Dönem: 22            Yasama Yılı: 4

 

TBMM  (S. Sayısı: 1229)

 

Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi

ve Teknoloji Komisyonları Raporları (1/1111)

 

                              

Not: Tasarı, Başkanlıkça Millî Savunma, Adalet ve Dışişleri ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî
        Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji komisyonlarına havale edilmiştir.

 

 

                         T.C.

            Başbakanlık                               

Kanunlar ve Kararlar

Genel Müdürlüğü                5/10/2005

                        Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-1069/4374

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığınca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulunca 19/9/2005 tarihinde kararlaştırılan “Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir.

Gereğini arz ederim.

                        Recep Tayyip Erdoğan

                                       Başbakan

GENEL GEREKÇE

Türkiye, 13 Ocak 1993 tarihinde imzaya açılan "Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile ilgili Sözleşme"yi (kısaca Kimyasal Silahlar Sözleşmesi - KSS) aynı tarihte imzalamıştır. KSS, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 4/4/1997 tarihli ve 4238 sayılı Kanunla onaylanmasını uygun bulması ve Bakanlar Kurulunun 29/4/1997 tarihli ve 97/9320 sayılı kararnamesi ile onaylanması üzerine 3/5/1997 tarihli ve 22978 sayılı 1. Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ülkemiz, sözleşmeye ilişkin onay belgesini 12 Mayıs 1997 tarihinde depozitör makam Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine tevdi etmiş ve 11 Haziran 1997 tarihinde taraf olmuştur. Bugün itibarıyla KSS'ye taraf olan ülke sayısı 169'dur.

Sözleşmenin VII. maddesi, taraf devletlerin kendi anayasal düzenlerine uygun olarak, Sözleşme tahtındaki yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için gerekli önlemleri almalarını öngörmekte, bu bağlamda Sözleşme çerçevesinde yasaklanmış faaliyetlerle ilgili olarak ceza yasalarını yürürlüğe koymak ve uygulamak da dahil olmak üzere, kendi topraklarında veya uluslararası hukuka göre kendi yetkisi altında kabul edilen herhangi bir yerde, özel veya tüzel kişilerin Sözleşme tahtında bir taraf devlete yasak olan herhangi bir etkinliğe girmesini yasaklamaları yükümlülüğünü getirmektedir.

Tasarı ile Anayasamızın 90 ıncı maddesi uyarınca kanun hükmündeki KSS çerçevesinde üstlendiğimiz yükümlülüklerimizin yerine getirilebilmesini teminen düzenleme yapılması amaçlanmaktadır.

MADDE GEREKÇELERİ

Madde l- Bu maddede Kanunun amacı ve kapsamı belirlenmektedir.

Madde 2- Bu maddede, Kanunda geçen "sözleşme", "kimyasal silah", "toksik kimyasal madde", "prekürsör", "farklı kimyasal maddeler", "toplumsal olayları denetim altında tutmakta kullanılan gereçler" ve "yasaklanmamış amaçlar" ifadelerinin tanımları yapılmaktadır.

Madde 3- Kimyasal Silahlar Sözleşmesinin ekini teşkil eden toksik kimyasal maddelere ve bunların prekürsörlerine  ilişkin cetvellere Kanunun eki olarak yer verilmektedir. Maddede ayrıca, Sözleşme uyarınca bu cetvellerde meydana gelebilecek değişikliklerin Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilerek Resmi Gazetede yayımlanması öngörülmektedir

Madde 4- Kimyasal Silahlar Sözleşmesinin VI. maddesi, taraf devletlere kendi topraklarında veya denetimi altındaki bir başka yerde, toksik kimyasal maddelerin veya bunların prekürsörlerinin yalnızca Sözleşme tahtında yasaklanmayan amaçlarla geliştirildiğini, üretildiğini, bir başka şekilde iktisap edildiğini, elde bulundurulduğunu, devredildiğini veya kullanıldığını garanti etmek için gerekli önlemleri almaları yükümlüğünü getirmektedir.

Sözleşmenin aynı maddesi uyarınca taraf devletlerden her biri bu çerçevede, Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde belirlenen kimyasal maddeleri Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde belirtilen üretim, iktisap, elinde bulundurma, devretme ve kullanmayla ilgili yasalara tabi tutma, yine Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde belirlenen ve ek (1) sayılı cetveldeki kimyasal maddelerle ilgili olan tesisleri yerinde denetim ve yerinde aletlerle gözetleme yoluyla sistematik doğrulamaya tabi tutma yükümlülüğündedir. Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VI. Bölümünde ise, ek (1) sayılı cetveldeki kimyasal maddelere ilişkin üretim, iktisap, elde bulundurma ve kullanma kısıtlamaları hem amaç hem de miktar bakımından söz konusudur. Buna göre taraf devlet, ek (1) sayılı cetveldeki kimyasal maddeleri, bunların araştırmayla ilgili farmasötik ve koruyucu amaçlarla uygulanmaları amacıyla, türlerinin ve miktarlarının bu amaçlarla kullanımı doğrulayacak türlerle ve miktarlarla kesin olarak sınırlandırılması, herhangi bir zamanda bu amaçlarla kullanılacak bu tür kimyasal maddelerin miktarının bir tona eşit veya daha az olması nihayet, herhangi bir yılda üretim ve transfer yoluyla iktisap edilen, bu tür amaçlarla kullanılacak toplam miktarın 1 tona eşit veya daha az olması kayıtlarıyla üretebilir, iktisap edebilir, elinde bulundurabilir, kullanabilir.

Sözleşmenin VI. maddesi uyarınca taraf devletlerden her biri, Kanuna ekli (2) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeleri ve bu kimyasal maddelerle ilgili tesisleri Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VII. Bölümü uyarınca veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya tabi tutacaktır. Sözleşme uyarınca keza  Kanuna ekli (3) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin ve bu kimyasal maddelerle ilgili tesislerin Sözleşmenin Doğrulama Ekinin VIII. Bölümü uyarınca veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya tabi tutulması gerekmektedir.

Ülkemizde faaliyete başlayacak sanayi kuruluşlarının 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanunu çerçevesinde sanayi siciline kaydolmaları ve sanayi sicil vesikası almaları zorunlu bulunmaktadır. 6948 sayılı Kanun ayrıca, Kanuna tabi sanayi işletmelerinin bir yıllık faaliyetlerini senelik işletme cetvellerinde belirterek Sanayi ve Ticaret Bakanlığına göndermelerini öngörmektedir. Bununla birlikte 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununun öngördüğü sicile tescil ve sanayi sicil vesikası tanzimi ve senelik işletme cetveli gönderilmesi sisteminin, Sözleşme kapsamındaki kimyasal maddelerin üretim, iktisap, bulundurma, devir ve kullanılmalarıyla ilgili olarak yine Sözleşmede öngörülmüş olan ayrıntılı lisanslandırma ve kontrol rejimi için yeterli hukuki zemini tam olarak tesis etmemektedir. 

Bu itibarla yetki ve sorumluluklara ilişkin bu maddede, Kanun kapsamında bulunan kimyasal maddelerle ilgili tesislerin kurulması ve işletilmesinin keza Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili Kanunla cevaz verilen faaliyetlerin yürütülmesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabi olduğu belirtilmektedir. Söz konusu izinlerin verilmesi usulüne ilişkin ayrıntıların hazırlanacak yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür. Maddede ayrıca Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca söz konusu tesislerin denetleneceği, Kanun hükümleri hilafına faaliyette bulunan tesislerin işletme izinlerinin iptal edilebileceği gibi, bu tesisleri işletenlere idari para cezası verileceği öngörülmekte, ayrıca Kanun hükümlerine aykırı olarak bulundurulduğu tespit edilen kimyasal maddelerin mülkiyetinin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya geçirileceği belirtilmektedir. Sözleşmeden kaynaklanan kimyasal maddelere ilişkin izin ve kontrol yükümlülüğümüzün Türkiye Cumhuriyetinin ülkesel sınırları dahilinde istisnasız yerine getirilebilmesini teminen, madde hükümlerinin, serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu nitelikte kabul edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanması öngörülmüştür.   

Madde 5- Kimyasal Silahlar Sözleşmesi çerçevesinde yasaklanan faaliyetlerle uyumlu olarak bu maddede, kimyasal silah geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden, stoklayan, elde tutan, bir başkasına devreden, kullanan kişilere hapis ve adli para cezaları getirilmekte, ayrıca, Kanuna ekli (l), (2) ve (3) numaralı cetvellerde yer alan kimyasal maddelerin kullanımı, transferi veya devredilmesi de, Sözleşmede öngörülen istisnalara paralel olarak, yasaklanmakta ve cezai müeyyideye tabi kılınmaktadır. Maddenin son fıkrasıyla, maddede düzenlenen suçları yurt dışında işleyen Türk vatandaşlarının re'sen cezai takibata tabi tutulması sağlanmaktadır.

Madde 6- Bu maddede, Kanunda belirtilen zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatında Dış Ticaret Müsteşarlığından izin alınması yükümlülüğü getirilmektedir.

Madde 7- Kanunun uygulanmasıyla ilgili hususların ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınmak suretiyle Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenleneceği bu maddede belirtilmektedir.

Geçici Madde 1 - Maddeyle, Kanun yürürlüğe girmeden önce faaliyete geçmiş olan ve Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan kimyasal maddeler ve farklı kimyasal maddelerle ilgili faaliyette bulunmakta olan tesisler için, bu Kanunun yürürlüğe girişinden sonra makul bir süre içinde izin belgesi alınmasını temin edecek bir düzenleme getirilmektedir.

Madde 8- Yürürlük maddesidir.

Madde 9- Yürütme maddesidir.

 

 

Dışişleri Komisyonu Raporu

Türkiye Büyük Millet Meclisi

           Dışişleri Komisyonu                                                                                                                             20/2/2006

Esas No.: 1/1111

Karar No.: 127

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 5/10/2005 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlıkça 12/10/2005 tarihinde esas komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna tali komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen “Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı”, Komisyonumuzun 16/2/2006 tarihli
30 uncu toplantısında Dışişleri, Sanayi ve Ticaret ile Milli Savunma Bakanlıkları temsilcilerinin de katılmalarıyla görüşülmüştür.

Türkiye tarafından 13/1/1993 tarihinde imzalanan ve 4/4/1997 tarih ve 4238 sayılı kanunla onaylanması uygun bulunan “Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanılmasının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme” Bakanlar Kurulunun 97/9320 sayılı kararnamesi ile onaylanmış ve 3/5/1997 tarih ve 22978 sayılı 1 inci mükerrer Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde Hükümet temsilcileri tarafından; Sözleşme ile taraf ülkelere, diğer taraf devletler ile irtibatı sağlamak amacıyla “Ulusal Makam” tayin etmesi, ceza kanunlarında gerekli düzenlemeleri yapması ve Sözleşme ile taraf ülkelere getirilen yükümlülükleri iç hukuklarında da geçerli olacak şekilde düzenlemeleri olmak üzere üç ana mükellefiyet yüklendiği; ülkemiz tarafından Ulusal Makam olarak Dışişleri Bakanlığının tayin edilerek taraf ülkelere bildirildiği, Ceza Kanununun 174 üncü maddesi ile bu alanda da öngörülen düzenlemenin yapılarak yürürlüğe girdiği belirtilmiş ve son olarak da söz konusu Tasarının kanunlaşmasıyla temel mükellefiyetlerin tamamlanacağı ifade edilmiştir.

Tasarının tümü üzerinde Hükümet temsilcilerinin açıklamalarını takiben Komisyon üyelerimiz tarafından Sözleşmenin uluslararası alanda çok önemli bir düzenleme olduğu, ülkemizin Sözleşmeye uyum için yapılması gereken iç hukuk düzenlemesini yapmakta geç kaldığı ve bu eksikliği de en kısa zamanda tamamlaması gerektiği ifade edilmiştir.

Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerden sonra, Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca benimsenmiş olup ayrıca maddelerin görüşülmesine geçilmemiş; İçtüzüğün 23 üncü maddesi uyarınca, Komisyonumuzun uygunluk görüşünün esas komisyona bildirilmesiyle yetinilmesi kararlaştırılmıştır.

Raporumuz, havalesi gereği esas Komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna gönderilmek üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur.

 

Başkan

Sözcü

Kâtip

 

Mehmet Dülger

Mustafa Dündar

Metin Yılmaz

 

Antalya

Bursa

Bolu

 

Üye

Üye

Üye

 

Mahmut Koçak

Ramazan Toprak

Ahmet Edip Uğur

 

Afyonkarahisar

Aksaray

Balıkesir

 

Üye

Üye

Üye

 

Aziz Akgül

Abdülbaki Türkoğlu

Muzaffer Gülyurt

 

Diyarbakır

Elazığ

Erzurum

 

Üye

Üye

Üye

 

Halil Akyüz

Mehmet B. Denizolgun

Şükrü Mustafa Elekdağ

 

İstanbul

İstanbul

İstanbul

 

Üye

Üye

Üye

 

Hüseyin Kansu

Fikret Ünlü

Ufuk Özkan

 

İstanbul

Karaman

Manisa

 

Üye

 

Üye

 

Nihat Eri

 

Süleyman Gündüz

 

Mardin

 

Sakarya


Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu

                    Türkiye BüyükMillet Meclisi

Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar,

Bilgi ve Teknoloji Komisyonu

Esas No.:1/1111                29/6/2006

         Karar No.: 60

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan Bakanlar Kurulunca 19/9/2005 tarihinde Başkanlığınıza sunulmasına karar verilen ve tarafınızdan 12/10/2005 tarihinde tali komisyon olarak Milli Savunma Komisyonu, Adalet Komisyonu ve Dışişleri Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen 1/1111 esas sayılı "Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması ve Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun Tasarısı" ile birlikte Dışişleri Komisyonu tarafından hazırlanan 20/2/2006 tarih ve 127 Karar sayılı rapor, Komisyonumuzun 27/6/2006 tarihinde yapmış olduğu 42 sayılı birleşiminin Hükümet temsilcisinin gelmemesi nedeniyle İçtüzüğün 39 uncu maddesi uyarınca bir defaya mahsus olmak üzere ertelenmesi ve bunun üzerine, yine Komisyonumuzun 28/6/2006 tarihinde yapmış olduğu 43 sayılı birleşiminde Hükümet temsilcisi ile İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinin katılımıyla incelenip görüşülmüştür.

Kitle imha silahları arasında yer alan kimyasal silahlar; katı, sıvı veya gaz halindeki kimyasal maddeler kullanılarak yapılan ve kimyasal özellikleri dolayısıyla öldürücü, yaralayıcı veya tahriş edici tesir gösteren veya geçici olarak felç, körlük, sağırlık yapan, göz yaşartan veya şuur kaybına sebep olan, sis, iz ve yangın husûle getiren silahlardır. İlk olarak Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanların önce Rus ve Polonyalılara sonra da İngiliz ve Fransızlara karşı kullanarak başarılar kazandığı, daha sonra İtilaf devletlerince de kullanılmış olmakla birlikte bu savaşta kullanılan hardal (iperit) gazı, 1.300.000 kişiye tesir etmiş ve bunlardan 91.000'i hayatını kaybetmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise yine Almanlar tarafından bugünkü kimyasal silahların çekirdeğini teşkil eden sinir gazları geliştirilmiştir. Günümüzde halen, bazılarının bu silahları uzun mesafelere yollamak için balistik füze sistemleri geliştirdiği 30 kadar ülke, biyolojik ve kimyasal silahlara sahip veya bunları elde etme çabası içerisindedir.

Uluslararası toplumun tek çok taraflı silahsızlanma toplantısı olarak ilk defa 1979 yılında Birleşmiş Milletler bünyesinde gerçekleştirilen Silahsızlanma Konferansı, 1992 yılında Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin metni üzerinde mutabakata varmış ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu bu metni 30 Kasım 1992'de kabul etmiştir. Gerekli sayıda imzacı ülkenin onay işlemlerini tamamlamasının ardından 1997'de yürürlüğe giren Sözleşme'nin uygulanmasının takibi için Lahey'de Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) kurulmuştur. Sözleşme, dünyadaki tüm kimyasal silah stoklarının 2012'ye kadar yok edilmesini hedefleyen, çok taraflı bir platformda görüşülüp kabul edilmiş ilk uluslararası belge olma özelliğini taşımaktadır.

Ülkemiz; 13/1/1993 tarihinde imzaya açılan "Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme (KSS)"yi aynı tarihte imzalamış ve 11/6/1997 tarihinde taraf olmuştur. Anayasamızın 90 ıncı maddesi uyarınca kanun hükmünde olan KSS çerçevesinde üstlenilen yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için hazırlanan tasarı ve gerekçesi incelendiğinde;

- KSS'nin ekini teşkil eden toksik kimyasal maddelere ve bunların prekürsörlerine  ilişkin cetvellere yer verildiği,

- Kimyasal maddelerin üretimi, iktisabı, elde bulundurulması ve kullanılması ile ilgili hem amaç hem de miktar bakımından kısıtlamaların öngörüldüğü,

- Kimyasal maddelerin ve bu kimyasal maddelerle ilgili tesislerin veri izlemeye ve yerinde doğrulamaya tabi tutulduğu,

- Kimyasal maddelerle ilgili tesislerin; kurulması ve işletilmesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabi olduğu ve aynı Bakanlık tarafından denetleneceği, Kanuna aykırı olarak faaliyette bulunmaları halinde işletme izinlerinin iptal edilerek idari para cezası verileceği,

- Kimyasal maddelerin kullanımı, transferi veya devredilmesi ile kimyasal silahların geliştirilmesi, üretilmesi, bir başka şekilde elde edilmesi, stoklanması, elde tutulması, bir başkasına devredilmesi, kullanılması için Sözleşmede öngörülen istisnalarla paralel olarak, yasaklar ve cezai müeyyidelerin getirildiği,

- Zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatında Dış Ticaret Müsteşarlığından izin alınmasının öngörüldüğü,

anlaşılmaktadır.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmeler sırasında Hükümet tarafından yapılan açıklamalarda;

-               KSS uyarınca, taraf devletlerin söz konusu sözleşmenin ulusal düzeyde tam olarak uygulanmasını sağlayacak cezai ve idari düzenlemeleri içeren ulusal mevzuat çalışmalarını tamamlaması gerektiği,

- 5-8 Aralık 2006 tarihleri arasında yapılacak Taraf Devletler 11 inci Konferansına kadar ulusal mevzuat çalışmalarının tamamlanmasının gerektiği ve KSS'ye taraf devletlerden ulusal mevzuatını tamamlamamış olanların ise 7-10 Kasım 2006 tarihleri arasında tertiplenecek 47 nci İcra Konseyi Oturumu'na kadar bu konudaki düzenlemeleri hakkında KSYÖ'yü bilgilendirmelerinin öngörüldüğü,

-      Ülkemizin KSS ulusal mevzuatını tamamlamayan tek batı ülkesi olduğu ve bu durumun KSS kapsamındaki bütün sorumluluklarımızı titizlikle yerine getirmemiz ve KSYÖ çalışmalarına aktif olarak katılmamızla çelişki arz ettiği,

ifade edilmiştir. Tasarının geneli üzerindeki görüşmeleri müteakiben Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca benimsenerek maddelerin görüşülmesine geçilmesi kabul edilmiştir.

Komisyon tarafından tamamı için verilen redaksiyon yetkisi ile birlikte Tasarının;

- 1 inci maddesi; başlığı ile uyumlu bir şekilde düzenlenmesi ve maddede fiiller için kullanılan "ifa etmek" ibaresinin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile paralelliğin sağlanması gayesiyle "işlemek" olarak değiştirilmesi suretiyle ,

- 2 nci maddesi; aynen,

- 3 üncü maddesi; cetvelleri ile birlikte aynen,

- 4 üncü maddesi; aynen,

- 5 inci maddesi; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile paralellik sağlanması gayesiyle sekizinci fıkrasının yeniden düzenlenmesi ve dokuzuncu fıkrasında yollama yapılan kanun maddesinin, bir Türk vatandaşının yabancı ülkede suç işlenmesi halinde uyulacak esasların 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 11 inci maddesinde düzenlenmesi nedeniyle, 11 inci madde olarak değiştirilmesi suretiyle,

- 6 ncı maddesi; aynen,

- 7 nci maddesi; ifade düzgünlüğünün sağlanması suretiyle,

- Geçici 1 inci maddesi; aynen,

- Ülkemizde halen para birimini ifade etmek için kullanılan "YTL" ifadesinin, 28.1.2004 tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun uyarınca "Türk Lirası" şeklinde değişmesi halinde, tekrar kanun değişikliğine gidilmeksizin uyumun sağlanması gayesiyle metinde geçen "YTL" ifadelerinin "Türk Lirası" olarak değiştirilmesi ve Geçici 2 nci maddenin ihdas edilmesi suretiyle,

- 8 inci maddesi; aynen,

- 9 uncu maddesi; aynen,

kabul edilmiştir.

    Raporumuz, Genel Kurula sunulmak üzere, Başkanlığınıza arz olunur.

 

Başkan

Sözcü

Üye

 

Soner Aksoy

Hasan Angı

Tacidar Seyhan

 

Kütahya

Konya

Adana

 

Üye

Üye

Üye

 

Ahmet Rıza Acar

Mehmet Güner

Fahri Çakır

 

Aydın

Bolu

Düzce

 

Üye

Üye

Üye

 

Mehmet Vedat Yücesan

Hasan Ören

Nuri Çilingir

 

Eskişehir

Manisa

Manisa

 

Üye

Üye

Üye

 

Hüseyin Özcan

Vahit Çekmez

Şükrü Ünal

 

Mersin

Mersin

Osmaniye

 

Üye

Üye

Üye

 

Mustafa Öztürk

Mehmet Özlek

Yekta Haydaroğlu

 

Sinop

Şanlıurfa

Van

 

 

Üye

 

 

 

Fazlı Erdoğan

 

 

 

Zonguldak

 

 

 

 

 

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN

 

 

 

KİMYASAL SİLAHLARIN GELİŞTİRİLMESİ, ÜRETİMİ, STOKLANMASI VE KULLA-NIMININ YASAKLANMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç ve kapsam

MADDE 1- Bu Kanun; kimyasal silahların geliştirilmesi, üretimi,  stoklanması ve kullanımının yasaklanmasına ilişkin esas ve usulleri,  bu Kanunda izin verilen haller dışında söz konusu fiilleri ifa edenlere verilecek cezaları ve ilgili  mercii tarafından alınacak  önlemleri kapsar.

 

Tanımlar

MADDE 2- Bu Kanunda geçen;

a) Sözleşme: Türkiye tarafından 13/1/1993 tarihinde Paris'te imzalanan ve 4/4/1997 tarihli ve 4238 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan "Kimyasal  Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme"yi,

b) Kimyasal silah: Bu Kanunla yasaklanmayan amaçlarla kullanıldıkları  ve cins ve miktarlarının bu amaçlarla tutarlı olduğu durumlar hariç olmak üzere, toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerini; toksik kimyasal maddelerin, savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımı sonucunda ortaya çıkacak olan zehirleyici nitelikleri yoluyla ölüme veya başka bir hasara yol açmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği; bu savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımıyla doğrudan doğruya ilişkili bir biçimde kullanılmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği,

c) Toksik kimyasal madde: Kökenine veya üretim biçimine ve tesislerde, savaş gereçlerinde veya bir başka yerde üretilmelerine bağlı kalmaksızın, yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal etkisi yoluyla, insanlarda veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa neden olabilecek ve bu Kanunun eki cetvellerde yer alan kimyasal maddeleri,

d) Prekürsör: Hangi yöntemle olursa olsun, bir zehirli kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi bir aşamada rol oynayan bir kimyasal reaktanı,

e) Farklı kimyasal maddeler (Diğer organik kimyasallar): Tüm karbon bileşimlerinden oluşan kimyasal bileşimler sınıfına ait olan karbonun oksitleri, sülfürleri, metal karbonatları ve metal - karbon bileşimleri hariç, bu Kanuna ekli cetvellere alınmamış, sentez yoluyla elde edilen farklı organik kimyasallar ve fosfor, kükürt ve fluorin elementlerini içeren organik maddeleri, 

f) Toplumsal olayları denetim altında tutmakta kullanılan gereçler: Bu Kanuna ekli cetvellerde gösterilmeyen, insanlarda, kimyasal maddeye maruz kaldıktan kısa bir süre sonra ortadan kaybolan, duyusal tahriş veya güçsüz kılıcı fiziksel etkileri süratle meydana getirebilen herhangi bir kimyasal maddeyi,

g) Yasaklanmamış amaçlar: Sınai, tarımsal, bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya diğer barışçı amaçlara yönelik etkinlikleri; toksik kimyasal maddelere karşı korunmayla ve kimyasal silahlara karşı korunmayla doğrudan doğruya ilişkili olan amaçları; kimyasal silahların kullanımıyla ilişkili olmayan  ve kimyasal maddelerin zehirli özelliklerinin bir savaş yöntemi olarak kullanımına bağlı olmayan askeri amaçları; iç karışıklıkların bastırılması da dahil olmak üzere asayişin sağlanmasıyla ilgili amaçları,

ifade eder.

 

Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerine ilişkin cetveller

MADDE 3- Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri bu Kanunun eki (1), (2) ve (3) sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Bu cetvellerde Sözleşme uyarınca yapılması gereken değişiklikler Bakanlar Kurulunca tespit olunarak Resmi Gazetede yayımlanır.

Yetki ve sorumluluklar

  MADDE 4- Bu Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ve prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerin (diğer organik kimyasalların) geliştirilmesi, üretilmesi veya elde bulundurulması amacıyla ilgili her türlü tesisin kurulması, işletilmesi bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili olarak 5 inci maddenin dördüncü fıkrasında istisna tutulan faaliyetler Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabidir. Söz konusu iznin verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikte düzenlenir. Bu izni almaksızın faaliyet gösterdiği tespit edilen tesisler Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır. Söz konusu tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olarak faaliyet gösterip göstermediklerinin tespit edilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bu tesislerde denetim yapılabilir. Denetim esnasında bu Kanun hükümlerine uygun hareket etmedikleri tespit edilen tesislerin işletme izinleri iptal edilebileceği gibi, bu tesisleri işletenler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca otuz bin Yeni Türk Lirası idari para cezasıyla cezalandırılırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, verilen idari cezaları yedi gün içinde ilgili işletenin bağlı olduğu meslek kuruluşuna bildirir.

Kanun hükümlerine aykırı olarak bulundurulduğu tespit edilen toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerinin mülkiyeti 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya geçirilir.   

Bu madde serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu nitelikte kabul edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanır.

Yasaklanan faaliyetler ve uygulanacak cezalar

MADDE 5- Kimyasal silah geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden, stoklayan, elde tutan, doğrudan veya dolaylı yoldan bir başkasına kimyasal silah devreden kimseye  beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbeş bin güne kadar adli para cezası verilir.

Kimyasal silah kullanan kimseye on yıldan onbeş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir.

Bu Kanunda yer alan suçlarla ilgili olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile diğer özel kanunlardaki ceza hükümleri saklıdır.

Bu Kanuna ekli (1)  sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler;

a) Kimyasal maddelerin bilimsel araştırmayla ilgili farmasötik veya koruyucu amaçlarla kullanılması,

b) Kimyasal maddelerin türlerinin ve miktarlarının, yasaklanmamış amaçlar için kullanımını doğrulayacak  tür ve miktarlarla kesin olarak sınırlandırılmış olması,

c) Herhangi bir zamanda yasaklanmamış amaçlar için ülke çapında  kullanılmasına izin verilen kimyasal maddelerin toplam miktarı bir tonu aşmamak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,

d) Herhangi bir yılda ülke çapında üretilen, transfer yoluyla iktisap edilen veya bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar için kullanılan toplam kimyasal madde miktarının  bir tona eşit veya daha az olmak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,

halleri hariç olmak üzere, üretilemez, iktisap edilemez, elde bulundurulamaz veya  kullanılamaz. Bu suçu işleyenler hakkında üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para cezası verilir.

Bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde  yer alan  kimyasal maddeler Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete hiçbir şekilde,  Sözleşmeye taraf bir başka devlete ise bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya koruyucu amaçlar dışında herhangi bir şekilde transfer edilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlere, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para cezası verilir. Bu fıkrada belirtilen amaçlar için transferine izin verilen (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin tekrar üçüncü bir devlete transferine müsaade edilmez. Bu suçu işleyenler hakkında da aynı ceza tatbik olunur.

Bu Kanuna ekli (2)  sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek veya tüzel kişiye devredilemez veya bunlardan devralınamaz. Bu hükme aykırı hareket edenlere, iki yıldan dört yıla kadar hapis ve yedi bin güne kadar adli para cezası verilir.

Bu Kanuna ekli (3) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek veya  tüzel kişilere bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde devredilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlere, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası verilir.

Suç, bu maddede belirtilen fiilleri işlemek maksadıyla örgüt meydana getirenler ile yönetenler veya örgüte mensup olanlar tarafından  işlenir veya birden fazla kişi tarafından toplu olarak işlenirse bu suçlarla ilgili olarak öngörülen cezalar yarısı oranında artırılır.

Bir Türk vatandaşı bu maddede düzenlenen suçları yurt dışında işlerse, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 13 üncü maddesi uyarınca takibata tabi tutulur.

Zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatı

MADDE 6- Bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerinin, ithali ve ihracında ilgili mevzuatı uyarınca izin alınması zorunlu olanlar için Dış Ticaret Müsteşarlığından ithal izin belgesi ve ihracat uygunluk belgesi alınması zorunludur.

Bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ile bunların prekürsörlerinin, Kanunda yasaklanmamış amaçlar için Türkiye'den serbest bölgelere ihracı veya serbest bölgelerden Türkiye'ye ithalinde de birinci fıkra hükümleri uygulanır.

Yönetmelik

MADDE 7- Bu Kanunda düzenlenmesi öngörülen yönetmelik ile Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelik; ilgili bakanlıklar ve kuruluşların da görüşleri alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak bir yıl içinde yürürlüğe konulur.

 

GEÇİCİ MADDE 1- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyet göstermekte olup da bu  Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan  toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerle ilgili faaliyette bulunan tesisler için, 4 üncü madde uyarınca hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde  izin belgesinin alınması zorunludur. Süresi içinde izin belgesi alınmayan tesisler  Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır.

 

 

 

 

 

 

 

Yürürlük

MADDE 8- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 9- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

 

 

 

SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

 

KİMYASAL SİLAHLARIN GELİŞTİRİLMESİ, ÜRETİMİ, STOKLANMASI VE KULLA-NIMININ YASAKLANMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, kimyasal silahların geliştirilmesi, üretimi,  stoklanması ve kullanımının yasaklanmasına ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesidir.

(2) Bu Kanun, izin verilen haller dışında, söz konusu fiilleri işleyenlere verilecek cezaları ve ilgili  mercii tarafından alınacak  önlemleri kapsar.

Tanımlar

MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen;

a) Sözleşme: Türkiye tarafından 13/1/1993 tarihinde Paris'te imzalanan ve 04/04/1997 tarihli ve 4238 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan "Kimyasal  Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme"yi,

b) Kimyasal silah: Bu Kanunla yasaklanmayan amaçlarla kullanıldıkları  ve cins ve miktarlarının bu amaçlarla tutarlı olduğu durumlar hariç olmak üzere, toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerini; toksik kimyasal maddelerin, savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımı sonucunda ortaya çıkacak olan zehirleyici nitelikleri yoluyla ölüme veya başka bir hasara yol açmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği; bu savaş gereçleri ve aygıtlarının kullanımıyla doğrudan doğruya ilişkili bir biçimde kullanılmak üzere özel olarak tasarımı yapılmış olan herhangi bir cihazı, aparatı veya düzeneği,

c) Toksik kimyasal madde: Kökenine veya üretim biçimine ve tesislerde, savaş gereçlerinde veya bir başka yerde üretilmelerine bağlı kalmaksızın, yaşam süreçleri üzerindeki kimyasal etkisi yoluyla, insanlarda veya hayvanlarda ölüme, geçici veya daimi sakatlığa neden olabilecek ve bu Kanunun eki cetvellerde yer alan kimyasal maddeleri,

ç) Prekürsör: Hangi yöntemle olursa olsun, bir zehirli kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi bir aşamada rol oynayan bir kimyasal reaktanı,

d) Farklı kimyasal maddeler (Diğer organik kimyasallar): Tüm karbon bileşimlerinden oluşan kimyasal bileşimler sınıfına ait olan karbonun oksitleri, sülfürleri, metal karbonatları ve metal - karbon bileşimleri hariç, bu Kanuna ekli cetvellere alınmamış, sentez yoluyla elde edilen farklı organik kimyasallar ve fosfor, kükürt ve fluorin elementlerini içeren organik maddeleri, 

e) Toplumsal olayları denetim altında tutmakta kullanılan gereçler: Bu Kanuna ekli cetvellerde gösterilmeyen, insanlarda, kimyasal maddeye maruz kaldıktan kısa bir süre sonra ortadan kaybolan, duyusal tahriş veya güçsüz kılıcı fiziksel etkileri süratle meydana getirebilen herhangi bir kimyasal maddeyi,

f) Yasaklanmamış amaçlar: Sınai, tarımsal, bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya diğer barışçı amaçlara yönelik etkinlikleri; toksik kimyasal maddelere karşı korunmayla ve kimyasal silahlara karşı korunmayla doğrudan doğruya ilişkili olan amaçları; kimyasal silahların kullanımıyla ilişkili olmayan  ve kimyasal maddelerin zehirli özelliklerinin bir savaş yöntemi olarak kullanımına bağlı olmayan askeri amaçları; iç karışıklıkların bastırılması da dahil olmak üzere asayişin sağlanmasıyla ilgili amaçları,

ifade eder.

 

Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerine ilişkin cetveller

MADDE 3- (1) Toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri bu Kanunun eki (1), (2) ve (3) sayılı cetvellerde gösterilmiştir. Bu cetvellerde Sözleşme uyarınca yapılması gereken değişiklikler Bakanlar Kurulunca tespit olunarak Resmi Gazetede yayımlanır.

Yetki ve sorumluluklar

MADDE 4- (1) Bu Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ve prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerin (diğer organik kimyasalların) geliştirilmesi, üretilmesi veya elde bulundurulması amacıyla ilgili her türlü tesisin kurulması, işletilmesi bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerle ilgili olarak 5 inci maddenin dördüncü fıkrasında istisna tutulan faaliyetler Sanayi ve Ticaret Bakanlığının iznine tabidir. Söz konusu iznin verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikte düzenlenir. Bu izni almaksızın faaliyet gösterdiği tespit edilen tesisler Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır. Söz konusu tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olarak faaliyet gösterip göstermediklerinin tespit edilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bu tesislerde denetim yapılabilir. Denetim esnasında bu Kanun hükümlerine uygun hareket etmedikleri tespit edilen tesislerin işletme izinleri iptal edilebileceği gibi, bu tesisleri işletenler, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca otuz bin Türk Lirası idari para cezasıyla cezalandırılırlar. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, verilen idari cezaları yedi gün içinde ilgili işletenin bağlı olduğu meslek kuruluşuna bildirir.

(2) Kanun hükümlerine aykırı olarak bulundurulduğu tespit edilen toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerinin mülkiyeti 30/03/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca kamuya geçirilir.   

(3) Bu madde serbest bölgelerde ve özel mevzuatı gereği bu nitelikte kabul edilen yerlerdeki tesisler bakımından da uygulanır.

Yasaklanan faaliyetler ve uygulanacak cezalar

MADDE 5- (1) Kimyasal silah geliştiren, üreten, bir başka şekilde elde eden, stoklayan, elde tutan, doğrudan veya dolaylı yoldan bir başkasına kimyasal silah devreden kimseye  beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbeş bin güne kadar adli para cezası verilir.

(2) Kimyasal silah kullanan kimseye on yıldan onbeş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir.

(3) Bu Kanunda yer alan suçlarla ilgili olarak 26/09/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri ile diğer özel kanunlardaki ceza hükümleri saklıdır.

(4) Bu Kanuna ekli (1)  sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler;

a) Kimyasal maddelerin bilimsel araştırmayla ilgili farmasötik veya koruyucu amaçlarla kullanılması,

b) Kimyasal maddelerin türlerinin ve miktarlarının, yasaklanmamış amaçlar için kullanımını doğrulayacak  tür ve miktarlarla kesin olarak sınırlandırılmış olması,

c) Herhangi bir zamanda yasaklanmamış amaçlar için ülke çapında  kullanılmasına izin verilen kimyasal maddelerin toplam miktarı bir tonu aşmamak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,

ç) Herhangi bir yılda ülke çapında üretilen, transfer yoluyla iktisap edilen veya bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar için kullanılan toplam kimyasal madde miktarının  bir tona eşit veya daha az olmak üzere, ilgili mercii tarafından verilen izin belgesinde gösterilen üst sınır içinde olması,

halleri hariç olmak üzere, üretilemez, iktisap edilemez, elde bulundurulamaz veya  kullanılamaz. Bu suçu işleyenler hakkında üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para cezası verilir.

(5) Bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde  yer alan  kimyasal maddeler Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete hiçbir şekilde,  Sözleşmeye taraf bir başka devlete ise bilimsel araştırmayla ilgili, tıbbi, farmasötik veya koruyucu amaçlar dışında herhangi bir şekilde transfer edilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlere, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve sekiz bin güne kadar adli para cezası verilir. Bu fıkrada belirtilen amaçlar için transferine izin verilen (1) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddelerin tekrar üçüncü bir devlete transferine müsaade edilmez. Bu suçu işleyenler hakkında da aynı ceza tatbik olunur.

(6) Bu Kanuna ekli (2)  sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek veya tüzel kişiye devredilemez veya bunlardan devralınamaz. Bu hükme aykırı hareket edenlere, iki yıldan dört yıla kadar hapis ve yedi bin güne kadar adli para cezası verilir.

(7) Bu Kanuna ekli (3) sayılı cetvelde yer alan kimyasal maddeler, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlete bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde transfer edilemez, Sözleşmeye taraf olmayan bir devlette bulunan gerçek veya  tüzel kişilere bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar dışında hiçbir şekilde devredilemez. Bu hükme aykırı hareket edenlere, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası verilir.

(8) Suçun bir örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenmesi halinde öngörülen cezalar yarısı oranında artırılır.

(9) Bir Türk vatandaşı bu maddede düzenlenen suçları yurt dışında işlerse, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 11 inci maddesi uyarınca takibata tabi tutulur.

 

 

 

Zehirli kimyasal maddelerin ihracatı ve ithalatı

MADDE 6- (1) Bu Kanunla yasaklanmamış amaçlar için Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörlerinin, ithali ve ihracında ilgili mevzuatı uyarınca izin alınması zorunlu olanlar için Dış Ticaret Müsteşarlığından ithal izin belgesi ve ihracat uygunluk belgesi alınması zorunludur.

(2) Bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan toksik kimyasal maddeler ile bunların prekürsörlerinin, Kanunda yasaklanmamış amaçlar için Türkiye'den serbest bölgelere ihracı veya serbest bölgelerden Türkiye'ye ithalinde de birinci fıkra hükümleri uygulanır.

Yönetmelik

MADDE 7- (1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinde düzenlenmesi öngörülen yönetmelik ile Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara ilişkin diğer yönetmelikler; ilgili bakanlıklar ve kuruluşların da görüşleri alınarak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanarak bir yıl içinde yürürlüğe konulur.

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyet göstermekte olup da bu  Kanun kapsamında yasaklanmamış amaçlar için bu Kanuna ekli cetvellerde yer alan  toksik kimyasal maddeler ve bunların prekürsörleri ile farklı kimyasal maddelerle  ilgili  faaliyette  bulunan  tesisler  için, 4 üncü madde uyarınca hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içinde  izin belgesinin alınması zorunludur. Süresi içinde izin belgesi alınmayan tesisler  Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca süresiz olarak kapatılır.

GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunda geçen Türk Lirası ibaresi karşılığında, uygulamada 28/01/2004 tarihli ve 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun hükümlerine göre ülkede tedavülde bulunan para "Yeni Türk Lirası" olarak adlandırıldığı sürece, bu ibare kullanılır.

Yürürlük

MADDE 8- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 9- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

 

 

 

 

Recep Tayyip Erdoğan

 

 

 

Başbakan

 

 

 

Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd. V.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

 

B. Atalay

A. Şener

M. A. Şahin

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

 

B. Atalay

A. Babacan

M. Aydın

 

Devlet Bakanı

Devlet Bakanı

Adalet Bakanı

 

N. Çubukçu

K. Tüzmen

C. Çiçek

 

Millî Savunma Bakanı

İçişleri Bakanı

Maliye Bakanı

 

M. V. Gönül

A. Aksu

K. Unakıtan

 

Millî Eğitim Bakanı

Bayındırlık ve İskân Bakanı

Sağlık Bakanı

 

H. Çelik

F. N. Özak

R. Akdağ

 

Ulaştırma Bakanı

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

 

B. Yıldırım

M. M. Eker

M. Başesgioğlu

 

Sanayi ve Ticaret Bakanı V.

En. ve Tab. Kay. Bakanı

Kültür ve Turizm Bakanı

 

H. Çelik

M. H. Güler

A. Koç

 

 

Çevre ve Orman Bakanı

 

 

 

O. Pepe

 

 

 

 

 

 

 

HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METNE EKLİ CETVELLER

(1) SAYILI CETVEL

    A. Toksik Kimyasal Maddeler                                                              (CAS tescil numarası)

 

    (1) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) alkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-fosfonofluoridatlar

 

    (2) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) N, N-dialkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidosiyanidatlar

 

    (3) O-Alkil (H veya £C10, sikloalkil dahil) S-2-dialkil

          (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil alkil

          (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonotiolatlar ve

          tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

    (4) Kükürtlü hardal gazları:

          2-Kloroetilklorometilsülfür                                (2625-76-5)

          Hardal Gazı: Bis (2-kloroetil) sülfür                                (505-60-2)

          Bis(2-kloroetiltio)metan                                (63869-13-6)

          Seski-hardal gazı:1,2-Bis(2-kloroetiltio)etan                                (3563-36-8)

          1,3-Bis(2-kloroetiltio)-n-propan                                (63905-10-2)

          1,4-Bis(2-kloroetiltio)-n-butan                                        (142868-93-7)

          1,5-Bis(2-kloroetiltio)-n-pentan                                                            (142868-94-8)

           Bis(2-kloroetiltiometil)eter                                                        (63918-90-1)

           O-Hardal Gazı: Bis(2-kloroetiltioetil)eter                                       (63918-89-8)

 

    (5) Lewisitler:

          Lewisit 1: 2-Klorovinildikloroarsin                                            (541-25-3)

          Lewisit 2: Bis (2-klorovinil)kloroarsin                                       (40334-69-8)

          Lewisit 3: Tris (2-klorovinil)arsin                                              (40334-70-1)

 

    (6) Azot Hardal Gazları:

          HN1: Bis (2-kloroetil)etilamin                                 (538-07-8)

          HN2: Bis(2-kloroetil)metilamin                                 (51-75-2)

          HN3: Tris(2-kloroetil)amin                                        (555-77-1)

    (7) Saksitoksin                                                                    (35523-89-8)

 

    (8) Risin                                  (9009-86-3)

 

B. Prekürsörler:

 

    (9) Alkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonildiflorürler

 

  (10) O-Alkil (H veya £ C10, sikloalkil dahil) O-2-dialkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil alkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonitler ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

  (11) Klorosarin: O-İzopropil metilfosfonokloridat                                       (1445-76-7)

 

  (12) Klorosoman: O-Pinakolil metilfosfonokloridat                                     (7040-57-5)

(2) SAYILI CETVEL

   A. Toksik Kimyasal Maddeler

 

  (1) Amiton: O,O-Dietil S-(2-(dietilamino)etil)fosforotiolat                                      (78-53-5)

       ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

  (2) PFIB: 1,1,3,3,3-Pentafluoro-2 (trifluorometil)-1-propen                                     (382-21-8)

 

  (3) BZ: 3-Quinüklidinil benzilat                                                                            (6581-06-2)

 

    B. Prekürsörler

 

  (4) Cetvel 1'e alınanlar hariç olmak üzere, bir metil, etil veya propil (normal veya izo) grubunun bağlı olduğu bir fosforlu atom içeren, ancak daha fazla karbon atomu içermeyen kimyasal maddeler,

 

              Hariç Tutulan Maddeler:

              Fonofos: O-Etil S-fenil etilfosfonotiolotionat                                       (944-22-9)

 

  (5) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidik dihalitler

 

  (6) Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) N,N-dialkil

       (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidatlar

 

  (7) Arsenik triklorür                                                    (7784-34-1)

 

  (8) 2,2-Difenil-2-hidroksiasetik asit                                 (76-93-7)

 

  (9) Quinüklidin-3-ol                                                           (1619-34-7)

 

(10) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetil-2-klorürler

       ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

(11) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-ol'ler

       ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

       Hariç Tutulan Maddeler: N,N-Dimetilaminoetanol                                      (108-01-0)

                                               ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

                                               N,N-Dietilaminoetanol                                  (100-37-8)

                                               ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

(12) N,N-Dialkil (Me, Et,n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-tiol'ler

       ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

(13) Tiodiglikol: Bis(2-hidroksietil)sülfür                                           (111-48-8)

 

(14) Pinakolil alkol: 3,3-Dimetilbutan-2-ol                                         (464-07-3)

 


(3) SAYILI CETVEL

 

     A.  Toksik Kimyasal Maddeler:

    (1)    Fosgen:karbonil diklorür            (75-44-5)

    (2)  Siyanojen klorür                        (506-77-4)

    (3) Hidrojen siyanür                        (74-90-8)

    (4)     Kloropikrin:Trikloronitrometan      (76-06-2)

 

     B. Prekürsörler:

      (5) Fosforlu oksiklorür     (10025-87-3)

      (6) Fosforlu triklorür        (7719-12-2)

      (7) Fosforlu pentaklorür     (10026-13-8)

      (8) Trimetil fosfit               (121-45-9)

      (9) Trietil fosfit                 (122-52-1)

  (10) Dimetil fosfit             (868-85-9)

  (11) Dietil fosfit                (762-04-9)

  (12) Kükürt monoklorür    (10025-67-9)

  (13) Kükürt diklorür         (10545-99-0)

  (14) Tionil klorür             (7719-09-7)

  (15)   Etildietanolamin       (139-87-7)

  (16)   Metildietanolamin    (105-59-9)

  (17)   Trietanolamin          (102-71-6)

 

 


SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİÎ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METNE EKLİ CETVELLER

 

(1) SAYILI CETVEL

     A. Toksik Kimyasal Maddeler                                             (CAS tescil numarası)

    (1) O-Alkil (£ C10, sikloalkil dahil) alkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-fosfonofluoridatlar

 

    (2) O-Alkil (£C10, sikloalkil dahil) N, N-dialkil

         (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidosiyanidatlar

 

    (3) O-Alkil (H veya £C10, sikloalkil dahil) S-2-dialkil

          (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil alkil

          (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonotiolatlar ve

           tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

    (4) Kükürtlü hardal gazları:

         2-Kloroetilklorometilsülfür                                (2625-76-5)

          Hardal Gazı: Bis (2-kloroetil) sülfür                                (505-60-2)

          Bis(2-kloroetiltio)metan                                (63869-13-6)

          Seski-hardal gazı:1,2-Bis(2-kloroetiltio)etan                                (3563-36-8)

          1,3-Bis(2-kloroetiltio)-n-propan                                                                                  (63905-10-2)

          1,4-Bis(2-kloroetiltio)-n-butan                                                                                    (142868-93-7)

          1,5-Bis(2-kloroetiltio)-n-pentan                                                                                  (142868-94-8)

           Bis(2-kloroetiltiometil)eter                                                                                       (63918-90-1)

           O-Hardal Gazı: Bis(2-kloroetiltioetil)eter                                                                   (63918-89-8)

 

    (5) Lewisitler:

          Lewisit 1: 2-Klorovinildikloroarsin                                                                             (541-25-3)

          Lewisit 2: Bis (2-klorovinil)kloroarsin                                                                        (40334-69-8)

          Lewisit 3: Tris (2-klorovinil)arsin                                                                               (40334-70-1)

 

    (6) Azot Hardal Gazları:

          HN1: Bis (2-kloroetil)etilamin                                                                                     (538-07-8)

          HN2: Bis(2-kloroetil)metilamin                                                                                   (51-75-2)

          HN3: Tris(2-kloroetil)amin                                                                                         (555-77-1)

 

    (7) Saksitoksin                                                                                                                    (35523-89-8)

 

    (8) Risin                                                                                                                             (9009-86-3)

 

B. Prekürsörler:     

 

    (9) Alkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonildiflorürler

 

  (10) O-Alkil (H veya £ C10, sikloalkil dahil) O-2-dialkil

       (Me, Et, n-Pr veya i-Pr)-aminoetil alkil

       (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosfonitler ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

  (11) Klorosarin: O-İzopropil metilfosfonokloridat                                              (1445-76-7)

 

  (12) Klorosoman: O-Pinakolil metilfosfonokloridat                                                                (7040-57-5)

(2) SAYILI CETVEL

 

    A. Toksik Kimyasal Maddeler                                 (CAS tescil numarası)

 

    (1) Amiton: O,O-Dietil S-(2-(dietilamino)etil)fosforotiolat                                          (78-53-5)

         ve tekabül eden alkile veya protonlandırılmış tuzlar

 

    (2) PFIB: 1,1,3,3,3-Pentafluoro-2 (trifluorometil)-1-propen                                                   (382-21-8)

 

    (3) BZ: 3-Quinüklidinil benzilat                                                                                         (6581-06-2)

 

     B. Prekürsörler

 

    (4) Cetvel 1'e alınanlar hariç olmak üzere, bir metil, etil veya propil (normal veya izo) grubunun bağlı olduğu bir fosforlu atom içeren, ancak daha fazla karbon atomu içermeyen kimyasal maddeler,

 

              Hariç Tutulan Maddeler:

              Fonofos: O-Etil S-fenil etilfosfonotiolotionat                                           (944-22-9)

 

    (5) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidik dihalitler

 

    (6) Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) N,N-dialkil

     (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) fosforamidatlar

 

    (7) Arsenik triklorür                                                                            (7784-34-1)

 

    (8) 2,2-Difenil-2-hidroksiasetik asit                                                      (76-93-7)

 

    (9) Quinüklidin-3-ol                                                                            (1619-34-7)

 

  (10) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetil-2-klorürler

         ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

  (11) N,N-Dialkil (Me, Et, n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-ol'ler

         ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

         Hariç Tutulan Maddeler: N,N-Dimetilaminoetanol                                (108-01-0)

                                               ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

                                               N,N-Dietilaminoetanol                                                      (100-37-8)

                                               ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

  (12) N,N-Dialkil (Me, Et,n-Pr veya i-Pr) aminoetan-2-tiol'ler

         ve tekabül eden protonlandırılmış tuzlar

 

  (13) Tiodiglikol: Bis(2-hidroksietil)sülfür                                                    (111-48-8)

 

  (14) Pinakolil alkol: 3,3-Dimetilbutan-2-ol                                                  (464-07-3)

 

 

 

 

(3) SAYILI CETVEL

 

    A.   Toksik Kimyasal Maddeler: (CAS tescil numarası)

    (1) Fosgen:karbonil diklorür    (75-44-5)

    (2)   Siyanojen klorür                (506-77-4)

    (3)   Hidrojen siyanür                (74-90-8)

    (4) Kloropikrin:Trikloronitrometan (76-06-2)

 

     B.   Prekürsörler:

    (5)   Fosforlu oksiklorür (10025-87-3)

    (6)   Fosforlu triklorür    (7719-12-2)

    (7)   Fosforlu pentaklorür (10026-13-8)

    (8)   Trimetil fosfit           (121-45-9)

    (9)   Trietil fosfit             (122-52-1)

  (10)   Dimetil fosfit           (868-85-9)

  (11)   Dietil fosfit              (762-04-9)

  (12)   Kükürt monoklorür  (10025-67-9)

  (13)   Kükürt diklorür       (10545-99-0)

  (14)   Tionil klorür           (7719-09-7)

  (15) Etildietanolamin     (139-87-7)

  (16) Metildietanolamin  (105-59-9)

  (17) Trietanolamin        (102-71-6)