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tü­ke­ti­ci So­run­la­rı Ha­kem He­ye­ti­ne in­ti­kal et­miş uyuş­maz­lık­lar ile il­gi­li ola­rak Ko­mis­yo­na baş­vu­ru ya­pı­la­maz.

(15) Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi­nin Ko­mis­yo­na baş­vu­ru­su, ön­ce­lik­le ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan in­ce­le­nir. Ra­por­tör­ler en geç on beş gün için­de in­ce­le­me­le­ri­ni ta­mam­la­mak zo­run­da­dır. Ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan çö­züm­len­di­ri­le­me­yen baş­vu­ru­lar si­gor­ta ha­ke­mi­ne ile­ti­lir. Uyuş­maz­lı­ğa han­gi si­gor­ta ha­ke­mi­nin ba­ka­ca­ğı, Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan si­gor­ta ha­ke­mi lis­te­sin­den se­çi­lir. Ko­mis­yon, işin ni­te­li­ği­ne bağ­lı ola­rak en az üç si­gor­ta ha­ke­min­den olu­şan bir he­yet oluş­tu­rul­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir. An­cak, uyuş­maz­lık ko­nu­su mik­ta­rın on­beş bin Ye­ni Türk Li­ra­sı ve üze­rin­de ol­du­ğu du­rum­lar­da he­yet te­şek­kü­lü zo­run­lu­dur. He­yet ka­ra­rı­nı ço­ğun­luk­la ve­rir. Ha­kem­ler, sa­de­ce ken­di­le­ri­ne ve­ri­len ev­rak üze­rin­den ka­rar ve­rir. Se­çi­len si­gor­ta ha­ke­mi müc­bir ne­den­ler ve umul­ma­yan hâller ha­riç ol­mak üze­re gö­re­vi red­de­de­mez. Bu­nun­la bir­lik­te, ta­raf­lar, Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nun­da yer alan hâki­mi ret ne­den­le­ri­ne da­ya­na­rak ha­ke­mi red­de­de­bi­lir. Ret ta­le­bi Ko­mis­yo­na, du­ru­mun öğ­re­nil­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren en geç beş iş gü­nü için­de bir di­lek­çey­le ya­pı­lır. Ret ta­le­bi üze­ri­ne Ko­mis­yon mü­dü­rü, iki ta­ra­fın gö­rüş­le­ri­ni din­le­dik­ten son­ra bu ko­nu­da en geç beş iş gü­nü için­de ka­rar ve­rir.

(16) Ha­kem­ler, gö­rev­len­di­ril­dik­le­ri ta­rih­ten iti­ba­ren en geç dört ay için­de ka­rar ver­me­ye mec­bur­dur. Ak­si hâlde, uyuş­maz­lık yet­ki­li mah­ke­me­ce hal­le­di­lir. An­cak, bu sü­re ta­raf­la­rın açık ve ya­zı­lı mu­va­fa­kat­le­riy­le uza­tı­la­bi­lir. Ha­kem, ka­ra­rı­nı Ko­mis­yon mü­dü­rü­ne tev­di eder. Ko­mis­yon mü­dü­rü, ka­ra­rı, en geç üç iş gü­nü için­de, Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 532 nci mad­de­si uya­rın­ca ge­re­ği­nin ya­pı­la­bil­me­si için da­va­yı gör­me­ye yet­ki­li mah­ke­me­ye ile­tir.

(17) Ha­kem­lik üc­re­ti, Ko­mis­yo­na baş­vu­ru üc­re­ti ve üye­li­ğe ka­tıl­ma pa­yı, Ko­mis­yo­nun gö­rü­şü alı­na­rak Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nir; ha­kem üc­re­ti Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan öde­nir.

(18) Si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­ler ta­raf­sız ol­mak zo­run­da­dır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin,  re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta­cı­lık ya­pan di­ğer ku­ru­luş­la­rın, si­gor­ta eks­per­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, bro­ker­le­rin ve pro­dük­tör­le­rin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile tüm bu ku­ru­luş­lar­da mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri, si­gor­ta acen­te­le­ri, bro­ker­ler ve pro­dük­tör­ler si­gor­ta ha­kem­li­ği ya­pa­maz. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir. Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 28 in­ci mad­de­si si­gor­ta ha­kem­le­ri hak­kın­da da uy­gu­la­nır.

(19) Ko­mis­yon­da gö­rev alan­lar, ha­kem­ler ve ra­por­tör­ler, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(20) Ko­mis­yo­nun ya­pı­sı ve gö­rev­le­ri ile Ko­mis­yon mü­dü­rü ve Ko­mis­yon mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın ni­te­lik­le­ri, ça­lış­ma usul ve esas­la­rı, ra­por­tör­le­rin, si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin ça­lış­ma usul ve esas­la­rı, ka­rar­la­rın ne şe­kil­de dü­zen­le­ne­ce­ği, Ko­mis­yo­na baş­vu­ru esas­la­rı, Lis­te tu­tul­ma­sı­na ve büt­çe­ye iliş­kin esas­lar ile ka­tı­lım üc­re­ti gi­bi hu­sus­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(21) Müs­te­şar­lık bu mad­de­de yer alan mak­tu pa­ra mik­tar­la­rı­nı, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan açık­la­nan Üre­ti­ci Fi­yat­la­rı En­dek­si ar­tış ora­nı­nı aş­ma­mak su­re­tiy­le ar­tır­ma­ya yet­ki­li­dir.

(22) Bu Ka­nun­da hü­küm bu­lun­ma­yan hâller­de Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun hü­küm­le­ri, si­gor­ta­cı­lık­ta­ki tah­kim hak­kın­da da kı­ya­sen uy­gu­la­nır.

(23) Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ya­pı­la­cak tah­kim için se­çi­le­cek ha­kem­le­rin de, bu mad­de­de si­gor­ta ha­kem­le­ri için ara­nı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı ge­re­kir.

DO­KU­ZUN­CU BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi ve di­ğer or­ga­ni­zas­yon­lar

MAD­DE 31 - (1) Ba­kan, si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li özel­lik ta­şı­yan ko­nu­lar için ge­rek­li sı­nav­la­rın ta­raf­sız bir şe­kil­de ya­pıl­ma­sı, yurt içi ve­ya yurt dı­şı ya da ulus­la­ra­ra­sı an­laş­ma­lar çer­çe­ve­sin­de­ki eği­tim ta­lep­le­ri­nin kar­şı­lan­ma­sı ve ben­ze­ri amaç­lar­la si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi kur­ma­ya yet­ki­li­dir. Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi­nin gi­der­le­ri, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren mes­lek ku­ru­luş­la­rı­nın kat­kı­la­rın­dan, mer­ke­zin hiz­met ve­re­ce­ği il­gi­li ka­mu ve özel sek­tör ku­ru­luş­la­rın­dan ve hi­be­ler­den yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek esas­lar çer­çe­ve­sin­de kar­şı­la­nır. Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zin­ce ye­ri­ne ge­ti­ri­le­cek eği­tim fa­ali­yet­le­ri, Özel Öğ­re­tim Ku­rum­la­rı Ka­nu­nu­na ta­bi de­ğil­dir.

(2) Der­nek, fe­de­ras­yon ve bir­lik gi­bi be­lir­li bir ka­nu­na ta­bi ola­rak ku­ru­lan ku­ru­luş­lar ha­riç ol­mak üze­re si­gor­ta­cı­lık ve re­asü­rans uy­gu­la­ma­la­rı ile il­gi­li ola­rak or­ga­ni­zas­yon­lar oluş­tu­rul­ma­sı Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(3) Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi ile ikin­ci fık­ra uya­rın­ca oluş­tu­ru­la­cak or­ga­ni­zas­yon­la­ra iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

İyi­ni­yet

MAD­DE 32 - (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve ara­cı­lar, her çe­şit bro­şür, izah­na­me ve di­ğer bel­ge­ler ile ilan ve rek­lam­la­rı­nı, ta­ah­hüt­le­riy­le si­gor­ta­lı­ya sağ­la­ya­cak­la­rı hak ve men­fa­at­le­rin sı­nır ve kap­sa­mı dı­şın­da bir an­la­yı­şa ne­den ola­cak şe­kil­de dü­zen­le­ye­mez ve ki­şi ve ku­ru­luş­la­ra ger­çe­ğe ay­kı­rı, ya­nıl­tı­cı, al­da­tı­cı ve hak­sız re­ka­be­te yol açan be­yan­da bu­lu­na­maz. Bu hük­me ay­kı­rı­lı­ğın tes­pi­ti hâlin­de du­rum, Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca fa­ali­yet gös­te­ren Rek­lam Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye so­ka­bi­le­cek ha­re­ket­ler­den ka­çın­mak, mev­zu­at ve iş­let­me pla­nı esas­la­rı­na uy­gun fa­ali­yet­te bu­lun­mak, si­gor­ta­cı­lı­ğın icap­la­rı­na ve iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na uy­gun ha­re­ket et­mek zo­run­da­dır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta taz­mi­na­tı­nın öden­me­si­ni ge­cik­ti­re­mez.

(4) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yu­ka­rı­da sa­yı­lan ku­ral­la­ra uy­ma­la­rı­nı sağ­la­mak üze­re ge­rek­li her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya yet­ki­li­dir.

(5) Ki­şi­le­rin, si­gor­ta şir­ke­ti­ni seç­me hak­kı sı­nır­lan­dı­rı­la­maz. Bir söz­leş­me­nin un­sur­la­rı için­de, ta­raf­lar­dan bi­ri­nin bu söz­leş­me­de yer alan her­han­gi bir hu­sus­ta si­gor­ta yap­ma­ya zo­run­lu tu­tul­du­ğu hâller­de, söz ko­nu­su si­gor­ta­nın bel­li bir şir­ke­te yap­tı­rıl­ma­sı­na iliş­kin söz­leş­me­ye ko­nul­muş her tür­lü şart hü­küm­süz­dür.

İh­ti­sas ko­mi­te­le­ri

MAD­DE 33 - (1) Müs­te­şar­lık, bu Ka­nu­nun ge­rek­li kıl­dı­ğı ta­ri­fe ve ta­li­mat­lar ile si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­liş­ti­ril­me­si için araş­tır­ma ve in­ce­le­me yap­tı­rıl­ma­sı ama­cıy­la si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da bil­gi ve uz­man­lık sa­hi­bi ki­şi­ler­den olu­şa­cak ih­ti­sas ko­mi­te­le­ri ku­ra­bi­lir. Oluş­tu­ru­la­cak ko­mi­te­le­rin gi­der­le­ri, Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lık­ça onay­la­na­cak esas­lar uya­rın­ca si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren il­gi­li mes­lek ku­ru­lu­şu ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

(2) İh­ti­sas ko­mi­te­le­ri­nin ça­lış­ma usul ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

ONUN­CU BÖ­LÜM

Ce­za­lar

İda­ri ce­za­lar

MAD­DE 34 - (1) 3 ün­cü mad­de­nin dör­dün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı kap­sa­mın­da be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ay­kı­rı dav­ra­nan­lar ve 5 in­ci mad­de­ye ay­kı­rı ola­rak ruh­sat­sız fa­ali­yet gös­te­ren­le­rin iş­yer­le­ri, Ba­ka­nın ta­le­bi üze­ri­ne va­li­lik­ler­ce bir yı­lı geç­me­mek üze­re ge­çi­ci ola­rak ka­pa­tı­la­ca­ğı gi­bi, ilan ve rek­lam­la­rı da dur­du­ru­lur ya da top­la­tı­lır.

 (2) Bu Ka­nu­nun;

a) 3 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da be­lir­ti­len baş­ka iş­le iş­ti­gal ya­sa­ğı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de yir­mi­beş bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

b) 4 ün­cü mad­de­si­nin iki ila ye­din­ci fık­ra­la­rın­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan ki­şi­le­rin şir­ket­çe atan­ma­sın­dan ve bu fık­ra­lar­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan ki­şi­le­rin mad­de­de be­lir­ti­len gö­rev­le­ri üst­len­me­sin­den do­la­yı uya­rı­lan şir­ke­tin ya da il­gi­li­nin, bu uya­rı­nın ge­re­ği­ni bir ay için­de ye­ri­ne ge­tir­me­me­si hâlin­de se­kiz bin Ye­ni Türk Li­ra­sı; se­ki­zin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca et­kin bir iç de­ne­tim sis­te­mi ku­rul­ma­sı ve ye­te­ri ka­dar iç de­ne­tim ele­ma­nı ça­lış­tı­rıl­ma­sı zo­run­lu­lu­ğu­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de uya­rı­lan şir­ke­tin al­tı ay için­de du­ru­mu­nu dü­zelt­me­me­si hâlin­de on bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

c) 5 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li tes­cil ve ilan iş­lem­le­ri­nin yap­tı­rıl­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de se­kiz bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

ç) 7 nci mad­de­si uya­rın­ca ge­rek­li tes­cil ve ilan iş­lem­le­ri­nin ya­pıl­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de oni­ki bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

d) 9 un­cu mad­de­nin be­şin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li bil­di­ri­mi Müs­te­şar­lı­ğa yap­ma­yan­lar se­kiz bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

e) 10 un­cu mad­de­si­ne ay­kı­rı ola­rak ge­rek­li iz­nin alın­ma­ma­sı hâlin­de on iki bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

f) 11 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ge­nel şart dü­zen­le­me­le­ri­ne ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de on bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

g) 14 ün­cü mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de beş bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

ğ) 17 nci mad­de­si­nin ye­din­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li mas­raf­la­rın kar­şı­lan­ma­ma­sı hâlin­de iki bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

h) 18 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci, ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı, dör­dün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca özel def­ter tut­ma, ma­li tab­lo­la­rı ilan et­me yü­küm­lü­lük­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­me­si ve dör­dün­cü fık­ra uya­rın­ca şir­ket ak­tif ya­pı­la­rı da da­hil ol­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas ve usul­le­re ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de oni­ki bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

ı) 21 in­ci mad­de­si­ne gö­re ak­tü­er ça­lış­tır­ma zo­run­lu­lu­ğu­na uyul­ma­ma­sı hâlin­de on­se­kiz bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

i) 32 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca alı­nan ted­bir­le­re ve be­şin­ci fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de yir­mi bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

j) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı bu­lun­du­ğu Ba­kan­lık ve Müs­te­şar­lık­ça bu Ka­nu­na gö­re alı­nan ka­rar­la­ra, çı­ka­rı­lan yö­net­me­lik ve teb­liğ­le­re ve ya­pı­lan di­ğer dü­zen­le­me­le­re uyul­ma­ma­sı hâlin­de, bu Ka­nun­da ay­rı­ca ön­gö­rül­müş bir ce­za­nın ol­ma­dı­ğı hâller­de oni­ki bin Ye­ni Türk Li­ra­sı,

ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(3) İda­ri pa­ra ce­za­la­rı Müs­te­şar­lık­ça uy­gu­la­nır.

Ad­li ce­za­lar

MAD­DE 35 - (1) Bu Ka­nu­na gö­re, ruh­sat al­ma­dan risk üst­len­mek su­re­tiy­le si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ve­ya ti­ca­ret un­van­la­rın­da ya da her tür­lü bel­ge­le­ri ya­hut ilan ve rek­lam­la­rın­da ve­ya­hut ka­mu­oyu­na yap­tık­la­rı açık­la­ma­lar­da bu Ka­nun­da be­lir­ti­len ku­ru­luş­la­rın adı­nı kul­la­nan, bu Ka­nun­da dü­zen­le­nen fa­ali­yet­ler­de bu­lun­duk­la­rı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak söz ve işa­ret­le­ri kul­la­nan ger­çek ki­şi­ler ve tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, üç yıl­dan beş yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(2) Bu Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak Müs­te­şar­lık­tan izin alın­ma­dan si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pan ko­ope­ra­tif­le­rin yet­ki­li­le­ri bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yö­ne­tim ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri ile di­ğer men­sup­la­rı, gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la ken­di­le­ri­ne tev­di olu­nan ve­ya mu­ha­fa­za­la­rı, de­ne­tim­le­ri ve so­rum­lu­luk­la­rı al­tın­da bu­lu­nan ku­ru­lu­şa ait pa­ra ve­ya sa­ir var­lık­la­rı zim­met­le­ri­ne ge­çir­me­le­ri hâlin­de, al­tı yıl­dan oni­ki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Ay­rı­ca, ku­ru­lu­şun uğ­ra­dı­ğı za­ra­rı da taz­mi­ne mahkûm edi­lir.

(4) Üçün­cü fık­ra­da gös­te­ri­len suç, ku­ru­lu­şu al­da­ta­cak ve fii­lin açı­ğa çık­ma­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak her tür­lü hi­le­li fa­ali­yet­te bu­lun­mak su­re­tiy­le iş­len­miş­se fa­il, oni­ki yıl­dan az ol­ma­mak üze­re ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı, mey­da­na ge­len za­ra­rın üç ka­tın­dan az ola­maz. Za­ra­rın, ko­vuş­tur­ma ya­pıl­ma­dan ön­ce ta­ma­mıy­la öden­me­si hâlin­de ve­ri­le­cek ce­za üç­te bir ora­nın­da in­di­ri­lir.

(5) Bu Ka­nun­da gös­te­ri­len yet­ki­li mer­ci­le­rin ve de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­nin is­te­dik­le­ri bil­gi ve bel­ge­le­ri ver­me­yen ya da de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­nin gö­rev­le­ri­ni yap­ma­la­rı­na en­gel olan ger­çek ki­şi­ler­le tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(6) Bu Ka­nun­da gös­te­ri­len mer­ci­le­re, de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­ne, mah­ke­me­le­re ve di­ğer resmî da­ire­le­re ya­nıl­tı­cı şe­kil­de yan­lış ya da ger­çe­ğe ay­kı­rı bil­gi ve­ya bel­ge ve­ren ger­çek ki­şi­ler ile tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(7) Bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın iti­ba­rı­nı ze­de­le­ye­bi­le­cek ya da ser­ve­ti­ne za­rar ve­re­bi­le­cek bir hu­su­sa kas­ten se­bep olan ya da bu yol­da asıl­sız ha­ber­ler ya­yan­lar bir yıl­dan iki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Bu fii­lin 9/6/2004 ta­rih­li ve 5187 sa­yı­lı Ba­sın Ka­nu­nun­da ya­zı­lı araç­lar­la ya da rad­yo, te­le­viz­yon, vi­deo, in­ter­net, kab­lo­lu ya­yın ve­ya elek­tro­nik bil­gi ile­ti­şim araç­la­rı ve ben­zer ya­yın araç­la­rın­dan bi­ri ile iş­len­me­si hâlin­de ha­pis ce­za­sı iki yıl­dan dört yı­la ka­dar uy­gu­la­nır. İsim­le­ri be­lir­til­me­se da­hi bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın gü­ve­ni­lir­li­ği ko­nu­sun­da ka­mu­oyun­da te­red­dü­te yol aça­rak bu ku­ru­luş­la­rın ma­li bün­ye­le­ri­nin olum­suz et­ki­len­me­si­ne ne­den ola­bi­le­cek ni­te­lik­te asıl­sız ha­ber­le­ri yu­ka­rı­da be­lir­ti­len araç­lar­la ya­yan­lar bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(8) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da ve uy­gu­lan­ma­sı­nın de­ne­ti­min­de gö­rev alan­lar ile si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­le­ri, sı­fat ve­ya gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri, bu Ka­nun kap­sa­mın­da fa­ali­yet gös­te­ren ki­şi ve ku­ru­luş­lar ile bun­la­rın iş­ti­rak­le­ri, ku­ru­luş­la­rı ve si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­re ait sır­la­rı, gö­rev­le­rin­den ay­rıl­ma­la­rın­dan son­ra da­hi, bu Ka­nu­na ve özel ka­nun­la­rı­na gö­re yet­ki­li olan­lar­dan baş­ka­sı­na açık­la­ma­la­rı ve­ya ken­di ya­ra­rı­na kul­lan­ma­la­rı hâlin­de iki yıl­dan dört yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(9) Bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın gö­rev­li­le­ri ve yet­ki­li­le­ri, bu mad­de­nin se­ki­zin­ci fık­ra­sın­da ya­zı­lı ki­şi­ler ha­riç ol­mak üze­re bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi­ler ile bun­la­rın ya­nın­da ça­lı­şan­lar ve dı­şa­rı­dan hiz­met alı­mı yo­luy­la si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de iş gö­ren­ler, sı­fat ve gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­ra ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­re ait sır­la­rı bu ko­nu­da ka­nu­nen açık­ça yet­ki­li kı­lı­nan mer­ci­ler­den baş­ka­sı­na açık­la­ma­la­rı hâlin­de bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(10) Se­kiz ve do­ku­zun­cu fık­ra­lar­da ya­zı­lı ki­şi­le­rin bu fık­ra­lar­da be­lir­ti­len tür­den sır­la­rı ken­di­le­ri ya da baş­ka­la­rı­na ya­rar sağ­la­mak ama­cıy­la açık­la­ma­la­rı hâlin­de, bu ki­şi­ler üç yıl­dan beş yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Ay­rı­ca, fii­lin öne­mi­ne gö­re bu ki­şi­le­rin gö­rev yap­ma­la­rı sü­rek­li ve­ya al­tı ay­dan bir yı­la ka­dar ge­çi­ci ola­rak ya­sak­la­nır.

(11) Ger­çe­ğe ay­kı­rı ma­li tab­lo dü­zen­le­yen­ler ile bun­la­rı tas­dik eden si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti de­net­çi­le­ri ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak ad­li pa­ra ce­za­sı, ger­çe­ğe ay­kı­rı­lık tu­ta­rı­nın yüz­de bi­rin­den az ola­maz.

(12) Bu Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si­nin bi­rin­ci, ikin­ci ve dör­dün­cü fık­ra­la­rın­da ya­zı­lan izin­le­ri al­ma­yan­lar üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; al­tın­cı fık­ra­sı­na gö­re be­lir­le­nen his­se sı­nır­la­ma­la­rı­na uy­ma­yan­lar dört yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak izin alın­ma­dan ya­pı­lan his­se de­vir­le­ri­ni pay def­te­ri­ne kay­det­ti­ren­ler ise bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(13) Bu Ka­nu­nun 12 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ta­ri­fe­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı ol­mak­sı­zın uy­gu­la­yan­lar beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; Müs­te­şar­lı­ğın tes­pit ve ilan et­ti­ği ara­cı­lık ko­mis­yon­la­rı dı­şın­da ko­mis­yon ve­ren­ler üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; bu ko­mis­yon­la­rı alan­lar ise yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(14) Bu Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı ola­rak söz­leş­me yap­mak­tan ka­çı­nan­lar beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(15) Bu Ka­nu­nun 15 in­ci mad­de­si­ne ay­kı­rı şe­kil­de Tür­ki­ye’de si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ha­ri­cin­de ve Tür­ki­ye dı­şın­da si­gor­ta et­ti­ren­ler ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(16) Bu Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ye­te­ri ka­dar kar­şı­lık ayır­ma­yan­lar ile iki ila al­tın­cı fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak tek­nik kar­şı­lık ayı­ran­lar ve ye­din­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak re­asü­rör pa­yı­nı be­lir­le­yen­ler; 17 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak te­mi­nat, dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis eden­ler ile be­şin­ci fık­ra uya­rın­ca te­mi­nat­lar­dan öde­me yap­ma­yan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı, ye­ri­ne ge­ti­ril­me­yen yü­küm­lü­lü­ğün ve­ya yü­küm­lü­lük ek­sik ola­rak ye­ri­ne ge­ti­ril­miş ise, ek­sik ka­lan mik­ta­rın yüz­de onun­dan az ola­maz.

(17) Bu Ka­nu­nun 19 un­cu mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar bin gü­ne ka­dar; ay­kı­rı­lı­ğın, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­nı ih­lal edi­ci şe­kil­de ak­ti­fin de­ğe­ri­ni dü­şür­me­si hâlin­de bu iş­le­mi ya­pan­lar, iki bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı ak­tif­te ger­çek­le­şen azal­ma­nın yüz­de yir­mi­sin­den az ola­maz.

(18) Bu Ka­nu­nun 21 in­ci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden bro­ker ve be­şin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden pro­dük­tör­ler üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; si­gor­ta bro­ker­li­ği dı­şın­da si­gor­ta acen­te­li­ği, pro­dük­tör­lük ve eks­per­lik ya­pan­lar ile si­gor­ta pro­dük­tör­lü­ğü dı­şın­da si­gor­ta acen­te­li­ği, bro­ker­lik ve eks­per­lik ya­pan­lar dört yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; al­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(19) Bu Ka­nu­nun 22 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onun­cu fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta eks­per­li­ği dı­şın­da baş­ka bir iş­le uğ­ra­şan­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak bir­den faz­la bü­ro açan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile; oni­kin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri ve tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yet­ki­li­le­ri ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onü­çün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak gö­rev ka­bul eden si­gor­ta eks­per­le­ri ile tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin ya­nın­da ça­lı­şan si­gor­ta eks­pe­ri ve­ya ta­raf­sız­lı­ğı ih­lal eden si­gor­ta eks­per­le­ri beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­dör­dün­cü fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı dav­ra­nan­lar üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onal­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ile bu fık­ra ge­re­ğin­ce si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği hal­de ça­lı­şan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile; yir­mi­ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta eks­per­li­ği yet­ki­le­ri­ni ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; si­gor­ta eks­per­li­ği yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(20) Bu Ka­nu­nun 23 ün­cü mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­nan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile; oni­kin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onü­çün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta acen­te­li­ği yet­ki­le­ri­ni ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; si­gor­ta acen­te­li­ği yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ile bu fık­ra ge­re­ğin­ce si­gor­ta acen­te­li­ğiy­le il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği hal­de ça­lı­şan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(21) Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­ma­ya­cak­lar­la, si­gor­ta acen­te­li­ği söz­leş­me­si ya­pan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin bu iş­ten so­rum­lu yö­ne­ti­ci­le­ri beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; prim tah­sil et­me ve­ya söz­leş­me yap­ma yet­ki­si ve­ri­le­me­ye­cek­le­re bu yet­ki­le­ri ve­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin bu iş­ten so­rum­lu yö­ne­ti­ci­le­ri üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; bu yet­ki­le­ri ka­bul eden ki­şi­ler iki yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(22) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­di­ği hal­de bu Ka­nu­nun 26 ncı mad­de­si­nin al­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­rin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şan­lar ve bu ki­şi­le­ri ça­lış­tı­ran­lar ile hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­di­ği hal­de 27 nci mad­de­nin al­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­sin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şan­lar ve bu ki­şi­le­ri ça­lış­tı­ran­lar bir yıl­dan iki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(23) Bu Ka­nu­na ay­kı­rı ola­rak ruh­sa­tı ol­ma­dan bro­ker­lik, pro­dük­tör­lük ve si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pan­lar; Müs­te­şar­lık­tan uy­gun­luk bel­ge­si ol­ma­dan si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pan­lar ile Ak­tü­er­ler Si­ci­li­ne kay­dol­ma­dan ak­tü­er­lik ya­pan­lar bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(24) Bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len sü­re için­de Bir­li­ğe üye ol­ma­yan si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yet­ki­li­le­ri ile Lev­ha­ya ka­yıt­lı ol­ma­dan si­gor­ta eks­per­li­ği ve­ya si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(25) Ak­tü­er, bro­ker ve pro­dük­tör yet­ki ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar ile bu iş­le­ri yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar beş yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(26) Bu Ka­nu­nun 31 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sın­da­ki iz­ni al­ma­dan si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li or­ga­ni­zas­yon oluş­tu­ran­lar üç yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(27) Bu Ka­nu­nun 32 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar ile üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­nı ih­lal edi­ci şe­kil­de si­gor­ta taz­mi­na­tı öde­me­si­ni ge­cik­ti­ren­ler ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

Ko­vuş­tur­ma

MAD­DE 36 - (1) Bu Ka­nun­da ya­zı­lı suç­lar­dan do­la­yı ko­vuş­tur­ma ya­pıl­ma­sı Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­lı­ğı­na ya­zı­lı baş­vu­ru­da bu­lu­nul­ma­sı­na bağ­lı­dır. Bu baş­vu­ru ile Müs­te­şar­lık ay­nı za­man­da ka­tı­lan sı­fa­tı­nı ka­za­nır.

(2) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın ko­vuş­tur­ma­ya yer ol­ma­dı­ğı­na ka­rar ver­me­si hâlin­de, Müs­te­şar­lık, 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­na gö­re ken­di­si­ne teb­liğ edi­le­cek ka­rar­la­ra kar­şı iti­ra­za yet­ki­li­dir.

(3) Ara­cı­lar ile si­gor­ta eks­per­le­ri­nin bu Ka­nun­da suç sa­yı­lan fi­il­le­ri hak­kın­da ya­pı­la­cak ko­vuş­tur­ma­lar ile bu Ka­nu­nun 15 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ve 35 in­ci mad­de­si­nin al­tı ila do­ku­zun­cu fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı­lık­tan do­la­yı ya­pı­la­cak ko­vuş­tur­ma­lar hak­kın­da bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­lan­maz.

ON­Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Son Hü­küm­ler

 

Kal­dı­rı­lan ve de­ğiş­ti­ri­len hü­küm­ler

MAD­DE 37 - (1) 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

(2) 25/6/1927 ta­rih­li ve 1160 sa­yı­lı Mü­ker­rer Si­gor­ta Hak­kın­da Ka­nun yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

(3) 3/6/1949 ta­rih­li ve 5422 sa­yı­lı Ku­rum­lar Ver­gi­si Ka­nu­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (4) nu­ma­ra­lı ben­di aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“4. Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu ile dü­zen­le­nen tek­nik kar­şı­lık­lar ku­rum­lar ver­gi­si mat­ra­hı­nın tes­pi­tin­de gi­der ola­rak ka­bul edi­lir.”

(4) 18/5/2004 ta­rih­li ve 5174 sa­yı­lı Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun  57 nci mad­de­si­ne son fık­ra ola­rak “Si­gor­ta acen­te­le­ri için oluş­tu­ru­la­cak sek­tör mec­li­siy­le il­gi­li Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nun­da­ki hü­küm­ler sak­lı­dır.” hük­mü; 93 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di­ne “Yet­ki­li or­gan­lar­ca” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “ve Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ile Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce” iba­re­si ek­len­miş ve ay­nı Ka­nu­na aşa­ğı­da­ki mad­de ila­ve edil­miş­tir.

“GE­Çİ­Cİ MAD­DE 15 - Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si se­çim­le­ri, oda­la­rın ge­nel or­gan se­çim­le­ri­ni ta­ki­ben alt­mış gün için­de ya­pı­lır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si oluş­tu­ru­la­na ka­dar Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu­nun ya­yı­mı­nı mü­te­akip bir ay için­de ge­çi­ci Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ni tes­pit eder.

Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si­nin se­çi­mi oda­la­rın ge­nel or­gan se­çim­le­ri­ni ta­ki­ben alt­mış gün için­de, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si se­çim­le­ri ise Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si­nin oluş­ma­sın­dan iti­ba­ren en geç on­beş gün için­de ya­pı­lır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si oluş­tu­ru­la­na ka­dar Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ka­ra­rı ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın uy­gun gö­rü­şü ile Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­si­ni mü­te­akip bir ay için­de ge­çi­ci Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si tes­pit edi­lir.”

(5) 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun 107 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı, 108 in­ci mad­de­si ile ek 8 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış, ek 8 in­ci mad­de­nin üçün­cü fık­ra­sı aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği, el­de et­ti­ği bil­gi­le­ri, tra­fik­ten men edi­le­cek araç­la­rın tes­pi­tin­de kul­la­nıl­mak üze­re İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın em­ri­ne ha­zır tu­tar ve­ya ge­rek­li gör­dü­ğü bi­rim­le­ri­ne ile­tir.”

(6) Di­ğer mev­zu­at­ta mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­na ya­pı­lan atıf­lar, bu Ka­nu­nun il­gi­li mad­de­le­ri­ne ya­pıl­mış sa­yı­lır.

(7) Di­ğer ka­nun­lar­da Müs­te­şar­lık de­ne­tim bi­ri­min­de ça­lı­şan ak­tü­er­le­ri ifa­de et­mek üze­re kul­la­nı­lan tüm iba­re­ler “Si­gor­ta De­net­le­me Ak­tü­eri” ola­rak uy­gu­la­nır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- (1) Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bı­nın so­rum­lu­luk­la­rı ile var­lık­la­rı­nın, ala­cak­la­rı­nın ve yü­küm­lü­lük­le­ri­nin ta­ma­mı bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir ay için­de He­sa­ba dev­ro­lu­nur. Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bıy­la iliş­ki­li ola­rak açı­lan da­va­lar ve ya­pı­lan ta­kip­ler He­sap­la iliş­ki­li ola­rak de­vam eder.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2 - (1) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin yö­net­me­lik­ler bu Ka­nu­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­den iti­ba­ren bir yıl için­de Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lık­ça çı­kar­tı­lır.

(2) Bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len dü­zen­le­me­ler yü­rür­lü­ğe ko­nu­lun­ca­ya ka­dar mev­cut dü­zen­le­me­le­rin bu Ka­nu­na ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­na de­vam olu­nur.

(3) Bu Ka­nu­nun 12 nci mad­de­si­nin ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne iliş­kin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü ile 17 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ko­nu­la­bil­me­si ve ipo­tek te­sis et­ti­ri­le­bil­me­si­ne iliş­kin hük­mü yü­rür­lü­ğe gi­re­ne ka­dar, mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun il­gi­li hü­küm­le­ri uy­gu­lan­ma­ya de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 3 - (1) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de du­rum­la­rı­nı, bu Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si ge­re­ğin­ce tes­pit edi­le­cek branş ay­rı­mı­na uyum­lu ha­le ge­tir­me­yen­ler, ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­de­de­mez, ris­ki ar­tı­rı­cı ni­te­lik­te ze­yil, tem­dit ve ye­ni­le­me ya­pa­maz.

(2) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­te ha­yat si­gor­ta­sı­na iliş­kin port­föy­le­ri­ni dev­ret­me­miş bu­lu­nan kar­ma şir­ket­ler, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de söz ko­nu­su port­föy­le­ri­ni dev­ret­mek zo­run­da­dır. Bu yü­küm­lü­lü­ğü ye­ri­ne ge­tir­me­yen şir­ket­le­rin si­gor­ta port­fö­yü­nü kıs­men ve­ya ta­ma­men dev­ral­ma­yı ka­bul eden bir ve­ya bir kaç si­gor­ta şir­ke­ti bu­lun­du­ğu tak­dir­de port­föy, Ba­kan ta­ra­fın­dan re­sen dev­re­di­lir. Port­fö­yü dev­rol­ma­mış şir­ket­ler de­vir iş­le­mi ger­çek­le­şe­ne ka­dar, ha­yat si­gor­ta­sı bran­şın­da ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­de­de­mez, ris­ki ar­tı­cı ni­te­lik­te ze­yil, tem­dit ve ye­ni­le­me ya­pa­maz.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 4 - (1) Bu Ka­nu­nun 20 nci mad­de­si­nin al­tın­cı fık­ra­sı hük­mü mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu uya­rın­ca atan­mış ki­şi­ler ile bu ki­şi­ler hak­kın­da açıl­mış da­va­lar ve ta­kip­ler için de ge­çer­li­dir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 5 - (1) Mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun 25 in­ci mad­de­si uya­rın­ca ay­rı­lan dep­rem ha­sar kar­şı­lık­la­rı, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­si­ni iz­le­yen üç ay için­de ih­ti­ya­ri ye­dek ak­çe­le­re dev­ro­lu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 6 - (1) Bu Ka­nu­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­den ön­ce dü­zen­len­miş olan eks­per­lik, bro­ker­lik ve pro­dük­tör­lük ruh­sat­la­rı, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan de­ğiş­ti­ri­lin­ce­ye ka­dar ge­çer­li­dir. Söz ko­nu­su de­ğiş­tir­me iş­le­mi­ni, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den iti­ba­ren bir yıl için­de yap­tır­ma­yan­lar mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz­lar. Si­gor­ta eks­per­le­ri­nin eks­per­lik fa­ali­ye­ti­ne de­vam ede­bil­me­si için bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren dört ay için­de Lev­ha­ya kay­dı­nı yap­tır­ma­sı da ge­re­kir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 7 - (1) Si­gor­ta acen­te­le­ri, bu Ka­nu­nun ya­yı­mın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de Müs­te­şar­lık­tan uy­gun­luk bel­ge­si al­mak ve Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak zo­run­da­dır. Bu zo­run­lu­lu­ğu ye­ri­ne ge­tir­me­yen­ler si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­maz.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 8 - (1) 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re af­fa uğ­ra­mış ol­sa­lar da­hi ağır ha­pis ve­ya beş yıl­dan faz­la ha­pis ve­ya si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı ha­re­ket­le­rin­den do­la­yı ha­pis ve­ya bir­den faz­la ağır pa­ra ce­za­sı­na ya­hut ce­za­sı ne olur­sa ol­sun ba­sit ve ni­te­lik­li zim­met, ir­ti­kap, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, inan­cı kö­tü­ye kul­lan­ma, do­lan­lı if­las, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma gi­bi yüz kı­zar­tı­cı suç­lar ile is­ti­mal ve is­tih­lak ka­çak­çı­lı­ğı dı­şın­da ka­lan ka­çak­çı­lık suç­la­rı, resmî iha­le ve alım sa­tım­la­ra fe­sat ka­rış­tır­ma, ka­ra­pa­ra ak­la­ma ve­ya Dev­let sır­la­rı­nı açı­ğa vur­ma, ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı ve­ya ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı­na te­şeb­büs suç­la­rın­dan do­la­yı hü­küm giy­miş bu­lu­nan­lar si­gor­ta şir­ket­le­rin­de ve­ya re­asü­rans şir­ket­le­rin­de ku­ru­cu ola­maz.

(2) Bu Ka­nun­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rı­nın ni­te­lik­le­ri­ne ya­pı­lan atıf­lar için de bi­rin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

Yü­rür­lük

MAD­DE 38 - (1) Bu Ka­nu­nun;

a) 12 nci mad­de­si­nin ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne iliş­kin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü ile 17 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ko­nu­la­bil­me­si ve ipo­tek te­sis et­ti­ri­le­bil­me­si­ne iliş­kin hük­mü, ya­yı­mı ta­ri­hin­den üç ay son­ra,

b) 37 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı 31/12/2006 ta­ri­hin­de,

c) Di­ğer hü­küm­le­ri ya­yı­mı ta­ri­hin­de,

yü­rür­lü­ğe gi­rer.

Yü­rüt­me

MAD­DE 39 - (1) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

SA­NA­Yİ, Tİ­CA­RET, ENER­Jİ, TA­BİÎ

KAY­NAK­LAR, BİL­Gİ VE TEK­NO­LO­Jİ

KO­MİS­YO­NU­NUN KA­BUL ET­Tİ­Ğİ ME­TİN

Sİ­GOR­TA­CI­LIK KA­NU­NU TA­SA­RI­SI

Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Amaç, Kap­sam ve Ta­nım­lar

Amaç ve kap­sam

MAD­DE 1- (1) Bu Ka­nu­nun ama­cı, ül­ke­miz si­gor­ta­cı­lı­ğı­nın ge­liş­ti­ril­me­si­ni sağ­la­mak, si­gor­ta söz­leş­me­sin­de yer alan ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­mak ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün gü­ven­li ve is­tik­rar­lı bir or­tam­da et­kin bir şe­kil­de ça­lış­ma­sı­nı te­min et­mek üze­re bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi ve ku­ru­luş­la­rın, fa­ali­ye­te baş­la­ma, teş­ki­lat, yö­ne­tim, ça­lış­ma esas ve usul­le­ri ile fa­ali­yet­le­ri­nin so­na er­me­si ve de­net­len­me­si­ne iliş­kin hu­sus­lar ve si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­züm­len­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak si­gor­ta tah­kim sis­te­mi ile il­gi­li usul ve esas­la­rı dü­zen­le­mek­tir.

(2) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği, ara­cı­lar, ak­tü­er­ler ile si­gor­ta eks­per­le­ri bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ne ta­bi­dir.

(3) Sos­yal gü­ven­lik ku­rum­la­rı, Tür­ki­ye İh­ra­cat Kre­di Ban­ka­sı Ano­nim Şir­ke­ti ile bu Ka­nu­nun de­ne­tim­le il­gi­li hü­küm­le­ri ha­riç ol­mak üze­re özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan di­ğer ku­ru­luş­lar bu Ka­nun kap­sa­mın­da de­ğil­dir.

Ta­nım­lar

MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen;

a) Ak­tü­er: Si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile bu­na iliş­kin ya­tı­rım, fi­nans­man ve de­mog­ra­fi ko­nu­la­rın­da ola­sı­lık ve is­ta­tis­tik te­ori­le­ri­ni uy­gu­la­ya­rak, ya­sal dü­zen­le­me­le­re uy­gun prim, kar­şı­lık ve kâr pay­la­rı­nı he­sap­la­yan, ta­ri­fe ve tek­nik esas­la­rı ha­zır­la­yan ki­şi­yi,

b) Ara­cı: Si­gor­ta acen­te­si ve bro­ke­ri,

c) Ba­kan: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın bağ­lı ol­du­ğu Ba­ka­nı,

ç) Bir­lik: Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­ni,

d) Bro­ker: Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si yap­tır­mak is­te­yen­le­ri tem­sil ede­rek, bu söz­leş­me­le­rin yap­tı­rı­la­ca­ğı şir­ket­le­rin se­çi­min­de ta­ma­men ta­raf­sız ve ba­ğım­sız dav­ra­na­rak ve te­mi­nat al­mak is­te­yen ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­ni gö­ze­te­rek söz­leş­me­le­rin ak­din­den ön­ce­ki ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rüt­me­yi ve ge­rek­ti­ğin­de söz­leş­me­le­rin uy­gu­lan­ma­sın­da ve­ya taz­mi­na­tın tah­si­lin­de yar­dım­cı ol­ma­yı mes­lek edi­nen ki­şi­yi,

e) He­sap: Gü­ven­ce He­sa­bı­nı,

f) İş pla­nı: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­luş ama­cı ile en az ilk üç yıl­da­ki fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin tah­min­le­ri­ni ve yü­küm­lü­lük­le­ri­ni sü­rek­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­re­bi­le­ce­ği­ni ay­rın­tı­lı bir şe­kil­de or­ta­ya ko­yan pla­nı,

g) Ko­mis­yon: Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu­nu,

ğ) Lev­ha: Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri için Bir­lik ta­ra­fın­dan, si­gor­ta eks­per­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri için ise Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan ay­rı ay­rı dü­zen­le­ne­cek fa­al ola­rak ça­lı­şan­la­ra iliş­kin ka­yıt­la­rı gös­te­rir lev­ha­la­rı,

h) Lis­te: Si­gor­ta ha­kem­le­ri lis­te­si­ni,

ı) Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ser­ma­ye  ye­ter­li­li­ği­nin en az üç­te bi­ri­ne denk dü­şen tu­ta­rı,

i) Müs­te­şar­lık: Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nı,

j) Öz­kay­nak: Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin öden­miş ve­ya Tür­ki­ye’ye ay­rıl­mış ser­ma­ye­le­ri, her tür­lü ye­dek ak­çe­le­ri, ye­ni­den de­ğer­le­me fo­nu, da­ğı­tıl­ma­mış kâr, kâr ve ser­ma­ye ye­dek­le­ri ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek ser­ma­ye ben­ze­ri kay­nak­lar ve di­ğer kay­nak­lar­dan var­sa bi­lan­ço za­ra­rı ile Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer de­ğer­le­rin dü­şül­me­sin­den son­ra bu­lu­nan tu­ta­rı,

k) Re­asü­rans şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş re­asü­rans şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­la­tı­nı,

l) Si­gor­ta acen­te­si: Ti­ca­ri mü­mes­sil, ti­ca­ri ve­kil, sa­tış me­mu­ru ve­ya müs­tah­dem gi­bi ta­bi bir sı­fa­tı ol­mak­sı­zın bir söz­leş­me­ye da­ya­na­rak mu­ay­yen bir yer ve­ya böl­ge için­de da­imî bir su­ret­te si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin nam ve he­sa­bı­na si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne ara­cı­lık et­me­yi ve­ya bun­la­rı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na yap­ma­yı mes­lek edi­nen, söz­leş­me­nin ak­din­den ön­ce ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rü­ten ve söz­leş­me­nin uy­gu­lan­ma­sı ile taz­mi­na­tın öden­me­sin­de yar­dım­cı olan ki­şi­yi,

m) Si­gor­ta eks­pe­ri: Si­gor­ta ko­nu­su risk­le­rin ger­çek­leş­me­si so­nu­cun­da or­ta­ya çı­kan ka­yıp ve ha­sar­la­rın mik­ta­rı­nı, ne­den­le­ri­ni ve ni­te­lik­le­ri­ni be­lir­le­yen ve mu­ta­ba­kat­lı kıy­met tes­pi­ti, ön eks­per­tiz ve ha­sar gö­ze­ti­mi gi­bi iş­le­ri mu­tat mes­lek ola­rak ya­pan ta­raf­sız ve ba­ğım­sız ki­şi­yi,

n) Si­gor­ta ha­ke­mi: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rı çö­zen ki­şi­yi,

o) Si­gor­ta ra­por­tö­rü: Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ama­cıy­la Ko­mis­yo­na in­ti­kal et­miş şi­ka­yet­ler üze­rin­de ön in­ce­le­me­yi ya­pan ki­şi­yi,

ö) Si­gor­ta şir­ke­ti: Tür­ki­ye’de ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti ile yurt dı­şın­da ku­rul­muş si­gor­ta şir­ke­ti­nin Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­la­tı­nı,

ifa­de eder.

İKİN­Cİ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Şir­ket­le­ri ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri

Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­lu­şu

MAD­DE 3- (1) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­re­cek si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ano­nim şir­ket ve­ya ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­rul­muş ol­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, si­gor­ta­cı­lık iş­lem­le­ri ve bun­lar­la doğ­ru­dan bağ­lan­tı­sı bu­lu­nan iş­ler dı­şın­da baş­ka iş­le iş­ti­gal ede­mez.

(2) Ano­nim şir­ket şek­lin­de ku­ru­la­cak si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Ku­ru­cu­la­rı­nın;

1) Müf­lis ve­ya kon­kor­da­to ilan et­miş ol­ma­ma­sı,

2) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ku­ru­cu­su ve­ya or­ta­ğı ol­ma­nın ge­rek­tir­di­ği ma­li gü­ce ve iti­ba­ra sa­hip bu­lun­ma­sı,

3) Tas­fi­ye­ye ta­bi tu­tu­lan fi­nan­sal ku­ru­luş­lar­da ve hak­kın­da 20 nci mad­de­nin ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri uy­gu­la­nan şir­ket­ler­de oy hak­kı­nın ya da ser­ma­ye­si­nin doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı yüz­de on ve da­ha faz­la bir oran­da ve­ya bu ora­nın al­tın­da ol­sa bi­le de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de de­ne­tim ve yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı ve­ren pay sa­hi­bi ol­ma­ma­sı,

4) Tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re af­fa uğ­ra­mış ol­sa­lar da­hi sü­re­li ha­pis ve­ya si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı ha­re­ket­le­rin­den do­la­yı ha­pis ve­ya bir­den faz­la ad­li pa­ra ce­za­sı­na mah­kum edil­me­miş ya­hut ce­za­sı ne olur­sa ol­sun ba­sit ve ni­te­lik­li zim­met, ir­ti­kap, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, gü­ve­ni kö­tü­ye kul­lan­ma, hi­le­li if­las, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma gi­bi yüz kı­zar­tı­cı suç­lar ile ka­çak­çı­lık suç­la­rı, resmî iha­le ve alım sa­tım­la­ra fe­sat ka­rış­tır­ma, suç­tan kay­nak­la­nan mal­var­lı­ğı de­ğer­le­ri­ni ak­la­ma, Dev­let sır­la­rı­nı açı­ğa vur­ma ve­ya ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı suç­la­rın­dan do­la­yı hü­küm giy­me­miş ol­ma­sı,

5) Tü­zel ki­şi ol­ma­sı ha­lin­de bu tü­zel ki­şi­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­le­rin, ma­li güç dı­şın­da ku­ru­cu­lar­da ara­nan di­ğer şart­la­rı ta­şı­ma­sı,

b) His­se se­net­le­ri­nin na­kit kar­şı­lı­ğı çı­ka­rıl­ma­sı ve hal­ka açık ano­nim şir­ket­ler­de hal­ka açık olan kı­sım ha­riç ol­mak üze­re ta­ma­mı­nın na­ma ya­zı­lı ol­ma­sı,

c) Bir hol­ding bün­ye­sin­de fa­ali­yet gös­te­re­cek ol­ma­sı hâlin­de, hol­ding şir­ke­ti­nin fi­nan­sal du­ru­mu­nun da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri­ni ida­me et­tir­me­ye ye­ter­li ol­ma­sı,

zo­run­lu­dur.

(3) Üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si yap­ma­yan ko­ope­ra­tif şek­lin­de ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin;

a) Mü­tü­el (kar­şı­lık­lı) si­gor­ta­cı­lık yap­ma­sı,

b) Or­tak sa­yı­sı­nın iki­yüz­den az ol­ma­ma­sı,

c) Yö­ne­ti­ci­le­ri­ne her­han­gi bir ay­rı­ca­lık ver­me­me­si,

zo­run­lu­dur.

(4) Ko­ope­ra­tif­le­rin, üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pa­bil­me­si, bu hu­su­sun ana söz­leş­me­le­rin­de açık­ça yer al­ma­sı şar­tıy­la Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir. Ko­ope­ra­tif üye­le­ri dı­şın­da­ki ki­şi­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pı­la­bil­me­si için ko­ope­ra­tif­le­rin ser­ma­ye­le­ri­ni, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­me­si zo­run­lu­dur.

(5) Ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­ter­me­si­ne iliş­kin usul ve esas­lar Ba­kan­lar Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin teş­ki­la­tı

MAD­DE 4- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yö­ne­tim ku­rul­la­rı ge­nel mü­dür dâhil beş ki­şi­den, de­net­çi­ler ise iki ki­şi­den az ola­maz. Ge­nel mü­dür, yö­ne­tim ku­ru­lu­nun do­ğal üye­si­dir.

(2) Yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri­nin ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı; ço­ğun­lu­ğu­nun en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(3) Ge­nel mü­dür ve yar­dım­cı­la­rı­nın, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­sı ve ge­nel mü­dür­lü­ğe ata­na­cak­la­rın en az on yıl, si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın ye­di yıl­dan az ol­ma­mak üze­re si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, iş­let­me, mu­ha­se­be, hu­kuk, ma­li­ye, ma­te­ma­tik, is­ta­tis­tik, ak­tü­er­ya ve­ya mü­hen­dis­lik alan­la­rı­nın en az bi­rin­de; di­ğer ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rı­na ata­na­cak­la­rın da so­rum­lu ola­cak­la­rı alan­da en az ye­di yıl de­ne­yim sa­hi­bi ol­ma­sı şart­tır. Ge­nel mü­dür yar­dım­cı­lık­la­rın­dan en az bi­ri­nin si­gor­ta­cı­lık ve­ya si­gor­ta­cı­lık tek­ni­ği ile il­gi­li ko­nu­lar­dan so­rum­lu ol­ma­sı zo­run­lu­dur.

(4) Mu­rah­has üye­le­rin ge­nel mü­dür­de ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur.

(5) Baş­ka un­van­lar­la is­tih­dam edil­se­ler da­hi, yet­ki ve gö­rev­le­ri iti­ba­rıy­la ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı­na denk ve­ya da­ha üst ko­num­lar­da gö­rev ya­pan di­ğer yö­ne­ti­ci­ler de ge­nel mü­dür ve ge­nel mü­dür yar­dım­cı­la­rı­na iliş­kin hü­küm­le­re ta­bi­dir.

(6) De­net­çi­le­rin, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­la­rı ta­şı­ma­la­rı, en az dört yıl­lık yük­sek öğ­re­nim gör­müş ol­ma­la­rı ve si­gor­ta­cı­lık, ik­ti­sat, hu­kuk, ma­li­ye, iş­let­me ve mu­ha­se­be alan­la­rın­da en az üç yıl de­ne­yi­mi olan ki­şi­ler­den se­çil­me­si şart­tır.

(7) Si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ha­kim his­se­da­rı tü­zel ki­şi­le­rin yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne sa­hip ki­şi­ler­de de, ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan şart­lar ara­nır.

(8) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri; tüm iş ve iş­lem­le­ri­nin, si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı ve il­gi­li di­ğer mev­zu­ata, şir­ke­tin iç yö­ner­ge­le­ri ile yö­ne­tim stra­te­ji­si ve po­li­ti­ka­la­rı­na uy­gun­lu­ğu­nun sü­rek­li kon­trol edil­me­si, de­net­len­me­si ile ha­ta, hi­le ve usul­süz­lük­le­rin tes­pi­ti ve ön­len­me­si ama­cıy­la risk yö­ne­tim sis­tem­le­ri de da­hil ol­mak üze­re et­kin bir iç de­ne­tim sis­te­mi kur­mak zo­run­da­dır. İç de­ne­tim, dı­şa­rı­dan hiz­met alı­mı yo­luy­la da ya­pı­la­bi­lir.

Ruh­sat

MAD­DE 5- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, fa­ali­ye­te ge­çe­bil­mek için, fa­ali­yet gös­ter­mek is­te­dik­le­ri her bir si­gor­ta bran­şın­da Müs­te­şar­lık­tan ruh­sat al­mak zo­run­da­dır. Alı­nan ruh­sat­lar, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta grup­la­rın­dan sa­de­ce bi­rin­de fa­ali­yet gös­te­re­bi­lir. Bu grup­lar­da yer alan si­gor­ta branş­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(3) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­ni ta­mam­la­yan ve ruh­sat ta­le­bin­de bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, öden­miş ser­ma­ye­le­ri­ni, ruh­sat ta­lep edi­len si­gor­ta branş­la­rı için ön­gö­rü­len ser­ma­ye tu­tar­la­rı ile ve­ril­mek is­te­nen te­mi­nat­la­ra bağ­lı ola­rak, beş mil­yon Türk Li­ra­sın­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek mik­ta­ra yük­selt­mek zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık, söz ko­nu­su mik­ta­rı, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan açık­la­nan Üre­ti­ci Fi­yat­la­rı En­dek­si ar­tış ora­nı­nı aş­ma­mak kay­dıy­la ar­tır­ma­ya yet­ki­li­dir.

(4) Ku­ru­luş iş­lem­le­ri­nin ta­mam­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de ruh­sat baş­vu­ru­sun­da bu­lun­ma­mış si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, ti­ca­ret un­van­la­rın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti iba­re­si­ni kul­la­na­maz.

Ruh­sat ta­le­bi­nin de­ğer­len­di­ril­me­si

MAD­DE 6- (1) Ruh­sat ta­le­bi;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ku­ru­cu­la­rı ile yö­ne­ti­ci ve de­net­çi­le­ri­nin bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­ma­sı,

b) İş pla­nı­na ve ib­raz edi­len bel­ge­le­re gö­re si­gor­ta söz­leş­me­si­ne ta­raf olan­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin ye­te­rin­ce ko­ru­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin sü­rek­li ve ye­ter­li ola­rak ye­ri­ne ge­ti­ri­le­bi­le­cek şe­kil­de oluş­tu­rul­ma­ma­sı,

c) Baş­vu­ru­nun ye­ter­li be­yan ve bil­gi­le­ri içer­me­me­si ve­ya bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len şart­la­rı ta­şı­ma­dı­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı,

 ç) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, ge­rek­li tek­nik do­na­nım ya da ye­ter­li sa­yı­da ni­te­lik­li per­so­ne­le sa­hip ol­ma­dı­ğı­nın ve­ya ruh­sat ta­lep edi­len alan­da si­gor­ta­cı­lık yap­ma ye­ter­li­li­ği­nin bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya­pı­lan de­ne­tim­le tes­pit edil­me­si,

hâlle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da red­de­di­lir.

Ruh­sat ip­ta­li

MAD­DE 7- (1) Bu Ka­nu­nun ruh­sat ip­ta­li­ne iliş­kin hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la;

a) Ruh­sat ve­ril­me­si­ne iliş­kin şart­la­rın bir kıs­mı­nın ve­ya ta­ma­mı­nın kay­bol­ma­sı hâlin­de, üç ay­dan az ol­ma­mak üze­re, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

b) Ruh­sa­tın ve­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şüy­le ya­pı­lan­lar ha­riç ol­mak üze­re, ara­lık­sız ola­rak al­tı ay sü­re ile si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ak­de­dil­me­me­si,

c) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı uy­gu­la­ma­lar so­nu­cun­da si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­rin hak ve men­fa­at­le­ri­nin teh­li­ke­ye düş­tü­ğü­nün an­la­şıl­ma­sı,

ç) 20 nci mad­de hük­mü ha­riç ol­mak üze­re, bu Ka­nun hü­küm­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­rin ağır şe­kil­de ih­lal edil­me­si ve­ya yü­küm­lü­lük­le­rin ih­la­li­nin mu­tat hâle gel­me­si du­ru­mun­da, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan, üç ay­dan az ol­ma­mak kay­dıy­la, ve­ri­le­cek sü­re için­de du­ru­mun dü­zel­til­me­miş ol­ma­sı,

d) İş pla­nın­da be­lir­ti­len he­def­ler­den, Müs­te­şar­lı­ğın bil­gi­si da­hi­lin­de ya­pı­lan de­ği­şik­lik dı­şın­da ma­kul ne­den­ler ol­mak­sı­zın aşı­rı de­re­ce­de uzak­la­şıl­mış ol­ma­sı,

hâlle­rin­den en az bi­ri­nin ger­çek­leş­me­si du­ru­mun­da, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin il­gi­li branş ya da bü­tün branş­lar­da­ki ruh­sat­la­rı Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ip­tal edi­le­bi­lir. Ruh­sat ip­ta­li, ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ve Ti­ca­ret Si­cil Ga­ze­te­si ile Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de ilan et­ti­ri­lir.

(2) Ruh­sa­tı ip­tal edi­len şir­ket­ler, al­tı ayı geç­me­mek üze­re Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek sü­re için­de ip­tal edi­len ruh­sat­la bağ­lan­tı­lı port­föy­le­ri­ni dev­ret­mek zo­run­da­dır. Ak­si tak­dir­de Müs­te­şar­lık re­sen de­vir de dâhil ol­mak üze­re port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya yet­ki­li­dir.

Ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri

MAD­DE 8- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ana söz­leş­me­le­ri­nin de­ğiş­ti­ril­me­sin­de, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ara­nır. Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rül­me­yen de­ği­şik­lik ta­sa­rı­la­rı ge­nel ku­rul gün­de­mi­ne alı­na­maz ve ge­nel ku­rul­da gö­rü­şü­le­mez. Si­cil me­mu­ru, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ol­mak­sı­zın ana söz­leş­me de­ği­şik­lik­le­ri­ni ti­ca­ret si­ci­li­ne tes­cil ede­mez.

İn­ti­fa ve oy kul­lan­ma hak­la­rı­nın edi­nil­me­si

MAD­DE 9- (1) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin ser­ma­ye­si­nin yüz­de onu­nu, yüz­de yir­mi­si­ni, yüz­de otu­zü­çü­nü ve­ya yüz­de el­li­si­ni bu­la­cak ya da aşa­cak şe­kil­de­ki his­se edi­nim­le­ri ile bir or­ta­ğa ait his­se­le­rin söz ko­nu­su oran­la­rı bul­ma­sı ve­ya bu oran­la­rın al­tı­na düş­me­si so­nu­cu­nu do­ğu­ran his­se de­vir­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(2) Şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­me et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se dev­ri, oran­sal sı­nır­la­ma­la­ra ba­kıl­mak­sı­zın Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(3) Bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra hü­küm­le­ri­ne ay­kı­rı ola­rak izin alın­mak­sı­zın ya­pı­lan his­se de­vir­le­ri pay def­te­ri­ne kay­do­lun­maz.

(4) İn­ti­fa hak­kı ile oy hak­kı­nın edi­nil­me­sin­de de bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(5) Doğ­ru­dan ve­ya do­lay­lı ola­rak ser­ma­ye­nin ya da oy ve in­ti­fa hak­la­rı­nın yüz­de on ve da­ha faz­la­sı­na sa­hip olan ve­ya bu oran­la­rın al­tın­da ol­sa da­hi şir­ke­tin de­ne­tim ve yö­ne­ti­mi­ne et­ki­li ola­bi­le­cek şe­kil­de yö­ne­tim ku­rul­la­rı­na üye be­lir­le­me im­ti­ya­zı­nı ve­ren his­se­le­re sa­hip olan or­tak­la­rın, si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı şart­tır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan or­tak­la­rı­nı Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­rir. Ku­ru­cu­lar­da ara­nan ni­te­lik­le­ri kay­be­den or­tak­lar te­met­tü dı­şın­da­ki or­tak­lık hak­la­rın­dan ya­rar­la­na­maz. Bu hâlde di­ğer or­tak­lık hak­la­rı kay­yım ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır.

(6) Ba­kan, fa­ali­yet alan­la­rı iti­ba­rıy­la si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ma­li bün­ye­le­ri­ni olum­suz et­ki­le­ye­cek du­rum­da­ki or­tak­la­ra, bu şir­ket­ler­de his­se sı­nır­la­ma­la­rı ge­ti­re­bi­lir.

Tas­fi­ye, bir­leş­me, de­vir, port­föy dev­ri ve if­las

MAD­DE 10- (1) Bir si­gor­ta şir­ke­ti­nin ken­di ta­le­bi ile tas­fi­ye edil­me­si, bir ve­ya bir­kaç şir­ket ile bir­leş­me­si ve­ya ak­tif ve pa­sif­le­ri ile baş­ka bir şir­ke­te dev­ro­lun­ma­sı, si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te kıs­men ve­ya ta­ma­men di­ğer bir şir­ke­te dev­ret­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi­dir. Re­asü­rans şir­ket­le­ri hak­kın­da da bu fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır. Bu fık­ra hük­mü­ne ay­kı­rı ola­rak ya­pı­lan tas­fi­ye, bir­leş­me, dev­ral­ma ve port­föy de­vir­le­ri hü­küm­süz­dür.

(2) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu hâlin­de, tas­fi­ye me­mur­la­rı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

(3) Bir­leş­me, de­vir ve port­föy de­vir­le­ri, Tür­ki­ye ça­pın­da da­ğı­tı­mı ya­pı­lan ve ti­raj ba­kı­mın­dan ilk on sı­ra­da yer alan gün­lük ga­ze­te­ler­den iki­sin­de, bi­rer haf­ta aray­la en az iki­şer de­fa ya­yım­lan­mak su­re­tiy­le du­yu­ru­lur. Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri dev­re­di­len port­föy­de yer al­mak kay­dıy­la port­fö­yü­nü dev­re­den ve­ya bir şir­ke­te dev­ro­lu­nan ya da bir­le­şen şir­ket­ler­le si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­miş olan ki­şi­ler; bir­leş­me, de­vir ya da port­föy dev­ri­ni öğ­ren­dik­le­ri ta­rih­ten iti­ba­ren, de­vir, bir­leş­me ya da port­föy dev­ri ne­de­niy­le, üç ay için­de söz­leş­me­le­ri­ni fes­he­de­bi­lir.

(4) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin if­la­sı hâlin­de si­gor­ta­lı­lar, if­las ma­sa­sı­na üçün­cü sı­ra­da iş­ti­rak eder.

(5) Müs­te­şar­lık, lü­zu­mu hâlin­de if­las ma­sa­sın­da­ki yet­ki­li­le­rin de­ğiş­ti­ril­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir.

ÜÇÜN­CÜ BÖ­LÜM

Si­gor­ta Söz­leş­me­le­ri

Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri

MAD­DE 11- (1) Si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­nin ana muh­te­va­sı, Müs­te­şar­lık­ça onay­la­nan ve si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce ay­nı şe­kil­de uy­gu­la­na­cak olan ge­nel şart­la­ra uy­gun ola­rak dü­zen­le­nir. An­cak, si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de işin özel­li­ği­ne uy­gun ola­rak özel şart­lar te­sis edi­le­bi­lir. Bu hu­sus­lar, si­gor­ta söz­leş­me­si üze­rin­de ve özel şart­lar baş­lı­ğı al­tın­da her­han­gi ya­nıl­gı­ya ne­den ol­ma­ya­cak şe­kil­de açık ola­rak be­lir­ti­lir.

(2) Ha­yat si­gor­ta­la­rı­na iliş­kin söz­leş­me­le­rin ya­pıl­ma­sı­na da­ir tek­lif­na­me­nin si­gor­ta şir­ke­ti­ne ulaş­tı­ğı ta­rih­ten iti­ba­ren otuz gün için­de si­gor­ta şir­ke­ti ta­ra­fın­dan red­de­dil­me­me­si hâlin­de si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pıl­mış olur.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve si­gor­ta acen­te­le­ri ta­ra­fın­dan, ge­rek söz­leş­me­nin ku­rul­ma­sı ge­rek­se söz­leş­me­nin de­va­mı sı­ra­sın­da si­gor­ta et­ti­ren, leh­dar ve si­gor­ta­lı­ya ya­pı­la­cak bil­gi­len­dir­me­ye iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

(4) Si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de kap­sam da­hi­li­ne alın­mış olan risk­ler ha­ri­cin­de, kap­sam dı­şı bı­ra­kıl­mış risk­ler açık­ça be­lir­ti­lir. Be­lir­til­me­miş olan risk­ler te­mi­nat kap­sa­mın­da sa­yı­lır.

(5) Si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­de ya­ban­cı ke­li­me­le­re yer ve­ri­le­mez. Ya­ban­cı ke­li­me­le­rin kar­şı­lı­ğı ola­rak Türk Dil Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen ke­li­me­le­rin kul­la­nı­mı esas­tır.

Ta­ri­fe­ler

MAD­DE 12- (1) Si­gor­ta ta­ri­fe­le­ri, si­gor­ta­cı­lık esa­sı­na ve ge­nel ka­bul gör­müş ak­tü­er­yal tek­nik­le­re uy­gun ola­rak si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan ser­best­çe be­lir­le­nir. An­cak, bu Ka­nu­na ve di­ğer ka­nun­la­ra gö­re ih­das edi­len zo­run­lu si­gor­ta­la­rın te­mi­nat tu­tar­la­rı ile ta­ri­fe ve ta­li­mat­la­rı Ba­kan ta­ra­fın­dan tes­pit olu­nur ve Resmî Ga­ze­te­de ya­yım­la­nır.

(2) Ba­kan, ge­rek gö­rü­len hâller­de ha­yat, bir yıl­dan uzun sü­re­li ferdî ka­za, sağ­lık, has­ta­lık ve ih­ti­ya­ri dep­rem si­gor­ta­la­rı ta­ri­fe­le­ri ile prim, for­mül ve cet­vel­le­ri­nin uy­gu­la­ma­ya ko­nu­la­bil­me­si­ni Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı­na ta­bi kı­la­bi­lir ve­ya özel ka­nun­lar­da­ki hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la ge­rek­li gö­rü­len hâller­de, tes­pit ve ilan et­ti­ği ara­cı­lık ko­mis­yon­la­rı­nı, tas­di­ke ta­bi kıl­dı­ğı ve­ya tes­pit et­ti­ği her tür­lü ta­ri­fe­yi ser­best bı­ra­ka­bi­lir.

Zo­run­lu si­gor­ta­lar

MAD­DE 13- (1) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ka­mu ya­ra­rı açı­sın­dan ge­rek­li gör­dü­ğü hâller­de zo­run­lu si­gor­ta­lar ih­das ede­bi­lir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri, 20 nci mad­de­nin ikin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di ile üçün­cü fık­ra­sı hü­küm­le­ri sak­lı kal­mak kay­dıy­la fa­ali­yet gös­ter­di­ği si­gor­ta branş­la­rı­nın kap­sa­mın­da bu­lu­nan zo­run­lu si­gor­ta­la­rı yap­mak­tan ka­çı­na­maz.

(2) Müs­te­şar­lık, zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden men­fa­at üze­rin­de ya­pa­cak­la­rı iş ve iş­lem­ler ne­de­niy­le, il­gi­li ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın gö­rüş­le­ri­ni ala­rak zo­run­lu si­gor­ta de­ne­ti­mi ya­pa­bi­le­cek­le­ri be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) Bir fa­ali­ye­tin ic­ra­sı ya da bir şe­yin kul­la­nıl­ma­sı için izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve­ya bun­la­rı de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler ile ikin­ci fık­ra uya­rın­ca be­lir­le­nen ku­rum ve ku­ru­luş­lar; yü­rü­te­cek­le­ri iş ve iş­lem­ler­de, ya­pıl­ma­sı zo­run­lu si­gor­ta­la­rın ge­çer­li te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de yap­tı­rı­lıp yap­tı­rıl­ma­dı­ğı­nı araş­tır­mak­la yü­küm­lü­dür. Bu ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile izin ve­ya ruh­sat ver­me­ye ve de­net­le­me­ye yet­ki­li mer­ci­ler­ce, ge­çer­li te­mi­nat tu­ta­rın­da si­gor­ta ya­pıl­ma­mış ol­du­ğu­nun tes­pi­ti hâlin­de iş­lem ya­pıl­maz. Ge­çer­li te­mi­nat alı­na­na ka­dar si­gor­ta­lı­nın zo­run­lu si­gor­ta­ya ko­nu teş­kil eden fa­ali­ye­ti yet­ki­li mer­ci­ler ta­ra­fın­dan dur­du­ru­lur.

Gü­ven­ce He­sa­bı

MAD­DE 14- (1) Bu Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si, 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu ve 10/7/2003 ta­rih­li ve 4925 sa­yı­lı Ka­ra­yo­lu Ta­şı­ma Ka­nu­nu ile ih­das edi­len zo­run­lu so­rum­lu­luk si­gor­ta­la­rı ile bu Ka­nun­la mül­ga 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ih­das edil­miş olan zo­run­lu si­gor­ta­la­ra iliş­kin ola­rak aşa­ğı­da­ki ko­şul­la­rın oluş­ma­sı hâlin­de or­ta­ya çı­kan za­rar­la­rın bu si­gor­ta­lar­la sap­ta­nan ge­çer­li te­mi­nat mik­tar­la­rı­na ka­dar kar­şı­lan­ma­sı ama­cıy­la Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği nez­din­de Gü­ven­ce He­sa­bı oluş­tu­ru­lur.

(2) He­sa­ba;

a) Si­gor­ta­lı­nın tes­pit edi­le­me­me­si du­ru­mun­da ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

b) Ri­zi­ko­nun mey­da­na gel­di­ği ta­rih­te ge­çer­li olan te­mi­nat tu­tar­la­rı dâhi­lin­de si­gor­ta­sı­nı yap­tır­ma­mış olan­la­rın ne­den ol­du­ğu be­den­sel za­rar­lar için,

c) Si­gor­ta şir­ke­ti­nin ma­li bün­ye za­afi­ye­ti ne­de­niy­le sü­rek­li ola­rak bü­tün branş­lar­da ruh­sat­la­rı­nın ip­tal edil­me­si ya da if­la­sı hâlin­de öde­mek­le yü­küm­lü ol­du­ğu mad­di ve be­den­sel za­rar­lar için,

ç) Ça­lın­mış ve­ya gasp edil­miş bir ara­cın ka­rış­tı­ğı ka­za­da, Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu uya­rın­ca iş­le­te­nin so­rum­lu tu­tul­ma­dı­ğı hâller­de, ki­şi­ye ge­len be­den­sel za­rar­lar için,

d) Ye­şil Kart Si­gor­ta­sı uy­gu­la­ma­la­rı için fa­ali­yet gös­te­ren Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­sun­ca ya­pı­la­cak öde­me­ler için,

baş­vu­ru­la­bi­lir. Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ge­rek­li gö­rü­len hâller­de, eş­ya­ya ge­le­cek za­rar­la­rın kıs­men ve­ya ta­ma­men He­sap­tan kar­şı­lan­ma­sı­na ka­rar ver­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) He­sa­bın ge­lir­le­ri; bi­rin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len zo­run­lu si­gor­ta­lar ve ye­şil kart si­gor­ta­la­rı için tah­sil edi­len top­lam prim­le­rin yüz­de bi­ri ora­nın­da si­gor­ta şir­ket­le­rin­ce öde­ne­cek ka­tıl­ma pay­la­rı ile si­gor­ta et­ti­ren­ler­den sa­fi prim­le­rin yüz­de iki­si ora­nın­da tah­sil edi­le­cek ka­tıl­ma pay­la­rın­dan olu­şur. Ba­kan, bu oran­la­rı bin­de be­şe ka­dar in­dir­me­ye ve­ya tek­rar ka­nu­ni sı­nır­la­rı­na ka­dar yük­selt­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, üçün­cü fık­ra hük­mü ge­re­ğin­ce ken­di­le­ri ta­ra­fın­dan öden­me­si ge­re­ken bir tak­vim yı­lı­na iliş­kin ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ta­kip eden yı­lın Şu­bat ayı so­nu­na ka­dar; si­gor­ta et­ti­ren­ler­den tah­sil edi­len ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ise, tah­sil edil­dik­le­ri ayı ta­kip eden ayın so­nu­na ka­dar He­sa­ba ya­tır­mak zo­run­da­dır.

(5) He­sap kap­sa­mın­da­ki her zo­run­lu si­gor­ta ve ye­şil kart si­gor­ta­sı için ay­rı he­sap açı­lır ve bun­la­rın ge­lir ve gi­der­le­ri bu he­sap­lar­da iz­le­nir.

(6) He­sa­bın ge­lir ve gi­der­le­ri ile iş­lem­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça her yıl de­net­le­nir.

(7) He­sa­bın ku­ru­lu­şu­na, iş­le­yi­şi­ne, fon var­lık­la­rı­nın ne­ma­lan­dı­rıl­ma­sı­na, He­sap­tan ya­pı­la­cak öde­me­le­re, ge­rek il­gi­li­le­re ge­rek­se Tür­ki­ye Mo­tor­lu Ta­şıt Bü­ro­su­na ya­pı­la­cak rü­cu­la­ra, 24 ün­cü mad­de uya­rın­ca oluş­tu­ru­la­cak bil­gi mer­ke­zi­ne ve Ko­mis­yo­na ya­pı­la­cak kat­kı pa­yı ve di­ğer har­ca­ma­la­ra iliş­kin esas­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­lar

MAD­DE 15- (1) Tür­ki­ye’de yer­le­şik ki­şi­ler, Tür­ki­ye’de­ki si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni, Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­ne ve Tür­ki­ye’de yap­tır­mak zo­run­da­dır.

(2) An­cak;

a) İh­ra­cat ve it­ha­lat ko­nu­su mal­lar için nak­li­yat si­gor­ta­sı,

b) Uçak, ge­mi, he­li­kop­ter için, dış kre­di ile sa­tın alın­dık­la­rın­da, mün­ha­sı­ran dış kre­di mik­ta­rı ile sı­nır­lı ola­rak ve dış borç öde­nin­ce­ye ka­dar; yurt dı­şın­dan fi­nan­sal ki­ra­la­ma yo­lu ile ge­ti­ril­me­le­rin­de ise fi­nan­sal ki­ra­la­ma söz­leş­me­si sü­re­si ile sı­nır­lı ola­rak yap­tı­rı­la­cak tek­ne si­gor­ta­la­rı,

c) Ge­mi­le­rin iş­le­til­me­sin­den do­ğan so­rum­lu­luk si­gor­ta­sı,

ç) Ha­yat si­gor­ta­la­rı,

d) Ki­şi­le­rin Tür­ki­ye ha­ri­cin­de bu­lu­na­cak­la­rı sü­re için bu sü­re ile sı­nır­lı ol­mak kay­dıy­la ve­ya ge­çi­ci ola­rak yurt dı­şın­da kal­dık­la­rı sı­ra­da yap­tı­ra­bi­le­cek­le­ri ferdî ka­za, has­ta­lık, sağ­lık ve mo­tor­lu ta­şıt si­gor­ta­la­rı,

yurt dı­şın­da da yap­tı­rı­la­bi­lir.

(3) Ba­kan­lar Ku­ru­lu yurt dı­şın­da yap­tı­rı­la­bi­le­cek si­gor­ta­la­rın kap­sa­mı­nı ge­niş­let­me­ye yet­ki­li­dir.

DÖR­DÜN­CÜ BÖ­LÜM

Ma­li Bün­ye

Tek­nik kar­şı­lık­lar

MAD­DE 16- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri için, bu mad­de­de be­lir­ti­len esas­la­ra gö­re ye­te­ri ka­dar kar­şı­lık ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı; yü­rür­lük­te bu­lu­nan her bir si­gor­ta söz­leş­me­si­ne iliş­kin ola­rak ya­zı­lan brüt pri­min gün esa­sı­na gö­re ta­kip eden he­sap dö­ne­mi­ne ve­ya dö­nem­le­ri­ne sar­kan kıs­mın­dan; yü­rür­lük­te bu­lu­nan yıl­lık ha­yat si­gor­ta­la­rı ile sü­re­si bir yı­lı aşan bi­ri­kim pri­mi­nin de alın­dı­ğı ha­yat si­gor­ta­la­rın­da ise, ya­zı­lan brüt prim­ler­den var­sa bi­ri­ki­me ay­rı­lan kı­sım dü­şül­dük­ten son­ra ka­lan tu­ta­rın ta­kip eden dö­ne­me ve­ya dö­nem­le­re sar­kan kıs­mın­dan olu­şur. An­cak, gün esa­sı­na gö­re kar­şı­lık he­sap­la­ma­sı müm­kün ol­ma­yan re­asü­rans ve ret­ro­ses­yon iş­lem­le­rin­de, se­kiz­de bir esa­sı­na gö­re ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı ay­rıl­ma­sı müm­kün­dür.

(3) De­vam eden risk­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta söz­leş­me­si­nin sü­re­si bo­yun­ca üst­le­ni­len risk dü­ze­yi ile ka­za­nı­lan prim­le­rin za­ma­na bağ­lı da­ğı­lı­mı­nın uyum­lu ol­ma­dı­ğı ka­bul edi­len si­gor­ta branş­la­rın­da, ay­rı­ca ka­za­nıl­ma­mış prim­ler kar­şı­lı­ğı­nın şir­ke­tin ta­şı­dı­ğı risk ve bek­le­nen mas­raf dü­ze­yi­ne gö­re ye­ter­siz kal­ma­sı hâlin­de ay­rı­lır.

(4) Den­ge­le­me kar­şı­lı­ğı; ta­kip eden he­sap dö­nem­le­rin­de mey­da­na ge­le­bi­le­cek taz­mi­nat oran­la­rın­da­ki dal­ga­lan­ma­la­rı den­ge­le­mek ve ka­tas­tro­fik risk­le­ri kar­şı­la­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen branş­lar için ay­rı­lan kar­şı­lık­tır. Müs­te­şar­lık, bu kar­şı­lı­ğı ika­me ede­cek şe­kil­de, be­lir­le­nen usul ve esas­lar çer­çe­ve­sin­de ih­ti­yat ay­rıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir.

(5) Ma­te­ma­tik kar­şı­lık; bir yıl­dan uzun sü­re­li ha­yat, sağ­lık, has­ta­lık ve ferdî ka­za si­gor­ta­sı söz­leş­me­le­ri için si­gor­ta şir­ket­le­ri ta­ra­fın­dan si­gor­ta et­ti­ren­ler ile leh­dar­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni kar­şı­la­mak üze­re söz­leş­me tek­nik esas­la­rın­da be­lir­ti­len, is­ta­tis­tik­sel ve ak­tü­er­yal yön­tem­ler kul­la­nı­la­rak he­sap­la­nan kar­şı­lık­lar ile ta­ah­hüt edil­miş­se, bu kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­ma yön­len­di­ril­me­si so­nu­cu el­de edi­len ge­lir­den si­gor­ta­lı­la­ra ay­rı­lan pay kar­şı­lık­la­rı top­la­mı­dır.

(6) Mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lı­ğı; kay­da geç­miş an­cak öden­me­miş taz­mi­nat tu­tar­la­rı ile ger­çek­leş­miş an­cak kay­da geç­me­miş tah­mi­ni taz­mi­nat tu­tar­la­rı ve bu taz­mi­nat­lar ile il­gi­li ya­pı­lan gi­der kar­şı­lık­la­rı ve bu tu­tar­la­rın ye­ter­siz kal­ma­sı du­ru­mun­da ye­ter­li­lik için Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen esas­lar çer­çe­ve­sin­de ay­rı­lan ek kar­şı­lık­lar­dan olu­şur.

(7) İk­ra­mi­ye­ler ve in­di­rim­ler kar­şı­lı­ğı; si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ik­ra­mi­ye ve­ya in­di­rim uy­gu­la­ma­sı­na git­me­si du­ru­mun­da, ca­ri yı­lın tek­nik so­nuç­la­rı­na gö­re si­gor­ta­lı­lar ve­ya leh­dar­lar için ay­rı­lan ik­ra­mi­ye ve in­di­rim tu­tar­la­rın­dan olu­şur.

(8) Tek­nik kar­şı­lık­lar­da re­asü­rör pa­yı­nın, dev­re­di­len risk ve prim­le oran­tı­lı ol­ma­sı esas­tır. An­cak, Müs­te­şar­lık ma­li açı­dan be­lir­le­ye­ce­ği kri­ter­le­ri kar­şı­la­ya­ma­yan re­asü­rör­le­re dev­re­di­len iş­ler­de re­asü­rör pa­yı­nın dü­şül­me­me­si­ni is­te­ye­bi­lir.

(9) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin var­lık­la­rı, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak dü­zey­de ol­ma­lı­dır. Tek­nik kar­şı­lık­la­ra iliş­kin usul ve esas­lar ile tek­nik kar­şı­lık­la­rın ya­tı­rı­la­ca­ğı var­lık­la­ra iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

Te­mi­nat­lar

MAD­DE 17- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, yurt için­de ak­det­miş ol­duk­la­rı si­gor­ta söz­leş­me­le­rin­den do­ğan ta­ah­hüt­le­ri­ne kar­şı­lık ola­rak bu mad­de­de be­lir­le­nen esas­la­ra gö­re te­mi­nat ayır­mak zo­run­da­dır.

(2) Ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen dö­nem­ler iti­ba­rıy­la ay­rı­lan ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rı ile mu­al­lak taz­mi­nat kar­şı­lık­la­rı­nın top­la­mın­dan, 29/6/1956 ta­rih­li ve 6762 sa­yı­lı Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu uya­rın­ca ya­pı­lan ik­raz­lar ve he­nüz tah­sil edil­me­miş prim ala­cak­la­rı tu­ta­rı­na isa­bet eden ma­te­ma­tik kar­şı­lık­la­rın dü­şül­me­sin­den son­ra ka­lan tu­ta­ra kar­şı­lık ge­len var­lık­la­rı Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen sü­re­ler için­de ve Müs­te­şar­lık le­hi­ne te­mi­nat ola­rak blo­ke ve­ya ipo­tek et­tir­mek zo­run­da­dır. Ye­ni ku­ru­lan si­gor­ta şir­ket­le­rin­de ilk üç yıl iti­ba­rıy­la te­sis edi­le­cek te­mi­nat tu­ta­rı, şir­ke­tin öden­miş ser­ma­ye­si de dik­ka­te alı­na­rak Müs­te­şar­lık­ça tes­pit edi­lir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl ve bir yıl­dan kı­sa sü­re­li ver­dik­le­ri ha­yat, ferdî ka­za, sağ­lık ve has­ta­lık te­mi­nat­la­rı için dör­dün­cü fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(3) He­sap yı­lı için­de, ha­yat bran­şın­da­ki tah­si­la­tı aşa­cak şe­kil­de bu branş­ta si­gor­ta­lı­la­ra öde­me yap­mak zo­run­da ka­lan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, söz ko­nu­su bran­şa ait te­mi­nat ola­rak gös­te­ri­len ve blo­ke edi­len var­lık­la­rın­dan, aşı­lan mik­tar dâhi­lin­de Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek kı­sım ser­best bı­ra­kı­lır.

(4) Ha­yat dı­şı si­gor­ta şir­ket­le­ri, he­sap­la­ma yön­te­mi yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek ser­ma­ye ye­ter­li­li­ği­nin üç­te bi­rin­den az ol­ma­mak kay­dıy­la te­mi­nat ola­rak mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis eder. Mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu, hiç bir dö­nem­de ça­lı­şı­lan branş­lar iti­ba­rıy­la ge­rek­li olan as­ga­ri ser­ma­ye tu­tar­la­rı­nın üç­te bi­rin­den az ola­maz. Müs­te­şar­lık te­sis edi­len mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ve­ya ipo­tek te­sis et­tir­me­ye yet­ki­li­dir. An­cak, bu şir­ket­le­rin bir yıl­dan uzun sü­re­li yap­tık­la­rı ferdî ka­za, has­ta­lık ve sağ­lık si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için ayı­ra­cak­la­rı te­mi­nat­lar hak­kın­da ikin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

(5) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin fa­ali­ye­ti­ne son ver­di­ği branş­la­ra ait te­mi­nat blo­ka­jı, si­gor­ta­lı­la­ra kar­şı bu bran­şa ait tüm öde­me­le­rin ya­pıl­mış ol­ma­sı kay­dıy­la Müs­te­şar­lık­ça ser­best bı­ra­kı­lır. An­cak, şir­ke­tin öde­me güç­lü­ğü­ne düş­me­si hâlin­de, Müs­te­şar­lık, si­gor­ta­lı­la­ra te­mi­nat­lar­dan öde­me ya­pıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir.

(6) Te­mi­nat­lar, si­gor­ta­lı­la­rın tüm ala­cak­la­rı öden­me­den if­las ve­ya tas­fi­ye ma­sa­sı­na dâhil edi­le­mez, hac­zo­lu­na­maz, üzer­le­ri­ne ih­ti­ya­ti ted­bir ve ih­ti­ya­ti ha­ciz ko­nu­la­maz. An­cak, Müs­te­şar­lı­ğın, si­gor­ta­lı ala­cak­la­rı­nın ko­run­ma­sı ama­cıy­la te­mi­nat­lar üze­rin­de ih­ti­ya­ti ted­bir koy­durt­ma hak­kı sak­lı­dır.

(7) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ile si­gor­ta­cı­lık ya­pan di­ğer ku­ru­luş­la­rın ma­li bün­ye ve öz­kay­nak ye­ter­li­li­ği­ne iliş­kin dü­zen­le­me­le­ri yap­ma­ya ve blo­ke edi­le­cek var­lık­la­rın tür, de­ğer­le­me esas­la­rı ile blo­kaj, deb­lo­kaj, ipo­tek te­si­si ve fek­ki­ne iliş­kin usul ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu iş­lem­le­re iliş­kin mas­raf­lar il­gi­li şir­ket ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

He­sap esas­la­rı, ka­yıt dü­ze­ni ile te­mel ma­li tab­lo ve ma­li bün­ye dü­zen­le­me­le­ri

MAD­DE 18- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, he­sap­la­rı­nı ve ma­li tab­lo­la­rı­nı, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ve ör­ne­ğe uy­gun ola­rak dü­zen­le­mek, ilan et­tir­mek ve Müs­te­şar­lı­ğa gön­der­mek zo­run­da­dır.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri bi­lan­ço­la­rı­nın, kâr ve za­rar cet­vel­le­ri­nin ve Müs­te­şar­lık­ça uy­gun gö­rü­le­cek di­ğer ma­li tab­lo­la­rı­nın ba­ğım­sız de­ne­tim ku­ru­luş­la­rı­na de­net­let­ti­ril­me­si ve ilan et­ti­ril­me­si zo­run­lu­dur. Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin ba­ğım­sız dış de­ne­tim ku­ru­luş­la­rın­ca de­net­len­me­le­ri­ni dü­zen­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­rin­ce ilan edi­len ma­li tab­lo­la­rın ger­çe­ğe ay­kı­rı­lı­ğı­nın tes­pi­ti hâlin­de Müs­te­şar­lık, ge­nel ka­bul gör­müş mu­ha­se­be ku­ral ve il­ke­le­ri­ni göz önün­de bu­lun­du­ra­rak söz ko­nu­su ma­li tab­lo­la­rı dü­zel­til­miş ola­rak ye­ni­den ilan et­ti­re­bi­lir.

(4) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­rin­den, di­ğer ka­nun­la­rın zo­run­lu kıl­dı­ğı def­ter­ler­den baş­ka, özel def­ter­ler tut­ma­la­rı­nı ta­lep et­me­ye ve bu def­ter­le­rin ta­bi ola­ca­ğı esas ve usul­le­ri tes­pi­te, be­lir­le­ye­ce­ği esas­lar ve ör­nek­le­re uy­gun ola­rak her tür­lü bil­gi, cet­vel, ra­por, he­sap özet­le­ri ve ma­li tab­lo­lar is­te­me­ye, ge­rek­li gör­dü­ğü tak­dir­de ma­li tab­lo­la­rı ilan et­tir­me­ye, si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ma­li ya­pı­sı­nın güç­len­di­ril­me­si için fi­nan­sal oran­lar tes­pit et­me­ye, şir­ket kay­nak­la­rı­nın han­gi ak­tif­le­re ve ne oran­da ya­tı­rı­la­ca­ğı­nı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ge­rek­li gö­rü­len hâller­de Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­rin­den her tür­lü bil­gi, bel­ge ve ra­po­ru is­te­me­ye yet­ki­li­dir. Kon­so­li­de tab­lo­la­rın oluş­tu­rul­ma­sın­da Müs­te­şar­lık ana or­tak­tan, ana or­tak­lık ise kon­so­li­de fi­nan­sal ra­por­la­ma ile il­gi­li ku­ru­luş­lar­dan bu ko­nu­da her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi ta­lep et­me­ye yet­ki­li­dir.

Ak­tif azal­tı­cı iş­lem ya­sa­ğı

MAD­DE 19- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ku­ru­lu üye­le­ri, de­net­çi­le­ri ve ça­lı­şan­la­rı, şir­ket ana söz­leş­me­si ve­ya ge­nel ku­rul ya da yö­ne­tim ku­ru­lu ka­ra­rı ile sap­ta­nan hü­küm­ler dâhi­lin­de per­so­ne­le ya­pı­lan öde­me­ler, yar­dım ve­ya ve­ri­len avans­lar ha­riç, şir­ket kay­nak­la­rı­nı do­lay­lı ya da do­lay­sız kul­la­na­maz, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak ak­ti­fin de­ğe­ri­ni dü­şü­ren iş­lem­ler­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir su­ret­te ör­tü­lü ka­zanç ak­ta­rı­mı ya­pa­maz. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri ken­di borç­la­rı ve­ya si­gor­ta iş­lem­le­rin­den do­ğan­lar ha­riç ol­mak üze­re per­so­ne­li, or­tak­la­rı, iş­ti­rak­le­ri ve­ya di­ğer ki­şi ve ku­rum­lar le­hi­ne mal var­lı­ğı­nı te­mi­nat ola­rak gös­te­re­mez, ke­fil ola­maz ve kre­di sağ­la­ya­maz.

Ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si

MAD­DE 20- (1) Bir si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin mi­nu­mum ga­ran­ti fo­nu tu­ta­rı­nı kar­şı­la­ya­ma­dı­ğı­nın, te­sis et­me­si ge­re­ken te­mi­na­tı te­sis ede­me­di­ği­nin, tek­nik kar­şı­lık­la­rı kar­şı­la­ya­cak ye­ter­li ve­ya tek­nik kar­şı­lık­la­ra uy­gun var­lık­la­rı­nın bu­lun­ma­dı­ğı­nın ya da söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ya­hut şir­ke­tin ma­li bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek de­re­ce­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pi­ti hâlle­rin­de, Ba­kan uy­gun bir sü­re ve­re­rek, ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ola­rak il­gi­li si­gor­ta ve re­asü­rans şir­ke­tin­den;

a) Ma­li bün­ye­sin­de­ki za­fi­ye­tin na­sıl gi­de­ri­le­ce­ği­ni ve si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­nin na­sıl ko­ru­na­ca­ğı­nı içe­ren kap­sam­lı bir iyi­leş­tir­me pla­nı su­nul­ma­sı ve uy­gu­lan­ma­sı­nı,

b) Ser­ma­ye­si­nin ar­tı­rıl­ma­sı, öden­me­miş kıs­mı­nın öden­me­si, ser­ma­ye­ye mah­su­ben şir­ke­te öde­me ya­pıl­ma­sı ve­ya kâr da­ğı­tı­mı­nın dur­du­rul­ma­sı ya da ila­ve te­mi­nat te­sis edil­me­si­ni,

c) Var­lık­la­rı­nın kıs­men ya da ta­ma­men el­den çı­ka­rıl­ma­sı ve­ya el­den çı­ka­rıl­ma­sı­nın dur­du­rul­ma­sı­nı, ye­ni iş­ti­rak ve sa­bit de­ğer­ler edi­nil­me­me­si­ni,

ç) Ma­li bün­ye­si­ni ve li­ki­di­te­si­ni güç­len­di­ri­ci ve ris­ki azal­tı­cı ben­zer ted­bir­ler alın­ma­sı­nı,

d) Tes­pit edi­le­cek gün­dem­le ge­nel ku­ru­lun ola­ğa­nüs­tü top­lan­tı­ya çağ­rıl­ma­sı­nı ve­ya ge­nel ku­rul top­lan­tı­sı­nın er­te­len­me­si­ni,

e) Ben­ze­ri di­ğer hu­sus­la­rın ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ni,

is­te­ye­bi­lir.

(2) Ay­rı­ca, Ba­kan;

a) Si­gor­ta şir­ket­le­rin­de şir­ke­tin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu si­gor­ta branş­la­rın­dan, re­asü­rans şir­ket­le­rin­de ise si­gor­ta grup­la­rın­dan bi­ri­ne ve­ya ta­ma­mı­na ait si­gor­ta port­fö­yü­nü te­mi­nat ve kar­şı­lık­la­rı ile bir­lik­te baş­ka şir­ket ve­ya şir­ket­le­re dev­ret­me­ye, dev­ra­la­cak şir­ket bu­lu­na­ma­dı­ğı tak­dir­de ise dev­re­di­le­cek port­fö­yün tas­fi­ye­si­ne yö­ne­lik her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya,

b) Si­gor­ta port­fö­yü­nü sı­nır­lan­dır­ma­ya,

c) Yö­ne­tim ve­ya de­ne­tim ku­ru­lu üye­le­rin­den bir kıs­mı­nı ve­ya ta­ma­mı­nı gö­rev­den ala­rak ya da bu ku­rul­lar­da­ki mev­cut üye sa­yı­sı­nı ar­tı­ra­rak bu ku­rul­la­ra üye ata­ma­ya ve­ya si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin yö­ne­ti­mi­nin kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye,

ç) Ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ben­ze­ri di­ğer ted­bir­le­ri al­ma­ya,

yet­ki­li­dir. 4 ün­cü mad­de­de ön­gö­rü­len şart­lar, bu fık­ra­nın (c) ben­di uya­rın­ca ata­na­cak ki­şi­ler için de ara­nır.

(3) Bu mad­de­de ön­gö­rü­len ted­bir­le­rin uy­gu­lan­ma­ma­sı ve­ya uy­gu­la­na­ma­ya­ca­ğı­nın an­la­şıl­ma­sı, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin öde­me­le­ri­ni ta­til et­me­si, si­gor­ta­lı­la­ra olan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­me­si ve­ya şir­ket öz­kay­nak­la­rı­nın mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu­nun al­tı­na düş­me­si hâlin­de, Ba­kan, si­gor­ta ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­nin tüm branş­lar­da ve­ya il­gi­li branş­lar­da ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­det­me ve tem­dit yet­ki­si­ni kal­dır­ma­ya, ruh­sat­la­rı­nı ip­tal ve var­lık­la­rı­nı blo­ke et­me­ye yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri dı­şın­da ve ken­di özel ka­nun­la­rı uya­rın­ca, Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu hü­küm­le­ri­ne gö­re si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ya­pan di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın, söz­leş­me­ler­den do­ğan yü­küm­lü­lük­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­re­me­di­ği­nin ve ma­li bün­ye­si­nin si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye dü­şü­re­cek şe­kil­de za­yıf­la­mak­ta ol­du­ğu­nun tes­pit edil­me­si hâlin­de, Ba­kan, ma­li bün­ye­nin güç­len­di­ril­me­si­ne yö­ne­lik ted­bir­ler al­ma­ya, yö­ne­tim ve de­ne­tim­de yer alan ki­şi­le­rin ta­ma­mı­nı ve­ya bir kıs­mı­nı gö­rev­den ala­rak ye­ni­le­ri­ni ata­ma­ya ve­ya yö­ne­ti­min kay­yı­ma dev­re­dil­me­si­ni ta­lep et­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ma­li bün­ye za­fi­ye­ti­nin kri­ter­le­ri yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(6) Bu mad­de uya­rın­ca şir­ket yö­ne­tim ve de­ne­ti­mi­ne ata­nan­lar, şir­ke­te ait doğ­muş ve­ya do­ğa­cak ka­mu borç­la­rın­dan, sos­yal gü­ven­lik ku­ru­luş­la­rı­na olan borç­la­rın­dan ve şir­ke­tin di­ğer ma­li yü­küm­lü­lük­le­rin­den so­rum­lu tu­tu­la­maz. Bu mad­de uya­rın­ca ata­nan ka­mu gö­rev­li­le­ri hak­kın­da ce­za da­va­sı açı­la­bil­me­si Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi ol­du­ğu gi­bi bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan hu­kuk da­va­la­rı da Müs­te­şar­lı­ğa kar­şı açıl­mış sa­yı­lır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan açı­lan da­va­lar ha­riç ol­mak üze­re, bu ki­şi­ler hak­kın­da açı­lan da­va­lar ve baş­la­tı­lan so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma­lar­da, yar­gı­la­ma gi­der­le­ri ve Tür­ki­ye Ba­ro­lar Bir­li­ğin­ce açık­la­nan as­ga­ri üc­ret ta­ri­fe­sin­de be­lir­le­nen avu­kat­lık üc­re­ti, Müs­te­şar­lık büt­çe­sin­den kar­şı­la­nır. Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun yö­ne­tim ku­ru­lu­nun ib­ra­sı­na iliş­kin hü­küm­le­ri bu mad­de uya­rın­ca ata­nan­lar hak­kın­da uy­gu­lan­maz.

BE­ŞİN­Cİ BÖ­LÜM

Ak­tü­er­ler, Ara­cı­lar ve Si­gor­ta Eks­per­le­ri

Ak­tü­er­ler ve bro­ker­ler

MAD­DE 21- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, ye­ter­li sa­yı­da ak­tü­er­le ça­lış­mak zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ak­tü­er­le­rin kay­de­dil­di­ği bir Ak­tü­er­ler Si­ci­li tu­tu­lur. Si­ci­le kay­do­lun­ma­dan ak­tü­er­lik ya­pı­la­maz. Ak­tü­er­lik un­va­nı­nın ka­za­nıl­ma­sı ile ak­tü­er­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(2) Bro­ker­lik, Müs­te­şar­lık­tan alı­nan bro­ker­lik ruh­sa­tı ile ya­pı­lır. Müs­te­şar­lık, ruh­sat ile il­gi­li iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir. Bro­ker­le­rin gö­rev ve yet­ki­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı; bro­ker­lik ya­pa­maz, tü­zel ki­şi bro­ke­rin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(4) Si­gor­ta bro­ker­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, bro­ker­lik ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­maz ve her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun bu ki­şi­ler­le bro­ker­lik mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(5) Si­gor­ta bro­ker­le­ri ve bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

Si­gor­ta eks­per­le­ri

MAD­DE 22- (1) Si­gor­ta eks­per­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır.

(2) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­mak is­te­yen ki­şi­le­rin;

a) Müs­te­şar­lık­tan si­gor­ta eks­per­lik ruh­sa­tı al­ma­sı,

b) Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(3) Ya­ban­cı si­gor­ta eks­per­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­la­rı be­lir­le­me­ye Ba­kan­lar Ku­ru­lu yet­ki­li­dir.

(4) Si­gor­ta eks­pe­ri un­va­nı, si­gor­ta eks­per­li­ği ruh­sat­na­me­si­nin alın­ma­sın­dan son­ra ka­za­nı­lır. Si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­cak­lar, ruh­sat­na­me­le­ri­ni al­dık­tan son­ra Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, ruh­sat­na­me­ye iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si hu­su­sun­da il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(5) Si­gor­ta eks­pe­ri­nin kay­dı;

a) Al­mış ol­du­ğu ruh­sat­la­rın tü­mü ip­tal edil­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sın­dan iti­ba­ren al­tı ay için­de mes­le­ği­ni ifa et­mez­se,

ç) Si­gor­ta eks­per­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta eks­pe­ri­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Ay­rı­ca, Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta eks­pe­ri­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(7) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta eks­pe­ri, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta eks­pe­rin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(8) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(9) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Müs­te­şar­lı­ğa ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Müs­te­şar­lık en geç on­beş iş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(10) Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, si­gor­ta eks­per­li­ği­ni mu­tat mes­lek hâlin­de yap­mak zo­run­da­dır. Ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, bu fa­ali­yet­le­ri­ne de­vam et­tik­le­ri sü­re­de es­naf ve­ya ta­cir sı­fa­tıy­la mes­le­ğin ni­te­li­ği ile bağ­daş­ma­sı müm­kün ol­ma­yan baş­ka bir iş­le uğ­ra­şa­maz, si­gor­ta acen­te­li­ği ve bro­ker­lik fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­maz.

(11) Bir ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri bir­den faz­la bü­ro aça­maz.

(12) Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri mün­ha­sı­ran si­gor­ta eks­per­li­ği ko­nu­sun­da fa­ali­yet gös­ter­mek zo­run­da­dır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri ile iş ya­pıl­ma­sı du­ru­mun­da, eks­per­lik işi tü­zel ki­şi­ye ve­ri­lir. An­cak, işi ta­kip ede­cek olan si­gor­ta eks­pe­ri­ne tü­zel ki­şi ta­ra­fın­dan yet­ki bel­ge­si dü­zen­le­nir. Eks­per­tiz ra­po­run­da şir­ket ka­şe­si ya­nın­da ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin de im­za­sı yer alır. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri nez­din­de ça­lı­şan si­gor­ta eks­per­le­ri, tü­zel ki­şi­ler­den ba­ğım­sız ola­rak iş ka­bul ede­mez, üc­ret­li ve­ya ma­aş­lı bir gö­rev­de bu­lu­na­maz ve hiç­bir şe­kil­de bir baş­ka tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin nam ve he­sa­bı­na ça­lı­şa­maz.

(13) Si­gor­ta eks­pe­ri ta­raf­sız ol­mak zo­run­da­dır. Si­gor­ta eks­per­le­ri, ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile ara­sın­da ta­raf­sız­lı­ğı­nı şüp­he­ye dü­şü­re­cek önem­li ne­den­ler ve­ya ta­raf­lar­dan bi­ri­si ile 18/6/1927 ta­rih­li ve 1086 sa­yı­lı Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 245 in­ci mad­de­si­nin (1), (2) ve (3) nu­ma­ra­lı bent­le­rin­de ya­zı­lı de­re­ce­ler­de ak­ra­ba­lı­ğı ve­ya bir iş or­tak­lı­ğı var­sa, si­gor­ta eks­per­li­ği gö­re­vi­ni ka­bul ede­mez. Bu hü­küm, tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin ya­nın­da ça­lış­tır­dık­la­rı si­gor­ta eks­per­le­ri için de ge­çer­li­dir. Bu hük­me ay­kı­rı ola­rak dü­zen­le­nen ra­por­lar ge­çer­siz­dir.

(14) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ve bro­ker­le­rin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan şir­ket ça­lı­şan­la­rı si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz; tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz, im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz, bun­la­ra or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir.

(15) Si­gor­ta eks­per­le­ri ve bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(16) Si­gor­ta eks­per­li­ği yap­ma­sı ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi, bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(17) Mad­di ha­sar­la so­nuç­la­nan tra­fik ka­za­la­rı için yet­ki­li si­gor­ta eks­per­le­ri ta­ra­fın­dan dü­zen­len­miş, ör­ne­ği İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğın­ca tes­pit olu­na­cak ra­por, si­gor­ta taz­mi­na­tı­nın öden­me­sin­de Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun 99 un­cu mad­de­sin­de­ki ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı hük­mün­de­dir. Eks­per­ler ta­ra­fın­dan dü­zen­le­nen ra­por­lar de­lil ni­te­li­ğin­de­dir.

(18) Si­gor­ta eks­per­le­ri, ken­di­le­ri­ne tek­lif edi­len işi her­han­gi bir se­bep gös­ter­mek­si­zin red­de­de­bi­lir; an­cak, müc­bir ne­den­ler ve umul­ma­yan hâller ha­riç ol­mak üze­re en geç üç iş gü­nü için­de işi ka­bul edip et­me­di­ği­ni, işi tek­lif ede­ne ya­zı­lı ola­rak bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bil­di­rim­de bu­lun­ma­yan si­gor­ta eks­pe­ri, işi ka­bul et­miş sa­yı­lır.

(19) Si­gor­ta eks­pe­ri, si­gor­ta­cı ve­ya si­gor­ta et­ti­ren ya da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ser­best­çe ta­yin edi­le­bi­lir. Si­gor­ta söz­leş­me­sin­de, si­gor­ta eks­pe­ri­nin si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ta­ra­fın­dan ta­yin edil­me­si hâlin­de üc­re­tin han­gi ta­raf­ça kar­şı­la­na­ca­ğı be­lir­ti­lir. Söz­leş­me­de be­lir­til­me­di­ği tak­dir­de üc­ret si­gor­ta­cı ta­ra­fın­dan öde­nir. İki si­gor­ta eks­pe­ri ta­ra­fın­dan red­do­lu­nan ki­şi, ken­di­si­ne si­gor­ta eks­pe­ri ta­yin edil­me­si­ni Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­den ta­lep ede­bi­lir. Ta­yin olu­nan si­gor­ta eks­pe­ri, Ko­mi­te ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen üc­ret kar­şı­lı­ğın­da işi ka­bul et­mek zo­run­da­dır. An­cak, işi ka­bul zo­run­lu­lu­ğu bu mad­de­nin on­ye­din­ci fık­ra­sı uya­rın­ca dü­zen­le­nen ka­za ve za­ra­ra iliş­kin tes­pit tu­ta­na­ğı için uy­gu­lan­maz.

(20) Eks­per­tiz üc­re­ti­nin mik­ta­rı, si­gor­ta eks­pe­ri ile ken­di­si­ni ta­yin eden ta­raf ara­sın­da ser­best­çe ka­rar­laş­tı­rı­lır.

(21) Si­gor­ta eks­per­li­ği kurs­la­rı, sı­nav­la­rı ve sta­jı, yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek her bir eks­per­lik da­lı için ay­rı ay­rı ya­pı­lır. Si­gor­ta eks­per­lik kur­su ve di­ğer eği­tim fa­ali­yet­le­ri, 8/2/2007 ta­rih­li ve 5580 sa­yı­lı Özel Öğ­re­tim Ku­rum­la­rı Ka­nu­nu­na ta­bi de­ğil­dir.

(22) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ki­şi, si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi, ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta eks­per­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

Si­gor­ta acen­te­le­ri

MAD­DE 23- (1) Si­gor­ta acen­te­li­ği ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­ler­ce ya­pı­lır. Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak is­te­yen­le­rin Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­ce tu­tu­lan Lev­ha­ya ya­zı­lı ol­ma­sı ge­re­kir.

(2) Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­la­rın ni­te­lik­le­ri­ne iliş­kin usul ve esas­lar yö­net­me­lik ile be­lir­le­nir. Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­cak­lar, Müs­te­şar­lık­tan bu ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı gös­te­ren bir bel­ge ala­rak Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne baş­vu­rur. Müs­te­şar­lık, bel­ge alın­ma­sı­na iliş­kin iş­lem­le­rin in­ce­le­me­ye ve ona­ya ha­zır hâle ge­ti­ril­me­si için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği­ne gö­rev ve­re­bi­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği bu iş­lem­le­rin ger­çek­leş­ti­ril­me­si için uy­gun gör­dü­ğü il­gi­li si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı ile iş­bir­li­ği ya­pa­bi­lir.

(3) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar hak­kın­da bu mad­de­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da yer alan Lev­ha­ya ka­yıt zo­run­lu­lu­ğu ile Müs­te­şar­lık­tan bel­ge al­ma­ya iliş­kin ikin­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

(4) Aşa­ğı­da­ki hâller­de si­gor­ta acen­te­si­nin kay­dı;

a) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma­sı için ge­rek­li ni­te­lik­le­ri kay­bet­miş­se,

b) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

c) Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı­nı mü­te­akip al­tı ay için­de fa­ali­ye­te geç­mez­se,

ç) Si­gor­ta acen­te­li­ğin­den ay­rıl­mış­sa,

d) Ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­sın­da­ki kay­dı si­lin­miş­se,

e) Tes­pit edi­len ka­yıt üc­re­ti­ni sü­re­si için­de ya­tır­ma­mış­sa ve­ya ai­da­tı­nı üç yıl üst üs­te hiç öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(5) Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ve­ril­me­den ön­ce si­gor­ta acen­te­si­nin ya­zı­lı sa­vun­ma­sı is­te­nir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı­nın ve­ri­le­bil­me­si için si­gor­ta acen­te­si­nin sa­vun­ma­sı­nın din­len­me­si ve­ya sa­vun­ma­sı din­len­mek üze­re ken­di­si­ne ya­pı­lan çağ­rı­ya uy­ma­mış ol­ma­sı ge­re­kir. Lev­ha­dan si­lin­me ka­ra­rı ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(6) Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta acen­te­si, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. An­cak, hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­miş olan ki­şi­nin bir da­ha Lev­ha­ya ya­zıl­ma­sı müm­kün de­ğil­dir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta acen­te­sin­den ka­yıt üc­re­ti alın­maz.

(7) Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan­lar, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­tu­la­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(8) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan ki­şi, bu ka­rar­la­ra kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu en geç on­beş iş gü­nü için­de gö­rü­şü­nü bil­dir­mek zo­run­da­dır. Bu ka­rar ke­sin­dir.

(9) 23/2/1995 ta­rih­li ve 4077 sa­yı­lı Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nu­nun 4/A mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı hük­mü si­gor­ta acen­te­le­ri için, sa­de­ce acen­te­lik fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la su­nu­lan hiz­met­ler­de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta şir­ke­ti­nin sağ­la­yı­cı ola­rak yap­tı­ğı ayıp­lı hiz­met­ler­den si­gor­ta acen­te­si so­rum­lu de­ğil­dir.

(10) Ban­ka­lar ile özel ka­nun­la ku­rul­muş ve ken­di­si­ne si­gor­ta acen­te­li­ği yap­ma yet­ki­si ta­nı­nan ku­rum­lar ve söz­leş­me yap­ma­ya ve­ya prim tah­si­li­ne, ha­yat si­gor­ta­la­rı ve­ya zo­run­lu si­gor­ta­lar­la sı­nır­lı ola­rak yet­ki ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri ha­riç ol­mak üze­re ken­di­le­ri­ne söz­leş­me yap­ma ve­ya prim tah­sil et­me yet­ki­si ve­ri­len si­gor­ta acen­te­le­ri, bi­rey­sel emek­li­lik iş­lem­le­riy­le il­gi­li acen­te­lik fa­ali­ye­ti dı­şın­da baş­ka bir ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz.

(11) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, ya­ban­cı si­gor­ta acen­te­le­ri­nin Tür­ki­ye’de­ki fa­ali­yet­le­ri ile Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ya­ban­cı si­gor­ta şir­ket­le­ri adı­na Tür­ki­ye’de­ki ara­cı­lık hiz­met­le­ri­ne iliş­kin dü­zen­le­me yap­ma­ya yet­ki­li­dir.

(12) Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta söz­leş­me­le­ri için bro­ker­lik ya­pan­la­rın ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar si­gor­ta acen­te­le­ri­nin yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rın­da gö­rev ala­maz; im­za­ya yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz; bu şir­ket­le­re or­tak ola­maz ve bun­lar­dan üc­ret kar­şı­lı­ğı her­han­gi bir iş ka­bul ede­mez. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir. An­cak, si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin yö­ne­ti­min­de, de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ile bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­la­rın eş ve ve­la­ye­ti al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı için sı­nır­lan­dır­ma bu ki­şi­le­rin fa­ali­yet­te bu­lun­du­ğu şir­ke­tin si­gor­ta acen­te­li­ği için­dir.

(13) Bu Ka­nu­na gö­re yet­ki­li olan­lar dı­şın­da hiç­bir ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­ma­ya­ca­ğı gi­bi, ti­ca­ret un­van­la­rın­da ve­ya her­han­gi bir bel­ge­de, si­gor­ta acen­te­li­ği iş ve iş­lem­le­riy­le uğ­raş­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak ke­li­me ve işa­ret­ler kul­la­na­maz.

(14) Si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mak­tan ya­sak­la­nan­lar, si­gor­ta acen­te­li­ğiy­le il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­tı­rı­la­ma­ya­cak­la­rı gi­bi, bu ki­şi­ler­le her ne şe­kil­de olur­sa ol­sun si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ic­ra­sı için iş­bir­li­ği ya­pı­la­maz.

(15) Si­gor­ta acen­te­si, acen­te­lik söz­leş­me­si­nin so­na er­me­si ha­lin­de, si­gor­ta et­ti­ren­ler­le yap­tı­ğı ve­ya kı­sa bir sü­re için­de ya­pa­ca­ğı iş­ler­le il­gi­li söz­leş­me iliş­ki­si de­vam et­miş ol­say­dı el­de ede­ce­ği ko­mis­yo­na hak ka­za­nır.

(16) Söz­leş­me iliş­ki­si­nin so­na er­me­sin­den son­ra si­gor­ta şir­ke­ti si­gor­ta acen­te­si­nin port­fö­yü sa­ye­sin­de önem­li men­fa­at­ler el­de edi­yor ve hak­ka­ni­yet ge­rek­ti­ri­yor­sa, si­gor­ta acen­te­si, si­gor­ta şir­ke­tin­den taz­mi­nat ta­lep ede­bi­lir. An­cak, si­gor­ta acen­te­si­nin hak­lı bir ne­de­ne da­yan­mak­sı­zın söz­leş­me­yi fes­het­me­si ya da ken­di ku­su­ruy­la söz­leş­me­nin fes­hi­ne ne­den ol­ma­sı ha­lin­de taz­mi­nat hak­kı dü­şer.

(17) Si­gor­ta acen­te­le­ri ile bun­la­rın yan­la­rın­da ça­lı­şan­lar, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(18) Türk Ti­ca­ret Ka­nu­nu­nun acen­te­le­re iliş­kin hü­küm­le­ri si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da da uy­gu­la­nır.

AL­TIN­CI BÖ­LÜM

Mes­lek Ör­güt­len­me­le­ri

Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği

MAD­DE 24- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri, mer­ke­zi İs­tan­bul’da bu­lu­nan ve ka­mu ku­ru­mu ni­te­li­ğin­de bir mes­lek ku­ru­lu­şu olan, Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği­ne, ruh­sat al­ma­la­rın­dan iti­ba­ren bir ay için­de üye ol­mak zo­run­da­dır. An­cak, Ba­kan­lar Ku­ru­lu, üye ol­ma zo­run­lu­lu­ğu­nu kal­dır­ma­ya yet­ki­li­dir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri hak­kın­da 18/5/2004 ta­rih­li ve 5174 sa­yı­lı Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 9 un­cu mad­de­si­nin ye­din­ci fık­ra­sı hük­mü uy­gu­lan­maz.

(2) Bir­lik üye­si olan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti­nin, Bir­lik Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan derhâl Lev­ha­ya kay­de­dil­me­si ge­re­kir. Aşa­ğı­da­ki hâller­de si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti­nin kay­dı;

a) Al­mış ol­du­ğu ruh­sat­la­rın tü­mü ip­tal edil­miş­se,

b) Tüm branş­lar­da ye­ni si­gor­ta ve re­asü­rans söz­leş­me­si yap­ma yet­ki­si kal­dı­rıl­mış­sa,

c) Ruh­sa­tın ve­ril­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın bil­gi­si dâhi­lin­de ya­pı­lan­lar ha­riç ol­mak üze­re, ara­lık­sız ola­rak al­tı ay sü­re ile si­gor­ta ve­ya re­asü­rans söz­leş­me­si ak­det­me­miş­se,

ç) Si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti hak­kın­da if­las ve­ya tas­fi­ye ka­ra­rı ve­ril­miş­se,

d) Ken­di­si­ne ya­pı­lan teb­li­ga­ta rağ­men sü­re­si için­de gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı­nı ve ai­dat­la­rı­nı öde­me­miş­se,

Lev­ha­dan si­li­nir.

(3) Lev­ha­ya ka­yıt­lı ol­ma­yan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti Ge­nel Ku­rul­da seç­me ve se­çil­me hak­kı­na sa­hip de­ğil­dir. Lev­ha­dan si­lin­me­yi ge­rek­ti­ren hâlle­ri­nin so­na er­di­ği­ni is­pat eden si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti, Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma hak­kı­nı ka­za­nır. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zı­lan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­tin­den gi­riş ai­da­tı alın­maz.

(4) Bir­lik Yö­ne­tim Ku­ru­lu ge­rek­li gör­dü­ğü hâller­de, ne­den­le­ri­ni de açık­la­mak su­re­tiy­le Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bin­de bu­lu­nan si­gor­ta şir­ke­ti ve­ya re­asü­rans şir­ke­ti­ni, Lev­ha­ya ya­zıl­ma şart­la­rı­nın var­lı­ğı­nın de­vam et­ti­ği­ni is­pat­la zo­run­lu tu­ta­bi­lir. Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi­nin red­di­ne iliş­kin ka­rar ge­rek­çe­li ola­rak ve­ri­lir.

(5) Lev­ha­dan si­li­nen ve­ya Lev­ha­ya ye­ni­den ya­zıl­ma ta­le­bi red­do­lu­nan si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti, Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun sil­me ve­ya ret ka­ra­rı­na kar­şı on­beş iş gü­nü için­de Müs­te­şar­lı­ğa ya­zı­lı iti­raz­da bu­lu­na­bi­lir. Ya­pı­la­cak iti­raz kar­şı­sın­da Müs­te­şar­lık en geç on­beş iş gü­nü için­de ka­ra­rı­nı bil­dir­mek zo­run­da­dır. Müs­te­şar­lı­ğın bu ko­nu­da ve­re­ce­ği ka­rar ke­sin­dir.

(6) Ruh­sat­la­rı­nın tü­mü ip­tal edi­len, hak­kın­da if­las ve tas­fi­ye ka­ra­rı ve­ri­len ve­ya baş­ka ne­den­ler­le fa­ali­ye­ti so­na eren si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin Bir­lik üye­lik­le­ri dü­şer.

(7) Bir­li­ğin ama­cı;

a) Si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­liş­me­si­ni te­min et­mek,

b) Üye­le­ri­nin da­ya­nış­ma, bir­lik ve si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­rek­tir­di­ği va­kar ve di­sip­lin için­de eko­no­mi­nin ih­ti­yaç­la­rı­na uy­gun ola­rak ça­lış­ma­la­rı­nı sağ­la­mak,

c) Hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek üze­re ge­rek­li ka­rar­la­rı al­mak ve uy­gu­la­mak­tır.

(8) Bir­li­ğin gö­rev ve yet­ki­le­ri şun­lar­dır;

a) Si­gor­ta­cı­lık mes­le­ği­nin ge­liş­me­si­ni sağ­la­yı­cı ön­lem­ler al­mak, bu amaç­la araş­tır­ma ku­ru­luş­la­rı te­sis et­mek ve bu ko­nu­da­ki araş­tır­ma ve ça­lış­ma­la­rı des­tek­le­mek,

b) Tür­ki­ye’de si­gor­ta­cı­lı­ğı tem­sil et­mek ve ta­nıt­mak için ge­rek­li gi­ri­şim­ler­de bu­lun­mak, yurt içi ve yurt dı­şın­da­ki il­gi­li ku­ru­luş­la­ra ge­rek­ti­ğin­de üye ol­mak ve de­le­ge gön­der­mek,

c) Ge­rek­ti­ğin­de si­gor­ta söz­leş­me­le­ri­ne iliş­kin reh­ber ta­ri­fe­le­ri ha­zır­la­ya­rak sek­tö­rün hiz­me­ti­ne sun­mak,

ç) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı ile ken­di­si­ne ve­ri­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek ve al­dı­ğı ka­rar­la­rın ve ön­lem­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­nı iz­le­mek,

d) Uyul­ma­sı zo­run­lu mes­lek ku­ral­la­rı­nı be­lir­le­mek, üye­le­ri­nin mes­le­ğin ge­rek­tir­di­ği di­sip­lin için­de eko­no­mi­nin ih­ti­yaç­la­rı­na uy­gun ola­rak ça­lış­ma­la­rı­nı sağ­la­mak, üye­le­ri ara­sın­da­ki hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek ama­cıy­la, ge­rek­li her tür­lü ted­bi­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

e) Si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da eği­tim ver­mek ama­cıy­la il­gi­li ku­ru­luş ve der­nek­ler­le iş­bir­li­ği yap­mak, se­mi­ner­ler ve kon­fe­rans­lar dü­zen­le­mek, ki­tap, der­gi ve bro­şür­ler ya­yım­la­mak,

f) Ge­rek­li sa­yı ve ni­te­lik­te si­gor­ta in­ce­le­me ve araş­tır­ma ko­mi­te­le­ri kur­mak, gö­rev, yet­ki ve ça­lış­ma şe­kil­le­ri­ni dü­zen­le­mek,

g) Üye­le­ri­nin yıl­lık fa­ali­yet so­nuç­la­rı hak­kın­da her yıl ra­por­lar ha­zır­la­mak ve bu ra­por­la­rı üye­le­ri­ne ve il­gi­li­le­re da­ğıt­mak,

ğ) Si­gor­ta­lar­la il­gi­li bil­gi­le­rin tu­tul­ma­sı­nı sağ­la­mak ve bu amaç­la bil­gi mer­ke­zi oluş­tur­mak,

h) Si­gor­ta­cı­lık­ta tah­ki­min iş­le­yi­şi­ni dü­zen­le­mek ve si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin lis­te­si­ni tut­mak.

(9) Bir­lik, il­gi­li ol­du­ğu mes­lek­ler ko­nu­sun­da­ki mev­zu­at ile al­mış ol­du­ğu ka­rar ve ön­lem­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­nı ta­kip eder ve Müs­te­şar­lık­ça alın­ma­sı ta­lep edi­len ted­bir­le­ri alır.

(10) Bir­lik, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak bu Ka­nun hü­küm­le­ri çer­çe­ve­sin­de si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li tü­zel ki­şi­li­ği ha­iz bü­ro, şir­ket ve va­kıf kur­ma­ya ve ku­ru­lu şir­ket­le­re iş­ti­rak et­me­ye yet­ki­li­dir.

(11) Bir­li­ğin or­gan­la­rı, Ge­nel Ku­rul, Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Baş­kan­lık, Baş­kan­lık Di­va­nı, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu­dur. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri Ge­nel Ku­rul dı­şın­da bu or­gan­lar­dan yal­nız bi­rin­de asıl üye ile tem­sil edi­lir.

(12) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri Ge­nel Ku­rul­da, ge­nel mü­dür ve­ya ve­ki­li ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Müs­te­şar­lık, Bir­lik Ge­nel Ku­ru­lun­da tem­sil­ci bu­lun­du­ra­bi­lir.

(13) Ge­nel Ku­rul­ca iki yıl için se­çi­len Baş­kan­lık Di­va­nı; baş­kan, baş­kan yar­dım­cı­sı ile Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun ilk top­lan­tı­da ken­di ara­la­rın­dan se­çe­cek­le­ri say­man­dan olu­şur.

(14) Bir­lik Baş­ka­nı ile Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu asıl ve ye­dek üye­le­ri Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan se­çi­lir. Bir­lik Baş­ka­nı Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun da baş­ka­nı­dır. Yö­ne­tim Ku­ru­lu üye sa­yı­sı, Ge­nel Ku­rul ya­pıl­dı­ğı ta­rih­te ka­yıt­lı olan üye sa­yı­sı­na gö­re be­lir­le­nir. Üye sa­yı­sı el­li ve el­li­den az ise ye­di, el­li ve alt­mış ara­sın­da ise do­kuz, alt­mış ve da­ha faz­la ise on­bir üye­den ve her hâlukârda dört ye­dek üye­den olu­şur. Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu, üçer asıl ve iki­şer ye­dek üye­den te­şek­kül eder. Bir­lik Baş­ka­nı, Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu­nun gö­rev sü­re­si iki yıl­dır. Di­sip­lin Ku­ru­lu ve De­ne­tim Ku­ru­lu ilk top­lan­tı­da bir baş­kan se­çer.

(15) Bir­li­ğin ça­lış­ma esas­la­rı ve fa­ali­yet­le­ri­nin kap­sa­mı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir. Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri, Bir­lik ta­ra­fın­dan alı­na­cak ka­rar ve ted­bir­le­re uy­mak zo­run­da­dır.

(16) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri Bir­lik üye­li­ği­ne gi­riş­te ve her yıl Ge­nel Ku­rul ta­ra­fın­dan be­lir­le­nen mik­tar­da gi­riş ai­da­tı öder. Bir­li­ğin mas­raf­la­rı­na iş­ti­rak pay­la­rı, üye­le­ri­nin bir yıl zar­fın­da Tür­ki­ye da­hi­lin­de el­de et­tik­le­ri di­rekt prim ge­lir­le­ri top­la­mı­na gö­re yö­net­me­lik­te­ki esas­lar da­ire­sin­de he­sap edi­lir ve pay­laş­tı­rı­lır. Ai­dat­lar ve gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­ti­len sü­re için­de öden­me­di­ği tak­dir­de Bir­lik ta­ra­fın­dan ic­ra yo­luy­la tah­sil olu­nur. Gi­der­le­re ka­tıl­ma pay­la­rı­nın öden­me­si­ne da­ir ka­rar­lar 9/6/1932 ta­rih­li ve 2004 sa­yı­lı İc­ra ve İf­las Ka­nu­nu­nun 68 in­ci mad­de­sin­de ya­zı­lı resmî bel­ge ni­te­li­ğin­de­dir.

(17) Bir­lik, oluş­tu­ra­ca­ğı bil­gi mer­ke­zi­nin gi­der­le­ri­ne kat­kı için de si­gor­ta şir­ket­le­rin­den ka­tı­lım ta­lep ede­bi­lir. Ka­tıl­ma pa­yı, bil­gi mer­ke­zin­de ve­ri­le­ri­nin top­lan­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len si­gor­ta­la­ra iliş­kin şir­ket­ler ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len prim üre­ti­mi­nin bin­de bi­ri­ni aş­ma­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nir. Müs­te­şar­lık, bu ora­nın yüz­de el­li ora­nın­da azal­tıl­ma­sı­na ve­ya ar­tı­rıl­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir. Bil­gi mer­ke­zi gi­der­le­ri­ne, ge­rek­li gö­rül­me­si du­ru­mun­da, Bir­lik büt­çe­sin­den ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak He­sap­tan kat­kı sağ­la­na­bi­lir.

(18) Bir­li­ğin bu mad­de uya­rın­ca al­dı­ğı ka­rar ve ted­bir­le­re za­ma­nın­da ve tam ola­rak uy­ma­yan üye­ler hak­kın­da Yö­ne­tim Ku­ru­lun­ca iki­bin Türk Li­ra­sın­dan al­tı­bin Türk Li­ra­sı­na ka­dar ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(19) Bir­li­ğin tüm fa­ali­yet­le­ri Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan de­net­le­nir.

Bir­lik or­gan­la­rı­nın se­çim esas­la­rı ve ya­sak­lar

MAD­DE 25- (1) Bir­li­ğin or­gan se­çim­le­ri giz­li oy ve açık tas­nif ile ya­pı­lır ve or­gan­lar­da her üye­nin bir oy hak­kı var­dır.

(2) Se­çim ya­pı­la­cak Ge­nel Ku­rul top­lan­tı­sın­dan en az on­beş gün ön­ce Bir­lik se­çim­le­ri için üye­le­rin tem­sil­ci­le­ri­ni be­lir­le­yen lis­te, top­lan­tı­nın gün­de­mi, ye­ri, gü­nü, sa­ati ile ço­ğun­luk ol­ma­dı­ğı tak­dir­de ya­pı­la­cak ikin­ci top­lan­tı­ya da­ir hu­sus­la­rı be­lir­ten bir ya­zıy­la bir­lik­te üç nüs­ha ola­rak o yer il­çe se­çim ku­ru­lu baş­ka­nı olan hâki­me tev­di edi­lir. Se­çim ya­pı­la­cak yer­de bir­den faz­la il­çe se­çim ku­ru­lu bu­lun­ma­sı hâlin­de, gö­rev­li hâkim, Yük­sek Se­çim Ku­ru­lun­ca be­lir­le­nir. Top­lan­tı ta­rih­le­ri­nin, gün­dem­de yer alan di­ğer ko­nu­lar göz önün­de bu­lun­du­ru­la­rak gö­rüş­me­le­rin bir cu­mar­te­si gü­nü ak­şa­mı­na ka­dar so­nuç­lan­ma­sı ve se­çim­le­rin, er­te­si gü­nü olan pa­zar gü­nü­nün do­kuz ile on­ye­di sa­at­le­ri ara­sın­da ya­pıl­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak şe­kil­de dü­zen­len­me­si zo­run­lu­dur.

(3) Hâkim, ge­rek­ti­ğin­de il­gi­li ka­yıt ve bel­ge­le­ri de ge­tir­tip in­ce­le­mek su­re­tiy­le var­sa nok­san­la­rı ta­mam­lat­tır­dık­tan son­ra se­çi­me ka­tı­la­cak üye­le­ri be­lir­le­yen lis­te ile ikin­ci fık­ra­da be­lir­ti­len di­ğer hu­sus­la­rı onay­lar. Onay­la­nan lis­te ile top­lan­tı­ya ait di­ğer hu­sus­lar Bir­li­ğin ilan yer­le­rin­de asıl­mak su­re­tiy­le üç gün sü­re ile ilan edi­lir.

(4) İlan sü­re­si için­de lis­te­ye ya­pı­la­cak iti­raz­lar hâkim ta­ra­fın­dan in­ce­le­nir ve en geç iki gün için­de ka­ra­ra bağ­la­nır.

(5) Bu su­ret­le ke­sin­le­şen lis­te­ler ile top­lan­tı­ya ait di­ğer hu­sus­lar onay­la­na­rak Bir­li­ğe gön­de­ri­lir.

(6) Hâkim, aday ol­ma­yan üye­ler ara­sın­dan bir baş­kan ile iki üye­den olu­şan bir se­çim san­dık ku­ru­lu atar. Ay­nı şe­kil­de ay­rı­ca üç ye­dek üye de hâkim ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir. Se­çim san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı­nın yok­lu­ğun­da ku­ru­la en yaş­lı üye baş­kan­lık eder.

(7) Se­çim san­dık ku­ru­lu, se­çim­le­rin Ka­nu­nun ön­gör­dü­ğü esas­la­ra gö­re yü­rü­tül­me­si, yö­ne­ti­mi ve oy­la­rın tas­ni­fi ile gö­rev­li olup, bu gö­rev­le­ri se­çim ve tas­nif iş­le­ri bi­tin­ce­ye ka­dar ara­lık­sız ola­rak de­vam eder.

(8) Se­çim sü­re­si­nin so­nun­da se­çim so­nuç­la­rı tu­ta­nak­la tes­pit edi­lip se­çim san­dık ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri ta­ra­fın­dan im­za­la­nır. Bir­den faz­la san­dık bu­lun­ma­sı hâlin­de tu­ta­nak­lar, hâkim ta­ra­fın­dan bir­leş­ti­ri­lir. Tu­ta­nak­la­rın bi­rer ör­ne­ği se­çim ye­rin­de asıl­mak su­re­tiy­le ge­çi­ci se­çim so­nuç­la­rı ilan edi­lir. Kul­la­nı­lan oy­lar ve di­ğer bel­ge­ler tu­ta­na­ğın bir ör­ne­ği ile bir­lik­te üç ay sü­rey­le sak­lan­mak üze­re il­çe se­çim ku­ru­lu baş­kan­lı­ğı­na tev­di edi­lir.

(9) Se­çi­min de­va­mı sı­ra­sın­da ya­pı­lan iş­lem­ler ile tu­ta­nak­la­rın dü­zen­len­me­sin­den iti­ba­ren iki gün için­de se­çim so­nuç­la­rı­na ya­pı­la­cak iti­raz­lar, hâkim ta­ra­fın­dan ay­nı gün in­ce­le­nir ve ke­sin ola­rak ka­ra­ra bağ­la­nır. İti­raz sü­re­si­nin geç­me­si ve iti­raz­la­rın ka­ra­ra bağ­lan­ma­sın­dan he­men son­ra hâkim, yu­ka­rı­da­ki hü­küm­le­re gö­re ke­sin so­nuç­la­rı ilan eder ve Bir­li­ğe bil­di­rir.

(10) Lis­te­de adı ya­zı­lı ol­ma­yan üye­ler oy kul­la­na­maz. Oy­lar, oy ve­re­nin kim­li­ği­ni Bir­lik ve­ya resmî ku­ru­luş­ça ve­ri­len bel­ge ile is­pat et­me­sin­den ve lis­te­de­ki is­mi­nin kar­şı­sın­da­ki ye­rin im­za­lan­ma­sın­dan son­ra kul­la­nı­lır. Oy­lar, or­gan­la­ra gö­re bir­lik­te ve­ya ay­rı ay­rı dü­zen­le­nen oy pu­su­la­la­rı­nın, üze­rin­de il­çe se­çim ku­ru­lu mü­hü­rü bu­lu­nan ve oy ver­me sı­ra­sın­da san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı ta­ra­fın­dan ve­ri­le­cek zar­fa ko­nul­ma­sı su­re­tiy­le kul­la­nı­lır. Bun­la­rın dı­şın­da­ki zarf­la­ra ko­nu­lan oy­lar ge­çer­siz sa­yı­lır. Se­çim­ler­de kul­la­nı­la­cak araç ve ge­reç­ler il­çe se­çim ku­ru­lun­dan sağ­la­nır ve san­dık­la­rın ko­na­ca­ğı yer­ler hâkim ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(11) Hâkim, se­çim so­nuç­la­rı­nı et­ki­le­ye­cek öl­çü­de bir usul­süz­lük ve­ya ka­nu­na ay­kı­rı uy­gu­la­ma se­be­biy­le se­çim­le­rin ip­ta­li­ne ka­rar ver­di­ği tak­dir­de, sü­re­si bir ay­dan az ve iki ay­dan faz­la ol­ma­mak üze­re se­çi­min ye­ni­le­ne­ce­ği pa­zar gü­nü­nü tes­pit ede­rek Bir­li­ğe bil­di­rir. Be­lir­le­nen gün­de yal­nız­ca se­çim ya­pı­lır ve se­çim iş­lem­le­ri bu mad­de ile Ka­nu­nun ön­gör­dü­ğü di­ğer hü­küm­le­re uy­gun ola­rak yü­rü­tü­lür.

(12) İl­çe se­çim ku­ru­lu baş­ka­nı­na, hâki­me ve se­çim san­dık ku­ru­lu baş­ka­nı ile üye­le­ri­ne, 26/4/1961 ta­rih­li ve 298 sa­yı­lı Se­çim­le­rin Te­mel Hü­küm­le­ri ve Seç­men Kü­tük­le­ri Hak­kın­da Ka­nun­da be­lir­ti­len esas­la­ra gö­re üc­ret öde­nir. Bu üc­ret ve di­ğer se­çim gi­der­le­ri Bir­lik büt­çe­sin­den kar­şı­la­nır.

(13) Se­çim­ler sı­ra­sın­da san­dık ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri­ne kar­şı iş­le­nen suç­lar ka­mu gö­rev­li­le­ri­ne kar­şı iş­len­miş gi­bi ce­za­lan­dı­rı­lır.

(14) Bir­lik, ku­ru­luş amaç­la­rı dı­şın­da fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz. Bir­lik or­gan­la­rı­nın se­çim­le­rin­de si­ya­si par­ti­ler aday gös­te­re­mez. Amaç­la­rı dı­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren Bir­li­ğin so­rum­lu or­gan­la­rı­nın gö­re­vi­ne, Ba­ka­nın ve­ya Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın is­te­mi üze­ri­ne mah­ke­me ka­ra­rıy­la son ve­ri­lir ve yer­le­ri­ne ye­ni­le­ri seç­ti­ri­lir.

(15) Gö­rev­le­ri­ne son ve­ri­len or­gan­la­rın ye­ri­ne en geç bir ay için­de ye­ni­le­ri se­çi­lir. Ye­ni se­çi­len­ler es­ki­le­rin sü­re­si­ni ta­mam­lar.

(16) Gö­re­ve son ver­me hü­küm­le­ri Bir­lik Ge­nel Ku­ru­lu hak­kın­da uy­gu­lan­maz.

(17) Ba­kan ve­ya Müs­te­şar­lı­ğın bu Ka­nun uya­rın­ca Bir­lik or­gan­la­rı ta­ra­fın­dan yü­rü­tü­len iş­lem­ler hak­kın­da ver­di­ği ka­rar­la­rı, gö­rev­li or­gan­lar ay­nen ye­ri­ne ge­tir­mek­le yü­küm­lü­dür. Bu ka­rar­la­rı ka­nu­ni bir se­bep ol­mak­sı­zın ye­ri­ne ge­tir­me­yen ve­ya es­ki ka­rar­da di­ren­me ni­te­li­ğin­de ye­ni bir ka­rar ve­ren ve­ya ka­nu­nun zo­run­lu kıl­dı­ğı iş­lem­le­ri uya­rıl­ma­sı­na rağ­men ye­ri­ne ge­tir­me­yen Bir­lik or­gan­la­rı hak­kın­da da on­dör­dün­cü fık­ra hü­küm­le­ri uy­gu­la­nır.

(18) Gö­rev­le­ri­ne son ve­ri­len or­gan üye­le­ri­nin ve tü­zel ki­şi tem­sil­ci­le­ri­nin ce­zai so­rum­lu­luk­la­rı sak­lı­dır. Bu or­gan­la­rın on­ye­din­ci fık­ra ge­re­ğin­ce gö­rev­le­ri­ne son ve­ril­me­si­ne se­bep olan ta­sar­ruf­la­rı hü­küm­süz­dür.

(19) Millî gü­ven­li­ğin, ka­mu dü­ze­ni­nin, suç iş­len­me­si­ni ve­ya su­çun de­va­mı­nı ön­le­me­nin ya­hut ya­ka­la­ma­nın ge­rek­tir­di­ği hâller­de ge­cik­me­de sa­kın­ca var­sa, Ba­kan, Bir­li­ği fa­ali­yet­ten men ede­bi­lir. Ba­ka­nın ka­ra­rı yir­mi­dört sa­at için­de gö­rev­li hâki­min ona­yı­na su­nu­lur. Hâkim ka­ra­rı­nı kırk­se­kiz sa­at için­de açık­lar; ak­si hâlde bu ida­ri ka­rar ken­di­li­ğin­den yü­rür­lük­ten kal­kar.

(20) Bir­lik yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de yer alan­lar ile Bir­lik ça­lı­şan­la­rı, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si

MAD­DE 26- (1) Dört yıl için se­çi­len ve do­kuz ki­şi­den olu­şan Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ye­di asıl ve ye­di ye­dek üye­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ta­ra­fın­dan tu­tu­lan Lev­ha­ya ka­yıt­lı ve mes­le­ğin­de iti­bar ve tec­rü­be sa­hi­bi si­gor­ta eks­per­le­ri ara­sın­dan, Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen usul ve esas­la­ra gö­re se­çi­lir. Ay­rı­ca bu Ko­mi­te­ye Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan bir üye ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­te­ri ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği yar­dım­cı­sı da­imî üye ola­rak ata­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­bil­mek için en az on yıl bil­fi­il si­gor­ta eks­per­li­ği yap­mış ol­mak ge­re­kir. Ye­dek üye­ler­de de asıl üye­ler­de ara­nan ni­te­lik­ler ara­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ilk top­lan­tı­da ken­di için­den bir baş­kan ve bir baş­kan yar­dım­cı­sı se­çer. Tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de ge­nel mü­dür­le­ri ve­ya şir­ke­ti tem­si­le yet­ki­li ki­şi­ler ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Geç­miş beş yıl için­de di­sip­lin ce­za­sı alan­lar ile hak­kın­da si­gor­ta eks­per­li­ği­ne en­gel bir suç­tan do­la­yı ko­vuş­tur­ma açıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len­ler ko­vuş­tur­ma ta­mam­la­na­na ka­dar, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­mez ve tü­zel ki­şi­yi tem­sil ede­mez. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de yer al­mak­la bir­lik­te da­ha son­ra se­çim ye­ter­li­li­ği­ni kay­be­den, ar­dı ar­dı­na ya­pıl­mış üç top­lan­tı­ya ge­çer­li bir öz­rü ol­ma­dan ken­di­si ve­ya tü­zel ki­şi açı­sın­dan tem­sil­ci­si ka­tıl­ma­yan üye­le­rin üye­lik­le­ri ken­di­li­ğin­den dü­şer.

(2) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, aşa­ğı­da be­lir­ti­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­yet­le­ri­nin adil ve dü­rüst ol­ma­sı, iş ah­la­kı­nın sağ­lan­ma­sı, mes­lek men­sup­la­rı­nın mes­le­ğin ge­rek­tir­di­ği özen, di­sip­lin ve da­ya­nış­ma için­de ça­lış­ma­sı ama­cıy­la mes­lek ku­ral­la­rı­nı oluş­tur­mak,

b) Mes­lek men­sup­la­rı ara­sın­da hak­sız re­ka­be­ti ön­le­mek için ge­rek­li bü­tün ted­bir­le­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

c) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da­ki mes­le­ki ge­liş­me­ler ile ida­ri ve ya­sal dü­zen­le­me­le­ri iz­le­ye­rek, bu ko­nu­da üye­le­ri­ni ay­dın­lat­mak,

ç) Si­gor­ta eks­per­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak, ulu­sal ve­ya ulus­la­ra­ra­sı ma­li, ik­ti­sa­di ve mes­le­ki ku­rum ve ku­ru­luş­lar ile iliş­ki­ler kur­mak,

d) Si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­nin ge­liş­ti­ril­me­si ama­cıy­la kurs­lar ter­tip et­mek, se­mi­ner ve kon­fe­rans gi­bi eği­tim fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak,

e) Si­gor­ta­cı­lık ve si­gor­ta eks­per­li­ği mes­le­ği­ne iliş­kin ge­liş­me­le­ri iz­le­mek, bu ko­nu­da­ki ya­yın ve iç­ti­hat­la­rı der­le­ye­rek mes­lek men­sup­la­rı­nın ya­ra­rı­na sun­mak,

f) Mes­le­ki ko­nu­lar­da mü­ta­laa ver­mek ve yet­ki­li mer­ci­le­re gö­rüş bil­dir­mek,

g) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı uya­rın­ca si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­bil­mek için ge­rek­li olan Lev­ha­ya ka­yıt iş­lem­le­ri ile ka­yıt­tan si­lin­me iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek,

ğ) Si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­ti ile il­gi­li ko­nu­lar­da di­sip­lin ce­za­sı ver­mek,

h) Müs­te­şar­lık­ça ve­ri­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

(3) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­lar en geç on­beş gün için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­la­rın iş­le­me ko­nu­la­bil­me­si­ne yö­ne­lik usu­le iliş­kin iş­lem­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ri­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce ken­di­si­ne bil­di­ri­len ka­rar­la­rın ge­re­ği­ni bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren  en geç on­beş gün için­de ye­ri­ne ge­tir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, ikin­ci fık­ra­da sa­yı­lan iş­lem­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­bil­mek için ge­rek­ti­ğin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ile Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(4) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 94 ün­cü mad­de­si Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si için de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri­ne öde­ne­cek hu­zur hak­kı ve di­ğer öde­me­ler, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun tek­li­fi ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Ku­ru­lun­ca tes­pit edi­lir.

(5) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce, mes­le­ğin va­kar ve onu­ru­na ay­kı­rı fi­il ve ha­re­ket­ler­de bu­lu­nan­lar­la, gö­rev­le­ri­ni yap­ma­yan ve­ya ku­sur­lu ola­rak ya­pan ya­hut gö­re­vi­nin ge­rek­tir­di­ği gü­ve­ni sar­sı­cı ha­re­ket­ler­de bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da, si­gor­ta eks­per­li­ği hiz­met­le­ri­nin ge­re­ği gi­bi yü­rü­tül­me­si mak­sa­dı ile du­ru­mun ni­te­li­ği­ne ve ağır­lık de­re­ce­si­ne gö­re aşa­ğı­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı ve­ri­lir:

a) Uyar­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­ne mes­le­ği­nin ic­ra­sın­da da­ha dik­kat­li dav­ran­ma­sı ge­rek­ti­ği­nin ya­zı ile bil­di­ril­me­si­dir.

b) Kı­na­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­ne gö­re­vin­de ve dav­ra­nı­şın­da ku­sur­lu sa­yıl­dı­ğı­nın ya­zı ile bil­di­ril­me­si­dir.

c) Ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma; si­gor­ta eks­per­li­ği sı­fa­tı sak­lı kal­mak üze­re al­tı ay­dan az, bir yıl­dan çok ol­ma­mak üze­re mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma­dır.

ç) Mes­lek­ten çı­kar­ma; si­gor­ta eks­pe­ri­nin mes­lek­ten çı­kar­tı­la­rak bir da­ha bu mes­le­ği ic­ra et­me­si­ne izin ve­ril­me­me­si­dir.

(6) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ri­len tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­ni tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li olup mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­me­sin­de so­rum­lu­lu­ğu bu­lu­nan­lar bir da­ha si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz ve baş­ka bir tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­rin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz.

(7) Mes­lek ku­ral­la­rı­na, mes­le­ğin va­kar ve onu­ru­na ay­kı­rı fi­il ve ha­re­ket­te bu­lu­nan­lar­la gö­re­vin ge­rek­tir­di­ği gü­ve­ni sar­sı­cı ha­re­ket­te bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da, uyar­ma, tek­ra­rın­da ise kı­na­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(8) Gö­re­vi­ni ba­ğım­sız­lık, ta­raf­sız­lık ve dü­rüst­lük­le yap­ma­yan ve­ya ku­sur­lu ola­rak ya­pan ve­ya mes­le­ğin ge­nel il­ke­le­ri­ne ay­kı­rı ha­re­ket­te bu­lu­nan si­gor­ta eks­per­le­ri için ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(9) Kas­ten ger­çe­ğe ay­kı­rı eks­per­tiz ra­po­ru dü­zen­le­dik­le­ri mah­ke­me ka­ra­rı ile ke­sin­le­şen mes­lek men­sup­la­rı­na mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ve­ri­lir.

(10) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ge­rek­ti­re­bi­le­cek ma­hi­yet­te­ki bir iş­ten do­la­yı so­ruş­tur­ma ya­pıl­mak­ta olan si­gor­ta eks­pe­ri, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ka­ra­rıy­la, ted­bir ma­hi­ye­tin­de iş­ten el çek­ti­ri­le­bi­lir. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, il­gi­li mer­ci­le­re derhâl du­yu­ru­lur. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, so­ruş­tur­ma­nın dur­du­rul­muş ve­ya si­gor­ta eks­per­li­ği­ne en­gel ol­ma­yan bir ce­za ve­ril­miş ol­ma­sı hâlin­de ken­di­li­ğin­den or­ta­dan kal­kar. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, bu ka­ra­rın ve­ril­me­si­ne esas olan hâl ve şart­la­rın bu­lun­ma­dı­ğı ve­ya son­ra­dan kalk­tı­ğı­nın sa­bit ol­ma­sı du­ru­mun­da kal­dı­rı­lır.

(11) Üç yıl­lık bir dö­nem için­de iki ve­ya da­ha faz­la di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren dav­ra­nış­ta bu­lu­nan si­gor­ta eks­pe­ri hak­kın­da, her ye­ni su­çu için bir ön­ce­kin­den da­ha ağır ce­za uy­gu­la­nır.

(12) Ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rıl­ma­sın­dan son­ra beş yıl­lık dö­nem için­de bu ce­za­yı ge­rek­ti­ren fi­ili ye­ni­den iş­le­yen si­gor­ta eks­per­le­ri hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(13) Ko­vuş­tur­ma ve hü­küm te­si­si, di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı ya­pıl­ma­sı­na ve di­sip­lin ce­za­sı uy­gu­lan­ma­sı­na en­gel de­ğil­dir.

(14) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri hak­kın­da­ki so­ruş­tur­ma­lar Müs­te­şar­lık­ça ya­pı­lır. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­len ka­rar­lar ke­sin­dir.

(15) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­re­cek ey­lem­le­rin iş­len­me­sin­den iti­ba­ren üç yıl geç­miş ise di­sip­lin so­ruş­tur­ma­sı ya­pı­la­maz. An­cak, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce işe el ko­nul­muş ise bu sü­re iş­le­mez.

(16) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­re­cek ey­lem­le­rin iş­len­me­sin­den iti­ba­ren beş yıl geç­miş ise di­sip­lin ce­za­sı ve­ri­le­mez.

(17) Di­sip­lin ce­za­sı­nı ge­rek­ti­ren ey­lem ay­nı za­man­da suç teş­kil edi­yor­sa ve bu suç için il­gi­li ka­nun­lar­da da­ha uzun bir za­man aşı­mı sü­re­si tes­pit olun­muş­sa, bu mad­de­de­ki za­man aşı­mı sü­re­le­ri ye­ri­ne il­gi­li ka­nun­lar­da­ki za­man aşı­mı sü­re­si uy­gu­la­nır.

(18) Di­sip­lin ka­rar­la­rı­na kar­şı, ka­ra­rın Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce teb­li­ğin­den iti­ba­ren on­beş gün için­de Müs­te­şar­lı­ğa iti­raz­da bu­lu­nu­la­bi­lir. Müs­te­şar­lık en geç bir ay içe­ri­sin­de iti­ra­zı ka­ra­ra bağ­lar. Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­len ka­rar­lar ke­sin­dir.

(19) Di­sip­lin ce­za­la­rı­na iliş­kin ka­rar­lar ke­sin­leş­me­dik­çe uy­gu­la­na­maz.

(20) Mes­lek­ten çı­kar­ma ve ge­çi­ci ola­rak mes­le­ki fa­ali­yet­ten alı­koy­ma ce­za­la­rın­dan baş­ka bir di­sip­lin ce­za­sı ve­ri­len si­gor­ta eks­per­le­ri, söz ko­nu­su ce­za­la­rın uy­gu­lan­ma­sın­dan iti­ba­ren beş yıl geç­tik­ten son­ra Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne baş­vu­ra­rak hak­la­rın­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı­nın si­cil­le­rin­den si­lin­me­si­ni ta­lep ede­bi­lir. İl­gi­li­nin bu sü­re için­de di­sip­lin ce­za­sı al­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de, di­sip­lin ce­za­sı­nın si­lin­me­si­ne ka­rar ve­ri­lir.

(21) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin bu mad­de uya­rın­ca al­dı­ğı ka­rar ve ted­bir­le­re za­ma­nın­da ve tam ola­rak uy­ma­yan üye­ler hak­kın­da Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce iki­bin Türk Li­ra­sın­dan al­tı­bin Türk Li­ra­sı­na ka­dar ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(22) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği, Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin gö­rev­le­ri­ni et­kin bir bi­çim­de ger­çek­leş­ti­re­bil­me­si için uy­gun me­kan, ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel ve ge­rek­li tek­nik do­na­nı­mı te­min eder.

(23) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile Lev­ha­ya ka­yıt üc­re­ti ve­ya ai­da­tı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu öde­me­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği büt­çe­si­ne ge­lir kay­de­di­lir.

(24) Müs­te­şar­lık, mev­zu­ata ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­nel men­fa­at­le­ri­ne ay­kı­rı­lık tes­pit et­me­si hâlin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­den si­gor­ta eks­per­le­ri­ne iliş­kin ya­pı­lan dü­zen­le­me­le­rin ip­tal edil­me­si­ni ve­ya dü­zen­le­me­ler­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­nı is­te­ye­bi­lir.

(25) Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ça­lış­ma esas ve usul­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğın­ca çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si

MAD­DE 27- (1) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği nez­din­de Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si oluş­tu­ru­lur. Kırk ki­şi­den olu­şan Mec­lis üye­le­ri, mes­le­ğin­de iti­bar ve tec­rü­be sa­hi­bi ti­ca­ret oda­sı ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­sı men­su­bu si­gor­ta acen­te­le­ri ara­sın­dan, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­ce ve Müs­te­şar­lık­ça or­tak­la­şa be­lir­le­nen usul ve esas­la­ra gö­re se­çi­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 57 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı hük­mü Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si hak­kın­da uy­gu­lan­maz. 

(2) Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si üye­le­ri, dört yıl sü­re ile gö­rev yap­mak üze­re do­kuz ki­şi­den olu­şan Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de gö­rev al­mak üze­re ye­di asıl ve ye­di ye­dek üye se­çer. Bu Ko­mi­te­ye Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lun­dan bir üye ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­te­ri ve­ya gö­rev­len­di­re­ce­ği yar­dım­cı­sı da­imî üye ola­rak ata­nır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si­ne ve Ko­mi­te­ye se­çi­le­bil­mek için en az on yıl bil­fi­il si­gor­ta acen­te­li­ği yap­mış ol­mak ge­re­kir. Ye­dek üye­ler­de de asıl üye­ler­de ara­nan ni­te­lik­ler ara­nır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ilk top­lan­tı­da ken­di için­den bir baş­kan ve bir baş­kan yar­dım­cı­sı se­çer. Tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­le­ri, Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­sin­de ve Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de ge­nel mü­dür­le­ri ve­ya şir­ke­ti tem­si­le yet­ki­li ki­şi­ler ta­ra­fın­dan tem­sil edi­lir. Geç­miş beş yıl için­de di­sip­lin ce­za­sı alan­lar ile hak­kın­da si­gor­ta acen­te­li­ği­ne en­gel bir suç­tan do­la­yı ko­vuş­tur­ma açıl­ma­sı­na ka­rar ve­ri­len­ler ko­vuş­tur­ma ta­mam­la­na­na ka­dar, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ne se­çi­le­mez ve tü­zel ki­şi­yi tem­sil ede­mez. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­de yer al­mak­la bir­lik­te da­ha son­ra se­çim ye­ter­li­li­ği­ni kay­be­den, ar­dı ar­dı­na ya­pıl­mış üç top­lan­tı­ya ge­çer­li bir öz­rü ol­ma­dan ken­di­si ve­ya tü­zel ki­şi açı­sın­dan tem­sil­ci­si ka­tıl­ma­yan üye­le­rin üye­lik­le­ri ken­di­li­ğin­den dü­şer.

(3) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si aşa­ğı­da be­lir­ti­len gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­yet­le­ri­nin adil ve dü­rüst bir bi­çim­de ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si, iş ah­la­kı­nın sağ­lan­ma­sı, mes­lek men­sup­la­rı­nın da­ya­nış­ma ve si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ge­rek­tir­di­ği özen ve di­sip­lin için­de ça­lış­ma­sı için mes­lek ku­ral­la­rı­nı oluş­tur­mak,

b) Si­gor­ta acen­te­li­ği­nin etik ku­ral­la­rı­nı be­lir­le­mek ve si­gor­ta acen­te­li­ği uy­gu­la­ma­la­rın­da bir­lik sağ­lan­ma­sı­na ça­lış­mak,

c) Si­gor­ta acen­te­le­ri ara­sın­da hak­sız re­ka­be­ti ve hak­sız uy­gu­la­ma­la­rı or­ta­dan kal­dır­mak için ge­rek­li bü­tün ön­lem­le­ri al­mak ve uy­gu­la­mak,

ç) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da si­gor­ta­cı­lık ve si­gor­ta acen­te­li­ği­ne ait ge­liş­me­ler ile ida­ri ve ya­sal dü­zen­le­me­le­ri iz­le­ye­rek top­la­ya­ca­ğı bil­gi­le­ri men­sup­la­rı­na ve il­gi­li­le­re ulaş­tır­mak,

d) Yurt için­de ve yurt dı­şın­da si­gor­ta acen­te­li­ği ile il­gi­li di­ğer mes­lek ku­ru­luş­la­rı ile iliş­ki kur­mak,

e) Si­gor­ta acen­te­li­ği mes­le­ği­nin ge­liş­ti­ril­me­si ama­cıy­la ge­rek­ti­ğin­de kurs­lar ter­tip et­mek, se­mi­ner ve kon­fe­rans gi­bi eği­tim fa­ali­yet­le­rin­de bu­lun­mak,

f) Si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti için ge­rek­li as­ga­ri fi­zi­ki şart­la­rı be­lir­le­mek,

g) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na su­nul­mak üze­re yıl­lık ra­por ha­zır­la­mak,

ğ) Si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı uya­rın­ca si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­bil­mek için ge­rek­li olan Lev­ha­ya ka­yıt iş­lem­le­ri ile ka­yıt­tan si­lin­me iş­lem­le­ri­ni yü­rüt­mek,

h) Si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da si­gor­ta­cı­lık fa­ali­yet­le­ri ile il­gi­li ko­nu­lar­da di­sip­lin ce­za­sı ver­mek,

ı) Si­gor­ta acen­te­le­rin­de söz­leş­me dü­zen­le­me­ye yet­ki­li per­so­ne­lin ni­te­lik­le­ri­ni be­lir­le­mek ve bun­la­ra iliş­kin si­cil tut­mak,

i) Müs­te­şar­lık­ça ve­ri­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek.

(4) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­lar en geç on­beş gün için­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce alı­nan ka­rar­la­rın iş­le­me ko­nu­la­bil­me­si­ne yö­ne­lik usu­le iliş­kin iş­lem­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ye­ri­ne ge­ti­ri­lir. Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce ken­di­si­ne bil­di­ri­len ka­rar­la­rın ge­re­ği­ni bil­di­rim ta­ri­hin­den iti­ba­ren  en geç on­beş gün için­de ye­ri­ne ge­tir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, üçün­cü fık­ra­da sa­yı­lan iş­lem­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­bil­mek için ge­rek­ti­ğin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile ti­ca­ret ve­ya ti­ca­ret ve sa­na­yi oda­la­rı­na gö­rev ve­re­bi­lir.

(5) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 94 ün­cü mad­de­si Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si için de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri­ne öde­ne­cek hu­zur hak­kı ve di­ğer öde­me­ler, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun tek­li­fi ve Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Ge­nel Ku­ru­lun­ca tes­pit edi­lir.

(6) Si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak ve­ri­le­cek di­sip­lin ce­za­la­rın­da Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 87 nci, 88 in­ci ve 89 un­cu mad­de­sin­de be­lir­ti­len yet­ki­ler Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ta­ra­fın­dan kul­la­nı­lır ve söz ko­nu­su Ka­nu­nun 87 nci mad­de­si, si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da ve­ri­le­cek di­sip­lin suç ve ce­za­la­rı için de uy­gu­la­nır. An­cak, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 87 nci mad­de­si­nin üye­lik­ten ge­çi­ci çı­kar­ma ve üye­lik­ten uzun sü­re­li çı­kar­ma­ya iliş­kin hü­küm­le­ri; mes­lek­ten ge­çi­ci çı­kar­ma ve mes­lek­ten uzun sü­re­li çı­kar­ma şek­lin­de uy­gu­la­nır. Si­gor­ta acen­te­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti­ne iliş­kin ola­rak yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek suç­lar için ay­rı­ca mes­lek­ten men ce­za­sı da ve­ri­le­bi­lir. Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ri­len tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­le­ri­ni tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li olup mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­me­sin­de so­rum­lu­lu­ğu bu­lu­nan­lar bir da­ha si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­maz ve baş­ka bir tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­sin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şa­maz. Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ce­za­sı ge­rek­ti­re­bi­le­cek ma­hi­yet­te­ki bir iş­ten do­la­yı so­ruş­tur­ma ya­pıl­mak­ta olan si­gor­ta acen­te­si, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ka­ra­rıy­la, ted­bir ma­hi­ye­tin­de iş­ten el çek­ti­ri­le­bi­lir. İş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, so­ruş­tur­ma­nın dur­du­rul­muş ve­ya si­gor­ta acen­te­li­ği­ne en­gel ol­ma­yan bir ce­za ve­ril­miş ol­ma­sı hâlin­de ken­di­li­ğin­den or­ta­dan kal­ka­ca­ğı gi­bi, bu ka­ra­rın ve­ril­me­si­ne esas olan hâl ve şart­la­rın bu­lun­ma­dı­ğı ve­ya son­ra­dan kalk­tı­ğı­nın sa­bit ol­ma­sı du­ru­mun­da da, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ta­ra­fın­dan kal­dı­rı­lır. Ge­rek iş­ten el çek­tir­me ka­ra­rı, ge­rek­se bu ka­ra­rın kal­dı­rıl­ma­sı si­gor­ta acen­te­si­nin ka­yıt­lı ol­du­ğu oda­ya ve il­gi­li mer­ci­le­re derhâl bil­di­ri­lir. Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si üye­le­ri hak­kın­da sa­de­ce si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­ti do­la­yı­sıy­la ya­pı­la­cak di­sip­lin so­ruş­tur­ma­la­rı­nın yü­rü­tül­me­si ve bu fık­ra­da­ki di­sip­lin ce­za­la­rı­nın ve­ril­me­si ise Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yük­sek Di­sip­lin Ku­ru­lu­nun yet­ki­sin­de­dir. Si­gor­ta acen­te­le­ri hak­kın­da ve­ri­le­cek di­sip­lin ce­za­la­rı için Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­nun 92 nci mad­de­si uy­gu­la­nır.

(7) Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si, Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu­nun uy­gun gö­rü­şü ile Lev­ha­ya ka­yıt üc­re­ti ve­ya ai­da­tı be­lir­le­me­ye yet­ki­li­dir. Bu öde­me­ler Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği büt­çe­si­ne ge­lir kay­de­di­lir.

(8) Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin gö­rev­le­ri­ni et­kin bir bi­çim­de ger­çek­leş­ti­re­bil­me­si için uy­gun me­kan, ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel ve ge­rek­li tek­nik do­na­nı­mı te­min eder.

(9) Müs­te­şar­lık, mev­zu­ata ve si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rü­nün ge­nel men­fa­at­le­ri­ne ay­kı­rı­lık tes­pit et­me­si hâlin­de Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ğin­den si­gor­ta acen­te­le­ri­ne iliş­kin ya­pı­lan dü­zen­le­me­le­rin ip­tal edil­me­si­ni ve­ya dü­zen­le­me­ler­de de­ği­şik­lik ya­pıl­ma­sı­nı is­te­ye­bi­lir.

(10) Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si ile Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­nin ça­lış­ma esas ve usul­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ile Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­kan­lı­ğın­ca çı­ka­rı­la­cak yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

YE­DİN­Cİ BÖ­LÜM

De­ne­tim ve Bil­gi Ver­me

De­ne­tim

MAD­DE 28- (1) Tür­ki­ye’de fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, özel ka­nun­la­rı­na gö­re si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ku­ru­luş­lar, si­gor­ta ve re­asü­rans ara­cı­la­rı, si­gor­ta eks­per­lik fa­ali­yet­le­ri, ak­tü­er­ler ve si­gor­ta­cı­lık iş­le­mi ya­pan ve­ya si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren di­ğer ki­şi­le­rin her tür­lü si­gor­ta­cı­lık iş­lem­le­ri­nin de­ne­ti­mi, Si­gor­ta De­net­le­me Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(2) Si­gor­ta De­net­le­me Ku­ru­lu, bir baş­kan ile si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rın­dan olu­şur. Bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­la­rın si­gor­ta­cı­lı­ğa, si­gor­ta­ya ve­ya si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren ki­şi ve ku­ru­luş­la­ra iliş­kin hü­küm­le­ri­nin Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lı­ğa ve­ya Müs­te­şar­lı­ğa ver­di­ği tef­tiş, de­ne­tim, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma gö­rev ve yet­ki­le­ri si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı eliy­le ifa edi­lir ve kul­la­nı­lır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri, var­lık­la­rı, iş­ti­rak­le­ri, ala­cak­la­rı, öz­kay­nak­la­rı ve borç­la­rı ile kâr ve za­rar he­sap­la­rı ara­sın­da­ki il­gi ve den­ge­le­rin ve ma­li bün­ye­le­ri­ni ve ida­ri ya­pı­la­rı­nı et­ki­le­yen di­ğer tüm un­sur­la­rın, tah­sil edi­len prim­ler ile bi­ri­kim­le­rin de­ğer­len­di­ril­me­si ve ko­run­ma­sı ile ak­tü­er­yal ve fi­nan­sal he­sap ve den­ge­le­rin in­ce­len­me­si, tes­pit ve de­ne­ti­mi si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(4) Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ile bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı; si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri ile bun­la­rın bağ­lı or­tak­lık­la­rı, iş­ti­rak­le­ri, şu­be­le­ri ile tem­sil­ci­lik­le­rin­den, ara­cı­lar ve ban­ka­lar da dâhil ol­mak üze­re di­ğer ki­şi­ler­den bu Ka­nun ve di­ğer ka­nun­la­rın si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li hü­küm­le­ri ba­kı­mın­dan ge­rek­li gö­re­cek­le­ri bil­gi­le­ri is­te­me­ye ve bun­la­rın tüm def­ter, ka­yıt ve bel­ge­le­ri­ni in­ce­le­me­ye yet­ki­li­dir.

(5) Ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı, Bir­lik ile di­ğer ben­ze­ri si­vil top­lum ve mes­lek ku­ru­luş­la­rı, bu mad­de kap­sa­mı­na gi­ren ko­nu ve iş­lem­ler­le sı­nır­lı ol­mak üze­re, Dev­le­tin gü­ven­li­ği ve te­mel dış ya­rar­la­rı­na kar­şı ağır so­nuç­lar do­ğu­ra­cak hal­ler ile ai­le ha­ya­tı­nın giz­li­li­ği ve sa­vun­ma hak­kı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı kal­mak kay­dıy­la, özel ka­nun­lar­da­ki ya­sak­la­yı­cı ve sı­nır­la­yı­cı hü­küm­ler dik­ka­te alın­mak­sı­zın giz­li da­hi ol­sa si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan is­te­ne­cek gö­rev­le­riy­le il­gi­li her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi uy­gun sü­re ve or­tam­da ver­me­ye, is­te­ne­cek def­ter ve bel­ge­le­ri ib­raz et­me­ye ve in­ce­le­me­ye ha­zır bu­lun­dur­mak­la, bil­gi iş­lem sis­te­mi­ni de­ne­tim amaç­la­rı­na uy­gun ola­rak aç­ma­ya ve ve­ri­le­rin gü­ven­li­ği­ni sağ­la­ma­ya mec­bur­dur. Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı bu mad­de kap­sa­mın­da­ki ku­ru­luş­la­rın yö­ne­tim ve de­ne­tim ku­rul­la­rı­nın top­lan­tı tu­ta­nak­la­rı ile bu ku­rul­la­ra ve­ri­len ra­por­la­rı is­te­me­ye, in­ce­le­me ko­nu­su olan iş­lem­ler­le il­gi­si olan di­ğer ki­şi, ku­rum ve ku­ru­luş­lar nez­din­de in­ce­le­me yap­ma­ya yet­ki­li­dir.

(6) Si­gor­ta de­net­le­me uz­man­la­rı, si­gor­ta de­net­le­me ak­tü­er­le­ri ve bun­la­rın yar­dım­cı­la­rı ta­ra­fın­dan ger­çek­leş­ti­ri­len de­ne­tim, in­ce­le­me ve so­ruş­tur­ma­lar sı­ra­sın­da ta­lep edil­me­si hâlin­de, in­ce­le­me­ye, de­ne­ti­me ve­ya so­ruş­tur­ma­ya ta­bi ku­ru­luş­lar ta­ra­fın­dan, risk yö­ne­ti­mi ve iç de­ne­tim sis­tem­le­rin­de ça­lı­şan­la­rın yar­dı­mı da dâhil ol­mak üze­re, her tür­lü des­tek sağ­la­nır.

(7) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri ile di­ğer ka­nun­lar­da yer alan hü­küm­ler çer­çe­ve­sin­de, bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın fa­ali­yet­le­ri­nin, risk ya­pı­sı­nın, var­lık­la­rı, ala­cak­la­rı, öz­kay­nak­la­rı, borç­la­rı, yü­küm­lü­lük­le­ri ve ta­ah­hüt­le­ri, ge­lir ve gi­der he­sap­la­rı ara­sın­da­ki il­gi ve den­ge­le­rin ve ma­li bün­ye­yi et­ki­le­yen di­ğer tüm un­sur­la­rın ve bu ku­ru­luş­lar­ca kar­şı­la­şı­lan risk­le­rin gö­ze­tim fa­ali­yet­le­ri çer­çe­ve­sin­de tes­pi­ti, tah­li­li, iz­len­me­si ve öl­çül­me­si çı­kar­tı­la­cak yö­net­me­li­ğe gö­re Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ya­pı­lır.

(8) Müs­te­şar­lık, bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­ra ait bil­gi ve bel­ge­le­ri, bu ku­ru­luş­la­rın kon­so­li­de ve kon­so­li­de ol­ma­yan baz­da ma­li bün­ye­le­ri ve ida­ri ya­pı­la­rı­nın mev­zu­ata uy­gun­lu­ğu­nu iz­le­mek, ana­liz et­mek, il­gi­li ku­ru­luş­la­ra ait ra­por, tab­lo ve iç de­ne­tim ra­por­la­rı ile Müs­te­şar­lı­ğın de­ne­tim ve gö­ze­tim so­nuç­la­rı­nı kar­şı­laş­tır­mak su­re­tiy­le de­ğer­len­dir­mek, el­de edi­len so­nuç­la­ra gö­re ku­ru­luş­la­rın ta­şı­dık­la­rı risk­le­rin tür­le­ri, bü­yük­lü­ğü ve ku­ru­luş­la­rı et­ki­le­me du­ru­mu­nu, risk yö­ne­tim sis­te­mi­nin gü­ve­ni­lir­li­ği ile de­ne­tim ris­ki­ni dik­ka­te al­mak su­re­tiy­le ku­ru­luş­lar hak­kın­da ge­rek­li gö­rü­len tüm ted­bir­le­rin alın­ma­sı­nı ve so­nuç­lan­dı­rıl­ma­sı­nı sağ­la­mak, söz ko­nu­su ku­ru­luş­la­rın bağ­lı or­tak­lık­la­rı­nın, ma­li iş­ti­rak­le­ri­nin ve şu­be­le­ri­nin fa­ali­yet­le­ri­ni önem­li öl­çü­de et­ki­le­yen ve­ya et­ki­le­ye­bi­le­cek uy­gu­la­ma­la­rı ta­kip et­mek, ge­re­kir­se il­gi­li­ler nez­din­de gi­ri­şim­de bu­lun­mak ko­nu­la­rın­da yet­ki­li­dir.

(9) Bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi ve ku­ru­luş­lar he­sap ve ka­yıt dü­zen­le­riy­le uyum­lu ola­rak Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen for­mat­la­ra uy­gun bir şe­kil­de üre­te­cek­le­ri bil­gi, bel­ge, cet­vel, ra­por ve ma­li tab­lo­la­rı Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen ile­ti­şim ka­nal­la­rı­nı kul­lan­mak su­re­tiy­le be­lir­le­nen sü­re­ler için­de Müs­te­şar­lı­ğa tev­di et­mek­le yü­küm­lü­dür. Ku­ru­luş­lar ta­ra­fın­dan elek­tro­nik or­tam­da gön­de­ri­len bil­gi­ler, iç de­ne­tim sis­te­mi kap­sa­mın­da yö­ne­tim ku­ru­lu­nun so­rum­lu­lu­ğun­da­dır.

Bil­gi ver­me yü­küm­lü­lü­ğü

MAD­DE 29- (1) Bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi­ler ile si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li her tür mes­le­ki fa­ali­yet ic­ra eden­ler, si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin iş­ti­rak­le­ri, ban­ka­lar ve di­ğer ki­şi­ler, özel ka­nun­lar­da­ki ya­sak­la­yı­cı ve sı­nır­la­yı­cı hü­küm­ler dik­ka­te alın­mak­sı­zın giz­li da­hi ol­sa bu Ka­nu­nun uy­gu­la­ma­sı ile il­gi­li ola­rak Müs­te­şar­lık­ça is­te­nen her tür­lü bil­gi ve bel­ge­yi ver­mek­le yü­küm­lü­dür. Dev­le­tin gü­ven­li­ği ve te­mel dış ya­rar­la­rı­na kar­şı ağır so­nuç­lar do­ğu­ra­cak hal­ler ile ai­le ha­ya­tı­nın giz­li­li­ği ve sa­vun­ma hak­kı­na iliş­kin hü­küm­ler sak­lı­dır.

(2) Mü­te­ka­bi­li­yet çer­çe­ve­sin­de ve bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı ile il­gi­li ola­rak ya­ban­cı ül­ke ka­nun­la­rı­na gö­re de­ne­ti­me yet­ki­li mer­ci­le­rin, ken­di ül­ke­le­rin­de­ki si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de fa­ali­yet gös­te­ren ku­ru­luş­la­rın bu Ka­nu­na ta­bi Tür­ki­ye’de­ki teş­ki­lat ve­ya or­tak­lık­la­rın­da de­ne­tim yap­ma ve bil­gi is­te­me ta­lep­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si Müs­te­şar­lı­ğın iz­ni­ne ta­bi­dir. Bu mer­ci­ler­ce is­te­nen bil­gi­ler, açık­lan­ma­ma­sı kay­dıy­la Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan ve­ri­le­bi­lir. Müs­te­şar­lık, ya­ban­cı ül­ke­le­rin de­ne­ti­me yet­ki­li mer­ci­le­ri ile ya­pa­ca­ğı an­laş­ma­lar çer­çe­ve­sin­de si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li her tür­lü iş­bir­li­ği ve bil­gi alış­ve­ri­şin­de bu­lu­na­bi­lir.

SE­Kİ­ZİN­Cİ BÖ­LÜM

Tah­kim

Si­gor­ta­cı­lık­ta tah­kim

MAD­DE 30- (1) Si­gor­ta et­ti­ren ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­sin­den men­fa­at sağ­la­yan ki­şi­ler ile ris­ki üst­le­nen ta­raf ara­sın­da si­gor­ta söz­leş­me­sin­den do­ğan uyuş­maz­lık­la­rın çö­zü­mü ama­cıy­la Bir­lik nez­din­de Si­gor­ta Tah­kim Ko­mis­yo­nu oluş­tu­ru­lur. Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­lar­dan, si­gor­ta tah­kim sis­te­mi­ne üye ol­mak is­te­yen­ler, du­ru­mu ya­zı­lı ola­rak Ko­mis­yo­na bil­dir­mek zo­run­da­dır. Si­gor­ta tah­kim sis­te­mi­ne üye olan ku­ru­luş­lar­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi, uyuş­maz­lık ko­nu­su söz­leş­me­de özel bir hü­küm ol­ma­sa bi­le tah­kim usu­lün­den fay­da­la­na­bi­lir.

(2) Ko­mis­yon, bir Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si, iki Bir­lik tem­sil­ci­si, bir tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ile Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek bir aka­de­mis­yen hu­kuk­çu tem­sil­ci­nin ka­tı­lı­mı ile olu­şur. Müs­te­şar­lık tem­sil­ci­si­nin as­ga­ri on yıl ka­mu hiz­me­tin­de ça­lış­mış, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da de­ne­yim sa­hi­bi ve en az da­ire baş­ka­nı se­vi­ye­sin­de ol­ma­sı; Bir­lik tem­sil­ci­le­ri­nin de 4 ün­cü mad­de­de ge­nel mü­dür yar­dım­cı­sı için ön­gö­rü­len şart­la­ra sa­hip ol­ma­sı ge­re­kir. Tü­ke­ti­ci der­ne­ği tem­sil­ci­si ise Tür­ki­ye ça­pın­da en faz­la üye­ye sa­hip tü­ke­ti­ci der­ne­ği­nin öne­re­ce­ği üç aday ara­sın­dan Müs­te­şar­lık­ça se­çi­lir. Ko­mis­yon ken­di için­den bir Baş­kan se­çer. Ko­mis­yon­da ka­rar­lar üye tam­sa­yı­sı­nın salt ço­ğun­lu­ğu ile alı­nır. İki yıl için se­çi­len Ko­mis­yon Baş­kan ve üye­le­ri­ne, ka­mu ik­ti­sa­di te­şeb­büs­le­ri yö­ne­tim ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri­ne öde­nen ay­lık üc­ret ve di­ğer öde­me­ler tu­ta­rın­da üc­ret öde­nir.

(3) Ko­mis­yon aşa­ğı­da­ki gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­ti­rir:

a) Mü­dür ve mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nı ata­mak,

b) Bir­lik­çe ay­rı bir he­sap­ta iz­le­ne­cek olan Ko­mis­yo­nun büt­çe­si­ni ha­zır­la­ya­rak Bir­li­ğe sun­mak,

c) Tah­kim sis­te­mi­nin adil, ta­raf­sız ve et­kin bir bi­çim­de iş­le­yi­şi­ni sağ­la­mak için ge­rek­li ön­lem­le­ri al­mak,

ç) Ko­mis­yo­nun fa­ali­yet so­nuç­la­rı hak­kın­da yıl­lık ra­por ha­zır­la­ya­rak Bir­li­ğe ve Müs­te­şar­lı­ğa gön­der­mek,

d) Bil­gi iş­lem alt ya­pı­sı­nı ha­zır­la­mak,

e) Ka­nun­lar­la ken­di­si­ne ve­ri­len di­ğer gö­rev­le­ri yap­mak.

(4) Ko­mis­yon, ge­rek­li gö­rü­len yer­ler­de bü­ro aç­ma­ya yet­ki­li­dir. Bü­ro mü­dü­rü­nün, Ko­mis­yon mü­dü­rü ile ay­nı ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur. Bü­ro mü­dü­rü­ne ve­ri­le­cek gö­rev­ler Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.

(5) Ko­mis­yo­na bağ­lı ça­lış­mak üze­re, bir mü­dür ve iki mü­dür yar­dım­cı­sı, ra­por­tör­ler ile ye­ter­li sa­yı­da per­so­nel gö­rev­len­di­ri­lir. Mü­dür ve mü­dür yar­dım­cı­la­rı Ko­mis­yon­ca, ra­por­tör­ler ve di­ğer per­so­nel ise mü­dü­rün öne­ri­siy­le Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan ata­nır. Gö­rev­den alın­ma, gö­re­ve atan­ma ile ay­nı usu­le ta­bi­dir. Ko­mis­yon mü­dü­rü­nün;

a) Ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı,

b) En az dört yıl­lık yük­sek okul me­zu­nu ol­ma­sı,

c) Si­gor­ta hu­ku­kun­da en az iki yıl ve­ya si­gor­ta­cı­lık­ta en az beş yıl de­ne­yi­mi ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(6) Mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın (c) ben­di ha­riç ol­mak üze­re be­şin­ci fık­ra­da sa­yı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı zo­run­lu­dur. Ay­rı­ca, mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın en az bi­rin­de iki yıl­lık si­gor­ta­cı­lık de­ne­yi­mi ara­nır.

(7) Uyuş­maz­lık­lar, ha­yat ve ha­yat dı­şı si­gor­ta grup­la­rı­nın sa­de­ce bi­rin­de gö­rev ya­pa­cak olan si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­ler ara­cı­lı­ğıy­la çö­zü­lür.

(8) Si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin;

a) Ma­li güç dı­şın­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rın­da ara­nan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı,

b) En az dört yıl­lık yük­sek okul me­zu­nu ol­ma­sı,

c) Si­gor­ta hu­ku­kun­da en az beş yıl ve­ya si­gor­ta­cı­lık­ta en az on yıl de­ne­yi­mi ol­ma­sı,

ge­re­kir.

(9) Ko­mis­yon nez­din­de ça­lı­şa­cak olan si­gor­ta ra­por­tör­le­ri, Ko­mis­yon mü­dü­rün­de ara­nan ni­te­lik­le­re sa­hip ol­mak zo­run­da­dır.

(10) Si­gor­ta ha­ke­mi ol­mak is­te­yen­le­rin ge­rek­li ni­te­lik­le­ri ta­şı­dık­la­rı­nı bel­ge­le­mek su­re­tiy­le Ko­mis­yo­na baş­vur­ma­sı ge­re­kir. Baş­vu­ru­su uy­gun gö­rü­len­ler ka­bul için Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­ri­lir. Müs­te­şar­lı­ğın ka­bul et­me­si hâlin­de il­gi­li­nin is­mi, Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan tu­tu­la­cak ve bir ör­ne­ği Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na gön­de­ri­le­cek olan si­gor­ta ha­kem­li­ği lis­te­si­ne kay­do­lu­nur ve bu lis­te­de de­ği­şik­lik ol­ma­sı hâlin­de de de­ği­şik­lik­ler al­tı ay­lık dö­nem­ler iti­ba­rıy­la Ada­let Ba­kan­lı­ğı­na ve Müs­te­şar­lı­ğa bil­di­ri­lir.

(11) Si­gor­ta ha­ke­mi­nin is­mi;

a) Si­gor­ta ha­kem­li­ği yap­mak için ge­re­ken ni­te­lik­le­ri kay­bet­miş­se ve­ya ta­raf­sız­lık il­ke­si­ne ay­kı­rı ha­re­ket et­ti­ği tes­pit edil­miş­se sü­rek­li ola­rak,

b) Ken­di­si­ne ula­şan dos­ya­la­rı bir yıl için­de en faz­la üç kez za­ma­nın­da so­nuç­lan­dır­ma­mış­sa bir yıl sü­rey­le,

Lis­te­den si­li­nir.

(12) Tah­kim sis­te­mi­ne üye ol­mak is­te­yen­ler­den ka­tıl­ma pa­yı, uyuş­maz­lık çö­zü­mü için Ko­mis­yo­na baş­vu­ran­lar­dan ise baş­vu­ru üc­re­ti alı­nır. Uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ta­raf­lar ara­sın­da, açık ve ya­zı­lı şe­kil­de ya­pıl­ma­sı ge­re­ken söz­leş­me ile da­ha yük­sek bir tu­tar be­lir­len­me­miş­se, ha­ke­min ver­di­ği kırk­bin Türk Li­ra­sı­na ka­dar olan ka­rar­lar her iki ta­raf için ke­sin­dir. Kırk­bin Türk Li­ra­sı­nın üze­rin­de­ki ka­rar­lar için tem­yi­ze gi­di­le­bi­lir. Her hâlükârda Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 533 ün­cü mad­de­si hü­küm­le­ri sak­lı­dır. Tem­yi­ze iliş­kin usul ve esas­lar hak­kın­da Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu uy­gu­la­nır.

(13) Ko­mis­yo­na gi­di­le­bil­me­si için, si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi­nin, uyuş­maz­lı­ğa ko­nu teş­kil eden olay ile il­gi­li ola­rak si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­lu­şa ge­rek­li baş­vu­ru­la­rı yap­mış ve ta­le­bi­nin kıs­men ya da ta­ma­men olum­suz so­nuç­lan­dı­ğı­nı bel­ge­le­miş ol­ma­sı ge­re­kir. Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­lu­şun, baş­vu­ru ta­ri­hin­den iti­ba­ren on­beş iş gü­nü için­de ya­zı­lı ola­rak ce­vap ver­me­me­si de Ko­mis­yo­na baş­vu­ru için ye­ter­li­dir.

(14) Mah­ke­me­ye ve Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri uya­rın­ca Tü­ke­ti­ci So­run­la­rı Ha­kem He­ye­ti­ne in­ti­kal et­miş uyuş­maz­lık­lar ile il­gi­li ola­rak Ko­mis­yo­na baş­vu­ru ya­pı­la­maz.

(15) Si­gor­ta­cı­lık ya­pan ku­ru­luş­la uyuş­maz­lı­ğa dü­şen ki­şi­nin Ko­mis­yo­na baş­vu­ru­su, ön­ce­lik­le ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan in­ce­le­nir. Ra­por­tör­ler en geç on­beş gün için­de in­ce­le­me­le­ri­ni ta­mam­la­mak zo­run­da­dır. Ra­por­tör­ler ta­ra­fın­dan çö­züm­len­di­ri­le­me­yen baş­vu­ru­lar si­gor­ta ha­ke­mi­ne ile­ti­lir. Uyuş­maz­lı­ğa han­gi si­gor­ta ha­ke­mi­nin ba­ka­ca­ğı, Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan si­gor­ta ha­ke­mi lis­te­sin­den se­çi­lir. Ko­mis­yon, işin ni­te­li­ği­ne bağ­lı ola­rak en az üç si­gor­ta ha­ke­min­den olu­şan bir he­yet oluş­tu­rul­ma­sı­na ka­rar ve­re­bi­lir. An­cak, uyuş­maz­lık ko­nu­su mik­ta­rın on­beş­bin Türk Li­ra­sı ve üze­rin­de ol­du­ğu du­rum­lar­da he­yet te­şek­kü­lü zo­run­lu­dur. He­yet ka­ra­rı­nı ço­ğun­luk­la ve­rir. Ha­kem­ler, sa­de­ce ken­di­le­ri­ne ve­ri­len ev­rak üze­rin­den ka­rar ve­rir. Se­çi­len si­gor­ta ha­ke­mi müc­bir ne­den­ler ve umul­ma­yan hâller ha­riç ol­mak üze­re gö­re­vi red­de­de­mez. Bu­nun­la bir­lik­te, ta­raf­lar, Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nun­da yer alan hâki­mi ret ne­den­le­ri­ne da­ya­na­rak ha­ke­mi red­de­de­bi­lir. Ret ta­le­bi Ko­mis­yo­na, du­ru­mun öğ­re­nil­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren en geç beş iş gü­nü için­de bir di­lek­çey­le ya­pı­lır. Ret ta­le­bi üze­ri­ne Ko­mis­yon mü­dü­rü, iki ta­ra­fın gö­rüş­le­ri­ni din­le­dik­ten son­ra bu ko­nu­da en geç beş iş gü­nü için­de ka­rar ve­rir.

(16) Ha­kem­ler, gö­rev­len­di­ril­dik­le­ri ta­rih­ten iti­ba­ren en geç dört ay için­de ka­rar ver­me­ye mec­bur­dur. Ak­si hâlde, uyuş­maz­lık yet­ki­li mah­ke­me­ce hal­le­di­lir. An­cak, bu sü­re ta­raf­la­rın açık ve ya­zı­lı mu­va­fa­kat­le­riy­le uza­tı­la­bi­lir. Ha­kem, ka­ra­rı­nı Ko­mis­yon mü­dü­rü­ne tev­di eder. Ko­mis­yon mü­dü­rü, ka­ra­rı, en geç üç iş gü­nü için­de, Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 532 nci mad­de­si uya­rın­ca ge­re­ği­nin ya­pı­la­bil­me­si için da­va­yı gör­me­ye yet­ki­li mah­ke­me­ye ile­tir.

(17) Ha­kem­lik üc­re­ti, Ko­mis­yo­na baş­vu­ru üc­re­ti ve üye­li­ğe ka­tıl­ma pa­yı, Ko­mis­yo­nun gö­rü­şü alı­na­rak Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nir; ha­kem üc­re­ti Ko­mis­yon ta­ra­fın­dan öde­nir.

(18) Si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­ler ta­raf­sız ol­mak zo­run­da­dır. Si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin,  re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin, si­gor­ta­cı­lık ya­pan di­ğer ku­ru­luş­la­rın, si­gor­ta eks­per­le­ri­nin, si­gor­ta acen­te­le­ri­nin ve bro­ker­le­rin or­tak­la­rı, yö­ne­tim ve de­ne­ti­min­de bu­lu­nan ki­şi­ler ve bun­lar adı­na im­za at­ma­ya yet­ki­li olan­lar ile tüm bu ku­ru­luş­lar­da mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­nan­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri, si­gor­ta acen­te­le­ri ve bro­ker­ler si­gor­ta ha­kem­li­ği ya­pa­maz. Bu sı­nır­lan­dır­ma­lar söz ko­nu­su kim­se­le­rin eş ve ço­cuk­la­rı için de ge­çer­li­dir. Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun 28 in­ci mad­de­si si­gor­ta ha­kem­le­ri hak­kın­da da uy­gu­la­nır.

(19) Ko­mis­yon­da gö­rev alan­lar, ha­kem­ler ve ra­por­tör­ler, iş­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bil­gi ve sır­la­rı il­gi­li­le­rin iz­ni ol­mak­sı­zın açık­la­ya­maz. An­cak, suç teş­kil eden hâlle­rin yet­ki­li mer­ci­le­re du­yu­rul­ma­sı zo­run­lu­dur.

(20) Ko­mis­yo­nun ya­pı­sı ve gö­rev­le­ri ile Ko­mis­yon mü­dü­rü ve Ko­mis­yon mü­dür yar­dım­cı­la­rı­nın ni­te­lik­le­ri, ça­lış­ma usul ve esas­la­rı, ra­por­tör­le­rin, si­gor­ta ha­kem­le­ri­nin ça­lış­ma usul ve esas­la­rı, ka­rar­la­rın ne şe­kil­de dü­zen­le­ne­ce­ği, Ko­mis­yo­na baş­vu­ru esas­la­rı, Lis­te tu­tul­ma­sı­na ve büt­çe­ye iliş­kin esas­lar ile ka­tı­lım üc­re­ti gi­bi hu­sus­lar yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

(21) Müs­te­şar­lık bu mad­de­de yer alan mak­tu pa­ra mik­tar­la­rı­nı, Tür­ki­ye İs­ta­tis­tik Ku­ru­mu ta­ra­fın­dan açık­la­nan Üre­ti­ci Fi­yat­la­rı En­dek­si ar­tış ora­nı­nı aş­ma­mak su­re­tiy­le ar­tır­ma­ya yet­ki­li­dir.

(22) Bu Ka­nun­da hü­küm bu­lun­ma­yan hâller­de Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu­nun hü­küm­le­ri, si­gor­ta­cı­lık­ta­ki tah­kim hak­kın­da da kı­ya­sen uy­gu­la­nır.

(23) Hu­kuk Usu­lü Mu­ha­ke­me­le­ri Ka­nu­nu çer­çe­ve­sin­de ya­pı­la­cak tah­kim için se­çi­le­cek ha­kem­le­rin de, bu mad­de­de si­gor­ta ha­kem­le­ri için ara­nı­lan ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­sı ge­re­kir.

DO­KU­ZUN­CU BÖ­LÜM

Çe­şit­li Hü­küm­ler

Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi ve di­ğer or­ga­ni­zas­yon­lar

MAD­DE 31- (1) Ba­kan, si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li özel­lik ta­şı­yan ko­nu­lar için ge­rek­li sı­nav­la­rın ta­raf­sız bir şe­kil­de ya­pıl­ma­sı, yurt içi ve­ya yurt dı­şı ya da ulus­la­ra­ra­sı an­laş­ma­lar çer­çe­ve­sin­de­ki eği­tim ta­lep­le­ri­nin kar­şı­lan­ma­sı ve ben­ze­ri amaç­lar­la si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi kur­ma­ya yet­ki­li­dir. Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi­nin gi­der­le­ri, si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren mes­lek ku­ru­luş­la­rı­nın kat­kı­la­rın­dan, mer­ke­zin hiz­met ve­re­ce­ği il­gi­li ka­mu ve özel sek­tör ku­ru­luş­la­rın­dan ve hi­be­ler­den yö­net­me­lik­le be­lir­le­ne­cek esas­lar çer­çe­ve­sin­de kar­şı­la­nır. Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zin­ce ye­ri­ne ge­ti­ri­le­cek eği­tim fa­ali­yet­le­ri, Özel Öğ­re­tim Ku­rum­la­rı Ka­nu­nu­na ta­bi de­ğil­dir.

(2) Der­nek, fe­de­ras­yon ve bir­lik gi­bi be­lir­li bir ka­nu­na ta­bi ola­rak ku­ru­lan ku­ru­luş­lar ha­riç ol­mak üze­re si­gor­ta­cı­lık ve re­asü­rans uy­gu­la­ma­la­rı ile il­gi­li ola­rak or­ga­ni­zas­yon­lar oluş­tu­rul­ma­sı Ba­ka­nın iz­ni­ne ta­bi­dir.

(3) Si­gor­ta­cı­lık eği­tim mer­ke­zi ile ikin­ci fık­ra uya­rın­ca oluş­tu­ru­la­cak or­ga­ni­zas­yon­la­ra iliş­kin hu­sus­lar yö­net­me­lik­le dü­zen­le­nir.

İyi­ni­yet

MAD­DE 32- (1) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ve ara­cı­lar, her çe­şit bro­şür, izah­na­me ve di­ğer bel­ge­ler ile ilan ve rek­lam­la­rı­nı, ta­ah­hüt­le­riy­le si­gor­ta­lı­ya sağ­la­ya­cak­la­rı hak ve men­fa­at­le­rin sı­nır ve kap­sa­mı dı­şın­da bir an­la­yı­şa ne­den ola­cak şe­kil­de dü­zen­le­ye­mez ve ki­şi ve ku­ru­luş­la­ra ger­çe­ğe ay­kı­rı, ya­nıl­tı­cı, al­da­tı­cı ve hak­sız re­ka­be­te yol açan be­yan­da bu­lu­na­maz. Bu hük­me ay­kı­rı­lı­ğın tes­pi­ti hâlin­de du­rum, Tü­ke­ti­ci­nin Ko­run­ma­sı Hak­kın­da Ka­nun uya­rın­ca fa­ali­yet gös­te­ren Rek­lam Ku­ru­lu­na bil­di­ri­lir.

(2) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri si­gor­ta­lı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni teh­li­ke­ye so­ka­bi­le­cek ha­re­ket­ler­den ka­çın­mak, mev­zu­at ve iş­let­me pla­nı esas­la­rı­na uy­gun fa­ali­yet­te bu­lun­mak, si­gor­ta­cı­lı­ğın icap­la­rı­na ve iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na uy­gun ha­re­ket et­mek zo­run­da­dır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta taz­mi­na­tı­nın öden­me­si­ni ge­cik­ti­re­mez.

(4) Müs­te­şar­lık, si­gor­ta şir­ket­le­ri, re­asü­rans şir­ket­le­ri, ara­cı­lar ve si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yu­ka­rı­da sa­yı­lan ku­ral­la­ra uy­ma­la­rı­nı sağ­la­mak üze­re ge­rek­li her tür­lü ted­bi­ri al­ma­ya yet­ki­li­dir.

(5) Ki­şi­le­rin, si­gor­ta şir­ke­ti­ni seç­me hak­kı sı­nır­lan­dı­rı­la­maz. Bir söz­leş­me­nin un­sur­la­rı için­de, ta­raf­lar­dan bi­ri­nin bu söz­leş­me­de yer alan her­han­gi bir hu­sus­ta si­gor­ta yap­ma­ya zo­run­lu tu­tul­du­ğu hâller­de, söz ko­nu­su si­gor­ta­nın bel­li bir şir­ke­te yap­tı­rıl­ma­sı­na iliş­kin söz­leş­me­ye ko­nul­muş her tür­lü şart hü­küm­süz­dür.

İh­ti­sas ko­mi­te­le­ri

MAD­DE 33- (1) Müs­te­şar­lık, bu Ka­nu­nun ge­rek­li kıl­dı­ğı ta­ri­fe ve ta­li­mat­lar ile si­gor­ta­cı­lı­ğın ge­liş­ti­ril­me­si için araş­tır­ma ve in­ce­le­me yap­tı­rıl­ma­sı ama­cıy­la si­gor­ta­cı­lık ko­nu­sun­da bil­gi ve uz­man­lık sa­hi­bi ki­şi­ler­den olu­şa­cak ih­ti­sas ko­mi­te­le­ri ku­ra­bi­lir. Oluş­tu­ru­la­cak ko­mi­te­le­rin gi­der­le­ri, Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lık­ça onay­la­na­cak esas­lar uya­rın­ca si­gor­ta­cı­lık ala­nın­da fa­ali­yet gös­te­ren il­gi­li mes­lek ku­ru­lu­şu ta­ra­fın­dan kar­şı­la­nır.

(2) İh­ti­sas ko­mi­te­le­ri­nin ça­lış­ma usul ve esas­la­rı yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

ONUN­CU BÖ­LÜM

Ce­za­lar

İda­ri ce­za­lar

MAD­DE 34- (1) Bu Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si­nin dör­dün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı kap­sa­mın­da be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ay­kı­rı dav­ra­nan­lar ile 5 in­ci mad­de­si­ne ay­kı­rı ola­rak ruh­sat­sız fa­ali­yet gös­te­ren­le­rin iş­yer­le­ri, Ba­ka­nın ta­le­bi üze­ri­ne va­li­lik­ler­ce bir yı­lı geç­me­mek üze­re ge­çi­ci ola­rak ka­pa­tı­la­ca­ğı gi­bi, ilan ve rek­lam­la­rı da dur­du­ru­lur ya da top­la­tı­lır.

(2) Bu Ka­nu­nun;

a) 3 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da be­lir­ti­len baş­ka iş­le iş­ti­gal ya­sa­ğı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de yir­mi­beş­bin Türk Li­ra­sı,

b) 4 ün­cü mad­de­si­nin iki ila ye­din­ci fık­ra­la­rın­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan ki­şi­le­rin şir­ket­çe atan­ma­sın­dan ve bu fık­ra­lar­da be­lir­ti­len ni­te­lik­le­ri ta­şı­ma­yan ki­şi­le­rin mad­de­de be­lir­ti­len gö­rev­le­ri üst­len­me­sin­den do­la­yı uya­rı­lan şir­ke­tin ya da il­gi­li­nin, bu uya­rı­nın ge­re­ği­ni bir ay için­de ye­ri­ne ge­tir­me­me­si hâlin­de se­kiz­bin Türk Li­ra­sı; se­ki­zin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca et­kin bir iç de­ne­tim sis­te­mi ku­rul­ma­sı ve ye­te­ri ka­dar iç de­ne­tim ele­ma­nı ça­lış­tı­rıl­ma­sı zo­run­lu­lu­ğu­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de uya­rı­lan şir­ke­tin al­tı ay için­de du­ru­mu­nu dü­zelt­me­me­si hâlin­de on­bin Türk Li­ra­sı,

c) 5 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li tes­cil ve ilan iş­lem­le­ri­nin yap­tı­rıl­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de se­kiz­bin Türk Li­ra­sı,

ç) 7 nci mad­de­si uya­rın­ca ge­rek­li tes­cil ve ilan iş­lem­le­ri­nin ya­pıl­ma­mış ol­ma­sı hâlin­de oni­ki­bin Türk Li­ra­sı,

d) 9 un­cu mad­de­nin be­şin­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li bil­di­ri­mi Müs­te­şar­lı­ğa yap­ma­yan­lar se­kiz­bin Türk Li­ra­sı,

e) 10 un­cu mad­de­si­ne ay­kı­rı ola­rak ge­rek­li iz­nin alın­ma­ma­sı hâlin­de oni­ki­bin Türk Li­ra­sı,

f) 11 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ge­nel şart dü­zen­le­me­le­ri­ne ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de on­bin Türk Li­ra­sı,

g) 14 ün­cü mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de beş­bin Türk Li­ra­sı,

ğ) 17 nci mad­de­si­nin ye­din­ci fık­ra­sı uya­rın­ca ge­rek­li mas­raf­la­rın kar­şı­lan­ma­ma­sı hâlin­de iki­bin Türk Li­ra­sı,

h) 18 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci, ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı, dör­dün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca özel def­ter tut­ma, ma­li tab­lo­la­rı ilan et­me yü­küm­lü­lük­le­ri­nin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­me­si ve dör­dün­cü fık­ra uya­rın­ca şir­ket ak­tif ya­pı­la­rı da da­hil ol­mak üze­re Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas ve usul­le­re ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de oni­ki­bin Türk Li­ra­sı,

ı) 21 in­ci mad­de­si­ne gö­re ak­tü­er ça­lış­tır­ma zo­run­lu­lu­ğu­na uyul­ma­ma­sı hâlin­de on­se­kiz­bin Türk Li­ra­sı,

i) 32 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca alı­nan ted­bir­le­re ve be­şin­ci fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı dav­ra­nıl­ma­sı hâlin­de yir­mi­bin Türk Li­ra­sı,

j) Ba­kan­lar Ku­ru­lu, Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı bu­lun­du­ğu Ba­kan­lık ve Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan bu Ka­nu­na gö­re alı­nan ka­rar­la­ra, çı­ka­rı­lan yö­net­me­lik ve teb­liğ­le­re ve ya­pı­lan di­ğer dü­zen­le­me­le­re uyul­ma­ma­sı hâlin­de, bu Ka­nun­da ay­rı­ca ön­gö­rül­müş bir ce­za­nın ol­ma­dı­ğı hâller­de oni­ki­bin Türk Li­ra­sı,

ida­ri pa­ra ce­za­sı uy­gu­la­nır.

(3) İda­ri pa­ra ce­za­la­rı Müs­te­şar­lık­ça uy­gu­la­nır.

Ad­li ce­za­lar

MAD­DE 35- (1) Bu Ka­nu­na gö­re, ruh­sat al­ma­dan risk üst­len­mek su­re­tiy­le si­gor­ta­cı­lık fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan ve­ya ti­ca­ret un­van­la­rın­da ya da her tür­lü bel­ge­le­ri ya­hut ilan ve rek­lam­la­rın­da ve­ya­hut ka­mu­oyu­na yap­tık­la­rı açık­la­ma­lar­da bu Ka­nun­da be­lir­ti­len ku­ru­luş­la­rın adı­nı kul­la­nan, bu Ka­nun­da dü­zen­le­nen fa­ali­yet­ler­de bu­lun­duk­la­rı iz­le­ni­mi­ni ya­ra­ta­cak söz ve işa­ret­le­ri kul­la­nan ger­çek ki­şi­ler ve tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, üç yıl­dan beş yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve al­tı­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(2) Bu Ka­nu­nun 3 ün­cü mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak Müs­te­şar­lık­tan izin alın­ma­dan si­gor­ta söz­leş­me­si ya­pan ko­ope­ra­tif­le­rin yet­ki­li­le­ri beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(3) Si­gor­ta şir­ket­le­ri ile re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yö­ne­tim ku­ru­lu baş­kan ve üye­le­ri ile di­ğer men­sup­la­rı, gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la ken­di­le­ri­ne tev­di olu­nan ve­ya mu­ha­fa­za­la­rı, de­ne­tim­le­ri ve so­rum­lu­luk­la­rı al­tın­da bu­lu­nan ku­ru­lu­şa ait pa­ra ve­ya sa­ir var­lık­la­rı zim­met­le­ri­ne ge­çir­me­le­ri hâlin­de, al­tı yıl­dan oni­ki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Ay­rı­ca, ku­ru­lu­şun uğ­ra­dı­ğı za­ra­rı da taz­mi­ne mahkûm edi­lir.

(4) Üçün­cü fık­ra­da gös­te­ri­len suç, ku­ru­lu­şu al­da­ta­cak ve fii­lin açı­ğa çık­ma­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak her tür­lü hi­le­li fa­ali­yet­te bu­lun­mak su­re­tiy­le iş­len­miş­se fa­il, oni­ki yıl­dan az ol­ma­mak üze­re ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı, mey­da­na ge­len za­ra­rın üç ka­tın­dan az ola­maz. Za­ra­rın, ko­vuş­tur­ma ya­pıl­ma­dan ön­ce ta­ma­mıy­la öden­me­si hâlin­de ve­ri­le­cek ce­za üç­te bir ora­nın­da in­di­ri­lir.

(5) Bu Ka­nun­da gös­te­ri­len yet­ki­li mer­ci­le­rin ve de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­nin is­te­dik­le­ri bil­gi ve bel­ge­le­ri ver­me­yen ya da de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­nin gö­rev­le­ri­ni yap­ma­la­rı­na en­gel olan ger­çek ki­şi­ler­le tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(6) Bu Ka­nun­da gös­te­ri­len mer­ci­le­re, de­ne­tim gö­rev­li­le­ri­ne, mah­ke­me­le­re ve di­ğer resmî da­ire­le­re ya­nıl­tı­cı şe­kil­de yan­lış ya da ger­çe­ğe ay­kı­rı bil­gi ve­ya bel­ge ve­ren ger­çek ki­şi­ler ile tü­zel ki­şi­le­rin yet­ki­li­le­ri, bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ve üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(7) Bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın iti­ba­rı­nı ze­de­le­ye­bi­le­cek ya da ser­ve­ti­ne za­rar ve­re­bi­le­cek bir hu­su­sa kas­ten se­bep olan ya da bu yol­da asıl­sız ha­ber­ler ya­yan­lar bir yıl­dan iki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Bu fii­lin 9/6/2004 ta­rih­li ve 5187 sa­yı­lı Ba­sın Ka­nu­nun­da ya­zı­lı araç­lar­la ya da rad­yo, te­le­viz­yon, vi­deo, in­ter­net, kab­lo­lu ya­yın ve­ya elek­tro­nik bil­gi ile­ti­şim araç­la­rı ve ben­zer ya­yın araç­la­rın­dan bi­ri ile iş­len­me­si hâlin­de ha­pis ce­za­sı iki yıl­dan dört yı­la ka­dar uy­gu­la­nır. İsim­le­ri be­lir­til­me­se da­hi bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın gü­ve­ni­lir­li­ği ko­nu­sun­da ka­mu­oyun­da te­red­dü­te yol aça­rak bu ku­ru­luş­la­rın ma­li bün­ye­le­ri­nin olum­suz et­ki­len­me­si­ne ne­den ola­bi­le­cek ni­te­lik­te asıl­sız ha­ber­le­ri yu­ka­rı­da be­lir­ti­len araç­lar­la ya­yan­lar dört­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(8) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sın­da ve uy­gu­lan­ma­sı­nın de­ne­ti­min­de gö­rev alan­lar ile si­gor­ta ha­kem­le­ri ve ra­por­tör­le­ri, sı­fat ve­ya gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri, bu Ka­nun kap­sa­mın­da fa­ali­yet gös­te­ren ki­şi ve ku­ru­luş­lar ile bun­la­rın iş­ti­rak­le­ri, ku­ru­luş­la­rı ve si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­re ait sır­la­rı, gö­rev­le­rin­den ay­rıl­ma­la­rın­dan son­ra da­hi, bu Ka­nu­na ve özel ka­nun­la­rı­na gö­re yet­ki­li olan­lar­dan baş­ka­sı­na açık­la­ma­la­rı ve­ya ken­di ya­ra­rı­na kul­lan­ma­la­rı hâlin­de iki yıl­dan dört yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(9) Bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­rın gö­rev­li­le­ri ve yet­ki­li­le­ri, bu mad­de­nin se­ki­zin­ci fık­ra­sın­da ya­zı­lı ki­şi­ler ha­riç ol­mak üze­re bu Ka­nu­na ta­bi ki­şi­ler ile bun­la­rın ya­nın­da ça­lı­şan­lar ve dı­şa­rı­dan hiz­met alı­mı yo­luy­la si­gor­ta­cı­lık sek­tö­rün­de iş gö­ren­ler, sı­fat ve gö­rev­le­ri do­la­yı­sıy­la öğ­ren­dik­le­ri bu Ka­nu­na ta­bi ku­ru­luş­la­ra ve­ya si­gor­ta söz­leş­me­si ile il­gi­li ki­şi­le­re ait sır­la­rı bu ko­nu­da ka­nu­nen açık­ça yet­ki­li kı­lı­nan mer­ci­ler­den baş­ka­sı­na açık­la­ma­la­rı hâlin­de bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(10) Se­kiz ve do­ku­zun­cu fık­ra­lar­da ya­zı­lı ki­şi­le­rin bu fık­ra­lar­da be­lir­ti­len tür­den sır­la­rı ken­di­le­ri ya da baş­ka­la­rı­na ya­rar sağ­la­mak ama­cıy­la açık­la­ma­la­rı hâlin­de, bu ki­şi­ler üç yıl­dan beş yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. Ay­rı­ca, fii­lin öne­mi­ne gö­re bu ki­şi­le­rin gö­rev yap­ma­la­rı sü­rek­li ve­ya al­tı ay­dan bir yı­la ka­dar ge­çi­ci ola­rak ya­sak­la­nır.

(11) Ger­çe­ğe ay­kı­rı ma­li tab­lo dü­zen­le­yen­ler ile bun­la­rı tas­dik eden si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti de­net­çi­le­ri ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak ad­li pa­ra ce­za­sı, ger­çe­ğe ay­kı­rı­lık tu­ta­rı­nın yüz­de bi­rin­den az ola­maz.

(12) Bu Ka­nu­nun 9 un­cu mad­de­si­nin bi­rin­ci, ikin­ci ve dör­dün­cü fık­ra­la­rın­da ya­zı­lan izin­le­ri al­ma­yan­lar üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; al­tın­cı fık­ra­sı­na gö­re be­lir­le­nen his­se sı­nır­la­ma­la­rı­na uy­ma­yan­lar dört­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak izin alın­ma­dan ya­pı­lan his­se de­vir­le­ri­ni pay def­te­ri­ne kay­det­ti­ren­ler ise dört­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(13) Bu Ka­nu­nun 12 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ta­ri­fe­le­ri Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı ol­mak­sı­zın uy­gu­la­yan­lar beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; Müs­te­şar­lı­ğın tes­pit ve ilan et­ti­ği ara­cı­lık ko­mis­yon­la­rı dı­şın­da ko­mis­yon ve­ren­ler üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; bu ko­mis­yon­la­rı alan­lar ise yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(14) Bu Ka­nu­nun 13 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı ola­rak söz­leş­me yap­mak­tan ka­çı­nan­lar beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(15) Bu Ka­nu­nun 15 in­ci mad­de­si­ne ay­kı­rı şe­kil­de Tür­ki­ye’de si­gor­ta­la­na­bi­lir men­fa­at­le­ri­ni Tür­ki­ye’de fa­ali­yet­te bu­lu­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri ha­ri­cin­de ve Tür­ki­ye dı­şın­da si­gor­ta et­ti­ren­ler ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(16) Bu Ka­nu­nun 16 ncı mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ye­te­ri ka­dar kar­şı­lık ayır­ma­yan­lar ile iki ila ye­din­ci fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı ola­rak tek­nik kar­şı­lık ayı­ran­lar ve se­ki­zin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak re­asü­rör pa­yı­nı be­lir­le­yen­ler; 17 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak te­mi­nat, dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak mi­ni­mum ga­ran­ti fo­nu te­sis eden­ler ile be­şin­ci fık­ra uya­rın­ca te­mi­nat­lar­dan öde­me yap­ma­yan­lar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı, ye­ri­ne ge­ti­ril­me­yen yü­küm­lü­lü­ğün ve­ya yü­küm­lü­lük ek­sik ola­rak ye­ri­ne ge­ti­ril­miş ise, ek­sik ka­lan mik­ta­rın yüz­de onun­dan az ola­maz.

(17) Bu Ka­nu­nun 19 un­cu mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar bin gü­ne ka­dar; ay­kı­rı­lı­ğın, iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­nı ih­lal edi­ci şe­kil­de ak­ti­fin de­ğe­ri­ni dü­şür­me­si hâlin­de bu iş­le­mi ya­pan­lar, iki­bin gü­ne ka­dar ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır. An­cak, ad­li pa­ra ce­za­sı­nın mik­ta­rı ak­tif­te ger­çek­le­şen azal­ma­nın yüz­de yir­mi­sin­den az ola­maz.

(18) Bu Ka­nu­nun 21 in­ci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden bro­ker­ler üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; si­gor­ta bro­ker­li­ği dı­şın­da si­gor­ta acen­te­li­ği ve eks­per­lik ya­pan­lar dört­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re; dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(19) Bu Ka­nu­nun 22 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı uya­rın­ca be­lir­le­ne­cek esas­la­ra ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onun­cu fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta eks­per­li­ği dı­şın­da baş­ka bir iş­le uğ­ra­şan­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­bi­rin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak bir­den faz­la bü­ro açan­lar alt­mış gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; oni­kin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden ger­çek ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri ve tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­per­le­ri­nin yet­ki­li­le­ri yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onü­çün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak gö­rev ka­bul eden si­gor­ta eks­per­le­ri ile tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­ri­nin ya­nın­da ça­lı­şan si­gor­ta eks­pe­ri ve­ya ta­raf­sız­lı­ğı ih­lal eden si­gor­ta eks­per­le­ri beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­dör­dün­cü fık­ra­sı hük­mü­ne ay­kı­rı dav­ra­nan­lar üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onal­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ile bu fık­ra ge­re­ğin­ce si­gor­ta eks­per­li­ği ile il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği hal­de ça­lı­şan­lar iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; yir­mi­ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta eks­per­li­ği yet­ki­le­ri­ni ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; si­gor­ta eks­per­li­ği yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(20) Bu Ka­nu­nun 23 ün­cü mad­de­si­nin onun­cu fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak ti­ca­ri fa­ali­yet­te bu­lu­nan­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; oni­kin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; onü­çün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak si­gor­ta acen­te­li­ği yet­ki­le­ri­ni ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; si­gor­ta acen­te­li­ği yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; on­dör­dün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ha­re­ket eden­ler ile bu fık­ra ge­re­ğin­ce si­gor­ta acen­te­li­ğiy­le il­gi­li fa­ali­yet­ler­de ça­lış­ma­ma­sı ge­rek­ti­ği hal­de ça­lı­şan­lar iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(21) Si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pa­ma­ya­cak­lar­la, si­gor­ta acen­te­li­ği söz­leş­me­si ya­pan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin bu iş­ten so­rum­lu yö­ne­ti­ci­le­ri beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; prim tah­sil et­me ve­ya söz­leş­me yap­ma yet­ki­si ve­ri­le­me­ye­cek­le­re bu yet­ki­le­ri ve­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin bu iş­ten so­rum­lu yö­ne­ti­ci­le­ri üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile; bu yet­ki­le­ri ka­bul eden ki­şi­ler iki­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(22) Hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­di­ği hal­de bu Ka­nu­nun 26 ncı mad­de­si­nin al­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak tü­zel ki­şi si­gor­ta eks­pe­rin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şan­lar ve bu ki­şi­le­ri ça­lış­tı­ran­lar ile hak­kın­da mes­lek­ten çı­kar­ma ka­ra­rı ve­ril­di­ği hal­de 27 nci mad­de­nin al­tın­cı fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak tü­zel ki­şi si­gor­ta acen­te­sin­de de­net­çi ve­ya tem­si­le ve il­za­ma yet­ki­li ola­rak ça­lı­şan­lar ve bu ki­şi­le­ri ça­lış­tı­ran­lar bir yıl­dan iki yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(23) Bu Ka­nu­na ay­kı­rı ola­rak ruh­sa­tı ol­ma­dan bro­ker­lik ve si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pan­lar; Müs­te­şar­lık­tan uy­gun­luk bel­ge­si ol­ma­dan si­gor­ta acen­te­li­ği ya­pan­lar ile Ak­tü­er­ler Si­ci­li­ne kay­dol­ma­dan ak­tü­er­lik ya­pan­lar bir yıl­dan üç yı­la ka­dar ha­pis ce­za­sı ve dört­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(24) Bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len sü­re için­de Bir­li­ğe üye ol­ma­yan si­gor­ta şir­ket­le­ri ve re­asü­rans şir­ket­le­ri­nin yet­ki­li­le­ri ile Lev­ha­ya ka­yıt­lı ol­ma­dan si­gor­ta eks­per­li­ği ve­ya si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­nan­lar yü­zel­li gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(25) Ak­tü­er ve bro­ker yet­ki ve­ya un­van­la­rı­nı baş­ka ki­şi­le­re kul­lan­dı­ran­lar ve söz ko­nu­su yet­ki ve un­van­la­rı kul­la­nan­lar beş­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re, bu iş­le­ri yap­tı­ğı iz­le­ni­mi­ni uyan­dı­ran­lar yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(26) Bu Ka­nu­nun 31 in­ci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sın­da­ki iz­ni al­ma­dan si­gor­ta­cı­lık­la il­gi­li or­ga­ni­zas­yon oluş­tu­ran­lar üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

(27) Bu Ka­nu­nun 32 nci mad­de­si­nin ikin­ci fık­ra­sı­na ay­kı­rı dav­ra­nan­lar ile üçün­cü fık­ra­sı­na ay­kı­rı ola­rak iyi­ni­yet ku­ral­la­rı­nı ih­lal edi­ci şe­kil­de si­gor­ta taz­mi­na­tı öde­me­si­ni ge­cik­ti­ren­ler üç­yüz gün­den az ol­ma­mak üze­re ad­li pa­ra ce­za­sı ile ce­za­lan­dı­rı­lır.

Ko­vuş­tur­ma

MAD­DE 36- (1) Bu Ka­nun­da ya­zı­lı suç­lar­dan do­la­yı ko­vuş­tur­ma ya­pıl­ma­sı Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­lı­ğı­na ya­zı­lı baş­vu­ru­da bu­lu­nul­ma­sı­na bağ­lı­dır. Bu baş­vu­ru ile Müs­te­şar­lık ay­nı za­man­da ka­tı­lan sı­fa­tı­nı ka­za­nır.

(2) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın ko­vuş­tur­ma­ya yer ol­ma­dı­ğı­na ka­rar ver­me­si hâlin­de, Müs­te­şar­lık, 4/12/2004 ta­rih­li ve 5271 sa­yı­lı Ce­za Mu­ha­ke­me­si Ka­nu­nu­na gö­re ken­di­si­ne teb­liğ edi­le­cek ka­rar­la­ra kar­şı iti­ra­za yet­ki­li­dir.

(3) Ara­cı­lar ile si­gor­ta eks­per­le­ri­nin bu Ka­nun­da suç sa­yı­lan fi­il­le­ri hak­kın­da ya­pı­la­cak ko­vuş­tur­ma­lar ile bu Ka­nu­nun 15 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­na ve 35 in­ci mad­de­si­nin al­tı ila do­ku­zun­cu fık­ra­la­rı­na ay­kı­rı­lık­tan do­la­yı ya­pı­la­cak ko­vuş­tur­ma­lar hak­kın­da bu mad­de hü­küm­le­ri uy­gu­lan­maz.

ON­Bİ­RİN­Cİ BÖ­LÜM

Atıf­lar, De­ğiş­ti­ri­len ve Yü­rür­lük­ten

Kal­dı­rı­lan Hü­küm­ler

Atıf­lar

MAD­DE 37- (1) Di­ğer mev­zu­at­ta mül­ga 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­na ya­pı­lan atıf­lar, bu Ka­nu­nun il­gi­li mad­de­le­ri­ne ya­pıl­mış sa­yı­lır.

(2) Di­ğer ka­nun­lar­da Müs­te­şar­lık de­ne­tim bi­ri­min­de ça­lı­şan ak­tü­er­le­ri ifa­de et­mek üze­re kul­la­nı­lan tüm iba­re­ler “Si­gor­ta De­net­le­me Ak­tü­eri” ola­rak uy­gu­la­nır.

MAD­DE 38- (1) 3/6/1949 ta­rih­li ve 5422 sa­yı­lı Ku­rum­lar Ver­gi­si Ka­nu­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (4) nu­ma­ra­lı ben­di aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“4. Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu ile dü­zen­le­nen tek­nik kar­şı­lık­lar ku­rum­lar ver­gi­si mat­ra­hı­nın tes­pi­tin­de gi­der ola­rak ka­bul edi­lir.”

MAD­DE 39- (1) 18/5/2004 ta­rih­li ve 5174 sa­yı­lı Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği ile Oda­lar ve Bor­sa­lar Ka­nu­nu­na; 

a) 57 nci mad­de­si­nin so­nu­na aşa­ğı­da­ki fık­ra ek­len­miş­tir.

“Si­gor­ta acen­te­le­ri için oluş­tu­ru­la­cak sek­tör mec­li­siy­le il­gi­li Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nun­da­ki hü­küm­ler sak­lı­dır.”

b) 93 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (b) ben­di­ne “Yet­ki­li or­gan­lar­ca” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki iba­re ek­len­miş­tir.

“ve Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si ile Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­sin­ce”

c) Aşa­ğı­da­ki ge­çi­ci mad­de ek­len­miş­tir.

“GE­Çİ­Cİ MAD­DE 15- Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si se­çim­le­ri, oda­la­rın ge­nel or­gan se­çim­le­ri­ni ta­ki­ben alt­mış gün için­de ya­pı­lır. Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si oluş­tu­ru­la­na ka­dar Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı, Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu­nun ya­yı­mı­nı mü­te­akip bir ay için­de ge­çi­ci Si­gor­ta Eks­per­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si­ni tes­pit eder.

Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si­nin se­çi­mi oda­la­rın ge­nel or­gan se­çim­le­ri­ni ta­ki­ben alt­mış gün için­de, Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si se­çim­le­ri ise Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si­nin oluş­ma­sın­dan iti­ba­ren en geç on­beş gün için­de ya­pı­lır. Si­gor­ta Acen­te­le­ri Sek­tör Mec­li­si oluş­tu­ru­la­na ka­dar Tür­ki­ye Oda­lar ve Bor­sa­lar Bir­li­ği Yö­ne­tim Ku­ru­lu ka­ra­rı ve Ha­zi­ne Müs­te­şar­lı­ğı­nın uy­gun gö­rü­şü ile Si­gor­ta­cı­lık Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­si­ni mü­te­akip bir ay için­de ge­çi­ci Si­gor­ta Acen­te­le­ri İc­ra Ko­mi­te­si tes­pit edi­lir.”

MAD­DE 40 - (1) 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun ek 8 in­ci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

“Tür­ki­ye Si­gor­ta ve Re­asü­rans Şir­ket­le­ri Bir­li­ği, el­de et­ti­ği bil­gi­le­ri, tra­fik­ten men edi­le­cek araç­la­rın tes­pi­tin­de kul­la­nıl­mak üze­re İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­nın em­ri­ne ha­zır tu­tar ve­ya ge­rek­li gör­dü­ğü bi­rim­le­ri­ne ile­tir.”

MAD­DE 41- (1) 25/11/1999 ta­rih­li ve 587 sa­yı­lı Zo­run­lu Dep­rem Si­gor­ta­sı­na Da­ir Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­ye aşa­ğı­da­ki mad­de ek­len­miş­tir.

"EK MAD­DE 1- Ku­rum ve bu Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me kap­sa­mın­da ger­çek­leş­ti­ri­len iş ve iş­lem­ler, 10/12/2003 ta­rih­li ve 5018 sa­yı­lı Ka­mu Ma­li Yö­ne­ti­mi ve Kon­trol Ka­nu­nu ile 4/1/2002 ta­rih­li ve 4734 sa­yı­lı Ka­mu İha­le Ka­nu­nu­na ta­bi de­ğil­dir."

MAD­DE 42- (1) 28/3/2001 ta­rih­li ve 4632 sa­yı­lı Bi­rey­sel Emek­li­lik Ta­sar­ruf ve Ya­tı­rım Sis­te­mi Ka­nu­nu­nun;

a) 2 nci mad­de­si­nin (l) ben­di aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"l) Bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı: Emek­li­lik şir­ket­le­ri­nin emek­li­lik söz­leş­me­le­ri­ne ara­cı­lık eden ve­ya bun­la­rı emek­li­lik şir­ke­ti adı­na ya­pan ki­şi­le­ri,"

b) 5 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın be­şin­ci cüm­le­si "Baş­ka bir şir­ke­te ak­ta­rım ta­le­bin­de bu­lu­nu­la­bil­me­si için şir­ket­te en az bir yıl sü­rey­le ka­lın­mış ol­ma­sı ge­rek­li­dir." şek­lin­de, ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­la­rı sı­ra­sıy­la aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Şir­ket, kat­kı pay­la­rı­nı, en geç şir­ke­te in­ti­ka­li­ni ta­kip eden ikin­ci iş gü­nün­de ya­tı­rı­ma yön­len­dir­mek zo­run­da­dır. Bu mad­de­de ön­gö­rü­len pay­laş­tır­ma, ak­ta­rım ve ya­tı­rı­ma yön­len­dir­me yü­küm­lü­lük­le­ri­ni be­lir­le­nen sü­re­ler için­de ge­re­ği gi­bi ye­ri­ne ge­tir­me­yen şir­ke­te, ak­ta­rım­lar­da ka­tı­lım­cı­nın da­hil ol­du­ğu; ya­tı­rı­ma yön­len­dir­me­de ise da­hil ola­ca­ğı fo­nun il­gi­li dö­ne­me ait po­zi­tif ge­ti­ri­si­nin iki ka­tı tu­ta­rın­da ge­cik­me ce­za­sı uy­gu­la­nır ve bu tu­tar ka­tı­lım­cı­nın he­sa­bı­na ilâve edi­lir.

“Grup emek­li­lik söz­leş­me­si­nin ak­de­dil­me­si­ne ta­raf olan der­nek, va­kıf, tü­zel ki­şi­li­ği ha­iz bir mes­lek ku­ru­lu­şu ve­ya sa­ir ku­ru­luş ya­hut grup ile iş­ve­ren­ler ta­ra­fın­dan ça­lı­şan­la­rı ve­ya üye­le­ri he­sa­bı­na kıs­men ve­ya ta­ma­men kat­kı pa­yı öden­me­si ha­lin­de, bu kat­kı­lar ile ge­ti­ri­le­ri bi­rey­sel emek­li­lik he­sap­la­rın­da ay­rı ola­rak ta­kip edi­lir ve bu he­sap­lar­da­ki bi­ri­kim­le­re iliş­kin hak­la­rın kul­la­nı­mı ve yü­küm­lü­lük­ler Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nen esas ve usul­ler çer­çe­ve­sin­ce grup emek­li­lik söz­leş­me­sin­de be­lir­le­nir. Ka­tı­lım­cı­nın bu bi­ri­kim­le­re hak ka­zan­ma sü­re­si her hâlde ka­tı­lım­cı­nın grup emek­li­lik söz­leş­me­si­ne gi­riş ta­ri­hin­den iti­ba­ren beş yı­lı aşa­maz.”

c) 6 ncı mad­de­si­nin son fık­ra­sı aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

"Emek­li­lik plan­la­rı­na iliş­kin uy­gu­la­ma esas­la­rı ile yıl­lık ge­lir si­gor­ta­sı­na iliş­kin ta­ri­fe ve tek­nik esas­lar ser­best­çe be­lir­le­nir. Ba­kan, ge­rek­li gör­dü­ğü hal­ler­de uy­gu­la­ma esas­la­rı ile ta­ri­fe ve tek­nik esas­la­rı Müs­te­şar­lı­ğın ona­yı­na ta­bi kı­la­bi­lir. Bu mad­de kap­sa­mın­da hak sa­hip­le­ri­nin bu­lun­ma­sı için şir­ket ve Tür­ki­ye Cum­hu­ri­yet Mer­kez Ban­ka­sı ta­ra­fın­dan ya­pıl­ma­sı ge­re­ken araş­tır­ma­la­ra, söz ko­nu­su tu­ta­rın on yıl­lık sü­re içe­ri­sin­de şir­ket­çe ve iki yıl­lık sü­re içe­ri­sin­de Tür­ki­ye Cum­hu­ri­yet Mer­kez Ban­ka­sın­ca de­ğer­len­di­ril­me­si­ne iliş­kin esas ve usul­ler Ku­ru­lun uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir."

ç) 17 nci mad­de­si­ne bi­rin­ci fık­ra­sın­dan son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki fık­ra ek­len­miş ve mev­cut ikin­ci fık­ra­sı­nın son cüm­le­si aşa­ğı­da­ki şe­kil­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir:

"Bi­rey­sel emek­li­lik he­sa­bın­da­ki fon pay­la­rın­dan, ka­tı­lım­cı­nın sis­tem­de bu­lun­du­ğu ay sa­yı­sı ile as­ga­ri üc­ret tu­ta­rı­nın çar­pı­mı­na kar­şı­lık ge­len bi­ri­kim tu­ta­rı ve bu Ka­nu­nun 6 ncı mad­de­si kap­sa­mın­da bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­min­den emek­li olan­la­ra ya­pı­lan yıl­lık ge­lir si­gor­ta­sı öde­me­le­ri­nin ay­lık öde­me­ye isa­bet eden mik­ta­rı­nın na­fa­ka borç­la­rı ha­riç ol­mak üze­re as­ga­ri üc­ret tu­ta­rı­na ka­dar olan kıs­mı hac­ze­di­le­mez, reh­ne­di­le­mez, if­las ma­sa­sı­na da­hil edi­le­mez. Bu fık­ra­da­ki hü­küm­le­rin uy­gu­lan­ma­sın­da re­hin, ha­ciz ve­ya if­las ta­ri­hin­de ge­çer­li brüt as­ga­ri üc­ret tu­ta­rı esas alı­nır.”

“Fon port­föy sı­nır­la­ma­la­rı­na iliş­kin il­ke­ler ile fon port­fö­yün­de­ki var­lık­la­rın de­ğer­len­di­ril­me­si­ne iliş­kin esas ve usul­ler Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü alı­na­rak Ku­rul ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir.”

d) 18 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın son cüm­le­si "Port­föy yö­ne­tim söz­leş­me­le­ri­nin Ku­rul­ca be­lir­le­nen as­ga­ri un­sur­la­ra uy­gun ol­ma­sı zo­run­lu­dur." şek­lin­de de­ğiş­ti­ril­miş­tir.

e) Ge­çi­ci 1 in­ci mad­de­si­ne aşa­ğı­da­ki fık­ra­lar ek­len­miş­tir.

“Yet­ki­li or­gan­la­rın­ca ka­rar alın­ma­sı kay­dıy­la, üye­le­ri­ne ve­ya ça­lı­şan­la­rı­na emek­li­li­ğe yö­ne­lik ta­ah­hüt­te bu­lu­nan der­nek, va­kıf, san­dık, tü­zel ki­şi­li­ği ha­iz mes­lek ku­ru­lu­şu, ve­ya sa­ir ti­ca­ret şir­ke­tin­de­ki emek­li­li­ğe yö­ne­lik bi­ri­kim­ler ve ta­ah­hüt­le­re iliş­kin tu­tar­lar kıs­men ve­ya ta­ma­men bu fık­ra­nın yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den iti­ba­ren beş yıl için­de ya­pıl­mak kay­dıy­la ve Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­ne­cek esas­lar çer­çe­ve­sin­de bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­ne ve­ya yıl­lık ge­lir si­gor­ta­la­rı­na ak­ta­rı­la­bi­lir. Bi­ri­kim­le­rin ve­ya ta­ah­hüt­le­re iliş­kin tu­tar­la­rın öden­me­si­ne yö­ne­lik gay­ri­men­kul sa­tış­la­rı da­hil ol­mak üze­re ak­ta­rım­lar­la il­gi­li iş­lem­ler, her tür­lü ver­gi, re­sim ve harç­tan mu­af­tır. Bu mu­afi­yet, do­ğa­bi­le­cek ge­lir ver­gi­si yü­küm­lü­lü­ğü­nü de kap­sar. Bu fık­ra kap­sa­mın­da yıl­lık ge­lir si­gor­ta­la­rı­na in­ti­bak et­ti­ri­len­ler­den ve­ya emek­li­lik söz­leş­me­si ak­det­miş olan ka­tı­lım­cı­lar­dan gi­riş ai­da­tı alın­maz ve ak­ta­rı­lan tu­tar üze­rin­den her­han­gi bir ke­sin­ti ya­pıl­maz.

Üye­le­ri­ne ve­ya ça­lı­şan­la­rı­na emek­li­li­ğe yö­ne­lik ta­ah­hüt­te bu­lu­nan der­nek, va­kıf, san­dık, tü­zel ki­şi­li­ği ha­iz mes­lek ku­ru­lu­şu, ve­ya sa­ir ti­ca­ret şir­ke­ti­nin emek­li­li­ğe yö­ne­lik fa­ali­yet­le­ri­nin ak­tü­er­yal de­ne­ti­mi­ni Müs­te­şar­lık ya­par.”

MAD­DE 43- (1) 4632 sa­yı­lı Ka­nu­nun 20 nci mad­de­sin­den son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki mad­de ek­len­miş­tir.

"Emek­li­lik Gö­ze­tim Mer­ke­zi

MAD­DE 20/A- Müs­te­şar­lık, bi­rey­sel emek­li­lik sis­te­mi­nin gü­ven­li ve et­kin bi­çim­de iş­le­til­me­si­ni sağ­la­mak, ka­tı­lım­cı­la­rın hak ve men­fa­at­le­ri­ni ko­ru­mak ama­cıy­la şir­ket­le­rin ve bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı­nın fa­ali­yet­le­ri­nin gö­ze­tim ve de­ne­ti­mi­ne yö­ne­lik alt ya­pı oluş­tu­rul­ma­sı­na, bi­rey­sel emek­li­lik he­sap­la­rı­na, emek­li­lik plan­la­rı­na, iş­lem­le­rin kon­so­li­das­yo­nu­na, ka­tı­lım­cı­la­ra ait bil­gi­le­rin sak­lan­ma­sı­na, ka­mu­nun ve ka­tı­lım­cı­la­rın bil­gi­len­di­ril­me­si­ne, is­ta­tis­tik üre­ti­mi­ne, bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı si­ci­li­ne ve bi­rey­sel emek­li­lik ara­cı­la­rı sı­na­vı­na iliş­kin iş­lem­le­rin ya­pıl­ma­sı ile ha­yat si­gor­ta­la­rı ve di­ğer si­gor­ta branş­la­rı­na iliş­kin ve­ri­le­bi­le­cek di­ğer gö­rev­le­ri ye­ri­ne ge­tir­mek üze­re özel hu­kuk hü­küm­le­ri­ne gö­re ku­rul­muş bir tü­zel ki­şi­yi emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi ola­rak gö­rev­len­di­re­bi­lir. Emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi­nin ana söz­leş­me­sin­de yer al­ma­sı ge­re­ken hu­sus­lar Müs­te­şar­lık­ça be­lir­le­nir ve bu ana söz­leş­me­de ya­pı­la­cak de­ği­şik­lik­ler­de Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gö­rü­şü ara­nır. Emek­li­lik şir­ket­le­ri, Müs­te­şar­lı­ğın uy­gun gör­me­si ha­lin­de ha­yat bran­şın­da fa­ali­yet gös­te­ren si­gor­ta şir­ket­le­ri ile di­ğer ku­rum ve ku­ru­luş­lar emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi­ne or­tak ola­bi­lir. Emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi, Müs­te­şar­lı­ğın de­ne­ti­mi­ne ta­bi­dir. Bu Ka­nun kap­sa­mın­da­ki şir­ket, ku­rum, ku­ru­luş ve ki­şi­ler, bu Ka­nu­na is­ti­na­den ve­ri­len gö­rev­le­rin ye­ri­ne ge­ti­ril­me­si­ni te­mi­nen ta­lep edi­len bil­gi ve bel­ge­le­ri emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi­ne ak­ta­rır. Emek­li­lik gö­ze­tim mer­ke­zi­nin ça­lış­ma esas ve usul­le­ri Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir."

MAD­DE  44- (1) 14/7/1965 ta­rih­li ve 657 sa­yı­lı Dev­let Me­mur­la­rı Ka­nu­nu­na ek­li (IV) sa­yı­lı Ma­kam Taz­mi­na­tı Cet­ve­li­nin 8/a sı­ra­sı­na “Ma­li­ye Ba­kan­lı­ğı He­sap Uz­man­la­rı” iba­re­sin­den son­ra gel­mek üze­re “Si­gor­ta De­net­le­me Uz­man­la­rı ve Si­gor­ta De­net­le­me Ak­tü­er­le­ri” iba­re­si ek­len­miş­tir.

MAD­DE  45- (1) 14/6/2005 ta­rih­li ve 5363 sa­yı­lı Ta­rım Si­gor­ta­la­rı Ka­nu­nu­nun 14 ün­cü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­dan son­ra gel­mek üze­re aşa­ğı­da­ki fık­ra ek­len­miş­tir.

“Si­gor­ta şir­ket­le­ri, Ba­kan­lar Ku­ru­lu Ka­rar­la­rı çer­çe­ve­sin­de Ha­vuz ta­ra­fın­dan kap­sa­ma alı­nan risk­ler, böl­ge­ler ve ürün­ler için bu Ka­nun­la oluş­tu­ru­lan Ha­vuz sis­te­mi dı­şın­da si­gor­ta söz­leş­me­si ak­de­de­mez. Bu hük­me ay­kı­rı dav­ra­nan si­gor­ta şir­ket­le­ri­nin Ku­rul­ca be­lir­le­ne­cek esas­lar çer­çe­ve­sin­de Ha­vuz sis­te­min­den çı­ka­rıl­ma­la­rı­na ka­rar ve­ri­le­bi­lir.”

MAD­DE 46- (1) 21/12/1959 ta­rih­li ve 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

(2) 25/6/1927 ta­rih­li ve 1160 sa­yı­lı Mü­ker­rer Si­gor­ta Hak­kın­da Ka­nun yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

(3) 13/10/1983 ta­rih­li ve 2918 sa­yı­lı Ka­ra­yol­la­rı Tra­fik Ka­nu­nu­nun 107 nci mad­de­si­nin üçün­cü fık­ra­sı, 108 in­ci mad­de­si ile ek 8 in­ci mad­de­si­nin bi­rin­ci ve ikin­ci fık­ra­la­rı yü­rür­lük­ten kal­dı­rıl­mış­tır.

ONİ­KİN­Cİ BÖ­LÜM

Ge­çi­ci ve Son Hü­küm­ler

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 1- (1) Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bı­nın so­rum­lu­luk­la­rı ile var­lık­la­rı­nın, ala­cak­la­rı­nın ve yü­küm­lü­lük­le­ri­nin ta­ma­mı bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir ay için­de He­sa­ba dev­ro­lu­nur. Ka­ra­yo­lu Tra­fik Ga­ran­ti Si­gor­ta­sı He­sa­bıy­la iliş­ki­li ola­rak açı­lan da­va­lar ve ya­pı­lan ta­kip­ler He­sap­la iliş­ki­li ola­rak de­vam eder.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 2- (1) Bu Ka­nu­nun uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin yö­net­me­lik­ler bu Ka­nu­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­den iti­ba­ren bir yıl için­de Müs­te­şar­lı­ğın bağ­lı ol­du­ğu Ba­kan­lık­ça çı­kar­tı­lır.

(2) Bu Ka­nun­da ön­gö­rü­len dü­zen­le­me­ler yü­rür­lü­ğe ko­nu­lun­ca­ya ka­dar mev­cut dü­zen­le­me­le­rin bu Ka­nu­na ay­kı­rı ol­ma­yan hü­küm­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sı­na de­vam olu­nur.

(3) Bu Ka­nu­nun 12 nci mad­de­si­nin ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne iliş­kin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü ile 17 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ko­nu­la­bil­me­si ve ipo­tek te­sis et­ti­ri­le­bil­me­si­ne iliş­kin hük­mü yü­rür­lü­ğe gi­re­ne ka­dar, bu Ka­nun­la mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun il­gi­li hü­küm­le­ri uy­gu­lan­ma­ya de­vam olu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 3- (1) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de du­rum­la­rı­nı, bu Ka­nu­nun 5 in­ci mad­de­si ge­re­ğin­ce tes­pit edi­le­cek branş ay­rı­mı­na uyum­lu ha­le ge­tir­me­yen­ler, ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­de­de­mez, ris­ki ar­tı­rı­cı ni­te­lik­te ze­yil, tem­dit ve ye­ni­le­me ya­pa­maz.

(2) Bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­te ha­yat si­gor­ta­sı­na iliş­kin port­föy­le­ri­ni dev­ret­me­miş bu­lu­nan kar­ma şir­ket­ler, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren bir yıl için­de söz ko­nu­su port­föy­le­ri­ni dev­ret­mek zo­run­da­dır. Bu yü­küm­lü­lü­ğü ye­ri­ne ge­tir­me­yen şir­ket­le­rin si­gor­ta port­fö­yü­nü kıs­men ve­ya ta­ma­men dev­ral­ma­yı ka­bul eden bir ve­ya bir­kaç si­gor­ta şir­ke­ti bu­lun­du­ğu tak­dir­de port­föy, Ba­kan ta­ra­fın­dan re­sen dev­re­di­lir. Port­fö­yü dev­rol­ma­mış şir­ket­ler de­vir iş­le­mi ger­çek­le­şe­ne ka­dar, ha­yat si­gor­ta­sı bran­şın­da ye­ni si­gor­ta söz­leş­me­si ak­de­de­mez, ris­ki ar­tı­cı ni­te­lik­te ze­yil, tem­dit ve ye­ni­le­me ya­pa­maz.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 4- (1) Bu Ka­nu­nun 20 nci mad­de­si­nin al­tın­cı fık­ra­sı hük­mü bu Ka­nun­la mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu uya­rın­ca atan­mış ki­şi­ler ile bu ki­şi­ler hak­kın­da açıl­mış da­va­lar ve ta­kip­ler için de ge­çer­li­dir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 5- (1) Bu Ka­nun­la mül­ga 7397 sa­yı­lı Si­gor­ta Mu­ra­ka­be Ka­nu­nu­nun 25 in­ci mad­de­si uya­rın­ca ay­rı­lan dep­rem ha­sar kar­şı­lık­la­rı, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­si­ni iz­le­yen üç ay için­de ih­ti­ya­ri ye­dek ak­çe­le­re dev­ro­lu­nur.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 6- (1) Bu Ka­nu­nun ya­yı­mı ta­ri­hin­den ön­ce dü­zen­len­miş olan eks­per­lik ve bro­ker­lik ruh­sat­la­rı, Müs­te­şar­lık ta­ra­fın­dan de­ğiş­ti­ri­lin­ce­ye ka­dar ge­çer­li­dir. Söz ko­nu­su de­ğiş­tir­me iş­le­mi­ni, bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den iti­ba­ren bir yıl için­de yap­tır­ma­yan­lar mes­le­ki fa­ali­yet­te bu­lu­na­maz. Si­gor­ta eks­per­le­ri­nin eks­per­lik fa­ali­ye­ti­ne de­vam ede­bil­me­si için bu Ka­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­di­ği ta­rih­ten iti­ba­ren dört ay için­de Lev­ha­ya kay­dı­nı yap­tır­ma­sı da ge­re­kir.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 7- (1) Si­gor­ta acen­te­le­ri, bu Ka­nu­nun ya­yı­mın­dan iti­ba­ren bir yıl için­de Müs­te­şar­lık­tan uy­gun­luk bel­ge­si al­mak ve Lev­ha­ya ka­yıt ol­mak zo­run­da­dır. Bu zo­run­lu­lu­ğu ye­ri­ne ge­tir­me­yen­ler si­gor­ta acen­te­li­ği fa­ali­ye­tin­de bu­lu­na­maz.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 8- (1) 5237 sa­yı­lı Türk Ce­za Ka­nu­nu­nun yü­rür­lü­ğe gir­me­sin­den ön­ce tak­sir­li suç­lar ha­riç ol­mak üze­re af­fa uğ­ra­mış ol­sa­lar da­hi ağır ha­pis ve­ya beş yıl­dan faz­la ha­pis ve­ya si­gor­ta­cı­lık mev­zu­atı­na ay­kı­rı ha­re­ket­le­rin­den do­la­yı ha­pis ve­ya bir­den faz­la ağır pa­ra ce­za­sı­na ya­hut ce­za­sı ne olur­sa ol­sun ba­sit ve ni­te­lik­li zim­met, ir­ti­kap, rüş­vet, hır­sız­lık, do­lan­dı­rı­cı­lık, sah­te­ci­lik, inan­cı kö­tü­ye kul­lan­ma, do­lan­lı if­las, gö­re­vi kö­tü­ye kul­lan­ma gi­bi yüz kı­zar­tı­cı suç­lar ile is­ti­mal ve is­tih­lak ka­çak­çı­lı­ğı dı­şın­da ka­lan ka­çak­çı­lık suç­la­rı, resmî iha­le ve alım sa­tım­la­ra fe­sat ka­rış­tır­ma, ka­ra­pa­ra ak­la­ma ve­ya Dev­let sır­la­rı­nı açı­ğa vur­ma, ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı ve­ya ver­gi ka­çak­çı­lı­ğı­na te­şeb­büs suç­la­rın­dan do­la­yı hü­küm giy­miş bu­lu­nan­lar si­gor­ta şir­ket­le­rin­de ve­ya re­asü­rans şir­ket­le­rin­de ku­ru­cu ola­maz, si­gor­ta acen­te­li­ği, bro­ker­lik ve si­gor­ta eks­per­li­ği ya­pa­maz ve bu amaç­la ku­rul­muş tü­zel ki­şi­ler­de or­tak ola­maz ve ça­lı­şa­maz.

(2) Bu Ka­nun­da si­gor­ta şir­ke­ti ve re­asü­rans şir­ke­ti ku­ru­cu­la­rı­nın ni­te­lik­le­ri­ne ya­pı­lan atıf­lar için de bi­rin­ci fık­ra hük­mü uy­gu­la­nır.

GE­Çİ­Cİ MAD­DE 9- (1) Bu Ka­nun­da ge­çen Türk Li­ra­sı iba­re­si kar­şı­lı­ğın­da, uy­gu­la­ma­da ül­ke­de te­da­vül­de bu­lu­nan pa­ra 28/01/2004 ta­rih­li ve 5083 sa­yı­lı Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti­nin Pa­ra Bi­ri­mi Hak­kın­da Ka­nun hü­küm­le­ri ge­re­ğin­ce Ye­ni Türk Li­ra­sı ola­rak ad­lan­dı­rıl­dı­ğı sü­re­ce bu iba­re kul­la­nı­lır.

Yü­rür­lük

MAD­DE 47- (1) Bu Ka­nu­nun;

a) 12 nci mad­de­si­nin ta­ri­fe ser­bes­ti­si­ne iliş­kin bi­rin­ci fık­ra­sı hük­mü ile 17 nci mad­de­si­nin dör­dün­cü fık­ra­sı­nın ga­ran­ti fo­nu var­lık­la­rı üze­ri­ne blo­ke ko­nu­la­bil­me­si ve ipo­tek te­sis et­ti­ri­le­bil­me­si­ne iliş­kin hük­mü, ya­yı­mı ta­ri­hin­den üç ay son­ra,

b) Di­ğer hü­küm­le­ri ya­yı­mı ta­ri­hin­de,

yü­rür­lü­ğe gi­rer.

Yü­rüt­me

MAD­DE 48- (1) Bu Ka­nun hü­küm­le­ri­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu yü­rü­tür.

 

Recep Tay­yip Er­doğan

 

 

 

 

 

Baş­bakan

 

 

 

 

 

Dışiş­leri Bak. ve Başb. Yrd.

Dev­let Bak. ve Başb. Yrd.

Dev­let Bak. ve Başb. Yrd.

 

 

 

A. Gül

A. Şener

M. A. Şahin

 

 

 

Dev­let Bakanı

Dev­let Bakanı

Dev­let Bakanı

 

 

 

B. Atalay

A. Babacan

M. Ay­dın

 

 

 

Dev­let Bakanı

Dev­let Bakanı

Adalet Bakanı

 

 

 

N. Çubukçu

K. Tüz­men

C. Çiçek

 

 

 

Mil­lî Savun­ma Bakanı

İçiş­leri Bakanı

Maliye Bakanı

 

 

 

M. V. Gönül

A. Ak­su

K. Unakıtan

 

 

 

Mil­lî Eğitim Bakanı

Bayın­dır­lık ve İs­kân Bakanı

Sağ­lık Bakanı

 

 

 

H. Çelik

F. N. Özak

R. Ak­dağ

 

 

 

Ulaş­tır­ma Bakanı

Tarım ve Köyiş­leri Bakanı

Çalış­ma ve Sos. Güv. Bakanı

 

 

 

B. Yıl­dırım

M. M. Eker

M. Başesgioğlu

 

 

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kül­tür ve Turizm Bakanı

 

 

 

A. Coş­kun

M. H. Güler

A. Koç

 

 

 

 

Çev­re ve Or­man Bakanı

 

 

 

 

 

O. Pepe