Dönem: 22 Yasama Yılı: 4
TBMM (S. Sayısı: 1229)
Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve
Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri ile Sanayi,
Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi
ve Teknoloji Komisyonları Raporları (1/1111)
Not: Tasarı, Başkanlıkça
Millî Savunma, Adalet ve Dışişleri ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî
Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji
komisyonlarına havale edilmiştir.
T.C.
Başbakanlık
Kanunlar ve Kararlar
Genel Müdürlüğü 5/10/2005
Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1069/4374
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı
Bakanlar Kurulunca 19/9/2005 tarihinde kararlaştırılan “Kimyasal Silahların
Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında
Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.
Gereğini arz ederim.
Recep Tayyip Erdoğan
Başbakan
GENEL GEREKÇE
Türkiye, 13 Ocak 1993
tarihinde imzaya açılan "Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin,
Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile
ilgili Sözleşme"yi (kısaca Kimyasal Silahlar Sözleşmesi - KSS) aynı
tarihte imzalamıştır. KSS, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 4/4/1997 tarihli ve
4238 sayılı Kanunla onaylanmasını uygun bulması ve Bakanlar Kurulunun 29/4/1997
tarihli ve 97/9320 sayılı kararnamesi ile onaylanması üzerine 3/5/1997 tarihli
ve 22978 sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ülkemiz, sözleşmeye
ilişkin onay belgesini 12 Mayıs 1997 tarihinde depozitör makam Birleşmiş
Milletler Genel Sekreterliğine tevdi etmiş ve 11 Haziran 1997 tarihinde taraf
olmuştur. Bugün itibarıyla KSS'ye taraf olan ülke sayısı 169'dur.
Sözleşmenin VII. maddesi,
taraf devletlerin kendi anayasal düzenlerine uygun olarak, Sözleşme tahtındaki
yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için gerekli önlemleri almalarını
öngörmekte, bu bağlamda Sözleşme çerçevesinde yasaklanmış faaliyetlerle ilgili
olarak ceza yasalarını yürürlüğe koymak ve uygulamak da dahil olmak üzere,
kendi topraklarında veya uluslararası hukuka göre kendi yetkisi altında kabul
edilen herhangi bir yerde, özel veya tüzel kişilerin Sözleşme tahtında bir
taraf devlete yasak olan herhangi bir etkinliğe girmesini yasaklamaları
yükümlülüğünü getirmektedir.
Tasarı ile Anayasamızın
90 ıncı maddesi uyarınca kanun hükmündeki KSS çerçevesinde üstlendiğimiz
yükümlülüklerimizin yerine getirilebilmesini teminen düzenleme yapılması
amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde l- Bu maddede
Kanunun amacı ve kapsamı belirlenmektedir.
Madde 2- Bu maddede,
Kanunda geçen "sözleşme", "kimyasal silah", "toksik
kimyasal madde", "prekürsör", "farklı kimyasal
maddeler", "toplumsal olayları denetim altında tutmakta kullanılan
gereçler" ve "yasaklanmamış amaçlar" ifadelerinin tanımları
yapılmaktadır.
Madde 3- Kimyasal
Silahlar Sözleşmesinin ekini teşkil eden toksik kimyasal maddelere ve bunların
prekürsörlerine ilişkin cetvellere
Kanunun eki olarak yer verilmektedir. Maddede ayrıca, Sözleşme uyarınca bu
cetvellerde meydana gelebilecek değişikliklerin Bakanlar Kurulu tarafından
tespit edilerek Resmi Gazetede yayımlanması öngörülmektedir
Madde 4- Kimyasal
Silahlar Sözleşmesinin VI. maddesi, taraf devletlere kendi topraklarında veya
denetimi altındaki bir başka yerde, toksik kimyasal maddelerin veya bunların
prekürsörlerinin yalnızca Sözleşme tahtında yasaklanmayan amaçlarla
geliştirildiğini, üretildiğini, bir başka şekilde iktisap edildiğini, elde
bulundurulduğunu, devredildiğini veya kullanıldığını garanti etmek için gerekli
önlemleri almaları yükümlüğünü getirmektedir.
Sözleşmenin aynı maddesi
uyarınca taraf devletlerden her biri bu çerçevede, Kanuna ekli (1) sayılı
cetvelde belirlenen kimyasal maddeleri Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde
belirtilen üretim, iktisap, elinde bulundurma, devretme ve kullanmayla ilgili
yasalara tabi tutma, yine Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde belirlenen ve ek (1)
sayılı cetveldeki kimyasal maddelerle ilgili olan tesisleri yerinde denetim ve
yerinde aletlerle gözetleme yoluyla sistematik doğrulamaya tabi tutma
yükümlülüğündedir. Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde ise, ek (1)
sayılı cetveldeki kimyasal maddelere ilişkin üretim, iktisap, elde bulundurma
ve kullanma kısıtlamaları hem amaç hem de miktar bakımından söz konusudur. Buna
göre taraf devlet, ek (1) sayılı cetveldeki kimyasal maddeleri, bunların
araştırmayla ilgili farmasötik ve koruyucu amaçlarla uygulanmaları amacıyla,
türlerinin ve miktarlarının bu amaçlarla kullanımı doğrulayacak türlerle ve
miktarlarla kesin olarak sınırlandırılması, herhangi bir zamanda bu amaçlarla
kullanılacak bu tür kimyasal maddelerin miktarının bir tona eşit veya daha az
olması nihayet, herhangi bir yılda üretim ve transfer yoluyla iktisap edilen,
bu tür amaçlarla kullanılacak toplam miktarın 1 tona eşit veya daha az olması
kayıtlarıyla üretebilir, iktisap edebilir, elinde bulundurabilir, kullanabilir.
Sözleşmenin VI. maddesi
uyarınca taraf devletlerden her biri, Kanuna ekli (2) sayılı cetvelde yer alan
kimyasal maddeleri ve bu kimyasal maddelerle ilgili tesisleri Sözleşmenin
Doğrulama Ekinin VII. Bölümü uyarınca veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya tabi
tutacaktır. Sözleşme uyarınca keza
Kanuna ekli (3) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin ve bu
kimyasal maddelerle ilgili tesislerin Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VIII. Bölümü
uyarınca veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya tabi tutulması gerekmektedir.
Ülkemizde faaliyete
başlayacak sanayi kuruluşlarının 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanunu çerçevesinde
sanayi siciline kaydolmaları ve sanayi sicil vesikası almaları zorunlu
bulunmaktadır. 6948 sayılı Kanun ayrıca, Kanuna tabi sanayi işletmelerinin bir
yıllık faaliyetlerini senelik işletme cetvellerinde belirterek Sanayi ve
Ticaret Bakanlığına göndermelerini öngörmektedir. Bununla birlikte 6948 sayılı
Sanayi Sicili Kanununun öngördüğü sicile tescil ve sanayi sicil vesikası
tanzimi ve senelik işletme cetveli gönderilmesi sisteminin, Sözleşme
kapsamındaki kimyasal maddelerin üretim, iktisap, bulundurma, devir ve kullanılmalarıyla
ilgili olarak yine Sözleşmede öngörülmüş olan ayrıntılı lisanslandırma ve
kontrol rejimi için yeterli hukuki zemini tam olarak tesis etmemektedir.
Bu itibarla yetki ve
sorumluluklara ilişkin bu maddede, Kanun kapsamında bulunan kimyasal maddelerle
ilgili tesislerin kurulması ve işletilmesinin keza Kanuna ekli (1) sayılı
cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili Kanunla cevaz verilen
faaliyetlerin yürütülmesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabi olduğu
belirtilmektedir. Söz konusu izinlerin verilmesi usulüne ilişkin ayrıntıların
hazırlanacak yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür. Maddede ayrıca Sanayi ve
Ticaret Bakanlığınca söz konusu tesislerin denetleneceği, Kanun hükümleri
hilafına faaliyette bulunan tesislerin işletme izinlerinin iptal edilebileceği
gibi, bu tesisleri işletenlere idari para cezası verileceği öngörülmekte,
ayrıca Kanun hükümlerine aykırı olarak bulundurulduğu tespit edilen kimyasal
maddelerin mülkiyetinin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya
geçirileceği belirtilmektedir. Sözleşmeden kaynaklanan kimyasal maddelere
ilişkin izin ve kontrol yükümlülüğümüzün Türkiye Cumhuriyetinin ülkesel
sınırları dahilinde istisnasız yerine getirilebilmesini teminen, madde
hükümlerinin, serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu nitelikte kabul
edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanması öngörülmüştür.
Madde 5- Kimyasal
Silahlar Sözleşmesi çerçevesinde yasaklanan faaliyetlerle uyumlu olarak bu
maddede, kimyasal silah geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden,
stoklayan, elde tutan, bir başkasına devreden, kullanan kişilere hapis ve adli
para cezaları getirilmekte, ayrıca, Kanuna ekli (l), (2) ve (3) numaralı
cetvellerde yer alan kimyasal maddelerin kullanımı, transferi veya devredilmesi
de, Sözleşmede öngörülen istisnalara paralel olarak, yasaklanmakta ve cezai
müeyyideye tabi kılınmaktadır. Maddenin son fıkrasıyla, maddede düzenlenen
suçları yurt dışında işleyen Türk vatandaşlarının re'sen cezai takibata tabi
tutulması sağlanmaktadır.
Madde 6- Bu maddede,
Kanunda belirtilen zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatında Dış
Ticaret Müsteşarlığından izin alınması yükümlülüğü getirilmektedir.
Madde 7- Kanunun
uygulanmasıyla ilgili hususların ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri
alınmak suretiyle Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle
düzenleneceği bu maddede belirtilmektedir.
Geçici Madde 1 -
Maddeyle, Kanun yürürlüğe girmeden önce faaliyete geçmiş olan ve Kanun
kapsamında yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan kimyasal
maddeler ve farklı kimyasal maddelerle ilgili faaliyette bulunmakta olan
tesisler için, bu Kanunun yürürlüğe girişinden sonra makul bir süre içinde izin
belgesi alınmasını temin edecek bir düzenleme getirilmektedir.
Madde 8- Yürürlük maddesidir.
Madde 9- Yürütme
maddesidir.
Dışişleri Komisyonu Raporu
Türkiye Büyük Millet
Meclisi
Dışişleri
Komisyonu 20/2/2006
Esas No.: 1/1111
Karar No.: 127
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak
Bakanlar Kurulunca 5/10/2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12/10/2005 tarihinde esas komisyon olarak
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna tali
komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Kimyasal Silahların
Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında
Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 16/2/2006 tarihli
30 uncu toplantısında Dışişleri, Sanayi ve Ticaret ile Milli Savunma
Bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.
Türkiye tarafından 13/1/1993 tarihinde
imzalanan ve 4/4/1997 tarih ve 4238 sayılı kanunla onaylanması uygun bulunan
“Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve
Kullanılmasının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme” Bakanlar
Kurulunun 97/9320 sayılı kararnamesi ile onaylanmış ve 3/5/1997 tarih ve 22978
sayılı 1 inci mükerrer Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde
yapılan görüşmelerde Hükümet temsilcileri tarafından; Sözleşme ile taraf
ülkelere, diğer taraf devletler ile irtibatı sağlamak amacıyla “Ulusal Makam”
tayin etmesi, ceza kanunlarında gerekli düzenlemeleri yapması ve Sözleşme ile
taraf ülkelere getirilen yükümlülükleri iç hukuklarında da geçerli olacak
şekilde düzenlemeleri olmak üzere üç ana mükellefiyet yüklendiği; ülkemiz
tarafından Ulusal Makam olarak Dışişleri Bakanlığının tayin edilerek taraf
ülkelere bildirildiği, Ceza Kanununun 174 üncü maddesi ile bu alanda da
öngörülen düzenlemenin yapılarak yürürlüğe girdiği belirtilmiş ve son olarak da
söz konusu Tasarının kanunlaşmasıyla temel mükellefiyetlerin tamamlanacağı
ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerinde Hükümet
temsilcilerinin açıklamalarını takiben Komisyon üyelerimiz tarafından Sözleşmenin
uluslararası alanda çok önemli bir düzenleme olduğu, ülkemizin Sözleşmeye uyum
için yapılması gereken iç hukuk düzenlemesini yapmakta geç kaldığı ve bu
eksikliği de en kısa zamanda tamamlaması gerektiği ifade edilmiştir.
Tasarının tümü üzerinde yapılan
görüşmelerden sonra, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca benimsenmiş olup ayrıca
maddelerin görüşülmesine geçilmemiş; İçtüzüğün 23 üncü maddesi uyarınca,
Komisyonumuzun uygunluk görüşünün esas komisyona bildirilmesiyle yetinilmesi
kararlaştırılmıştır.
Raporumuz, havalesi gereği esas Komisyon
olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna
gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.
|
|
Başkan |
Sözcü |
Kâtip |
|
|
Mehmet Dülger |
Mustafa Dündar |
Metin Yılmaz |
|
|
Antalya |
Bursa |
Bolu |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mahmut Koçak |
Ramazan Toprak |
Ahmet Edip Uğur |
|
|
Afyonkarahisar |
Aksaray |
Balıkesir |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Aziz Akgül |
Abdülbaki Türkoğlu |
Muzaffer Gülyurt |
|
|
Diyarbakır |
Elazığ |
Erzurum |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Halil Akyüz |
Mehmet B. Denizolgun |
Şükrü Mustafa Elekdağ |
|
|
İstanbul |
İstanbul |
İstanbul |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hüseyin Kansu |
Fikret Ünlü |
Ufuk Özkan |
|
|
İstanbul |
Karaman |
Manisa |
|
|
Üye |
|
Üye |
|
|
Nihat Eri |
|
Süleyman Gündüz |
|
|
Mardin |
|
Sakarya |
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji
Komisyonu Raporu
Türkiye
BüyükMillet Meclisi
Sanayi, Ticaret,
Enerji, Tabiî Kaynaklar,
Bilgi ve Teknoloji
Komisyonu
Esas No.:1/1111 29/6/2006
Karar No.: 60
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET
MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Dışişleri Bakanlığı
tarafından hazırlanan Bakanlar Kurulunca 19/9/2005 tarihinde Başkanlığınıza
sunulmasına karar verilen ve tarafınızdan 12/10/2005 tarihinde tali komisyon
olarak Milli Savunma Komisyonu, Adalet Komisyonu ve Dışişleri Komisyonuna, esas
komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/1111 esas sayılı
"Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının
Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı" ile birlikte Dışişleri Komisyonu
tarafından hazırlanan 20/2/2006 tarih ve 127 Karar sayılı rapor, Komisyonumuzun
27/6/2006 tarihinde yapmış olduğu 42 sayılı birleşiminin Hükümet temsilcisinin
gelmemesi nedeniyle İçtüzüğün 39 uncu maddesi uyarınca bir defaya mahsus olmak
üzere ertelenmesi ve bunun üzerine, yine Komisyonumuzun 28/6/2006 tarihinde
yapmış olduğu 43 sayılı birleşiminde Hükümet temsilcisi ile İçişleri Bakanlığı,
Milli Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı, Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinin katılımıyla
incelenip görüşülmüştür.
Kitle imha silahları arasında yer alan kimyasal silahlar; katı, sıvı
veya gaz halindeki kimyasal maddeler kullanılarak yapılan ve kimyasal
özellikleri dolayısıyla öldürücü, yaralayıcı veya tahriş edici tesir gösteren
veya geçici olarak felç, körlük, sağırlık yapan, göz yaşartan veya şuur kaybına
sebep olan, sis, iz ve yangın husûle getiren silahlardır. İlk olarak Birinci
Dünya Savaşı sırasında Almanların önce Rus ve Polonyalılara sonra da İngiliz ve
Fransızlara karşı kullanarak başarılar kazandığı, daha sonra İtilaf
devletlerince de kullanılmış olmakla birlikte bu savaşta kullanılan hardal
(iperit) gazı, 1.300.000 kişiye tesir etmiş ve bunlardan 91.000'i hayatını
kaybetmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise yine Almanlar tarafından
bugünkü kimyasal silahların çekirdeğini teşkil eden sinir gazları
geliştirilmiştir. Günümüzde halen, bazılarının bu silahları uzun mesafelere
yollamak için balistik füze sistemleri geliştirdiği 30 kadar ülke, biyolojik ve
kimyasal silahlara sahip veya bunları elde etme çabası içerisindedir.
Uluslararası toplumun tek
çok taraflı silahsızlanma toplantısı olarak ilk defa 1979 yılında Birleşmiş
Milletler bünyesinde gerçekleştirilen Silahsızlanma Konferansı, 1992 yılında
Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin metni üzerinde mutabakata varmış ve Birleşmiş
Milletler Genel Kurulu bu metni 30 Kasım 1992'de kabul etmiştir. Gerekli sayıda
imzacı ülkenin onay işlemlerini tamamlamasının ardından 1997'de yürürlüğe giren
Sözleşme'nin uygulanmasının takibi için Lahey'de Kimyasal Silahların
Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) kurulmuştur. Sözleşme, dünyadaki tüm kimyasal silah
stoklarının 2012'ye kadar yok edilmesini hedefleyen, çok taraflı bir platformda
görüşülüp kabul edilmiş ilk uluslararası belge olma özelliğini taşımaktadır.
Ülkemiz; 13/1/1993
tarihinde imzaya açılan "Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin,
Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile
İlgili Sözleşme (KSS)"yi aynı tarihte imzalamış ve 11/6/1997 tarihinde
taraf olmuştur. Anayasamızın 90 ıncı maddesi uyarınca kanun hükmünde olan KSS
çerçevesinde üstlenilen yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için hazırlanan
tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;
- KSS'nin ekini teşkil
eden toksik kimyasal maddelere ve bunların prekürsörlerine ilişkin cetvellere yer verildiği,
- Kimyasal maddelerin
üretimi, iktisabı, elde bulundurulması ve kullanılması ile ilgili hem amaç hem
de miktar bakımından kısıtlamaların öngörüldüğü,
- Kimyasal maddelerin ve
bu kimyasal maddelerle ilgili tesislerin veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya
tabi tutulduğu,
- Kimyasal maddelerle
ilgili tesislerin; kurulması ve işletilmesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığının
iznine tabi olduğu ve aynı Bakanlık tarafından denetleneceği, Kanuna aykırı
olarak faaliyette bulunmaları halinde işletme izinlerinin iptal edilerek idari
para cezası verileceği,
- Kimyasal maddelerin
kullanımı, transferi veya devredilmesi ile kimyasal silahların geliştirilmesi,
üretilmesi, bir başka şekilde elde edilmesi, stoklanması, elde tutulması, bir
başkasına devredilmesi, kullanılması için Sözleşmede öngörülen istisnalarla
paralel olarak, yasaklar ve cezai müeyyidelerin getirildiği,
- Zehirli kimyasal
maddelerin ihracatı ve ithalatında Dış Ticaret Müsteşarlığından izin
alınmasının öngörüldüğü,
anlaşılmaktadır.
Tasarının geneli
üzerindeki görüşmeler sırasında Hükümet tarafından yapılan açıklamalarda;
- KSS uyarınca, taraf devletlerin söz konusu
sözleşmenin ulusal düzeyde tam olarak uygulanmasını sağlayacak cezai ve idari
düzenlemeleri içeren ulusal mevzuat çalışmalarını tamamlaması gerektiği,
- 5-8 Aralık 2006 tarihleri arasında yapılacak Taraf Devletler 11
inci Konferansına kadar ulusal mevzuat çalışmalarının tamamlanmasının gerektiği
ve KSS'ye taraf devletlerden ulusal mevzuatını tamamlamamış olanların ise 7-10
Kasım 2006 tarihleri arasında tertiplenecek 47 nci İcra Konseyi Oturumu'na
kadar bu konudaki düzenlemeleri hakkında KSYÖ'yü bilgilendirmelerinin
öngörüldüğü,
- Ülkemizin KSS ulusal mevzuatını tamamlamayan tek batı ülkesi
olduğu ve bu durumun KSS kapsamındaki bütün sorumluluklarımızı titizlikle
yerine getirmemiz ve KSYÖ çalışmalarına aktif olarak katılmamızla çelişki arz
ettiği,
ifade edilmiştir.
Tasarının geneli üzerindeki görüşmeleri müteakiben Tasarı ve gerekçesi
Komisyonumuzca benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmesi kabul
edilmiştir.
Komisyon tarafından
tamamı için verilen redaksiyon yetkisi ile birlikte Tasarının;
- 1 inci maddesi; başlığı
ile uyumlu bir şekilde düzenlenmesi ve maddede fiiller için kullanılan
"ifa etmek" ibaresinin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile paralelliğin
sağlanması gayesiyle "işlemek" olarak değiştirilmesi suretiyle ,
- 2 nci maddesi; aynen,
- 3 üncü maddesi;
cetvelleri ile birlikte aynen,
- 4 üncü maddesi; aynen,
- 5 inci maddesi; 5237
sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile paralellik sağlanması gayesiyle sekizinci
fıkrasının yeniden düzenlenmesi ve dokuzuncu fıkrasında yollama yapılan kanun
maddesinin, bir Türk vatandaşının yabancı ülkede suç işlenmesi halinde uyulacak
esasların 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 11 inci maddesinde düzenlenmesi
nedeniyle, 11 inci madde olarak değiştirilmesi suretiyle,
- 6 ncı maddesi; aynen,
- 7 nci maddesi; ifade
düzgünlüğünün sağlanması suretiyle,
- Geçici 1 inci maddesi;
aynen,
- Ülkemizde halen para
birimini ifade etmek için kullanılan "YTL" ifadesinin, 28.1.2004
tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında
Kanun uyarınca "Türk Lirası" şeklinde değişmesi halinde, tekrar kanun
değişikliğine gidilmeksizin uyumun sağlanması gayesiyle metinde geçen
"YTL" ifadelerinin "Türk Lirası" olarak değiştirilmesi ve
Geçici 2 nci maddenin ihdas edilmesi suretiyle,
- 8 inci maddesi; aynen,
- 9 uncu maddesi; aynen,
kabul edilmiştir.
Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere, Başkanlığınıza arz olunur.
|
|
Başkan |
Sözcü |
Üye |
|
|
Soner Aksoy |
Hasan Angı |
Tacidar Seyhan |
|
|
Kütahya |
Konya |
Adana |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Ahmet Rıza Acar |
Mehmet Güner |
Fahri Çakır |
|
|
Aydın |
Bolu |
Düzce |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mehmet Vedat Yücesan |
Hasan Ören |
Nuri Çilingir |
|
|
Eskişehir |
Manisa |
Manisa |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Hüseyin Özcan |
Vahit Çekmez |
Şükrü Ünal |
|
|
Mersin |
Mersin |
Osmaniye |
|
|
Üye |
Üye |
Üye |
|
|
Mustafa Öztürk |
Mehmet Özlek |
Yekta Haydaroğlu |
|
|
Sinop |
Şanlıurfa |
Van |
|
|
|
Üye |
|
|
|
|
Fazlı Erdoğan |
|
|
|
|
Zonguldak |
|
|
|
|
|
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METİN
KİMYASAL SİLAHLARIN GELİŞTİRİLMESİ, ÜRETİMİ, STOKLANMASI VE KULLA-NIMININ YASAKLANMASI HAKKINDA KANUN TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1- Bu Kanun; kimyasal silahların geliştirilmesi, üretimi, stoklanması ve kullanımının yasaklanmasına
ilişkin esas ve usulleri, bu Kanunda
izin verilen haller dışında söz konusu fiilleri ifa edenlere verilecek cezaları
ve ilgili mercii tarafından
alınacak önlemleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- Bu Kanunda geçen;
a) Sözleşme: Türkiye
tarafından 13/1/1993 tarihinde Paris'te imzalanan ve 4/4/1997 tarihli ve 4238
sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan "Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin,
Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili
Sözleşme"yi,
b) Kimyasal silah: Bu
Kanunla yasaklanmayan amaçlarla kullanıldıkları ve cins ve miktarlarının bu amaçlarla tutarlı olduğu durumlar
hariç olmak üzere, toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerini; toksik
kimyasal maddelerin, savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımı sonucunda ortaya
çıkacak olan zehirleyici nitelikleri yoluyla ölüme veya başka bir hasara yol
açmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı
veya düzeneği; bu savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımıyla doğrudan doğruya
ilişkili bir biçimde kullanılmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan
herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği,
c) Toksik kimyasal madde:
Kökenine veya üretim biçimine ve tesislerde, savaş gereçlerinde veya bir başka
yerde üretilmelerine bağlı kalmaksızın, yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal
etkisi yoluyla, insanlarda veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa
neden olabilecek ve bu Kanunun eki cetvellerde yer alan kimyasal maddeleri,
d) Prekürsör: Hangi
yöntemle olursa olsun, bir zehirli kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi
bir aşamada rol oynayan bir kimyasal reaktanı,
e) Farklı kimyasal
maddeler (Diğer organik kimyasallar): Tüm karbon bileşimlerinden oluşan
kimyasal bileşimler sınıfına ait olan karbonun oksitleri, sülfürleri, metal
karbonatları ve metal - karbon bileşimleri hariç, bu Kanuna ekli cetvellere
alınmamış, sentez yoluyla elde edilen farklı organik kimyasallar ve fosfor,
kükürt ve fluorin elementlerini içeren organik maddeleri,
f) Toplumsal olayları
denetim altında tutmakta kullanılan gereçler: Bu Kanuna ekli cetvellerde
gösterilmeyen, insanlarda, kimyasal maddeye maruz kaldıktan kısa bir süre sonra
ortadan kaybolan, duyusal tahriş veya güçsüz kılıcı fiziksel etkileri süratle
meydana getirebilen herhangi bir kimyasal maddeyi,
g) Yasaklanmamış amaçlar:
Sınai, tarımsal, bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya diğer
barışçı amaçlara yönelik etkinlikleri; toksik kimyasal maddelere karşı
korunmayla ve kimyasal silahlara karşı korunmayla doğrudan doğruya ilişkili
olan amaçları; kimyasal silahların kullanımıyla ilişkili olmayan ve kimyasal maddelerin zehirli
özelliklerinin bir savaş yöntemi olarak kullanımına bağlı olmayan askeri
amaçları; iç karışıklıkların bastırılması da dahil olmak üzere asayişin
sağlanmasıyla ilgili amaçları,
ifade eder.
Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerine ilişkin
cetveller
MADDE 3- Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri bu
Kanunun eki (1), (2) ve (3) sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Bu cetvellerde
Sözleşme uyarınca yapılması gereken değişiklikler Bakanlar Kurulunca tespit
olunarak Resmi Gazetede yayımlanır.
Yetki ve sorumluluklar
MADDE 4- Bu Kanun kapsamında
yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal
maddeler ve prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerin (diğer organik
kimyasalların) geliştirilmesi, üretilmesi veya elde bulundurulması amacıyla
ilgili her türlü tesisin kurulması, işletilmesi bu Kanuna ekli (1) sayılı
cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili olarak 5 inci maddenin dördüncü
fıkrasında istisna tutulan faaliyetler Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine
tabidir. Söz konusu iznin verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikte düzenlenir.
Bu izni almaksızın faaliyet gösterdiği tespit edilen tesisler Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır. Söz konusu tesislerin bu Kanun
hükümlerine uygun olarak faaliyet gösterip göstermediklerinin tespit edilmesi
için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bu tesislerde denetim yapılabilir.
Denetim esnasında bu Kanun hükümlerine uygun hareket etmedikleri tespit edilen
tesislerin işletme izinleri iptal edilebileceği gibi, bu tesisleri işletenler,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca otuz bin Yeni Türk Lirası idari para cezasıyla
cezalandırılırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, verilen idari cezaları yedi gün
içinde ilgili işletenin bağlı olduğu meslek kuruluşuna bildirir.
Kanun hükümlerine aykırı
olarak bulundurulduğu tespit edilen toksik kimyasal maddeler ve bunların
prekürsörlerinin mülkiyeti 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya
geçirilir.
Bu madde serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu nitelikte
kabul edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanır.
Yasaklanan faaliyetler ve uygulanacak cezalar
MADDE 5- Kimyasal silah
geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden, stoklayan, elde tutan,
doğrudan veya dolaylı yoldan bir başkasına kimyasal silah devreden kimseye beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbeş
bin güne kadar adli para cezası verilir.
Kimyasal silah kullanan
kimseye on yıldan onbeş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para
cezası verilir.
Bu Kanunda yer alan
suçlarla ilgili olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile diğer özel
kanunlardaki ceza hükümleri saklıdır.
Bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler;
a) Kimyasal maddelerin
bilimsel araştırmayla ilgili farmasötik veya koruyucu amaçlarla kullanılması,
b) Kimyasal maddelerin
türlerinin ve miktarlarının, yasaklanmamış amaçlar için kullanımını
doğrulayacak tür ve miktarlarla kesin
olarak sınırlandırılmış olması,
c) Herhangi bir zamanda
yasaklanmamış amaçlar için ülke çapında
kullanılmasına izin verilen kimyasal maddelerin toplam miktarı bir tonu
aşmamak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst
sınır içinde olması,
d) Herhangi bir yılda
ülke çapında üretilen, transfer yoluyla iktisap edilen veya bu Kanunla
yasaklanmamış amaçlar için kullanılan toplam kimyasal madde miktarının bir tona eşit veya daha az olmak üzere,
ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde
olması,
halleri hariç olmak
üzere, üretilemez, iktisap edilemez, elde bulundurulamaz veya kullanılamaz. Bu suçu işleyenler hakkında üç
yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para cezası verilir.
Bu Kanuna ekli (1) sayılı
cetvelde yer alan kimyasal maddeler Sözleşmeye taraf olmayan
bir devlete hiçbir şekilde, Sözleşmeye
taraf bir başka devlete ise bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik
veya koruyucu amaçlar dışında herhangi bir şekilde transfer edilemez. Bu hükme
aykırı hareket edenlere, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne
kadar adli para cezası verilir. Bu fıkrada belirtilen amaçlar için transferine
izin verilen (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin tekrar üçüncü bir
devlete transferine müsaade edilmez. Bu suçu işleyenler hakkında da aynı ceza
tatbik olunur.
Bu Kanuna ekli (2) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler,
Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete transfer edilemez, Sözleşmeye taraf
olmayan bir devlette bulunan gerçek veya tüzel kişiye devredilemez veya
bunlardan devralınamaz. Bu hükme aykırı hareket edenlere, iki yıldan dört yıla
kadar hapis ve yedi bin güne kadar adli para cezası verilir.
Bu Kanuna ekli (3) sayılı
cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete bu
Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde transfer edilemez,
Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek veya tüzel kişilere bu Kanunla yasaklanmamış
amaçlar dışında hiçbir şekilde devredilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlere,
bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası verilir.
Suç, bu maddede
belirtilen fiilleri işlemek maksadıyla örgüt meydana getirenler ile yönetenler
veya örgüte mensup olanlar tarafından
işlenir veya birden fazla kişi tarafından toplu olarak işlenirse bu
suçlarla ilgili olarak öngörülen cezalar yarısı oranında artırılır.
Bir Türk vatandaşı bu maddede düzenlenen suçları yurt dışında
işlerse, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 13 üncü maddesi uyarınca takibata tabi
tutulur.
Zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatı
MADDE 6- Bu Kanunla
yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal
maddeler ve bunların prekürsörlerinin, ithali ve ihracında ilgili mevzuatı
uyarınca izin alınması zorunlu olanlar için Dış Ticaret Müsteşarlığından ithal
izin belgesi ve ihracat uygunluk belgesi alınması zorunludur.
Bu Kanuna ekli
cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ile bunların prekürsörlerinin,
Kanunda yasaklanmamış amaçlar için Türkiye'den serbest bölgelere ihracı veya serbest
bölgelerden Türkiye'ye ithalinde de birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 7- Bu Kanunda düzenlenmesi öngörülen yönetmelik ile Kanunun
uygulanmasına ilişkin yönetmelik; ilgili bakanlıklar ve kuruluşların da
görüşleri alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak bir yıl içinde
yürürlüğe konulur.
GEÇİCİ MADDE 1- Bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyet göstermekte olup da bu Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için
bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan
toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri ile farklı kimyasal
maddelerle ilgili faaliyette bulunan tesisler için, 4 üncü madde uyarınca
hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde izin belgesinin alınması zorunludur. Süresi
içinde izin belgesi alınmayan tesisler
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır.
Yürürlük
MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ
VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN
KİMYASAL SİLAHLARIN GELİŞTİRİLMESİ, ÜRETİMİ, STOKLANMASI VE KULLA-NIMININ YASAKLANMASI HAKKINDA KANUN TASARISI
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı,
kimyasal silahların geliştirilmesi, üretimi,
stoklanması ve kullanımının yasaklanmasına ilişkin esas ve usullerin
düzenlenmesidir.
(2) Bu Kanun, izin verilen haller dışında, söz konusu
fiilleri işleyenlere verilecek cezaları ve ilgili mercii tarafından alınacak
önlemleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen;
a) Sözleşme: Türkiye tarafından 13/1/1993 tarihinde Paris'te
imzalanan ve 04/04/1997 tarihli ve 4238 sayılı Kanunla onaylanması uygun
bulunan "Kimyasal Silahların
Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve
Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme"yi,
b) Kimyasal silah: Bu Kanunla yasaklanmayan amaçlarla
kullanıldıkları ve cins ve
miktarlarının bu amaçlarla tutarlı olduğu durumlar hariç olmak üzere, toksik
kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerini; toksik kimyasal maddelerin,
savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımı sonucunda ortaya çıkacak olan
zehirleyici nitelikleri yoluyla ölüme veya başka bir hasara yol açmak üzere
özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği;
bu savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımıyla doğrudan doğruya ilişkili bir
biçimde kullanılmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir
cihazı, aparatı veya düzeneği,
c) Toksik kimyasal madde: Kökenine veya üretim biçimine ve
tesislerde, savaş gereçlerinde veya bir başka yerde üretilmelerine bağlı
kalmaksızın, yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal etkisi yoluyla, insanlarda
veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa neden olabilecek ve bu Kanunun
eki cetvellerde yer alan kimyasal maddeleri,
ç) Prekürsör: Hangi yöntemle olursa olsun, bir zehirli
kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi bir aşamada rol oynayan bir
kimyasal reaktanı,
d) Farklı kimyasal maddeler (Diğer organik kimyasallar): Tüm
karbon bileşimlerinden oluşan kimyasal bileşimler sınıfına ait olan karbonun
oksitleri, sülfürleri, metal karbonatları ve metal - karbon bileşimleri hariç,
bu Kanuna ekli cetvellere alınmamış, sentez yoluyla elde edilen farklı organik
kimyasallar ve fosfor, kükürt ve fluorin elementlerini içeren organik
maddeleri,
e) Toplumsal olayları denetim altında tutmakta kullanılan
gereçler: Bu Kanuna ekli cetvellerde gösterilmeyen, insanlarda, kimyasal
maddeye maruz kaldıktan kısa bir süre sonra ortadan kaybolan, duyusal tahriş
veya güçsüz kılıcı fiziksel etkileri süratle meydana getirebilen herhangi bir
kimyasal maddeyi,
f) Yasaklanmamış amaçlar: Sınai, tarımsal, bilimsel
araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya diğer barışçı amaçlara yönelik
etkinlikleri; toksik kimyasal maddelere karşı korunmayla ve kimyasal silahlara
karşı korunmayla doğrudan doğruya ilişkili olan amaçları; kimyasal silahların
kullanımıyla ilişkili olmayan ve
kimyasal maddelerin zehirli özelliklerinin bir savaş yöntemi olarak kullanımına
bağlı olmayan askeri amaçları; iç karışıklıkların bastırılması da dahil olmak
üzere asayişin sağlanmasıyla ilgili amaçları,
ifade eder.
Toksik kimyasal maddeler
ve bunların prekürsörlerine ilişkin cetveller
MADDE 3- (1) Toksik kimyasal
maddeler ve bunların prekürsörleri bu Kanunun eki (1), (2) ve (3) sayılı
cetvellerde gösterilmiştir. Bu cetvellerde Sözleşme uyarınca yapılması gereken
değişiklikler Bakanlar Kurulunca tespit olunarak Resmi Gazetede yayımlanır.
Yetki ve sorumluluklar
MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamında
yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal
maddeler ve prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerin (diğer organik
kimyasalların) geliştirilmesi, üretilmesi veya elde bulundurulması amacıyla
ilgili her türlü tesisin kurulması, işletilmesi bu Kanuna ekli (1) sayılı
cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili olarak 5 inci maddenin dördüncü
fıkrasında istisna tutulan faaliyetler Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine
tabidir. Söz konusu iznin verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikte düzenlenir.
Bu izni almaksızın faaliyet gösterdiği tespit edilen tesisler Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır. Söz konusu tesislerin bu Kanun
hükümlerine uygun olarak faaliyet gösterip göstermediklerinin tespit edilmesi
için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bu tesislerde denetim yapılabilir.
Denetim esnasında bu Kanun hükümlerine uygun hareket etmedikleri tespit edilen
tesislerin işletme izinleri iptal edilebileceği gibi, bu tesisleri işletenler,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca otuz bin Türk Lirası idari para cezasıyla
cezalandırılırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, verilen idari cezaları yedi gün
içinde ilgili işletenin bağlı olduğu meslek kuruluşuna bildirir.
(2) Kanun hükümlerine aykırı olarak bulundurulduğu tespit
edilen toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerinin mülkiyeti
30/03/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya
geçirilir.
(3) Bu madde serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu
nitelikte kabul edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanır.
Yasaklanan faaliyetler ve
uygulanacak cezalar
MADDE 5- (1) Kimyasal silah
geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden, stoklayan, elde tutan,
doğrudan veya dolaylı yoldan bir başkasına kimyasal silah devreden kimseye beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbeş
bin güne kadar adli para cezası verilir.
(2) Kimyasal silah kullanan kimseye on yıldan onbeş yıla
kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir.
(3) Bu Kanunda yer alan suçlarla ilgili olarak 26/09/2004
tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile diğer özel kanunlardaki
ceza hükümleri saklıdır.
(4) Bu Kanuna ekli (1)
sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler;
a) Kimyasal maddelerin bilimsel araştırmayla ilgili
farmasötik veya koruyucu amaçlarla kullanılması,
b) Kimyasal maddelerin türlerinin ve miktarlarının,
yasaklanmamış amaçlar için kullanımını doğrulayacak tür ve miktarlarla kesin olarak sınırlandırılmış olması,
c) Herhangi bir zamanda yasaklanmamış amaçlar için ülke çapında kullanılmasına izin verilen kimyasal
maddelerin toplam miktarı bir tonu aşmamak üzere, ilgili mercii tarafından
verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,
ç) Herhangi bir yılda ülke çapında üretilen, transfer
yoluyla iktisap edilen veya bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar için kullanılan
toplam kimyasal madde miktarının bir
tona eşit veya daha az olmak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin
belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,
halleri hariç olmak üzere, üretilemez, iktisap edilemez,
elde bulundurulamaz veya kullanılamaz.
Bu suçu işleyenler hakkında üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne
kadar adli para cezası verilir.
(5) Bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan
kimyasal maddeler Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete hiçbir
şekilde, Sözleşmeye taraf bir başka
devlete ise bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya koruyucu
amaçlar dışında herhangi bir şekilde transfer edilemez. Bu hükme aykırı hareket
edenlere, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para
cezası verilir. Bu fıkrada belirtilen amaçlar için transferine izin verilen (1)
sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin tekrar üçüncü bir devlete
transferine müsaade edilmez. Bu suçu işleyenler hakkında da aynı ceza tatbik
olunur.
(6) Bu Kanuna ekli (2)
sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir
devlete transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek
veya tüzel kişiye devredilemez veya bunlardan devralınamaz. Bu hükme aykırı
hareket edenlere, iki yıldan dört yıla kadar hapis ve yedi bin güne kadar adli
para cezası verilir.
(7) Bu Kanuna ekli (3) sayılı cetvelde yer alan kimyasal
maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar
dışında hiçbir şekilde transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette
bulunan gerçek veya tüzel kişilere bu
Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde devredilemez. Bu hükme
aykırı hareket edenlere, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar
adli para cezası verilir.
(8) Suçun bir örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenmesi
halinde öngörülen cezalar yarısı oranında artırılır.
(9) Bir Türk vatandaşı bu maddede düzenlenen suçları yurt
dışında işlerse, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 11 inci maddesi uyarınca
takibata tabi tutulur.
Zehirli kimyasal
maddelerin ihracatı ve ithalatı
MADDE 6- (1) Bu Kanunla
yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal
maddeler ve bunların prekürsörlerinin, ithali ve ihracında ilgili mevzuatı
uyarınca izin alınması zorunlu olanlar için Dış Ticaret Müsteşarlığından ithal
izin belgesi ve ihracat uygunluk belgesi alınması zorunludur.
(2) Bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal
maddeler ile bunların prekürsörlerinin, Kanunda yasaklanmamış amaçlar için
Türkiye'den serbest bölgelere ihracı veya serbest bölgelerden Türkiye'ye
ithalinde de birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Yönetmelik
MADDE 7- (1) Bu Kanunun 4 üncü
maddesinde düzenlenmesi öngörülen yönetmelik ile Kanunun uygulanmasına ilişkin
usul ve esaslara ilişkin diğer yönetmelikler; ilgili bakanlıklar ve
kuruluşların da görüşleri alınarak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak
bir yıl içinde yürürlüğe konulur.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce faaliyet göstermekte olup da bu
Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için bu Kanuna ekli cetvellerde
yer alan toksik kimyasal maddeler ve
bunların prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerle ilgili faaliyette bulunan
tesisler için, 4 üncü madde
uyarınca hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay
içinde izin belgesinin alınması
zorunludur. Süresi içinde izin belgesi alınmayan tesisler Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz
olarak kapatılır.
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen Türk
Lirası ibaresi karşılığında, uygulamada 28/01/2004 tarihli ve 5083 sayılı
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun hükümlerine göre
ülkede tedavülde bulunan para "Yeni Türk Lirası" olarak adlandırıldığı
sürece, bu ibare kullanılır.
Yürürlük
MADDE 8- (1) Bu Kanun yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9- (1) Bu Kanun hükümlerini
Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|
Recep Tayyip Erdoğan |
|
|
|
|
Başbakan |
|
|
|
|
Dışişleri
Bak. ve Başb. Yrd. V. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. |
|
|
B. Atalay |
A. Şener |
M. A. Şahin |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
|
|
B. Atalay |
A. Babacan |
M. Aydın |
|
|
Devlet
Bakanı |
Devlet
Bakanı |
Adalet
Bakanı |
|
|
N. Çubukçu |
K. Tüzmen |
C. Çiçek |
|
|
Millî
Savunma Bakanı |
İçişleri
Bakanı |
Maliye
Bakanı |
|
|
M. V. Gönül |
A. Aksu |
K. Unakıtan |
|
|
Millî
Eğitim Bakanı |
Bayındırlık
ve İskân Bakanı |
Sağlık
Bakanı |
|
|
H. Çelik |
F. N. Özak |
R. Akdağ |
|
|
Ulaştırma
Bakanı |
Tarım ve
Köyişleri Bakanı |
Çalışma
ve Sos. Güv. Bakanı |
|
|
B. Yıldırım |
M. M. Eker |
M. Başesgioğlu |
|
|
Sanayi
ve Ticaret Bakanı V. |
En. ve
Tab. Kay. Bakanı |
Kültür
ve Turizm Bakanı |
|
|
H. Çelik |
M. H. Güler |
A. Koç |
|
|
|
Çevre ve
Orman Bakanı |
|
|
|
|
O. Pepe |
|
|
|
|
|
|
HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ
METNE EKLİ CETVELLER
(1) SAYILI CETVEL
A. Toksik Kimyasal Maddeler (CAS tescil
numarası)
(1) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) alkil
(Me, Et, n-Pr veya
i-Pr)-fosfonofluoridatlar
(2) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) N, N-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosforamidosiyanidatlar
(3) O-Alkil (H veya £C10, sikloalkil dahil) S-2-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil
alkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosfonotiolatlar ve
tekabül eden alkile veya protonlandırılmış
tuzlar
(4) Kükürtlü hardal gazları:
2-Kloroetilklorometilsülfür (2625-76-5)
Hardal Gazı: Bis (2-kloroetil)
sülfür (505-60-2)
Bis(2-kloroetiltio)metan (63869-13-6)
Seski-hardal gazı:1,2-Bis(2-kloroetiltio)etan (3563-36-8)
1,3-Bis(2-kloroetiltio)-n-propan (63905-10-2)
1,4-Bis(2-kloroetiltio)-n-butan (142868-93-7)
1,5-Bis(2-kloroetiltio)-n-pentan (142868-94-8)
Bis(2-kloroetiltiometil)eter (63918-90-1)
O-Hardal Gazı:
Bis(2-kloroetiltioetil)eter (63918-89-8)
(5) Lewisitler:
Lewisit 1:
2-Klorovinildikloroarsin (541-25-3)
Lewisit 2: Bis (2-klorovinil)kloroarsin (40334-69-8)
Lewisit 3: Tris
(2-klorovinil)arsin (40334-70-1)
(6) Azot Hardal Gazları:
HN1: Bis (2-kloroetil)etilamin (538-07-8)
HN2: Bis(2-kloroetil)metilamin (51-75-2)
HN3: Tris(2-kloroetil)amin (555-77-1)
(7) Saksitoksin (35523-89-8)
(8) Risin
(9009-86-3)
B.
Prekürsörler:
(9) Alkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosfonildiflorürler
(10) O-Alkil (H veya £ C10, sikloalkil dahil) O-2-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil
alkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonitler
ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar
(11) Klorosarin: O-İzopropil
metilfosfonokloridat (1445-76-7)
(12) Klorosoman: O-Pinakolil
metilfosfonokloridat (7040-57-5)
(2) SAYILI CETVEL
A. Toksik Kimyasal Maddeler
(1) Amiton: O,O-Dietil
S-(2-(dietilamino)etil)fosforotiolat
(78-53-5)
ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış
tuzlar
(2) PFIB: 1,1,3,3,3-Pentafluoro-2
(trifluorometil)-1-propen (382-21-8)
(3) BZ: 3-Quinüklidinil benzilat (6581-06-2)
B. Prekürsörler
(4) Cetvel 1'e alınanlar hariç olmak üzere,
bir metil, etil veya propil (normal veya izo) grubunun bağlı olduğu bir
fosforlu atom içeren, ancak daha fazla karbon atomu içermeyen kimyasal
maddeler,
Hariç Tutulan Maddeler:
Fonofos: O-Etil S-fenil
etilfosfonotiolotionat (944-22-9)
(5) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosforamidik dihalitler
(6) Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
N,N-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosforamidatlar
(7) Arsenik triklorür (7784-34-1)
(8) 2,2-Difenil-2-hidroksiasetik asit (76-93-7)
(9) Quinüklidin-3-ol (1619-34-7)
(10)
N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetil-2-klorürler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
(11)
N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-ol'ler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
Hariç Tutulan Maddeler:
N,N-Dimetilaminoetanol (108-01-0)
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
N,N-Dietilaminoetanol (100-37-8)
ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar
(12)
N,N-Dialkil (Me, Et,n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-tiol'ler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
(13)
Tiodiglikol: Bis(2-hidroksietil)sülfür (111-48-8)
(14)
Pinakolil alkol: 3,3-Dimetilbutan-2-ol
(464-07-3)
(3)
SAYILI CETVEL
A. Toksik
Kimyasal Maddeler:
(1) Fosgen:karbonil diklorür (75-44-5)
(2) Siyanojen klorür (506-77-4)
(3) Hidrojen siyanür (74-90-8)
(4) Kloropikrin:Trikloronitrometan (76-06-2)
B. Prekürsörler:
(5) Fosforlu oksiklorür (10025-87-3)
(6) Fosforlu triklorür (7719-12-2)
(7) Fosforlu pentaklorür (10026-13-8)
(8) Trimetil fosfit (121-45-9)
(9) Trietil fosfit (122-52-1)
(10) Dimetil fosfit (868-85-9)
(11) Dietil fosfit (762-04-9)
(12) Kükürt monoklorür (10025-67-9)
(13) Kükürt diklorür (10545-99-0)
(14) Tionil klorür (7719-09-7)
(15) Etildietanolamin (139-87-7)
(16) Metildietanolamin (105-59-9)
(17) Trietanolamin (102-71-6)
SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ
VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVELLER
(1) SAYILI CETVEL
A. Toksik Kimyasal Maddeler (CAS tescil numarası)
(1) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) alkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-fosfonofluoridatlar
(2) O-Alkil (£C10, sikloalkil dahil) N, N-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosforamidosiyanidatlar
(3) O-Alkil (H veya £C10, sikloalkil dahil) S-2-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil
alkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosfonotiolatlar ve
tekabül eden alkile veya
protonlandırılmış tuzlar
(4) Kükürtlü hardal gazları:
2-Kloroetilklorometilsülfür (2625-76-5)
Hardal Gazı: Bis (2-kloroetil)
sülfür (505-60-2)
Bis(2-kloroetiltio)metan (63869-13-6)
Seski-hardal
gazı:1,2-Bis(2-kloroetiltio)etan (3563-36-8)
1,3-Bis(2-kloroetiltio)-n-propan (63905-10-2)
1,4-Bis(2-kloroetiltio)-n-butan (142868-93-7)
1,5-Bis(2-kloroetiltio)-n-pentan (142868-94-8)
Bis(2-kloroetiltiometil)eter (63918-90-1)
O-Hardal Gazı:
Bis(2-kloroetiltioetil)eter (63918-89-8)
(5) Lewisitler:
Lewisit 1:
2-Klorovinildikloroarsin (541-25-3)
Lewisit 2: Bis (2-klorovinil)kloroarsin (40334-69-8)
Lewisit 3: Tris
(2-klorovinil)arsin (40334-70-1)
(6) Azot Hardal Gazları:
HN1: Bis (2-kloroetil)etilamin
(538-07-8)
HN2: Bis(2-kloroetil)metilamin
(51-75-2)
HN3: Tris(2-kloroetil)amin
(555-77-1)
(7) Saksitoksin
(35523-89-8)
(8) Risin
(9009-86-3)
B.
Prekürsörler:
(9) Alkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosfonildiflorürler
(10) O-Alkil (H veya £ C10, sikloalkil dahil) O-2-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil
alkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonitler ve
tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar
(11) Klorosarin: O-İzopropil
metilfosfonokloridat (1445-76-7)
(12) Klorosoman: O-Pinakolil
metilfosfonokloridat (7040-57-5)
(2) SAYILI CETVEL
A. Toksik Kimyasal Maddeler (CAS tescil
numarası)
(1) Amiton: O,O-Dietil
S-(2-(dietilamino)etil)fosforotiolat
(78-53-5)
ve tekabül eden alkile veya
protonlandırılmış tuzlar
(2) PFIB: 1,1,3,3,3-Pentafluoro-2
(trifluorometil)-1-propen
(382-21-8)
(3) BZ: 3-Quinüklidinil benzilat (6581-06-2)
B. Prekürsörler
(4) Cetvel 1'e alınanlar hariç olmak
üzere, bir metil, etil veya propil (normal veya izo) grubunun bağlı olduğu bir
fosforlu atom içeren, ancak daha fazla karbon atomu içermeyen kimyasal
maddeler,
Hariç Tutulan Maddeler:
Fonofos: O-Etil S-fenil
etilfosfonotiolotionat (944-22-9)
(5) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
fosforamidik dihalitler
(6) Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
N,N-dialkil
(Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidatlar
(7) Arsenik triklorür (7784-34-1)
(8) 2,2-Difenil-2-hidroksiasetik asit (76-93-7)
(9) Quinüklidin-3-ol (1619-34-7)
(10) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
aminoetil-2-klorürler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
(11) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)
aminoetan-2-ol'ler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
Hariç Tutulan Maddeler:
N,N-Dimetilaminoetanol (108-01-0)
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
N,N-Dietilaminoetanol (100-37-8)
ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar
(12) N,N-Dialkil (Me, Et,n-Pr veya i-Pr)
aminoetan-2-tiol'ler
ve tekabül eden protonlandırılmış
tuzlar
(13) Tiodiglikol:
Bis(2-hidroksietil)sülfür
(111-48-8)
(14) Pinakolil alkol:
3,3-Dimetilbutan-2-ol (464-07-3)
(3) SAYILI CETVEL
A. Toksik Kimyasal Maddeler: (CAS tescil numarası)
(1)
Fosgen:karbonil diklorür (75-44-5)
(2)
Siyanojen klorür (506-77-4)
(3)
Hidrojen siyanür (74-90-8)
(4)
Kloropikrin:Trikloronitrometan (76-06-2)
B.
Prekürsörler:
(5)
Fosforlu oksiklorür (10025-87-3)
(6)
Fosforlu triklorür (7719-12-2)
(7)
Fosforlu pentaklorür (10026-13-8)
(8)
Trimetil fosfit (121-45-9)
(9)
Trietil fosfit (122-52-1)
(10) Dimetil fosfit (868-85-9)
(11) Dietil fosfit (762-04-9)
(12) Kükürt monoklorür (10025-67-9)
(13) Kükürt diklorür (10545-99-0)
(14) Tionil klorür (7719-09-7)
(15) Etildietanolamin (139-87-7)
(16) Metildietanolamin (105-59-9)
(17) Trietanolamin (102-71-6)